1. (1) ?God i givim wanem wok long Adam? (2) Stat long taem ya, ?olsem wanem ol man blong God oli yusum presen ya blong toktok long defdefren lanwis?

JEHOVA GOD i givim wan presen long ol man, hemia se oli save toktok long defdefren lanwis. Long garen blong Iden, God i givim wok long Adam blong i putum nem blong ol anamol. Adam i jusum nem we i stret long evri anamol. (Jenesis 2:19, 20) Stat long taem ya, ol man blong God oli yusum presen ya we God i givim, blong oli presem hem mo oli tokbaot hem long ol narafala. Long taem blong yumi, ol man blong God oli yusum presen ya blong transletem Baebol, nao plante moa man oli gat janis blong save Jehova.

2. (1) ?Wanem trifala rul we komiti blong wokem New World Translation i folem? (2) ?Bambae yumi tokbaot wanem long stadi ya?

² I gat plante taosen Baebol, be sam long olgeta oli no stret gud. Komiti we i wokem New World Translation i folem tri rul blong transletem Baebol ya long fasin we i stret: (1) Oli ona long nem blong God, mo oli putum nem ya long evri ples we i stap long olfala hanraet. (Ridim Matiu 6:9.) (2) Oli transletem evri toktok blong  olfala lanwis sipos i gat rod. Sipos i no gat rod, oli transletem stret mining. (3) Oli yusum ol toktok we i isi blong man i ridim mo i kasem save. * (Ridim Nehemaea 8:8, 12.) Olgeta we oli tanem New World Translation i go long 130 lanwis, olgeta tu oli folem trifala rul ya. Long stadi ya, bambae yumi tokbaot olsem wanem New World Translation we oli wokem long yia 2013, i folem trifala rul ya. Mo tu, bambae yumi tokbaot olsem wanem olgeta we oli tanem Baebol ya i go long ol narafala lanwis, oli folem ol rul ya.

3, 4. (1) ?Weples yumi save faenem fofala Hibru leta we oli soemaot nem blong God? (2) ?Plante man we oli transletem Baebol oli mekem wanem?

³ I gat fo leta blong Hibru alfabet we oli soemaot nem blong God (יהוה). Fofala leta ya i stap long plante olfala hanraet long Hibru lanwis, olsem Hanraet Blong Ded Si. * Nem ya i stap tu long sam kopi blong Grik Baebol ya Septuagint. Stat 200 yia bifo Kraes go kasem 100 yia afta Kraes, ol man oli mekem ol kopi ya. Plante man oli sapraes blong luk we nem blong God i stap plante taem long ol olfala hanraet.

⁴ I klia se nem blong God i mas stap long Baebol. Be long plante Baebol, i no gat nem blong God. Yu traem tingbaot. Long yia 1952, hemia tu yia nomo afta we New World Translation of the Christian Greek Scriptures i kamaot, i gat wan narafala Baebol i kamaot, nem blong hem American Standard Version. Taem oli wokem Baebol ya fastaem long yia 1901, oli putum nem blong God long hem. Be taem oli wokem bakegen long yia 1952, oli tekemaot nem ya. ?From wanem? Olgeta we oli transletem oli ting se “i no stret nating” blong yusum nem blong God. Plante narafala Baebol long Inglis mo long ol narafala lanwis, oli mekem sem mak.

5. ?From wanem nem blong God i mas stap long Baebol?

⁵ ?Olsem wanem? ?I impoten we oli putum nem blong God long Baebol? !Yes! Wan man we i transletem wan buk i mas save samting we man blong raetem buk ya i wantem. Olgeta tok blong Baebol i kamaot long Jehova, mo hem i wantem we olgeta man oli save nem blong hem. Plante vas blong Baebol oli soemaot se nem blong God i impoten mo yumi mas ona long hem. (Eksodas 3:14, futnot; Ol Sam 148:13; Jon 17:6, 26; Ol Wok 15:14) Jehova i mekem se ol man oli putum nem blong hem plante taosen taem long ol olfala hanraet  blong Baebol. (Ridim Esikel 38:23.) * Taswe taem ol man we oli transletem Baebol oli tekemaot nem blong God, oli no gat respek long God.

6. ?From wanem oli ademap nem blong God 6 taem moa long New World Translation?

⁶ Tede, i gat plante moa pruf we i soemaot se nem blong God i mas stap long Baebol. Taem oli wokem New World Translation long 2013, oli ademap nem ya 6 taem moa, mekem se i stap 7,216 taem. Oli ademap nem blong God long 5 vas (1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16), from we nem ya i stap long ol vas ya long olfala Hanraet Blong Ded Si. Mo oli ademap long wan vas bakegen (Jajes 19:18), folem samting we oli faenemaot taem oli stadi bakegen long ol olfala hanraet blong Baebol.

7, 8. ?Nem ya Jehova i minim wanem?

⁷ Ol tru Kristin oli harem se i impoten blong save gud mining blong nem blong God. Nem ya i min se “Hem i Mekem i Kam Olsem.” * Long ol yia bifo, ol buk blong yumi oli eksplenem mining blong nem blong God olsem we i stap long Eksodas 3:14 (NW), se: “Bambae Mi Mi Jenis i Kam Olsem We Mi Mi Wantem.” New World Translation we oli wokem long 1984 i talem se Jehova i mekem hem wan i kam olsem we hem i wantem, blong mekem ol promes blong hem oli kamtru. * Be New World Translation we oli wokem long 2013 i talem se: “Blong talem stret, ol tok ya oli no talemaot ful mining blong nem blong God. Nem ya Jehova i minim tu se hem i save mekem ol man mo ol narafala samting we hem i wokem oli kam olsem we hem i wantem, blong stamba tingting blong hem i kamtru.”

⁸ Jehova i save mekem ol man oli kam olsem we hem i wantem. Yumi save tingbaot Noa, we God i mekem hem i kam man blong bildim sip. Bejalehel i kam wan man we i gat gudhan blong wokem plante samting, Gideon i kam wan nambawan man blong faet, mo Pol i kam wan misinari. Nem blong God i gat bigfala mining long tingting blong ol man blong hem. Taswe komiti we i wokem New World Translation i meksua se nem blong God i stap long Baebol ya.

9. ?From wanem yumi stap transletem Baebol i go long plante lanwis?

⁹ Plante moa Baebol tede oli no gat nem ya Jehova long olgeta, be oli gat taetel ya “Masta,” mo sam oli gat nem blong wan narafala god. Hemia nao risen from wanem Hed Kampani i wantem tumas we ol man blong ol defren lanwis oli gat wan Baebol we i ona long nem blong God. (Ridim Malakae 3:16.) * Naoia, nem ya Jehova i stap long New World Translation long bitim 130 lanwis.

10, 11. ?From wanem i no isi blong transletem New World Translation i go long ol narafala lanwis?

¹⁰ I no isi blong transletem New World Translation i go long ol narafala lanwis. Yu traem tingbaot Hibru tok ya “Sheol” we i stap long Prija 9:10 mo sam narafala vas long New World Translation. Sam narafala Baebol long Inglis tu oli yusum tok ya. Be long plante lanwis ol man oli no save tok ya, mo i no stap long diksonari blong olgeta. Sam man oli ting se tok ya i nem blong wan ples. Taswe long New World Translation blong 2013 oli transletem Hibru tok ya “Sheol” mo Grik tok ya “Hades” i kam “beregraon.” Hemia i stret gud long mining blong tok ya mo i klia tu.

¹¹ Hibru mo Grik tok we i minim “sol,” tufala tu i hadwok blong transletem long sam lanwis. Long ol lanwis ya, “sol” i minim wan gos no wan samting we i aot long bodi blong man taem hem i ded. From samting ya, long New World Translation blong 2013, oli transletem tok ya “sol” folem prapa mining blong hem, olsem man, anamol, no laef, olsem oli eksplenem long apendiks blong New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Long Baebol we oli wokem long 2013, oli no putum ol Hibru mo Grik tok i stap long ol vas, be oli putum long futnot nomo. Hemia i mekem i isi moa blong man i ridim Baebol ya mo i kasem save.

12. ?Wanem sam narafala jenis long New World Translation blong 2013?

¹² Ol kwestin we ol transleta oli askem oli soemaot se i gat plante vas long Inglis New World Translation we i no isi  blong kasem save. Taswe long Septemba 2007, Hed Kampani i agri se i gud blong wokem bakegen New World Translation long Inglis. Komiti we i wok long niufala Baebol ya i stadi gud long ol kwestin ya. Ale, oli jenisim sam olfala Inglis tok wetem ol tok we ol man oli yusum tede. Hemia i mekem se i isi moa blong man i ridim mo i kasem save, be mining blong hem i stret yet. Mo tu, oli folem sam samting we ol narafala lanwis oli mekem long translesen blong olgeta, mo hemia i mekem Inglis Baebol i kam moagud.—Ol Proveb 27:17.

13. ?Wanem tingting blong plante brata mo sista long New World Translation blong 2013?

¹³ ?Wanem tingting blong ol brata mo sista, taem oli kasem niufala New World Translation long Inglis? Hedkwota blong ol Witnes blong Jehova long Amerika i kasem plante taosen leta blong talem tangkiu from Baebol ya. Plante oli gat sem tingting olsem wan sista we i raetem se: “Baebol ya i olsem wan bokis we i fulap long ol sas ston. Taem mi ridim tok blong Jehova we i klia gud long niufala Baebol ya, i olsem we mi stap lukluk ol sas ston we oli saen gud, oli klia gud, mo kala blong olgeta i naes we i naes. Baebol ya i isi blong ridim, mo i givhan long mi blong mi save Jehova moa. Mi harem se Jehova i putum han blong hem i goraon long mi olsem wan gudfala papa, mo i talemaot ol nambawan tok ya we i mekem mi mi harem gud tumas.”

14, 15. ?Wanem tingting blong ol man we oli kasem New World Translation long lanwis blong olgeta?

¹⁴ Ol man we oli toktok ol narafala lanwis, olgeta tu oli talem tangkiu from New World Translation. Wan olfala man long taon ya Sofia long Balgaria, i tokbaot Baebol long lanwis blong hem, i se: “Long olgeta yia we mi ridim Baebol, mi neva ridim wan olsem hemia. I isi blong kasem save, mo ol tok blong hem i go stret long hat.” Wan sista blong Albania i talem se: “!Tok blong God i naes we i naes long lanwis blong  Albania! !I wan bigfala blesing we Jehova i toktok long yumi long prapa lanwis blong yumi!”

¹⁵ Long plante kantri, Baebol i sas tumas blong pem, mo i had tu blong faenem. !Long ol ples olsem, i wan bigfala blesing blong kasem wan Baebol! Wan ripot we i kam long Ruwanda i talem se: “Longtaem finis, ol Baebol stadi oli no gohed gud from we oli no gat Baebol. Baebol blong ol narafala jos i sas tumas, mo plante taem oli no kasem save long ol tok long hem. Hemia i mekem se oli no save gohed gud.” Taem New World Translation i kamaot long lanwis blong Ruwanda, wan famle we i gat fo yangfala long hem, i talem se: “Mifala i talem tangkiu tumas long Jehova mo slef we i stret mo waes from Baebol ya. Mifala i pua tumas, mifala i no gat mane blong pem wan Baebol blong evriwan long famle. Be naoia mifala evriwan long famle i gat wan Baebol. Blong talem tangkiu long Jehova, mifala i joen wanples evri dei blong ridim Baebol.”

16, 17. (1) ?Jehova i wantem se ol man blong hem oli mekem wanem? (2) ?Yumi mas gat strong tingting blong mekem wanem?

¹⁶ New World Translation blong 2013 bambae i kamaot long plante moa lanwis yet. Setan i stap traehad blong stopem wok ya. Be yumi save se Jehova i wantem toktok long ol man blong hem long ol tok we i klia mo i isi blong oli kasem save, mo hem i wantem se oli lesin. (Ridim Aesea 30:21.) I no longtaem, wol ya “bambae i fulap gud long ol man we oli savegud [Jehova], olsem we solwota i fulap gud long ples blong hem.”—Aesea 11:9.

¹⁷ I gud yumi gat strong tingting blong yusum evri presen we Jehova i givim, mo ona long nem blong hem. Yumi mas ridim Baebol evri dei, from we hemia rod blong hem i toktok long yumi. Mo tu, yumi mas prea long hem oltaem from we hem i save lesin long prea blong yumi evriwan. Tufala rod ya i save givhan long yumi blong yumi save Jehova moa, mo oltaem bambae yumi lavem hem moa.—Jon 17:3.