1. ?Jisas i tokbaot wanem impoten samting wetem ol disaepol blong hem?

BIFO we Jisas i ded, long laswan naet blong hem wetem ol disaepol, hem i tokbaot lav klosap 30 taem. Hem i talem long olgeta se oli mas ‘lavlavem olgeta.’ (Jon 15:12, 17) Lav ya bambae i mekem ol narafala oli luksave se oli ol trufala man blong Kraes. (Jon 13:34, 35) Lav we Jisas i tokbaot i no jes wan fasin nomo, be i wan lav we i gat paoa mo i pusum man blong mekem samting. Jisas i talem se: “Man we i rere blong ded blong sevem ol fren blong hem, lav ya blong hem i bigwan moa i bitim lav blong ol narafala man. Sipos yufala i mekem ol samting we mi talem long yufala, yufala i fren blong mi.”—Jon 15:13, 14.

2. (1) ?Wanem i mekem se ol man oli save ol man blong God tede? (2) ?Wanem ol kwestin we bambae yumi ansa long olgeta?

² Tede, plante man oli save ol man blong Jehova, from we oli joengud mo oli gat trufala lav we i pusum olgeta blong mekem samting. (1 Jon 3:10, 11) Long fulwol, ol man blong Jehova oli lavlavem olgeta, nating se oli blong defren laen o kantri, oli toktok defren lanwis, o oli gruap long defdefren laef. ?From wanem tede i impoten moa blong gat lav? ?Olsem wanem Jehova mo Jisas i soem lav long yumi blong mekem yumi strong? ?Olsem wanem yumi save soem lav taem yumi leftemap tingting blong narafala blong mekem oli strong?—1 Korin 8:1.

3. ?From we ‘laef i strong tumas,’ samting ya i mekem wanem long ol man?

³ Yumi stap long wan taem we ‘laef i strong tumas,’ mo i gat fulap “trabol.” (2 Timoti 3:1-5; Ol Sam 90:10) Plante man oli safa tumas, nao oli harem se oli no moa wantem laef. I gat moa long 800,000 man we oli kilim olgeta wan i ded, hemia i min se long evri 40 seken, wan man i kilim hem wan i ded. Sori tumas, sam brata mo sista tu oli gat filing ya, nao oli kilim olgeta wan i ded.

4. ?Hu ya ol man blong God we oli bin harem se oli wantem ded?

⁴ Long taem bifo, sam man blong God oli harem nogud tumas from ol trabol we oli kasem, nao oli wantem ded. Eksampol, Job i safa tumas nao i talem se: “Naoia mi taed finis long laef ya, mi rere blong lego rop.” (Job 7:16; 14:13) Jona i kros tumas nao i se: “Hae God, naoia, plis yu letem mi mi ded. I moa gud mi ded nomo. !Mi wantem ded!” (Jona 4:3) Profet Elaeja tu i harem nogud tumas nao i se: “Hae God, mi mi harem nogud tumas. Plis yu tekemaot laef blong mi.” (1 King 19:4) Jehova i no kros long ol man ya, be hem i lavem olgeta mo i wantem se oli laef. Taswe, hem i givhan long olgeta blong oli gat gudfala tingting blong stap laef, nao oli save gohed blong mekem wok blong hem.

5. ?From wanem sam brata mo sista oli nidim we yumi lavem olgeta?

⁵ Tede, i gat plante brata mo sista we oli stap fesem hadtaem mo oli nidim we yumi soem lav long olgeta. Samfala, ol man oli jikim olgeta mo oli mekem i no nogud long olgeta. Samfala oli mas stanap strong, from ol fren long wok oli mekem i nogud long olgeta mo oli stap tokbaot olgeta, o maet oli harem nogud from we oli mas wok plante aoa, o wok blong olgeta i mekem oli taed tumas. Mo samfala oli gat ol problem blong famle. Maet oli mared long wan we i no wosipim Jehova mo oltaem hem i tok nogud long olgeta. Ol trabol ya oli mekem plante brata mo sista oli harem se oli no gat paoa, mo samtaem oli ting nating long olgeta wan. ?Hu i save givhan long olgeta?

6. ?Olsem wanem lav blong Jehova i mekem ol man blong hem oli strong?

⁶ Jehova i promes long ol man blong hem se bambae hem i lavem olgeta naoia mo blong olwe. Traem tingbaot filing blong ol man Isrel taem Jehova i talem long olgeta se: “Mi mi tinghevi tumas long yufala, mi lavem yufala, mo mi wantem leftemap nem blong yufala.” Mo tu hem i talem se: “!Yufala i no fraet! !Mi mi stap wetem yufala!” (Aesea 43:4, 5) Yumi save se Jehova i tinghae long yumi wanwan. * Baebol i promes se: “Paoa blong hem i stap mekem yufala i win. Hem bambae i glad long yufala. Fasin blong hem we oltaem hem i stap lavem man, bambae i mekem yufala i gat niufala laef.”—Sefanaea 3:16, 17.

7. ?Olsem wanem lav blong Jehova i sem mak long lav blong wan mama? (Yu luk pija long stat blong stadi.)

⁷ Jehova i promes blong leftemap tingting blong ol man blong hem mo i mekem oli strong, nomata se oli kasem wanem problem. Hem i se: “Yufala i olsem smol bebi we mama blong hem i laekem hem tumas, i stap karem hem, mo i stap givim titi long hem. Bambae mi mi leftemap tingting blong yufala, mi mekem yufala i harem gud bakegen, olsem we woman i stap leftemap tingting blong pikinini blong hem, i stap mekem hem i harem gud bakegen.” (Aesea 66:12, 13) !Traem tingbaot wan bebi, taem mama blong hem i karem hem mo i pleplei wetem hem, bebi ya i harem se hem i sef! Long sem fasin, Jehova i lavem yu tumas mo i wantem se yu stap sef. Yu mas trastem Jehova se hem i tinghae long yu.—Jeremaea 31:3.

8, 9. ?Olsem wanem lav we Jisas i gat long yumi i mekem yumi strong?

⁸ I gat wan narafala samting we i soemaot se Jehova i lavem yumi. Baebol i talem se: “God i lavem tumas ol man long wol, nao hem i givim stret Pikinini blong hem, wan nomo we hem i gat, blong olgeta man we oli soemaot se oli bilif long hem, oli no ded be oli kasem laef we i no save finis.” (Jon 3:16) Sakrefaes blong Jisas i pruvum se hem tu i lavem yumi, mo lav ya i mekem yumi strong. Baebol i talem se “ol trabol, no ol hadtaem” oli no save “tekemaot yumi long lav ya blong God, we Masta blong yumi Kraes Jisas i soemaot.”—Rom 8:35, 38, 39.

⁹ Samtaem, yumi kasem sam problem we i mekem se yumi slak long bodi mo long tingting, o i mekem yumi no moa glad long wok blong Jehova. Be taem yumi tingbaot se Jisas i lavem yumi tumas, samting ya i save givim paoa long yumi blong stanap strong oltaem. (Ridim 2 Korin 5:14, 15.) Lav we Jisas i gat long yumi, i pulum yumi blong wantem mekem wok blong Jehova. Lav ya i mekem se yumi no lego, nating se yumi safa from wan disasta, narafala i mekem i no stret long yumi, yumi harem nogud o yumi wari.

10, 11. ?I wok blong hu blong leftemap tingting blong ol brata mo sista? Yu eksplenem.

¹⁰ Jehova i soemaot tu se hem i lavem ol man blong hem, taem hem i yusum kongregesen blong mekem oli strong. Taem yumi lavem ol brata mo sista, yumi soemaot se yumi lavem Jehova. Taem yumi mekem evri samting we yumi naf blong mekem blong halpem ol brata mo sista, yumi givhan long olgeta blong oli save se Jehova i tinghae mo i lavem olgeta. (1 Jon 4:19-21) Aposol Pol i talem se: “Yufala i mas gohed blong leftemap tingting blong yufala, mo yufala i mas givgivhan long yufala blong mekem yufala i strong, olsem we yufala i stap mekem naoia.” (1 Tesalonaeka 5:11) Hemia i no wok blong ol elda nomo, yumi evriwan i save folem fasin blong Jehova mo Jisas, blong leftemap tingting blong ol brata mo sista blong yumi.—Ridim Rom 15:1, 2.

¹¹ Samfala long kongregesen we tingting blong olgeta i foldaon bigwan o oli wari, oli nidim blong go luk wan dokta. (Luk 5:31) Ol elda mo ol narafala long kongregesen oli luksave se oli no ol dokta, be yet, samting we oli mekem blong givhan long olgeta mo ol gudfala toktok we oli talem, oli impoten tumas. Evriwan long kongregesen i save ‘leftemap tingting blong olgeta we oli harem nogud, mo givhan long olgeta we oli no strong, mo gat longfala tingting long evriwan.’ (1 Tesalonaeka 5:14) Yumi mas kasemsave filing blong ol brata mo sista blong yumi, yumi mas gat longfala tingting mo talem ol gudfala toktok long olgeta, taem oli harem nogud. ?Yu yu stap leftemap tingting blong ol narafala? ?Yu save mekem wanem blong kamgud moa long fasin ya?

12. Tokbaot eksampol blong wan sista we kongregesen i soem lav mo i leftemap tingting blong hem.

¹² Wan sista long Yurop i talem se: “Samtaem mi gat tingting blong kilim mi wan i ded, be mi gat ol gudfala brata mo sista we oli givhan long mi. Oltaem oli leftemap tingting blong mi mo oli lavem mi. Nating se samfala nomo oli save se tingting blong mi i foldaon bigwan, be evriwan long kongregesen oli givhan gud long mi. I gat wan hasban mo waef we tufala i olsem papa mo mama blong mi long saed blong spirit. Tufala i lukaotgud long mi, mo tufala i rere blong givhan long mi enitaem nomo.” I tru, i no evriwan we oli save givhan olsem. Be yumi evriwan i save mekem sam samting blong givhan long ol brata mo sista blong yumi. *

13. ?Yumi mas mekem wanem blong leftemap tingting blong ol narafala?

¹³ Lesin gud. (Jemes 1:19) Taem yumi lesin gud long narafala, yumi soemaot se yumi gat lav. I gud yu askem ol gudfala kwestin we i givhan long yu blong kasemsave moa long filing blong brata o sista. Bambae hem i save se yu rili kea long hem, sipos yu soemaot long fes blong yu se yu kea long hem. Taem hem i toktok, yu mas gat longfala tingting mo yu no blokem hem. Sipos yu lesin gud, bambae yu kasemsave long filing blong hem mo bambae hem i trastem yu. Nao i isi moa blong hem i lesin long wanem we yu talem blong halpem hem. Taem ol narafala oli haremsave se yu rili kea long olgeta, bambae samting ya i leftemap tingting blong olgeta.

14. ?From wanem yumi mas lukaotgud long ol toktok we yumi talem?

¹⁴ Lukaotgud long toktok blong yu. Wan man we tingting blong hem i foldaon, i save harem nogud moa sipos yumi no lukaotgud long ol toktok blong yumi. Ale bambae i had blong yumi halpem hem. Baebol i talem se: “Ol tok nogud we man i sakem we i no tingbaot i save mekem narafala man i harem nogud, olsem we naef blong faet i stikim hem, be tok we i waes i save mekem man i harem gud bakegen.” (Ol Proveb 12:18) Nating se yumi no minim blong spolem wan man long ol toktok blong yumi, be sipos yumi no lukaotgud, yumi save mekem narafala i harem nogud tumas. Wan brata o sista i mas harem save se yumi rili kasemsave long problem blong hem, long rod ya yumi stap leftemap tingting blong hem.—Matiu 7:12.

15. ?Yumi save yusum wanem blong leftemap tingting blong ol narafala?

¹⁵ Yusum Baebol blong leftemap tingting blong narafala. (Ridim Rom 15:4, 5.) Baebol i kamaot long ‘God ya we i mekem yumi harem gud mo i givim paoa blong stanap strong.’ Taswe Baebol i fulap long ol tok blong leftemap tingting blong yumi. I gat ol tul olsem, Watch Tower Publications Index mo Buk Blong Mekem Risej we oli save halpem yumi blong faenem sam vas, we yumi save yusum blong givhan mo leftemap tingting blong ol brata mo sista blong yumi.

16. ?Wanem sam fasin we oli save halpem yumi blong leftemap tingting blong wan we i harem nogud?

¹⁶ Gat sore mo kaen long narafala. Jehova i “God ya we i mekem olgeta samting blong leftemap tingting blong man,” mo hem i “gat bigfala sore” long ol man blong hem. (Ridim 2 Korin 1:3-6; Luk 1:78; Rom 15:13) Pol i soem gudfala eksampol long saed ya, from we hem i kaen olsem Jehova. Hem i talem se: “Mifala i kaen long yufala olsem wan mama we i stap fidim bebi blong hem we hem i lavem tumas. Mifala i lavem yufala tumas, taswe mifala i glad blong talemaot gud nius blong God long yufala mo blong givim laef blong mifala, blong givhan long yufala. Mifala i mekem olsem from we yufala i besfren blong mifala.” (1 Tesalonaeka 2:7, 8) !Taem yumi kaen olsem Jehova, yumi stap ansa long prea blong ol brata mo sista we oli wantem se Jehova i leftemap tingting blong olgeta!

17. ?Wanem i save givhan long yumi blong talem ol gudfala toktok long ol narafala?

¹⁷ Yu no mas ting se ol brata mo sista oli mas mekem i stret oltaem. Yu mas gat stret tingting. Sipos yu ting se ol brata mo sista oli mas mekem i stret oltaem, bambae yu harem nogud nomo. (Prija 7:21, 22) Yumi mas tingbaot se Jehova i save samting we yumi naf blong mekem. Taswe, yumi mas gat longfala tingting long ol narafala. (Efesas 4:2, 32) Yumi no mas mekem ol brata mo sista oli harem olsem se oli no stap mekem inaf long wok blong Jehova, o oli harem se yumi stap skelem wok blong olgeta wetem wok blong narafala. Be yumi wantem tokbaot ol gudfala samting we oli mekem blong leftemap tingting blong olgeta. Hemia i save mekem se oli glad taem oli stap mekem wok blong Jehova.—Galesia 6:4.

18. ?From wanem yumi wantem soemaot lav ya we i mekem bilif blong ol narafala i strong?

¹⁸ Jehova mo Jisas i tinghae long yumi evriwan. (Galesia 2:20) Yumi lavem tumas ol brata mo sista blong yumi, taswe yumi mas kaen long olgeta. Yumi wantem “traehad long evri rod blong gat pis wetem ol narafala, mo blong yumi givgivhan long yumi blong yumi kam strong.” (Rom 14:19) !Yumi stap wet blong laef long Paradaes, we bambae i nogat wan samting i save mekem yumi harem nogud! Bambae i no moa gat sik, faet, mo man we i ded from sin. Ol fasin we oli no stret, ol problem long famle, mo ol samting we oli mekem yumi harem nogud, bambae oli lus blong olwe. Afta long en blong wan taosen yia, evri man bambae oli kam stret gud olgeta. Olgeta we oli stanap strong kasem laswan traem blong Setan, bambae Jehova i adoptem olgeta olsem ol pikinini blong hem long wol ya, mo oli save haremgud long “nambawan laef ya we oli fri olsem ol pikinini blong God.” (Rom 8:21) Taswe, i gud yumi gohed blong soemaot lav blong mekem bilif blong narafala i strong, mo gohed blong givgivhan long yumi blong yumi save laef long niufala wol.