1-2. (1) ?From wanem plante man tede oli faenem i had blong trastem ol man we oli gat otoriti? (2) ?Bambae yumi tokbaot wanem long stadi ya?

TEDE, plante man oli faenem i had blong trastem ol man we oli gat otoriti, from oli luk se plante taem ol gavman mo ol loa oli protektem ol rijman mo ol man we oli gat hae posisen, be oli no givhan long ol puaman. Baebol i talem stret, i se: “Sam man oli bos mo ol narafala man we oli stap aninit long olgeta, oli stap harem nogud.” (Pri. 8:9) Mo tu, sam lida blong skul oli mekem ol samting we i nogud. Hemia i mekem se sam man oli no moa trastem God. Taswe, sipos yumi stadi Baebol wetem wan man, yumi mas halpem hem blong i lanem blong trastem Jehova, mo ol man we hem i putumap olgeta blong oli lidim yumi.

² I no ol Baebol studen nomo we oli mas lanem blong trastem Jehova mo oganaesesen blong hem. Yumi tu, nating se yumi stap longtaem long trutok, yumi mas gohed blong trastem se fasin blong Jehova blong mekem samting, oltaem i stret nomo. Samtaem, sam samting i save hapen we i traem fasin blong yumi blong trastem Jehova. Taswe long stadi ya, bambae yumi tokbaot tri samting we oli save traem bilif blong yumi: (1) Taem yumi ridim sam stori long Baebol, (2) taem yumi kasem daereksen we i kam long oganaesesen blong Jehova, mo (3) taem yumi fesem ol hadtaem long fiuja.

3. ?Olsem wanem sam stori long Baebol oli save traem fasin blong yumi blong trastem Jehova?

 ³ Taem yumi ridim Baebol, maet yumi save gat sam kwestin  long fasin blong Jehova blong dil wetem sam man, mo long sam desisen we hem i tekem. Eksampol, long buk blong Namba, Jehova i talem se oli mas kilim i ded wan man Isrel we i stap pikimap faeawud long Sabat dei. Plante yia afta, long buk blong seken Samuel, yumi luk we Jehova i fogivim King Deved we i mekem adaltri mo i kilim man i ded. (Nam. 15:32, 35; 2 Saml. 12:9, 13) Maet yumi gat tingting se, ‘?from wanem Jehova i fogivim Deved we i kilim man i ded mo i mekem adaltri, be i givim oda blong oli kilim ded wan man we i luk olsem se sin blong hem i smol nomo?’ Blong ansarem kwestin ya, i gat tri samting we yumi mas tingbaot oltaem, taem yumi ridim Baebol.

4. ?Olsem wanem Jenesis 18:20, 21 mo Dutronome 10:17 i mekem yumi trastem moa ol desisen blong Jehova?

⁴I no oltaem we Baebol i givim evri smosmol save long saed blong wan stori. Eksampol, yumi save se Deved i rili sore mo i tanem tingting from aksen blong hem. (Sam 51:2-4) ?Be olsem wanem long man ya we i brekem loa blong Sabat? ?Hem i sore from samting we hem i bin mekem? ?I bin gat sam taem bifo finis we hem i no obei long loa blong Jehova? ?Hem i sakemaot ol woning we oli bin givim long hem? Baebol i no tokbaot samting ya. Be yumi sua se: Jehova “i neva mekem i no stret.” (Dut. 32:4) Ol desisen blong hem oli stanap long ol save we i tru, be i no folem samting we ol narafala oli talem, o from we i laekem sam man nomo, o eni narafala samting we i save mekem man i gat rong tingting long wan situesen. (Ridim Jenesis 18:20, 21; Dutronome 10:17.) Taem yumi lanem moa long saed blong Jehova mo ol rul blong hem, bambae yumi trastem moa ol jajmen blong hem. Nating sipos yumi ridim Baebol, mo yumi gat sam kwestin we yumi no faenem ansa blong hem yet, be yumi gat naf save finis long saed blong God blong yumi we i mekem yumi sua se “olgeta samting we [hem] i stap mekem, oli stret nomo.”—Sam 145:17.

5. ?From we yumi sinman, olsem wanem samting ya i afektem fasin blong yumi blong jajem man? (Yu luk bokis ya “ From We Yumi Sinman, Plante Taem Yumi No Kasemsave Long Wan Samting.”)

⁵From we yumi sinman, yumi no save jajem man long fasin we i stret oltaem. God i wokem yumi long pija blong hem, taswe yumi wantem tumas blong luk se oltaem i gat stret fasin.  (Jen. 1:26) Be from we yumi sinman, yumi save gat rong tingting long saed blong wan samting, nating sipos yumi ting se yumi gat evri save. Traem tingbaot, Jona i no glad taem Jehova i tekem desisen blong soem sore long ol man Nineve. (Jona 3:10–4:1) ?Be wanem i kamaot from fasin sore blong Jehova? Bitim 120,000 man Nineve we oli tanem tingting blong olgeta oli no ded. Yes Jona nao i gat rong tingting long saed blong olgeta, be i no Jehova.

6. ?From wanem Jehova i no nid blong eksplenem ol desisen blong hem long yumi?

⁶Jehova i no nid blong eksplenem risen blong ol desisen blong hem long yumi. Bifo Jehova i letem ol man blong hem oli talemaot filing blong olgeta long ol desisen we hem i bin mekem, o bambae i mekem. (Jen. 18:25; Jona 4:2, 3) Mo samtaem hem i eksplenem ol desisen blong hem. (Jona 4:10, 11) Nating se i olsem, Jehova i no nid blong eksplenem long yumi ol risen blong desisen blong hem. From we hem nao i Krieta, hem i no nid blong askem ol tingting blong yumi bifo o afta we hem i mekem wan desisen.—Aes. 40:13, 14; 55:9.

7. ?Maet yumi fanem i had blong mekem wanem mo from wanem?

⁷ Yumi sua fulwan se oltaem Jehova i mekem samting we i stret. Be maet samting we i had blong mekem hemia blong trastem ol man we Jehova i putumap olgeta. Maet yumi save gat tingting se, ?ol man ya we Jehova i putumap oli stap folem tingting blong Jehova o prapa tingting blong olgeta nomo? Maet hemia nao tingting blong sam man we oli laef long taem we oli raetem Baebol. Tingbaot eksampol we yumi luk long  haf 3. Maet wan famle blong man ya we i brekem loa blong Sabat i stap tingting se, ?i tru se Moses i faenemaot tingting blong Jehova bifo we oli panisim man ya? Wan fren blong Uria we i wan laen blong Het, we waef blong hem i mekem adaltri wetem Deved, maet i save gat tingting se Deved i yusum posisen blong hem olsem king blong ronwe long panis we hem i mas kasem. Jehova i trastem olgeta we hem i putumap blong oli lidim oganaesesen mo kongregesen. Taswe, sipos yumi no trastem ol man ya, yumi no save talem se yumi trastem Jehova.

8. ?Olsem wanem samting we Ol Wok 16:4, 5 i tokbaot, i sem mak long samting we Kristin kongregesen tede i stap folem?

⁸ Tede Jehova i yusum “gudfala slef we i waes” blong lidim oganaesesen blong hem we i stap long wol. (Mat. 24:45) Olsem hed kampani long taem blong ol fas Kristin, tede gudfala slef i lukaot long ol man blong God long fulwol mo i givim ol daereksen long ol elda long kongregesen. (Ridim Ol Wok 16:4, 5.) Biaen, ol elda oli meksua se oli folemgud ol daereksen ya long ol kongregesen. Yumi soem se yumi trastem fasin blong Jehova blong mekem samting, taem yumi obei long ol daereksen we yumi kasem long oganaesesen mo ol elda.

9. ?Wetaem i had moa blong sapotem desisen we ol elda oli mekem, mo from wanem?

⁹ Samtaem i had blong sapotem ol desisen we ol elda oli tekem. Eksampol, long sam yia we i jes pas, i gat plante jenis long ol kongregesen mo ol seket. Long sam kongregesen, ol elda oli askem sam pablisa blong muv i go long defren kongregesen, blong mekem se oli save yusum gud ol spes blong haos kingdom. Sipos oli askem yumi blong joen long wan narafala kongregesen, maet bambae yumi faenem i had blong lego ol fren mo famle blong yumi. ?Jehova nao i talem long ol elda blong sanem ol pablisa i go long defren kongregesen? Nogat. Mo maet hemia nao i mekem i had blong folem daereksen we yumi kasem. Be Jehova i  trastem ol elda blong mekem ol desisen olsem, mo yumi tu yumi mas trastem olgeta. *

10. Folem Hibru 13:17, ?from wanem yumi mas sapotem desisen blong ol elda?

¹⁰ ?From wanem yumi mas sapotem desisen blong ol elda, nating sipos i no laenap wetem tingting blong yumi? From we taem yumi mekem olsem, yumi stap givhan blong mekem se i gat pis bitwin ol man blong God. (Efes. 4:2, 3) Bambae kongregesen i kasem glad taem evriwan i sapotem ol desisen blong ol elda. (Ridim Hibru 13:17.) Mo samting we i moa impoten se yumi soem se yumi trastem Jehova, taem yumi sapotem desisen blong ol man we hem i putumap blong oli lukaot long yumi.—Wok 20:28.

11. ?Wanem moa i save halpem yumi blong sapotem ol daereksen we oganaesesen blong Jehova i stap givim?

¹¹ Taem yumi tingbaot se ol elda oli prea from tabu spirit bifo we oli mekem desisen long saed blong wan samting long kongregesen, hemia i save mekem yumi trastem moa daereksen we oli givim. Mo tu, oli folemgud ol daereksen blong Baebol mo ol instraksen we oganaesesen blong Jehova i givim. Oli wantem tumas blong mekem Jehova i glad, mo mekem bes blong olgeta blong kea long ol man blong hem. Oli save se God i stap luk wok we oli mekem blong kea long ol man blong hem. (1 Pita 5:2, 3) Traem tingbaot: Ol man blong wol oli seraot from kala blong skin, relijen, mo politik, be ol man blong Jehova oli joen gud blong wosipim God ya we i tru. !Samting ya i save hapen nomo from we Jehova i stap sapotem oganaesesen blong hem!

12. ?Ol elda oli mas mekem wanem bifo oli tekem desisen se wan man i tanem tingting?

¹² Jehova i trastem ol elda mo i givim impoten wok ya blong kipim kongregesen i stap klin. Sipos wan Kristin i mekem wan bigfala sin, Jehova i ekspektem ol elda blong oli mekem desisen se Kristin ya bambae i stap long kongregesen o nogat. Wan samting we oli mekem, hemia blong faenemaot sipos man ya i rili sore mo i tanem tingting blong hem. Maet hem i save talem se hem i tanem tingting blong hem, ?be i tru se hem i no laekem nating samting we hem i bin mekem? ?Hem i gat strong tingting blong no moa mekem sin ya? Sipos wan long ol samting we i pulum hem blong mekem sin hemia ol rabis fren, ?hem i rere fulwan blong lego ol rabis fren ya? Ol elda oli prea long Jehova, oli skelem samting we man ya i talem, mo samting we Baebol i talem, mo oli jekem filing blong man ya long samting we hem i bin mekem. Biaen, bambae oli mekem desisen sipos man ya i save stap long kongregesen o hem i mas disfelosip.—1 Kor. 5:11-13.

13. ?Maet yumi save gat wanem tingting taem wan fren o famle i disfelosip?

¹³ ?Wanem i save traem fasin blong yumi blong trastem ol elda? Sipos man we i disfelosip i no wan gudfala fren o famle blong yumi, maet bambae i isi nomo blong akseptem desisen blong ol elda. Be sipos i wan gudfala fren o famle blong yumi, maet bambae i had moa blong akseptem desisen blong olgeta. Maet yumi wari se ol elda oli no lukluk gud long kes ya, o maet yumi gat tingting se desisen blong ol elda i no laenap wetem tingting blong Jehova. ?Wanem i save halpem yumi blong holemtaet stret tingting long desisen we ol elda oli mekem?

14. ?Wanem i save halpem yumi sipos ol elda oli tekem desisen blong putumaot wan famle o fren blong yumi?

¹⁴ Yumi mas tingbaot se taem kongregesen i putumaot wan man, hemia i wan arenjmen blong Jehova we i blong givhan long kongregesen mo man we i mekem sin. Sipos man we  i mekem sin i no tanem tingting blong hem mo i gohed blong stap long kongregesen, hem i save pulum ol narafala tu blong mekem sin. (Gal. 5:9) Mo tu, maet bambae hem i no luksave se samting we hem i mekem i wan bigfala sin, mo i ting se i no nid blong hem i jenisim tingting mo fasin blong hem, blong mekem se Jehova i save glad long hem bakegen. (Pri. 8:11) Yumi sua se ol elda oli mekem gud wok blong olgeta, bifo we oli tekem desisen blong putumaot wan man long kongregesen. Olsem ol jaj long Isrel bifo, tede ol elda oli luksave se oli “no stap jaj long nem blong ol man be long nem blong Jehova.”—2 Kron. 19:6, 7.

15. ?From wanem naoia i impoten moa blong trastem ol daereksen blong Jehova?

¹⁵ En blong rabis wol ya i kam klosap tumas, taswe naoia yumi mas trastem moa fasin blong Jehova blong mekem ol samting. ?From wanem? From we long taem blong bigfala trabol, bambae yumi kasem ol instraksen we maet i luk narakaen, mo i had blong kasemsave o folem. Yes, Jehova bambae i no toktok stret long yumi wanwan, be i luk olsem se bambae hem i givim ol daereksen tru long ol man we hem i putumap olgeta blong lidim yumi. Long taem ya, bambae i no waes blong gat tu tingting long ol daereksen we yumi kasem o blong gat tingting se, ‘?i tru se ol daereksen ya oli kam long Jehova, o ol brata we oli lidim yumi oli stap folem tingting blong olgeta nomo?’ ?Bambae yu yu trastem Jehova mo oganaesesen blong hem long impoten taem ya? Ansa blong yu i dipen long tingting we yu gat long ol daereksen we yumi stap kasem naoia. Sipos yu trastem ol daereksen we yumi stap kasem tede, mo yu kwik blong folem olgeta, i sua se bambae yu mekem sem mak long taem blong bigfala trabol.—Luk 16:10.

16. ?Wanem i save traem fasin blong yumi blong trastem ol jajmen blong Jehova long fiuja?

¹⁶ I gat wan narafala samting we yumi mas tingbaot, hemia fasin blong Jehova blong jajem ol man long en blong rabis wol ya. Tede, yumi hop se plante we oli no mekem wok blong Jehova yet, inkludum ol famle blong yumi we oli no Witnes, bambae oli jusum blong mekem wok blong hem bifo we en i kam. Be long taem blong Amagedon, Jehova bambae i yusum Jisas blong mekem laswan desisen long saed blong fiuja blong olgeta. (Mat. 25:31-33; 2 Tes. 1:7-9) Yes, Jehova nomo bambae i mekem desisen ya se bambae hem i sore long hu, mo hu no gat. (Mat. 25:34, 41, 46) ?Olsem wanem? ?Bambae yumi trastem ol jajmen blong Jehova o bambae yumi lego hem from we yumi no agri long ol desisen  blong hem? Yes, naoia yumi mas trastem Jehova moa, olsem nao long fiuja bambae yumi trastem hem fulwan.

17. ?Wanem gudfala samting bambae i kamaot from fasin blong Jehova blong jajem ol samting long en blong sistem blong wol ya?

¹⁷ Traem tingbaot filing blong yumi long niufala wol taem yumi luk frut we i kamaot from ol jajmen blong Jehova. Ol giaman skul bambae oli lus, ol griri bisnes man o ol gavman we oli mekem i strong long ol man bambae oli no moa gat long fulwol. Ol man bambae oli no moa sik, i no moa gat olfala, mo bambae i no moa gat ded. Setan mo ol rabis enjel bambae oli kalabus blong 1,000 yia. Ol nogud samting we i kamaot from fasin blong ol rebel ya, bambae i lus olgeta. (Rev. 20:2, 3) !Yes bambae yumi glad tumas from we yumi trastem fasin blong Jehova blong mekem ol samting!

18. ?Eksampol blong ol man Isrel long Namba 11:4-6 mo 21:5 i tijim yumi long wanem?

¹⁸ Maet long niufala wol, bambae i gat samting we i traem fasin blong yumi blong trastem Jehova blong mekem samting. Eksampol, ?wanem i hapen long ol man Isrel afta we oli aot long Ijip? Samfala oli stat blong komplen from oli misim ol gudfala kakae we oli gat long Ijip, mo oli komplen from mana we Jehova i givim long olgeta. (Ridim Namba 11:4-6; 21:5.) ?Olsem wanem? ?Yumi save gat ol semfala tingting olsem, afta we bigfala trabol i finis? Yumi no save se wok ya blong klinim wol mo mekem i kam wan paradaes bambae i bigwan olsem wanem. I luk olsem se bambae i gat plante wok blong mekem. Mo maet long stat bambae i no isi. ?Olsem wanem? ?Bambae yumi komplen from samting we Jehova bambae i givim long taem ya? Sipos yumi glad long ol samting we Jehova i stap givim long yumi naoia, yumi save glad moa long ol samting we bambae hem i givim long yumi long fiuja.

19. ?Wanem ol bigfala poen we yumi lanem long stadi ya?

¹⁹ Fasin blong Jehova blong mekem samting, oltaem i stret. Yumi mas trastem samting ya fulwan. Mo tu, yumi mas trastem ol man ya we Jehova i trastem olgeta fulwan blong oli lidim yumi. Yumi neva mas fogetem ol tok ya we Jehova i talem long profet Aesea se: “Yufala i save kam strong sipos yufala i stap kwaet mo yufala i soemaot se yufala i trastem God.”—Aes. 30:15.