1-2. ?Wanem ol problem we yumi stap fesem tede we i sem mak long taem blong Lot?

 TAEM yumi luk ol nogud fasin blong ol man tede, yumi gat sem filing olsem Lot. Hem “i stap harem nogud tumas from nogud fasin we ol man blong brekem loa oli no sem blong mekem,” from we hem i save gud se Jehova i no laekem nating ol nogud fasin. (2 Pita 2:7, 8) From we Lot i fraet long God mo i lavem hem tumas, hemia i givhan long hem blong i no laekem nating nogud fasin blong ol man raonabaot long hem. Yumi tu yumi laef long medel blong ol man we oli no tinghae long ol gudfala fasin we Jehova i laekem. Nating se i olsem, sipos yumi gohed blong lavem God mo fraet long hem, bambae yumi naf blong gohed blong soemaot ol gudfala fasin.—Prov. 14:2.

² Hemia nao from wanem Jehova i givim ol gudfala advaes long buk blong Ol Proveb blong givhan long yumi blong wokem ol gudfala fasin. Evri Kristin, nating se oli man o woman, yangfala o olfala, be evriwan oli save kasem gudfala samting long ol waes advaes we oli stap long buk ya.

3. Folem Ol Proveb 17:3, ?from wanem yumi wantem protektem hat blong yumi? (Yu luk pija tu.)

³ Wan impoten risen from wanem yumi mas protektem hat blong yumi long saed blong spirit, hemia from we Jehova i stap skelem hat blong yumi. Hemia i min se Jehova i stap luk ol samting we ol narafala man oli no save luk long yumi, mo hem i save gud se yumi wanem kaen man. (Ridim Ol Proveb 17:3.) Jehova bambae i lavem yumi sipos yumi fulumap tingting blong yumi wetem ol waes advaes blong hem we oli save halpem yumi blong laef olwe. (Jon 4:14) Bambae yumi no letem nating ol nogud fasin, mo ol giaman tok blong Setan mo wol blong hem oli kam insaed long tingting blong yumi. (1 Jon 5: 18, 19) Taem yumi kam klosap moa long Jehova, bambae yumi lavem hem mo respektem hem moa. From we yumi no wantem mekem Papa blong yumi i harem nogud, bambae yumi no wantem nating blong mekem sin. Sipos wan samting traem pulum yumi blong mekem i no stret, bambae yumi askem se: ‘?From wanem bambae mi wantem mekem Man ya we i lavem mi tumas, i harem nogud?’—1 Jon 4:9, 10.

4. ?Olsem wanem fasin blong fraet long Jehova i protektem wan sista?

⁴ Marta, wan sista long Kroasia we i fesem traem ya blong wantem mekem rabis fasin, i talem se: “I had blong mi gat klia tingting mo faet agensem filing ya blong wantem mekem samting we i no stret. Be fasin ya blong fraet long Jehova i protektem mi.” b ?Olsem wanem fasin ya i givhan? Marta i talem se hem i tingting dip long nogud frut we i save kamaot sipos hem i mekem rabis fasin ya. Yumi tu yumi save mekem sem mak. Frut we i moa nogud we i save kamaot, hemia se bambae yumi mekem Jehova i harem nogud, mo yumi no moa save gohed blong wosipim hem olwe.—Jen. 6:5, 6.

5. ?Yu save lanem wanem long stori blong Leo?

⁵ Taem yumi fraet long Jehova, bambae yumi lukaot gud se yumi no fren wetem ol man we oli stap mekem ol rabis fasin. Hemia nao lesen we Leo, we i laef long Kongo i lanem. Fo yia afta we hem i baptaes, hem i stat blong joen wetem ol rabis fren. Hem i ting se hemia i oraet nomo from we hem i no stap mekem ol nogud fasin we ol man ya oli stap mekem. Be sloslo ol rabis fren ya oli pulum hem blong dring alkol bitim mak mo mekem rabis fasin. Biaen, hem i stat blong tingbaot samting we perens blong hem i bin tijim long hem. Mo tu, hem i tingbaot glad we hem i bin gat taem i mekem wok blong Jehova. ?Wanem i kamaot from? Hem i gat gudfala tingting bakegen blong mekem samting we i stret. Wetem help blong ol elda, hem i kambak long Jehova, mo  tede hem i glad blong stap olsem wan elda mo i mekem wok blong spesel paenia.

6. ?Tufala woman we bambae yumi tokbaot long stadi ya tufala i pijarem wanem?

⁶ Naoia bambae yumi luk Ol Proveb japta 9, we i tokbaot tu woman. Wan i pijarem waes mo narawan i pijarem krangke fasin. (Skelem wetem Rom 5:14; Galesia 4:24.) Taem yumi stap gotru long japta ya, tingbaot se wol blong Setan i fulap long enikaen doti fasin blong seks mo ponografi. (Efes. 4:19) Taswe i impoten we yumi gohed blong wokem fasin ya blong fraet long God, mo tanem baksaed long ol doti fasin ya. (Prov. 16:6) Ol save we i stap insaed long japta ya oli save givhan long yumi evriwan, nating se yumi man o woman. Tufala woman we japta ya i tokbaot, tufala i stap invaetem ol man we oli no gat ekspiriens, hemia olgeta we oli “no gat gudfala tingting.” Tufala wanwan i stap talem se: ‘Yu kam long haos blong mi mo yu kakae.’ (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Be samting we bambae i hapen long ol man we oli akseptem invetesen blong tufala, i no sem mak.

7. Folem Ol Proveb 9:13-18, ?wanem bambae i hapen long ol man we oli akseptem invetesen blong woman we i stupid? (Yu luk pija tu.)

⁷ Traem luk samting we “woman we i stupid” i talem. (Ridim Ol Proveb 9:13-18.) Hem i stap singaot bigwan i go long ol man we oli no gat gudfala tingting blong oli “kam long ples ya” mo oli mekem lafet. ?Wanem bambae i hapen long ol man ya? Oli no save se “ol man we oli ded finis we oli no moa save mekem wan samting, oli stap long ples ya.” Maet yu tingbaot sam faswan japta blong Ol Proveb we oli tokbaot sem pijatok olsem. Hem i wonem yumi long saed blong “woman nogud” mo “woman we fasin blong hem i nogud.” Mo i talem se: “Haos blong hem i stap draon i godaon long ded.” (Prov. 2:11-19) Ol Proveb 5:3-10 i wonem yumi long saed blong wan narafala “woman nogud” we “leg blong hem i stap godaon long ded.”

8. ?Wanem desisen we yumi wanwan i mas mekem?

⁸ Olgeta we “woman we i stupid” i stap singaotem olgeta, oli gat wan desisen blong mekem. ?Bambae oli akseptem invetesen blong hem o oli sakemaot? Maet yumi tu yumi mas mekem wan desisen olsem. ?Bambae yumi mekem wanem sipos wan man i traem pulum yumi blong mekem enikaen doti fasin blong seks, o wantaem nomo yumi sek long wan pija blong ponografi?

9-10. ?From wanem yumi mas stap longwe long enikaen doti fasin blong seks?

⁹ I gat sam impoten risen from wanem yumi  mas stap longwe long enikaen doti fasin blong seks. Ol Proveb i tokbaot se “woman we i stupid” i stap singaot se: “Wota we man i stilim i swit.” ?“Wota we man i stilim,” i minim wanem? Baebol i komperem seks bitwin wan hasban mo waef se i olsem wota we i mekem man i harem gud. (Prov. 5:15-18) I stret nomo we man mo woman we i mared i harem gud blong slip tugeta. Be hemia i defren olgeta long “wota we man i stilim” we i pijarem rabis fasin blong seks bitwin man mo woman we i no mared. Plante taem, ol man we oli stap mekem nogud fasin ya, oli traem blong haedem long ol narafala, sem mak olsem we wan stilman i kam stil taem i no gat man i luk hem. Maet wan man i save gat tingting ya se ‘wota we hem i stilim’ i swit from we bambae i no gat man i faenemaot nogud fasin we hem i mekem. !Be hem i stap giaman long hem wan nomo, from we Jehova i luk evri samting! Sipos yumi lusum frensip blong yumi wetem Jehova, hemia i moa nogud i bitim eni narafala samting, mo i klia se hemia i no wan samting we i “swit” o i mekem yumi glad. (1 Kor. 6:9, 10) Be i no hemia nomo.

¹⁰ Ol doti fasin blong seks oli save mekem man i sem, i harem se hem i nating nomo, i mekem woman i gat pikinini we hem i no wantem, mo i mekem famle i seraot. Taswe i waes blong stap longwe long “haos” blong woman we i stupid mo no kakae wetem hem. Mo tu, plante man we oli lusum frensip blong olgeta wetem Jehova oli kasem ol rabis sik we oli save ded from. (Prov. 7:23, 26) Long en blong japta 9, i talem se: “Ol gest blong hem, oli stap dip insaed long Gref.” ?From wanem plante man oli akseptem invetesen blong woman ya we i lidim olgeta i go blong ded nomo?—Prov. 9:13-18.

11. ?From wanem fasin blong lukluk ponografi i nogud we i nogud?

¹¹ Wan trap we yumi mas lukaot gud moa long hem, hemia ponografi. Sam man oli ting se fasin blong lukluk ponografi i no save spolem olgeta. Be ponografi i save spolem ol man, i mekem oli no moa respektem olgeta wan mo ol narafala, mo i mekem i had blong oli lego fasin ya. Sipos wan man i stap lukluk ol rabis pija, bambae i had blong hem i fogetem. Antap moa, ponografi i no givhan long man blong i sakemaot filing blong seks, be i mekem ol filing ya oli kam strong moa. (Kol. 3:5; Jem. 1:14, 15) Taswe ol man we oli lukluk ponografi, oli stap mekem enikaen doti fasin blong seks.

12. ?Olsem wanem blong stap longwe long ol pija we i save wekemap filing blong yumi?

¹² ?Yumi mas mekem wanem sipos yumi sek we wantaem nomo wan pija blong ponografi i kamaot long divaes blong yumi? Yumi mas kamaot long hem kwiktaem. Bambae i isi blong mekem olsem, sipos yumi tingbaot se frensip blong yumi wetem Jehova nao i moa impoten. Nating se sam pija oli no ol pija blong ponografi, be oli save wekemap ol filing blong yumi. ?From wanem yumi mas stap longwe long ol pija olsem? From we yumi no wantem letem eni smol samting i pulum yumi blong mekem adaltri long hat blong yumi. (Mat. 5:28, 29) Wan elda long Taelan, we nem blong hem David, i talem se: “Mi stap tingbaot se: ‘Sipos pija ya i no wan pija blong ponografi, ?bambae Jehova i glad sipos mi gohed blong lukluk?’ Hemia i halpem mi blong mekem samting we i waes.”

13. ?Wanem i save halpem yumi blong mekem samting we i waes?

¹³ Taem yumi fraet blong mekem eni samting we i save mekem Jehova i harem nogud, hemia bambae i halpem yumi blong mekem samting we i waes. Fasin blong fraet long God, hem i “stat” o i stamba “blong waes.” (Prov. 9:10) Yumi luk samting ya klia nomo long stat blong Ol Proveb japta 9, we i komperem narafala woman ya se i olsem “trufala waestok.”

14. ?Wanem narafala invetesen we yumi ridim long Ol Proveb 9:1-6?

¹⁴ Ridim Ol Proveb 9:1-6. Invetesen ya we yumi jes ridim, i kam long Jehova we hem i Krieta blong yumi mo i Stamba blong trufala waestok. (Prov. 2:6; Rom 16:27) Long ol vas ya, yumi ridim se haos ya i gat seven bigfala pos. Hemia i soemaot se Jehova i glad nomo blong givim samting, mo i welkamem eni man we i wantem folem waestok blong Hem long laef blong hem.

15. ?God i invaetem yumi blong mekem wanem?

¹⁵ Eksampol blong woman ya we i pijarem “trufala waestok” we i stap long Ol Proveb japta 9, i tijim yumi se Jehova i glad nomo blong givim plante gudfala samting long yumi. Ol vas ya oli talem se woman ya i mekem rere mit, i miksim waen, mo i putum gud tebol finis long haos blong hem. (Prov. 9:2, ftn.) Mo tu, vas 4 mo 5 i talem se: “Woman ya [hemia trufala waestok] i talem long man we i no gat gudfala tingting se: ‘Yu kam, yu kakae bred blong mi.’” ?From wanem yumi mas akseptem invetesen blong woman ya? Jehova i wantem se ol pikinini blong hem oli kam waes mo oli sef. Hem i no wantem se yumi mekem ol mastik we bambae yumi harem nogud from. Hemia nao from wanem “hem i putumgud waestok we i wok gud, blong i givim long ol man we oli stret.” (Prov. 2:7) Taem yumi fraet long Jehova, bambae yumi wantem mekem hem i glad. Yumi harem ol waes advaes blong hem mo yumi glad blong folem.—Jem. 1:25.

16. ?Olsem wanem fasin blong fraet long God i halpem Alain blong mekem waes desisen, mo wanem i kamaot from?

¹⁶ Traem luk olsem wanem fasin blong fraet long God i halpem Alain blong mekem waes desisen. Alain we i wan elda long kongregesen mo i wan tija, i talem se: “Plante tija long skul oli stap lukluk ponografi from oli ting se i wan pat blong edukesen blong tijim olgeta wan.” Be Alain i luksave se hemia i no tru. Hem i talem se: “From we mi lavem mo respektem Jehova, mi gat strong tingting blong no wantem wajem nating ol rabis muvi ya. Mo mi eksplenem long ol narafala tija from wanem mi no wantem wajem ol doti muvi ya.” Alain i folem advaes we i kamaot long “trufala waestok” mo hem i “wokbaot i go fored folem rod blong save.” (Prov. 9:6) Sam narafala tija oli sapraes long fasin blong Alain blong stanap strong, mo hemia i mekem se naoia sam long olgeta oli stap stadi Baebol mo oli go long ol Kristin miting.

17-18. ?Wanem blesing we ol man we oli akseptem invetesen blong “trufala waestok” oli kasem? (Yu luk pija tu.)

¹⁷ Jehova i yusum eksampol blong tufala woman ya blong soemaot long yumi olsem wanem blong gat wan hapi fiuja. Olgeta we oli akseptem  invetesen blong “woman we i stupid,” oli tingbaot nomo blong harem gud long samting we i “swit,” hemia ol doti fasin blong seks. Be oli no luksave se samting ya bambae i save spolem olgeta long fiuja, mo i lidim olgeta i go “dip insaed long Gref.”—Prov. 9:13, 17, 18.

¹⁸ !Hemia i defren olgeta long ol man we oli akseptem invetesen blong “trufala waestok”! Naoia olgeta ya oli stap harem gud long bigfala lafet long saed blong spirit, we i fulap long ol gudfala kakae we oli rerem gud mo oli helti. (Aes. 65:13) Tru long profet Aesea, Jehova i talem se: “Yufala i lesin gud long mi, mo yufala i kakae samting we i gud, nao bambae yufala i faenem bigfala glad long samting we i rij gud.” (Aes. 55:1, 2) Yumi stap lanem blong laekem ol samting we Jehova i laekem, mo blong agensem ol samting we hem i no laekem nating. (Sam 97:10) Mo yumi glad tumas from we yumi save invaetem ol narafala blong kam harem gud long “trufala waestok.” Yumi olsem ol man blong wok ya we “oli go long ol hae ples long taon, oli singaot se: ‘Man we i no gat ekspiriens, i gud hem i kam long ples ya.’” Ol blesing we yumi mo ol man we oli akseptem invetesen ya bambae yumi kasem, oli no blong naoia nomo, be bambae oli mekem yumi kasem “laef” olwe long fiuja, from we yumi stap “wokbaot i go fored folem rod blong save.”—Prov. 9:3, 4, 6.

19. Folem Prija 12:13, 14, ?yumi gat strong tingting blong mekem wanem? (Yu luk bokis ya tu “ Fasin Blong Fraet Long God i Givhan Long Yumi.”)

¹⁹ Ridim Prija 12:13, 14. Fasin blong fraet long Jehova bambae i lukaot gud long hat blong yumi, i halpem yumi blong stap klin, mo i mekem yumi stap klosap long Jehova long ol las dei ya. Mo tu, bambae i pulum yumi blong yumi gohed blong invaetem plante moa man blong oli faenem “trufala waestok” mo kasem gudfala samting from.