1. ?From wanem yumi ona long sam man? ?Long stadi ya bambae yumi tokbaot wanem?

?OLSEM WANEM yumi ona long ol man? Yumi mekem olsem taem yumi intres long olgeta mo yumi respektem olgeta. Plante taem, yumi ona long ol man we oli mekem sam gudfala samting, no oli gat wan impoten wok no hae posisen. Long stadi ya, bambae yumi tokbaot ol man we yumi mas ona long olgeta, mo from wanem yumi mas mekem olsem.

2, 3. (1) ?From wanem i stret blong ona long Jehova? (Yu luk pija long stat blong stadi.) (2) ?Hu ya Smol Sipsip we Revelesen 5:13 i tokbaot? ?From wanem yumi mas ona long hem?

² Revelesen 5:13 i talem se, yumi mas ona long “Man ya we i stap sidaon long bigfala jea blong king, mo Smol Sipsip ya.” “Man ya we i stap sidaon long bigfala jea blong king,” hemia Jehova. Long Revelesen japta 4, olgeta long heven oli talem from wanem i stret nomo we yumi ona long Jehova, “God ya we i laef, mo i no save ded samtaem.” Oli  talem se: “Yu yu Masta blong mifala, mo yu God blong mifala. Yu yu mekem olgeta samting evriwan. Mo from we yu yu wantem olsem, yu yu mekem olgeta, nao oli stap, mo oli gat laef. From samting ya, i stret nomo blong ol man oli leftemap nem blong yu, mo blong oli bodaon, oli ona long yu, mo blong oli stap aninit long paoa blong yu oltaem.”—Revelesen 4:9, 11.

³ “Smol Sipsip” we Revelesen 5:13 i tokbaot, hemia Jisas Kraes. ?Olsem wanem yumi save samting ya? Taem Jisas i stap long wol, oli singaot hem se “smol sipsip blong God, we hem bambae i tekemaot sin blong olgeta man long wol.” (Jon 1:29) I no gat wan narafala king we i rere blong ded blong sevem laef blong ol man blong hem. Hemia wan gudfala risen blong ona long hem. I stret blong ona long Jisas from we “hem i King blong ol king, mo i Masta blong ol masta.” (1 Timoti 6:14-16) Ating yu gat sem filing olsem olgeta long heven we oli singsing se: ‘Smol Sipsip ya we ol man oli kilim hem i ded, i stret nomo blong hem i kasem paoa, i kam rijman, i kasem waes, mo i kam strong. I stret nomo blong olgeta man oli ona long hem, oli leftemap nem blong hem, mo oli presem hem.’—Revelesen 5:12.

4. ?From wanem i waes blong ona long Jehova mo Kraes?

⁴ Jon 5:22, 23 i talem se Jehova i putum wok blong jajem ol man long han blong Kraes. Hemia nao bigfala risen blong ona long Jisas. Mo taem yumi mekem olsem, yumi stap ona long Jehova tu. Sipos yumi ona long Jisas mo Papa blong hem, yumi save kasem laef we i no save finis.—Ridim Ol Sam 2:11, 12.

5. ?From wanem i stret blong ona long ol man mo respektem olgeta?

⁵ God i wokem man blong i “tekem fasin blong hem.” (Jenesis 1:27) Hemia i min se man i naf blong soemaot ol fasin we God i gat, olsem lav, kaen fasin mo sore. Mo tu, God i wokem man wetem wan tingting we i save jajem hem. Mo hem i naf blong kasem save samting we i stret mo samting we i no stret, samting we i tru mo samting we i giaman. (Rom 2:14, 15) Plante man oli laekem ol samting we i klin mo i naes, mo oli wantem gat pis wetem ol narafala. Yumi no sapraes long samting ya, from we Jehova i wan God blong oda mo pis. I klia nomo se, God i wokem man blong hem i naf blong folem fasin blong hem. From samting ya, i stret blong ona long ol man mo respektem olgeta.—Ol Sam 8:5.

6, 7. ?Taem ol Witnes blong Jehova oli ona long narafala, olsem wanem oli defren long plante man?

⁶ Yumi save se yumi mas ona long ol narafala man. Be samtaem i no isi blong soemaot ona long wan fasin we i stret mo i no bitim mak. Hemia from we wol blong Setan i gat bigfala paoa long tingting blong ol man. Plante man oli mekem sam man mo woman oli kam olsem god blong olgeta. Oli ona mo respektem olgeta long wan fasin we Jehova i no wantem, olsem se oli wosipim olgeta. Oli stap folem ol stael blong klos mo fasin blong ol lida blong politik mo skul, ol man blong spot, ol man blong aktem muvi, mo sam narafala we ol man oli leftemap olgeta.

⁷ Ol tru Kristin oli save se i no stret  blong ona long man long fasin we yumi leftemap hem tumas. Long olgeta man we oli laef long wol ya, Jisas nomo i soemaot eksampol we i stret gud olgeta. (1 Pita 2:21) Yumi mas tingbaot se ‘olgeta man oli mekem nogud finis, mo oli stap afsaed olgeta long ol gudgudfala fasin blong God.’ (Rom 3:23) Taswe, i no stret blong wosipim man. Taem yumi ona tumas long wan man, Jehova i no glad long yumi.

8, 9. (1) ?Ol Witnes oli gat wanem tingting long ol haeman blong gavman? (2) ?Wetaem i no stret blong obei long ol haeman?

⁸ Be i gat sam man we i stret blong ona long olgeta from posisen blong olgeta. Yu traem tingbaot ol haeman blong gavman mo ol wok we oli mekem. Oli protektem ol man mo oli givim samting we oli nidim. Wok blong olgeta i givhan long ol man long plante rod. Aposol Pol i talem se yumi mas luk ol man blong gavman olsem ol man we oli “holem hae nem.” Mo tu, hem i talem se yumi mas folem ol loa blong olgeta, i se: ‘Yufala i mas pem ol takis blong yufala, i go long man we i tekem takis. Man we i stret blong yufala i ona long hem, yufala i mas ona long hem.’—Rom 13:1, 7.

⁹ Yumi ol Witnes blong Jehova, yumi mekem bes blong yumi blong respektem ol haeman blong gavman. Ol kantri oli gat defdefren kastom, taswe fasin we ol haeman blong gavman oli wantem se yumi mekem long olgeta, maet i no sem mak long olgeta kantri. Nating se i olsem, yumi obei long ol haeman ya taem oli traehad blong mekem wok blong olgeta. Be sipos oli askem long yumi blong yumi mekem samting we i brekem loa blong Jehova, bambae yumi no mekem. Long taem olsem, yumi obei mo ona long Jehova, be i no long man.—Ridim 1 Pita 2:13-17.

10. ?Olsem wanem ol man blong Jehova bifo oli soemaot gudfala eksampol long yumi?

¹⁰ Yumi save lanem samting long ol man blong Jehova bifo, we oli ona long gavman mo ol haeman. Josef mo Meri i soemaot gudfala eksampol. Taem ol man Rom oli wantem mekem wan sensas blong faenemaot hamas man oli stap long ol kantri we Rom i rul long olgeta, Josef mo Meri i go long Betlehem blong raetemdaon nem blong tufala, nomata se taem i klosap blong Meri i bonem pikinini. (Luk 2:1-5) Aposol Pol tu i respektem ol haeman. Taem ol man oli stap agensem hem, hem i toktok wetem respek long fored blong King Herod Agripa, mo Festas we i hedgavman blong provins blong Judia.—Ol Wok 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (1) ?From wanem yumi no givim spesel ona long ol lida blong skul? (2) ?Wanem i kamaot taem wan Witnes blong Ostria i respektem wan haeman?

¹¹ ?Olsem wanem long ol lida blong skul? ?I stret blong soemaot spesel ona long olgeta? Yumi ona long olgeta sem mak olsem yumi mekem long ol narafala man. Be i no stret blong ona long olgeta long wan spesel fasin, nating se oli wantem. ?From wanem? From we ol giaman skul oli no tijim trutok long saed blong God mo Baebol. Jisas i talem se oli gat tu fes mo oli ol rabis lida. (Matiu 23:23, 24) Be i no rong blong soemaot spesel ona mo respek long ol haeman blong gavman. Plante taem oli rere blong givhan long yumi, taem yumi mekem olsem.

¹² Long Wol Wo Tu, ol Nasi oli arestem  wan haeman blong politik blong Ostria, nem blong hem Heinrik Glisna. Taem hem i stap long tren blong go long kalabus, hem i mitim Leopol Engelitna, wan Witnes blong Ostria. Brata Engelitna i eksplenem bilif blong hem wetem respek, mo haeman ya i lesin gud. Taem faet i finis, haeman ya i givhan long plante Witnes blong Jehova long Ostria. Maet yu save sam narafala stori blong ol gudfala samting we i hapen, taem ol Kristin oli respektem ol haeman.

13. ?I stret blong respektem mo ona long hu? ?From wanem?

¹³ I stret blong respektem mo ona long ol Kristin brata mo sista. Yumi mekem fasin ya tu long ol brata we oli stap lidim yumi, olsem ol elda, ol eria elda, Branj Komiti, mo Hed Kampani. (Ridim 1 Timoti 5:17.) Olgeta ya oli lukaot gud long ol man blong God, mo Baebol i tokbaot olgeta olsem ‘ol presen we i go long ol man.’ (Efesas 4:8) Taswe, nomata wanem kantri we oli kamaot long hem, wanem save we oli gat, oli rij no oli pua, be i stret nomo blong respektem mo ona long olgeta. Ol fas Kristin oli soemaot gudfala eksampol. Oli ona long ol man we oli lidim olgeta, mo tede yumi mekem sem mak. Taem yumi joen wanples, yumi no leftemap olgeta olsem we oli hae moa long yumi, olsem ol enjel. Be yumi respektem mo ona long olgeta from we oli wok had mo oli gat tingting daon.—Ridim 2 Korin 1:24; Revelesen 19:10.

14, 15. ?Olsem wanem ol elda oli defren long ol lida blong skul?

¹⁴ Ol elda ya oli gat tingting daon olsem ol man blong lukaot long sipsip. Oli no wantem se yumi leftemap olgeta, olsem  ol man blong aktem muvi. Yes, oli defren long ol lida blong skul tede mo long taem blong Jisas. Jisas i tokbaot olgeta se: “Long taem blong lafet, olgeta oli laekem tumas blong go sidaon long ples blong ol haeman. Mo insaed long ol haos blong prea, oli wantem go sidaon long ol nambawan ples. Mo long maket, oli wantem tumas blong ol man oli leftemap han long olgeta.”—Matiu 23:6, 7.

¹⁵ Be ol elda oli obei long ol tok blong Jisas se: “Bambae yufala i no letem ol man oli singaot yufala se ‘Tija’, from we yufala i gat wan tija nomo, mo yufala evriwan i brata. Mo bambae yufala i no singaot wan man long wol ya se ‘Papa’, from we yufala i gat wan Papa nomo blong yufala, we hem i stap long heven. Mo bambae yufala i no letem ol man oli singaot yufala se ‘Masta’, from we yufala i gat wan Masta nomo blong yufala, we hemia mi ya, mi Mesaea. Man we i haeman blong yufala hem i mas kam man blong wok blong yufala. Man we hem nomo i leftemap hem blong i kam haeman, bambae God i mekem hem i godaon. Be man we hem nomo i mekem hem i stap daon, bambae God i leftemap hem.” (Matiu 23:8-12) Long fulwol, taem ol elda oli gat tingting daon mo oli obei long tok blong Jisas, ol brata mo sista oli save lavem, respektem, mo ona long olgeta.

16. ?From wanem yumi mas traehad blong ona long narafala?

¹⁶ I tekem taem blong lanem olsem wanem blong ona long ol narafala. Hemia nao samting we i hapen long ol Kristin bifo. (Ol Wok 10:22-26; 3 Jon 9, 10) Be i no blong nating nomo we yumi traehad. Taem yumi ona long ol narafala olsem we Jehova i wantem, yumi save kasem plante blesing.

17. ?Wanem gudfala frut i kamaot taem yumi ona long ol haeman?

¹⁷ Sipos yumi respektem mo ona long ol haeman, bambae oli glad moa blong sapotem raet blong yumi blong prij. Mo tu, oli save gat gudfala tingting long wok ya we yumi mekem. Hemia nao samting we i hapen long Bijit, we i mekem wok blong paenia long Jemani. Taem hem i go long graduesen blong gel blong hem, ol tija long skul oli talem se oli glad blong tijim ol Witnes. Oli harem se ol pikinini blong ol Witnes oli mekem skul i kam gud moa. Bijit i talem long olgeta se: “Mifala i tijim ol pikinini blong mifala blong oli folem ol gudfala fasin we God i wantem, olsem respek mo ona long ol tija.” Wan tija i talem se sipos olgeta studen oli olsem ol Witnes, bambae wok blong tija i isi. From we ol tija ya oli gat gudfala tingting long ol pikinini we oli Witnes, sam wik biaen wan long olgeta i go long asembli.

18, 19. ?Yumi mas tingbaot wanem taem yumi ona long ol elda?

¹⁸ Ol rul we oli stap long Baebol, oli  soemaot olsem wanem blong ona long ol elda. (Ridim Hibrus 13:7, 17.) Yumi save talem ol gudfala toktok long olgeta from ol wok we oli mekem. Sipos yumi obei long olgeta, bambae oli glad moa blong mekem wok blong olgeta. Mo tu, Baebol i talem se yumi mas folem fasin blong bilif blong olgeta. Hemia i no min se yumi folem fasin blong wan elda blong toktok mo tij, mo stael blong klos blong hem. Sipos yumi mekem olsem, yumi stap folem man be i no Kraes. Yumi mas tingbaot oltaem se ol elda oli sinman olsem yumi.

¹⁹ Sipos yumi respektem mo ona long ol elda, mo yumi no leftemap olgeta olsem ol man blong aktem muvi, bambae yumi givhan long olgeta. ?Yumi givhan olsem wanem? Yumi givhan long olgeta blong oli gat tingting daon. Bambae oli no ting se oli gud moa long ol narafala mo oli no save mestem.

20. ?Taem yumi ona long narafala, hemia i givhan long yumi olsem wanem?

²⁰ Sipos yumi ona long narafala, bambae yumi no tingbaot yumi nomo. Mo taem narafala i leftemap yumi, tingting blong yumi i no save go antap. Mo tu, bambae yumi no foldaon, sipos man we yumi ona long hem i mekem samting we i no stret. Wan narafala samting, se bambae yumi joen gud long ogenaesesen blong Jehova. Ogenaesesen ya i no ona long man bitim mak, nating se man ya i stap long trutok no nogat.

21. ?Wanem bigfala blesing we yumi kasem taem yumi ona long narafala?

²¹ Bigfala blesing we yumi kasem taem yumi ona long narafala, hemia se yumi mekem God i glad. Yumi stap mekem samting we hem i wantem, mo yumi holemstrong long hem. Nao Jehova i save givim ansa long Setan, we i stap talem se i no gat man i save holemstrong long Jehova. (Ol Proveb 27:11) Plante man long wol oli no kasem save olsem wanem blong soemaot ona long stret rod. !Be yumi glad tumas, se yumi save soemaot ona long fasin we Jehova i glad long hem!