Paul: !Mitufala i glad tumas! Hemia Novemba 1985, mo mitufala i rere blong flae i go long Laeberia, Wes Afrika, long faswan asaenmen blong mitufala olsem ol misinari. Plen we mitufala i stap long hem i stop long Senegal, nao Anne i talem se: “!Afta long wan aoa, bae yumitu stap long Laeberia!” Be afta, wan anaonsmen i kamaot se: “Ol pasenja blong go long Laeberia oli mas kamaot long plen. I gat faet from ol man oli rebel agensem gavman, taswe bae yumi no save go stop long Laeberia.” So long ol nekis ten dei, mitufala i stap wetem ol misinari long Senegal, mo mifala i harem nius se plante man oli ded mo gavman i no letem ol man oli wokbaot long naet, sipos no bae oli sutum olgeta.

Anne: Mifala i no ol man blong wokbaot tumas. Stat taem mi smol, oli stap singaot mi se Annie Man Blong Fraet. !Iven blong krosem rod nomo mi fraet we mi fraet! Be mitufala i gat strong tingting blong go long asaenmen blong mitufala.

Paul: Mi mo Anne i gruap long sem eria long wes blong Inglan. Mitufala i stat blong paenia stret afta we mitufala i finis long hae skul. Perens blong mi mo mama blong Anne, oltaem oli leftemap tingting blong mitufala blong yusum laef blong mitufala long wok blong Jehova fultaem. Taem mi gat 19 yia, mi gat blesing ya blong go wok long Betel, mo Anne i kam joenem mi afta we mitufala i mared long 1982.

Anne: Mitufala i laekem Betel, be oltaem mitufala i wantem tumas blong go prij long ples we i gat moa nid. Long Betel, mitufala i wok plante wetem ol brata mo sista we bifo oli mekem wok blong misinari, mo ekspiriens blong olgeta i mekem se mitufala tu i wantem kam ol misinari. !Mitufala i prea from samting ya evri naet blong tri yia, mo mitufala i sapraes se long 1985, mitufala i kasem invetesen blong joen long namba 79 klas blong Gilead! Mo oli sanem mitufala i go long Laeberia, long Wes Afrika.

Paul: Taem ol plen oli save go long Laeberia bakegen, mitufala i jam long faswan plen we i go. Ol man oli fraet mo oli no letem ol man yet blong wokbaot long naet. Mo from we ol man oli fraet tumas, sipos wan trak i mekem bigfala noes, ol man bambae oli singaot bigwan mo oli ronwe. Blong mekem se mitufala i no fraet tumas, evri naet mitufala i ridim sam haf blong Ol Sam tugeta. Nating se i gat hadtaem,  mitufala i laekem tumas asaenmen blong mitufala. Evri dei Anne i go prij, mo mi mi wok long Betel wetem John Charuk. a Mi lanem plante samting long hem, from we hem i bin laef longtaem long Laeberia, mo hem i save gud ol samting we ol brata mo sista oli stap fesem.

Anne: ?Wanem i mekem se kwiktaem nomo mitufala i laekem Laeberia? Hemia from we lav blong ol brata mo sista long ples ya i bigwan tumas, mo oli gat strong tingting. Hemia i mekem se mifala i frengud mo oli kam olsem niufala famle blong mitufala. Oli givim plante gudfala advaes mo oli leftemap tingting blong mitufala. Mo wok blong prij long ples ya i naes tumas. !Man blong haos bambae i harem nogud sipos mifala i no stap longtaem blong storian wetem hem! Long evri kona blong ol rod we yu go long hem, ol man oli stap tokbaot Baebol. Taswe yu save wokbaot i go nomo, mo joenem storian blong olgeta. Mitufala i gat plante Baebol stadi, mo mitufala i no gat plante taem blong stadi wetem olgeta. !Teritori long ples i gud tumas!

Paul: Blong fo yia i gat pis. Be long 1989 evri samting i jenis, from bigfala faet i brokaot. Long 2 Julae 1990, ol rebel oli holem ol ples raonabaot long eria we Betel i stap long hem. Blong tri manis mifala i no save kontaktem eni man aotsaed long kantri, ol famle blong mifala, mo olgeta long wol hedkwota. I gat faet long evri ples, kakae i sot, mo oli repem plante woman. Trabol ya i gohed olsem blong 14 yia mo i spolem ful kantri.

Anne: Ol Memba blong sam traeb oli faet mo oli stap kilkilim olgeta we oli blong narafala traeb. Olbaot long ol rod i gat ol soldia. Oli gat plante tul blong faet, oli jenis long wan fasin we i narakaen, oli stap go long evri haos mo tekem eni samting we oli wantem. Samfala oli luk fasin ya blong kilim man i ded olsem we oli stap “kilim ded faol blong pleplei nomo.” I gat plante ded bodi we oli hivimap long ol ples we oli blokem ol rod long hem, mo hemia i hapen klosap long Betel tu. Oli kilim ol Witnes tu i ded, mo long olgeta ya, i gat tu gudfala misinari we i ded.

Ol brata mo sista oli putum laef blong olgeta long denja blong haedem ol Witnes we oli blong ol traeb we ol man oli stap lukaotem blong kilim olgeta i ded. Ol misinari mo ol Betelaet tu oli mekem sem mak. Long Betel, oli putum sam brata mo sista oli slip long sam rum we i stap daon, mo ol narafala oli stap wetem mifala long ol rum antap. Mitufala i serem rum blong mitufala wetem wan famle, we olgeta seven evriwan.

Paul: Evri dei, ol soldia oli stap traem blong kam insaed long Betel blong luk sipos mifala i haedem sam man. Mifala i gat fo man we oli mekem wok blong wajman. I gat tu we i stap lukluk tru long windo, mo  tu narafala bambae i go long get blong toktok wetem ol soldia. Sipos tufala we i go long get i putum han blong tufala long fored blong tufala, hemia i min se evri samting i oraet. Be sipos tufala i putum han i go biaen long baksaed blong tufala, hemia i min se ol soldia bae oli kam insaed. Ale tufala we i stap lukluk tru long windo, bae oli go kwik blong haedem ol fren blong mifala.

Anne: Wan dei, ol brata oli no save stopem sam soldia we oli kam insaed long Betel. Mi mi lokem mi, mo wan sista insaed long wan batrum, we i gat wan smol kabod nomo i stap mo aninit long hem yu save haedem samting long hem. Mo sista ya i skwisim hem i go insaed ya nao blong i save haed. Ol soldia oli folem mi i go antap mo oli holem ol masket. Taem oli kam, oli bangem doa blong mifala strong. Paul i talem se: “Waef blong mi i stap yusum batrum,” blong traem blokem olgeta blong oli no kam insaed. Long taem ya, mi stap traem blong blokem smol self we sista ya i haed long hem, mo i gat smol noes i kamaot. Mi mas putumgud ol samting i gobak long ol self, mo hemia i tekem sam taem. Mi sua se ol soldia ya oli stap tingting se mi stap mekem wanem ya, mo mi mi fraet tumas we ful bodi blong mi i stap seksek from. Mi mas mekem tingting blong mi i kwaet fastaem bifo we mi openem doa, from sipos oli luk we mi stap seksek bambae oli luksave se mi stap haedem wan samting. Taswe mi prea mo mi askem Jehova blong i halpem mi. Ale mi openem doa mo mi talem halo long olgeta. Be oli pusum mi i go long saed, mo wan long olgeta i wokbaot stret i go long kabod ya, i openem, mo i jekem ol samting, be hem i no faenem wan samting. Ale oli aot oli go jekem ol narafala rum. Be bakegen, oli no faenem wan samting.

Paul: Blong plante manis, mifala i no gat plante kakae. Be mifala i no sot long ol kakae long saed blong spirit. Moning wosip long Betel i olsem “brekfas” blong mifala, mo hemia i givim paoa long mifala evri dei.

Mifala i save se sipos mifala i aot blong karem kakae o wota, bambae mifala i no save protektem olgeta we oli stap haed, mo maet ol man oli save kam kilim olgeta. !Plante taem, Jehova i givim samting we mifala i nidim long stret taem mo long ol rod we i nambawan! Jehova i lukaot gud long mifala mo i halpem mifala blong gat kwaet tingting.

Situesen long kantri i stap kam mowas, be trutok i mekem se mifala i gat hop. Plante taem ol brata mo sista oli mas ronwe blong sevem laef blong olgeta, be oli gohed blong mekem bilif blong olgeta i strong mo oli gohed blong gat kwaet tingting. Samfala oli talem se hadtaem ya i stap “trenem olgeta from bigfala trabol.” Ol elda mo ol yangfala brata oli gat strong tingting blong halpem ol brata mo sista. Ol brata mo sista we oli ronwe i go long ol narafala eria, oli givgivhan long olgeta, mo oli stat prij tu long ol eria ya. Oli yusum wanem we oli faenem long bus blong wokem wan smol selta blong oli save mekem miting. Ol miting mo wok blong prij i givim hop long ol brata mo sista, mo i leftemap tingting blong olgeta long hadtaem ya. Taem oli stap givimaot ol rilif saplae, ol brata sista oli askem ol basket blong prij i bitim we oli askem klos, mo hemia i tajem hat blong mifala. Plante man we oli safa from faet ya oli wantem harem gud nius. Oli sapraes blong luk we ol Witnes blong Jehova oli glad; oli olsem wan laet we i saen long tudak.  (Mat. 5:​14-16) From we ol brata mo sista oli gat strong tingting, sam long ol soldia ya oli kam ol brata blong yumi.

Paul: Samtaem mitufala i mas lego Laeberia. Tri taem mitufala i mas aot blong smoltaem, mo i gat tu taem we mitufala i mas aot blong wan ful yia. Wan sista we i wan misinari i tokbaot filing we mitufala i gat long taem ya, i se: “Gilead i tijim mifala blong lavem ol brata mo sista, mo hemia nao samting we mifala i mekem. !Taswe, taem mifala i lego ol brata sista long hadtaem ya, mifala i harem nogud tumas!” Be mitufala i glad se mitufala i save givhan yet long ol brata sista mo wok blong prij long Laeberia, taem mitufala i stap long ol kantri we oli stap klosap.

Anne: Long Mei 1996, fo long mifala i aot long trak blong branj ofis wetem ol impoten pepa blong branj blong Laeberia. Mifala i wantem draev i go long wan sef ples we i stap 16 kilometa long narafala saed blong taon. Be stret long taem ya, oli atakem eria blong mifala. Ol soldia oli sut long masket i go antap long skae blong stopem mifala, oli pulumaot mifala tri, mo oli draevem trak i go, be Paul i stap insaed long hem. Mifala i sek nogud. Be i no longtaem afta, Paul i wokbaot i kambak mo blad i stap ron long hed blong hem. !Mifala i ting se oli sutum hem, be afta mifala i luksave se sipos i olsem, bambae hem i no save wokbaot ya! Wan long ol soldia ya i faetem hem taem i pusumaot hem long trak. Mifala i glad se kil we hem i kasem i smol nomo.

I gat wan trak blong ami we i stap klosap, mo i fulap long ol man we oli fraet mo oli rere blong aot. Mifala tu i wantem go, be from we i no gat naf spes, mifala i stanap aotsaed mo holem aean blong trak nomo. Draeva ya i spid, mo klosap nomo mifala i foldaon. Mifala singaot long hem blong i stop, be from we hem i fraet tumas, hem i no wantem stop. Mifala i gohed blong holem aean blong trak ya kasem ples we mifala i go long hem, be taem mifala jamdaon, ol han blong mifala oli taet mo mifala i seksek from mifala i fraet tumas.

Paul: Mifala i lukluk mifala wetem ol klos blong mifala we oli doti, oli brokbrok, mo mifala i stap tingting se, olsem wanem nao mifala i stap laef yet. Mifala i slip klosap long wan olfala helikopta we i gat plante hol blong bulet long hem, mo helikopta ya nao bambae i tekem mifala i go long Siera Leon long nekis dei. Mifala i glad se mifala i laef i stap, be mifala i wari bigwan long ol brata sista.

Anne: Taem mitufala i kasem Betel long Freetown, Siera Leon, mitufala i sef mo ol brata oli lukaot gud long mitufala. Be biaen, mi stat blong tingbaot ol nogud samting we oli hapen long Laeberia. Evri dei mi fraet se wan nogud samting bambae i hapen, mo hemia i mekem se mi no tingting gud. Long naet, plante taem bae mi wekap we mi stap seksek from mi fraet se wan samting bambae i hapen, mo i had blong mi pulum gud win. Long taem olsem, Paul bambae i holem mi mo i prea wetem mi. Mo tu, mitufala i sing long ol singsing blong Kingdom kasem we tingting blong mi i kwaet. Ol samting ya oli mekem mi harem olsem se bae mi kam krangke, mo mi no moa save gohed blong mekem wok blong misinari.

Bambae mi no save fogetem nekis wan samting we i hapen. Long wik afta, yumi kasem tu magasin, we wan hemia Wekap! blong 8 Jun 1996. Insaed long hem i gat wan atikol we taetel blong hem i se, “Coping With Panic Attacks.” Naoia mi kasemsave samting we i stap hapen long mi. Narafala magasin hemia Wajtaoa blong 15 Mei 1996, we i gat wan atikol we taetel blong hem i se, “?Oli Kasem Paoa Weples?” Long Wajtaoa ya, i gat pija blong wan bataflae we wan wing blong hem i brok. Atikol ya i eksplenem se wan bataflae i save gohed blong faenem kakae blong hem mo flae, nating se wan wing blong hem i brok. Long sem fasin, nating sipos yumi harem se yumi no gat paoa from ol nogud samting we i hapen long laef blong yumi, be Jehova i save givhan, blong yumi gohed blong halpem ol narafala. Ol atikol ya oli olsem kakae we Jehova i givim blong mekem mi strong long stret taem. (Mat. 24:45) Mi lukaotem plante moa atikol olsem, mo mi kipim gud olgeta. Mo hemia i givhan bigwan long mi blong mi no moa wari tumas.

Paul: Oltaem taem mitufala i gat janis blong go long Laeberia, mitufala i harem gud tumas. Long en blong 2004, hemia klosap 20 yia nao we mitufala i stap long asaenmen blong mitufala. Wo i finis, mo i gat plan blong wokem sam bilding long branj. Be  wantaem nomo oli askem mitufala blong mekem wan niufala asaenmen.

Hemia i had, from we mitufala i lavem tumas ol brata mo sista long Laeberia we oli olsem famle blong mitufala long saed blong spirit, mo mitufala i no wantem lego olgeta. Bifo, taem mitufala i mas lego ol famle blong mitufala blong go long Gilead, mitufala i luk we Jehova i blesem mitufala bigwan, taswe mitufala i akseptem niufala asaenmen ya. Mo oli sanem mitufala i go long Gana we hem i wan kantri klosap.

Anne: Mitufala i krae taem mitufala i lego Laeberia. Be mitufala i sapraes taem Frank, we i wan olfala brata mo we i waes, i talem se: “!Yutufala i mas fogetem mifala!” Biaen hem i eksplenem se: “Mifala i save se bambae yutufala i neva fogetem mifala, be yutufala i mas putum fulhat blong yutufala long niufala asaenmen blong yutufala. Hemia i wok blong Jehova, taswe yutufala i mas givhan gud long ol brata sista longwe.” Ol tok blong hem i halpem mitufala blong faenem ol niufala fren, long wan kantri we smol man nomo oli save mitufala mo evri samting i niu long mitufala.

Paul: Mitufala i kwik blong lavem ol brata mo sista long Gana. !I gat plante Witnes long ples ya! Mitufala i lanem plante samting long fasin blong ol brata mo sista we oli gat strong bilif mo oli holemstrong. Biaen, afta we mitufala i wok long Gana blong 13 yia, mitufala i kasem wan narafala sapraes. Oli askem mitufala blong go wok long branj blong Is Afrika, long Kenia. Nating se mitufala i misim ol brata mo sista long Gana mo Laeberia, be mitufala i kwik blong frengud wetem ol brata sista long Kenia. Mo mitufala i gohed blong givhan long wan bigfala teritori we i gat bigfala nid.

Anne: Long ol yia we i pas, mi fesem plante samting we i mekem mi fraet mo seksek. Taem yumi laef long eria we i denja mo long ol had taem, hemia i save mekem yumi sik, fraet, mo wari bitim mak. Mo yumi no save ekspektem blong Jehova i protektem yumi long olgeta samting ya. Naoia sipos mi harem noes blong masket, bae mi harem se kat blong mi i tantanem, mo ol han blong mi oli kam nam. Be mi lanem blong dipen long ol rod we Jehova i yusum blong givim paoa long mi, mo hemia i minim tu help we ol brata mo sista oli givim. Mo tu, mi luksave se taem yumi gohed blong gat wan gudfala program long saed blong spirit, Jehova i save halpem yumi blong stap long asaenmen blong yumi.

Paul: Sam man oli stap askem se: “?Yutufala i laekem asaenmen blong yutufala?” Ol kantri oli save luk naes, be ol samting oli save jenis mo i gat denja. ?So mitufala i laekem wanem moa i bitim kantri? Hemia ol brata sista, we oli olsem famle blong mitufala. Nating se mifala i gat ol defren bakgraon, be mifala i gat sem tingting mo filing long saed blong Jehova. Mitufala i ting se oli sanem mitufala blong leftemap tingting blong olgeta, be blong talem stret, olgeta nao oli leftemap tingting blong mitufala.

Evritaem we mitufala i muv, mitufala i luk se mitufala i gat ol famle long evri ples, mo hemia i wan merikel we i kam long Jehova. Sipos yumi gohed blong stap insaed long kongregesen, bambae yumi gat wan famle mo yumi stap sef. Yumi save sua se sipos yumi gohed blong dipen long Jehova, bambae hem i givim paoa we yumi nidim blong stanap strong nomata wanem samting i hapen.—Fil. 4:13.