Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

LAEF STORI

Mi Glad Moa Taem Mi Givim Samting

Mi Glad Moa Taem Mi Givim Samting

TAEM mi gat 12 yia, mi luksave se mi gat wan samting blong givim we i gud tumas. Long wan asembli, wan brata i askem long mi sipos mi wantem prij. Nating se mi neva prij, be mi talem yes. Mitufala i go long teritori, mo brata ya i givim sam buklet long mi we oli tokbaot Kingdom. Nao hem i talem se: “Yu go mekem ol haos long saed ya, mo bae mi mekem long saed ya.” Mi stat blong prij long ol haos ya, be mi fraet we mi fraet. Mi sapraes tumas taem mi luk se klosap mi finisim ol buklet blong mi. I klia nomo se, plante man oli wantem samting we mi stap givim.

Mi mi bon long yia 1923 long taon ya Chatham, Kent, long Inglan. Long ol yia afta long Wol Wo Wan, ol man oli ting se wol ya bambae i kam wan gudfala ples. Be taem samting ya i no kamtru, plante man oli harem nogud, mo papa mo mama blong mi tu, tufala i harem nogud. Mo tu, tufala i no glad long ol lida blong Baptist jos, we oli tingbaot nomo blong kasem haenem long jos. Taem mi gat samwe long 9 yia, mama blong mi i stat blong go long ples we ol International Bible Students Association, (ol Witnes blong Jehova tede) oli gat “ol klas,” no ol miting long hem. Long ples ya, wan sista i tijim mifala ol pikinini long Baebol mo long buk ya The Harp of God. Mi laekem ol samting we mi stap lanem.

OL OLFALA BRATA OLI TIJIM MI

Taem mi mi yangfala, mi glad tumas blong talemaot ol promes blong Baebol long ol man. Plante taem mi prij mi wan, be taem mi prij wetem ol narafala mi lanem plante samting. Wan dei, taem mi mo wan olfala brata i stap go long teritori, mitufala i bitim wan pasta. Afta, mi talem se: “Hemia wan nani ya.” Brata ya i stop mo i godaon long baskel blong hem, mo i talem se bambae mitufala i sidaon long wan wud we i foldaon i stap. Nao hem i talem long mi se: “?Hu i givim raet long yu blong yu jajem wan man se hem i nani? Yumi talemaot gud nius nomo mo yumi lego Jehova i jajem ol man.” Taem mi yangfala mi lanem plante samting we oli soemaot se taem yumi givim samting yumi glad.​—Matiu 25:31-33; Ol Wok 20:35.

Wan narafala olfala brata i tijim mi se, blong glad taem yumi givim samting, yumi mas gat longfala tingting mo stanap strong. Waef blong hem i no laekem ol Witnes blong Jehova. Wan taem brata ya i singaot mi blong mi go kakae smol long haos blong hem. Waef blong hem i kros tumas long hem from we i go prij, nao hem i stonem mitufala long ol paket blong ti. Be brata i no kros long hem. Hem i glad nomo blong putumbak ol ti ya long ples blong hem. Afta we sam yia i pas, hem i glad tumas taem waef blong hem i kam wan Witnes blong Jehova. Yes, longfala tingting we hem i soemaot, i no blong nating nomo.

Long Septemba 1939, taem mi gat 16 yia, Briten i talemaot se bambae i mekem faet agensem Jemani. Long Maj 1940, mi mo mama blong mi i baptaes long taon ya Dover. Long Jun 1940, mi sidaon long fored blong haos blong mifala, mo mi luk plante taosen soldia we oli pas long ol bigfala kameong. Olgeta ya oli kambak long faet blong Dunkirk long Franis. Mi luk se oli harem nogud tumas. Mi wantem tumas blong tokbaot Kingdom blong God long olgeta, mo gudfala laef we oli save kasem long fiuja. Long sem yia ya, ol man Jemani oli sakem ol bom long Briten. Evri naet, ol plen blong Jemani we oli stap sakem bom, oli flae antap long ples blong mifala. Mifala i fraet tumas taem mifala i harem noes blong ol bom taem oli stap folfoldaon. Long moning, mifala i luk ol ples we bom i foldaon long olgeta mo ol haos we oli spolem. Ol samting we oli hapen, oli givhan long mi blong mi luksave klia se, Kingdom nomo i save givim wan gudfala fiuja long mi.

MI STAT BLONG GIVIM SAMTING

Long 1941, mi mi stat blong prij fultaem, hemia wan wok we i mekem mi mi glad tumas long laef blong mi. Mi bin wok long Royal Dockyard long Chatham, we mi lanem olsem wanem blong bildim ol sip. Hemia wan wok we plante man oli wantem mekem from we oli save kasem plante gudfala samting. Be ol man blong Jehova oli save finis se i no stret blong joen wetem wan kantri blong faet agensem narafala kantri. Long 1941, mifala i kasem save se i no stret blong wokem ol tul blong faet. (Jon 18:36) Long ples blong wok, mifala i wokem ol sabmarin. Taswe mi mekem desisen blong lego wok ya, mo mi stat blong prij fultaem. Fastaem oli sanem mi mi go long Cirencester, wan naesfala taon long Cotswolds.

Taem mi gat 18 yia, oli putum mi long kalabus blong naen manis from we mi no wantem joen long ami. Mi harem nogud taem mi stap mi wan nomo. Be i no longtaem, ol gad mo ol presina oli stat blong askem from wanem mi kam long ples ya, mo mi glad blong tokbaot bilif blong mi.

Afta we mi aot long kalabus, mi joen wetem Leonard Smith, * blong prij long ol defdefren taon long provins blong Kent, we i ples blong mitufala. Ol Nasi oli flae krosem Kent blong sakem bom long London. Stat long 1944, bitim wan taosen bom we oli kolem doodlebugs oli foldaon long Kent. Ol doodlebugs oli ol jet plen we oli stap flae, be oli no gat paelot mo oli fulap long bom. Taem mifala i no moa harem noes blong enjin, mifala i save se i no longtaem plen bambae i foldaon mo i bosta. Evriwan oli fraet tumas. Long taem ya, mitufala i mekem stadi blong wan man mo woman blong hem wetem trifala pikinini blong tufala. Samtaem mifala i go haed aninit long wan aean tebol blong protektem mifala sipos haos i foldaon. Biaen ful famle ya i baptaes.

PRIJ LONG OL NARAFALA KANTRI

Mifala i stap talemaot wan asembli, taem mi stap paenia long Irelan (daon)

Afta long faet ya, mi mi paenia blong tu yia long saot blong Irelan. Mifala ol misinari i go long ol haos wanwan blong askem wan ples blong slip. Mifala i givimaot ol magasin long rod. Be Irelan i defren olgeta long Inglan. Plante man oli ting se mifala i krangke nomo blong tingbaot se ol man bambae oli lesin, from we ol man long kantri ya oli Katolik. Wan dei, wan man i traem blong kilim mifala, nao mi go komplen long wan polis. Hem i talem se, “?Be, yu ting se bae i olsem wanem?” Mifala i no save se ol pris oli gat bigfala paoa. Sipos ol man oli karem ol buk blong yumi, oli sakemaot olgeta long wok. Mo oli fosem mifala blong aot long ples we mifala i stap long hem.

Ale mifala i lanem se taem mifala i kam long wan niufala eria, mifala i mas prij long ol ples we ol pris oli no save mifala. Taswe mifala i mas go prij fastaem long ol ples we oli stap longwe long ples we mifala i stap long hem. Afta, mifala i prij long ol man we oli stap klosap long mifala. Long Kilkenny, mifala i stadi wetem wan yangfala man tri taem long wan wik, nating se ol strong hed grup oli wantem kilim mifala. Mi mi laekem tumas blong tijim ol man, taswe mi wantem kasem trening blong mekem wok blong misinari. Ale mi fulumap fom blong go long Skul blong Gilead.

Seling bot ya Sibia hem i misinari hom blong mifala stat long yia 1948 kasem 1953 (raetsaed)

Mifala i stadi blong faef manis long Gilead long New York, mo afta oli sanem mi mo tri narafala brata i go long ol smosmol aelan blong Karibin Si. Long Novemba 1948, mifala i lego New York long wan seling bot we nem blong hem Sibia. Seling bot ya i longfala kasem 18 meta. Mi neva go long wan seling bot, taswe mi glad tumas. Wan long ol brata ya we nem blong hem Gust Maki, hem i wan gudfala kapten blong sip. Hem i tijim mifala olsem wanem blong pulum sel i go antap mo i kamdaon, mo yusum kampas, mo sel agensem win. Blong 30 dei, solwota i raf, be Gust i stiarem gud bot ya gogo kasem Bahamas.

‘TALEMAOT TOK BLONG GOD LONG OL AELAN’

Mifala i prij blong sam manis long ol smosmol aelan blong Bahamas, afta mifala i sel i go long ol aelan blong Leeward mo Windward. Stat long Leeward kasem Windward, hem i samwe long 800 kilometa, mo ol aelan ya oli stap long medel blong Virgin mo Trinidad. Blong faef yia, mifala i prij long ol aelan we oli stap longwe, we i no gat wan Witnes long olgeta. Samtaem mifala i no save sanem mo kasem ol leta blong sam wik. !Be mifala i glad tumas blong tokbaot Jehova ‘long ol aelan’!​—Jeremaea 31:10.

Ol misinari we oli stap long Sibia (stat long lefsaed): Ron Parkin, Dick Ryde, Gust Maki, mo Stanley Carter

Taem mifala i kasem wan pasis, ol man long vilej oli glad tumas, mo oli kam luk mifala. Samfala oli neva luk wan bot olsem, mo samfala oli neva luk wan waet man. Ol man long ples ya oli kaen mo oli save gud Baebol. Plante taem oli givim fis, avoka, mo pinat. Nating se bot i smol, be mifala i save kuk, slip, mo wasem ol klos.

Mifala i go so mo visitim ol man blong fuldei. Mifala i talem long olgeta se bambae i gat wan tok long Baebol. Ale long sapa mifala i ringim bel we i stap long bot. Mifala i glad tumas blong luk ol man oli stap kam. Taem oli stap kamdaon long ol hil, oli karem ol laet blong olgeta mo ol laet ya oli stap saen olsem ol sta. Samtaem 100 man oli kam, mo oli askem kwestin gogo kasem let long naet. Oli glad blong joen long ol singsing blong yumi, ale mifala i raetem ol singsing mo givim long olgeta. Mifala fo i traem bes blong mifala blong sing. Ale ol man oli singsing wetem mifala, mo voes blong olgeta i naes tumas. !Hemia ol gudfala taem!

Afta we mifala i finisim wan Baebol stadi, samtaem hem i folem mifala i go long wan narafala famle, blong i joen long stadi blong olgeta. Afta we mifala i spenem sam wik long wan ples, mifala i mas lego olgeta. Be plante taem mifala i askem long olgeta we oli intres moa, blong oli gohed blong stadi wetem ol narafala kasem we mifala i kambak. I gud tumas blong luk olsem wanem samfala oli tinghevi long wok ya.

Tede, plante long ol aelan ya oli fulap long ol turis. Be bifo, ol ples ya oli kwaet, solwota i kliagud, i gat ol naesfala sanbij, mo ol pamtri. Plante taem mifala i sel i go long wan narafala aelan long naet. Ol dolfin oli swimswim long saed blong bot, mo yu save harem noes blong solwota we i stap brok long fored blong bot. Mo yu save luk laet blong mun long solwota, we i saen olsem wan longfala rod.

Afta we mifala i prij blong faef yia long ol aelan ya, mifala i sel i go long Poto Riko blong karem wan niufala bot we i gat enjin. Taem mifala i kasem ples ya, mi mitim wan sista we nem blong hem Maxine Boyd, we i wan misinari, mo mi laekem hem tumas. Stat taem hem i smol nomo, hem i gat strong tingting blong prij. Biaen, hem i mekem wok blong misinari long Dominikan Ripablik, kasem taem we Katolik jos i ronemaot hem, long yia 1950. From we mi wok long sip, mi gat raet blong stap long Poto Riko blong wan manis nomo. Biaen bambae mi aot blong sam yia bakegen, blong go long ol narafala aelan. Taswe mi stap tingting se, ‘Ronald, sipos yu wantem gel ya, yu mas mekem wan samting kwiktaem.’ Ale, afta tri wik nomo mi askem hem, mo long namba sikis wik mitufala i mared. Oli talem long mi mo Maxine blong mekem wok blong misinari long Poto Riko, taswe mi neva go long niufala bot ya.

Long 1956, mitufala i stat blong mekem wok blong eria elda. Mitufala i laekem blong visitim ol brata mo sista. Plante long olgeta oli pua. Long vilej blong Potala Pastillo, i gat tu famle nomo we oli Witnes. Oli gat plante pikinini, we oli stap lesin taem mi plei long flut. Mi askem long wan long ol smol gel ya, we nem blong hem Hilda, sipos hem i wantem kam prij wetem mifala. Hem i se: “Mi wantem, be mi no save kam. Mi no gat sus.” Mitufala i pem sus blong hem, mo hem i kam prij. Plante yia i pas, nao long 1972 mi mo Maxine i go visitim Brooklyn. Wan sista we i jes finis long Skul blong Gilead, i kam toktok wetem mitufala. Hem i stap rere blong go long Ekwado, mo hem i talem se: “?Yutufala i luksave mi? Mi mi smol gel ya long Pastillo we mi no gat sus.” !Hemia Hilda ya! !Mitufala i glad gogo, mitufala i krae!

Long 1960, mitufala i stat blong wok long branj ofis long Poto Riko, hemia wan smol haos we i stap long Santurce, San Juan. Fastaem, mi mo Lennart Johnson i mekem bighaf blong wok. Hem mo waef blong hem i faswan long ol Witnes long Dominikan Ripablik, mo long 1957, tufala i muv i kam long Poto Riko. Biaen, Maxine i stap sanem ol magasin i go long ol man we oli stap askem. Evri wik hem i sanem bitim 1,000 magasin. Hem i glad blong mekem wok ya from we hem i tingbaot ol man ya we oli wantem kasemsave moa long Jehova.

Mi mi glad blong wok long Betel, from we mi save yusum paoa blong mi long wok blong Jehova. Be samtaem i no isi. Long fas Intenasnal asembli long Poto Riko long 1967, mi harem nogud tumas from we mi mas ogenaesem evri samting. Long taem ya, Nathan Knorr i stap lidim wok blong ol Witnes blong Jehova, mo hem i kam long Poto Riko. Hem i ting se mi no mekem plan blong transpot blong ol misinari we oli kam, be mi bin mekem. Biaen, hem i tok strong long mi se mi no mekem gud wok blong mi, mo hem i talem se hem i no glad long mi. Mi no wantem agiu wetem hem, be mi harem se hem i mekem i no stret, mo mi harem nogud longtaem lelebet. Be nekis taem we mi mo Maxine i luk Brata Knorr, hem i singaot mitufala i go long rum blong hem mo i kukum kakae blong mifala.

Sam samtaem, mitufala i go luk ol famle blong mi long Inglan. Taem mi mo Mama i kam Witnes, Papa i no laekem trutok. Be taem ol brata blong Betel oli kam, plante taem Mama i singaot olgeta oli kam stap wetem mifala. Papa i luk se ol brata ya oli gat tingting daon. Oli defren olgeta long ol pasta we oli spolem hem plante yia i pas finis. Ale, long 1962, hem i kam wan Witnes blong Jehova.

Mi wetem Maxine long Poto Riko smoltaem afta we mitufala i mared, mo long 2003 taem mitufala i mared 50 yia

Gudfala waef blong mi Maxine, i ded long 2011. Mi mi wantem tumas blong luk hem taem bambae hem i laef bakegen. !Tingting ya i mekem mi mi glad tumas! Taem mitufala i jes mared, i gat 650 Witnes long Poto Riko, be long 58 yia we mitufala i mared namba ya i kam antap bigwan kasem 26,000. Biaen, long 2013, branj ofis blong Poto Riko i joen wetem branj ofis blong Yunaeted Stet, mo oli askem long mi blong go wok long Wallkill, New York. Mi mi stap long ol aelan blong 60 yia, taswe mi harem se mi wan man Poto Riko stret. Mi mi olsem coquí, wan smol frog blong Poto Riko, we i stap singaot long sapa se ko-kee, ko-kee. Mi mi laekem Poto Riko, be naoia mi mas lego ples ya.

“GOD I LAVEM MAN WE I SAVE GIVIM SAMTING”

Mi mi stap long Betel yet. Naoia mi mi gat bitim 90 yia, mo wok blong mi i blong leftemap tingting blong ol memba blong Betel. Stat long taem we mi kam wok long Wallkill, mi leftemap tingting blong bitim 600 brata mo sista. Samfala oli kam luk mi blong tokbaot problem blong olgeta, no ol problem blong famle. Sam narafala oli wantem advaes blong oli save mekem gud wok blong olgeta long Betel. Sam narafala oli wantem advaes from we oli jes mared, no from we oli aot long Betel blong mekem wok blong paenia. Mi lesin long evriwan, mo plante taem mi talem long olgeta se: “‘God i lavem man we i save givim samting long gladhat blong hem.’ Taswe yu mas glad long wok blong yu, from we yumi wok blong Jehova.”—2 Korin 9:7.

Sipos yu wantem glad long wok we yu mekem long Betel no long wan narafala ples, yu mas tingbaot oltaem from wanem wok we yu mekem i impoten. Evri wok we yumi mekem long Betel i wan tabu wok. Wok ya i givhan long “slef ya we i stret mo waes” blong i givim ol save blong Baebol long ol brata mo sista long fulwol. (Matiu 24:45, NW) Nomata weples yumi mekem wok blong Jehova, yumi gat janis blong presem hem. I gud yumi glad long eni wok we hem i askem long yumi blong mekem, from we “God i lavem man we i save givim samting long gladhat blong hem.”

^ haf. 13 Laef stori blong Leonard Smith i stap long Wajtaoa blong 15 Eprel 2012, long Franis mo Inglis.