Mekem Ol Fasin We Oli Soemaot Respek, Olsem Ol Man Blong God

“Yufala i mas traehad blong folem fasin blong [God].”—EFES. 5:1.

1, 2. (a) ?From wanem i impoten blong mekem ol fasin we oli soemaot respek? (b) ?Bambae yumi tokbaot wanem long stadi ya?

SUE FOX, wan woman blong raetem ol buk, i tokbaot ol fasin we oli soemaot respek, i se: “Oltaem man i mas mekem ol fasin we oli soemaot respek, i no sam samtaem nomo. Ol fasin we oli soemaot respek oli karem gudfala frut oltaem nomo, mo long evri ples.” Taem man i mekem ol fasin blong soemaot respek oltaem, hem i no gat ol bigfala problem wetem ol narafala. Mo plante taem, fasin blong hem i mekem se enikaen smol problem we hem i gat wetem narafala i lus nomo. Be sipos man i no mekem ol fasin we oli soemaot respek long narafala, bambae i gat raorao, kros, mo man i harem nogud.

² Trufala Kristin kongregesen i fulap long ol man we oli mekem ol fasin blong soemaot respek long narafala. Be fulap man long wol tede oli no soemaot respek long narafala. Yumi mas lukaot gud se yumi no tekem fasin ya blong olgeta. Baebol i givim advaes long saed blong ol fasin we oli soemaot respek long narafala. Taem yumi mekem advaes ya i wok long laef blong yumi, samting ya i save protektem yumi long ol nogud fasin blong wol ya, mo i save pulum ol man blong oli kam long trufala wosip tu. I gud yumi luk olsem wanem samting ya i save hapen. Blong kasem save se i minim wanem blong mekem ol fasin we oli soemaot respek, bambae yumi tokbaot eksampol blong Jeova God mo Pikinini blong hem.

Eksampol Blong Jeova Mo Jisas We Tufala i Soemaot Respek

3. ?Jeova i givim wanem nambawan eksampol blong ol fasin we oli soemaot respek?

³ Eksampol blong Jeova God i nambawan long saed blong ol fasin we oli soemaot respek. Nating se hem i hae King blong heven mo wol, hem i soem kaen fasin mo respek long ol man. Taem Jeova i toktok long Ebraham mo Moses, hem i yusum wan Hibru tok we i save jenisim wan oda i kam wan tok we man i talem blong askem narafala wetem respek blong mekem wan samting. (Jen. 13:14; Eks. 4:6) Taem ol man blong Jeova oli mekem mastik, hem i gat ‘sore mo i mekem i gud long man. Hem i no save kros kwik, hem i kaen tumas long ol man mo hem i no save lego olgeta.’ (Sam 86:15, NW) Jeova i defren olgeta long sam man we oli faerap long kros taem narafala i no mekem samting long fasin we olgeta oli wantem.

4. ?Olsem wanem yumi save folem fasin blong Jeova taem ol narafala oli toktok long yumi?

⁴ Jeova i lesin long ol man, hemia wan fasin we hem i mekem blong soemaot respek. Taem Ebraham i askem kwestin long saed blong ol man Sodom, Jeova i lesingud long ol kwestin blong hem mo i ansa long wanwan long ol kwestin ya. (Jen. 18:23-32) Hem i no tingbaot ol kwestin blong Ebraham olsem se oli westem taem blong Hem. Jeova i stap lesin long ol prea blong ol man blong hem, mo hem i harem krae blong ol sinman we oli tanem tingting blong olgeta from sin blong olgeta. (Ridim Ol Sam 51:11, 17.) I gud yumi folem fasin blong Jeova, hemia blong lesin long ol narafala taem oli toktok long yumi.

5. ?Taem yumi folem eksampol blong Jisas blong soemaot respek long narafala, olsem wanem samting ya i mekem se yumi frengud wetem ol narafala?

⁵ Respek i wan long ol fasin we Jisas Kraes i lanem long Papa blong hem. Nating se Jisas i mas spenem plante taem mo yusum plante paoa long wok blong prij, be oltaem hem i gat longfala tingting mo i kaen tumas long ol man. Oltaem Jisas i rere blong givhan long ol man we oli gat leprosi, ol blaen man we oltaem oli stap asaskem mane, mo ol narafala we oli nidim help. Nating se Jisas i no save se bambae oli kam luk hem, be hem i no tanem baksaed long olgeta. Plante taem, hem i lego samting we hem i stap  mekem, blong hem i save givhan long man we i harem nogud. Jisas i rili kaen long olgeta we oli bilif long hem. (Mak 5:30-34; Luk 18:35-41) Yumi ol Kristin, yumi folem eksampol blong Jisas taem yumi soem kaen fasin long ol man mo yumi rere blong halpem olgeta. Ol famle, ol fren, mo ol narafala man raonabaot long yumi oli luk ol gudfala fasin ya blong yumi. Antap long hemia, ol gudfala fasin olsem oli leftemap nem blong Jeova, mo oli mekem yumi harem gud tu.

6. ?Olsem wanem Jisas i soemaot eksampol long yumi blong toktok gud long ol man long fasin we yumi glad long olgeta?

⁶ Mo tu, Jisas i singaot ol man long prapa nem blong olgeta, blong soem respek long olgeta. ?Yu ting se ol lida blong skul blong ol man Jiu oli soem respek olsem? Nogat. Olgeta oli luk ol man we oli no save Loa olsem ‘ol man we God i kros long olgeta’ mo oli no soemaot respek long olgeta. (Jon 7:49) Be Pikinini blong God i no mekem olsem long ol man. Jisas i singaot Mata, Meri, Sakias, mo plante narafala tu, long nem blong olgeta. (Luk 10:41, 42; 19:5) Tede, i gat defdefren fasin blong singaot man, i dipen long kantri we yumi stap long hem mo fasin blong laef blong ol man. Nating se i olsem, ol man blong Jeova oli traehad blong toktok gud long ol narafala mo soemaot se oli glad blong toktok long olgeta. * Nating se narafala i rijman no i puaman, oli soemaot respek long hem from we i stret blong oli soemaot respek long olgeta Kristin brata mo sista, mo long olgeta man tu.—Ridim Jemes 2:1-4.

7. ?Olsem wanem ol tok blong Baebol oli save halpem yumi blong soemaot respek long ol man blong evri ples?

⁷ Fasin blong Jeova mo Jisas blong mekem i gud long ol man blong evri neson mo laen i soemaot se tufala i gat respek long ol man ya, mo samting ya i pulum olgeta we oli stret blong kasem laef, oli kam long trutok. Taswe, i no gat wan lis blong ol rul we yumi mas folem blong soemaot respek. Defren olgeta, taem yumi folem ol tok blong Baebol, yumi save jenjenisim fasin blong yumi blong soemaot respek, blong mekem i stret long ol man long evri ples. I gud yumi luk olsem wanem ol fasin we oli soemaot respek long ol man, oli save givhan long yumi blong karem moa frut long Kristin wok blong prij.

Talem Halo Long Ol Man Mo Toktok Long Olgeta

8, 9. (a) ?Wanem sam fasin we oli save givim tingting long man se yu no soemaot respek? (b) ?From wanem ol tok blong Jisas long Matiu 5:47 oli mas gat paoa long fasin we yumi mekem long ol man?

⁸ Long plante ples tede, laef blong ol man i bisi tumas, mekem se oli stap bitim olgeta long rod we oli no moa talem “halo” no “?olsem wanem, i gud?” I tru se sipos i gat fulap man long rod, i no nid blong traem talem halo long evriwan. Be long plante ples, i stret mo i gud blong talem halo mo sekhan long ol narafala. ?Olsem wanem? ?Yu yu stap talem halo oltaem long ol man? ?No maet plante taem yu no smael long ol man mo talem wan gudfala tok long olgeta? Nating se yumi gat gudfala tingting nomo long ol man, be yumi save foldaon long wan fasin we i no soemaot respek nating.

⁹ Jisas i givim advaes ya se: “Sipos yufala i stap toktok wetem ol fren blong yufala nomo, hemia yufala i no mekem wan samting we i gud moa i winim ol narafala man. Ol hiten man tu oli stap mekem fasin ya.” (Mat. 5:47) Long saed ya, wan man blong givim advaes, nem blong hem Donald Weiss, i raetem se: “Ol man oli save kros taem narafala i lukluk olgeta wetem strong fes nomo mo i no toktok nating. I no gat wan eskius nating we yu save talem blong mekem man i harem gud bakegen, afta we yu bin lukluk hem strong mo yu no toktok nating long hem. Rod blong stretem problem ya i isi nomo: Talem halo long ol man. Toktok long olgeta.” Yumi save kasem gudfala frut sipos yumi no letem flas tingting mo fasin blong no wantem fren wetem narafala, i spolem gudfala fasin we yumi save soem long ol man.

10. ?Olsem wanem ol fasin we oli soemaot respek oli save halpem yumi blong karem frut long wok blong prij? (Lukluk bokis “Smael Long Ol Man.”)

¹⁰ Tingbaot stori blong wan man mo woman blong hem we tufala i Kristin, nem blong tufala, Tom mo Carol. Tufala i laef long wan taon long Not Amerika. Tufala i rili traehad blong storian gud wetem ol man we tufala i faenem long wok blong prij. ?Olsem wanem tufala i mekem samting ya? Folem Jemes 3:18, Tom i talem se: “Mitufala i traem blong soemaot se mitufala i glad blong toktok long olgeta man mo stap long pis wetem olgeta. Mitufala i go toktok long olgeta we oli no stap long haos blong olgeta mo olgeta we oli wok long wan eria. Mitufala i smael long olgeta mo talem halo. Mitufala i storian long ol samting we oli intres long hem olsem, ol pikinini blong  olgeta, ples blong olgeta, mo wok blong olgeta. Sloslo oli luk mitufala olsem ol fren blong olgeta.” Carol i talem se: “Nekis taem mitufala i luk olgeta, mitufala i talem nem blong mitufala mo askem nem blong olgeta. Mitufala i tokbaot smol, wanem wok we mitufala i stap mekem long eria blong olgeta. Sloslo, mitufala i fren wetem olgeta, gogo wan dei mitufala i save prij long olgeta.” Yes, sloslo Tom mo Carol i mekem se plante man long ples blong tufala oli trastem tufala. Plante man oli karem ol magasin mo ol buk we tufala i givim long olgeta, mo samfala oli wantem tumas blong kasem save long trutok.

Long Trabol Taem, Mekem Ol fasin We Oli Soemaot Respek

11, 12. ?From wanem yumi no mas sapraes sipos wan man i tok nogud no i mekem wan nogud samting long yumi taem yumi stap talemaot gud nius? ?Yumi mas ansa olsem wanem?

¹¹ Taem yumi stap talemaot gud nius, sam man oli talem sam tok no mekem sam samting we i no kaen. Yumi save se samting ya bambae i hapen, from we Jisas i givim woning long ol disaepol blong hem se: “From we ol man blong wol ya oli stap mekem i nogud tumas long mi, i klia gud we bambae oli save mekem sem fasin nomo long yufala.” (Jon 15:20) Be sipos yumi givimbak nogud tok long man we i sakem nogud tok long yumi, fasin ya i no karem gudfala frut nating. ?Taswe, yumi mas mekem wanem long taem olsem? Aposol Pita i raetem se: “Yufala i mas mekem Kraes i Masta blong yufala, mo yufala i mas mekem hem i nambawan long laef blong yufala. Mo sipos ol man oli askem long yufala from wanem yufala i putum tingting blong yufala i stap long Kraes, oltaem yufala i mas rere blong givim ansa long olgeta [“wetem kwaet fasin mo bigfala respek,” NW].” (1 Pita 3:15) Taem yumi ansa long man wetem kwaet fasin mo respek, samting ya i save mekem olgeta we oli tok nogud long yumi oli rere blong lesin long tok we yumi stap talemaot.—Taet. 2:7, 8.

¹² ?Olsem wanem? ?Yumi save rere fastaem blong ansa long man we i tok nogud long yumi, long wan fasin we Jeova i glad long hem? Yes. Pol i talem se: “[“Oltaem,” NW] yufala i mas toktok gud long olgeta, long ol tok we olgeta oli save glad long hem. Mo yufala i mas save rod blong givim ansa long evri man, we i stret gud long olgeta evriwan.” (Kol. 4:6) Yumi mas wokem fasin ya blong mekem samting we i soemaot respek long evriwan, insaed long famle, long skul, long ples blong wok, long kongregesen, mo long ol man raonabaot long yumi. Sipos yumi mekem olsem, bambae yumi reregud blong ansa long ol tok jik mo nogud tok, long fasin we i stret long wan Kristin man.—Ridim Rom 12:17-21.

13. Talem wan stori we i soemaot olsem wanem respek we yumi soemaot i save jenisim tingting blong ol man we oli agensem yumi.

¹³ Long trabol taem, sipos yumi mekem ol fasin  we oli soemaot respek, yumi save kasem gudfala frut from. Long Japan, wan Witnes i stap prij long wan man long haos blong hem, wetem wan narafala man we i kam blong visitim hem. Tufala ya i tok nogud long Witnes ya. Ale, brata ya i aot long wan fasin we i soemaot respek. Taem hem i gohed blong prij long ol haos klosap, hem i luk se man ya we i kam visitim man blong haos ya, i stap stanap i no longwe long hem, i stap wajem hem. Taem brata ya i kam klosap long hem, man ya i talem se: “Mi wantem talem sore from samting we i bin hapen. Mitufala i talem ol nogud tok long yu, be mi luk se yu stap smael nomo. ?Mi mas mekem wanem blong gat fasin olsem yu?” Man ya i jes lusum wok blong hem mo mama blong hem tu i jes ded, taswe hem i ting se i no moa gat rod blong harem gud. Witnes ya i askem long hem sipos i wantem stadi Baebol, ale, man ya i agri blong mekem olsem. Smoltaem biaen, hem i askem blong stadi tu taem long wan wik.

Beswan Rod Blong Wokem Ol Fasin We Oli Soemaot Respek

14, 15. ?Ol man blong Jeova long taem blong Baebol, oli trenem ol pikinini blong olgeta blong mekem wanem fasin?

¹⁴ Long taem blong Baebol, ol papa mama we oli onagud long God, oli meksua se ol pikinini blong olgeta oli lanem ol fasin we oli soemaot respek insaed long famle. Tingbaot respek we Ebraham mo Aesak tufala i soemaot taem tufala i stap storian tugeta. Stori ya i stap long Jenesis 22:7. Fasin blong Josef tu i soemaot se papa mama blong hem tufala i bin tijimgud hem. Taem Josef i stap long kalabus, hem i toktok wetem respek long ol narafala presina. (Jen. 40:8, 14) Tok we Josef i talem long Fero i soemaot se hem i lanem finis stret fasin blong toktok long ol man we oli gat hae posisen.—Jen. 41:16, 33, 34.

¹⁵ Wan long ol Ten Komanmen we Jeova i givim long ol man Isrel i talem se: “Yufala i mas ona long papa mo mama blong yufala. Sipos yufala i folem fasin ya, bambae yufala i save stap longtaem long kantri ya we mi bambae mi givim long yufala.” (Eks. 20:12) Wan rod blong ol pikinini oli soem ona long papa mama blong olgeta, hemia blong mekem ol fasin we oli soemaot respek insaed long famle. Gel blong Jeftaha i soemaot bigfala respek long papa blong hem, taem hem i agri blong folem promes blong hem, nomata se i no isi nating blong hem i mekem olsem.—Jaj. 11:35-40.

16-18. (a) ?Olsem wanem ol papa mama oli save tijimgud ol pikinini blong olgeta blong oli mekem ol fasin we oli soemaot respek? (b) ?Wanem ol gudfala frut we oli kamaot from?

¹⁶ I impoten tumas we papa mama i trenem ol pikinini blong tufala blong oli mekem ol fasin we oli soemaot respek. Ol pikinini oli mas lanem stret  fasin blong talem halo long ol man we oli kam long haos, olsem wanem blong ansa long telefon, mo ol fasin we oli soemaot respek taem oli kakae wetem ol narafala. Olsem nao, taem oli kam bigman, oli save soemaot ol gudfala fasin. Papa mama i mas halpem ol pikinini blong oli kasem save from wanem i gud we oli lego jea blong olgeta long wan man no woman we i olfala moa long olgeta blong i sidaon long hem, from wanem oli mas soemaot kaen fasin long olgeta we oli olfala mo oli sik, mo from wanem oli mas halpem ol man we oli stap karem ol hevi samting. Ol pikinini oli mas kasem save se i impoten blong talem “plis,” “tangkiu,” “mi glad blong givhan long yu,” “?mi save halpem yu?,” mo “mi mi sore.”

¹⁷ I no hadwok tumas blong trenem ol pikinini blong oli soemaot respek. Beswan rod i blong soemaot wan gudfala eksampol long olgeta. Kurt we i gat twanti faef yia blong hem, i tokbaot olsem wanem hem mo trifala brata blong hem oli lanem blong mekem ol fasin we oli soemaot respek: “Mifala i wajem mo lesin long Mama mo Papa taem tufala i stap storian tugeta. Tufala i toktok kaen long tufala mo tufala i lesingud mo keagud long ol narafala man. Long Haos Kingdom, bifo mo afta long miting, Papa i tekem mi mi go wetem hem blong storian wetem ol brata sista we oli olfala. Mi lesin long Papa taem hem i talem halo long olgeta mo mi luk olsem wanem hem i respektem olgeta.” Kurt i gohed i se: “Sloslo mi lanem blong mekem semfala fasin olsem papa blong mi, blong soemaot respek long narafala. Sipos yu mekem fasin ya oltaem, hem i kam olsem prapa fasin blong yu we yu no nid blong tingbaot blong mekem. Yes, bambae i no olsem se yu fos nomo blong mekem fasin ya, be bambae yu wantem mekem.”

¹⁸ ?Wanem i save kamaot sipos ol papa mama oli tijimgud ol pikinini blong olgeta blong mekem ol fasin we oli soemaot respek? Ol pikinini bambae oli save frengud wetem ol narafala mo stap long pis wetem olgeta. Taem oli kam bigwan, bambae oli wok gud wetem ol bos blong olgeta mo ol wokman long ples blong wok blong olgeta. Antap long samting ya, ol pikinini we oli toktok kaen, soemaot respek, mo mekem ol gudfala fasin, oli mekem papa mama blong olgeta oli glad tumas.—Ridim Ol Proveb 23:24, 25.

Respek i Mekem Yumi Defren Long Ol Man Blong Wol

19, 20. ?From wanem yumi mas gat strong tingting blong folem fasin blong God mo Pikinini blong hem blong mekem i gud long ol man?

¹⁹ Pol i raetem se: “Yufala i pikinini blong God, mo hem i lavem yufala tumas, nao from samting ya, yufala i mas traehad blong folem fasin blong hem.” (Efes. 5:1) Blong folem fasin blong Jeova God mo Pikinini blong hem, yumi mas mekem ol advaes blong Baebol, olsem hemia we yumi luk long stadi ya, oli wok long laef blong yumi. Taem yumi mekem olsem, bambae yumi blokem fasin tu fes ya, we man i soemaot respek jes blong mekem wan haeman i glad long hem, no jes blong switim narafala blong i givim samting long hem.—Jud 16.

²⁰ Long ol las dei ya blong rul blong Setan, hem i stap traehad bigwan blong spolem ol nambawan fasin blong soemaot respek we Jeova i stanemap. Be bambae hem i no save spolem fasin blong ol trufala Kristin blong soemaot respek long ol narafala. I gud we yumi wanwan i gat strong tingting blong folem eksampol blong God mo Jisas we tufala i mekem i gud long ol man. Olsem nao, oltaem, toktok mo fasin blong yumi bambae i defren long fasin blong ol man we oli no wantem soemaot respek long narafala. Bambae yumi leftemap nem blong Jeova, God blong yumi we i soemaot nambawan eksampol blong respek, mo bambae yumi pulum ol man we hat blong olgeta i stret, oli kam joen long trufala wosip.

[Futnot]

?Yu Yu Tingbaot?

• ?Yumi lanem wanem long eksampol blong Jeova mo Pikinini blong hem, long saed blong ol fasin we oli soemaot respek?

• ?From wanem fasin blong yumi blong smael mo talem halo long man, i givhan long ol man blong oli gat gudfala tingting long yumi ol Kristin?

• ?Olsem wanem ol fasin we oli soemaot respek oli save halpem yumi blong karem frut long wok blong prij?

• ?Wanem ol gudfala frut we oli kamaot taem papa mama i tijimgud ol pikinini blong tufala long ol fasin we oli soemaot respek?

[Kwestin]

[Bokis blong pija long pej 31]

Smael Long Ol Man

Plante man oli fraet lelebet blong storian wetem wan man we oli no save hem. Be ol Witnes blong Jeova oli traehad blong lanem olsem wanem blong storian gud wetem ol man, from we oli wantem serem ol trutok blong Baebol wetem olgeta. Oli mekem wok ya from we oli lavem God mo ol man raonabaot long olgeta. ?Wanem i save givhan long yu blong yu kamgud moa long fasin ya blong storian?

Wan nambawan advaes i stap long Filipae 2:4, se: “Yufala evriwan i mas givgivhan long yufala long laef blong yufala. I nogud wan man i stap lukaot long laef blong hem nomo.” Traem tingbaot olsem wanem blong joenem tok ya long laef blong yu: Long faswan taem we yu mitim wan man, hem i luk yu olsem wan strenja. ?Olsem wanem yu save mekem se hem i no fraet long yu? Yu mas smael long hem, mo soem fasin fren taem yu talem halo long hem. Be i gat narafala samting blong tingbaot.

Maet man ya i stap tingting long wan samting. Nao sipos yu traem pulum hem blong tokbaot samting we i stap long tingting blong yu, be yu no kea long wanem we i stap long tingting blong hem, bambae hem i no wantem storian wetem yu. Taswe, sipos yu traehad blong faenemaot wanem we man ya i stap tingbaot, bambae yu save statem wan storian long saed ya. Hemia nao samting we Jisas i mekem taem hem i mitim wan woman Sameria long wan wel. (Jon 4:7-26) Tingting blong woman ya, hemia blong pulum wota. Jisas i statem storian wetem woman ya long saed blong wota nomo, mo sloslo hem i jenisim i go long trutok.

[Tok blong pija long pej 30]

Taem yumi soemaot fasin fren long ol man, hemia i save openem rod blong givim wan gudfala witnes long olgeta