Ol man blong stadi oli faenemaot se olgeta we oli soemaot tangkiu oli glad moa, helt blong olgeta i gud moa, oli stanap strong taem oli kasem trabol, mo oli gat plante gudfala fren. Wan man blong stadi, Robert A. Emmons, i talem se fasin tangkiu i “protektem man long ol filing we oli save spolem hem, olsem jalus, kros, griri, mo nogud tingting long narafala.” a

 ?Olsem wanem fasin tangkiu i givhan long pikinini? Long wan stadi we oli mekem long 700 yangfala blong fo yia, oli faenemaot se olgeta we oli gat fasin tangkiu, oli no stilim ansa long taem blong eksam, oli no tekem drag o dring bitim mak, mo oli no gat stronghed fasin.

•   Tingting ya se oli gat raet blong kasem presen i mekem se oli no gat tangkiu. Plante pikinini oli harem se oli gat raet blong kasem ol gudfala samting. Sipos oli harem se evri gudfala samting we oli kasem i olsem pei blong olgeta be i no wan presen, bambae i had blong oli soemaot tangkiu.

   Bighaf blong ol man tede oli gat tingting ya. Wan mama we nem blong hem Katrin, i talem se: “Wol ya i tijim ol man se oli gat raet blong kasem eni samting we oli wantem. Long ol buk, mo long televisen mo Intenet, oli soem ol pija blong ol samting we yumi ‘gat raet’ blong kasem, mo oli talem se yumi mas faswan blong kasem.”

•   Tijim pikinini taem hem i smol blong i soemaot tangkiu. Wan mama we nem blong hem Kei, i talem se: “Taem pikinini i smol, i moa isi blong tijim hem long ol gudfala fasin. I olsem we yu fasem wan plant long wan stik blong mekem i gru stret.”

•   Tijim olgeta long ol toktok blong talem. Nating se pikinini i smol nomo, hem i save lanem blong talem tangkiu taem narafala i givim presen long hem o i mekem kaen fasin long hem. Taem hem i gru mo i kam bigwan, sloslo bambae hem i gat tangkiu moa from kaen fasin we ol narafala oli soemaot long hem.

   Rul blong Baebol: “Yufala i mas gat fasin ya blong talem tangkiu.”—Kolosi 3:15.

   “Smol bubu boe blong mitufala we i gat tri yia, hem i glad oltaem blong talem ‘tangkiu,’ mo taem hem i askem samting, oltaem hem i talem ‘plis.’ Eksampol blong papa mo mama blong hem i tijim hem blong mekem olsem. Tufala i soemaot respek mo tangkiu, mo hemia i givhan long pikinini blong hem i gat sem fasin.”—Jefri.

•   Tijim olgeta long ol aksen blong mekem. Nekis taem we pikinini blong yu i kasem wan presen, i gud yu pulum hem blong raetem wan smol leta blong talem tangkiu. Mo tu, sipos yu givim sam smosmol wok blong hem i mekem long haos, bambae hem i luksave se evriwan oli mas wok blong mekem se haos i wan gudfala ples blong famle i stap long hem.

   Rul blong Baebol: “Man i harem gud moa taem hem i givim samting, i bitim we hem i kasem samting.”—Ol Wok 20:35.

   “Boe mo gel blong mitufala we tufala i tineja, tufala i givhan long famle taem tufala i mekem plan blong ol kakae, kukum kakae ya, mo mekem sam wok long haos. Hemia i givhan long tufala blong kasem save long ol wok we mitufala i mekem olsem papa mo mama, mo blong gat tangkiu from.”—Beveli.

•   Tijim olgeta long fasin we oli mas gat. Fasin tangkiu i olsem wan plant, mo graon we plant ya i gru long hem, hemia tingting daon. Ol man we oli gat tingting daon, oli save se oli nidim help blong mekem wan gudfala wok, taswe oli soemaot tangkiu long olgeta we oli halpem olgeta.

   Rul blong Baebol: “Yufala i mas mekem tingting blong yufala i stap daon mo yufala i mas luk ol narafala man se oli hae moa long yufala. Mo long semtaem, yufala i no mas tingbaot yufala nomo, be yufala i mas tingbaot ol narafala man tu.”—Filipae 2:3, 4.

   “Samtaem mifala i mekem wan pleplei taem mifala i stap kakae. Mifala wanwan i talem samting we hem i gat tangkiu from. Pleplei ya i pulum evriwan blong oli gat gudfala tingting mo tangkiu, i bitim we oli gat nogud tingting mo oli selfis.”—Tamara.

 Traem hemia: Soemaot gudfala eksampol. I moa isi blong pikinini i talem tangkiu, sipos hem i harem yu yu talem tangkiu oltaem long ol narafala mo long hem tu.