Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

AKO IRUẸMWI 18

Rhulẹ Ya Sẹ Ufomwẹ

Rhulẹ Ya Sẹ Ufomwẹ

“I rhie nene ulẹ sẹ eke ne a vin owẹ yi nẹ.”—2 TIM 4:7.

IHUAN 129 Te Ima Khian Ziengbe Ya Sẹ Ufomwẹ

OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA *

1. De emwi nọ khẹke ne ima hia ru?

AI MIẸN ọmwa nọ gha hoo nọ rhulẹ vbe egbe gha wọọ re, ra vbe ọ ghaa khuọnmwi. Sokpan, ukọ e Pọl gi ima rẹn wẹẹ, ọ mwẹ ulẹ ne Ivbiotu e Kristi hia na mwẹ obọ. (Hib 12:1) Nọnaghiyerriọ, te ima hia fẹẹrẹ, ke ọmaẹn ke ẹghele, ke ne egbe sasa ra ne egbe wọọ re gha rhie ulẹ na sẹ ufomwẹ, ne ive ne Jehova ve ima re mieke na sẹ ima obọ.—Mat 24:13.

2. Zẹvbe nọ rre ebe 2 Timoti 4:7, 8, vbọzẹe ne Pọl na sẹtin tama Ivbiotu e Kristi ne iran rhulẹ sẹ ufomwẹ?

2 Ukọ e Pọl keghi si agbada vbe unu tama Ivbiotu e Kristi ne iran rhulẹ sẹ ufomwẹ, rhunmwuda, erriọ irẹn tobọ irẹn vbe ru ẹre. (Tie 2 Timoti 4:7, 8.) Sokpan de aro ulẹ ne Pọl ghaa guan kaẹn?

DE ARO ULẸ NE PỌL GHAA GUAN KAẸN?

3. De aro ulẹ ne Pọl ghaa guan kaẹn?

3 Ọ mwẹ ẹghẹ eso ne Pọl ya loo iku isasegbe ọghe Ivbi e Grik nẹdẹ, ya ru igiemwi ma etẹn. (1 Kọr 9:25-27; 2 Tim 2:5) Ẹi re avbiẹ inugba ẹre ọ loo ulẹ ọghe osuan ya gie arrọọ ọghe Ivbiotu e Kristi. (1 Kọr 9:24; Gal 2:2, NW; Fil 2:16, NW) Ọmwa gha ya egbe fiohan ne Jehova, ọ na vbe dinmwiamẹ, ọni rhiema wẹẹ, ọmwa nii suẹn gha rhie ulẹ ọghe arrọọ nẹ. (1 Pit 3:21) Ẹghẹ nọ khian ya rhie ulẹ nii fo ọre ẹghẹ ne Jehova khian ya ya arrọọ ọghe etẹbitẹ san rẹn ẹse.—Mat 25:31-34, 46; 2 Tim 4:8.

4. De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

4 Emwi bun nọ ya ulẹ ọghe arrọọ kevbe ulẹ ọghe osuan khọ egbe. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan eha vbọ. Nokaro, iran ni rhie ulẹ ọghe osuan kevbe ulẹ ọghe arrọọ keghi rhulẹ lele uviẹn na wẹẹ ne iran rhulẹ la; nogieva, iran keghi rhie aro tua ive nọ khian sẹ iran obọ; nogieha, iran keghi werriẹ aro daa isievẹn nibun vbe odẹ.

GHA RHULẸ LELE UVIẸN NỌ KHẸKE

Ọ khẹke ne ima hia ye gha rre odẹ nọ su rrie arrọọ (Ghee okhuẹn 5-7) *

5. De odẹ nọ khẹke ne ima gha ye? Vbọzẹe?

5 Emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan ghaa hoo ne iran musọe, te ọ khẹke ne iran rhulẹ lele uviẹn na wẹẹ ne iran rhulẹ la. Erriọ vbe ye, ma ghaa hoo ne arrọọ etẹbitẹ sẹ ima obọ, ọ khẹke ne ima ye gha lele odẹ nọ su rrie arrọọ. (Iwinna 20:24; 1 Pit 2:21) Sokpan, e Setan vbe ikpayẹ ọre keghi hoo ne iran mu idobo ye ima egbe ne iran mieke na si ima ba egbe. (1 Pit 4:4) Iran keghi zaan ima, rhunmwuda ne ima na rre odẹ ọghe arrọọ, iran hoo ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ma gha ya egbe ba iran, ẹre ima khian na gha mwẹ afanvbimu. Sokpan, ọni i zẹdẹ re ẹmwata.—2 Pit 2:19.

6. De emwi ne u miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Brian?

6 Emwa hia ni ya egbe ba agbọn ọghe Setan gha rherhe do bẹghe ẹre wẹẹ, odẹ ọghe ọfuan ẹre iran zẹ ne egbe iran; iran i mwẹ afanvbimu hiehie, rhunmwuda, iran ya egbe iran khian ọviẹn ọghe Setan nẹ. (Rom 6:16) Gia ziro yan igiemwi ọghe Brian. Odẹ ọghe ẹmwata ẹre a na koko ẹre. Sokpan vbe ọ ghi khian ehọnrre nẹ, e Brian na kpa hin odẹ ẹmwata rre, ọ na la uwu agbọn. Ọ keghi kha wẹẹ, “I ma te rẹn wẹẹ orhiẹnrhiẹn ne I ghaa gualọ vbuwe agbọn gha si mwẹ fi avbe uyinmwẹ dan. Vbene ẹghẹ ya khian, I na suẹn gha loo avbe ikpẹ ukhunmwu ni wegbe, I na gha da ayọn gbe egbe, I na vbe gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ alama oghẹ. Ukpo eso ghi gberra, I na do gha loo avbe ikpẹ ukhunmwu ni wegbe sẹ ne I ka gha loo, iran na vbe do khian a ma miẹn ai ru vbe arrọọ mwẹ. . . . Ọ khọọ sẹrriọ wẹẹ, I na vbe yae gha do ẹki.” Vbe okiekie, e Brian na ghi ro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ọ na ghi do gha ya avbe ilele ọghe Jehova ru emwi vbe arrọọ ọghẹe. Vbe ọ ghi rre ukpo 2001, ọ na dinmwiamẹ. Eban ẹre irẹn ghi mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko. *

7. Zẹvbe nọ rre ebe Matiu 7:13, 14, de odẹ eva nọ rrọọ?

7 Ọ wa khẹke ne ima gha lele odẹ ne huẹnrẹn “nọ su rrie arrọọ.” Sokpan, Esu hoo ne ima kpa hin odẹ na rre, ne ima gberra ghee odẹ ne gbodoo. Te emwa nibun wa bii la odẹ ne gbodoo na khian, rhunmwuda, iran gha sẹtin ru emwi nọ rhirhi khọn iran vbọ. Sokpan, odẹ na keghi “su rrie ọfuan.” (Tie Matiu 7:13, 14, NW.) Ma ghaa hoo ne ima ye gha lele odẹ ne huẹnrẹn nọ su rrie arrọọ ọghe etẹbitẹ khian, ọ khẹke ne ima gha họn ẹmwẹ ne Jehova kevbe ne ima mu ẹtin yan rẹn.

GHẸ KHIAN OKUTA IRHUAWẸ NE EGBUẸ RA NE EMWA ỌVBEHE

Ghẹ gha re okuta irhuawẹ ne egbuẹ ra ne emwa ọvbehe (Ghee okhuẹn 8-12) *

8. Ọmwa nọ rhie ulẹ ọghe osuan gha rhua owẹ, de emwi nọ ru?

8 Emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan keghi gbarokotọ ghee eke ne iran rhulẹ la, ne iran ghẹ ya rhua owẹ. Sokpan, ọmwa ne iran gba rhulẹ sẹtin fi akpan ye iran owẹ, iran tobọ iran sẹtin rhie owẹ ye uvun zẹvbe ne iran ya rhulẹ khian. Vbe nọ rhirhi gha ye hẹ, iran gha de, iran ghi vbe kpaegbe, iran ghi dọlegbe suẹn gha rhulẹ. Ẹi re emwi nọ ya iran rhua owẹ ẹre iran rhie aro tua, sokpan ive nọ rre odaro khẹ iran ẹre iran rhie aro tua.

9. Vbọ khẹke ne ima ru, deghẹ ima na rhua owẹ?

9 Ma vbe zẹdia rhua owẹ vbe ulẹ ọghe arrọọ ne ima rhie. Ugbẹnso, ma keghi ta ẹmwẹ nọ ma khẹke ne ima ta, ma vbe ru emwi eso ne ima do gha gbe I ma rẹn yi vbe okiekie. Emwa ne ima gba rhie ulẹ ọghe arrọọ sẹtin vbe ru ima emwi eso nọ da ima sẹ ugboloko. Egbe emwi vbenian i kpa ima odin, rhunmwuda, emwa ni ma gba ẹre ima hia khin. Te ima hia piẹnpiẹn egbe la odẹ ne huẹnrẹn na khian, rhunmwuda ọni, ma keghi rhua egbe owẹ vbe ugbẹnso. Ẹi khabe ne Pọl na kha wẹẹ, ugbẹnso, ma vbe etẹn sẹtin “gba muan egbe ẹmwẹ.” (Kọl 3:13) Ne ima gha te ya rhie aro tua emwi nọ ya ima rhua owẹ, ọ khẹke ne ima rhie aro tua ive nọ khẹ ima vbe odaro. Ma gha de, ma ghi vbe kpaegbe ne ima mieke na ye gha rhulẹ khian. Adeghẹ ima ma ru vberriọ, ma sẹtin do sẹ e Jehova rae, ẹghẹ nii, ive ọghe arrọọ i khian sẹ ima obọ. Deba ọni, ma sẹtin vbe do ya egbe ima khian okuta irhuawẹ ne emwa ọvbehe.

10. De emwi ne ima gha ru, ne ima ghẹ mieke na khian okuta irhuawẹ ne emwa ọvbehe?

10 Odẹ ọvbehe ne ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ima ma hoo ne ima khian okuta irhuawẹ ne emwa ne ima gba rhie ulẹ ọghe arrọọ ọre wẹẹ, ma i khian gha hoo ne iran wa gha ru emwi hia vbene ima gualọe yi. (Rom 14:13, 19-21; 1 Kọr 8:9, 13) Ọna ẹre ọ ya ima lughaẹn ne emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan. Emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan keghi gu egbe suan, rhunmwuda, te dọmwadẹ ọghẹe hoo ne irẹn mu okaro, ne ive nii mieke na sẹ ọre obọ. Iran ghaa rhulẹ khian, ọghe enegbe iran ọkpa ẹre iran mu ye okaro. Iran ghi gha hoo ne iran si emwa ọvbehe digiẹn ne iran mieke na ke odaro. Sokpan, ulẹ ọghe ima i ye vberriọ, rhunmwuda ma i gu egbe suan. (Gal 5:26; 6:4) Te ima kue hoo ne ima ru iyobọ ne emwa ọvbehe ya musọe vbe ulẹ na, ne ive ọghe arrọọ mieke na vbe sẹ iran obọ. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ima na lele adia ọghe ukọ e Pọl nọ khare wẹẹ, “Wa gha hoo ọ maan ye egbe egbe, ẹi re ne egbe [uwa] ọkpa.”—Fil 2:4.

11. De emwi ne ọmwa nọ rhulẹ rhie aro tua? Vbọzẹe?

11 Zẹvbe ne ima ka tae sin, emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan keghi gbarokotọ ghee eke ne iran rhie owẹ yi vbe iran ghaa rhulẹ khian; sokpan ẹi re ọni ọkpa, iran vbe rhie aro tua eke ne iran khian rhulẹ sẹ. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, iran ma sẹtin ke urria bẹghe eke ne iran khian rhulẹ sẹ, iran keghi muẹn roro vbene ọ khian gha ye hẹ vbe iran gha sẹtin rhulẹ sẹ evba kevbe ive nọ gha sẹ iran obọ. Ọna ẹre ọ rhie ẹrhiọn ne iran ya gha rhulẹ khian vbene ẹtin i na fo iran.

12. De eyan ne Jehova ru?

12 E Jehova yan rẹn wẹẹ, irẹn gha ya arrọọ ọghe etẹbitẹ san iran ẹse ighẹ emwa ni sẹtin rhie ulẹ ọghe arrọọ sẹ ufomwẹ, eso gha sọyẹnmwẹ arrọọ etẹbitẹ vbe ẹrinmwi, vbene eso gha na sọyẹnmwẹ arrọọ etẹbitẹ vbe uhunmwu otagbọn na. Evbagbẹn Nọhuanrẹn tama ima vbene ive nọ khẹ ima vbe odaro khian gha ye hẹ, ne ima mieke na sẹtin gha ya aro ekhọe ima bẹghe ẹre. Ma ghaa muẹn roro, avbe afiangbe ni khẹ ima vbe odaro, ma i khian kue ne emwi rhọkpa mu idobo ye ima egbe nẹ ghẹ sẹ ima obọ.

GHẸ GI ẸTIN FUẸ AGHARHEMIẸN WẸẸ U WERRIẸ ARO DAA ISIEVẸN NIBUN

Ọ ma khẹke ne ima gi ẹtin fo ima agharhemiẹn wẹẹ ima werriẹ aro daa isievẹn nibun (Ghee okhuẹn 13-20) *

13. De vbene ulẹ ọghe ima ya maan sẹ ọghe emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan?

13 Emwa ni ghaa rhie ulẹ ọghe osuan ọghe Ivbi e Grik nẹdẹ ghaa werriẹ aro daa isievẹn eso; vbe igiemwi, iran ghaa rhulẹ, egbe sẹtin wọọ iran, iran sẹtin vbe miẹn ikuanegbe. Sokpan rhunmwuda ne iran na ka mu egbe yotọ kevbe ne a na ka rhie adia ne iran, iran ghi ye gha ziga, iran ghi vbe ya ẹtin iran hia gha rhulẹ. Erriọ ima vbe ye, adia ne ima miẹn keghi ru iyobọ ne ima ya gha ziga vbe ulẹ ọghe arrọọ. Sokpan, ne ọghe ima ya maan sẹ ọghe emwa ni rhie ulẹ ọghe osuan ọre wẹẹ, ẹi re ẹtin obọ ima ẹre ima ya rhie ulẹ na, e Jehova ne Osa ne olẹtin ẹre ọ rhie ẹtin ne ima. Ma gha mu ẹtin yan e Jehova, ọ gha rhie adia nọ khẹke ne ima, ọ ghi vbe ya ima khian nọ wegbe.—1 Pit 5:10.

14. De vbene ebe 2 Kọrinti 12:9, 10 khian ya ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima werriẹ aro daa?

14 Ẹi re avbiẹ isievẹn ẹre ukọ e Pọl werriẹ aro daa. Emwa rhovbiẹ ọre, ọ miẹn ukpokpo, ọ ghaa mwẹ ẹghẹ ne egbe ya wọọ re; deba ọni, ọ vbe werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ yevbe igban nọ solo ọmwa vbuwe egbe. (2 Kọr 12:7) Sokpan e Pọl ma gi ẹtin fuẹ, rhunmwuda avbe isievẹn nọ werriẹ aro daa, nọghayayerriọ, ọ kegha ghee avbe isievẹn na zẹvbe ẹkpotọ nọ kie ne irẹn, ne irẹn ya mu ẹtin yan e Jehova. (Tie 2 Kọrinti 12:9, 10.) Rhunmwuda ne Pọl na gha mwẹ egbe iziro vberriọ, e Jehova keghi ru iyobọ nẹẹn ya la avbe isievẹn na gberra.

15. Ma ghaa mwẹ egbe iziro ne Pọl ghaa mwẹ, de ilẹkẹtin ne ima khian gha mwẹ?

15 Emwa sẹtin gha rhovbiẹ ima rhunmwuda emwi ne ima yayi, iran sẹtin kue gha kpokpo ima. A sẹtin miẹn wẹẹ, ọ mwẹ emianmwẹ ne ima khuọnmwi, egbe sẹtin vbe wọọ ima vbe ugbẹnso. Sokpan, ma ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa vbenian, ọ khẹke ne ima gha mwẹ egbe iziro ne Pọl ghaa mwẹ, ẹghẹ nii, ma ghi gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ ne ima.

16. De emwi ne u gha ye sẹtin ru, ọ gha khọnrẹn wẹẹ u i ghi sasa egbe ra u khian ọmaẹn nẹ?

16 A sẹtin miẹn wẹẹ, owa isinmwiegbe ẹre uwẹ ye, ra uke ẹre u khin, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ, owẹ ruẹ i ghi guọ otọ ẹse, ra u i bẹghe ẹse. Ọ ghaa yerriọ, gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, u gha ye sẹtin deba iran ne egbe sasa rhie ulẹ ọghe arrọọ na. Etẹn nibun ni khian ọmaẹn nẹ kevbe ne egbe ma rran wa ye rhie ulẹ ọghe arrọọ na khian. Sokpan, ẹi re ẹtin obọ iran ẹre iran ya ru ẹre. A keghi ru emwamwa ne etẹn vbenian ya sẹtin gha danmwehọ avbe ọta na ya guan vbe iko vbe ekọmputa ra efoni ọghe iran; ọna keghi re odẹ ọkpa ne Jehova ya rhie ẹtin ye iran iwu. Iran vbe mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Odẹ vbo? Iran keghi kporhu ma avbe ọbo ebo kevbe avbe nọs ni gbaroghe iran, kẹ kevbe etẹn iran vbuwe ẹgbẹe ni mu otuẹ rre.

17. De aro ne Jehova ya ghee emwa ni khuọnmwi?

17 Adeghẹ u na gha roro ẹre wẹẹ, u i ghi sẹtin ru emwi ne u te ka gha ru vbe ugamwẹ e Jehova rhunmwuda emianmwẹ ne u khuọnmwi, ghẹ gi ẹtin fuẹ. E Jehova hoẹmwẹ ruẹ, ọ vbe gbọyẹmwẹ ye iwinna hia ne u winnaẹn vbe ẹghẹ nọ gberra. Ẹi khian fi iyeke gbuẹ hiehie, ọ gha ru iyobọ nọ khẹke nuẹn. (Psm 9:10) Ọ gha vbe si ruẹ kẹ egbe. Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ ghaa khuọnmwi emianmwẹ nibun vbuwe egbe keghi kha wẹẹ: “Rhunmwuda emianmwẹ ughughan ne I khuọnmwi, ẹkpotọ i kie mẹ vberriọ, ne I ya miẹn emwa nibun kporhu ma. Sokpan I rẹnrẹn wẹẹ e Jehova wa gbọyẹmwẹ ye ekherhe ne I sẹtin ru vbe ugamwẹ ọghẹe, ọna wa ya mwẹ sọyẹnmwẹ.” Iro gha han ruẹ, u ghi yerre wẹẹ, e Jehova gu ruẹ rrọọ. Ghẹ mianmian igiemwi ọghe ukọ e Pọl kevbe ẹmwẹ igiọdu nọ tae. Ukọ e Pọl keghi kha wẹẹ: “Ẹko ẹre vuọn mwẹ ighẹ ne I ma na wo vbe egbe, . . . rhunmwuda ẹghẹ ne I ma na wo vbe egbe, ẹre I na mwẹ ẹtin.”—2 Kọr 12:10.

18. De isievẹn ne etẹn eso werriẹ aro daa?

18 Ọ mwẹ isievẹn ọvbehe ne emwa eso ni rhie ulẹ ọghe arrọọ werriẹ aro daa. Iran sẹtin gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso vbuwe egbe nọ ma vẹ na emwa rẹn. Vbe igiemwi, iro sẹtin han iran, iran sẹtin vbe gha si osi gberra egbe. Vbọzẹe ne a na miẹn wẹẹ ọlọghọmwa ne etẹn vbenian werriẹ aro daa ẹre ọ khọọ sẹ? Rhunmwuda, deghẹ ọmwa na bun obọ ra owẹ, emwa hia ghi wa bẹghe ẹre, iran ghi vbe gha hoo ne iran ru iyobọ nẹẹn. Sokpan, ọmwa ne iro han rẹn sẹtin gha wu khian vbuwe egbe, vbene ọmwa rhọkpa i na rẹn. Obalọ ne iran ye vbuwe egbe vbe yevbe obalọ ọghe ọmwa nọ bun obọ ra owẹ, sokpan ne ọghe iran ya lughaẹn ọre wẹẹ, iran i rherhe miẹn ọmwa nọ bu iran rre do gha ru iyobọ nọ khẹke ne iran, rhunmwuda ọlọghọmwa ọghe iran ma wa vẹ na rẹn.

19. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha ọghe Mẹfibosiẹt?

19 Adeghẹ u i ghi sẹtin ru emwi eso ne u te ka ru vbe ugamwẹ ọghe Jehova, rhunmwuda ọlọghọmwa eso ne u werriẹ aro daa, u na vbe gha roro ẹre wẹẹ, emwa ma rẹn emwi ne u la gberra, u gha wa miẹn emwi ruẹ vbe igiemwi ọghe Mẹfibosiẹt. (2 Sam 4:4) Uke ẹre Mẹfibosiẹt ghaa khin, ọ vbe gha mwẹ asẹ ọkpa ne Ọba e Devid ya bu ohiẹn gbe ẹre, vbene ọ ma na họn enunu ẹnrẹn. Ẹi re Mẹfibosiẹt ẹre ọ ya obọ re si avbe ọlọghọmwa na gie egbe ẹre. Sokpan, ọ ma rhunmwuda ọni gha gbe ọsumẹ segbe; nọghayayerriọ, ọ na ye gha mwẹ oghọghọ. Ọ wa gbọyẹmwẹ ye obọ esi ne Devid ya muẹn vbe ẹghẹ nọ gberra. (2 Sam 9:6-10) Ọni ẹre ọ si ẹre ne ohu ma na gha muẹn vbe ẹghẹ ne Devid ya ru ẹre khọọ, rhunmwuda ọ rẹnrẹn wẹẹ ẹi re ẹmwẹ ọnrẹn. Ọ ma vbe gha kpee Jehova ye emwi ne Devid ru ẹre. E Mẹfibosiẹt na ye gha hia vbene ẹtin ẹnrẹn sẹ nọ ya e Devid ike zẹvbe ọba ne Jehova hannọ zẹ. (2 Sam 16:1-4; 19:24-30) E Jehova hoo ne ima miẹn emwi ruẹ vbe igiemwi esi ọghe Mẹfibosiẹt, ọni ẹre ọ si ẹre ne okha ọghẹe na rre uwu e Baibol.—Rom 15:4.

20. De emwi ne osi si ye etẹn eso egbe? De emwi nọ khẹke ne iran gha mwẹ vbe ekhọe?

20 Emianmwẹ ne etẹn eso khuọnmwi ọre osi na si gberra egbe, rhunmwuda ọni, ohan rherhe mu iran, erriọ ẹre iran vbe ya kinnegbe vbe iran ghaa rre uwu ẹbu. Ọ sẹtin gha lọghọ ne etẹn vbenian gha rre eke ne emwa na gbẹbu, ọrheyerriọ, iran ye yo iko, asikoko nekherhe kevbe nọkhua. Ẹi khuẹrhẹ ne etẹn eso, ne iran ya gu emwa ne iran ma rẹn ẹdẹ guan, sokpan te iran ye kporhu. Adeghẹ isievẹn vbenian ẹre u werriẹ aro daa, gha mwẹ ọnrẹn vbe ekhọe wẹẹ, ẹi re uwẹ ọkpa, etẹn nibun rrọọ ni werriẹ aro daa isievẹn vbenian. Yerre wẹẹ, e Jehova wa gbọyẹmwẹ ye ẹrhiọn ne u loo vbe ugamwẹ ọghẹe. Ne u na ye hia vbene ẹtin ruẹ sẹ vbe ugamwẹ e Jehova rhiema wẹẹ, e Jehova rrọọ ruẹ iyeke. * (Fil 4:6, 7; 1 Pit 5:7) Adeghẹ ọ mwẹ emianmwẹ ne u khuọnmwi ra ọ mwẹ emwi eso ne u la gberra vbuwe egbe, sokpan u ye hia vbene ẹtin ruẹ sẹ vbe ugamwẹ ọghe Jehova, gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, emwi ne u ru ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova.

21. De emwi ne Jehova khian ru iyobọ ne ima ya ru?

21 Ma ghọghọ wẹẹ, alughaẹn rre ulẹ ọghe osuan kevbe ulẹ ọghe arrọọ ne Pọl guan kaẹn. Vbe ẹghẹ ọghe Pọl, orhunmwu ọkpa ẹre ive sẹ ọre obọ vbe ulẹ ọghe osuan. Sokpan ulẹ ọghe arrọọ i yerriọ, emwa hia ni sẹtin rhulẹ sẹ ufomwẹ ẹre ọ khian miẹn ive ọghe arrọọ ọghe etẹbitẹ. (Jọn 3:16) Emwa ne egbe ma rran i khian sẹtin rhie ulẹ ọghe osuan; iran na dobọ gha mwẹ obọ vbe nene ulẹ, ọkpa i khian gbe ifuẹn ne iran. Sokpan, vbe ulẹ ọghe arrọọ, ke emwa ne egbe rran rẹn kevbe ne egbe ma rran ẹre ọ mwẹ obọ vbọ. (2 Kọr 4:16) Vbe ẹtin e Jehova, te ima hia khian musọe vbe ulẹ ọghe arrọọ na!

IHUAN 144 Rhie Aro Dae Ne Ive!

^ okhuẹn 5 Vbe ẹdẹnẹrẹ, eguọmwadia e Jehova nibun keghi werriẹ aro daa isievẹn ughughan, rhunmwuda wẹẹ iran khian ọmaẹn nẹ, ra iran khuọnmwi emianmwẹ nọ kuan iran use yotọ. Ẹghẹ eso, egbe ghi wa vbe wọọ ima. Rhunmwuda ọni, ulẹ ọghe arrọọ ne ima rhie sẹtin do gha lọghọ ima. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan ulẹ ọghe arrọọ ne ukọ e Pọl guan kaẹn kevbe vbene ima khian ya sẹtin zin egbe sẹ ufomwẹ, ne ive ne Osanobua ve ima re mieke na sẹ ima obọ.

^ okhuẹn 6 Ya ghee uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “The Bible Changes Lives” vbe The Watchtower ọghe January 1, 2013.

^ okhuẹn 20 U ghaa gualọ azẹvbiro eso nọ gha ru iyobọ ne ọmwa nọ si osi gberra egbe, ya ghee JW Broadcasting ọghe May 2019 nọ rre jw.org®. Ghee ototọ LIBRARY > JW BROADCASTING®. U gha miẹn emwi ẹwaẹn nibun ọghe emwa ni ka gha mwẹ ọlọghọmwa na ni vbe miẹn uhunmwu vbọ.

^ okhuẹn 63 EMWI NE AVBE EFOTO NA DEMU: Ikporhu iyẹn nọ maan keghi ru iyobọ ne ọtẹn na nọ khian enọwanrẹn nẹ ya mudia gbain vbe odẹ nọ su rrie arrọọ.

^ okhuẹn 65 EMWI NE AVBE EFOTO NA DEMU: Ma sẹtin khian okuta irhuawẹ ne emwa ọvbehe deghẹ ima na gha kpikpi iran ne iran da ayọn gbe egbe, ra deghẹ ima tobọ ima na gha da ayọn gberra egbe.

^ okhuẹn 67 EMWI NE AVBE EFOTO NA DEMU: Agharhemiẹn wẹẹ, ọtẹn na rre owa isinmwiegbe, ọ gha kporhu ma emwa ni gbaroghe ẹre; ọna rhiema wẹẹ, ọ ye rhie ulẹ ọghe arrọọ khian.