1-2. De vbene ẹmwẹ nọ rre ebe Asan-Ibo 11:6 ya dekaẹn iwinna ikporhu iyẹn nọ maan hẹ?

Ọ MWẸ otọ ẹvbo eso ne emwa na wa mwẹ ẹkorhiẹnrhiẹnmwẹ ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ọghomwa. U gha kporhu sẹ eke ne iran ye, iran ghi kue gha kha wẹẹ, Osanobua ẹre ọ wa gie ruẹ rre! Sokpan, otọ ẹvbo eso rrọọ ne emwa i na mobọ mwẹ ẹkorhiẹnrhiẹnmwẹ ye emwi nọ dekaan Osanobua ra e Baibol, rhunmwuda ọni, iran i mobọ danmwehọ vbe u ghaa kporhu ma iran. Vbọ vbe ye hẹ vbe ẹdogbo ne uwẹ na kporhu? Vbe nọ rhirhi gha ye hẹ, e Jehova hoo ne ima ye rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, a te miẹn wẹẹ, ọ sẹ ẹghẹ ne irẹn khian ya kha wẹẹ, ne ima dobọ yi.

² Iwinna ikporhu iyẹn nọ maan gha sẹ ufomwẹ, vbọ gha sẹ ẹghẹ ne Jehova mwamwa yọ, iyeke ọni, “ufomwẹ ghi do rre.” (Mat 24:14, 36) Vbene ọ te sẹ ẹghẹ nii, de emwi nọ khian ru iyobọ ne ima ya rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan?—Tie Asan-Ibo 11:6, NW.

3. De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Vbe ako iruẹmwi nọ lae, ma guan kaẹn emwi enẹ nọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na sẹtin gha “munọ emwa nagbọn.” (Mat 4:19) Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan emwi eha nọ gha ru iyobọ ne ima ya rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, agharhemiẹn wẹẹ ima werriẹ aro daa isievẹn ughughan. Ma gha ziro yan evbọzẹe nọ na khẹke ne ima (1) mu iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ye okaro vbe arrọọ ọghe ima, (2) evbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha mwẹ izinegbe, kevbe (3) ne ima ya amuẹtinyan ọghe ima khian nọ wegbe sayọ.

4. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima mu aro ye iwinna ne Jehova waa ima re?

⁴ Jesu tae yotọ, emwi eso ni khian gha sunu, ni khian rhiẹre ma wẹẹ okiekie ẹdẹ, ẹre ima ye. Ọ rẹnrẹn wẹẹ avbe emwi ni khian gha sunu na, sẹtin mu idobo ye erhuanegbe ẹre egbe, ne iran ghẹ ghi rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Ọni ẹre ọ si ẹre nọ na tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, ne iran “gha ba odẹ.” (Mat 24:42) Iwinna ughughan ẹre ọ wa mu emwa ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe Noa, ọni ẹre ọ si ẹre ne iran ma na sẹtin rhie aro tua igiuhunmwu ne Noa ya gha wewe  ma iran. Erriọ ẹre ọ wa vbe ye vbe ẹdẹnẹrẹ, emwi nibun rrọọ ni gha sẹtin rhie ima ekhọe hin iwinna ugamwẹ ọghomwa rre. (Mat 24:37-39; 2 Pit 2:5) Rhunmwuda ọni, te ọ khẹke ne ima mu aro ye iwinna ne Jehova waa ima re.

5. De vbene ebe Iwinna 1:6-8 ya gie vbene iwinna ikporhu iyẹn nọ maan na khian vẹwa sẹ hẹ?

⁵ Ọ wa gele khẹke ne ima mu aro ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ne Jehova waa ima re. Jesu tae yotọ wẹẹ, te erhuanegbe ọghe irẹn khian ye gha kporhu vbe irẹn gha wu nẹ, ọ na vbe kha wẹẹ te iwinna ikporhu iyẹn nọ maan khian wa vẹwa. (Jọn 14:12) Vbe Jesu ghi wu nẹ, erhuanegbe ẹre eso na werriegbe ya gha gbe ehẹn. Vbe Jesu ghi rhiọ kpaegbe, ọ keghi ru iyobọ ne erhuanegbe ẹre ya gbe ehẹn nibun vbe odẹ ọghe ọyunnuan. Jesu keghi loo ẹkpotọ nii ya gi iran rẹn wẹẹ, iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ẹre ọ ru ekpataki sẹ iwinna ọvbehe nọ rhirhi gha khin. (Jọn 21:15-17) A te miẹn wẹẹ Jesu kpa gha rrie ẹrinmwi, ọ keghi tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, iwinna ikporhu iyẹn nọ maan gha vẹwa gba ehe hia, uhiẹn ya sẹ ẹvbo nẹi re ọghe Ivbi Izrẹl. (Tie Iwinna 1:6-8.) Vbe ukpo nibun ghi gberra nẹ, Jesu keghi mu umian ma ukọ e Jọn, nọ ya gi ẹre rẹn, emwi ni khian sunu “vbe Ẹdẹ Nọyaẹnmwa.” * Vbe umian nii, e Jọn keghi miẹn emwi eso ni yan rẹn unu ruan. Ọkpa vbe usun emwi nọ miẹn ọre wẹẹ: Odibosa ọkpa kegha dia iwinna ikporhu “iyẹn nọ maan ọghe ẹdẹdẹmwẹdẹ” na ghaa kpee ma “dọmwadẹ uhunmwu ẹvbo kevbe ẹwae, kevbe ẹvbo ne a zẹ kevbe emwa.” (Arhie 1:10; 14:6) Vbe nai na gbawawẹ, e Jehova hoo ne ima gha mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan na, nọ khian vbe uhunmwu otagbọn hia, kevbe ne ima rhiegba yọ, a te miẹn wẹẹ ọ sẹ ufomwẹ.

6. De emwi nọ khian ya ima rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan sayọ?

⁶ Ma ghaa muẹn roro vbene Jehova ya ru iyobọ ne ima vbe ẹdẹnẹrẹ, ọ ghi ya ima rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Vbe igiemwi, e Jehova keghi kpemehe evbare orhiọn ughughan ne ima. Usun evbare orhiọn na, ọre ebe ughughan ne otu gbẹnnẹ ladian, ke na print kevbe ni rre intanẹt,  e vidio kevbe evba ya ehọ viọ ughughan, ya sẹ egbe JW Broadcasting. A gha miẹn ayahọmwaehọ ni hẹnhẹn egbe yan e Baibol vbe urhuẹvbo ni gberra 1,000 vbe wẹbsait ọghomwa. Emwi nọ yan ọmwa unu rua ẹre ọna wa khin! (Mat 24:45-47) Te ighaegbe wa rre agbọn na vbe ẹdẹnẹrẹ, rhunmwuda ne emwa na rre otu azẹ kevbe ugamwẹ ughughan, kevbe rhunmwuda ne emwa eso na fe sẹ eso. Ọrheyerriọ, te emwa ọghe Osanobua ni gberra ẹbo erẹnrẹn ye mwẹ akugbe zẹvbe ẹgbẹe ọkpa, agharhemiẹn wẹẹ, ehe ughughan ẹre iran ye vbe uhunmwu otagbọn na. Vbe igiemwi, vbe ẹdẹ Fraide April 19, 2019, Avbe Osẹe Jehova ni rre ehe ughughan vbe uhunmwu otagbọn na keghi ghee vidio ọkpa, ne a na ziro yan ebe ẹdẹ ọghe ẹdẹrriọ. Ọ ghi rre ota vbe ẹdẹrriọ, ẹbu emwa ni re 20,919,041 keghi si egbe koko vbe ehe ughughan do Ugie Ayere ọghe uwu e Jesu. Vbene ẹmwata, ma ghaa muẹn roro, ẹkpotọ nọ kie ne ima ya gha bẹghe emwi ọyunnuan ni sunu vbe otu ọghe Jehova vbe ẹdẹnẹrẹ, kevbe ne ima na vbe sẹtin gha mwẹ obọ vbọ, ọ ghi ya ima rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan sayọ.

7. De vbene igiemwi ọghe Jesu khian ya ru iyobọ ne ima hẹ ya rhiegba ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan?

⁷ Emwi ọvbehe nọ khian ru iyobọ ne ima ya rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, ọre ne ima gha ya egbe taa igiemwi ọghe Jesu. Jesu ma kue ne emwi rhọkpa mu idobo ye ọre egbe, nẹ ghẹ ghi kporhu. (Jọn 18:37) Vbe ẹghẹ ne Setan ya mu “arriọba otọ agbọn hia” kevbe uyi ni lelẹe khian ma e Jesu, Jesu ma gi ẹre wu ye ọre aro, nọ rhunmwuda ọni gbe uhunmwu kotọ ne Setan. Vbe ẹghẹ ne emwa vbe ya gha hoo ne iran ma e Jesu ọba, Jesu ma kue. (Mat 4:8, 9; Jọn 6:15) Ọ ma gi iwinna emwi ewe ọghe agbọn na muẹn, ra nọ dobọ iwinna ikporhu yi, rhunmwuda ne emwa na gha zẹ ọre kpokpo. (Luk 9:58; Jọn 8:59) Ma ghaa werriẹ aro daa edanmwẹ, ma gha ye sẹtin da imudiase ọghe ima yi deghẹ ima na lele ibude ne ukọ e Pọl rhie ne ima. Ukọ e Pọl keghi rhie ibude ne Ivbiotu e Kristi ne iran gha ya egbe tae Jesu, ọ na vbe kha wẹẹ: “Wa ghẹ gie egbe wọọ uwa, ne uwa zẹ obọ vbọ”!—Hib 12:3.

8. De emwi eso nọ khẹke ne ima zin egbe khẹ? Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha mwẹ izinegbe vbe ẹghẹ na nia?

⁸ Ma sẹtin gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso ne ima hoo nọ fo vbe otọ. A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso ne ima yaro yi nọ ma he sẹ ima obọ. Vbe nọ rhirhi gha ye hẹ, te ọ khẹke ne ima gha mwẹ izinegbe. Habakọk vbe werriẹ aro daa isievẹn vbenian. Ọ ghaa mwẹ ẹghẹ nọ ya gha hoo ne Osanobua dobọ uyinmwẹ ọkpankpan yi vbe otọ e Juda. (Hab 1:2) Erhuanegbe Jesu te vbe gha roro ẹre wẹẹ, te “Arriọba Osanobua ghi ra suẹn” vbobọvbobọ, nọ mieke na miẹn iran fan vbe ototọ arriọba e Rom nọ ghaa yẹnyẹn iran mu otọ. (Luk 19:11) Ma tobọ ima vbe yaro ye ẹghẹ ne Arriọba Osanobua khian ya wabọ emwi dan hin uhunmwu otagbọn na rre, ne ima mieke na do gha rre agbọn nọ vuọn ne uyinmwẹ esi. (2 Pit 3:13) Vbọrhirhighayehẹ, te ima khian zin egbe khẹ ẹghẹ ne Jehova mwamwa yọ. Gia ziro yan odẹ eso ne Jehova he ya rhie igiemwi esi yotọ ne ima, vbe nọ dekaẹn na gha mwẹ izinegbe.

9. De odẹ eso ne Jehova he ya rhiẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ izinegbe?

⁹ A ghaa guan kaẹn ọmwa nọ ghi mwẹ izinegbe sẹ, ọmwa ọvbehe i rrọọ, vbọ gberra e Jehova. Ọ keghi rhie ẹghẹ ne Noa, nọ ya kan okọ, ọ na vbe rhie ẹghẹ nẹẹn, nọ ya gha “kporhu ẹmwata.” (2 Pit 2:5; 1 Pit 3:20) Ọ ghaa mwẹ asẹ ọkpa ne Jehova ya wẹẹ, irẹn khian guọghọ e Sodọm vbe Gomorra rua. Ebraham na gha nọ e Jehova ọta nibun, nọ mieke na rẹn deghẹ e Jehova gha fi ekhọe re werriẹ. Vbuwe ẹghẹ ne Ebraham ya gha nọ e Jehova avbe ọta na, e Jehova ma mu ohu, sokpan ọ keghi mwẹ izinegbe, ọ na rhie ehọ ne Ebraham ta yi. (Gẹn 18:20-33) Ọwara ukpo nibun ẹre Jehova ya mwẹ izinegbe vbe egbe Ivbi Izrẹl ni zẹ utun vbe ehọ. (Neh 9:30, 31) Ma wa vbe bẹghe vbene Jehova ya mwẹ izinegbe hẹ vbe ẹdẹnẹrẹ, vbe odẹ nọ ya kie ẹkpotọ ne emwa nibun, ne iran “fiwerriẹ hin orukhọ iran rre,” kevbe odẹ nọ ya si iran kẹ egbe. (2 Pit 3:9; Jọn 6:44; 1 Tim 2:3, 4) Ma gha bẹghe vbene Jehova ya mwẹ izinegbe hẹ, ọ keghi ru iyobọ ne ima ya  gha mwẹ izinegbe zẹvbe ne ima ya kporhu. Vbọ gberra igiemwi esi ne Jehova rhie yotọ ne ima, ọ mwẹ igiemwi ọkpa vbuwe Baibol nọ gha vbe ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ izinegbe.

10. Zẹvbe nọ rre ebe Jems 5:7, 8, de emwi ne ima miẹn ruẹ vbe odẹ ne avbe ọgbugbo ya mwẹ izinegbe?

¹⁰ Tie Jems 5:7, 8. Ma gha wa miẹn emwi ruẹ vbe igiemwi ọghe avbe ọgbugbo vbe nọ dekaẹn izinegbe. Ẹmwata nọ wẹẹ, emwiokọ eso wa rherhe waan. Sokpan, emwiokọ eso rrọọ ni wa kpẹẹ vbe otọ iran ke waan, katekate deghẹ ọ na gha re emwiokọ nọ mọ. Ọgbugbo gha kọ emwiokọ vbe otọ Izrẹl nẹdẹ, ọ sẹ odẹ uki ehan ọ ke do gha rhọ emwiokọ nii. Ẹghẹ ne amẹ ya fẹko suẹn gha rhọọ, ẹre avbe ọgbugbo ni ghaa rre otọ Izrẹl ya kọ emwiokọ, iran ghi do rhọ emwiokọ nii vbe ọ ghaa bu ẹghẹ ne amẹ khian ya rhọọ fo vbe ukpo. (Mak 4:28) Vbene ẹmwata, ma gha wa miẹn ere vbọ deghẹ ima na gha mwẹ izinegbe vbene avbe ọgbugbo vbe ye. Vbọrhirhighayehẹ, na gha mwẹ izinegbe i re emwi nọ khuẹrhẹ.

11. De vbene izinegbe khian ya ru iyobọ ne ima hẹ vbe iwinna ikporhu?

¹¹ Zẹvbe emwa ni ma gba, ma gha wa rhie obọ ye emwi, ma ghi wa gha hoo ne emwi nii wa biẹ ọmọ esi vbobọvbobọ. Sokpan, deghẹ ima na mu ugbo, te ima gha loo ẹrhiọn yọ, ma ke sẹtin miẹn emwi rhọ vbe ugbo nii. Vbe igiemwi, te ima gha gua, te ima gha kọ emwiokọ, te ima gha gbẹn irunmwu, ma ghi vbe gha gbe amẹ khakha emwiokọ ne ima kọe. Erriọ vbe nọ, deghẹ ima hoo ne iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ọghe ima biẹ ọmọ esi, te ima gha loo ẹrhiọn kevbe ẹghẹ yọ. Ọ keghi rhie ẹghẹ ma ke sẹtin do ru iyobọ ne emwa ne ima gu ruẹ e Baibol, ne iran ghẹ ghi gbe ewanmwẹ ghee obọ ọkpa kevbe ne iran gha mwẹ ahoẹmwọmwa. Ma ghaa mwẹ izinegbe, ẹre ima khian na sẹtin ye gha kporhu, ọ gha khọnrẹn wẹẹ emwa i danmwehọ ima. Ma gha vbe miẹn ọmwa nọ danmwehọ ima, te ima khian ye gha mwẹ izinegbe vbe egbe ọmwa nii, rhunmwuda ma i khian wa sẹtin kpikpi ọmwa ne ima gu ruẹ e Baibol, nọ gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe vbobọvbobọ. Uhiẹn, ọ vbe gha mwẹ ẹghẹ eso, ne erhuanegbe Jesu ma wa ya rẹn ototọ emwi hia ne Jesu ghaa maa iran re. (Jọn 14:9) Ọ vbe khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, ma sẹtin kọ emwiokọ, ma sẹtin vbe gbe amẹ khakhae, sokpan Osanobua ẹre ọ ya emwiokọ nii zọọ.—1 Kọr 3:6.

12. De vbene ima khian ya gha mwẹ izinegbe, vbe ima ghaa kporhu ma emwa ima vbuwe ẹgbẹe nẹi re Osẹe Jehova?

 ¹² Ma ghaa kporhu ma emwa ima vbuwe ẹgbẹe nẹi re Osẹe Jehova, ọ sẹtin gha lọghọ ne ima gha mwẹ izinegbe vbe egbe iran. Ma gha wa miẹn emwi ruẹ vbe ilele nọ rre ebe Asan-Ibo 3:1, 7. Ako nii khare wẹẹ: “Osanobua . . . rhie ẹghẹ yọ ne a ya hunwan, ọ rhie ẹghẹ yọ ne a ya guan.” Te ọ khẹke ne ima gha mwẹ uyinmwẹ esi rhunmwuda, uyinmwẹ esi ọghe ima sẹtin ya emwa ima vbuwe ẹgbẹe nẹi re Osẹe Jehova gha mwẹ ẹkorhiẹnrhiẹnmwẹ ye ikporhu ọghe ima. Sokpan ẹkpotọ gha kie ne ima, ne ima ya kporhu ma iran, ọ ma khẹke ne ima gi ẹkpotọ vberriọ la ima ban. (1 Pit 3:1, 2) Te ọ khẹke ne ima gha ya izọghae kporhu; vbọrhirhighayehẹ, te ima khian gha mwẹ izinegbe vbe egbe emwa ne ima kporhu ma, ya sẹ egbe emwa ima vbuwe ẹgbẹe nẹi re Osẹe Jehova.

13-14. De igiemwi esi ọghe emwa eso ne ima gha sẹtin ya egbe taa, vbe nọ dekaẹn izinegbe?

¹³ Ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ vbe nọ dekaẹn izinegbe, vbe igiemwi esi ọghe eguọmwadia Osanobua nẹdẹ kevbe ni rrọọ vbe ẹghẹ na. Agharhemiẹn wẹẹ ukpo nibun ẹre Habakọk ya yaro ye ẹghẹ ne uyinmwẹ dan khian ya fo vbe otọ e Juda, ọ keghi kha wẹẹ: “I gha hin owa ọkhẹ mwẹ ne I ghee ẹmwẹ ne Nọyaẹnmwa gha tama mwẹ.” (Hab 2:1) Ọna rhiema wẹẹ, Habakọk ghaa zin egbe khẹ e Jehova. Ukọ e Pọl khare wẹẹ, irẹn te hoo ne irẹn “winnaẹn fo ighẹ iwinna” ne Osanobua waa irẹn re, ne ive na ve ẹre mieke na sẹ ọre obọ. Agharhemiẹn wẹẹ, e Pọl te gha hoo ne ive nii rherhe sẹ irẹn obọ, ọ na ye rhiegba ye iwinna ikporhu “iyẹn nọ maan,” vbene egbe ma na wọọ re.—Iwinna 20:24.

¹⁴ Gia ziro yan igiemwi ọghe ọdọ vbe amwẹ ọkpa. Vbe ọdọ vbe amwẹ na ladian vbe Owebe Gilead, otu keghi gie iran gha rrie ẹvbo ọkpa ne Osẹe Jehova i na bun, emwa nibun ni vbe rre ẹvbo nii ma ya e Baibol yi. Rhunmwuda ọni, ai mobọ miẹn ọmwa na gu ruẹ e Baibol vbe evba. Sokpan etẹn eso ni vbe yo Owebe Gilead ne otu gie gha rrie ẹvbo ọvbehe, ghi gha tama ọdọ vbe amwẹ na vbene emwa ughughan ne iran gu ruẹ e Baibol ya mwẹ alaghodaro hẹ. Vbọrhirhighayehẹ, ọdọ vbe amwẹ na, keghi mwẹ izinegbe agharhemiẹn wẹẹ, emwa nibun ne iran kporhu ma i danmwehọ iran. Vbọ ghi rre ukpo erẹnrẹn ne iran sẹ ẹvbo nii, ọkpa vbe emwa ne iran gu ruẹ e Baibol na do dinmwiamẹ. Iran ma sẹtin ghọghọ! De vbene okha ọghe eguọmwadia Osanobua nẹdẹ ne ima guan kaẹn sin, kevbe ọghe ọdọ vbe amwẹ na ya khọ egbe hẹ? Iran ma gi egbe wọọ iran, te iran wa gha mwẹ izinegbe vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan; e Jehova wa vbe fiangbe iran yọ. Nọnaghiyerriọ, gi ima “gha yevbe emwa ni yayi, ni vbe mwẹ izinegbe, ne emwi ne Osanobua ve sẹtin sẹ [ima] obọ.”—Hib 6:10-12.

15. De emwi nọ gua ima kpa ya rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan?

¹⁵ Ma yayi wẹẹ, ẹmwata ẹre igiuhunmwu ne ima ya wewe khin, ọna ẹre ọ gua ima kpa ya tama emwa ọvbehe vbekpa re. Ma wa vbe mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, eyan hia ni rre uwu Ẹmwẹ Ọghe Osanobua gha mwẹ amusẹ. (Psm 119:42; Aiz 40:8) Ma wa bẹghe vbene ẹmwẹ akhasẹ ọghe Baibol ya mwẹ amusẹ hẹ vbe ẹdẹnẹrẹ. Ma wa vbe bẹghe vbene Baibol he ya fi arrọọ ọghe emwa nibun werriẹ hẹ. Ena hia ẹre ọ gua ima kpa ya kporhu ma emwa, rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne emwa hia họn iyẹn nọ maan ọghe Arriọba.

16. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 46:1-3, ma ghaa mwẹ amuẹtinyan dae Jehova kevbe Jesu, de vbene ọ khian ya ru iyobọ ne ima ya rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan?

¹⁶ Ma vbe mwẹ amuẹtinyan dae Jehova nọ yan igiuhunmwu ne ima ya wewe, erriọ ima vbe ya mu ẹtin yan e Jesu nọ re Ọba ọghe Arriọba Osanobua. (Jọn 14:1) Ọ gha khọnrẹn ne emwi wegbe mu ima, ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova khian ya sẹ ima rae, te ọ khian ye gha re ugue ọghe ima, ọ ghi vbe gha rhie ẹtin ne ima. (Tie Psalm 46:1-3.) Vbe deba ọni, ma vbe mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, Jesu wa ke ẹrinmwi loo asẹ ne Erhae rhie nẹẹn, ya dia iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ọghomwa.—Mat 28:18-20, NW.

17. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima ye gha kporhu? Ru igiemwi yọ.

¹⁷ Ma ghaa mwẹ amuẹtinyan, ma ghi gha mwẹ ilẹkẹtin  wẹẹ, e Jehova gha fiangbe ima ye ẹrhiọn ne ima loo; uhiẹn, ọ ghi kue fiangbe ima vbe odẹ ne ima ma te yaro yi. (Asan 11:6) Vbe igiemwi, ẹghẹ hia ẹre emwa nibun ya bẹghe ebe ọghomwa ne ima viọ ye uhanhan na waa ebe yi, vbe ikporhu adesẹ orere. Obẹlẹ ne ima ya kporhu na gele biẹ ọmọ esi ra? Kakabọ! Our Kingdom Ministry ọghe November 2014, keghi guan kaẹn ovbialeke ọkpa nọ ghaa rre university. Ovbialeke nii na wẹẹ, irẹn khian gbẹn emwi eso vbekpae Avbe Osẹe Jehova. Ọ na te gha gualọ eke ne Ọgua Arriọba ọghe ima ye, sokpan ọ ma miẹn. Vbe ọ ghi rre ẹdẹ ọkpa, ọ keghi dẹghe uhanhan ne ima waa ebe yi vbe owebe nọ ye. Emwi hia nọ ghaa hoo nọ rẹn vbekpae Avbe Osẹe Jehova, na wa gha rre ebe ọghomwa ọkpa nọ rhie re vbe uhanhan nii, ọni ẹre ọ ghi loo ya gbẹnnẹ emwi nọ ghaa hoo nọ gbẹn vbekpae ima. Vbene ẹghẹ ya khian, ọ na do khian Osẹe Jehova. Vbene a wa guan na, arọndẹ ọghe ẹghẹ hia ẹre ghi nọ. Emwi ẹwaẹn vbenian keghi gua ima kpa ya rhiegba ye iwinna ikporhu, rhunmwuda ọ ya ima rẹn wẹẹ, emwa wa ye bun nọ khẹke nọ họn iyẹn nọ maan ọghe Arriọba.

18. Vbọsiẹ ne ima na mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ikporhu iyẹn nọ maan na gha sẹ ufomwẹ vbọ gha sẹ ẹghẹ ne Jehova mwamwa yọ?

¹⁸ Ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, iwinna ikporhu iyẹn nọ maan na, gha sẹ ufomwẹ vbe ọ gha sẹ ẹghẹ nọ khẹke. Muẹn roro, emwi nọ sunu vbe ẹghẹ ọghe Noa. E Jehova keghi rhiẹre ma wẹẹ, irẹn gha mwamwa ẹghẹ ye emwi nẹ, ẹghẹ ne irẹn mwamwa yọ, ẹre ọ wa ya sunu zẹẹ. E Jehova ka tae yotọ nẹ ọ kpẹẹ re, a te miẹn wẹẹ ọ do ya amẹ fuẹn emwa nagbọn rua. Ọ sẹ odẹ ukpo 120 ne Jehova ya tae yotọ, a te miẹn wẹẹ ọ ru vberriọ. Vbe ukpo nibun ghi gberra nẹ, ne Jehova ya ta ẹmwẹ akhasẹ na, ọ keghi tama e Noa nọ kan okọ. Ọ gha kẹ, ọ gha sẹ odẹ ukpo 40 ra 50 ne Noa ya ru iwinna na, a te miẹn wẹẹ amẹ nii suẹn rẹn. Agharhemiẹn wẹẹ, emwa ma gha danmwehọ e Noa, e Noa na ye gha ya obọ sekhae ne iran, a te miẹn wẹẹ ọ sẹ ẹghẹ ne Jehova ya tama rẹn wẹẹ, nọ viọ avbe aranmwẹ la uwu okọ. Ọ ghi sẹ ẹghẹ ne Jehova mwamwa yọ, ọ na tobọre “khui urho.”—Gẹn 6:3, NW; 7:1, 2, 16.

19. De afiangbe ne ima khian miẹn, deghẹ ima na ye gha kporhu?

¹⁹ Vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, e Jehova gha dobọ iwinna ikporhu iyẹn nọ maan yi; ọ ghi guọghọ agbọn Esu na rua, iyeke ọni, ọ ghi mu agbọn ọgbọn rre. Vbene ọ ghi te sẹ ẹghẹ nii, gi ima gha ya egbe tae Noa, Habakọk kevbe eguọmwadia Osanobua ọvbehe ni rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, vbene egbe ma na wọọ iran. Gi ima mu iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ye okaro vbe arrọọ ọghe ima, gi ima gha mwẹ izinegbe, ne ima vbe gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe wẹẹ, e Jehova gha mu eyan rẹn hia sẹ.