Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

AKO IRUẸMWI 5

“Ahoẹmwọmwa Ne Kristi Mwẹ Keghi Gua Ima Kpa”

“Ahoẹmwọmwa Ne Kristi Mwẹ Keghi Gua Ima Kpa”

“Ahoẹmwọmwa ne Kristi mwẹ keghi gua ima kpa . . . ne emwa hia ni rre agbọn ghẹ mieke na gha rrọọ ne egbe iran.”​—2 KỌR 5:14, 15.

IHUAN 13 Ukpowẹ Ọghe Kristi Ẹre Ima Lele

OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA a

1-2. (a) Vbọ ye ima hẹ vbe ima ghaa muẹn roro emwi hia ne Jesu ru kevbe emwi nọ tae vbe ọ rre agbọn na? (b) Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

 ỌMWA ima gha wu, ọ wa da ima ẹi re nekherhe! Vbe ọ gha da wu, ọ wa da ima sẹ ugboloko vbe ima ghaa muẹn roro emwi eso nọ sunu vbene ọ te wu, katekate deghẹ ọ na kakabọ rri oya, ọ ke wu. Sokpan ẹghẹ eso gha gberra nẹ, ma ghaa muẹn roro emwi eso nọ ma ima re, ra nọ ru, ra emwi eso nọ ta ya rhie igiọdu ne ima, ẹko ghi wa gha sẹ ima ọyẹnmwẹ.

2 Erriọ vbe ye, ọ wa da ima vbe ima ghaa tie vbekpa vbene Jesu rri oya hẹ kevbe vbene ọ ya wu. Vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ, ma keghi hia ne ima gha muẹn roro vbene uwu ọghe Jesu ru ekpataki sẹ hẹ. (1 Kọr 11:24, 25) Vbọrhirhighayehẹ, te ẹko wa sẹ ima ọyẹnmwẹ vbe ima ghaa muẹn roro emwi hia ne Jesu ru kevbe ẹmwẹ nọ tae vbe ẹghẹ nọ na gha rre agbọn na. Ọ wa vbe gbe ima otiti, vbe ima ghaa muẹn roro emwi nọ ru nian kevbe emwi nọ khian ru ne ima vbe odaro. Ma ghaa mu avbe emwi na roro, ma na vbe gha muẹn roro vbene Jesu hoẹmwẹ ima hẹ, ọ ghi gua ima kpa ya gha rhie ẹre ma wẹẹ, ima gbọyẹmwẹ ye emwi nọ ru ne ima. Ma gha guan kaẹn odẹ eso ne ima khian ya ru ọna vbe ako iruẹmwi na.

EKHỌE ỌKPỌNMWẸ ẸSE ẸRE Ọ GUA IMA KPA YA LELE JESU

3. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha gbọyẹmwẹ ye izọese adẹwerriegbe?

3 Ma ghaa muẹn roro emwi hia ne Jesu ru vbe ọ rre agbọn na kevbe vbene ọ ya wu ne ima hẹ, ọ keghi gua ima kpa ya ru sayọ vbe ugamwẹ e Jehova. Vbe Jesu rre agbọn na, te ọ wa gha tama emwa vbekpa afiangbe ne emwa nagbọn khian miẹn vbe Arriọba Osanobua gha rre nẹ. Ma wa gbọyẹmwẹ ye emwi ne Baibol ma ima re vbekpa izọese adẹwerriegbe kevbe afiangbe ne ima khian miẹn rhunmwuda izọese na. Ma wa ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ ye izọese adẹwerriegbe rhunmwuda ẹre ọ zẹ ighẹ ma sẹtin sikẹ e Jehova kevbe Jesu. Emwa ni vbe mu ẹtin yan e Jesu ya aro yọ wẹẹ, iran gha miẹn arrọọ ọghe etẹbitẹ kevbe wẹẹ, emwa iran ni wulo gha rhiọ kpaegbe. (Jọn 5:28, 29; Rom 6:23) Ẹi re te ọ mwẹ emwi ne ima ru, nọ ya Osanobua fiangbe ima; ma i vbe sẹtin ha osa ye emwi ne Osanobua kevbe Jesu ru ne ima. (Rom 5:8, 20, 21) Sokpan ma gha sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ẹse ne iran ru ne ima. Odẹ vbo?

U ghaa mu igiemwi ọghe Meri Magdalin roro, vbọ khian ya ru iyobọ nuẹn hẹ ya rhie ẹre ma wẹẹ, u gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova kevbe Jesu he ru nuẹn? (Ghee okhuẹn 4-5)

4. De vbene Meri Magdalin ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru nẹẹn? (Ghee efoto nọ rre ipapa 27.)

4 Gi ima guan kaẹn okha ọghe Ovbi e Ju ọkpa na tie ẹre Meri Magdalin. Ọ wa rri oya ne udẹn rri oya ne ẹvbi vbe obọ avbe orhiọn dan ni ghaa kpokpo ẹre. Rhunmwuda ọna, ọ sẹtin wa gha roro ẹre wẹẹ, ọghe irẹn fo nẹ. Muẹn roro, vbene ọyẹnmwẹ khian gha sẹ ọre hẹ vbe Jesu ghi khu avbe orhiọn dan nii hin ọnrẹn egbe rre, ẹi mwẹ ọ ma ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru na! Ọna ẹre ọ ghi yae khian ọrhuanegbe Jesu, ọ na vbe loo ẹghẹ, ẹrhiọn kevbe emwi nọ mwẹ ya ru iyobọ ye iwinna ikporhu ọghe Jesu. (Luk 8:1-3) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Meri wa ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru nẹẹn, sokpan a sẹtin miẹn wẹẹ, ọ ma rẹn wẹẹ, e Jesu gha ru enọ sẹ ọni vbe odaro. Ọni ọre wẹẹ, ọ ghi ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne emwa nagbọn, “ne ọmwaikọmwa nọ mu ẹtin yan rẹn” mieke na gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ. (Jọn 3:16) Ọrheyerriọ, te Meri wa ye gha ya ẹkoata lele Jesu rhunmwuda, ọ gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru nẹẹn. Vbe ẹghẹ ne obọ ya gha da e Jesu vbe erhan irrioya, e Meri ma kpa sẹ e Jesu rae rhunmwuda ọ hoẹmwẹ ọnrẹn, kevbe wẹẹ, ọ hoo nọ rhie ifuẹko ne emwa ni ghaa khiẹ vbe evba. (Jọn 19:25) Vbe Jesu ghi wu nẹ, e Meri kevbe ikhuo eva ọvbehe keghi viọ emwi ni winhin gha rrie eke na mu e Jesu yi, ne iran mieke na do yae wuo ikun ẹnrẹn. (Mak 16:1, 2) E Jehova wa fiangbe Meri rhunmwuda nọ ma na sẹ e Jesu rae. Egie nọkhua ẹre Meri wa gha ye rhunmwuda, ọ miẹn Jesu vbe Jesu rhiọ kpaegbe, ọ na vbe gu ẹre guan, ẹkpotọ na ma kie ne erhuanegbe Jesu nibun.​—Jọn 20:11-18.

5. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova vbe Jesu ru ne ima?

5 Ma gha vbe sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, ima gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova kevbe Jesu ru ne ima deghẹ ima na gha loo ẹghẹ, ẹrhiọn kevbe emwi ne ima mwẹ ya ru iyobọ ye iwinna Arriọba. Vbe igiemwi, ma sẹtin rhiegbe ye iwinna owa ugamwẹ na bọ kevbe na dọlọ yi.

AHOẸMWỌMWA NE IMA MWẸ NE JEHOVA VBE JESU GUA IMA KPA YA HOẸMWẸ EMWA ỌVBEHE

6. Vbọzẹ ne ima gha na sẹtin kha wẹẹ, te Jesu wu ne dọmwadẹ ima?

6 Ma ghaa muẹn roro vbene Jehova vbe Jesu hoẹmwẹ ima hẹ, ma ghi vbe do hoẹmwẹ iran. (1 Jọn 4:10, 19) Ahoẹmwọmwa na ghi kakabọ do wegbe vbe ima gha rẹn wẹẹ, te Jesu wa wu ne dọmwadẹ ima. Ukọ e Pọl wa vbe rẹn wẹẹ, e Jesu wu ne irẹn. Vbe elẹta nọ gbẹn gie etẹn ni rre Galatia, ọ keghi rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn wa gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru. Ọ khare wẹẹ: “Ovbi Osanobua . . . hoẹmwẹ mwẹ, ọ na vbe rhie ẹdagbọn rẹn mẹ.” (Gal 2:20) Rhunmwuda ne Jesu na wu ne ima, ẹre ọ si ẹre ne Jehova na sẹtin si ima kẹ egbe, ne ima gu ẹre ru ọse. (Jọn 6:44) Ẹi ya ruẹ ghọghọ ne u na rẹn wẹẹ, ọ mwẹ emwi nọ maan ne Jehova bẹghe vbe egbuẹ, ọ na vbe ya Ovbi ẹre nọ ghaan zọ ese nuẹn, ne u mieke na sẹtin gha re ọsiọre? Ẹi mwẹ ena ma ya ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Jehova vbe Jesu wegbe sayọ? Ọ khẹke ne ima nọ egbe ima wẹẹ, ‘De emwi nọ khẹke ne I ru rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne I mwẹ ne iran?’

Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Osanobua vbe Jesu, keghi gua ima kpa ya kporhu ma emwa ughughan (Ghee okhuẹn 7)

7. Zẹvbe nọ rre efoto nọ rre ipapa 28, de vbene ima hia khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ e Jehova vbe Jesu? (2 Kọrinti 5:14, 15; 6:1, 2)

7 Ahoẹmwọmwa ne Jehova vbe Jesu mwẹ ne ima, gua ima kpa ya hoẹmwẹ emwa ọvbehe. (Tie 2 Kọrinti 5:14, 15; 6:1, 2.) Odẹ ọkpa ne ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ima hoẹmwẹ emwa ọvbehe ọre ne ima rhie egbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Emwa hia ne ima miẹn ẹre ima gu guan. Ma i ghee ẹvbo ne ọmwa ke rre, ma i lele deghẹ ọmwa nekhui ra ebo nọ, deghẹ ọ fe ra ọ ma fe, deghẹ ọ yo owebe ra ọ ma yo. Ma ghaa ru vberriọ, te ima rhie ẹre ma wẹẹ ma ku obọ gbe ba emwamwa ọghe Jehova, rhunmwuda, emwi nọ gualọ ọre ne “emwa ughughan miẹn fan, ne iran vbe gha mwẹ irẹnmwi nọ gbae ọghe ẹmwata.”​—1 Tim 2:4.

8. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ ima hoẹmwẹ etẹn ima?

8 Odẹ ọvbehe ne ima vbe ya rhie ẹre ma wẹẹ, ima hoẹmwẹ e Jehova vbe Jesu, ọre deghẹ ima na hoẹmwẹ etẹn ne ima gba ga. (1 Jọn 4:21) Ọ khẹke ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ima mwẹ ẹmwẹ iran vbe orhiọn, ma ghi vbe ru iyobọ nọ khẹke ne iran vbe iran ghaa rre uwu ọlọghọmwa. Emwa ne iran hoẹmwẹ ọnrẹn gha wu, ma ghi rhie ifuẹko ne iran, iran ghaa khuọnmwi ma ghi ya tuẹ iran, ma vbe hia ne ima rhie igiọdu ne iran vbe ẹghẹ ke ẹghẹ ne iro ya han iran. (2 Kọr 1:3-7; 1 Tẹs 5:11, 14) Ẹghẹ hia ẹre ima ya mu ẹmwẹ iran ye erhunmwu, rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ, “erhunmwu ọghe ọmwa ẹmwata, wa mwẹ ẹtin na ya winna iwinna ẹtin ẹsẹse.”​—Jems 5:16.

9. De odẹ ọvbehe ne ima gha ya sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ etẹn ima?

9 Te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ima hoẹmwẹ etẹn ima vbe ima ghaa hia ne ima gu iran gha rrọọ vbe ọfunmwegbe. Ọ khẹke ne ima gha ya egbe taa e Jehova, vbe odẹ nọ ya yabọ. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, e Jehova kue ne Ovbi ẹre do wu ye orukhọ ọghe ima, ẹi re te ọ khẹke ne ima vbe yabọ etẹn ima ni ru ima khọọ? Ọ ma khẹke ne ima gha yevbe ọviẹn nọ mwẹ ekhọe dan ne Jesu ya zẹ erre. Arowa ọviẹn na keghi tama rẹn nọ sẹ igho ọrhẹnrhẹn nọ mwẹ irẹn re rae, sokpan ọviẹn na ma kue yabọ ọviẹn ne ihua ẹre, nọ mwẹ ọnrẹn igho nekherhe. (Mat 18:23-35) Adeghẹ uwẹ vbe ọtẹn vbe iko na gha mwẹ egbe ẹzọ, ọ khẹke ne u zẹ owẹ nokaro ne u ya gu ẹre ru adọlọ, vbene ọ te sẹ ẹdẹ na do Ugie Ayere. (Mat 5:23, 24) U gha ru vberriọ, ọ rhie ma wẹẹ, u gele hoẹmwẹ e Jehova vbe Jesu ẹsẹsẹmwẹse.

10-11. De vbene ediọn khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ e Jehova vbe Jesu? (1 Pita 5:1, 2)

10 De vbene ediọn khian ya rhie ẹre ma wẹẹ iran hoẹmwẹ e Jehova vbe Jesu? Odẹ ọkpa ne kpataki ne iran khian ya rhie ọna ma, ọre ne iran gha gbaroghe avbe ohuan ọghe Jesu. (Tie 1 Pita 5:1, 2.) Ọna ọre emwi ne Jesu tama e Pita. Igba eha ẹre Pita siẹn e Jesu. Ke ẹghẹ nii kpa, a sẹtin miẹn wẹẹ, te Pita wa gha gualọ ẹkpotọ nọ khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ e Jesu. Vbe Jesu ghi rhiọ kpaegbe nẹ, e Jesu keghi nọ e Pita wẹẹ: ‘Saimọn ne ovbi e Jọn, uwẹ hoẹmwẹ mwẹ ra?’ Ma rẹnrẹn wẹẹ, vbe ẹghẹ na, e Pita mu egbe nọ khian ya ru emwi ke emwi nọ ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ e Jesu. E Jesu keghi tama e Pita wẹẹ: “Gha gbaroghe avbe ohuan mwẹ ne giẹrẹ.” (Jọn 21:15-17) Te Pita wa gele ya ẹdagbọn ọnrẹn hia fẹẹrẹ gbaroghe avbe ohuan ọghe Jesu, nọ rhie ẹre ma wẹẹ, ọ hoẹmwẹ e Jesu.

11 Ediọn, vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ, vbe uwa khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ẹmwẹ ne Jesu tama e Pita ru ekpataki ne uwa? Uwa gha sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, uwa hoẹmwẹ e Jehova vbe Jesu, deghẹ uwa na gha rhie igiọdu ne etẹn ni rre uwu iko vbe ẹghẹ hia kevbe deghẹ uwa na gha hia ne uwa ru iyobọ ne etẹn nẹi ghi zọghae, ya werriegbe rhiegba ye ugamwẹ e Jehova. (Ẹzik 34:11, 12) U sẹtin vbe hia ne u rhie igiọdu ne emwa na gu ruẹ e Baibol kevbe emwa ọgbọn ni rrie Ugie Ayere, u vbe si iran kẹ egbe, rhunmwuda iran sẹtin do ga e Jehova vbe ẹdẹ ọkpa.

AHOẸMWỌMWA NE IMA MWẸ NE JESU RU IYOBỌ NE IMA YA GHA MWẸ UDINMWẸ

12. Vbọzẹ nọ na mu ima orhiọn sotọ vbe ima ghaa muẹn roro ẹmwẹ ne Jesu ta, vbe asọn nọ gbe fi ẹdẹ nọ wu? (Jọn 16:32, 33)

12 Vbe asọn nọ gbe fi ẹdẹ ne Jesu wu, e Jesu keghi tama erhuanegbe ẹre wẹẹ: “Agbọn na gha rri uwa oya. Sokpan wa gha mwẹ udinmwẹ, I khọn agbọn na muotọ nẹ.” (Tie Jọn 16:32, 33.) Vbọ ru iyobọ ne Jesu ya gha mwẹ udinmwẹ vbe eghian zẹ ọre kpokpo kevbe nọ ya rhikhan mu Osanobua ya sẹ ẹdẹ nọ wu? Ọ keghi mu ẹtin yan e Jehova. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, eguọmwadia irẹn gha vbe miẹn edanmwẹ vbenian vbe odaro, rhunmwuda ọni, ọ na rinmwian e Jehova nọ gha gbaroghe iran. (Jọn 17:11) Vbọzẹ ne ọna na mu ima orhiọn sotọ? Rhunmwuda avbe eghian ọghe ima ma sẹ emwi rhọkpa vbe eke ne Jehova ye. (1 Jọn 4:4) Ọ bẹghe emwi hia. Ma rẹnrẹn wẹẹ, ima gha gele mu ẹtin yan e Jehova, ma i khian fian afianma, orhiọn ima ghi vbe sotọ.

13. De vbene Josẹf ne Ovbi Arimatia ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ udinmwẹ?

13 Gia guan kaẹn e Josẹf ne Ovbi Arimatia. Ovbi e Ju na wa gha rhie ọghọ na ẹre ghaa nọ. Ọkpa vbe usun emwa nọ rre ekọtu ọghe Ivbi e Ju na tie Sanhẹdrin ẹre ghaa nọ. Sokpan, ẹghẹ ne Jesu na gha rre agbọn na, e Josẹf ma zẹdẹ gha mwẹ udinmwẹ. E Jọn khare wẹẹ, “ọrhuanegbe Jesu vbe nọ, sokpan ọ ma rhie egbe ladian rhunmwuda ohan avbe Ju muẹn.” (Jọn 19:38) Agharhemiẹn wẹẹ, ẹmwẹ Arriọba Osanobua ghaa yẹẹ e Josẹf, ọ ma gi emwa rẹn wẹẹ irẹn mu ẹtin yan e Jesu. Ọ gha kẹ, te ọ ghaa mu ohan wẹẹ, emwa gha rẹn wẹẹ ọrhuanegbe Jesu ẹre irẹn khin, iran i khian ghi gha rhie ọghọ ne irẹn. Sokpan, e Baibol tama ima wẹẹ, e Jesu ghi wu nẹ, e Josẹf “na bu e Pailet, vbene ọ ma na gi ohan muẹn, ọ na wẹẹ nọ mu ikun e Jesu ne irẹn.” (Mak 15:42, 43) E Josẹf ma ghi gha muẹn lẹre wẹẹ, ọrhuanegbe Jesu ẹre irẹn khin.

14. Vbọ khẹke ne u ru adeghẹ u mu ohan emwa nagbọn?

14 Uwẹ vbe mu ohan emwa nagbọn, vbene Josẹf ghaa ye ra? Ekhue mu ruẹ ra vbe u ghaa rre esuku ra vbe u ghaa rre isiwinna, ne u ya gi emwa rẹn wẹẹ Osẹe Jehova ẹre u khin ra? Vbọzẹ ne u ma na he suẹn gha ya iyẹn wewe ra ne u ma na he dinmwiamẹ, te ohan emwa mu ruẹ ra, rhunmwuda emwi ne iran khian ta ra? Hia ne u ru emwi nọ khẹke, ghẹ gi ohan ya ruẹ si ghee iyeke. Gha na erhunmwu gie Jehova vbe ẹghẹ hia. Rinmwiaẹn nọ rhie udinmwẹ nuẹn ya ru emwi nọ khẹke. U ghaa bẹghe vbene Jehova ya họn erhunmwu ruẹ, u ghi do kakabọ gha mwẹ udinmwẹ, orhiọn ruẹ ghi vbe sotọ.​—Aiz 41:10, 13.

ỌYẸNMWẸ KEGHI YA IMA RHIEGBA YE UGAMWẸ E JEHOVA VBENE EGBE I NA WỌỌ IMA

15. De emwi ne ọyẹnmwẹ nọ ghaa sẹ erhuanegbe Jesu gua iran kpa ya ru, vbe Jesu ghi rhiegbe ma iran nẹ? (Luk 24:52, 53)

15 Ọ wa da erhuanegbe Jesu ẹi re nekherhe vbe Jesu wu. Gia kha wẹẹ ọkpa vbe uwu iran ẹre u ghaa khin. Ọse iran ẹre ọ wa wu na, ẹi vbe ọni ọkpa, ẹi mwẹ iran ma vbe gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa rhọkpa i ghi rrọọ nọ khian miẹn iran fan. (Luk 24:17-21) Vbọrhirhighayehẹ, vbe Jesu ghi rhiegbe ma iran, ọ na gi iran rẹn vbene emwi nọ sunu da irẹn ya mu ẹmwẹ akhasẹ nọ rre uwu e Baibol sẹ. Iyeke ọni, ọ na vbe waa iran iwinna ne kpataki. (Luk 24:26, 27, 45-48) Ikpẹdẹ 40 ghi gberra nẹ, e Jesu keghi kpa gha rrie ẹrinmwi, na kha na te erhuanegbe Jesu ghi gha ghọghọ. Ne iran na rẹn wẹẹ, Arowa iran rre agbọn kevbe wẹẹ, ọ mu egbe nọ ya ru iyobọ ne iran vbe iwinna ne kpataki nọ waa iran re, keghi ya iran gha ghọghọ. Oghọghọ na, ẹre ọ ghi gua iran kpa ya rhiegba ye ugamwẹ e Jehova vbene egbe ma na wọọ iran.​—Tie Luk 24:52, 53; Iwinna 5:42.

16. Vbe ima khian ya ya egbe taa erhuanegbe Jesu hẹ?

16 Vbe ima khian ya ya egbe taa erhuanegbe Jesu hẹ? Ma gha sẹtin gha sọyẹnmwẹ vbe ugamwẹ e Jehova vbe ẹghẹ hia, ẹi wa re ẹghẹ na ya do Ugie Ayere ọkpa. Ọ khẹke ne ima mu ẹmwẹ Arriọba Osanobua ye okaro vbe ẹdagbọn ima. Vbe igiemwi, emwa eso ru afiwerriẹ ye ẹghẹ ne iran ya winna, ne iran mieke na sẹtin rhie egbe ye iwinna ikporhu, iko na yo kevbe ne iran vbe sẹtin gha ru iruẹmwi ẹgbẹe vbe ẹghẹ hia. Eso zẹ ọre vbe iro nẹ wẹẹ, iran i khian mu emwi ewe yan uhunmwu, ne iran mieke na sẹtin ru sayọ vbe uwu iko ra ne iran mieke na sẹtin ya ga vbe eke na na gualọ iyobọ etẹn. Agharhemiẹn wẹẹ, te ima khian ye gha zin egbe zẹvbe ne ima ya ga e Jehova, e Jehova yan rẹn nẹ wẹẹ, irẹn gha fiangbe ima ẹsẹsẹmwẹse, deghẹ ima na mu ẹmwẹ Arriọba ọghe irẹn karo.​—Itan 10:22; Mat 6:32, 33.

Vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ, hia ne u gha muẹn roro emwi ne Jehova vbe Jesu he ru nuẹn (Ghee okhuẹn 17)

17. De emwi nọ khẹke ne u ru vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ? (Ghee efoto nọ rre ipapa 30.)

17 April 4 ẹre a khian do Ugie Ayere vbe ukpo na. Te ọ wa khọn ima ne ẹdẹrriọ rherhe sẹ. Vbọrhirhighayehẹ, ẹi re te ima khian wa viọ obọ ku akhara gha khẹ ne ẹdẹrriọ rre. Ẹghẹ na ẹre ọ khẹke ne ima ya suẹn gha muẹn roro, emwi ne Jesu ru vbe ọ rre agbọn na kevbe vbene ọ ya wu hẹ, kẹ kevbe ahoẹmwọmwa ne irẹn vbe Jehova mwẹ ne ima. Vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ, hia ne u gha mu avbe emwi na roro vbe ẹghẹ hia. Vbe igiemwi, mwamwa ẹghẹ ne u khian ya tie vbekpa avbe emwi ni rre isama ne uhunmwuta ẹre khare wẹẹ, “The Final Week of Jesus’ Life on Earth,” nọ rre Appendix B12 vbe New World Translation, u ghi vbe hia ne u mu emwi ne u tiere roro. Zẹvbe ne u ya tie ẹre, u ghi hia ne u gualọ avbe ako evbagbẹn nọhuanrẹn nọ gha ya ruẹ kakabọ gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru, nọ gha ya ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Jehova, Jesu kevbe etẹn wegbe sayọ, nọ gha rhie udinmwẹ nuẹn kevbe nọ gha vbe ya ruẹ gha ghọghọ zẹvbe ne u ya ga e Jehova. Iyeke ọni, u ghi gualọ odẹ eso ne u gha ya rhie ẹre ma wẹẹ, u gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova vbe Jesu ru nuẹn. Gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jesu wa gbọyẹmwẹ ye emwi ne u ru, ne u mieke na sẹtin do Ugie Ayere.​—Arhie 2:19.

IHUAN 17 ‘Ọ Yẹẹ Mwẹ’

a Vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ, a keghi rhie igiọdu ne ima, ne ima gha muẹn roro, emwi ne Jesu ru vbe ọ rre agbọn na kevbe vbene ọ ya wu ne ima hẹ, kẹ kevbe ahoẹmwọmwa ne irẹn vbe Erhae mwẹ ne ima. Ma gha ru vberriọ te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova kevbe Jesu ru ne ima. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan odẹ eso ne ima gha ya sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye izọese adẹwerriegbe kevbe wẹẹ, ima hoẹmwẹ e Jehova kevbe Jesu. Ma gha vbe guan kaẹn vbene ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ etẹn ima, vbene ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ima mwẹ udinmwẹ kevbe vbene ima khian ya gha sọyẹnmwẹ vbe ugamwẹ e Jehova.