Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

Igbama, Wa Rhie Aro Tua Okhuo Ne Uwa Fian Ne Egbe Uwa Vbe Odẹ Ọghe Orhiọn

Igbama, Wa Rhie Aro Tua Okhuo Ne Uwa Fian Ne Egbe Uwa Vbe Odẹ Ọghe Orhiọn

‘U gha rinmwian e Nọyaẹnmwa ne ọ yobọ ye emwamwa ruẹn, te ọ wa dunna nuẹn.’—ITAN 16:3.

IHUAN: 135, 144

1-3. (a) De isievẹn ne igbama hia werriẹ aro daa? Ru igiemwi yọ. (Ghee efoto nọ rre omuhẹn.) (b) De vbene igbama ni ga e Jehova khian ya sẹtin la isievẹn na gberra hẹ?

GIA kha wẹẹ u mu okhian rrie ehe nọ rree rhunmwuda ugie kpataki. Urriẹdẹ ohoho ẹre u khian ya ye okọ otọ sẹ evba rhunmwuda, ehe ne u rrie rree. U ghi sẹ eke ne u khian na lae imọto vbe ehe ne okọ otọ na kun sie, egbe na ka wọọ ruẹ, rhunmwuda okhọngborrie emwa kevbe imọto ni rre evba. Nọ ya maan ọre wẹẹ, u rẹn eke ne u rrie, u vbe rẹn imọto nọ khẹke ne u la sẹ evba! U gha lae imọto ne u rhirhi miẹn, u ghi bibi odẹ, ui sẹ eke ne u rrie ẹdẹ.

2 Te ehọnrre ye vbe ekhẹn ne a guan kaẹn ban. Te iran vbe mu okhian rrie ehe nọ rree sokpan ẹre imọto kẹkan ẹre iran khian loo rhunmwuda, okhian arrọọ nọ. Egbe sẹtin wọọ iran rhunmwuda azẹ nibun nọ khẹke ne iran ru vbe arrọọ ọghe iran kevbe ẹkpotọ nibun nọ kie ne iran. Igbama gha rẹn emwi ne iran khian ya arrọọ ọghe iran ru, azẹ vberriọ i lọghọ iran na ru. Vbua khian ya loo arrọọ ruẹ hẹ?

3 Ako iruẹmwi na gha zẹ ewanniẹn ye inọta nii. Ọ gha vbe rhie igiọdu ne igbama, ne iran rhiegba ye ugamwẹ e Jehova. Ọni ọre wẹẹ, iran ghi gha mu ugamwẹ e Jehova ye okaro vbe iran gha khian ru azẹ nọ dekaẹn, owebe ne a yo, iwinna ne iran gha ru, orọnmwẹ, emọ ne a biẹle kevbe emwi ọvbehe. Ọ ma fo ye evba. Iran ghi vbe gha hia ne iran muẹn sẹ ighẹ okhuo ne iran fian ne egbe iran vbe odẹ ọghe orhiọn. E Jehava gha fiangbe igbama ni rhiegba ye ugamwẹ ọghẹe, ọ ghi ya emwamwa ọghe iran hia dinnodẹ.—Tie Itan 16:3.

VBỌZẸE NE Ọ NA KHẸKE NE U FIAN OKHUO NE EGBUẸ VBE ODẸ ỌGHE ORHIỌN?

4. De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

4 Emwi ẹwaẹn nọ deghẹ ima fian okhuo ne egbe ima vbe ẹghẹ igbama. Vbọzẹe? Rhunmwuda emwi eha ne ima gha ziro yan vbe ako iruẹmwi na. Nokaro kevbe nogieva gha ya ima rẹn wẹẹ, ẹrhiọn ne ima loo, ne ima mieke na sẹtin muẹn sẹ ighẹ okhuo ne ima fian ne egbe ima vbe ugamwẹ Jehova, keghi ya ima sikẹ e Jehova sayọ. Nogieha gha rhan otọ re, evbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima fian okhuo ne egbe ma vbe ẹghẹ igbama.

5. Vbọ mobọ ya ima fian okhuo ne egbe ima vbe odẹ ọghe orhiọn?

5 Emwi nọ mobọ ya ima fian okhuo ne egbe ima vbe odẹ ọghe orhiọn, ọre ne ọ na kie ẹkpotọ ne ima ya gbọyẹmwẹ ya ahoẹmwọmwa ne Jehova mwẹ daa ima kevbe ẹse hia ne ọre he ru ne ima. Ọsian keghi kha wẹẹ: “U miẹn vbene ọ maan hẹ ne a rhie ekpọnmwẹ nuẹn Nọyaẹnmwa . . . Iwinna ruẹn nekhua ya ẹko rhiẹnrhiẹn mwẹ Nọyaẹnmwa, mẹ so ihuan oghọghọ rhunmwuda iwinna ne u winnaẹn.” (Psm 92:1, 4) Igbama, wa muẹn roro ẹse hia ne Jehova he ru ne uwa. Irẹn ẹre ọ zẹe ighẹ uwa mwẹ arrọọ, irẹn ẹre ọ gie odẹ ẹmwata ma uwa, irẹn ẹre ọ kpemehe Baibol kevbe iko ọghe Ivbiotu e Kristi, irẹn ẹre ọ vbe ya uwa mwẹ ayayẹro. Ma ghaa muẹn emwi orhiọn ye okaro, te ima gbọyemwẹ ye afiangbe na hia nọ ke obọ Osanobua rre, ọna ghi ya ima sikẹ ọre sayọ.

6. (a) De vbene evbakọnrẹn ọghe orhiọn ya ya ima sikẹ Jehova sayọ? (b) De okhuo ne ehọnrre ra emọ ni ma he sẹ ehọnrre gha sẹtin fian ne egbe iran?

6 Emwi ọvbehe nọ ya ima fian okhuo ne egbe ima vbe odẹ ọghe orhiọn ọre wẹẹ, zẹ vbene ima ya hia ne ima muẹn sẹ ighẹ okhuo ne ima fian ne egbe ima, aro e Jehova ghi gha bẹghe ẹrhiọn ne ima loo vbe ugamwẹ ọghẹe, ọna ghi vbe ya ima sikẹ ọre sayọ. Ukọ e Pọl keghi kha wẹẹ: “Osanobua i re ọmwa ne ẹi ru emwi ẹse. Ẹi ra mianmian iwinna ne uwa winnaẹn, ra vbene uwa ya rhie maan hẹ ighẹ wa hoẹmwẹ ọnrẹn.” (Hib 6:10) Ghẹ gha roro ẹre wẹẹ, u kherhe gbe nọ gha fian okhuo ne egbuẹ vbe odẹ ọghe orhiọn. Ukpo igbe ẹre Christine ghaa ye vbe ọ fian okhuo ne egbe ẹre wẹẹ, te irẹn khian gha tie okha ọghe etẹn ni ya ẹdagbọn iran ga e Jehova. Ukpo 12 ẹre Toby ghaa ye vbe ọ taa mu olọ yan rẹn wẹẹ, te irẹn khian ka tie Baibol fo fẹẹrẹ irẹn ke dinmwiamẹ. E Maxim vbe ọtiọnrẹn nokhuo na tie ẹre Noemi ẹre ọ gba dinmwiamẹ vbe ẹdẹ ọkpa. E Maxim kegha rre ukpo 11 vbene ọtiọnrẹn na gha rre ukpo 10. Vbe iyeke ọni, iran na fian okhuo ne egbe iran wẹẹ iran gha ga vbe Bẹtẹl. Ne iran mieke na sẹtin rhie aro tua evbakọnrẹn ọghe iran, iran na sikan ebe ne a rhie obọ yi, a kegha die Bẹtẹl ya egbe ekẹn vbe owa iran. U sẹtin vbe fian okhuo ne egbuẹ vbe odẹ ọghe orhiọn, u vbe gha hia ne u muẹn sẹ.—Tie Filippai 1:10, 11.

7, 8. (a) De vbene okhuo ne a fian ne egbe ọmwa ya ya azẹ ne a ru khuẹrhẹ hẹ? (b) Vbọzẹe ne ehọnrre ọkpa ma na yo owebe nọ yo?

7 Emwi ọvbehe ye rrọọ nọ zẹe ne ọ na khẹke ne ehọnrre gha fian okhuo ne egbe iran. Ọ keghi ru iyobọ ne iran ya ru atamuolọyan nọ dekaan owebe ne a yo, iwinna ne a gha ru kevbe emwi ọvbehe. Te atamuolọyan ne a ru ye vbe ọmwa nọ rrie ehe, ọ na do sẹ ada ne enẹ. Ọ gha gele rẹn ehe nọ rrie, ẹi vbe mu ẹghẹ rhia, ọ wa la odẹ nọ khẹke. Erriọ azẹ ne a ru vbe ya khuẹrhẹ vbe ọmwa ghaa mwẹ evbakọnrẹn. Ebe Itan 21:5 ya ima rẹn wẹẹ, ọmwa gha “mwamwa emwi ẹse,” emwamwa rẹn ghi dinnodẹ. Ọmwa gha rherhe fian okhuo ne egbe ẹre, ọ vbe rherhe miẹn ere nọ rrọọ. Emwi vbenian ẹre ọ ru iyobọ ne Damaris vbe ẹghẹ nọ ya ru azẹ ne kpataki vbe ọ ye rre ehọnrre.

8 E Damaris wa rẹn ebe. Ọ wa hia vbe edanmwẹ nokiekie ne ọ ru vbe owebe ne ukpogieva rhunmwuda ọni, ẹkpotọ na kie nẹẹn, ne ọ ya ruẹ ilele ọghe uhi (law) vbe owebe nọ yo, vbe ne ẹi khian na hae igho e skul ọ ke ya ladian. Vbe ọ ghi ru? Ọtẹn na ma yo owebe nọ yo. Ọ na ya gha winna vbe owa aza igho. Vbe ọ yae ru azẹ vbenian? Ọ keghi kha wẹẹ: “Te I ye kherhe vbe I taa mu olọ yan rẹn wẹẹ, I gha rhiegbe ye iwinna arọndẹ. Ọni rhiema wẹẹ, iwinna ovbi ẹghẹ kherhe ẹre I khian gha ru. Igho ọrhẹnrhẹn ẹre I gha te gha miẹn vbe uki akpawẹ te I yo owebe nọ yo sokpan, ọ gha te lọghọ I ke miẹn iwinna ovbi ẹghẹ kherhe.” Ọ sẹ ukpo 20 nẹ, ne Damaris ke ru iwinna arọndẹ. Te ọ ghi gbe ima rẹn rhunmwuda azẹ ne ọ ru vbe ọ rre ehọnrre ra? Hiehie! Ọ na ye vbe kha wẹẹ: “Te imẹ vbe avbe omugui ghi wa do ẹki miẹn egbe vbe owa aza igho ne I na winna. Iwinna ne iran ru ẹre imẹ gha te gha ru nia, akpawẹ te I yo owebe nọ yo. Sokpan iran nibun i mwẹ oghọghọ rhunmwuda iwinna ne iran ru. Erriọ imẹ gha te vbe gha ye. Sokpan, azẹ ne I ya egbe ọvbokhan ru, ẹre ọ zẹe ighẹ I sọyẹnmwẹ nia, vbe ugamwẹ e Jehova.”

9. Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima gha rhie etian ne igbama ni rre uwu ẹbu ima?

9 Ọ khẹke ne ima gha tian igbama ni rre iko ọghomwa vbe uhunmwu otagbọn hia rhunmwuda ne iran na rhie aro tua evbakọnrẹn ọghe orhiọn. Igbama vbenian keghi sọyẹnmwẹ arrọọ ọghe iran zẹ vbene iran ya lele adia ọghe Jehova vbe azẹ ne iran ru. Ọ sẹtin kaẹn owebe ne a yo, iwinna ne a na miẹn igho kevbe orọnmwẹ. E Solomọn keghi kha wẹẹ: “Ya ẹtin ruẹn hia mu ẹtin yan e Nọyaẹnmwa. Ghẹ mu ẹtin yan emwi ne uwẹ ro ighẹ uwẹ rẹnrẹn. Gha ye Nọyaẹnmwa rre vbe emwi ne u ru hia, ọ gha vbe gha ma ruẹn odẹ ne ọ kere.” (Itan 3:5, 6) Aro nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee igbama ni rre otu ọghẹe. E Jehova gele hoẹmwẹ iran, ọ gbogba ga iran, ọ rhie adia ne iran, erriọ vbe ya fiangbe iran.

DO GHA RE ỌMWA NỌ GBE GBA VBE IWINNA IKPORHU IYẸN NỌ MAAN

10. (a) Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima mu iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ye okaro vbe arrọọ ọghe ima? (b) Vbe ima khian ya do gha re emwa ni fuẹro hẹ vbe iwinna na?

10 Igbama nọ gele hoo nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova keghi rhiegba ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Vbe Jesu Kristi nianian vbene iwinna na ru ekpataki sẹ hẹ, ọ keghi kha wẹẹ “te a gha ka kpe orhu iyẹn nọ maan ma emwa hia.” (Mak 13:10) Rhunmwuda vbene iwinna ikporhu ya de ọghe ẹgiẹgiẹ, te ọ khẹke ne ima muẹn ye okaro vbe arrọọ ọghe ima. U sẹtin nọ egbuẹ ọta vbenian: I gha sẹtin gha ladian vbe iwinna ikporhu vbe ẹghẹ hia ra? I gha sẹtin ru iwinna arọndẹ ra? Deghẹ iwinna ikporhu iyẹn nọ maan i ya mwẹ sọyẹnmwẹ ghi vbo? Vbia khian ya do gha re ọmwa nọ fuẹro hẹ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan? Emwi eva gha ru iyobọ nuẹn: Mu egbe yotọ ẹse. Ghẹ gi ẹtin fuẹ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. U gha lele adia na, u do gha sọyẹnmwẹ iwinna ne kpataki na.

De vbene u ya mu egbe ikporhu iyẹn nọ maan yotọ hẹ? (Ghee okhuẹn 11, 12)

11, 12. (a) De emwi eso ne igbama gha ru ne iran ya mu egbe yotọ khẹ iwinna ikporhu iyẹn nọ maan? (b) De vbene ehọnrre ọkpa ya loo ẹkpotọ nọ kie re ya kporhu hẹ vbe owebe?

11 Mu egbe ẹre yotọ ewanniẹn ne u gha zẹ ye inọta ne ihua mobọ nọ. Vbe igiemwi, “Vbọzẹe Ne U Na Ya Osa Yi?” E wẹbsait ọghe ima mwẹ asefẹn ne a mwamwaẹn nọ ru iyobọ ne igbama ya zẹ ewanniẹn ye inọta vbenian. Gha rhie BIBLE TEACHINGS > TEENAGERS. U gha miẹn uhunmwuta na, “Why Do I Believe in God?” Adia rre evba, nọ gha ru iyobọ nuẹn ya miẹn ewanniẹn ọghe inọta na. U gha vbe miẹn ako eha ọghe Evbagbẹn Nọhuanrẹn ni gha ru iyobọ nuẹn—Hibru 3:4, Rom 1:20 kevbe Psalm 139:14. U gha sẹtin ya emwamwa na mu egbe ewanniẹn ọghe inọta nibun yotọ.—Tie 1 Pita 3:15.

12 Igbama, wa gha tama iho uwa vbe owebe ne iran gha loo jw.org. Erriọ ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Luca ru ẹre vbe etisa iran maa iran emwi vbekpae ugamwẹ ughughan. Luca keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso nọ ma gba ne ebe ne iran loo vbe owebe tae vbekpae Avbe Osẹe Jehova. Ohan te gha mu e Luca vbe okaro sokpan, ọ keghi tama etisa iran wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso nọ ma gba vbe ebe iruẹmwi ne iran loo vbe owebe, ne irẹn hoo ne irẹn guan kaẹn. Etisa iran na kie ẹkpotọ nẹẹn. E Luca keghi rhan otọ iyayi ọghe Osẹe Jehova maa ihua re, ọ na vbe maa iran wẹbsait ọghomwa. Etisa iran na waa emọ hia ni rre klas e Luca iwinna ne iran gha ru vbe iran gha sẹ owa. Ọ na wẹẹ ne iran ya ghee whiteboard animation Beat a Bully Without Using Your Fists vbe jw.org. Ẹko na wa gha sẹ Luca ọyẹnmwẹ rhunmwuda ẹrhiọn ne ọ loo ro keghi biẹ ọmọ esi.

13. Vbọzẹe nọ ma na khẹke ne ẹtin fu ima vbe ima gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa?

13 Ugbẹnso, u sẹtin werriẹ aro daa ọlọghọmwa. Ọ ghaa yerriọ, ghẹ gi ẹtin fuẹ. Ye rhie aro tua okhuo ne u fian ne egbuẹ. (2 Tim 4:2) Ukpo 17 ẹre Katharina ghaa ye vbe ọ ya ekhọe yan rẹn wẹẹ, te irẹn khian gha kporhu ma emwa hia vbe isiwinna. Sokpan, ọ mwẹ arhunmwu ọkpa vbe isiwinna, nọ wa gha rhovbiẹ Katharina. Ọrheyerriọ, ọni ma gbe orhiọn ye ọre iwu. Uyinmwẹ esi ne Katharina rhiema kegha yẹẹ ọmwa ọvbehe ne a tie ẹre Hans, nọ vbe gha winna vbe isiwinna nii. Rhunmwuda ọni, ọ na suẹn gha tie ebe ima, ọ na vbe rhiegbe ye iruẹmwi e Baibol, vbe iyeke ọni, ọ na dinmwiamẹ. Katharina ma rẹn ẹghẹ ne ena hia ya sunu rhunmwuda, ọ ma ghi gha rre isiwinna nii. Ukpo 13 ghi gberra nẹ, Hans na do ye ọta guan vbe iko ne Katharina vbe ẹgbẹe ọre kpa gha rrie. Ọyẹnmwẹ nọ ghaa sẹ Katharina vbe a tie Hans gha die ogiukpo i gia gie. Katharina ma gi ẹtin fuẹ, ọni ẹre ọ si ẹre ne ẹrhiọn nọ loo ro na biẹ ọmọ esi.

GHẸ MIANMIAN OKHUO NE U FIAN NE EGBUẸ

14, 15. (a) De emwi nọ khẹke ne igbama ru deghẹ emwa kpikpi iran ne iran yin uyinmwẹ nọ ma khẹke? (b) De emwi ne igbama gha ru vbe iran ghaa werriẹ aro daa ukpokpo otu ihegbe?

14 Zẹ vbene ima nanaẹn de sin, ọ wa vẹẹ na rẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne igbama gha fian okhuo ne egbe iran vbe ugamwẹ e Jehova, iran ghi vbe hia ne iran muẹn sẹ. Ihua sẹtin rhie aro tua irọkhegbe ọghe agbọn na, iran sẹtin vbe gha hoo ne u deba iran. Ọ gha sẹ ẹghẹ, ẹkpotọ gha kie nuẹn, ne u ya gi ihua rẹn wẹẹ, okhuo ne u fian ne egbuẹ vbe ugamwẹ e Jehova i re ne a ya gbe akiyẹyẹ. Ghẹ gi ọmwa rhọkpa fi ruẹ ekhọe werriẹ. Deghẹ uwẹ ẹre ọ rrie ehe, vbe igiemwi ọghe ọmwa nọ rrie ehe ne a guan kaẹn vbe omuhẹn ban, u gha la imọto ne u rhirhi miẹn rhunmwuda emwa ni rre uwu ẹre sọyẹnmwẹ egbe ra? Hiehie! Imọto nọ rrie ehe ne u rrie ẹre u khian lao.

15 Ọ mwẹ ibude eso ni gha ru iyobọ nuẹn vbe u ghaa werriẹ aro daa ukpokpo otu ihegbe. Vbe igiemwi, gbaengbe ne emwa ra emwi ni gha sẹtin si ruẹ fi edanmwẹ. (Itan 22:3) Gha muẹn roro evba lae miẹn vbe a gha yin uyinmwẹ dan. (Gal 6:7) Gha mu egbe rriotọ. Akpa na, ẹre ọ khian ya ruẹ gha rhie ibude ọghe evbibiọ kevbe etẹn ọvbehe ni mwẹ irẹnmwi vbe iko ne u ye.—Tie 1 Pita 5:5, 6.

16. Ya unu kaẹn emwi ẹwaẹn nọ rhiẹre ma wẹẹ, a miẹn afiangbe vbe a ghaa mu egbe rriotọ.

16 Imuegberriotọ ẹre ọ ya Christoph rhie ibude nọ maan. Vbe ọ da wa dinmwiamẹ, ọ na suẹn gha ku iku isasa egbe vbe ẹghẹ hia. Igbama ne ihua re ni vbe yo evba, na suẹn gha tama rẹn nọ deba e klọb iran. Ọ na mu ẹmwẹ na ma ọdiọn ọkpa vbe iko. Ọdiọn nii keghi tama rẹn ne ọ muẹn roro, uyinmwẹ ne ẹi maan nọ lele iku isasa egbe khian, vbe na ghee uyinmwẹ osuan. Christoph ye deba e klọb nii, sokpan, ọ keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, iku isasa egbe nii gha sẹtin si ikuaengbe kevbe ẹbe, ọ vbe ya irẹn khian ọmwa ne ẹi tohan emwa ọvbehe. Ọ na vbe gu ediọn eso guan. Iran na vbe ye Evbagbẹn Nọhhuanrẹn rhie ibude nẹẹn. Christoph na ghi kha wẹẹ: “E Jehova keghi rhie ibude nọ maan mẹ, I rhie ibude ne Ọ rhie mẹ, agharhemiẹn wẹẹ ọ rhie ẹghẹ eso, I ke yae ru emwi.” U ghaa mu egbe rriotọ, ibude i lọghọ ruẹ na rhie.

17, 18. (a) De emwi ne Jehova hoo ne igbama gha mwẹ? (b) De emwi nọ ya eniwanrẹn eso fian obọ re? Vbe ima khian ru ne emwi vberriọ ghẹ sunu dae ima. Ru igiemwi yọ.

17 Ebe Asan Ibo khare wẹẹ: “Wa ne igbama, wa gha zọmọ igbama uwa. Gi ẹko gha sẹ uwa ọyẹnmwẹ.” (Asan 11:9) E Jehova gele hoo ne uwa ne igbama gha sọyẹnmwẹ. Ako iruẹmwi na ya uwa rẹn wẹẹ, okhuo ne a fian ne egbe ọmwa vbe ugamwẹ e Jehova keghi re emwi nọ khian gele ya uwa gha sọyẹnmwẹ. U gha rherhe fian okhuo ne egbuẹ, u ghi vbe rherhe miẹn vbene Jehova ya gbaroghe ruẹ hẹ kevbe afiangbe nọ ke obọ re rre. Gha ya adia ni rre Ẹmwẹ Osanobua ru emwi. Hia ne u kọ ọna ye orhiọn: “Ye Ayi ne ọ yi ruẹ rre, vbe ne u na re ọvbokhan.”—Asan 12:1.

18 Ai ru ọvbokhan ne ebiro. Babanna, igbama ghi vbe khian eniwanrẹn. Eniwanrẹn nibun keghi fian obọ re rhunmwuda, iran ma loo arrọọ ọghe iran ẹse vbe iran rre igbama. Eso ma kue zẹdẹ fian okhuo ne egbe iran. Vbene ẹmwata, te igbama ni fian okhuo ne egbe iran vbe ugamwẹ e Jehova khian gha sọyẹnmwẹ ọnrẹn, uhiẹn vbe iran gha khian eniwanrẹn nẹ. Ọyẹnmwẹ vberriọ ẹre ọ sẹ ọtẹn nokhuo ọkpa ne a tie ẹre Mirjana. Ọ wa gua gha ku iku isasa egbe vbe ọ rre ehọnrre sẹrriọ wẹẹ, iran na gie na tie ẹre vbe Olympic Games. Vbe ọ ghi ru? Ọ na rhiegbe ye ugamwẹ ọghe ẹghẹ hia. Ọ gberra ukpo 30 ne Mirjana ke rre ugamwẹ ẹghẹ hia. Irẹn vbe odafẹn ọnrẹn ye rre ugamwẹ ẹghẹ hia. Ọ keghi kha wẹẹ; “Emwa ni hoo ne a gha họn usi iran rre, emwa ni gualọ ukpo nọ yo kevbe ẹfe i gele mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko. Sokpan emwa ni fian okhuo ne egbe iran vbe ugamwẹ e Jehova kevbe ni ru iyobọ ne emwa ọvbehe ya do rẹn odẹ ọghe ẹmwata, ẹre ọ gele mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko.”

19. Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima fian okhuo ne egbe ima vbe ugamwẹ e Jehova vbe ima ghaa rre igbama?

19 Ọ khẹke ne ima gha tian igbama ni rre otu e Jehova rhunmwuda, iran rhiegba ye ugamwẹ e Jehova agharhemiẹn wẹẹ iran werriẹ aro daa isievẹn ughughan. Iran nibun fian okhuo ne egbe iran vbe ugamwẹ e Jehova, iran vbe hia ne iran muẹn sẹ. Iran mu ikporhu iyẹn nọ maan ye okaro vbe arrọọ ọghe iran. Iran ma kue ne emwi fi iran ekhọe werriẹ. E Jehova gha san uwa ẹse ye iwinna esi ne uwa ru. Etẹn nibun wa vbe rrọọ ni mu egbe, ne iran ya ru iyobọ nọ khẹke ne uwa. Wa ghaa ya egbe kọ e Jehova, emwamwa ọghe uwa hia ghi dinnodẹ.