Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

AKO IRUẸMWI 16

“Ọtuẹn Gha Rhiọ Kpaegbe”!

“Ọtuẹn Gha Rhiọ Kpaegbe”!

“E Jesu khama [e Mata] wẹẹ, ‘Ọtuẹn gha rhiọ kpaegbe.’” —JỌN 11:23.

IHUAN 151 Ọ Gha Tie

OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA a

1. De vbene ọmokpia ọkpa ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ amuẹtinyan wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe?

 Ọ MWẸ ọmokpia ọkpa na tie ẹre Matthew, nọ khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe, rhunmwuda ọni, ẹi re avbiẹ inugba ẹre a he mwaan ẹre egbe. Ọ mwẹ emwi ọkpa nọ sunu vbe ọ rre ukpo ihinrọn, irẹn kevbe ẹgbẹe ọre na gha ghee JW Broadcasting®. E JW Broadcasting® nii khian ghi fo, iran keghi bẹghe vidio ọghe ihuan nọ guan kaẹn vbe na khian ya gbe ọbokhian ne emwa ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn ni khian rhiọ kpaegbe. b E JW Broadcasting® nii ghi fo nẹ, e Matthew keghi bu erhae vbe iyẹe, ọ na da iran obọ yi, ọ na kha wẹẹ: “Baba, Iye, uwa ma bẹghe ẹre wẹẹ ọ gha khọnrẹn wẹẹ I wu, I gha rhiọ kpaegbe? Uwa gha sẹtin zin egbe khẹ mwẹ. Emwi hia gha maan.” U miẹn ọyẹnmwẹ nọ khian gha sẹ evbibiẹ ọmọ nii, ne iran na rẹn wẹẹ, ovbi iran gele yayi wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe?

2-3. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha muẹn roro ẹghẹ ne emwa ni wulo khian ya rhiọ kpaegbe vbe odaro?

2 Ke ẹghẹ ya fi ẹghẹ, ọ khẹke ne ima hia gha muẹn roro ẹghẹ ne emwa ni wulo khian ya rhiọ kpaegbe vbe odaro. (Jọn 5:28, 29) Vbọzẹ? Rhunmwuda, ma ma rẹn ẹdẹ nọ gha gbe akhuẹ, emianmwẹ nọ wegbe sẹtin wa dekun ima ra ọmwa ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn sẹtin wa wu vbe udemwurri. (Asan 9:11; Jems 4:13, 14) Iyayi ne ima mwẹ wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe vbe odaro, gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya zin egbe, vbe ima gha miẹn egbe avbe ọlọghọmwa vbenian. (1 Tẹs 4:13) E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, Erha ima nọ rre ẹrinmwi rẹn ima sẹ otọ ibiẹ, erriọ vbe ya hoẹmwẹ ima. (Luk 12:7) Te Jehova gele rẹn ima, ọni ẹre ọ si ẹre nọ khian na sẹtin huẹn ima kpaegbe, ne ima gha yevbe ne ima ka ye zẹẹ, ma ghi vbe ye emwi hia ne ima ka rẹn rre. E Jehova wa vbe hoẹmwẹ ima, ọni ẹre ọ si ẹre nọ na vbe kie ẹkpotọ yọ ne ima ya gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ ima wu, ọ ghi huẹn ima kpaegbe!

3 Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ka guan kaẹn evbọzẹe ne ima gha na sẹtin yayi wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe. Ma gha vbe guan kaẹn okha ọkpa nọ rre Baibol nọ gha rhie igiọdu ne ima, okha na ẹre ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn ne ako iruẹmwi na hẹnhẹn egbe yan ke ladian, nọ khare wẹẹ: “Ọtuẹn gha rhiọ kpaegbe.” (Jọn 11:23) Vbe iyeke ọni, ma ghi do guan kaẹn emwi ne ima gha ru ne ima mieke na gele yayi wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe.

VBỌZẸ NE IMA GHA NA SẸTIN YAYI WẸẸ, EMWA NI WULO GHA RHIỌ KPAEGBE

4. Ọmwa gha wẹẹ irẹn khian ru emwi ne ima, de emwi nọ khian ya ima yayi wẹẹ, ọ gha gele ru ẹre? Ru igiemwi yọ.

4 Deghẹ ọmwa na wẹẹ irẹn gha ru emwi ne ima, ma na rẹn wẹẹ ọmwa nii gele hoo nọ ru ẹre kevbe wẹẹ, ọ mwẹ ẹtin nọ khian ya ru ẹre, ẹre ima khian na gele yayi wẹẹ, ọ gha mu eyan rẹn sẹ. Vbe igiemwi: Gia kha wẹẹ amẹ mu owa ruẹ, sokpan ọse ruẹ na ghi tama ruẹ wẹẹ, ‘I gha gu ruẹ bọe.’ U rẹnrẹn wẹẹ, ẹi re te ọ ba tae, kevbe wẹẹ ọ gele hoo nọ ru iyobọ nuẹn. Ọ ghaa re ọmwa nọ gua bọ owa, nọ vbe mwẹ emadogua na ya bọ owa, u ghi gele yayi wẹẹ ọ gha sẹtin ru iyobọ nuẹn. Ọna ẹre ọ khian ghi ya ruẹ yayi wẹẹ, ọ gha mu eyan rẹn sẹ. Osanobua vbe vbo? Ọ yan rẹn wẹẹ, irẹn gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe. Ọ gele hoo nọ ru vberriọ ra, ọ vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya ru ẹre ra?

5-6. Vbọ ya ima rẹn wẹẹ, e Jehova hoo nọ huẹn emwa ni wulo kpaegbe?

5 E Jehova hoo nọ huẹn emwa ni wulo kpaegbe ra? Ọghe ne ẹmwata, ọ wa gele hoo nọ ru vberriọ. E Jehova keghi loo orhiọn nọhuanrẹn ya dia emwa eso ni gbẹn e Baibol ya gbẹn ọnrẹn yotọ wẹẹ, irẹn gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe. (Aiz 26:19; Hoz 13:14; Arhie 20:11-13) E Jehova gha ta ẹmwẹ, te ọ muẹn sẹ. (Jọs 23:14) Vbene ẹmwata, e Jehova wa gele hoo nọ huẹn emwa ni wulo kpaegbe. Vbe ima gu kha vberriọ?

6 Muẹn roro emwi ne Job tae. Te ọ wa gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ irẹn wu, e Jehova wa hoo nọ huẹn irẹn kpaegbe. (Job 14:14, 15) E Jehova wa vbe hoo nọ huẹn eguọmwadia ẹre hia ni he wulo kpaegbe. Ẹghẹ nii egbe ghi rran iran, iran ghi vbe gha oghọghọ. Ẹbo emwa ni he wulo, ne ẹkpotọ ma kie na ya rẹn e Jehova ghi vbo? Osa nọ mwẹ ahoẹmwọmwa ne ima ga, wa vbe hoo nọ huẹn iran kpaegbe. (Iwinna 24:15) Ọ hoo ne ẹkpotọ kie ne iran ya do khian ọse irẹn kevbe ne iran gha rre uhunmwu otagbọn na vbe etẹbitẹ. (Jọn 3:16) Gele gele, e Jehova wa hoo nọ huẹn emwa ni wulo kpaegbe.

7-8. Vbọzẹ ne ima gha na sẹtin yayi wẹẹ, e Jehova mwẹ ẹtin nọ gha ya sẹtin huẹn emwa ni wulo kpaegbe?

7 E Jehova vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya huẹn emwa ni wulo nẹ kpaegbe ra? Ẹn, ọ wa mwẹ! Irẹn ọre Osa ne “Oghodua.” (Arhie 1:8) Ai miẹn eghian nẹi khian sẹtin khọnmiotọ yan, uhiẹn ya sẹ egbe uwu. (1 Kọr 15:26) Te ọna wa fu ima ẹko rre. Gi ima guan kaẹn Ọtẹn Nokhuo Emma Arnold. Irẹn vbe ẹgbẹe ọre wa miẹn edanmwẹ nọ wegbe vbe ẹghẹ Okuo Ọgbagbọn Nogieva. Emma ghi rhie igiọdu ne ovbi ẹre nokhuo, nọ khiẹ rhunmwuda emwa ne iran hoẹmwẹ ọnrẹn ni wulo vbe agọ irrioya ọghe Nazi, ọ na kha wẹẹ: “Adeghẹ emwa ni wulo i khian rhiọ kpaegbe, ọni rhie ma wẹẹ, uwu mwẹ ẹtin sẹ Osanobua?” Ai miẹn emwi ra ọmwa nọ mwẹ ẹtin sẹ e Jehova! Osa ne Oghodua nọ yi arrọọ, gha vbe sẹtin rhie arrọọ ne emwa ni wulo.

8 Emwi ọvbehe nọ vbe ya ima rẹn wẹẹ, e Jehova gha sẹtin huẹn emwa ni wulo kpaegbe ọre wẹẹ, e Jehova i mianmian emwi. Ọ rẹn eni edọmwadẹ orhọnmwẹ ni rre orere iso. (Aiz 40:26) Ẹi vbe mianmian emwa ni wulo nẹ. (Job 14:13; Luk 20:37, 38) Ai miẹn emwi nẹi khian sẹtin yerre vbekpa emwa ni wulo nẹ, ya sẹ egbe vbene iran ghaa ye hẹ vbe iran rre agbọn, vbene iran ya gha yin, emwi ne iran miẹn vbe agbon, kevbe emwi ne iran rẹnrẹn.

9. Vbọzẹ ne u na yayi wẹẹ, e Jehova gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe?

9 Vbene ẹmwata, ma gha sẹtin yayi wẹẹ, e Jehova gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe zẹvbe nọ tae yotọ, rhunmwuda ọ wa hoo nọ ru vberriọ kevbe wẹẹ, ọ vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya ru ẹre. Emwi ọvbehe nọ vbe ya ima yayi wẹẹ e Jehova gha sẹtin huẹn emwa ni wulo kpaegbe, ọre wẹẹ, ọ ka ru ẹre nẹ vbe ẹghẹ nọ gberra. Vbe ẹghẹ nẹdẹ, ọ keghi rhie ẹtin ne eguọmwadia ẹre eso ya huẹn emwa ni wulo kpaegbe, e Jesu vbe gha rre usun emwa nọ rhie ẹtin na. Gi ima guan kaẹn orhunmwu ọkpa ne Jesu huẹn kpaegbe, okha na rre ebe Jọn uhunmwu ẹnrẹn 11.

ỌSE NE JESU HOẸMWẸ ỌNRẸN WU

10. De emwi nọ sunu vbe Jesu kporhu vbe obọ nọkpa ọghe Jọdan? (Jọn 11:1-3)

10 Tie Jọn 11:1-3. Muẹn roro, emwi nọ sunu vbe Bẹtani vbọ ghi bu ufomwẹ ọghe ukpo 32 C.E. Igue na, ẹre avbe ọsie Jesu ghaa ye. Eni iran ọre Lazarọs, kevbe etiọnrẹn nikhuo eva na tie ẹre, Meri kevbe Mata. (Luk 10:38-42) Sokpan, e Lazarọs kegha khuọnmwi, orhiọn etiọnrẹn nikhuo ma ghi sotọ. Iran na ghi gie uhunmwu gie Jesu. Na kha na, e Jesu ghaa rre obọ nọkpa ọghe Jọdan. Ke eke ne Jesu ye na gha rrie Bẹtani gha sẹ okhian ikpẹdẹ eva. (Jọn 10:40) Sokpan, nọ ya da ọmwa ọre wẹẹ, e Lazarọs wu nẹ vbe ẹghẹ ne uhunmwu ne iran gie ya sẹ eke ne Jesu ye. Agharhemiẹn wẹẹ, e Jesu rẹnrẹn wẹẹ ọse irẹn ẹre ọ wa wu na, ọ na ye gbe ikpẹdẹ eva vbe eke nọ ye, ọ ke gha rrie Bẹtani. Vbe ẹghẹ ne Jesu ghi ya sẹ evba, ikpẹdẹ enẹ ẹre ọ ghaa ye ne Lazarọs he ya wu. Te Jesu ghaa hoo nọ ru emwi nọ gha rhie igiọdu ne avbe ọsiọre kevbe nọ gha rhie uyi gie Osanobua.—Jọn 11:4, 6, 11, 17.

11. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha na, vbe nọ dekaẹn obọ nọ khẹke na ya gha mu avbe ọse?

11 Okha na wa ma ima emwi ne kpataki vbe nọ dekaẹn obọ nọ khẹke na ya gha mu avbe ọse. Gele muẹn roro: Vbe Meri vbe Mata gie uhunmwu gie Jesu, iran ma tama rẹn nọ gha die Bẹtani. Emwi ne iran wa tama rẹn ọre wẹẹ, ọsiọre khuọnmwi. (Jọn 11:3) Vbe Lazarọs wu, te Jesu gha te sẹtin ke urria huẹn e Lazarọs kpaegbe. Sokpan ọ ma ru vberriọ, nọghayayerriọ, ọ na bu e Meri vbe Mata vbe Bẹtani, nọ ya mu iran aro ze ra nọ ya fu iran ẹko rre. U mwẹ ọse nọ gha sẹtin do ru iyobọ nuẹn ra, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, u ma tie ẹre? Ọse vberriọ ẹre ọ gele ọse na miẹn vbe “ẹdẹ oseghe.” (Itan 17:17) Ọ khẹke ne ima ya egbe taa e Jesu, ne ima gha re egbe ọse vberriọ! Nian gi ima dọlegbe gha rrie okha ne ima ta dee, ne ima ghee emwi nọ ghi sunu.

12. De emwi ne Jesu tama e Mata wẹẹ irẹn khian ru, kevbe vbọzẹ ne Mata gha na sẹtin yaeyi? (Jọn 11:23-26)

12 Tie Jọn 11:23-26. Vbe Mata ghi họn wẹẹ, e Jesu rre ọkpẹn e Bẹtani, ọ na rhulẹ ya vba ẹre. Ọ na tama rẹn wẹẹ: “Nọyaẹnmwa, akpawẹ u rre emwa na, ọtẹnmwẹ i ghẹ wu.” (Jọn 11:21) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Jesu gha te sẹtin mu e Lazarọs egbe rran. Sokpan, te Jesu ghaa hoo nọ loo ẹkpotọ na ya ru emwi ọyunnuan. Ọ keghi tama e Mata wẹẹ: “Ọtuẹn gha rhiọ kpaegbe.” Ọ na vbe tama e Mata emwi nọ gha ya e Mata gele yayi wẹẹ, irẹn gha gele huẹn ọtiọnrẹn kpaegbe. Ọ khare wẹẹ: “Mẹ ọrọre arhiọkpaegbe kevbe arrọọ.” Gele gele, Osanobua rhie ẹtin ne Jesu nẹ, nọ ya huẹn emwa ni wulo kpaegbe. Ọ te sẹ ẹghẹ na, e Jesu ka huẹn ọmokhuo ọkpa kpaegbe vbe ọ da wa wu. Ọ vbe huẹn ọmokpia ọkpa kpaegbe, ọ gha kẹ ẹdẹ ne ọmokpia nii wu, ẹre ọ huẹn ọnrẹn kpaegbe. (Luk 7:11-15; 8:49-55) Sokpan, ọmwa nọ wu nẹ vbe ikpẹdẹ enẹ, ne egbe ẹre vbe suẹn gha kẹkẹ nẹ vbe vbo, e Jesu gha sẹtin huẹn ọnrẹn kpaegbe ra?

“LAZARỌS LADIAN!”

Te Jesu wa gha mwẹ agiẹngiẹn daa avbe ọsiọre ni ghaa khiẹ (Ghee okhuẹn 13-14)

13. Zẹvbe nọ rre ebe Jọn 11:32-35, de emwi ne Jesu ru vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, e Meri vbe emwa nikẹre viẹ? (Ghee efoto nọ rre ipapa 10.)

13 Tie Jọn 11:32-35. Muẹn roro, emwi nọ ghi sunu. E Meri nọ vbe re ọtiẹn e Lazarọs nokhuo, keghi ya vba e Jesu, emwi ne ọtiọnrẹn ighẹ e Mata ka vbe tama e Jesu ẹre ọ vbe ta. Ọ na wẹẹ: “Nọyaẹnmwa, akpawẹ u rre emwa na, ọtẹn mwẹ i ghẹ wu.” E Meri kevbe emwa nikẹre ni rre evba keghi wa gha khiẹ ẹi re nekhere. Ọ keghi da e Jesu sẹ ugboloko, vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ iran khiẹ. Rhunmwuda ẹnina nọ mwẹ daa iran, irẹn na vbe suẹn gha viẹ. Ọ rẹn vbene ọ da ọmwa hẹ vbe ọmwa na hoẹmwẹ ọnrẹn gha wu. Rhunmwuda ọni, ọ wa hoo nọ ya eve ọghe iran khian oghọghọ!

14. Ne Jesu na gha mwẹ ekhọe agiẹngiẹn daa e Meri vbe ọ viẹ, vbe ọni a ma ima re vbekpa e Jehova?

14 Emwi ne Jesu ru vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, e Meri viẹ rhie ẹre ma wẹẹ, Osa nọ mwẹ agiẹngiẹn ẹre Jehova khin. Vbe ima gu kha vberriọ? Zẹvbe ne ima ruẹ ọre vbe ako iruẹmwi nọ lae, ma bẹghe ẹre wẹẹ, vbene Erhae ya ru emwi, erriọ e Jesu vbe ya ru emwi zẹẹ. (Jọn 12:45) Ma bẹghe ẹre wẹẹ, e Jesu wa gha mwẹ agiẹngiẹn daa avbe ọsiọre ni ghaa khiẹ, ọna ya ima rẹn wẹẹ, ọ wa da e Jehova vbe ima ghaa khiẹ. (Psm 56:8) Vbene ẹmwata, ẹi mwẹ ọna ma ya ruẹ gha hoo ne u sikẹ Osa nọ mwẹ ekhọe itohan ne ima ga?

E Jesu rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ ẹtin na ya huẹn emwa ni wulo kpaegbe (Ghee okhuẹn 15-16)

15. Zẹvbe nọ rre ebe Jọn 11:41-44, de emwi nọ sunu vbe idin ọghe Lazarọs? (Ghee efoto nọ rre ipapa 11.)

15 Tie Jọn 11:41-44. Vbe Jesu ghi sẹ eke na ree Lazarọs yi, ọ na wẹẹ ne iran werriẹ okuta na ya gue evba nii hin. Sokpan, e Mata ma te hoo na werriẹ okuta nii hin, ọ na wẹẹ, ọ ra gha wia nẹ. Ẹre Jesu na ghi tama rẹn wẹẹ: “Mẹ ma tama ruẹ nẹ wẹẹ, u gha miẹn uyi Osanobua adeghẹ u yayi?” (Jọn 11:39, 40) E Jesu keghi tọn aro mu ghee odukhunmwu, ọ na na erhunmwu sirra emwa hia. Ọ hoo nọ rhie uyi gie Jehova, rhunmwuda, emwi nọ khian ghi ru na, e Jehova ẹre ọ rhie ẹtin nẹẹn ya ru ẹre. Ẹre Jesu na ghi kha wẹẹ: “Lazarọs ladian!” E Lazarọs na gele ladian vbe uwu eke na ree ẹre yi! Emwi ne emwa roro wẹẹ, ẹi khian sẹtin sunu, ẹre Jesu wa ru na.—Ya ghee study note ọghe Jọn 11:17.

16. De vbene okha nọ rre ebe Jọn uhunmwu ẹnrẹn 11 ya ya ima mwẹ ilẹkẹtin nọ wegbe wẹẹ, emwa ni wulo nẹ gha rhiọ kpaegbe?

16 Okha nọ rre ebe Jọn uhunmwu ẹnrẹn 11 wa ya ima mwẹ ilẹkẹtin nọ wegbe wẹẹ, emwa ni wulo nẹ gha rhiọ kpaegbe. Vbe ima gu kha vberriọ? U ye yerre, ẹmwẹ ne Jesu tama e Mata ra? Ọ khare wẹẹ: “Ọtuẹn gha rhiọ kpaegbe.” (Jọn 11:23) Vbe na ghee Erhae, Jesu hoo nọ mu eyan nii sẹ, ọ vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya ru ẹre. Eve ne Jesu viẹ rhie ẹre ma wẹẹ, ekhọe hia ẹre ọ ya hoo nọ wabọ uwu rua kevbe obalọ nọ si ye emwa egbe. Ne Lazarọs na gele ladian vbe uwu idin na ree ẹre yi vbe rhie ẹre ma wẹẹ, e Jesu mwẹ ẹtin nọ khian ya huẹn emwa ni wulo kpaegbe. Vbe muẹn roro emwi ọvbehe ne Jesu tama e Mata. Ọ khare wẹẹ: “Mẹ ma tama ruẹ nẹ wẹẹ, u gha miẹn uyi Osanobua adeghẹ u yayi?” (Jọn 11:40) Ma wa mwẹ emwi nibun nọ ya ima yayi wẹẹ, Osanobua gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe zẹvbe nọ yan rẹn. Sokpan, de emwi nọ khẹke ne ima ru ne ima mieke na ya ekhọe hia yayi wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe?

EMWI NE IMA GHA RU NE IMA MIEKE NA YA EKHỌE HIA YAYI WẸẸ, EMWA NI WULO GHA RHIỌ KPAEGBE

17. Vbọ khẹke ne ima kọ ye orhiọn vbe ima ghaa tie dọmwadẹ okha ọghe emwa na huẹn kpaegbe?

17 Gha tie okha ọghe emwa ni wulo na huẹn kpaegbe vbe ẹghẹ nọ gberra, u ghi vbe gha muẹn roro. Orhunmwu erẹnrẹn ẹre Baibol guan kaẹn, na huẹn kpaegbe vbe uhunmwu otagbọn na. c Hia ne u rhie ẹghẹ ya tie dọmwadẹ okha na. Zẹvbe ne u ya tie ẹre u ghi yerre wẹẹ, ikpia, ikhuo kevbe ibiẹka ni gele gha rrọọ ẹre iran khin. Rhie aro sotọ, ne u mieke na miẹn emwi ruẹ vbọ. Muẹn roro, vbene dọmwadẹ okha na ya rhie ẹre ma wẹẹ, Osanobua hoo nọ huẹn emwa ni wulo kpaegbe kevbe wẹẹ, ọ vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya ru vberriọ. Sẹ ehia, gha muẹn roro arhiọkpaegbe nọ ghi ru ekpataki sẹ, ọni ọre ọghe Jesu. Yerre wẹẹ, aro emwa iyisẹn nibun sẹ arhiọkpaegbe ọghe Jesu, ọna ya ima mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, emwa ni wulo gha gele rhiọ kpaegbe.—1 Kọr 15:3-6, 20-22.

18. De emwi nọ khẹke ne ima ru ne avbe ihuan ọghomwa ni guan kaẹn arhiọkpaegbe mieke na ru iyobo ne ima? (Vbe ya ghee futnot.)

18 Gha so avbe “ihuan ọghomwa” ni guan kaẹn arhiọkpaegbe vbe ẹghẹ hia. d (Ẹfis 5:19) Avbe ihuan na keghi ya ima mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe. Gha danmwehọ avbe ihuan na, u ghi vbe ruẹ ọre. Uwa ghi vbe ziro yan ẹmwẹ na loo ro vbe avbe ihuan na vbe iruẹmwi ẹgbẹe ọghe uwa. Hia ne u rẹn avbe ihuan na ye uhunmwu, u ghi vbe gha muẹn roro vbe ẹghẹ hia ne u mieke na gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, ọ ghi vbe mu ruẹ ekhọe. Ẹghẹ nii, u gha ghi werriẹ aro daa ukpokpo nọ wegbe nọ gha sẹtin miẹn ọmwa uhunmwu ra deghẹ ọmwa ne u hoẹmwẹ ọnrẹn na wu, orhiọn nọhuanrẹn ọghe Jehova ghi ru iyobọ nuẹn ya ye avbe ihuan na rre. Avbe ihuan na ghi mu ruẹ orhiọn sotọ.

19. De emwi eso ne ima gha sẹtin gha mu roro vbekpa arhiọkpaegbe? (Ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ De Ọta Ne U Gha Nọ Iran Re?”)

19 Gha muẹn roro vbene emwi khian gha ye hẹ. Rhunmwuda vbene Jehova ya yi ima, ma gha sẹtin gha bẹghe egbe ima vbe agbọn ọgbọn. Ọtẹn nokhuo ọkpa khare wẹẹ: “Ẹghẹ hia ẹre I ya bẹghe egbe mwẹ vbe agbọn ọgbọn, ọ ghi wa yevbe na miẹn wẹẹ, avbe obobo ni rre Paradais wa winhin so mwẹ.” Gele muẹn roro vbene ọ khian gha ye hẹ, vbe u gha miẹn avbe ikpia kevbe ikhuo ni ghaa mwẹ amuẹtinyan ne Baibol guan kaẹn. De ọmwa ne u gha hoo ne u miẹn vbe agbọn ọgbọn? De ọta ne u gha hoo ne u nọ ọnrẹn? Vbe muẹn roro vbene ọ khian gha ye hẹ, vbe u gha miẹn emwa ruẹ ne u hoẹmwẹ ọnrẹn ni rhiọ kpaegbe, ẹmwẹ ne u khian ka tama iran, vbene u khian ya mu iran dede hẹ kevbe vbene eve oghọghọ khian ya rhọọ kua vbe aro ruẹ.

20. De emwi nọ khẹke ne ima ru?

20 Ma wa ya ekhọe hia kpọnmwẹ e Jehova nọ na yan wẹẹ, irẹn gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe! Ma rẹnrẹn wẹẹ, e Jehova gha wa mu eyan na sẹ, rhunmwuda ọ hoo nọ ru vberriọ kevbe wẹẹ, ọ vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya ru ẹre. Nọnaghiyerriọ, gi ima hia vbe odẹ ke odẹ, ne ima gha ru emwi nọ gha ya ima gha mwẹ ilẹkẹtin nọ wegbe wẹẹ, a gha huẹn emwa ni wulo kpaegbe. Ma gha ru vberriọ, ma ghi do kakabọ sikẹ Osanobua, nọ re ọmwa nọ tama edọmwadẹ ima wẹẹ, ‘emwa ne u hoẹmwẹ ọnrẹn gha rhiọ kpaegbe!’

IHUAN 147 Eyan Ọghe Arrọọ Etẹbitẹ

a Adeghẹ ọ mwẹ ọmwa ne u hoẹmwẹ ọnrẹn nọ he wu, ẹi mwẹ arhiọkpaegbe ne Osanobua ru eyan rẹn ma gha fu ruẹ ẹko rre. Sokpan, vbua khian ya rhan otọ ọre ma emwa ọvbehe hẹ, evbọzẹe ne u na yayi wẹẹ, emwa ni wulo gha gele rhiọ kpaegbe? Vbọ khian ru iyobọ nuẹn ne uwẹ tobọ uwẹ gele yayi wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe? Ako iruẹmwi na gha ru iyobọ ne ima hia fẹẹrẹ ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe.

b Uhunmwuta ọghe vidio ọghe ihuan nọ ladian vbe JW Broadcasting® nii khare wẹẹ, Ena Hia Gha Mwẹ Amusẹ. E November 2016 ẹre ọ ladian.

c Ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “Eight Resurrections Described in the Bible” nọ rre The Watchtower ọghe August 1, 2015, ipapa 4.

d Ya ghee avbe ihuan na ni rre ebe ihuan ọghomwa na tie ẹre, ‘Ya Oghọghọ So Ihuan’ gie Jehova:Gha Mu Agbọn Ọghe Ọgbọn Roro” (Ihuan 139), “Rhie Aro Dae Ne Ive!” (Ihuan 144), kevbe “Ọ Gha Tie” (Ihuan 151). Vbe ya ghee avbe ihuan ọghomwa ni rre jw.org ni mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “Ena Hia Gha Mwẹ Amusẹ,” “Agbọn Ọgbọn Gha Rre Nẹ,” kevbe “You Will See.”