1. De emwi ne Jehova hoo ne ima gha ru?

 ỌYẸNMWẸ nọ sẹ evbibiẹ emọ vbe iran gha biẹ, i gia gie. Agharhemiẹn wẹẹ, evbibiẹ emọ hoẹmwẹ ọmọ ne iran da biẹ nii, iran i hoo ne ọmọ nii wa gha re ọvbokhan khian vberriọ. Uhiẹn, osi ghi kue gha si iran deghẹ ọmọ nii ma na waan. Erriọ vbe ye, ẹko wa sẹ e Jehova ọyẹnmwẹ vbe ima gha da suẹn gha ruẹ vbekpa ẹre, sokpan, ọ ma hoo ne ima ye gha re ibiẹka vbe odẹ ọghe orhiọn. (1 Kọr 3:1) Nọghayayerriọ, ọ hoo ne ima “gha re eniwanrẹn” vbe odẹ ọghe orhiọn.​—1 Kọr 14:20.

2. De emwi ne ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

² Vba yae kha adeghẹ a na wẹẹ, ne ọmwa khian enọwanrẹn vbe odẹ ọghe orhiọn? De vbene ima khian ya sẹtin gha re eniwanrẹn vbe odẹ ọghe orhiọn? De vbene evbare orhiọn nọ wegbe khian ya sẹtin ru iyobọ ne ima ya gha re enọwanrẹn vbe odẹ ọghe orhiọn? Vbọzẹ nọ ma na khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ma waan fo nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn? Ma gha rhie ewanniẹn ye avbe inọta na vbe ako iruẹmwi na.

VBA YAE KHA ADEGHẸ A NA WẸẸ, NE ỌMWA KHIAN ENỌWANRẸN VBE ODẸ ỌGHE ORHIỌN?

3. Vba yae kha adeghẹ a na wẹẹ, ne ọmwa khian enọwanrẹn vbe odẹ ọghe orhiọn?

³ Vbe Baibol, emwi ọvbehe na vbe yae kha ighẹ ẹmwẹ e Grik na ke zedu “eniwanrẹn” ọre “emwi nọ gbae.” a (1 Kọr 2:6) Te ọ wa khẹke ne ima gha mwẹ alaghodaro deghẹ ima hoo ne ima gha re eniwanrẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. Ọghe ne ẹmwata, ọ gha khọnrẹn we eniwanrẹn ẹre ima ghi khin vbe odẹ ọghe orhiọn, ọ ye khẹke ne ima gha mwẹ alaghodaro. (1 Tim 4:15) Ma hia gha sẹtin gha re eniwanrẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, uhiẹn ya sẹ egbe avbe igbama. Sokpan, vba ya rẹn Ovbi Otu e Kristi nọ waan nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn?

4. Vba ya rẹn Ovbi Otu e Kristi nọ waan nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn?

 ⁴ Ovbi Otu e Kristi nọ waan nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn, ọre ọmwa nọ hia nọ gha ru emwi hia ne Jehova gualọ, ẹ i hannọ enọ gha lele vbọ. Sokpan, rhunmwuda nọ na re ọmwa nọ ma gba, ọ sẹtin ru abakuru eso. Ọrheyerriọ, ọ keghi hia vbe ẹdẹgbegbe nọ gha roro emwi kevbe nọ gha ru emwi vbene Osanobua gualọe yi. Ọ mu akpa ọghe ọgbọn yọ nẹ, ọ vbe hia nọ gha ya egbe taa e Jehova vbe odẹ nọ ya roro emwi. (Ẹfis 4:​22-24) Rhunmwuda ne Ovbi Otu e Kristi nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn na ya uhi kevbe ilele ọghe Jehova ru emwi vbe ẹghẹ hia, ẹ i khian ghi gha gualọ uhi vbe emwi ke emwi nọ hoo nọ ru. Ọ gha ru azẹ nẹ, ẹ i yae rhẹghẹrẹ.​—1 Kọr 9:​26, 27.

5. De emwi nọ gha sẹtin sunu daa Ovbi Otu e Kristi nọ ye re ọvbokhan vbe odẹ ọghe orhiọn? (Ẹfisọs 4:​14, 15)

⁵ Sokpan nọ ne Ovbi Otu e Kristi nọ ye re ọvbokhan vbe odẹ ọghe orhiọn, “emwa erẹrẹ” kevbe “emwa ẹkẹ vbe iwẹnwẹn” kẹ kevbe emwa ni na iyẹn ohoghe, ya sẹ egbe emwa okeke sẹtin rherhe muẹn rẹrẹ. b (Tie Ẹfisọs 4:​14, 15.) Ọ sẹtin vbe gha re ọmwa nọ gbọvo emwa ọvbehe, ọmwa ne ohu rherhe mu, ọmwa nọ gu emwa ọvbehe khọn ra ọmwa nọ rherhe de ye edanmwẹ.​—1 Kọr 3:3.

6. De igiemwi ne ima gha sẹtin ya rhan otọ vbene Ovbi Otu e Kristi ya waan hẹ vbe odẹ ọghe orhiọn? (Vbe ya ghee efoto.)

⁶ Zẹvbe ne ima he guan kaẹn rẹn sin, Evbagbẹn Nọhuanrẹn ya vbene Ovbi Otu e Kristi ya waan vbe odẹ ọghe orhiọn gie vbene ọvbokhan ya waan, ọ ke do khian enọwanrẹn. Emwi wa bun ne ibiẹka ma rẹn, rhunmwuda ọni, iran wa gualọ iyobọ eniwanrẹn ni khian gha gbogba ga iran kevbe ni khian gha dia iran. Vbe igiemwi, iye ọmọ vbe ovbi ẹre nokhuo nekherhe gha khian fian ukpo rra, ọ sẹtin tama rẹn nọ da irẹn obọ yi. Zẹvbe ne ovbi ẹre ya wan, ẹ i khian ghi gha da re obọ yi vbe ọ gha khian fian ukpo rra, sokpan ọ ghi ye gha ye ẹre rre, nọ ghee obọ eveva, nọ mieke na rẹn deghẹ imọto dee. Ọmọ nii gha ghi waan nẹ, ọ ghi sẹtin rẹn emwi nọ khẹke ya ru vbe ọ gha khian fian ukpo rra. Zẹvbe ne ibiẹka vbe gualọ iyobọ ọghe eniwanrẹn ne iran mieke na sẹtin lẹẹ ne emwi nọ gha rhie ikuanegbe ne iran, erriọ Ivbi Otu e Kristi ni re ibiẹka vbe odẹ ọghe orhiọn vbe gualọ iyobọ ọghe etẹn ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, ne iran mieke na sẹtin lẹẹ ne emwi nọ gha ya iran khian rree ne Jehova kevbe ne iran mieke na sẹtin gha ru azẹ nọ maan. Sokpan emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn gha khian ru azẹ,  iran ghi ka muẹn roro, ilele ọghe Jehova ni rre Baibol, ne iran mieke na rẹn aro ne Jehova ya ghee emwi ne iran khian ru, iyeke ọni, iran ghi zẹ owẹ lele emwi ne iran ruẹ re.

7. Etẹn ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn gualọ iyobọ emwa ọvbehe ra?

⁷ Te ọna ghi rhie ma wẹẹ, emwa ni waan nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn i gualọ iyobọ ọghe emwa ọvbehe ra? Hiehie. Iran wa vbe gualọ iyobọ vbe ugbẹnso. Ọmwa nọ re ọvbokhan vbe odẹ ọghe orhiọn keghi gualọ ọmwa nọ khian tama rẹn emwi nọ gha ru ra ọmwa nọ khian gu ẹre ru azẹ nọ khẹke nọ tobọre ru. Sokpan ọmwa nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn gha khian ru azẹ, ọ ghi gualọ iyobọ vbe obọ emwa ọvbehe ni fuẹro, sokpan, ọ vbe rẹn wẹẹ, e Jehova hoo ne “dọmwadẹ [ima] … mu ihẹ ọre.”​—Gal 6:5.

8. De odẹ eso ne etẹn ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn ya lughaẹn ne egbe hẹ?

⁸ Emwa ni waan nẹ i mwẹ ukhu egbe ọkpa, erriọ Ivbi Otu e Kristi ni waan nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn vbe mwẹ akpa ughughan. Eso sẹtin kakabọ gha mwẹ ẹwaẹn, eso sẹtin gha mwẹ udinmwẹ, eso sẹtin gha zẹ emwi obọ ẹsẹsẹmwẹse, eso ghi vbe gha mwẹ agiẹngiẹn. Vbe deba ọni, adeghẹ a na miẹn wẹẹ, ọlọghọmwa ne Ovbi Otu e Kristi ọkpa nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn werriẹ aro daa, ẹre Ovbi Otu e Kristi ọvbehe nọ vbe deziẹn vbe werriẹ aro daa, iran sẹtin ru emwi nọ lughaẹn ne egbe, sokpan azẹ ne iran ru ghi gha re nọ gua ilele ọghe Jehova ro. Ọna wa mobọ sunu deghẹ ọ na gha re emwi nọ khẹke ne Ovbi Otu e Kristi na tobọre zẹ ne egbe ẹre. Rhunmwuda ọni, iran i bu ohiẹn egbe deghẹ iran na ru emwi nọ lughaẹn ne egbe, nọghayayerriọ, iran keghi hia ne iran gha mwẹ akugbe.​—Rom 14:10; 1 Kọr 1:10.

DE VBENE IMA KHIAN YA SẸTIN GHA RE ENIWANRẸN VBE ODẸ ỌGHE ORHIỌN?

9. Vbene ọvbokhan ya waan erriọ Ovbi Otu e Kristi ya waan vbe odẹ ọghe orhiọn ra? Rhan otọ re.

⁹ A gha biẹ ọmọ, vbene ẹghẹ ya khian ọ ghi gha waan, sokpan, te ọmwa gha loo ẹrhiọn yọ, nọ mieke na sẹtin gha waan vbe odẹ ọghe orhiọn. Vbe igiemwi, etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo ni ghaa rre Kọrint keghi miẹn iyẹn nọ maan yi, iran na dinmwiamẹ, iran miẹn iyobọ ọghe orhiọn nọhuanrẹn, iran wa vbe miẹn ere vbe ibude ne Pọl rhie ne iran. (Iwinna 18:​8-11) Ọrheyerriọ, vbe ukpo nibun ghi gberra nẹ ne iran dinmwiamẹ, nibun vbe uwu iran na ye gha re ibiẹka vbe odẹ ọghe orhiọn. (1 Kọr 3:2) De emwi nọ khẹke ne ima ru, ne emwi vbenian ghẹ mieke na sunu daa ima?

10. De emwi nọ khẹke ne ima ru ne ima mieke na gha re Ivbi Otu e Kristi ni waan rẹn vbe odẹ ọghe orhiọn? (Jud 20)

¹⁰ Te ọ khẹke nọ gha gbe ima otiti, ne ima gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn, vbe ẹ i erriọ ma i khian sẹtin gha re emwa ni waan rẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. Te avbe “akpa” wa ghọghọ yọ wẹẹ, ibiẹka ẹre iran ye khin vbe odẹ ọghe orhiọn, iran i hoo ne iran gha mwẹ alaghodaro. (Itan 1:22) Ma ma hoo ne ima gha yevbe ọmwa nọ de agikpa nẹ, nọ ye hoo ne evbibiẹ ọre gha zẹ ye ọre obọ. Nọghayayerriọ, te ọ khẹke ne ima gha ru emwi nọ gha ya ima gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn. (Tie Jud 20.) Adeghẹ u ye hia ne u gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn, na erhunmwu gie Jehova nọ ru iyobọ nuẹn ne u gha mwẹ ‘aguakpa kevbe ẹtin ne u gha ya zẹ emwi ru.’​—Fil 2:13.

11. De emwi eso nọ gha ru iyobọ ne ima ya gha re Ivbi Otu e Kristi ni waan rẹn vbe odẹ ọghe orhiọn? (Ẹfisọs 4:​11-13)

¹¹ E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, ma wa gualọ iyobọ ne ima mieke na sẹtin gha re emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. Avbe ediọn ni rre uwu iko, wa mu egbe ne iran ya ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na gha re “eniwanrẹn” vbe odẹ ọghe orhiọn, ẹghẹ nii, ma ghi do gha re emwa ni “de agikpa, ma ghi vbe sekpe vbe emwi hia vbene Kristi vbe ye.” (Tie Ẹfisọs 4:​11-13.) E Jehova wa vbe ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ru iyobọ ne ima, ne ima ya gha mwẹ “ekhọe Kristi.” (1 Kọr 2:​14-16) Vbe deba ọni, e Jehova wa vbe kpemehe Ebe Enẹ Ni  Ta Ọkha Ọghe Jesu, ebe enẹ na, ya ima rẹn vbene Jesu ya gha roro emwi hẹ, vbe nọ ya gha guan hẹ, kevbe vbe nọ ya gha yin hẹ vbe ọ rre uhunmwu otagbọn na. Ma gha ya egbe taa Jesu vbe odẹ nọ ya roro emwi kevbe odẹ nọ ya ru emwi, ma gha sẹtin gha re emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn.

IYOBỌ NE EVBARE ORHIỌN NỌ WEGBE YE NE IMA

12. Vbọ re “emwi ne ima ka ruẹ vbe ẹghẹ okaro vbekpa Kristi”?

¹² Deghẹ ima hoo ne ima gha re Ivbi Otu e Kristi ni deziẹn, ọ khẹke ne ima rẹn emwi ba “emwi ne ima ka ruẹ vbe ẹghẹ okaro vbekpa Kristi,” ọni ọre avbe imamwaemwi ọghe Ivbi Otu e Kristi na ka ruẹ. Usun avbe imamwaemwi na, ọre ne ọmwa roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, amuẹtinyan, idinmwiamẹ kevbe arhiọkpaegbe. (Hib 6:​1, 2) Avbe imamwaemwi na, keghi re imamwaemwi ne Ivbi Otu e Kristi hia ka ruẹ. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ukọ e Pita na guan kaẹn avbe imamwaemwi na, vbe ọ kporhu ma emwa vbe ẹdẹ na do ugie Pẹntikọst. (Iwinna 2:​32-35, 38) Deghẹ ima hoo ne ima gha re erhuanegbe Kristi, ọ khẹke ne ima ya avbe imamwaemwi na yi. Vbe igiemwi, ukọ ighẹ e Pọl khare wẹẹ, ọmwa nọ ma ya imamwaemwi ọghe arhiọkpaegbe yi, i khian sẹtin kha wẹẹ, Ovbi Otu e Kristi ọghe ẹmwata ẹre irẹn khin. (1 Kọr 15:​12-14) Vbọrhirhighayehẹ, ọ khẹke ne ima ye gha ruẹ emwi ba emwi ne ima ka rẹn.

13. De emwi ne ima gha ru ne ima mieke na sẹtin miẹn ere vbe evbare orhiọn nọ wegbe na guan kaẹn vbe ebe Hibru 5:14? (Vbe ya ghee efoto.)

¹³ Imamwaemwi ne ima ka rẹn zẹvbe Ivbi Otu e Kristi lughaẹn ne evbare orhiọn ni wegbe. Usun avbe evbare orhiọn ni wegbe ọre avbe uhi kevbe ilele ọghe Jehova, ni ru iyobọ ne ima ya rẹn aro ne Jehova ya ghee emwi. Ne ima mieke na miẹn ere vbe avbe evbare orhiọn na, te ọ khẹke ne ima gha tie Baibol, ma ghi gha mu emwi ne ima tie roro, ma ghi vbe hia ne ima gha ya emwi ne ima ruẹ re ru emwi. Ma gha ru ena hia, ọ gha ru iyobọ ne ima ya gha ru azẹ ni ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. c​—Tie Hibru 5:14.

14. De vbene Pọl ya ru iyobọ ne etẹn ni rre Kọrint, ne iran mieke na deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn?

¹⁴ Ọ keghi lọghọ ọmwa nọ ma he deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn nọ sẹtin ru azẹ nọ khẹke, vbe ọ gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ na khẹke nọ ya ilele ọghe Baibol ru emwi. Eso sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, adeghẹ uhi ọghe Baibol rhọkpa i rrọọ nọ guan kaẹn emwi ne iran khian ru, iran sẹtin ru emwi nọ rhirhi khọn iran. Eso sẹtin vbe gha  gualọ uhi ne iran khian lele vbe emwi na ma gbe uhi yi. Vbe igiemwi, ọ khọ wẹẹ, Ivbi Otu e Kristi ni ghaa rre Kọrint nọ e Pọl, deghẹ uhi rrọọ nọ kpasẹ yọ ne ọmwa rri evbare na ya zọ ese gie ẹbọ. Ne Pọl gha te ya tama iran, emwi ne iran gha ru, ọ keghi gi iran rẹn wẹẹ, edọmwadẹ ọghẹe “mwẹ asẹ” nọ khian ya ya ekhọe obọ ọre zẹ ne egbe ẹre. E Pọl keghi gi iran rẹn ilele eso ni rre Baibol nọ gha ru iyobọ ne iran ya ru azẹ nẹi khian ya ekhọe iran gha bu abe gbe iran kevbe nẹi khian ya iran rrua emwa ọvbehe owẹ. (1 Kọr 8:​4, 7-9) Ọna gha ru iyobọ ne etẹn ni ghaa rre Kọrint ya sẹtin gha waan vbe odẹ ọghe orhiọn kevbe ne iran sẹtin gha ya ekhọe obọ iran ru azẹ, ne iran gha te ya gha gualọ emwa nọ khian ru azẹ ne iran ra uhi ne iran gha lele.

15. De vbene Pọl ya ru iyobọ ne etẹn ni re Ivbi Hibru ya sẹtin gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn?

¹⁵ Ma wa miẹn emwi kpataki ruẹ vbe elẹta ne Pọl gbẹn gie etẹn ni re Ivbi Hibru. Eso ma gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn, rhunmwuda, ne iran gha te ya gha “rri evbare [orhiọn] nọ wegbe,” iran na “werriegbe ya gha gualọ ewẹn ne [iran] khian wẹn.” (Hib 5:12) Iran ma kue miẹn ọnrẹn yi ighẹ avbe imamwaemwi ne Jehova ghaa loo iko ọghẹe ya ma iran re. (Itan 4:18) Vbe igiemwi, Ivbi e Ju nibun ni ghi do khian Ivbi Otu e Kristi, na ye mu Uhi e Mozis yan uhunmwu, agharhemiẹn wẹẹ, ọ gberra ukpo 30 nẹ na ghi ya su Uhi nii gọ, rhunmwuda izọese adẹwerriegbe ọghe Kristi. (Rom 10:4; Taitọs 1:10) Ọghe ne ẹmwata, ukpo 30 te wa sẹ ne Ivbi Ju gha ya rẹn wẹẹ, esa i rrọọ ne iran khian ghi ya gha lele Uhi e Mozis! Ọmwaikọmwa nọ he tie elẹta ne Pọl gbẹn gie etẹn ni re Ivbi Hibru, gha wa bẹghe ẹre wẹẹ, imamwaemwi nọ dinmwi ra evbare orhiọn nọ wegbe ẹre ọ rre elẹta na. Ọna ọre emwi ne etẹn na wa gha gualọ zẹẹ, nọ gha ru iyobọ ne iran ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe wẹẹ, ugamwẹ ne Jehova ya Jesu mu gbọọ, ẹre ọ maan sẹ odẹ ne iran ya ka gha ga e Jehova. Ọ gha vbe ru iyobọ ne iran ya gha ya udinmwẹ kporhu agharhemiẹn wẹẹ, Ivbi e Ju ghaa zẹ iran kpokpo.​—Hib 10:​19-23.

GHẸ GHA RORO ẸRE WE U WAAN FO NẸ VBE ODẸ ỌGHE ORHIỌN

16. Vbọ gberra na deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, de emwi ọvbehe nọ khẹke ne ima ru?

¹⁶ Ọ khẹke ne ima gha re emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, deba ọni, ma ghi ye gha hia ne ima ghẹ de ghee iyeke. Ọna rhie ma wẹẹ, ọ ma khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ma waan fo nẹ vbe odẹ ọghe orhiọn. (1 Kọr 10:12) Ọ khẹke ne ima ye gha “gualọ otọ egbe” ima ghee, ne ima  mieke na rẹn deghẹ ima ye mwẹ alaghodaro.​—2 Kọr 13:5.

17. De vbene elẹta ne Pọl gbẹn gie etẹn ni rre Kọlọsi ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọ khẹke ne ima ye gha re Ivbi Otu e Kristi ni deziẹn?

¹⁷ Vbe elẹta ne Pọl gbẹn gie etẹn ni rre Kọlọsi, ọ keghi gi ima rẹn vbe nọ ru ekpataki sẹ hẹ ne ima ye gha re emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. Agharhemiẹn wẹẹ, emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn ẹre iran ghaa khin, e Pọl keghi ya obọ sekhae ne iran, ne iran gha ba egbe ne emwa ghẹ ya ya ẹwaẹn agbọn na mu iran rẹrẹ. (Kọl 2:​6-10) Ẹpafras nọ wa kakabọ rẹn etẹn ni rre uwu iko, kegha na erhunmwu ne iran vbe ẹghẹ hia ne iran “mieke na sẹtin mudia gbain,” ra ne iran deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. (Kọl 4:12) Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? E Pọl vbe Ẹpafras wa rẹn wẹẹ, ne ọmwa mieke na sẹtin ye gha re ọmwa nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn, ọ wa gualọ iyobọ Osanobua, sokpan te ọ gha vbe loo ẹrhiọn yọ. Iran hoo ne etẹn ni rre Kọlọsi ye gha re emwa ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn agharhemiẹn wẹẹ, iran werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan.

18. De emwi nọ gha sẹtin sunu daa Ovbi Otu e Kristi nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn? (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁸ E Pọl keghi ya obọ sekhae ne etẹn ni re Ivbi Hibru wẹẹ, adeghẹ ọmwa nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn ma na ba egbe, ọ sẹtin khian oghian Osanobua vbe etẹbitẹ. Ekhọe ọghe Ovbi Otu e Kristi sẹtin wegbe sẹrriọ wẹẹ, ẹ i ghi sẹtin roro iro fi uyinmwẹ werriẹ ne Jehova mieke na yabọe. A kpọnmwẹ Osa wẹẹ, ekhọe etẹn ni re Ivbi Hibru ma he wegbe sẹrriọ. (Hib 6:​4-9) Vbe ẹdẹnẹrẹ, etẹn eso rrọọ, nọ ma ghi gha yo iko kevbe ikporhu ra na kan fua vbe iko, sokpan ẹdẹ ghi rrie ẹdẹ iran na fi werriẹ. Ne etẹn na na fi werriẹ rhie ẹre ma wẹẹ, iran i yevbe emwa ne Pọl ghaa guan kaẹn, ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, iran gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ nẹ, iran wa ye gualọ iyobọ e Jehova. (Ẹzik 34:​15, 16) Avbe ediọn sẹtin ru emwamwa ne etẹn ni deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn ru iyobọ ne iran, ne iran mieke na dọlegbe khian ọsie Jehova.

19. Vbọ khẹke ne ima ru?

¹⁹ U gha sẹtin gha re Ovbi Otu e Kristi nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn deghẹ u na gele loo ẹrhiọn yọ! Ye gha rri evbare orhiọn nọ wegbe, u ghi vbe hia ne u gha ya egbe taa e Jehova vbe odẹ nọ ya roro emwi. Adeghẹ Ovbi Otu e Kristi nọ deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn ẹre u khin, hia vbe odẹ ke odẹ ne u ghẹ gi emwi rhọkpa si ruẹ ghee iyeke vbe odẹ ọghe orhiọn.