Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

AKO IRUẸMWI 32

IHUAN 44 Erhunmwu Ọghe Ọmwa Imuegberriotọ

E Jehova Hoo Ne Emwa Hia Roro Iro Fi Uyinmwẹ Werriẹ

E Jehova Hoo Ne Emwa Hia Roro Iro Fi Uyinmwẹ Werriẹ

“E Jehova . . . ma hoo ne ọmwa rhọkpa fuan, sokpan, irẹn hoo ne emwa hia roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.”​—2 PIT 3:9.

OLIKA ẸMWẸ

Ma gha guan kaẹn emwi na yae kha na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, evbọzẹe nọ na khẹke na ru vberriọ kevbe vbene Jehova he ya ru iyobọ ne emwa ughughan ya sẹtin roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.

1. De emwi ne ọmwa gha ru nọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, ọ roro iro fi uyinmwẹ werriẹ nẹ?

 MA GHA ru orukhọ, ọ khẹke ne ima roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, deghẹ ọmwa na gele roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, emwi nọ ru ghi gbe ẹre egbe, ọ ghi dobọ uyinmwẹ nii yi, ọ ghi vbe hia vbe odẹ ke odẹ nọ ban rẹn.​—Ya ghee Glọsrri nọ khare wẹẹ, “A roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.”

2. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima hia rẹn emwi na yae kha vbe a gha wẹẹ, na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ? (Nehimaia 8:​9-11)

2 Ọ khẹke ne emwa hia rẹn emwi na yae kha na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Vbọzẹ? Rhunmwuda ẹdẹgbegbe ẹre ima ya ru orukhọ. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ivbi Adam vbe Ivi ẹre ima khin, te dọmwadẹ ima rri orukhọ kevbe uwu vbe ukhu. (Rom 3:23; 5:12) A i miẹn enọ fo na vbe uwu ima rhọkpa. Uhiẹn, avbe ikpia ni ghaa mwẹ amuẹtinyan, vbe na ghee ukọ ighẹ e Pọl, wa vbe gha gu orukhọ vẹn. (Rom 7:​21-24) Te ọna ghi rhie ma wẹẹ, te ọ khẹke ne ima gha gbe ọsumẹ sẹ egbe vbe ẹghẹ hia rhunmwuda ne ima na re emwa orukhọ ra? Ẹo, Osa nọ mwẹ itohan ẹre Jehova khin, ọ vbe hoo ne ima gha ghọghọ vbe ẹghẹ hia. Gi ima guan kaẹn emwi nọ sunu daa Ivbi e Ju ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe Nehimaia. (Tie Nehimaia 8:​9-11.) E Jehova ma hoo ne iran gha khiẹ ye orukhọ ne iran ru vbe ẹghẹ nọ gberra, sokpan ọ hoo ne iran gha ghọghọ zẹvbe ne iran ya ga irẹn. E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, ma gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ma ghi gha ghọghọ. Ọna ẹre ọ si ẹre nọ na hoo ne ima rẹn emwi na yae kha na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, Erha ima nọ re Osa nọ mwẹ itohan gha yabọ ima.

3. Vbe ima khian guan kaẹn vbe ako iruẹmwi na?

3 Gi ima guan kaẹn rẹn sayọ emwi na yae kha vbe a gha wẹẹ, na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn emwi eha. Nokaro, ma gha guan kaẹn emwi ne Jehova ma Ivbi Izrẹl re vbekpa emwi nọ demu na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Iyeke ọni, ma ghi guan kaẹn vbene Jehova he ya ru iyobọ ne emwa orukhọ, ne iran mieke na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Vbe okiekie, ma ghi guan kaẹn emwi ne erhuanegbe Jesu ruẹ re vbekpa emwi nọ demu na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.

EMWI NE JEHOVA MA IVBI IZRẸL RE VBEKPA EMWI NỌ DEMU NA RORO IRO FI UYINMWẸ WERRIẸ

4. De emwi ne Jehova ma Ivbi Izrẹl re vbekpa emwi nọ demu na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ?

4 Vbe Jehova ya Ivbi Izrẹl khian agbẹnvbo, ọ keghi gu iran ta ile. Ọ na tama iran wẹẹ, adeghẹ iran na gha ya ilele ọghe irẹn ru emwi, irẹn gha gbogba ga iran, irẹn ghi vbe fiangbe iran. Vbe nọ dekaẹn avbe uhi nọ gbe ne iran, ọ keghi kha wẹẹ: “Uhi ne imẹ viọ ne uwa ẹrẹna ma lọghọ gbe na lele, ọ ma vbe gberra ne ẹtin uwa gha sẹ.” (Diut 30:​11, 16) Sokpan, iran gha sọtẹ daa ẹre, ra iran na ya gha ga avbe osa ọvbehe, irẹn i khian ghi gha gbogba ga iran, ẹghẹ nii, iran ghi do gha rri oya. Sokpan, ọna ma rhie ma wẹẹ, e Jehova wa yangbe iran fo fẹẹrẹ. Iran gha sẹtin “fi werriẹ bu e Jehova ne Osanobua [iran] gha dee . . . [ne iran vbe] gha lele uhi ẹre.” (Diut 30:​1-3, 17-20) Ọna rhie ma wẹẹ, iran gha sẹtin fi werriẹ. Iran gha ru vberriọ, e Jehova ghi si iran kẹ egbe, ọ ghi werriegbe fiangbe iran.

5. De vbene Jehova ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, irẹn mwẹ izinegbe vbe egbe emwa rẹn? (2 Ọba 17:​13, 14)

5 Ke ugba ke ẹghẹ ẹre emwa ọghe Jehova ya gha sọtẹ daa ẹre. Vbọ gberra wẹẹ, iran ghaa ga ẹbọ, iran vbe gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ dan nibun ọvbehe. Rhunmwuda uyinmwẹ ne iran ghaa yin na, iran keghi rri oya. Sokpan, e Jehova ma gi egbe iran wọọ ọre. Ẹ i re avbiẹ inugba ẹre Jehova gie avbe akhasẹ bu iran, ya rhie igiọdu ne iran, ne iran fi werriẹ kevbe ne iran werriegbe bu irẹn gha dee.​—Tie 2 Ọba 17:​13, 14.

6. De vbene Jehova ya loo avbe akhasẹ ọghẹe ya gi emwa rẹn, vbe nọ ru ekpataki sẹ hẹ na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ? (Vbe ya ghee efoto.)

6 E Jehova mobọ gha gie avbe akhasẹ ọghẹe gie emwa rẹn, ne iran ya obọ sekhae ne iran kevbe ne iran rhie adia ne iran. Vbe igiemwi, e Jehova keghi loo e Jerimaia ya tama Ivbi Izrẹl wẹẹ: “Izrẹl ne ekhọe ẹre ma mudia ẹse, werriegbe bu mwẹ gha dee . . . mẹ mwẹ itohan, ohu i khian vbe mu mwẹ . . . I i khian mu ohu ruẹ rhinrin ẹdẹ. Sokpan, uwa ghi miẹn kue wẹẹ, wa rriabe kevbe wẹẹ, wa sọtẹ daa e Jehova ne Osanobua uwa.” (Jer 3:​12, 13) Ọ loo Joẹl ya kha wẹẹ: “Wa ya ekhọe hia fi werriẹ ne uwa werriegbe bu mwẹ gha dee.” (Joẹl 2:​12, 13) Ọ loo Aizaia ya tama iran wẹẹ: “Uwa kpe egbe uwa huan. Wa dobọ emwi dan ne imẹ miẹn ighẹ uwa ru na yi. Ẹn, wa dobọ emwi dan na ru yi.” (Aiz 1:​16-19) Ọ na vbe loo Ẹzikiẹl ya tama iran wẹẹ: “Wẹ yayi we te ẹko rhiẹnrhiẹn mwẹ vbe ọmwa dan gha wu ra? . . . Emwi ne I hoo ọre nọ fi werriẹ; nọ mieke na gha rrọọ. I i hoo ne ọmwa rhọkpa wu. Wa zobọ vbe orukhọ ne uwa ru, ne uwa mieke na gha rrọọ.” (Ẹzik 18:​23, 32) Te ọ wa ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova vbe emwa gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ rhunmwuda, irẹn hoo ne iran gha rrọọ vbe etẹbitẹ! Sokpan, e Jehova i viọ obọ ku akharha gha khẹ ne emwa orukhọ ka fi werriẹ nẹ, irẹn ke ru iyobọ ne iran. Gi ima ghee avbe igiemwi ọvbehe nọ so igiẹ ye ọna.

E Jehova wa mobọ gha loo avbe akhasẹ ọghẹe ya ru iyobọ ne emwa rẹn ni zẹ utun vbe ehọ, ne iran mieke na fi werriẹ (Ghee okhuẹn 6-7)


7. De emwi ne Jehova loo igiemwi ọghe Hosia kevbe ọvbokhan rẹn ya ma emwa rẹn re?

7 Gi ima guan kaẹn vbene Jehova ya loo igiemwi ọghe ọvbokhan akhasẹ ighẹ Hosia na tie ẹre Goma, ya ma emwa rẹn emwi. Okhuo na ghi fi owẹ ye oha nẹ, ọ na sẹ Hosia rae ya gha lele avbe ikpia ọvbehe. De emwi ne Jehova ghi ru? E Jehova, nọ re Osa nọ bẹghe ekhọe keghi tama Hosia wẹẹ: “Dọlegbe gha khian, ne u ya hoẹmwẹ okhuo ne irẹn vbe egbakhian rẹn gba ghẹ khian nii, u ghi hoẹmwẹ ọnrẹn zẹvbe ne imẹ vbe hoẹmwẹ Ivbi Izrẹl ne emwa mwẹ, agharhemiẹn wẹẹ, iran lẹẹ lele ẹbọ ọvbehe.” (Hos 3:1; Itan 16:2) Yẹrẹro wẹẹ, vbe uwu ẹghẹ na, ọvbokhan Hosia wa ye gha mwẹ obọ vbe orukhọ nọ wegbe nọ ghaa ru. Ọrheyerriọ, e Jehova keghi tama Hosia nọ bu ẹre, nọ yabọe, ọ ghi vbe dọlegbe rhie ẹre la owa. a Igiemwi na rhie ẹre ma wẹẹ, agharhemiẹn wẹẹ, Ivbi Izrẹl zẹ utun vbe ehọ, e Jehova ma gi egbe iran wọọ ọre. Agharhemiẹn wẹẹ, iran wa gha fuẹn vbe uwu orukhọ nọ wegbe nibun, e Jehova ye hoẹmwẹ iran, ọ na ye gha gie avbe akhasẹ ọghẹe bu iran, ne iran mieke na ru iyobọ ne iran ya roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Te igiemwi na ghi rhie ẹre ma wẹẹ, e Jehova nọ re Osa nọ bẹghe ekhọe gha hia nọ ru iyobọ ne ọmwa nọ ye fuẹn vbe uwu orukhọ nọ wegbe, nọ mieke na fi werriẹ ra? (Itan 17:3) Gi ima guan kaẹn ọna sayọ.

VBENE JEHOVA YA RU IYOBỌ NE EMWA ORUKHỌ, NE IRAN MIEKE NA FI WERRIẸ

8. De vbene Jehova ya hia nọ ru iyobọ ne Ken nọ mieke na fi werriẹ? (Gẹnẹsis 4:​3-7) (Vbe ya ghee efoto.)

8 E Ken ẹre ọ ghaa re ọmọdiọn ọghe Adam vbe Ivi. E Ken keghi rri orukhọ vbe ukhu vbe obọ iran. Vbe Baibol ghi guan kaẹn e Ken, ọ na wẹẹ: “Emwi [nọ] ru ma gba.” (1 Jọn 3:12) Ọ gha kẹ, ọni ẹre ọ si ẹre ne Jehova ma na “rhan obọ miẹn Ken kevbe ese nọ zọ re.” Ne Ken gha te ya fi werriẹ, “okuosu keghi rri e Ken, aro ẹre keghi khọrhiọn ruan vbe uhunmwu rhunmwuda ohu nọ ghaa muẹn.” De emwi ne Jehova ghi ru? Ọ keghi gu Ken zẹ iro. (Tie Gẹnẹsis 4:​3-7.) Yẹrẹro wẹẹ, te Jehova fẹko gu e Ken zẹ iro, ọ na gi ẹre rẹn wẹẹ, ọ gha sẹtin fi werriẹ, ọ na vbe gi ẹre rẹn ẹbe nọ gha lae miẹn deghẹ ọ na ru orukhọ. Sokpan, e Ken keghi fi ehọ ye amẹ. Ọ ma kue ne Jehova ru iyobọ nẹẹn ya fi werriẹ. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, e Ken ma miẹn iyobọ ọghe Jehova yi, te Jehova ghi kha wẹẹ, irẹn i khian ghi ru iyobọ ne emwa orukhọ ọvbehe ra? Hiehie!

E Jehova keghi fẹko gu e Ken zẹ iro, ọ na gi ẹre rẹn wẹẹ, ọ gha sẹtin fi werriẹ, ọ na vbe gi ẹre rẹn ẹbe nọ gha lae miẹn deghẹ ọ na ru orukhọ (Ghee okhuẹn 8)


9. De vbene Jehova ya ru iyobọ ne Devid nọ mieke na fi werriẹ?

9 Te Jehova wa hoẹmwẹ Ọba ighẹ e Devid ẹsẹsẹmwẹse. Ọ na kue kha wẹẹ, “E Devid . . . keghi re ọmwa ne ekhọe mwẹ mu.” (Iwinna 13:22) Sokpan, e Devid ru orukhọ ni wegbe, ọ lovbiẹ ke amwẹ ẹrrẹ, ọ na vbe do izigha. Zẹvbe nọ gu uhi Mozis ro, te ọ wa khẹke na gbe ẹre rua. (Lẹv 20:10; Nọm 35:31) Ọrheyerriọ, e Jehova keghi ru iyobọ ne Devid. b Agharhemiẹn wẹẹ, e Devid ma he fi werriẹ, e Jehova na ye gie Netan ne Akhasẹ ọghẹe bu e Devid. E Netan keghi loo igiemwi nọ ya e Devid rẹn wẹẹ, orukhọ nọ wegbe ẹre irẹn ru nii. Emwi ne Devid ru keghi gbe ẹre egbe, ọ na ghi roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. (2 Sam 12:​1-14) Ọ keghi gbẹn ihuan ọkpa nọ rhie ẹre ma wẹẹ, emwi nọ ru gele gbe ẹre egbe. (Ifiẹmwẹ na gbẹnnẹ ye omuhẹn ọghe Psm 51) Ẹ i re avbiẹ emwa orukhọ ẹre ihuan ne Devid gbẹn na he rhie ifuẹko na, ọ na vbe gu iran kpa ya roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Ma wa ghọghọ wẹẹ, e Jehova ru iyobọ ne Devid ne ọguọmwadia ẹre ya sẹtin fi werriẹ.

10. Vbọ ye ruẹ hẹ, ne u na rẹn wẹẹ, e Jehova mwẹ izinegbe vbe egbe emwa ni ru orukhọ kevbe wẹẹ, ọ vbe ya ekhọe hia yabọ iran?

10 A i miẹn orukhọ nẹi sọnnọ e Jehova. (Psm 5:​4, 5) Vbọrhirhighayehẹ, e Jehova rẹnrẹn wẹẹ, emwa orukhọ ẹre ima khin, vbe deba ọni, rhunmwuda nọ na hoẹmwẹ ima, ọ hoo nọ ru iyobọ ne ima vbe ima gha ru orukhọ. Ẹghẹ hia ẹre ọ ya hoo nọ ru iyobọ ne emwa ni ru orukhọ nọ kakabọ wegbe, ne iran mieke na fi werriẹ, ne iran vbe do sikẹ irẹn. Te ọna wa fu ima ẹko rre! Ma ghaa muẹn roro vbene Jehova mwẹ izinegbe hẹ, kevbe odẹ nọ ya yabọ, ọ ghi ru iyobọ ne ima ya rhikhan muẹn, ma gha vbe ru orukhọ, ọ ghi gha khuẹrhẹ ne ima ya roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Gi ima guan kaẹn emwi ne Jesu ma erhuanegbe ẹre re, vbekpa emwi nọ demu na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.

EMWI NE ERHUANEGBE JESU RUẸ RE VBEKPA EMWI NỌ DEMU NA RORO IRO FI UYINMWẸ WERRIẸ

11-12. De vbene Jesu ya gi emwa rẹn wẹẹ, Erha irẹn mu egbe nọ ya yabọ emwa orukhọ? (Ghee efoto .)

11 Zẹvbe ne ima guan kaẹn rẹn vbe ako iruẹmwi nọ lae, ọ ghi bu ẹghẹ ne Mezaia khian ya rre, e Jehova keghi loo e Jọn ne Ọ Dinmwi Ọmwa Ye Amẹ ya ma emwa re, vbene ọ ru ekpataki sẹ hẹ ne iran fi werriẹ. Ọna rre usun emwi ne Jesu wa vbe ma emwa re.​—Mat 3:​1, 2; 4:17.

12 Vbe uwu ẹghẹ ne Jesu ya gha kporhu iyẹn nọ maan vbe uhunmwu otagbọn na, te ọ wa ma emwa re wẹẹ, Erha irẹn mu egbe nọ ya yabọ emwa orukhọ. Odẹ ọkpa nọ ya ru ọna ọre nọ na zẹ erre ọghe ọmọ nọ wiri. Ọmọ okpia na, na kpa hin owa rre, ọ na ya gha yin vbe nọ rhirhi miẹn. Sokpan, “aro ghi gbannọ ọnrẹn nẹ,” ọ na gha die owa. De emwi ne erhae ghi ru? Jesu khare wẹẹ, “Urria gbaan ẹre ọ he ye vbe erhae bẹghe ẹre, erhae keghi tohan rẹn ẹsẹse, ọ na rhulẹ bu ẹre, ọ na gbae ginna egbe, ọ na fẹko mu unu soso ẹre.” Ọmọ nii na te kha wẹẹ, na ya irẹn ru ọviẹn vbe igie owa ọghe erha irẹn, sokpan erhae na tie ẹre “ovbi mwẹ,” ọ na ghi dọlegbe do gha re ọkpa vbe ẹgbẹe nii. Erhae vbe kha wẹẹ: “Ọ te wii, sokpan, a werriegbe miẹn ọnrẹn nẹ.” (Luk 15:​11-32) Vbe Jesu rre ẹrinmwi, ẹ i mwẹ ọ ma bẹghe vbene Jehova ya mwẹ ẹnina daa emwa orukhọ nibun ni roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Te okha na ne Jesu ta wa fu ima ẹko rre, ọ vbe ya ima rẹn vbene Jehova mwẹ itohan hẹ!

Erha ọmọ ne Jesu guan kaẹn vbe erre nọ zẹ, rhulẹ bu ovbi ẹre nọ te wii, nọ werriegbe gha die owa, ọ khian ya muẹn dede (Ghee okhuẹn 11-12)


13-14. De emwi ne ukọ ighẹ e Pita ghi do rẹn vbekpa na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, de emwi nọ vbe ma emwa ọvbehe re vbekpa ẹre? (Vbe ya ghee efoto.)

13 Ukọ ighẹ e Pita wa miẹn emwi kpataki ruẹ vbe obọ Jesu vbekpa emwi nọ demu na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ kevbe na gha yabọ. E Pita wa ru abakuru nibun, sokpan Jesu na ye mu egbe nọ ya yabọe. Vbe igiemwi, vbe Pita ghi siẹn Jesu nẹ igba eha, ekhọe ọre na suẹn gha fi ẹre uwẹnrhiẹn. (Mat 26:​34, 35, 69-75) Sokpan vbe Jesu ghi rhiọ kpaegbe nẹ, ọ na rhiegbe ma e Pita, ọ gha kẹ, iran eva ọkpa ẹre ọ ghaa rre evba. (Luk 24:​33, 34; 1 Kọr 15:​3-5) Jesu rẹnrẹn wẹẹ, e Pita fi werriẹ nẹ, ọ na vbe gha hoo nọ loo ẹkpotọ nii ya gi e Pita rẹn wẹẹ, irẹn yabọe nẹ.​—Ya ghee Mak 16:7 kevbe study note nọ khare wẹẹ, “and Peter.”

14 E Pita rẹn vbe nọ ye hẹ vbe ọmwa gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ kevbe vbe a gha yabọe, rhunmwuda ọni, ọ keghi sẹtin ma emwa ọvbehe re, emwi nọ demu na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ kevbe na gha yabọ. Vbe a ghi do ugie Pẹntikọst nẹ, e Pita keghi rhan otọ re ma Ivbi e Ju nẹi re emwa iyayi wẹẹ, iran ẹre ọ gbe Mezaia rua. Ọrheyerriọ, ọ na rhie igiọdu ne iran wẹẹ: “Wa roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ne uwa vbe kie werriegbe, na mieke na kpe orukhọ ọghe uwa kua, ne ẹghẹ irọkhegbe mieke na ke obọ e Jehova tobọre rre.” (Iwinna 3:​14, 15, 17, 19) E Pita keghi gi emwa rẹn wẹẹ, ọmwa gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ọ khẹke nọ kie werriegbe vbe orukhọ nọ ru, ọna rhie ma wẹẹ, ọ ghi fi uyinmwẹ kevbe iziro ọghẹe werriẹ, ọ ghi do gha ru emwi nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn Osanobua. Ukọ ighẹ e Pita keghi gi iran rẹn wẹẹ, e Jehova gha kpe orukhọ ọghe iran kua, ọ ghi do yevbe na miẹn wẹẹ, iran ma ka ru orukhọ hiehie. Ukpo nibun ghi gberra nẹ, e Pita na vbe gi Ivbi Otu e Kristi rẹn wẹẹ: “E Jehova . . . zin egbe rhunmwuda uwa, rhunmwuda, irẹn ma hoo ne ọmwa rhọkpa fuan, sokpan, irẹn hoo ne emwa hia roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.” (2 Pit 3:9) Te ọna wa fu Ivbi Otu e Kristi ẹko rre vbe iran gha ru orukhọ, ọ gha khọnrẹn nọ gha re orukhọ nọ wegbe!

Jesu rẹnrẹn wẹẹ, e Pita fi werriẹ nẹ, ọ na vbe gi e Pita rẹn wẹẹ, irẹn yabọe nẹ (Ghee okhuẹn 13-14)


15-16. (a) De vbene Pọl ya rẹn emwi nọ demu, na gha yabọ? (1 Timoti 1:​12-15) (b) De emwi ne ima khian guan kaẹn vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna?

15 E Sọl nọ ke Tasọs rre wa ru orukhọ nibun. Ọ zẹ Ivbi Otu e Kristi kpokpo ẹ i re nekherhe. Ivbi Otu e Kristi nibun kegha roro wẹẹ, ẹ i khian sẹtin fi werriẹ ẹdẹ. Ọrheyerriọ, Jesu ma gha roro ẹre vberriọ, ọ rẹnrẹn we Sọl gha sẹtin fi werriẹ. Irẹn vbe Erhae bẹghe uyinmwẹ esi ne Sọl ghaa mwẹ. Jesu khare wẹẹ: “Mẹ zẹ okpia na nẹ zẹvbe ọmwa ne I khian loo.” (Iwinna 9:15) Uhiẹn, emwi ọyunnuan ẹre Jesu loo ro ya ru iyobọ ne Sọl, nọ mieke na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. (Iwinna 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) Vbe Sọl ghi khian Ovbi Otu e Kristi nẹ, a na ghi do gha tie ẹre Pọl, ẹghẹ hia ẹre ọ wa ya gha rhie ẹre ma we irẹn gbọyẹmwẹ ye itohan ne Jehova vbe Jesu mwẹ daa irẹn. (Tie 1 Timoti 1:​12-15.) Ukọ ighẹ e Pọl khare wẹẹ: “Rhunmwuda ne Osanobua na tohan ruẹ, ẹre ọ si ẹre nọ na hia nọ ru iyobọ nuẹn ne u mieke na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.”​—Rom 2:4.

16 De emwi ne Pọl ru vbe ọ họn wẹẹ, ọ mwẹ ọtẹn ọkpa nọ ye gha rre iko nọ rre Kọrint agharhemiẹn wẹẹ, ọ ghaa mwẹ obọ vbe uyinmwẹ alama oghẹ? Emwi ne Pọl ru ya ima rẹn vbene Jehova ya rhie ahoẹmwọmwa ma vbe ọ ghaa dia eguọmwadia ẹre, kevbe vbe nọ ru ekpataki sẹ hẹ na gha mwẹ itohan daa emwa ni roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna, ma gha guan kaẹn emwi nọ ghi sunu vbe iko nọ ghaa rre Kọrint.

IHUAN 33 Mu Orhikhan Ruẹ Ne Jehova

a Te ọghe akhasẹ Hosia wa lughaẹn. Vbe ẹdẹnẹrẹ, e Jehova ma yi uhi yọ wẹẹ, ọdọ ra amwẹ gha fi owẹ ye oha, te ọ khẹke ne nọ ma rẹn ọkpa rẹn eva nọ rrọọ ye gha rre orọnmwẹ nii. Uhiẹn e Jehova kue loo Ovbi ẹre ya tae wẹẹ, ọdọ ra amwẹ gha fi owẹ ye oha, nọ ma rẹn ọkpa rẹn eva nọ rrọọ sẹtin sọ ebe orọnmwẹ deghẹ ọ na gha hoo nọ ru vberriọ.​—Mat 5:32; 19:9.

b Ya ghee uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “What Does Jehovah’s Forgiveness Mean for You?” vbe The Watchtower ọghe November 15, 2012, ipapa 21-23, okhuẹn 3-10.