AKO IRUẸMWI 31
IHUAN 12 E Jehova Ne Osa Ne Udazi
Emwi Ne Jehova Ru Ya Miẹn Emwa Nagbọn Fan Vbe Obọ Orukhọ Kevbe Uwu
“Osanobua hoẹmwẹ agbọn na sẹrriọ wẹẹ, ọ na rhie Ovbi ẹre ne ukpọmọkpa ne emwa nagbọn.”—JỌN 3:16.
OLIKA ẸMWẸ
Ma gha guan kaẹn vbene Jehova ya zẹ owẹ nokaro, nọ mieke na ru iyobọ ne ima ya sẹtin khọnmiotọ yan orukhọ kevbe emwi ne Jehova ru ya fan ima vbe obọ orukhọ, ne ima mieke na gha rrọọ vbe etẹbitẹ.
1-2. (a) Vbọ re orukhọ, vbe ima khian ya sẹtin khọnmiotọ yan rẹn hẹ? (Vbe ya ghee “Ẹmwẹ Na Rhan Otọ Re.”) (b) De emwi ne ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na kevbe avbe ako iruẹmwi ọvbehe ni rre ebe Owa Ọkhẹ na? (Vbe ya ghee uhunmwuta nọ rre ebe Owa Ọkhẹ na nọ khare wẹẹ, “Emwi Nọ Khẹke Ne U Yẹrẹro”.)
U GHA hoo ne u rẹn vbene Jehova hoẹmwẹ ruẹ sẹ hẹ ra? Adeghẹ u hoo ne u rẹn ewanniẹn ọghe inọta na, hia ne u gualọ otọ emwi ne Jehova he ru, nọ mieke na sẹtin fan ruẹ vbe obọ orukhọ kevbe uwu. Eghian nọ wegbe, ne ima i khian sẹtin tobọ ima khọnmiotọ yan ẹre orukhọ a khin. Ẹdẹgbegbe ẹre ima hia ya ru orukhọ, rhunmwuda orukhọ, ẹre ima na vbe wu. (Rom 5:12) Sokpan iyẹn nọ maan nọ rrọọ ọre wẹẹ, e Jehova gha sẹtin miẹn ima fan vbe obọ orukhọ fo fẹfẹfẹ!
2 Ọ rhie odẹ ukpo 6,000 ne Jehova ke ru iyobọ ne emwa nagbọn, ne iran mieke na sẹtin gha ga irẹn agharhemiẹn wẹẹ, emwa orukhọ ẹre iran khin. Vbọzẹ? Rhunmwuda, ọ hoẹmwẹ ima. Kotọ gha dee, ẹre Jehova wa ya hoẹmwẹ emwa nagbọn, rhunmwuda ọni, ọ ru emwi nibun nẹ, nọ mieke na sẹtin ru iyobọ ne ima vbe ima gha ru orukhọ. Osanobua rẹnrẹn wẹẹ, uwu ẹre ọ kẹrikian vbe ima gha ru orukhọ, rhunmwuda ọni, ọ ma hoo ne ima wu. Ọ hoo ne ima gha rrọọ vbe etẹbitẹ. (Rom 6:23) Emwi ne Jehova hoo nọ ru nuẹn ẹre ọna khin. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha rhie ewanniẹn ye ọta eha: (1) De emwi ne Jehova we irẹn khian ru ne emwa orukhọ? (2) De emwi ne emwa orukhọ ru vbe ẹghẹ nẹdẹ, ne iran mieke na sẹtin ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova? (3) De emwi ne Jesu ru, nọ mieke na sẹtin fan emwa nagbọn vbe obọ orukhọ kevbe uwu?
DE EMWI NE JEHOVA WE IRẸN KHIAN RU NE EMWA ORUKHỌ?
3. De vbene Adam vbe Ivi ya do khian emwa orukhọ hẹ?
3 Vbe Jehova yi Adam vbe Ivi, te ọ wa gha hoo ne iran gha ghọghọ. Ọ keghi viọ iran ye ehe ne mose mose, ọ na ku iran eva kugbe zẹvbe ọdọ vbe amwẹ, ẹse nọkhua ẹre ọna wa gha khin, ọ na vbe waa iran iwinna nọ maan. E Jehova na we ne iran biẹlẹ vuọn uhunmwu otagbọn hia, iran ghi vbe ya uhunmwu otagbọn na khian e paradais ne mose mose vbe na ghee ogba ọghe Idẹn. Emwi ọkpa kẹkan ẹre ọ tama iran we ne iran ghẹ ru, uhi nọ gbe ne iran na ma lọghọ gbe na lele. Ọ keghi ya obọ sekhae ne iran wẹẹ, iran gha rhie owẹ gberra uhi ne irẹn gbe ne iran, iran gha wu. Ma rẹn vbene emwi hia ghi de hẹ. Odibo dan ọkpa nọ ma hoẹmwẹ Osanobua, nọ ma vbe hoẹmwẹ iran keghi do danmwẹ iran ghee, nọ mieke na ya iran ru orukhọ. Adam vbe Ivi keghi de ye ifi na. Iran keghi ru orukhọ rhunmwuda, iran ma gba ẹko Erha iran nọ rre ẹrinmwi. Agbọn vbe ẹrinmwi rẹnrẹn wẹẹ, ẹmwẹ ne Jehova tae i de fua. Ke ẹdẹ ne iran ru orukhọ kpa, ẹre iran ya suẹn gha rri oya ye orukhọ ne iran ru. Emwi nọ ghi kẹrikian ọre wẹẹ, iran keghi suẹn gha khian ọmaẹn. Vbe okiekie, iran na ghi wu.—Gẹn 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Vbọzẹ ne orukhọ i na ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova, kevbe wẹẹ, vbọzẹ ne Jehova na ru iyobọ ne ima ya sẹtin gha ru emwi nọ yẹẹ ọre? (Rom 8:20, 21)
4 E Jehova keghi gia miẹn wẹẹ, a gbẹn okha na ye Baibol ne ima mieke na yae wan ne egbe. Okha na ya ima rẹn evbọzẹe ne orukhọ i na ya ẹko rhiẹnrhiẹn Osanobua. Orukhọ keghi ya ima khian rree ne Erha ima nọ rre ẹrinmwi, uwu ẹre ọ vbe re okiekie ẹre. (Aiz 59:2) Ọni ẹre ọ si ẹre ne Setan nọ si ọlọghọmwa hia nọ rre otọ, na ghọghọ yọ vbe ima gha ru orukhọ, ọ ghi vbe gha danmwẹ ima ghee vbe ẹghẹ hia. Esu sẹtin wa gha roro ẹre wẹẹ, obọ ke ukhunmwu ne irẹn nẹ vbe Adam vbe Ivi ru orukhọ vbe Idẹn. Sokpan, ọ ma rẹn vbene ahoẹmwọmwa ọghe Jehova wegbe sẹ hẹ. Ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Osanobua ya fi emwamwa nọ mwẹ ne ivbi Adam vbe Ivi werriẹ. Ọ hoẹmwẹ emwa nagbọn, rhunmwuda ọni, ọ keghi gi iran rẹn vbobọvbobọ emwi ne irẹn khian ru ne iran vbe odaro. (Tie Rom 8:20, 21.) E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, emwa nagbọn eso a gha rrọọ ni khian rhie ẹre ma we iran hoẹmwẹ irẹn, iran ghi vbe gha gualọ iyobọ ọghe irẹn, ne iran mieke na sẹtin gha ru emwi nọ yẹẹ irẹn. Zẹvbe Erha kevbe Ayi ọghomwa, ọ gha fan iran na vbe obọ orukhọ, ọ ghi vbe ru iyobọ ne iran ya do khian ọse irẹn. Vbe Jehova khian ya ru ọna hẹ?
5. De ẹghẹ ne Jehova ka ya ta emwi nọ rhie ẹre ma wẹẹ, emwi hia gha dunna ne emwa orukhọ vbe odaro? Rhan otọ re. (Gẹnẹsis 3:15)
5 Tie Gẹnẹsis 3:15. Emwi nokaro ne Jehova ta nọ ya ima rẹn we emwi hia gha dunna vbe odaro ọre nọ na wẹẹ, irẹn gha guọghọ e Setan rua. Osanobua keghi kha wẹẹ, a gha biẹ ọmọ ọkpa nọ khian do miẹn emwa nagbọn fan. Ọmọ na ẹre ọ khian guọghọ e Setan rua, ọ ghi vbe dọlọe yi emwi hia ne Esu he mu rhia. (1 Jọn 3:8) Vbọrhirhighayehẹ, ọmọ na gha wa rri oya ọ ke sẹtin ru ọnọna. Esu gha sae vbe ighinghianwẹ, nọ rhie ma wẹẹ, ọmọ nii gha wu. Ọna gha wa da e Jehova sẹ ugboloko. Sokpan, e Jehova keghi kue ye ọnọna rhunmwuda, ọ hoo nọ fan emwa nagbọn vbe obọ orukhọ kevbe uwu!
DE VBENE EMWA ORUKHỌ NI GHAA RRỌỌ VBE ẸGHẸ NẸDẸ YA YA ẸKO RHIẸNRHIẸN E JEHOVA HẸ?
6. De emwi ne ikpia eso ni mwẹ amuẹtinyan vbe na ghee Ebẹl kevbe Noa ru ne iran mieke na sẹtin do gha re ọsie Jehova?
6 Vbene ẹghẹ ya khian, e Jehova keghi fẹko gha gi emwa nagbọn rẹn vbene iran gha ya sẹtin do gha re ọsie irẹn hẹ. Adam vbe Ivi ghi sọtẹ daa e Jehova nẹ, ọmwa okaro nọ ka mu ẹtin yan e Jehova, ọre Ebẹl, nọ re ovbi iran nokpia ne ukpogieva. Rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne Ebẹl mwẹ ne Jehova, ọ keghi zọ ese gie ẹre, rhunmwuda ọ hoo nọ ru emwi nọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova, ne irẹn mieke na do gha re ọsiọre. Rhunmwuda ne Ebẹl na gha re ọsuohuan, ọ keghi viọ ohuan nekherhe eso vbe uwu oghẹn ohuan nọ su khian, ọ na ya iran zọ ese gie Jehova. De vbene ọna ghaa ye Jehova hẹ? E Baibol khare wẹẹ, “Ẹmwẹ Ebẹl kevbe ese nọ zọ re keghi yẹẹ Jehova.” (Gẹn 4:4) Emwa ọvbehe ni hoẹmwẹ e Jehova kevbe ni mu ẹtin yan rẹn vbe na ghee Noa, wa vbe zọ ese gie ẹre, e Jehova wa vbe miẹn izọese ọghe iran yi. (Gẹn 8:20, 21) Ne Jehova na miẹn avbe izọese na yi rhie ẹre ma wẹẹ, emwa orukhọ gha sẹtin ya ẹko rhiẹnrhiẹn irẹn, iran ghi vbe do gha re ọsie irẹn. b
7. Vbe ima miẹn ruẹ vbe emwi ne Ebraham ru, nọ na mu egbe nọ ya ya ovbi ẹre zọ ese?
7 Ọmwa nọ gele gha mwẹ amuẹtinyan ẹre Ebraham ghaa khin, e Jehova keghi tama rẹn nọ ya ovbi ẹre ighẹ Aizik zọ ese, ọna ma zẹdẹ gha re emwi nọ khuẹrhẹ. Ọmọ nọ da erha da iye ẹre a we ne Ebraham gbua na, ẹ i mwẹ ọ na ma da ẹre sẹ ugboloko. Ọrheyerriọ, te ọ wa mu egbe nọ ya họn ẹmwẹ ne Jehova. Sokpan, vbọ ghi wa kẹ kherhe nọ gbe ovbi ẹre rua, Osanobua na we nọ dobọ yi. Te okha na rhie ẹre ma, emwi ne Jehova tobọre khian ru ne emwa nagbọn. E Jehova mu egbe nọ ya ya Ovbi ẹre ne ukpọmọkpa zọ ese ne ima. Ọna ya ima rẹn vbene Jehova hoẹmwẹ ima sẹ hẹ.—Gẹn 22:1-18.
8. De emwi ne avbe izọese ne Ivbi Izrẹl ghaa ru ma ima re? (Lẹvitikọs 4:27-29; 17:11)
8 Ukpo nibun ghi gberra nẹ, Osanobua keghi yi Uhi ne Ivbi Izrẹl, ọ na wẹẹ, ne iran gha ya aranmwẹ zọ ese, nọ mieke na ya orukhọ ọghe iran bọ iran. (Tie Lẹvitikọs 4:27-29; 17:11.) Avbe izọese na ya ima rẹn wẹẹ, ọ mwẹ izọese nọ sẹ ọghe avbe aranmwẹ, ne Osanobua khian loo ya fan ima vbe obọ orukhọ fo fẹfẹfẹ. Avbe akhasẹ ọghe Osanobua ka tae yotọ wẹẹ, ukpọmọkpa ọghe Osanobua, ne Osanobua ru eyan rẹn, gha rri oya, a ghi vbe gbe ẹre rua. Ọ ghi yevbe na ghee ohuan na khian ya zọ ese. (Aiz 53:1-12) Gele muẹn roro, e Jehova keghi ru emwamwa nọ ya ya Ovbi ẹre nọ ghaan zọ ese, nọ mieke na fan emwa nagbọn vbe obọ orukhọ kevbe uwu, uhiẹn ya sẹ egbe uwẹ tobọ uwẹ!
DE EMWI NE JESU RU NỌ MIEKE NA SẸTIN FAN EMWA NAGBỌN?
9. De emwi ne Jọn ne Ọ Dinmwi Ọmwa Ye Amẹ tae vbe ọ miẹn Jesu? (Hibru 9:22; 10:1-4, 12)
9 Vbe ukpo 29 C.E., e Jọn ne Ọ Dinmwi Ọmwa Ye Amẹ ghi miẹn Jesu, ọ na kha wẹẹ, “Ghee Oteghe Ohuan ọghe Osanobua nọ rhie orukhọ hin agbọn na rre!” (Jọn 1:29) Ẹmwẹ ne Jọn tae na rhie ẹre ma wẹẹ, Jesu ọre ọmọ nii ne Osanobua ru eyan rẹn. Irẹn ẹre ọ khian ya arrọọ ọghẹe zọ ese. Ọghe ne ẹmwata ọmwa nọ khian miẹn emwa nagbọn fan vbe obọ orukhọ kevbe uwu ẹre ọ rre na.—Tie Hibru 9:22; 10:1-4, 12.
10. De vbene Jesu ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, emwa orukhọ ẹre irẹn “rre do tie”?
10 Emwa ne ekhọe iran ghaa bu abe gbe rhunmwuda orukhọ ne iran ru ẹre Jesu wa mobọ gha ru iyobọ na, ọ na vbe tie iran ne iran do gha re erhuanegbe irẹn. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, orukhọ ẹre ọ wa re emwi nọ mobọ ya emwa nagbọn rri oya. Rhunmwuda ọni, ọ keghi ru iyobọ ne emwa na wa rẹn ye emwa orukhọ. Ọ keghi zẹ erre ọkpa, ọ na kha wẹẹ: “Emwa ne egbe rran rẹn i gualọ ọbo nọ khian sinmwi iran, sokpan iran ni khuọnmwi.” Ọ na vbe kha wẹẹ: “Emwa orukhọ ẹre I rre do tie, ẹ i re emwa ni lele uhi.” (Mat 9:12, 13) Te Jesu wa gele mu ẹmwẹ nọ tae na sẹ. Vbe okhuo ọkpa ya ameve kpe ẹre owẹ, ọ keghi tohan rẹn, ọ na vbe ya orukhọ ọghẹe bọe. (Luk 7:37-50) Jesu keghi ma okhuo e Sameria ọkpa ẹmwata ni ru ekpataki vbe ọkpẹn uhae, agharhemiẹn wẹẹ, ọ rẹnrẹn wẹẹ, okpia ne okhuo nii gue i re ọdafẹn ọnrẹn. (Jọn 4:7, 17-19, 25, 26) Uhiẹn, Osanobua kue rhie ẹtin ne Jesu, nọ ya khọnmiotọ yan uwu nọ re emwi ne orukhọ si. Odẹ vbo? Jesu keghi huẹn emwa ni wulo kpaegbe, ke ibiẹka ke eniwanrẹn, ke ikpia ke ikhuo.—Mat 11:5.
11. Vbọzẹ ne emwa orukhọ na gha hoo ne iran sikẹ Jesu?
11 Ẹ i khabe ne emwa ni fuẹn vbe uwu orukhọ na gha hoo ne iran sikẹ Jesu. Te ọ wa gha mwẹ ẹnina kevbe agiẹngiẹn daa iran. Ohan ma gha mu iran, ne iran ya sikẹ Jesu. (Luk 15:1, 2) Jesu wa tian iran ye amuẹtinyan nọ wegbe ne iran ghaa mwẹ, ọ na vbe san iran ẹse. (Luk 19:1-10) Te odẹ ne Jesu ya gha mwẹ itohan daa emwa ọvbehe wa ya ima rẹn wẹẹ, erriọ ẹre Erhae wa vbe ye zẹẹ. (Jọn 14:9) Ẹmwẹ ne Jesu tae kevbe emwi nọ ru wa rhie ẹre ma wẹẹ, Osa nọ mwẹ ekhọe agiẹngiẹn, ekhọe itohan kevbe nọ hoẹmwẹ emwa ẹre Erhae khin, ọ vbe hoo nọ miẹn iran fan vbe obọ orukhọ. Jesu ru iyobọ ne emwa orukhọ sẹrriọ wẹẹ, iran na gha hoo ne iran fi werriẹ, ne iran do khian erhuanegbe ẹre.—Luk 5:27, 28.
12. De emwi ne Jesu tae vbekpa uwu ọghẹe?
12 Jesu rẹn emwi nọ khian sunu daa ẹre vbe odaro. Ọ gberra uhukpa nọ tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, a gha ya irẹn dẹ, a ghi vbe kan irẹn mu erhan. (Mat 17:22; 20:18, 19) Ọ rẹnrẹn wẹẹ, uwu ọghe irẹn gha rhie orukhọ hin agbọn na rre, zẹvbe ne Jọn kevbe avbe akhasẹ ọvbehe tae. Jesu vbe ma emwa re wẹẹ, irẹn gha ghi wu nẹ, irẹn “gha si emwa ughughan kẹ egbe.” (Jọn 12:32) Emwa orukhọ gha mu ẹtin yan Jesu, iran na vbe gha lele igiemwi ọghẹe, te iran ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Iran gha gele ru vberriọ, a gha fan iran “hin obọ orukhọ rre.” (Rom 6:14, 18, 22; Jọn 8:32) Ma bẹghe ẹre wẹẹ, te Jesu wa gha mwẹ udinmwẹ, ọ na gele mu egbe nọ ya wu uwu obalọ rhunmwuda ima.—Jọn 10:17, 18.
13. De vbene Jesu ya wu hẹ, kevbe wẹẹ, de emwi ne uwu ọghẹe ma ima re vbekpa e Jehova? (Vbe ya ghee efoto.)
13 A ya Jesu dẹ, ivbiyokuo mu ẹnrẹn, a ya unu kpamisikan ku ọre, a mu ohoghe ba ẹre, a bu ohiẹn uwu gbe ẹre, a na vbe gbe ẹre ugbemwẹ a gha wu a rrie. Ivbiyokuo keghi muẹn gha rrie eke ne iran khian na gbe ẹre rua, iran na ghi kan ẹnrẹn mu erhan. Ẹ i re obalọ nekherhe ẹre Jesu zin egbe ẹre, sokpan ọ mwẹ ọmwa ọvbehe ne emwi nọ sunu na ghi da sẹ, ọni ọre Jehova ne Osanobua ne Udazi. E Jehova te mwẹ ẹtin nọ gha ya dobọ emwi nọ sunu na yi, sokpan, ọ ma ru vberriọ. Vbọzẹ? Vbene Jehova hoẹmwẹ Ovbi ẹre sẹ, vbọ ghi zẹe nọ ma na miẹn Ovbi ẹre fan? Rhunmwuda ahoẹmwọmwa nọ mwẹ ne ima nọ. Jesu khare wẹẹ: “Osanobua hoẹmwẹ agbọn na sẹrriọ wẹẹ, ọ na rhie Ovbi ẹre ne ukpọmọkpa ne emwa nagbọn, ne ọmwaikọmwa nọ rhie ẹre ma wẹẹ irẹn mu ẹtin yan rẹn ghẹ fuan, sokpan, nọ gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ.”—Jọn 3:16.
Obalọ ne Jehova miẹn i gia gie, rhunmwuda nọ na kue yọ ne Ovbi ẹre nọ ghaan wu, nọ mieke na fan ima vbe obọ orukhọ kevbe uwu (Ghee okhuẹn 13)
14. De emwi ne uwu ọghe Jesu ma ruẹ re?
14 Uwu ọghe Jesu ọre odẹ nọ ghi maan sẹ ne Jehova ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ ivbi Adam vbe Ivi. Ọna rhie ẹre ma wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ ruẹ, ẹ i re nekherhe. Ẹ i re obalọ nekherhe ẹre Jehova miẹn, rhunmwuda nọ na kue yọ ne Ovbi ẹre nọ ghaan wu, nọ mieke na fan ruẹ vbe obọ orukhọ kevbe uwu. (1 Jọn 4:9, 10) Vbene ẹmwata, e Jehova hoo nọ ru iyobọ ne dọmwadẹ ima, ne ima mieke na sẹtin khọnmiotọ yan orukhọ fo fẹfẹfẹ!
15. De emwi nọ khẹke ne ima ru, ne ima mieke na miẹn ere vbe izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu?
15 Ẹse nọkhua ẹre Osanobua ru ne ima, nọ na ya Ovbi ẹre ne ukpọmọkpa zọ ese ne ima, na mieke na ya orukhọ ọghe ima bọ ima. Sokpan, ọ mwẹ emwi ne ima gha ru deghẹ ima hoo ne Osanobua ya orukhọ ọghe ima bọ ima. Vbe ọni a khin? E Jọn ne Ọ Dinmwi Ọmwa Ye Amẹ kevbe Jesu Kristi wa rhie ewanniẹn ye inọta na, iran khare wẹẹ: “Wa roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, rhunmwuda, Arriọba ẹrinmwi sotọ nẹ.” (Mat 3:1, 2; 4:17) Nọnaghiyerriọ, adeghẹ ima hoo ne ima sẹtin khọnmiotọ yan orukhọ, ne ima vbe do gha re ọsie Erha ima nọ rre ẹrinmwi, ọ khẹke ne ima roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Sokpan, de emwi ne ọmwa gha ru nọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, ọ roro iro fi uyinmwẹ werriẹ nẹ, kevbe wẹẹ, de vbene ọna gha ya sẹtin ru iyobọ ne ima ya gha ru emwi nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova agharhemiẹn wẹẹ, emwa orukhọ ẹre ima khin? Ma gha rhie ewanniẹn ye avbe inọta na vbe ako iruẹmwi nọ ghi lelẹe.
IHUAN 18 Gbọyẹmwẹ Ye Adẹwerriegbe
a ẸMWẸ NA RHAN OTỌ RE: Vbe Baibol, emwi ne “orukhọ” demu, sẹtin gha re abakuru ne ima ru, rhunmwuda ne ima ma na yin vbe odẹ nọ gu ilele ọghe Jehova ro. Sokpan, ọ sẹtin vbe gha re amagba ne ima re vbe ukhu vbe obọ Adam. Orukhọ ne ima re vbe ukhu ẹre ọ si ẹre ne ima na wu.
