1. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha lele adia ọghe Jehova? Ru igiemwi yọ.

 GIA kha wẹẹ u wiri vbe ẹgbo. Emwi bun nọ gha sẹtin rhie ikuanegbe nuẹn vbe ẹgbo na, vbe na ghee, avbe aranmwẹ nọ khọọ, avbe aranmwẹ negiẹrẹ ni gha sẹtin si emianmwẹ, avbe erhan ni mwẹ obi, kevbe uye ne okuta vuọẹn. U i khian sẹtin ghọghọ, vbe u gha miẹn ọmwa nọ gha sẹtin ma ruẹ odẹ, ne u ghẹ mieke na dekun avbe emwi na ni gha sẹtin rhie ikuanegbe nuẹn! Te agbọn na vbe yevbe na ghee ẹgbo na. Emwi ughughan nọ gha sẹtin rhie ikuanegbe ne ima vbe odẹ ọghe orhiọn ẹre ọ vuọn agbọn na. Sokpan, ma mwẹ ọmwa nọ su ima, ọni ọre Jehova, ọmwa nọ gbae ẹre irẹn khin. Ọ keghi su ima la odẹ ne ẹbe i ye, ọni ọre odẹ nọ rrie arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe agbọn ọgbọn.

2. De vbene Jehova ya dia ima hẹ?

² De vbene Jehova ya dia ima hẹ? Emwi ne Jehova wa mobọ loo ya dia ima ọre Ẹmwẹ ọghẹe nọ re Baibol. Vbọrhirhighayehẹ, ọ vbe loo emwa nagbọn ne irẹn ya zẹ ihegbe. Vbe igiemwi, ọ loo “ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ mwẹ ẹwaẹn” ya kpemehe emwi ughughan nọ ya ima sikẹ ọre sayọ kevbe nọ ya ima ru azẹ nọ maan. (Mat 24:45) E Jehova vbe loo ikpia eso ni gbegba ya dia ima. Vbe igiemwi, ọ loo avbe ọgbaroghe ọghe otako kevbe ediọn ni rre iko ya rhie igiọdu kevbe adia ne ima, avbe adia na keghi ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa. Ma wa ya ekhọe hia kpọnmwẹ e Jehova nọ na dia ima vbe ẹghẹ nọ wegbe ne ima ye na! Avbe adia na, ẹre ọ zẹ ne ima na ye re ọsie Osanobua, ẹre ọ khian vbe su ima la odẹ nọ rrie arrọọ ọghe etẹbitẹ.

3. Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Ọrheyerriọ, ọ sẹtin gha lọghọ ima ugbẹnso ne ima sẹtin lele adia nọ ke obọ e Jehova rre, katakate deghẹ a na miẹn wẹẹ, emwa ni ma gba ẹre ọ rhie avbe adia na ne ima. Vbọzẹ? Rhunmwuda, a sẹtin miẹn wẹẹ, adia ne iran rhie ne ima i re emwi ne ima te gualọ. Ra ma sẹtin gha ghee ẹre we ẹwaẹn i rre avbe adia ne iran rhie  ne ima, rhunmwuda ọni, ma ghi gha roro ẹre wẹẹ, ẹ i re obọ e Jehova ẹre ọ ke rre. Ọ ghaa yerriọ, ọ khẹke ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova ẹre ọ su emwa rẹn vbe ẹdẹnẹrẹ kevbe wẹẹ, ma gha miẹn afiangbe nibun deghẹ ima na gha lele adia ọghẹe. Ne ima mieke na gele gha mwẹ ilẹkẹtin nọ wegbe wẹẹ, e Jehova ẹre ọ su emwa rẹn, ma gha guan kaẹn (1) vbene Jehova ya su emwa rẹn vbe ẹghẹ nẹdẹ, (2) vbene ọ ya su ima vbe ẹdẹnẹrẹ (3) kevbe afiangbe ne ima miẹn deghẹ ima na ye gha lele adia ọghẹe.

VBENE JEHOVA YA GHA SU IVBI IZRẸL

4-5. De vbene Jehova ya rhie ẹre ma wẹẹ, e Mozis ẹre irẹn ghaa loo ya su Ivbi Izrẹl? (Ghee efoto nọ rre odaro ebe na.)

⁴ E Jehova keghi zẹ e Mozis nọ su Ivbi Izrẹl ladian vbe Igipt. E Jehova na wa vbe gi Ivbi Izrẹl rẹn wẹẹ, irẹn ẹre ọ ghaa ya Mozis su iran. Vbe igiemwi, ọ keghi ya orrẹ ọghe okuku gha su iran vbe ẹghẹ avan, ọ na ya ọghe erhẹn gha su iran vbe asọn. (Ẹks 13:21) Te Mozis wa gha lele orrẹ na, orrẹ na ẹre ọ su irẹn vbe Ivbi Izrẹl sẹ Okun Nọ Baa. Afianma keghi suẹn gha fian Ivbi Izrẹl vbe iran ghi suẹn gha roro ẹre wẹẹ, uwu ẹre ọ wa rre na, rhunmwuda, okun de gbe iran odẹ, ivbiyokuo Igipt vbe khu iran dee vbe iyeke. Iran na gha kha wẹẹ, e Mozis ma rẹn emwi nọ ru, ẹre ọ si ẹre nọ na su iran gha die Okun Nọ Baa. Sokpan, e Mozis ma zẹdẹ ba ẹre ku. Ẹ i re te Mozis bibi odẹ, e Jehova ẹre ọ tobọre ya e Mozis su emwa rẹn sẹ vba. (Ẹks 14:2) Osanobua na ghi miẹn iran fan vbe odẹ ọghe ọyunnuan.—Ẹks 14:​26-28.

⁵ Vbe ọwara ukpo 40 nọ ghi lelẹe, te Mozis wa ye yayi wẹẹ, Osanobua ẹre ọ loo orrẹ ọghe okuku ya gha su emwa rẹn la uwu ato. a Ọ mwẹ ẹghẹ ne Jehova ya ru ẹre ne orrẹ na gha rre uhunmwu ibọkpọ ọghe Mozis, Ivbi Izrẹl hia keghi sẹtin gha bẹghe ẹre vbe eke nọ ye na. (Ẹks 33:​7, 9, 10) Uwu orrẹ na ẹre Jehova kegha gu e Mozis guan, e Mozis ghi ya tama Ivbi Izrẹl emwi hia ne Jehova khare. (Psm 99:7) Gele gele, Ivbi Izrẹl wa bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova ẹre ọ ghaa loo e Mozis ya su iran.

6. De emwi ne Ivbi Izrẹl ru vbe Jehova rhie adia ne iran? (Nọmbas 14:​2, 10, 11)

⁶ Ọ keghi re emwi nọ da ọmwa wẹẹ, Ivbi Izrẹl ni bun sẹ ma yayi wẹẹ, ọmwa ne Jehova ya zẹ ihegbe ẹre Mozis ghaa khin. (Tie Nọmbas 14:​2, 10, 11.) Iran ma kue miẹn e Mozis yi zẹvbe ọmwa ne Jehova ya su iran. Rhunmwuda ọni, orre nii ma la Otọ Na Ru Eyan Rẹn.—Nọm 14:30.

7. Sunu ye emwa eso ni lele adia ọghe Jehova. (Nọmbas 14:24) (Vbe ya ghee efoto.)

⁷ Vbọrhirhighayehẹ, Ivbi Izrẹl eso wa ye gha lele adia ọghe Jehova. Vbe igiemwi, e Jehova keghi kha wẹẹ: “E Kelẹb . . . ya ekhọe hia mudia ke mwẹ gbain.” (Tie Nọmbas 14:24.) Osanobua keghi fiangbe Kelẹb, ọ na kue mu otọ nọ yẹẹ ọre nẹẹn vbe otọ e Kenan. (Jọs 14:​12-14) Orre ọvbehe ọghe Ivbi Izrẹl nọ ghi lelẹe wa vbe rhie igiemwi esi yotọ vbe nọ dekaẹn na gha lele adia ọghe Jehova. Vbe Jọsua ghi rhie ihe Mozis zẹvbe ọmwa nọ ghi gha su Ivbi Izrẹl, “iran kegha ya ọghọ nẹẹn vbe ẹdagbọn rẹn hia.” (Jọs 4:14) Rhunmwuda ọni, e Jehova keghi mu otọ nọ ru eyan rẹn ne iran.—Jọs 21:​43, 44.

8. Rhan otọ vbene Jehova ya dia emwa rẹn vbe ẹghẹ ọghe avbe ọba ọghe Izrel. (Vbe ya ghee efoto.)

⁸ Vbe ukpo nibun ghi gberra nẹ, e Jehova na vbe zẹ emwa eso zẹvbe ọbuohiẹn ne iran gha su emwa rẹn. Vbe ẹghẹ ọghe avbe ọba, e Jehova na ghi zẹ avbe akhasẹ ne iran gha su emwa rẹn. Avbe ọba ni ya ẹkoata ga e Jehova wa gha họn ẹmwẹ ne avbe akhasẹ na. Vbe igiemwi, Ọba ighẹ e Devid keghi mu egbe rriotọ, ọ na wa miẹn ọnrẹn yi, adia ne akhasẹ ighẹ e Natan rhie nẹẹn. (2 Sam 12:​7, 13; 1 Krọ 17:​3, 4) Ọba ighẹ e  Jehosiafat wa gha lele adia ọghe akhasẹ ighẹ e Jahaziẹl, ọ na vbe gha rhie igiọdu ne emwa ni rre Juda ne iran “mu ẹtin yan avbe akhasẹ [ọghe Osanobua].” (2 Krọ 20:​14, 15, 20) Vbe ẹghẹ ne Ọba ighẹ Hẹzekaia na gha rre uwu ọlọghọmwa nọ wegbe, ọ na bu akhasẹ ighẹ Aizaia nọ rhie adia ne irẹn. (Aiz 37:​1-6) Ẹghẹ ke ẹghẹ ne avbe ọba ọghe Izrẹl ya lele adia ọghe Jehova, e Jehova ghi fiangbe iran, ọ ghi vbe gbogba ga Ivbi Izrẹl. (2 Krọ 20:​29, 30; 32:22) Ọ te khẹke ne ọna ya Ivbi Izrẹl hia rẹn wẹẹ, e Jehova ẹre ọ ghaa loo avbe akhasẹ ya su emwa rẹn. Ọrheyerriọ, avbe ọba ni bun sẹ vbe otọ Izrẹl kevbe Ivbi Izrẹl tobọ iran kegha he ẹmwẹ ye avbe akhasẹ ọghe Jehova obọ.—Jer 35:​12-15.

VBENE JEHOVA YA SU IVBI OTU E KRISTI NI GHAA RRỌỌ VBE ẸGHẸ NẸDẸ

9. De ọmwa ne Jehova loo ro ya su Ivbi Otu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ? (Vbe ya ghee efoto.)

⁹ Vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ ọghe Jesu, e Jehova keghi mu iko ọghe Ivbi Otu e Kristi gbọọ. De vbene Jehova ya gha su iran hẹ? Ọ keghi zẹ Jesu nọ gha re uhunmwuta ọghe iko ọghe Ivbi Otu e Kristi. (Ẹfis 5:23) Sokpan, Jesu ma wa tobọre gha dia dọmwadẹ erhuanegbe ọghẹe, avbe ukọ kevbe ediọn ni rre Jerusalẹm ẹre Jesu ya gha su iran. (Iwinna 15:​1, 2) Vbe deba ọni, a vbe gha zẹ ediọn ne iran gha gbaroghe dọmwadẹ iko.—1 Tẹs 5:12; Taitọs 1:5.

10. (a) De emwi ne Ivbi Otu e Kristi ni bun sẹ ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ ru, vba rhie adia ne iran? (Iwinna 15:​30, 31) (b) Vbọzẹ ne emwa eso ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ, ma na lele adia ọghe emwa ne Jehova ya zẹ ihegbe? (Ya ghee ẹkpẹti nọ mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “ Evbọzẹe Ne Emwa Eso Ma Na Yayi Wẹẹ, E Jehova Loo Emwa Nagbọn Ya Su Emwa Rẹn.”)

¹⁰ Ivbi Otu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ lele adia ọghe Jehova ra? Ekhọe hia ẹre ni bun sẹ wa ya gha lele adia na rhie ne iran. Uhiẹn, “ẹko iran keghi vuọn ne oghọghọ ye ẹmwẹ igiọdu” na ghaa rhie ne iran. (Tie Iwinna 15:​30, 31.) Sokpan, de vbene Jehova ghi ya su emwa rẹn vbe ẹdẹnẹrẹ?

DE VBENE JEHOVA YA SU IMA VBE ẸDẸNẸRẸ

11. De vbene Jehova he ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn dia emwa ni mu asanikaro vbe ẹghẹ ne ima ye na? Ru igiemwi yọ.

¹¹ E Jehova wa ye su emwa rẹn vbe ẹdẹnẹrẹ. Ẹmwẹ ọghẹe kevbe Ovbi ẹre nọ re uhunmwuta ọghe iko ẹre ọ loo ya su iran. Ma vbe bẹghe osẹ nọ rhie ẹre ma wẹẹ, e Jehova ye loo emwa ya su emwa rẹn vbe ẹdẹnẹrẹ ra? Ẹn. Vbe igiemwi, gi  ima guan kaẹn emwi nọ sunu vbe iyeke ukpo 1870. E Charles Taze Russell kevbe etẹn ọvbehe keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ukpo 1914 ẹre Arriọba Osanobua khian suẹn gha kha vbe ẹrinmwi. (Dan 4:​25, 26) Ẹmwẹ akhasẹ nọ rre uwu e Baibol ẹre ọ ru iyobọ ne iran ya rẹn ọnọna. E Jehova ghaa dia iran, zẹvbe ne iran ya gha ya e Baibol ru ezanzan ra? Ẹn, ọ ghaa dia iran. Emwi ughughan nọ sunu vbe uhunmwu otagbọn na vbe ukpo 1914 gele wa rhie ẹre ma wẹẹ, ukpo nii ẹre Arriọba Osanobua suẹn gha kha. Okuo Ọgbagbọn Nokaro keghi suẹn gha khọn, okpe emianmwẹ na gba ehe hia, igbohiotọ na suẹn gha sunu, ukhunmwu na vbe suẹn gha fi. (Luk 21:​10, 11) Te Jehova wa gele gha loo Ivbi Otu e Kristi na, ni mwẹ ekhọe ata ya dia emwa rẹn.

12-13. De emwamwa eso na ru vbe ẹghẹ Okuo Ọgbagbọn Nogieva, nọ ru iyobọ ne etẹn ya rhie egbe ye iwinna ikporhu sayọ?

¹² Gi ima vbe guan kaẹn emwi nọ sunu vbe ẹghẹ Okuo Ọgbagbọn Nogieva. Vba ghi mu ukpa mu uwerhẹn ghee emwi nọ rre ebe Arhie Maan 17:​8, etẹn eso ni rre igiogbẹ, keghi bẹghe ẹre wẹẹ, ẹ i re okuo na ẹre ọ khian su fi okuo Amagẹdọn, sokpan okuo na gha ghi fo nẹ, ọfunmwegbe a gha rrọọ, kevbe wẹẹ, ọna gha kie ẹkpotọ yọ ne eguọmwadia e Jehova ya rhie egbe ye iwinna ikporhu sayọ. Rhunmwuda ọni, otu e Jehova keghi mu owebe ọkpa gbọọ na tie ẹre, Watchtower Bible College (School) of Gilead na mieke na ma etẹn na gi yo isi emwi, ne iran sẹtin gha kporhu kevbe ne iran sẹtin gha ma emwa emwi vbe otọ ẹvbo ughughan vbe uhunmwu otagbọn hia. Uhiẹn, vbe okuo nii ma he ye fo vbe otọ, a suẹn gha gie avbe arọndẹ na gie yo isi yo ehe ughughan nẹ. Vbe deba ọni, ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan, keghi ru emwamwa ọghe owebe na tie ẹre, Course in Theocratic Ministry b na ya ru iyobọ ne etẹn ni rre iko, ne iran sẹtin gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne iran ya kporhu kevbe odẹ ne iran ya ma emwa emwi. Ena hia ẹre a ru, na ya mu emwa ọghe Osanobua egbe yotọ khẹ iwinna nọ dee vbe odaro.

¹³ Ma gha ghee emwi hia nọ sunu, ma gha bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova wa gele gha dia emwa rẹn vbe ẹghẹ nọ wegbe nii. Ke ẹghẹ Okuo Ọgbagbọn Nogieva gha dee, emwa ọghe Jehova wa kporhu vbe otọ ẹvbo nibun, vbe nai na kpokpo  iran. Uhiẹn, te iwinna na wa da otọ vbe otọ ẹvbo nibun.

14. Vbọzẹ ne ima gha na sẹtin mu ẹtin yan adia nọ ke obọ otu e Jehova rre kevbe nọ ke obọ avbe ediọn rre? (Arhie Maan 2:1) (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁴ Vbe ẹdẹnẹrẹ, Ẹbu Nọ Su wa vbe lele adia ọghe Kristi. Iran hoo ne adia ne iran rhie ne etẹn gha re adia nọ ke obọ e Jehova vbe Jesu rre. Iran keghi loo avbe ọgbaroghe ọghe otako kevbe ediọn ya rhie adia ne etẹn ni rre iko. c Ediọn ni re etẹn na hannọ zẹ, ya sẹ egbe ediọn nikẹre ni rre iko rre “obọ erha ọmwa” ọghe Jesu. (Tie Arhie Maan 2:1.) Sokpan, ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ emwa ni ma gba ẹre avbe ediọn na khin, iran vbe ru abakuru. Ọ vbe gha mwẹ ẹghẹ ne Mozis, e Jọsua kevbe avbe ukọ ya ru abakuru. (Nọm 20:12; Jọs 9:​14, 15; Rom 3:23) Ọrheyerriọ, te Kristi ye dia ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe avbe ediọn, te ọ khian ye gha ru vberriọ “vbe ẹghẹ hia, rhinrin ya sẹ ufomwẹ agbọn.” (Mat 28:20) Nọnaghiyerriọ, te ọ khẹke ne ima gha lele avbe adia nọ ke obọ emwa nọ loo ya su ima rre.

MA WA MIẸN AFIANGBE NIBUN DEGHẸ IMA NA YE GHA LELE ADIA ỌGHE JEHOVA

15-16. Vbua miẹn ruẹ vbe obọ emwa ni lele adia ọghe Jehova?

¹⁵ Ma gha miẹn afiangbe nibun nian deghẹ ima na ye gha lele adia ọghe Jehova. Vbe igiemwi, Andy vbe ọvbokhan rẹn ighẹ e Robyn keghi lele adia nọ ke obọ otu rre, iran keghi ya arrọọ ọghe iran khian nekhuẹrhẹ. (Ya ghee study note ọghe Matiu 6:22.) Rhunmwuda ọni, iran na ghi sẹtin rhie egbe ye iwinna owa ugamwẹ na bọlọ. E Robyn khare wẹẹ: “Avbe owa nekherhe nẹi mwẹ ukoni ẹre ima wa mobọ gha dia. I na vbe khiẹnnẹ avbe emadogua nibun ne I te loo ya mu efoto, efoto na mu te yẹẹ mwẹ gbe. I na wa gha viẹ vbe I khiẹnnẹ avbe emwi na. Sokpan, vbe na ghee ọvbokhan Ebraham ighẹ e Sera, I keghi ya ekhọe hia tae wẹẹ, I i khian rhie aro tua avbe emwi ne I sẹ rae nẹ, afiangbe nọ khẹ mwẹ vbe odaro ẹre I khian rhie aro tua.” (Hib 11:15) De afiangbe ne iran ghi miẹn? E Robyn khare wẹẹ: “Te ọyẹnmwẹ wa sẹ ima ne ima na rẹn wẹẹ, ma ya emwi hia ne ima mwẹ rhie uyi gie Jehova. Ma ghaa ru iwinna ugamwẹ ọghe ima, ọ keghi ya ima bẹghe vbene emwi khian gha ye hẹ vbe agbọn ọgbọn.” Andy khare wẹẹ: “Ọyẹnmwẹ wa sẹ ima rhunmwuda ma keghi loo ẹghẹ kevbe ẹrhiọn ọghe ima ye iwinna ugamwẹ e Jehova.”

 ¹⁶ De odẹ ọvbehe ne Jehova ya fiangbe ima vbe ima ghaa lele adia ọghẹe? Vbe Marcia ghi ladian nẹ vbe owebe nukpogieva, a keghi rhie adia nẹẹn, nọ rhie egbe ye iwinna arọndẹ, e Marcia na gele ru vberriọ. (Mat 6:33; Rom 12:11) Ọtẹn nokhuo na khare wẹẹ: “A keghi tama mwẹ ni do ruẹ emwi vbe owebe nọ yo vbe ukpo enẹ, vbene I i khian na hae igho rhọkpa, I ke ya ladian (scholarship). Sokpan, te I wa gha hoo ne I rhie egbe ye ugamwẹ e Jehova sayọ. Rhunmwuda ọni, I na ghi suẹn owebe na na ma ọmwa iwinna obọ, ne I mieke na miẹn emwi ya gha gaga egbe zẹvbe ne I ya ru iwinna arọndẹ. Ọkpa vbe azẹ nọ ghi maan sẹ ne I ru vbe ẹdagbọn mwẹ, ẹre ọna wa khin. Arọndẹ ọghe ẹghẹ hia ẹre I khin nian, iwinna ne I ru vbe kie ẹkpotọ mẹ ya gha winna vbe Bẹtẹl vbe ẹdẹ eso vbe uwu uzọla, I wa vbe mwẹ iwinna nekpataki ọvbehe ne I ru vbe ugamwẹ e Jehova.”

17. De afiangbe ọvbehe ne ima khian miẹn deghẹ ima na ye gha lele adia ọghe Jehova? (Aizaia 48:​17, 18)

¹⁷ Ugbẹnso, ma wa vbe miẹn adia nọ gbogba ga ima, ne ima ghẹ gha khu emwi ewe khian kevbe nọ ru iyobọ ne ima ya gban egbe ne emwi ni gha sẹtin ya ima rra uhi ọghe Osanobua. Ma wa miẹn afiangbe nibun vbe ima ghaa lele avbe adia na. Ma ghi gha mwẹ ekhọe ọguọmwaziro nọ hianrẹn, ma i khian vbe de ye ẹti. (1Tim 6:​9, 10) Ẹghẹ nii, ma ghi sẹtin ya ekhọe hia gha ga e Jehova, ọna ẹre ọ khian ya ima gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko, ọfunmwegbe kevbe isọkẹn.—Tie Aizaia 48:​17, 18.

18. Vbọzẹ ne u na hoo ne u ye gha lele adia ọghe Jehova?

¹⁸ Ọghe ne ẹmwata, te Jehova khian ye gha loo emwa nagbọn ya su emwa rẹn vbe ẹghẹ orueghe nọkhua, uhiẹn ya sẹ Ukpo Arriaisẹn Ọkpa Ne Jesu Khian Ya Kha. (Psm 45:16) Ma gha ye gha lele avbe adia na, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ẹ i re emwi ne ima te gualọ ra? Ma gha sẹtin ru ọna, deghẹ ima na gha lele adia ọghe Jehova nian. Nọnaghiyerriọ, wa gi ima hia gha lele adia ọghe Jehova vbe ẹghẹ hia, ya sẹ egbe adia ne avbe ikpia na zẹ nọ gha gbaroghe ima, rhie ne ima. (Aiz 32:​1, 2; Hib 13:17) Zẹvbe ne ima ya ru vberriọ, wa gi ima mu ẹtin yan e Jehova nọ re ọmwa nọ su ima, nọ vbe dia ima la odẹ ne ẹbe i ye, ọni ọre odẹ nọ rrie arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe agbọn ọgbọn.