AKO IRUẸMWI 20
Vbene Ima Khian Ya Gha Mwẹ Alaghodaro Vbe Odẹ Ne Ima Ya Na Erhunmwu
“Uwa ta enegbe uwa hia ma rẹn.”—PSM 62:8.
IHUAN 45 Emwi Ne I Mu Roro
OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA a
1. De emwi ne Jehova wẹẹ ne ima gha ru? (Ghee efoto nọ rre ipapa 3.)
DE ỌMWA ne ima gha sẹtin tu tie vbe ima ghaa gualọ ifuẹko kevbe ibude? Ma hia wa rẹn ewanniẹn ọghe inọta na. Ma gha sẹtin tu tie Jehova vbe erhunmwu. E Jehova tobọre ẹre ọ tama ima ne ima ru vberriọ. Ọ hoo ne ima “gha na erhunmwu vbe ẹghẹ hia.” (1 Tẹs 5:17) Ma gha sẹtin na erhunmwu gie Jehova vbe ẹghẹ ke ẹghẹ, ma ghi vbe rinmwiaẹn nọ rhie adia ne ima, nọ gha ru iyobọ ne ima vbe ẹdagbọn ima. (Itan 3:5, 6) Osa nọ zẹ emwi obọ ẹre Jehova khin, rhunmwuda ọni, ọ wẹẹ ima gha sẹtin na erhunmwu gie irẹn inugba nọ rhirhi gha khin.
2. Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?
2 Ma wa ya aro nọ ghaan ghee ẹkpotọ nọ kie ne ima ya gha na erhunmwu. Ọrheyerriọ, rhunmwuda emwi nibun ne ima ru vbe obọ, ọ sẹtin gha lọghọ ne ima miẹn ẹghẹ ya gha na erhunmwu. Ma sẹtin vbe do bẹghe ẹre wẹẹ, ọ khẹke ne ima gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne ima ya na erhunmwu. Osa ru ẹse wẹẹ, ẹmwẹ igiọdu kevbe ibude wa rre uwu e Baibol nọ gha sẹtin ru iyobọ ne ima. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn emwi ne ima gha miẹn ruẹ vbe obọ e Jesu, nọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima sẹtin gha zẹ ẹghẹ kọ ya na erhunmwu. Ma gha vbe guan kaẹn emwi isẹn ne kpataki ne ima gha sẹtin rhie ba erhunmwu ne ima na, nọ gha ya ima gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne ima ya na erhunmwu.
E JESU KEGHI ZẸ ẸGHẸ KỌ YA GHA NA ERHUNMWU
3. De emwi ne Jesu ruẹ re vbekpa erhunmwu?
3 E Jesu rẹnrẹn wẹẹ, aro nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee erhunmwu ne ima na. Ukpo nibun vbene Jesu te gha die agbọn na, ọ bẹghe vbene Jehova ya họn erhunmwu eguọmwadia ẹre ni ya ẹkoata gae, ke ikpia kevbe ikhuo. Vbe igiemwi, e Jesu ghaa gu Erhae rre ẹrinmwi, vbe Erhae họn erhunmwu ne Hanna, e Devid, Ẹlaija, kevbe ne emwa nibun ọvbehe ya ekhọe hia na. (1 Sam 1:10, 11, 20; 1 Ọba 19:4-6; Psm 32:5) Ẹi khabe ne Jesu na ma erhuanegbe ẹre ne iran gha na erhunmwu vbe ẹghẹ hia kevbe ne iran gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha họn erhunmwu iran!—Mat 7:7-11.
4. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe erhunmwu ọghe Jesu?
4 E Jesu wa na erhunmwu gie Jehova vbe ọ rre agbọn na, odẹ vbenian, ẹre ọ ya rhie igiemwi esi yotọ ne erhuanegbe ẹre. Vbe ẹghẹ ne Jesu na gha rre agbọn na, te ọ wa gha na erhunmwu vbe ẹghẹ hia. Ọ keghi zẹ ẹghẹ kọ nọ khian ya gha na erhunmwu, rhunmwuda ọ ghaa mwẹ emwi nibun nọ ru vbe obọ, erriọ emwa vbe ya gha bi lelẹe. (Mak 6:31, 45, 46) Ọ ghi rhiọrre vbe owiẹ fio, irẹn ọkpa ghi fẹko ya na erhunmwu. (Mak 1:35) Ọ mwẹ asẹ ọkpa ne Jesu ya na erhunmwu vbe asọn ohoho, vbe ọ khian ru azẹ ne kpataki. (Luk 6:12, 13) Ẹi re avbiẹ inugba ẹre Jesu na erhunmwu vbe asọn nọ gbe fi ẹdẹ nọ wu, vbene ọ te werriẹ aro daa edanmwẹ nọ ghi wegbe sẹ vbe uwu edanmwẹ hia nọ miẹn vbe otagbọn na.—Mat 26:39, 42, 44.
5. Vbe ima khian ya sẹtin ya egbe taa e Jesu hẹ, vbe ima ghaa na erhunmwu?
5 Igiemwi ọghe Jesu ma ima re wẹẹ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ma mwẹ emwi nibun ne ima ru vbe obọ, ọ khẹke ne ima ye zẹ ẹghẹ kọ ne ima khian ya gha na erhunmwu. Vbene a ghee Jesu, te ọ khẹke ne ima gha mwẹ ẹghẹ ne ima khian ya gha na erhunmwu, ma sẹtin rhiọrre vbe owiẹ fio, ra ma sẹtin muẹn ye ẹghẹ ota. Ma gha ru vberriọ, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ẹkpotọ ne kpataki ne Jehova kie ne ima ya gha na erhunmwu gie ẹre. Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Lynne, wa ye yerre vbene ọ ghaa ye irẹn hẹ vbe irẹn rẹnrẹn wẹẹ, e Jehova kie ẹkpotọ yọ na ya gha na erhunmwu gie ẹre. Ọ khare wẹẹ, “Vbe I ghi rẹn wẹẹ I gha sẹtin na erhunmwu gie Jehova ẹghẹ ke ẹghẹ nọ rhirhi gha khin, ọ keghi ru iyobọ mẹ ya gha ghee Jehova zẹvbe Ọse mwẹ ne kankankan. I na vbe gha hoo ne I gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne I ya na erhunmwu.” Ma nibun wa vbe mwẹ egbe iziro vbenian. Nian, gi ima guan kaẹn emwi isẹn ne kpataki ne ima gha sẹtin rhie ba erhunmwu ne ima na.
EMWI ISẸN NE KPATAKI NE IMA GHA SẸTIN RHIE BA ERHUNMWU ỌGHE IMA
6. Zẹvbe nọ rre ebe Arhie Maan 4:10, 11, de emwi nọ khẹke Jehova?
6 Gha rhie urhomwẹ ne Jehova. Vbe umian ọghe ọyunnuan ne ukọ e Jọn miẹn, ọ keghi miẹn ediọn 24 vbe iran ga e Jehova vbe ẹrinmwi. Iran na gha rhie urhomwẹ nẹẹn, iran na kha wẹẹ, ọ “sẹ na gha rhie uyi kevbe ọghọ kevbe ẹtin na.” (Tie Arhie Maan 4:10, 11.) Ọ mwẹ emwi nibun nọ wa vbe ya avbe odibosa rhie urhomwẹ ne Jehova. Iran gu e Jehova rre ẹrinmwi, iran wa vbe rẹn ọnrẹn ẹsẹsẹmwẹse. Emwi hia ne Jehova ru vbe ya iran rẹn aro ọmwa nọ khin. Iran gha bẹghe vbene Jehova ya ru emwi, ọ ghi gua iran kpa ya gha rhie urhomwẹ nẹẹn.—Job 38:4-7.
7. De emwi ne ima gha sẹtin rho e Jehova yi?
7 Ọ vbe khẹke ne ima gha rhie urhomwẹ ne Jehova vbe erhunmwu, ma ghi gie ẹre rẹn vbene ima hoẹmwẹ ọnrẹn hẹ kevbe emwi nọ yẹẹ ima vbekpa ẹre. Zẹvbe ne u ya ruẹ e Baibol ne egbuẹ, u ghi hia ne u gualọ emwi eso nọ ghi yẹẹ ruẹ sẹ vbekpa aro ọmwa ne Jehova khin. (Job 37:23; Rom 11:33) Iyeke ọni, u ghi tama e Jehova vbene emwi ne u ruẹ re vbekpa ẹre yẹẹ ruẹ hẹ. Ma gha vbe sẹtin rho e Jehova ye iyobọ nọ ru ne ima kevbe nọ ru ne etẹn ni rre uhunmwu otagbọn hia. Ọ wa gbaroghe ima vbe ẹghẹ hia, erriọ vbe ya gbogba ga ima.—1 Sam 1:27; 2:1, 2.
8. De emwi eso ne ima gha sẹtin kpọnmwẹ e Jehova yi? (1 Tẹsalonaika 5:18)
8 Gha kpọnmwẹ e Jehova. Emwi wa bun nọ gha ya ima gha kpọnmwẹ e Jehova vbe erhunmwu. (Tie 1 Tẹsalonaika 5:18.) Ma gha sẹtin kpọnmwẹ ọnrẹn ye emwi nọ maan hia ne ima mwẹ, rhunmwuda, a gha gele wẹẹ na ghee ẹre, obọ ọre ẹre emwi nọ maan hia ke rre. (Jems 1:17) Vbe igiemwi, ma sẹtin kpọnmwẹ ọnrẹn ye odẹ ne mose mose nọ ya yi uhunmwu otagbọn kevbe emwi ughughan nọ yi. Ma gha vbe sẹtin kpọnmwẹ ọnrẹn ye arrọọ ọghe ima, ẹgbẹe ọghe ima, avbe ọse ne ima mwẹ kevbe nọ na gi ima rẹn wẹẹ emwi gha maan vbe odaro. Vbe deba ọni, ọ wa vbe khẹke ne ima kpọnmwẹ e Jehova ye ẹkpotọ nọ kie ne ima, ne ima ya gha re ọsiọre.
9. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha mwẹ ekhọe ọkpọnmwẹ ẹse?
9 Te ima gha hia ne ima tobọ ima mieke na sẹtin rẹn emwi eso nọ khẹke ne ima kpọnmwẹ e Jehova yi. Agbọn ne emwa i na kpọnmwẹ ẹse ẹre ima sẹ fi. Vbene iran khian ya miẹn emwi ne iran gualọ, ẹre iran wa rẹn, iran i vbe roro vbene iran khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran gbọyẹmwẹ ye emwi ne iran mwẹ. Deghẹ ima tobọ ima na gha yin vberriọ, emwi emwi ẹre ima khian gha nọ vbe erhunmwu. Ne ọna ghẹ mieke na sunu, ọ khẹke ne ima gha mwẹ ekhọe ọkpọnmwẹ ẹse, ma ghi hia ne ima gha kpọnmwẹ e Jehova ye emwi hia nọ ru ne ima.—Luk 6:45.
10. De vbene ekhọe ọkpọnmwẹ ẹse ya ru iyobọ ne ọtẹn nokhuo ọkpa ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa nọ ye? (Ghee efoto nọ rre ipapa 4.)
10 Ma ghaa re ọmwa nọ kpọnmwẹ ẹse, ọ gha ru iyobọ ne ima ya zin egbe ọlọghọmwa. Gi ima guan kaẹn okha ọghe Kyung-sook, nọ rre The Watchtower ọghe January 15, 2015. Avbe ọbo ebo keghi tama rẹn wẹẹ, ọ mwẹ emianmwẹ na tie ẹre lung cancer. Na kha na, emianmwẹ na kpẹẹ nẹ vbe egbe ẹre. Ọtẹn na khare wẹẹ, “Ọna keghi wa ya iro han mwẹ. I na wa gha roro ẹre wẹẹ ọghomwẹ fo nẹ, ohan na vbe gha mu mwẹ.” Vbọ ru iyobọ nẹẹn ya sẹtin zin egbe? Ọ khare wẹẹ, vbe asọn asọn, vbene irẹn te vbiẹ, irẹn ghi gha rrie odukhunmwu vbe owa irẹn, irẹn ghi ya urhu nọ la na erhunmwu gie Jehova. Irẹn ghi kpọnmwẹ e Jehova ye emwi isẹn ne irẹn gbọyẹmwẹ yi vbe ẹdẹrriọ. Ọna keghi mu ẹre orhiọn sotọ, ọ na vbe gua ẹre kpa ya rhie ẹre ma, vbene ọ hoẹmwẹ e Jehova hẹ. Aro ọre keghi dae, vbene Jehova ya ru iyobọ ne eguọmwadia ẹre hẹ vbe iran ghaa rre uwu ọlọghọmwa, ọ na vbe do bẹghe ẹre wẹẹ, afiangbe ne irẹn he miẹn bun sẹ edanmwẹ ne irẹn werriẹ aro daa. Vbe na ghee Kyung-sook, emwi wa bun ne ima gha sẹtin kpọnmwẹ e Jehova yi, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ma wa fuẹn vbe uwu ọlọghọmwa. Ma ghaa kpọnmwẹ e Jehova vbe erhunmwu, ma ghi sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima ye, orhiọn ima ghi vbe sotọ.
11. Vbọzẹ nọ na khẹke ne erhuanegbe Jesu gha mwẹ udinmwẹ, vbe Jesu ghi kpa gha rrie ẹrinmwi nẹ?
11 Tama e Jehova nọ rhie udinmwẹ nuẹn vbe u ghaa kporhu. Vbene Jesu te kpa gha rrie ẹrinmwi, ọ keghi ye avbe erhuanegbe ẹre rre, iwinna ne irẹn mu ne iran. Ọ na wẹẹ, ne iran ya sẹ osẹe ne irẹn “vbe Jerusalẹm kevbe Judia hia, kevbe Sameria, rhinrin ya sẹ ehe ne agbọn sẹ.” (Iwinna 1:8; Luk 24:46-48) Vbọ ma he kpẹẹ vba, avbe ọkaolotu ọghe Ivbi e Ju keghi ya ẹtin vbe iwegbe mu ukọ e Pita kevbe Jọn, iran na silọ iran gha rrie iko Sanhẹdrin. Iran na tama iran ne iran ghẹ ghi kporhu, iran na kue vbe ya obọ sekhae ne iran. (Iwinna 4:18, 21) De emwi ne Pita vbe Jọn ghi ru?
12. Zẹvbe nọ rre ebe Iwinna 4:29, 31, de emwi ne erhuanegbe Jesu ru?
12 E Pita vbe Jọn keghi tama avbe ọkaolotu Ivbi e Ju wẹẹ: “Uwa tobọ uwa ta nọ maan sẹ vbọ vbe odaro Osanobua, na ru ne uwa khare ra na ru ne Osanobua khare? Rhunmwuda, ẹi gi ima ru wẹẹ emwi ne aro ima sẹ nẹ, ehọ ima vbe họn rẹn nẹ, na ghẹ ghi tae ladian.” (Iwinna 4:19, 20) Vba ghi fan e Pita vbe Jọn, iran keghi na erhunmwu gie Jehova, nọ ru iyobọ ne iran, ne iran mieke na gha ru emwi nọ gualọ. Iran keghi na erhunmwu wẹẹ: “Rhie ẹtin ne ima ne eguọmwadia ruẹ, ne ima sẹtin gha kporhu ẹmwẹ ruẹ, vbe nai na fian afianma.” E Jehova wa họn erhunmwu ne iran ya ekhọe hia na.—Tie Iwinna 4:29, 31.
13. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha ọghe Jin-hyuk?
13 Arriọba gha wẹẹ, ne ima ghẹ ghi kporhu, te ima khian ye gha kporhu, odẹ vbenian te ima ya egbe taa erhuanegbe Jesu. Gia guan kaẹn ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Jin-hyuk, na mu ye eghan, rhunmwuda nọ ma na ya arriọba emwa nagbọn ike. Vbe ọ ghi rre eghan, iran na wẹẹ nọ gha gbaroghe emwa na mu ye eghan igbedia, iran na wẹẹ nẹ ghẹ gu iran guan vbekpa emwi ke emwi nọ ma kaẹn iwinna nii, iran na kue wẹẹ nẹ ghẹ ta ẹmwẹ e Baibol ma iran. Ọ keghi na erhunmwu gie Jehova nọ rhie udinmwẹ kevbe ẹwaẹn ne irẹn, ne irẹn mieke na sẹtin gha kporhu vbe ẹghẹ ke ẹghẹ ne ẹkpotọ ya kie. (Iwinna 5:29) Ọ khare wẹẹ: “E Jehova keghi ru iyobọ mẹ, ọ na rhie udinmwẹ kevbe ẹwaẹn mẹ, ne I ya sẹtin suẹn gha gu emwa nibun ruẹ e Baibol. Ifuanro isẹn ẹre I ya gha gu iran ruẹ e Baibol vbe onurho eghan ne iran ye. Vbe asọn, I ghi gbẹnnẹ elẹta ne I khian viọ ne iran vbe ẹdẹ gha gbe.” Ma gha vbe sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ ne ima ya musọe vbe iwinna ikporhu. Vbe na ghee Jin-hyuk, ma gha sẹtin na erhunmwu ne Jehova rhie udinmwẹ kevbe ẹwaẹn ne ima.
14. De emwi nọ gha ru iyobọ ne ima vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa? (Psalm 37:3, 5)
14 Rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn ne u sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne u ye. Ma nibun keghi rri oya rhunmwuda emianmwẹ, ra rhunmwuda ne iro na han ima, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ ọmwa ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn wu, ma mwẹ ọlọghọmwa vbe uwu ẹgbẹe, a zẹ ima kpokpo, ra rhunmwuda ọlọghọmwa ọvbehe. Avbe emianmwẹ ni vẹwae kevbe okuo wa yae lọghọ ne ima sẹtin zin egbe avbe ọlọghọmwa vbenian. Fannọ otọ ẹko ruẹ ma e Jehova. Tama rẹn emwi ne u la gberra vbene u gha vbe fannọ otọ ẹko ruẹ ma ọse ruẹ ne kankankan. Gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, “ọ gha yi ruẹ obọ.”—Tie Psalm 37:3, 5.
15. De vbene erhunmwu khian ya ru iyobọ ne ima ya “zin egbe vbe ẹghẹ ọlọghọmwa”? Ru igiemwi yọ.
15 Ma gha rhiegba ye erhunmwu na na, ọ gha ru iyobọ ne ima ya “zin egbe vbe ẹghẹ ọlọghọmwa.” (Rom 12:12) E Jehova rẹn emwi ne eguọmwadia ẹre la gberra. Ọ “họn utumwẹ iran.” (Psm 145:18, 19) Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ re arọndẹ na tie ẹre Kristie, nọ rre ukpo 29, wa bẹghe ẹre wẹẹ, ẹmwata ẹre ọna gele wa khin. Ọ keghi wa suẹn gha khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe vbe udemwurri. Rhunmwuda ọni, iro na wa han rẹn. Vbene ẹghẹ ya khian, ọ na vbe do họn wẹẹ, iyẹe khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe. Avbe ọbo ebo na tama rẹn wẹẹ, iyẹe i khian miẹn uhunmwu vbe emianmwẹ nii. E Kristie khare wẹẹ: “I keghi ya ekhọe hia na erhunmwu gie Jehova, nọ rhie ẹtin mẹ ya la edọmwadẹ ẹdẹ gberra. I na gha ru emwi nọ gha ya mwẹ sikẹ e Jehova sayọ, I na gha yo iko vbe ẹghẹ hia, I na vbe gha ruẹ emwi ne egbe mwẹ.” Ọ na vbe kha wẹẹ: “Erhunmwu ẹre ọ ru iyobọ mẹ ya sẹtin zin egbe vbe I rre uwu ibavbaro. I wa rẹn wẹẹ e Jehova gu mwẹ rrọọ, ọna ẹre ọ wa mu mwẹ orhiọn sotọ. Agharhemiẹn wẹẹ, emianmwẹ ne I khuọnmwi nii ma wa fo vbobọvbobọ, e Jehova wa ye họn erhunmwu mwẹ, ọ na fu mwẹ ẹko rre.” Uwa gi ima gha yerre wẹẹ, “e Jehova rẹn vbene ọ ya yuo emwa esi hin uwu edanmwẹ iran rre hẹ.”—2 Pit 2:9.
16. Vbọzẹ ne ima na gualọ iyobọ e Jehova, ne ima mieke na sẹtin lẹẹ ne emwi dan?
16 Rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn ne u ghẹ de ye edanmwẹ. Rhunmwuda ne ima na re emwa ni ma gba, ọ keghi lọghọ ima vbe ẹghẹ hia ne ima sẹtin lẹẹ ne emwi dan. E Setan wa hia vbe odẹ ke odẹ nọ gha ru emwi nọ gha yae gha lọghọ ima sayọ. Odẹ ọkpa nọ ya hia nọ mu ima ekhọe rhia, ọre emwi eso nẹi maan, na ya sọyẹnmwẹ egbe. Avbe emwi na sẹtin ya ima gha mwẹ iziro nọ ma gba, vbene ima te rẹn, ọ mu ekhọe ima rhia nẹ, ọ ghi ya ima ya ru orukhọ nọ wegbe.—Mak 7:21-23; Jems 1:14, 15.
17. Ma gha na erhunmwu wẹẹ, ne Jehova ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ de ye edanmwẹ, vbe ima khian ya zẹ owẹ lele erhunmwu nii hẹ? (Ghee efoto nọ rre ipapa 6.)
17 Ma wa gualọ iyobọ e Jehova ne ima mieke na sẹtin lẹẹ ne emwi dan. Ọ mwẹ emwi ne Jesu ta vbe erhunmwu nọ ma erhuanegbe ẹre re. Ọ khare wẹẹ: “Ghẹ gi ima de ye edanmwẹ, sokpan miẹn ima fan vbe obọ ọmwa dan nii.” (Mat 6:13) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Jehova hoo ne irẹn ru iyobọ ne ima, sokpan ọ khẹke ne ima gha nọ rẹn nọ ru iyobọ ne ima. Ma gha vbe na erhunmwu, ọ khẹke ne ima zẹ owẹ lele erhunmwu ne ima na. Ọ khẹke ne ima gha lẹẹ ne emwi ke emwi nọ gha ya ima gha mwẹ iziro nọ ma gba ne emwa ni rre uwu agbọn mwẹ. (Psm 97:10) Ma gha sẹtin gha mwẹ iziro nọ maan deghẹ ima na gha tie Baibol, ma na vbe gha ruẹ ọre ne egbe ima. Iko na yo kevbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan gha vbe sẹtin ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ iziro nọ maan. E Jehova vbe tama ima wẹẹ, irẹn i khian gi ima miẹn edanmwẹ ne ima i khian sẹtin zin egbe ẹre.—1 Kọr 10:12, 13.
18. Vbe nọ dekaẹn erhunmwu na na, de emwi nọ khẹke ne ima gha ru?
18 Ọ khẹke ne dọmwadẹ ima wa rhiegba ye erhunmwu na na, ne ima mieke na sẹtin gha mwẹ ẹkoata daa e Jehova vbe ẹghẹ nọ wegbe ne ima ye na. Zẹ ẹghẹ kọ ne u khian ya gha ya ekhọe hia na erhunmwu vbe ẹdẹgbegbe. E Jehova hoo ne ima ‘ta enegbe ima hia ma’ rẹn vbe erhunmwu. (Psm 62:8) Gha rhie urhomwẹ kevbe ekpọnmwẹ ne Jehova ye emwi hia nọ he ru. Rinmwiaẹn nọ rhie udinmwẹ nuẹn, ne u mieke na sẹtin gha kporhu. Vbe rinmwiaẹn nọ ru iyobọ nuẹn ne u sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne u ye kevbe ne u sẹtin lẹẹ ne edanmwẹ nọ rhirhi gha khin. Ghẹ gi emwi rhọkpa ra ọmwa rhọkpa mu idobo yọ ruẹ egbe, ne u ghẹ miẹn ẹghẹ ya gha na erhunmwu gie Jehova vbe ẹghẹ hia. Sokpan, de vbene Jehova ya họn erhunmwu ima hẹ? Ọna ẹre ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna.
IHUAN 42 Erhunmwu Ọghe Eguọmwadia Osanobua
a Ma hoo ne erhunmwu ne ima na gha yevbe elẹta na ya ekhọe hia gbẹn gie ọse ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn. Ọrheyerriọ, ẹi mobọ khuẹrhẹ ne ima zẹ ẹghẹ kọ ya gha na erhunmwu. Ọ sẹtin vbe gha lọghọ ima ne ima rẹn emwi ne ima khian nọ vbe erhunmwu. Emwi eva ne kpataki na ẹre ima khian ziro yan.