1. De emwi ne Jesu khian do ru vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe?

 ẸGHẸ ne afiwerriẹ nibun khian ya rhiegbe ma ẹre ima wa ye na! Vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, Jesu gha bu ohiẹn emwa hia ni rre uhunmwu otagbọn na. Jesu ghi guan kaẹn emwi nọ khian sunu, a te miẹn wẹẹ, ẹghẹ ibuohiẹn na guan kaẹn na sẹ, ọ na gi erhuanegbe ẹre rẹn “ama” nọ khian rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn rre nẹ, kevbe wẹẹ, “ẹghẹ ufomwẹ agbọn sẹ nẹ.” (Mat 24:3) Ẹmwẹ ne Jesu ta yotọ na rre ebe Matiu uhunmwu ẹnrẹn 24 kevbe 25 kevbe ebe Mak uhunmwu ẹnrẹn 13 kẹ kevbe ebe Luk uhunmwu ẹnrẹn 21.

2. Vbe ima khian zẹ iro yan, kevbe wẹẹ, de vbene avbe erre na khian ya ru iyobọ ne ima hẹ?

² Jesu keghi zẹ erre eha ya ya obọ sekhae ne ima. Avbe erre na ọre ọghe, ohuan kevbe ẹwe, uvbi ni ma rẹn okpia ni mwẹ ẹwaẹn kevbe ni kọẹn, kevbe ọghe etalẹnt. Dọmwadẹ erre na ya ima rẹn wẹẹ, vbene emwa ya yin ẹre ọ khian ta vbe na khian ya bu ohiẹn iran. Zẹvbe ne ima ya zẹ iro yan avbe erre na, ma gha guan kaẹn emwi ne ima miẹn ruẹ vbọ kevbe vbene ima khian ya gha rhie ẹre ye uyinmwẹ hẹ. Erre ne ima khian ka zẹ iro yan ọre ọghe ohuan kevbe ẹwe.

OHUAN KEVBE ẸWE

3. De ẹghẹ ne Jesu khian ya bu ohiẹn emwa?

³ Vbe erre ọghe ohuan kevbe ẹwe Jesu keghi guan kaẹn emwa ne ẹkpotọ kie na ya miẹn iyẹn nọ maan yi kevbe emwa ne ẹkpotọ kie na ya ru iyobọ ne etẹn irẹn na hannọ zẹ. (Mat 25:​31-46) Vbene okuo Amagẹdọn te suẹn ẹre Jesu  khian ya bu ohiẹn emwa na guan kaẹn na vbe “ẹghẹ orueghe nọkhua.”(Mat 24:21) Zẹvbe ne ọsuohuan wannọ ohuan hin uwu ẹbu ẹwe rre, erriọ Jesu khian vbe ru emwa ni ru iyobọ ne etẹn na hannọ zẹ, ọ ghi wannọ iran hin uwu ẹbu emwa ni ma ru iyobọ ne etẹn na hannọ zẹ rre.

4. Zẹvbe nọ rre ebe Aizaia 11:​3, 4, vbọzẹ ne ima na mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, Jesu i khian bu ohiẹn ku? (Vbe ya ghee efoto .)

⁴ Ẹmwẹ akhasẹ ni rre uwu e Baibol rhie ẹre ma wẹẹ, Jesu nọ re ọbuohiẹn ne Jehova hannọ zẹ i khian bu ohiẹn ku. (Tie Aizaia 11:​3, 4.) Ọ rhie aro sotọ vbe egbe emwa, nọ mieke na rẹn vbene iran ya yin hẹ, ẹmwẹ ni ke iran unu ladian kevbe obọ ne iran ya mu etẹn na hannọ zẹ. (Mat 12:​36, 37; 25:40) Jesu gha rẹn emwa ni gele ru iyobọ ne etẹn na hannọ zẹ kevbe ni ru iyobọ ne iran vbe iwinna na waa iran re. a Odẹ ọkpa ne kpataki ne emwa na gie re zẹvbe ohuan ya ru iyobọ ne etiẹn Kristi ọre ne iran na ru iyobọ ne iran vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Emwa vbenian ni ru iyobọ ne etẹn na hannọ zẹ ẹre a khian bu ohiẹn ọnrẹn zẹvbe “emwa esi,” ẹkpotọ ghi vbe kie ne iran ya gha mwẹ “arrọọ ọghe etẹbitẹ” vbe uhunmwu otagbọn na. (Mat 25:46; Arhie 7:​16, 17) U miẹn afiangbe nọ khian sẹ emwa ni mudia ẹse obọ! Iran gha ye gha ya ẹkoata ga e Jehova vbe ẹghẹ orueghe nọkhua kevbe vbe orueghe nọkhua gha fo nẹ, eni iran ghi gha rre “ebe arrọọ.”​—Arhie 20:15.

5. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe erre ọghe ohuan kevbe ẹwe, de emwa ni khian miẹn ere vbe erre na?

⁵ Rhikhan mu e Jehova. Emwa ni khian hin uhunmwu otagbọn na ẹre erre ọghe ohuan kevbe ẹwe ne Jesu zẹ mobọ dekaẹn. Odẹ ne iran ya rhie ẹre ma wẹẹ iran mwẹ ẹkoata daa e Jehova, ọre ne iran na ru iyobọ ne etẹn na hannọ zẹ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan kevbe ne iran na lele adia ọghe ẹbu nekherhe ọghe etẹn na hannọ zẹ, ne Jesu zẹ nọ gha mu asanikaro. (Mat 24:45) Sokpan te ọ vbe khẹke ne etẹn ni rrie ẹrinmwi ya ẹmwẹ ibude ọghe erre na wan ne egbe. Vbọzẹ? Rhunmwuda te Jesu rhie aro sotọ nọ mieke na rẹn vbene iran ya yin hẹ kevbe ẹmwẹ ni ke iran unu ladian. Ọ khẹke ne iran rhikhan mu e Jehova. Uhiẹn, Jesu vbe zẹ erre eva ọvbehe nọ ya ya obọ sekhae ne etẹn na hannọ zẹ. Avbe erre na vbe rre ebe Matiu uhunmwu ẹnrẹn 25. Nian, ma gha guan kaẹn erre ọghe uvbi ni ma rẹn okpia ni mwẹ ẹwaẹn kevbe ni kọẹn.

UVBI NI MA RẸN OKPIA NI MWẸ ẸWAẸN KEVBE NI KỌẸN

6. De emwi ne uvbi isẹn ru nọ rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ẹwaẹn? (Matiu 25:​6-10)

⁶ Vbe erre ọghe avbe uvbi ne Jesu zẹ, ọ keghi guan kaẹn uvbi igbe ni ma rẹn okpia ni ya miẹn ọdafẹn ovbiọha. (Mat 25:​1-4) Iran hia wa ya aro yọ wẹẹ, iran gha lele ọdafẹn ovbiọha gha rrie ugie orọnmwẹ ọghẹe. Jesu keghi gie isẹn vbọ zẹvbe emwa ni “mwẹ ẹwaẹn,” ọ na gie isẹn nikẹre zẹvbe emwa “ni kọẹn.” Te avbe uvbi ni mwẹ ẹwaẹn ni rrọọ wa mu egbe yotọ, erriọ iran vbe ya gha bodẹ. Te iran wa mu egbe ne iran ya diakhẹ ọdafẹn ovbiọha, ọ gha khọnrẹn wẹẹ ogiasọn ẹre ọ ya rre. Rhunmwuda ọni, iran keghi mu urhukpa nọ loo ofigbọn lele egbe. Iran na kue ya ofigbọn gbe akhua, a i rẹn deghẹ ọdafẹn ovbiọha ma rherhe rre. Te iran wa gele mu egbe, ne urhukpa ọghe iran ghẹ mieke na dọyọ. (Tie Matiu 25:​6-10.) Ọdafẹn ovbiọha ghi rre, uvbi ni mwẹ ẹwaẹn ni rrọọ na ghi lelẹe lae ugie orọnmwẹ ọghẹe. Erriọ vbe ye, a gha bu ohiẹn etẹn na hannọ zẹ ni rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ẹkoata daa e Jehova kevbe ni bodẹ ya sẹ ẹghẹ ne  Kristi khian ya rre zẹvbe emwa ni gha deba ọdafẹn ovbiọha nọ re Jesu Kristi vbe Arriọba ẹrinmwi. b (Arhie 7:​1-3) Avbe uvbi ni kọẹn ghi vbo?

7. Vbọ sunu daa uvbi isẹn ni kọẹn, kevbe wẹẹ, vbọzẹ?

⁷ Nọ ne uvbi isẹn ni kọẹn, iran ma mu egbe vbe na ghee uvbi isẹn nikẹre vbe ẹghẹ ne ọdafẹn ovbiọha ya rre. Kherhe ẹre ọ ghi kẹ ne urhukpa ọghe iran dọyọ, na kha na iran ma ya ofigbọn rhọkpa gbe akhua rre. Vbe iran ghi họn wẹẹ, ọdafẹn ovbiọha dee, iran na ghi ya gha gualọ ofigbọn ne iran khian dẹ. Ọ ma he kẹ iran ya rre vbe ọdafẹn ovbiọha rre. “Uvbi isẹn ni mu egbe yotọ ni rrọọ, keghi lelẹe la ehe na na do ugie orọnmwẹ nii, ẹre a na rhie urho khui.” (Mat 25:10) Uvbi isẹn ni kọẹn ghi rre, iran na te gha hoo ne iran la ehe na na do ugie orọnmwẹ nii, sokpan ọdafẹn ovbiọha keghi tama iran wẹẹ: “I ma rẹn uwa.” (Mat 25:​11, 12) Avbe uvbi na ma mu egbe ne iran ya diakhẹ ọdafẹn ovbiọha na ya sẹ ẹghẹ nọ rhirhi ya rre. De emwi ne etẹn na hannọ zẹ gha miẹn ruẹ vbe ọna?

8-9. De emwi ne etẹn na hannọ zẹ miẹn ruẹ vbe erre ọghe avbe uvbi ni ma rẹn okpia? (Vbe ya ghee efoto.)

⁸ Mu egbe yotọ, ne u vbe gha bodẹ. Ẹ i re te Jesu tae yotọ wẹẹ, ẹbu eva ọghe etẹn na hannọ zẹ ẹre ọ rrọọ, ọni nọ wẹẹ, ẹbu ọkpa gha mu egbe ne iran ya diakhẹ ẹghẹ ufomwẹ agbọn na, vbene ẹbu nọkpa i khian na ru vberriọ. Nọghayayerriọ, te Jesu ghaa guan kaẹn emwi nọ gha sunu daa etẹn na hannọ zẹ ni ma ga e Jehova sẹ ufomwẹ. Emwa vbenian i khian miẹn ive na mwamwa khẹ iran. (Jọn 14:​3, 4) Ma bẹghe ẹre nẹ wẹẹ, ẹmwẹ ne Jesu tae na i re na ya rhẹghẹrẹ! Ọre te ima rrie ẹrinmwi ra uhunmwu otagbọn na ma khian gha ye, ọ khẹke ne ima hia ya emwi ne ima miẹn ruẹ vbe erre na wan ne egbe. Ọ khẹke ne dọmwadẹ ima gha bodẹ, ma ghi vbe mu egbe ne ima khian ya zin egbe ya sẹ ufomwẹ.​—Mat 24:13.

⁹ Jesu keghi zẹ erre ọghe avbe uvbi nii ya gi ima rẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha bodẹ  kevbe ne ima gha mu egbe yotọ, iyeke ọni, ọ na ghi zẹ erre ọghe etalẹnt ya gi ima rẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne ima wegbe obọ.

ETALẸNT

10. De emwi ne eviẹn eva ru nọ rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ẹkoata? (Matiu 25:​19-23)

¹⁰ Vbe erre ọghe etalẹnt ne Jesu zẹ, Jesu keghi guan kaẹn eviẹn eva ni ghaa mwẹ ẹkoata daa arowa iran, kevbe ọviẹn ọkpa nọ ma gha mwẹ ẹkoata daa ẹre. (Mat 25:​14-18) Eviẹn eva na keghi hia ne iran khuan igho ba igho ne arowa iran mu ne iran, odẹ vbenian ẹre iran ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ẹkoata daa arowa iran. Vbene arowa iran ke kpa gha rrie isi, ọ na mu etalẹnt ne iran, igho ọrhẹnrhẹn ẹre ọna wa gha khin. Eviẹn eva na wegbe obọ, iran keghi loo igho na mu ne iran ẹse. Vbọ ghi sunu? Arowa iran ghi rre, ọ na do bẹghe ẹre wẹẹ inu igho ne irẹn mu ne iran ẹre iran wa vbe khuan vbe iran yae do ẹki. Arowa iran keghi tian iran, ẹre iran na ghi “deba arowa [iran gha] ghọghọ.” (Tie Matiu 25:​19-23.) Ọviẹn nọkẹre ghi vbo? De emwi nọ ya igho ne arowa ẹre mu nẹẹn ru?

11. Vbọ sunu daa ọviẹn nọ re “obẹrure” kevbe wẹẹ, vbọzẹ?

¹¹ Etalẹnt ọkpa ẹre a rhie ne ọviẹn nogieha, sokpan “obẹrure” ẹre ghaa nọ. Arowa ẹre wa ya aro yọ wẹẹ, ọ gha loo igho na ẹse. Sokpan nọghayayerriọ, ọ na ya mu igho na rhie nẹẹn lẹre ye uwu otọ. Arowa ẹre ghi rre, ọviẹn na ma khuan igho rhọkpa nọ khian rhie ne arowa ẹre. Ọviẹn na ma zẹdẹ gha mwẹ uyinmwẹ. Nọ gha te ya rinmwian arowa ẹre, ọ na ba arowa ẹre ifiẹzọ wẹẹ, “ẹmwẹ [ọnrẹn] lọghọ gbe.” Arowa ọviẹn na ma miẹn ọviẹn na yi. Yevbesọnii, ọ na miẹn ọnrẹn etalẹnt na te rhie nẹẹn, a na vbe ya ẹre hin owa arowa ẹre rre.​—Mat 25:​24, 26-30.

12. De emwa ne eviẹn eva ni ghaa mwẹ ẹkoata mudia ye ihe ẹre?

¹² Eviẹn eva ni ghaa mwẹ ẹkoata mudia ye ihe etẹn na hannọ zẹ ni rhikhan mu e Jehova. Arowa iran ighẹ Jesu gie na tie iran ne iran do “deba arowa [iran] ghọghọ.” Iran ghi gha rrie ẹrinmwi; ọna ọre arhiọkpaegbe nokaro. (Mat 25:​21, 23; Arhie 20:5b) Sokpan, ọ khẹke ne etẹn na hannọ zẹ ya igiemwi ọghe ọviẹn nọ ghaa re obẹrure wan ne egbe. Odẹ vbo?

13-14. De emwi ne etẹn na hannọ zẹ miẹn ruẹ vbe erre ọghe etalẹnt? (Vbe ya ghee efoto.)

 ¹³ Rhiegba ye iwinna. Ẹ i re te Jesu ya erre ọghe etalẹnt kevbe ọghe uvbi ni ma rẹn okpia ya tae yotọ wẹẹ, etẹn na hannọ zẹ i khian rhikhan mu e Jehova ra iran i khian rhiegba ye iwinna. Nọghayayerriọ, te ọ ghaa guan kaẹn emwi nọ gha sẹtin sunu daa iran, deghẹ iran ma ya ekhọe hia rhiegba ye iwinna ugamwẹ e Jehova. Iran ghi mu “uyi” ne Osanobua mu ye iran egbe fua, nọ na ‘tie iran kevbe nọ na hannọ iran zẹ,’ iran i khian vbe la Arriọba ẹrinmwi.​—2 Pit 1:10.

¹⁴ Erre ne Jesu zẹ vbekpa uvbi ni ma rẹn okpia kevbe ọghe etalẹnt gi ima rẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne Ivbi Otu e Kristi hia na hannọ zẹ mu egbe yotọ, iran ghi vbe gha bodẹ, vbe deba ọni, iran ghi vbe rhiegba ye iwinna. Sokpan emwi ọvbehe rrọọ ne Jesu ta nọ ya ya obọ sekhae ne etẹn na hannọ zẹ ra? Ẹn, ọ rrọọ! Ẹmwẹ na wa rre ebe Matiu 24:​40, 41.

DE NA KHIAN “RHIE”?

15-16. De vbene ẹmwẹ nọ rre ebe Matiu 24:​40, 41 ya gi etẹn na hannọ zẹ rẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne iran gha bodẹ?

¹⁵ Vbene Jesu ke zẹ erre eha na guan kaẹn sin, ọ keghi guan kaẹn ẹghẹ okiekie na khian ya bu ohiẹn etẹn na hannọ zẹ, na mieke na rẹn enọ mudia ẹse. Ọ keghi guan kaẹn ikpia eva ni winna vbe ugbo kevbe ikhuo eva ni ya olọ lọ emwi. Iwinna ọkpa ẹre ikpia ni rrọọ ghaa ru, nikhuo na vbe gha ru iwinna ọkpa, sokpan Jesu keghi kha wẹẹ, a gha “rhie ọkpa, a ghi sẹ enọkpa rae.” (Tie Matiu 24:​40, 41.) Ọ keghi ya obọ sekhae ne erhuanegbe ẹre wẹẹ: “Wa gha bodẹ, rhunmwuda, wa ma rẹn ẹdẹ ne Arowa uwa gha rre.” (Mat 24:42) Jesu vbe ta egbe ẹmwẹ vbenian iyeke vbe ọ ghi zẹ erre ọghe uvbi ni ma rẹn okpia. (Mat 25:13) Avbe ẹmwẹ ne Jesu ta na rhilo ginna egbe ra? Ọ khọ vberriọ. Etẹn na gele hannọ zẹ ọkpa kevbe ni mudia ẹse ẹre Jesu khian “rhie” gha rrie ẹrinmwi.​—Jọn 14:3.

¹⁶ Gha bodẹ. Etẹn na hannọ zẹ ni ma bodẹ vbe odẹ ọghe orhiọn i khian deba emwa “na hannọ zẹ” na khian si koko. (Mat 24:31) Ọ khẹke ne emwa ọghe Jehova hia fẹẹrẹ, ya sẹ egbe ni khian hin uhunmwu otagbọn na, gha ghee ẹre wẹẹ, te Jesu ya avbe ẹmwẹ nọ tae na bu iran ude, ne iran gha bodẹ, ne iran vbe mudia ẹse ya sẹ ufomwẹ.

17. Vbọzẹ nọ ma na khẹke nọ gha kpokpo ima vbe orhiọn adeghẹ e Jehova na ye hannọ emwa eso zẹ vbe ẹghẹ ne ima ye na?

¹⁷ Ma wa kakabọ rẹn aro ọmwa ne Jehova khin, rhunmwuda ọni ma rẹnrẹn wẹẹ, ẹ i khian bu ohiẹn ku. Ọ ma khẹke nọ gha kpokpo ima vbe orhiọn adeghẹ e Jehova na ye hannọ emwa eso zẹ vbe ẹghẹ ne ima ye na. c Vbe erre ọghe ugbo e vaẹn ne Jesu zẹ, ma wa ye yerre emwi ne Jesu tae vbekpa emwa eso na do viọ ye iwinna vbe odẹ ughaẹdẹ nogie 11. (Mat 20:​1-16) Igho ọkpa ẹre a hae emwa na viọ ye iwinna vbe ẹghẹ ota kevbe ni suẹn iwinna vbe ẹghẹ owiẹ. Erriọ vbe ye, te a khian san etẹn hia na hannọ zẹ ẹse adeghẹ iran na mudia ẹse ya sẹ ufomwẹ, ọre te a da hannọ iran zẹ ra ọ kpẹẹ re na ghi hannọ iran zẹ.

YA AVBE ẸMWẸ NA YA YA OBỌ SEKHAE NE IMA RU EMWI

18-19. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe avbe erre ne ima zẹ iro yan?

¹⁸ Vbe ima he guan kaẹn sin? Nọ ne emwa ni khian hin uhunmwu otagbọn na vbe etẹbitẹ, erre ọghe ohuan kevbe ẹwe gi iran rẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne iran rhikhan mu e Jehova ya sẹ ufomwẹ, ọni ọre vbe ẹghẹ na nian kevbe vbe ẹghẹ orueghe nọkhua nọ dee vbe odaro. Ẹghẹ nii gha sẹ, Jesu gha bu ohiẹn emwa ni  mudia ẹse zẹvbe emwa ne “arrọọ ọghe etẹbitẹ” gha sẹ ọre obọ.​—Mat 25:46.

¹⁹ Ma vbe zẹ iro yan erre eva ne Jesu ya ya obọ sekhae ne etẹn na hannọ zẹ. Vbe erre ne Jesu zẹ ọghe uvbi ni ma rẹn okpia ni mwẹ ẹwaẹn kevbe ni kọẹn, isẹn vbọ keghi rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ẹwaẹn. Iran mu egbe yotọ, iran vbe gha bodẹ, iran mu egbe ne iran ya diakhẹ ọdafẹn ovbiọha, ọ gha khọnrẹn wẹẹ ogiasọn ẹre ọ ya rre. Sokpan ni kọẹn ni rrọọ ma mu egbe. Rhunmwuda ọni, ọdafẹn ovbiọha ma kue ne iran la ugie orọnmwẹ ọghe irẹn. Te ima hia gha vbe mu egbe ne ima ya diakhẹ Jesu, a te miẹn wẹẹ, ọ mu agbọn dan na sẹ ufomwẹ, ọ gha khọnrẹn nọ kpẹẹ vbe otọ. Vbe erre ne Jesu vbe zẹ ọghe etalẹnt, ma guan kaẹn eviẹn eva ni wegbe obọ. Iran keghi wa rhiegba ye iwinna agharhemiẹn wẹẹ, arowa iran i rre evba, ọna keghi ya arowa iran miẹn iran yi. Sokpan, arowa iran ma miẹn ọviẹn nii nọ re obẹrure yi. Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? Te ọ khẹke ne ima rhiegba ye ugamwẹ e Jehova ya sẹ ufomwẹ. Vbe okiekie, ma na vbe guan kaẹn vbene etẹn na hannọ zẹ khian ya gha bodẹ hẹ ne iran mieke na gha rre usun emwa ne Jesu khian “rhie” gha rrie ẹrinmwi. Iran na, keghi wa rhie aro tua ẹghẹ na khian ya “si [iran] koko” na viọ iran bu Jesu vbe ẹrinmwi. Okuo Amagẹdọn gha ghi fo nẹ, iran ghi do gha re ovbiọha ọghe Jesu vbe ugie orọnmwẹ ọghe Oteghe Ohuan.​—2 Tẹs 2:1; Arhie 19:9.

20. De emwi ne Jehova khian ru ne ima, adeghẹ ima na ya ẹmwẹ na ya ya obọ sekhae ne ima ru emwi?

²⁰ Agharhemiẹn wẹẹ, ẹghẹ na khian ya bu ohiẹn sotọ fo nẹ, ọ ma khẹke ne ima gha mu ohan. Deghẹ ima na mudia ẹse ya sẹ ufomwẹ, Erha ima nọ rre ẹrinmwi gha rhie “ẹtin nẹi re ọghe kẹkan” ne ima, ne ima “mieke na miẹn uhunmwu . . . ne [ima] sẹtin mudia vbe odaro Ovbi ọmwa.” (2 Kọr 4:7; Luk 21:36) Ọre te ima rrie ẹrinmwi ra uhunmwu otagbọn na ma khian gha ye, te ọ khẹke ne ima gha ya emwi ne ima ruẹ re vbe avbe erre ne Jesu zẹ ru emwi rhunmwuda, ọna gha wa ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Rhunmwuda itohan nọ ma te khẹke ne Jehova mwẹ daa ima, a gha gbẹnnẹ eni ima ye “ebe arrọọ.”​—Dan 12:1; Arhie 3:5.