1-2. De emwi eso nọ gha sẹtin ya ima gha viẹ?

 A I MIẸN ọmwa nọ ma he viẹ ẹdẹ. Ẹghẹ eso rrọọ ne ima ya viẹ eve oghọghọ. Vbe igiemwi, ọmwa gha biẹ, ra ọ na ye emwi eso nọ gbe ẹre otiti rre, ra ọ na miẹn ọse nọ ma he miẹn vbe ukpo ni bun gha dee, eve oghọghọ sẹtin wa rhọọ kua vbe aro ọre.

² Vbọrhirhighayehẹ, ẹghẹ ni bun, oya ne ima re kevbe ọlọghọmwa ne ima la gberra ẹre ọ ya ima viẹ. Vbe igiemwi, ma sẹtin viẹ vbe ọmwa ne ima gba ẹko ẹre gha ru emwi nọ da ima sẹ ugboloko. Ma sẹtin vbe gha viẹ vbe ima ghaa rri oya rhunmwuda emianmwẹ nẹi fo ẹ i vbiẹ, ra vbe ọmwa ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn gha wu. Emwi vbenian gha sunu, ma sẹtin ta egbe emwi ne Jerimaia tae vbe Ivbi e Babilọn guọghọ e Jerusalẹm. E Jerimaia khare wẹẹ: “Ẹzẹ ameve lẹẹ vbe aro mwẹ . . . Ameve mwẹ gha lẹẹ zẹvbe ẹzẹ nẹi ka.”​—Eve 3:​48, 49.

3. Vbọ ye Jehova hẹ vbe eguọmwadia ẹre ghaa rri oya? (Aizaia 63:9)

³ E Jehova rẹn inugba ne ima he viẹ rhunmwuda ọlọghọmwa ne ima ye. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova bẹghe ọlọghọmwa ne eguọmwadia ẹre la gberra, kevbe wẹẹ, irẹn gha khuẹnniẹn iran vbe iran gha tu tie ẹre. (Psm 34:15) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Jehova bẹghe ima, ọ vbe họn vbe ima ghaa na erhunmwu gie ẹre. Sokpan vbe na ghee evbibiẹ emọ ni hoẹmwẹ ivbi iran, ọ wa da ẹre vbe ivbi ẹre ghaa viẹ, ọ wa vbe hoo nọ ru iyobọ ne iran.​—Tie Aizaia 63:9.

4. De emwi ne igiemwi eso ni rre Baibol ma ima re vbekpa e Jehova?

 ⁴ E Baibol gi ima rẹn emwi ne Jehova ru vbe eguọmwadia ẹre ghaa viẹ vbe ẹghẹ nẹdẹ. Ma gha zẹ iro yan igiemwi ọghe Hanna, Devid, kevbe Ọba ighẹ Hẹzẹkaia, ọ gha ya ima rẹn vbe nọ gele ye Jehova hẹ vbe emwa rẹn ghaa viẹ. Vbọ ya iran gha viẹ? De vbene Jehova ya ru iyobọ ne iran hẹ vbe iran tu tie ẹre? Ma gha vbe miẹn vbene igiemwi ọghe iran gha ya sẹtin fu ima ẹko rre hẹ, vbe ima ghaa viẹ eve orriara, vbe ọmwa gha ru emwi nọ da ima sẹ ugboloko kevbe vbọ gha yevbe na miẹn wẹẹ, ọghe ima fo nẹ.

EVE ORRIARA

5. De vbene emwi ghaa ye Hanna hẹ vbe ọ rre uwu ibavbaro?

⁵ Hanna miẹn ọlọghọmwa ni bun nọ yae gha viẹ eve orriara. Usun ọlọghọmwa nọ ghaa ye ọre wẹẹ, ọdafẹn ọnrẹn na rhie okhuo ọvbehe ba ẹre, eni okhuo na ọre Pẹnina. Te Pẹnina wa gha ya agbọn lọghọ e Hanna. Nọ ghi wa khọọ sẹ ọre wẹẹ, Hanna ma biẹ, sokpan e Pẹnina biẹlẹ emọ ni bun. (1 Sam 1:​1, 2) Ẹghẹ hia ẹre Pẹnina ya gha ya ẹmwẹ ọmọ kpe Hanna ofi. Akpawẹ uwẹ ọre Hanna, vbọ gha te gha ye ruẹ hẹ? Ọ da e Hanna “sẹrriọ wẹẹ, ọ ghi gha viẹ, ẹ i rri evbare rhọkpa,” rhunmwuda ọni, “iro keghi wa han” ẹnrẹn.​—1 Sam 1:​6, 7, 10.

6. De emwi nọ ru iyobọ ne Hanna ne orhiọn ọnrẹn na sotọ?

⁶ De emwi nọ ghi fu e Hanna ẹko rre? Emwi ọkpa nọ ru iyobọ nẹẹn ọre nọ na ya rhie ugamwẹ ne Jehova vbe ibọkpọ ọghe ugamwẹ. Ọ gha kẹ, ọkpẹn onurho na la la ẹghodo ọghe ibọkpọ ọghe ugamwẹ ẹre Hanna ghaa ye vbe ọ “viẹ eve orriara vbe ehe nọ na na erhunmwu gie Jehova.” Ọ na rinmwian e Jehova wẹẹ: “Ghee mwẹ, mẹ ne ọguọmwadia ruẹ. Ghee ọlọghọmwa ne I ye, ne u ye mwẹ rre.” (1 Sam 1:10b, 11) Hanna keghi fannọ otọ ẹko ẹre ma e Jehova vbe erhunmwu. Aro nọ ghaan ẹre Jehova wa ya gha ghee Hanna, rhunmwuda ọni, ẹ i mwẹ ọ ma da e Jehova vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, ọ viẹ!

7. De vbene emwi ghi gha ye Hanna hẹ rhunmwuda nọ na fannọ otọ ẹko ẹre ma e Jehova?

⁷ De vbene emwi ghi gha ye Hanna hẹ, vbe ọ ghi fannọ otọ ẹko ẹre ma e Jehova nẹ kevbe vbe Ogie Ohẹn ighẹ Ilai ghi rhie igiọdu nẹẹn? E Baibol khare wẹẹ: “Ọ na kpa. Ọ keghi ya rri evbare, ọ ma ghi vbe gha khiẹ.” (1 Sam 1:​17, 18) Te orhiọn e Hanna wa sotọ agharhemiẹn wẹẹ, ọlọghọmwa nọ ye ma he fo. Ọ keghi mu ihẹ nọ te khua ẹre, nọ re ọlọghọmwa nọ ye, ye obọ e Jehova. E Jehova bẹghe ọlọghọmwa nọ ye, ọ họn utumwẹ ọnrẹn, ọ ghi sẹ ẹghẹ, ọ na ya emọ we ẹre.​—1 Sam 1:​19, 20; 2:21.

8-9. Zẹvbe nọ rre ebe Hibru 10:​24, 25, vbọzẹ nọ na khẹke ne ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha yo iko? (Vbe ya ghee efoto.)

⁸ Emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha na. Ọ mwẹ ọlọghọmwa ne u ye nọ ya ruẹ viẹ eve orriara ra? Ọ gha kẹ, te u khiẹ ọmwa ruẹ vbe uwu ẹgbẹe ra ọse ruẹ nọ wu. Ọ ghaa yerriọ, ma sẹtin gha zẹ egbe ima hin usun rre. Sokpan, zẹvbe nọ ghaa ye ne Hanna, orhiọn ọnrẹn keghi sotọ  vbe ọ yo ibọkpọ ọghe ugamwẹ, orhiọn ima gha vbe sotọ vbe ima gha yo iko, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, egbe wọọ ima. (Tie Hibru 10:​24, 25.) Zẹvbe ne ima ya danmwehọ avbe ako ọghe Baibol na tie vbe iko, e Jehova gha sẹtin ru iyobọ ne ima, ne ima gha mu emwi nọ maan roro, ne ima gha te ya gha mu ọghe enegbe ima roro. Ọna gha mu orhiọn ima sotọ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ọlọghọmwa ne ima ye ma he wa fo vbe otọ.

⁹ Ma gha yo iko ẹkpotọ vbe kie ne ima ya ya egbe rhorho etẹn ni hoẹmwẹ ima, ẹmwẹ igiọdu ne iran ta sẹtin rhie ẹtin ye ima iwu. (1 Tẹs 5:​11, 14) Vbe igiemwi, ọtẹn nokpia ọkpa, nọ re arọndẹ ne kpataki ne ọvbokhan rẹn wu khare wẹẹ: “Te I ye viẹ do sẹ ẹdẹnẹrẹ. Ugbẹnso, mẹ ọkpa ghi wa fẹko tota siko gha viẹ. Sokpan iko na yo wa fu mwẹ ẹko rre. Ẹmwẹ igiọdu ne etẹn rhie mẹ wa mu mwẹ orhiọn sotọ. Ọ gha khọnrẹn ne osi gha si mwẹ, I gha si iko, orhiọn mwẹ ghi wa sotọ.” Ma ghaa rre iko, e Jehova sẹtin loo etẹn ima ya ru iyobọ ne ima.

10. Vbe ima khian ya ya egbe taa e Hanna vbe ima ghaa rre uwu ibavbaro?

¹⁰ Emwi ọvbehe nọ vbe fu e Hanna ẹko rre, ọre nọ na fannọ otọ ẹko ẹre ma e Jehova vbe erhunmwu. Uwẹ gha vbe sẹtin “mu emwi hia nọ kpokpo [ruẹ] orhiọn ye obọ [e Jehova],” u ghi gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha họn erhunmwu ruẹ. (1 Pit 5:7) Ọtẹn nokhuo ọkpa ne avbe izigan gbe ọdafẹn ọnrẹn rua khare wẹẹ: “Ọ na wa yevbe na miẹn wẹẹ, te ẹkokoudu mwẹ waghae, I na do gha roro ẹre wẹẹ, emwi ọkpa i rrọọ nọ khian ghi ya mwẹ gha ghọghọ. Sokpan, I ghi fannọ otọ ẹko mwẹ ma e Jehova, orhiọn mwẹ na sotọ. Ugbẹnso, I i rẹn emwi ne I khian ta, sokpan e Jehova rẹn oya ne I re. Iro gha gba mwẹ ẹko, I ghi na erhunmwu ne Jehova fu mwẹ ẹko rre. Vbene I te rẹn, ẹtin ghi wa la mwẹ iwu, orhiọn mwẹ ghi wa sotọ, ẹghẹ nii, I ghi sẹtin ru emwi hia nọ khẹke ne I ru vbe ẹdẹrriọ.” Eve ne u viẹ vbe u gha fannọ otọ ẹko ruẹ ma e Jehova, wa dae, rhunmwuda ọ gele wa rẹn vbene emwi ye ruẹ hẹ. Ọ gha khọnrẹn na miẹn wẹẹ, ọlọghọmwa nọ ya iro han ruẹ ma he fo vbe otọ, e Jehova gha ye sẹtin rhie ifuẹko nuẹn, ọ ghi vbe mu ruẹ orhiọn sotọ. (Psm 94:19; Fil 4:​6, 7) E Jehova gha fiangbuẹ rhunmwuda ne u na rhikhan muẹn kevbe ne u ma na gi egbe wọọ ruẹ.​—Hib 11:6.

EVE NE IMA VIẸ VBE ỌMWA NE IMA GBA ẸKO ẸRE GHA RU EMWI NỌ DA IMA SẸ UGBOLOKO

11. De vbene emwi ghaa ye Devid hẹ rhunmwuda ọlọghọmwa nọ werriẹ aro daa?

¹¹ E Devid wa miẹn ọlọghọmwa ni bun vbe ẹdagbọn ọnrẹn nọ yae gha viẹ. Emwa ni bun ya obọ atosi muẹn, uhiẹn emwa eso nọ gba ẹko ẹre na vbe yae dẹ. (1 Sam 19:​10, 11; 2 Sam 15:​10-14, 30) Vbe asẹ ọkpa nọ ya gha khiẹ, ọ na kha wẹẹ: “Akhiẹ dunmwu mwẹ rua nẹ, asọn asọn ẹre ukpo mwẹ ya lẹẹ amẹ, ameve keghi ro ye ukohunmwu mwẹ.” Vbọ ya e Devid gha viẹ? Ọ khare wẹẹ, “Rhunmwuda eve ne eghian mwẹ zẹ yọ mwẹ egbe.” (Psm 6:​6, 7) Emwi ne emwa ru e Devid re da ẹre sẹrriọ wẹẹ, te ameve ghaa lẹẹ kua vbe aro ọre.

12. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 56:​8, de ilẹkẹtin ne Devid ghaa mwẹ?

¹² Agharhemiẹn wẹẹ, e Devid ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa ni bun, ọ na ye gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ irẹn. Ọ khare wẹẹ: “E Jehova gha họn eve mwẹ.” (Psm 6:8) Ọ vbe mwẹ asẹ ọkpa ne Devid ya ta ẹmwẹ nọ fu ọmwa ẹko rre. Ẹmwẹ na rre ebe Psalm 56:8. (Tie ẹre.) Avbe ẹmwẹ nọ rre ako na ya ima rẹn vbene Jehova hoẹmwẹ ima hẹ kevbe wẹẹ, ọ mwẹ ẹmwẹ ima vbe orhiọn. Nọ ne Devid te ọ yevbe na miẹn wẹẹ, e Jehova tue ameve ọghe irẹn ye uwu ọgọ ra ọ gbẹnnẹ ehia yotọ ye ebe ẹre. E Devid wa gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova rẹn ọlọghọmwa ne irẹn la gberra kevbe wẹẹ, ọ gha vbe ye irẹn rre. E Devid wa ya ekhọe hia yayi wẹẹ, e Jehova rẹnrẹn emwi ne irẹn he la gberra,  sokpan ẹ i re ọni ọkpa, ọ wa vbe rẹn emwi ne avbe ọlọghọmwa nii he si ye irẹn egbe.

13. De emwi nọ khẹke nọ gha fu ima ẹko rre vbe emwa ne ima gba ẹko ẹre gha ru emwi nọ da ima sẹ ugboloko? (Vbe ya ghee efoto.)

¹³ Emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha na. Te iro ghi han ruẹ rhunmwuda wẹẹ, ọmwa ne u gba ẹko ẹre ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko, ra ọ ya ruẹ dẹ? A sẹtin miẹn wẹẹ, emwi nọ ya iro han ruẹ ọre ne u ma na sẹtin rọnmwẹ ọmwa ne uwa te gba si egbe obọ ra rhunmwuda ne ọdafẹn ruẹ ra ọvbokhan ruẹ na sẹ ruẹ rae vbe udomwurri, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ, ọmwa ne u hoẹmwẹ ọnrẹn sẹ e Jehova rae. Ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa ne ọvbokhan rẹn fi owẹ ye oha, ọvbokhan rẹn na vbe kpa sẹ ẹre rae. Ọtẹn nokpia na khare wẹẹ: “A gha tama mwẹ wẹẹ, egbe emwi vbenian gha sunu, I i yayi. I na gha roro ẹre wẹẹ, I i mwẹ esa ne I ye, iro na han mwẹ, ohu na vbe gha mu mwẹ.” Deghẹ ọmwa ne u gba ẹko ẹre na ru emwi nọ da ruẹ sẹ ugboloko, kọe ye orhiọn wẹẹ, e Jehova i khian sẹ ruẹ rae ẹdẹ. Nene ọtẹn nokpia khare wẹẹ: “Emwa ne u hoẹmwẹ ọnrẹn sẹtin fi iyeke gbuẹ, sokpan e Jehova ọre Okuta ọghe ima. Vbene emwi rhirhi de hẹ, e Jehova rre ima iyeke. Ẹ i khian yangbe eguọmwadia ẹre ẹdẹ.” (Psm 37:28) Yerre wẹẹ, a i sẹtin ya ahoẹmwọmwa ne emwa nagbọn mwẹ daa ima ya gie ọghe Jehova, rhunmwuda ọghe Jehova ẹre ọ wegbe sẹ. Emwi ne ọmwa ru ruẹ he sẹtin da ruẹ sẹ ugboloko, sokpan ọna ma rhie ma wẹẹ, e Jehova ma ghi hoẹmwẹ ruẹ, aro nọ ghaan ẹre ọ ya ghee ruẹ. (Rom 8:​38, 39) Uhunmwu ẹmwẹ nọ rrọọ ọre wẹẹ: Ọ gha khọnrẹn ne emwa ya obọ dan mu ruẹ, Erhaa nọ rre ẹrinmwi kakabọ hoẹmwẹ ruẹ.

14. De ilẹkẹtin ne ebe Psalm 34:18 rhie ne ima?

¹⁴ Ọmwa gha ru emwi nọ da ima sẹ ugboloko, ẹmwẹ ne Devid tae vbe ebe Psalm 34:18 gha sẹtin fu ima ẹko rre. (Tie ẹre.) Ebe ọkpa ghi rhan otọ ẹmwẹ nọ rre ako na, nọ khare wẹẹ, emwa “ne ẹtin emwi hia fo nẹ” ọ na wẹẹ, a sẹtin miẹn wẹẹ, “emwa ni roro ẹre wẹẹ, ọghe iran fo nẹ” ẹre ọ guan kaẹn. De vbene Jehova ya ru iyobọ ne egbe emwa vbenian? Zẹvbe ne evbibiẹ ọmọ nọ hoẹmwẹ ovbi ẹre ya ru iyobọ nẹẹn vbe ọ ghaa rre uwu ọlọghọmwa, e Jehova vbe “sikẹ” ima, ọ mwẹ agiẹngiẹn daa ima, erriọ ẹre ọ vbe mu egbe nọ ya ru iyobọ ne ima, vbe emwa gha ya ima dẹ. Ọ mu egbe nọ ya fu ima ẹko rre vbe ima ghaa roro ẹre wẹẹ, ma i mwẹ esa ne ima ye. Emwi ni bun rrọọ ne Jehova we irẹn khian ru ne ima, ne ima ya aro yi, nọ wa ru iyobọ ne ima ya zin egbe ọlọghọmwa vbe ẹghẹ ne ima ye na.​—Aiz 65:17.

EVE NE IMA VIẸ VBE IMA GHAA RORO ẸRE WE ỌGHE IMA FO NẸ

15. De emwi nọ ya Hẹzẹkaia gha viẹ?

¹⁵ Vbe Hẹzẹkaia nọ re Ọba ọghe Juda rre ukpo 39, ọ kegha khuọnmwi emianmwẹ nọ  wegbe. E Jehova keghi loo Akhasẹ ighẹ Aizaia ya tama rẹn wẹẹ, ẹ i khian fe vbe emianmwẹ nọ khuọnmwi nii. (2 Ọba 20:1) Nọ ne Hẹzẹkaia te ọ wa yevbe na miẹn wẹẹ, ọghẹe wa fo nẹ. Iyẹn na gbe ẹre egbe sẹrriọ wẹẹ, ọ na viẹ egbua. Ọ na ghi ya ekhọe hia rinmwian e Jehova.​—2 Ọba 20:​2, 3.

16. De emwi ne Jehova ru vbe Hẹzẹkaia tu tie ẹre?

¹⁶ Eve ne Hẹzẹkaia viẹ vbe ọ rinmwian e Jehova keghi kakabọ da e Jehova, ẹre Jehova na ghi tama rẹn wẹẹ: “Mẹ . . . họn erhunmwu ruẹ, I vbe miẹn ameve ruẹ. I gha mu ruẹ egbe rran.” E Jehova keghi tohan Hẹzẹkaia, ọ na loo akhasẹ ighẹ Aizaia ya tama rẹn wẹẹ, irẹn gha rhie ukpo eso ba ẹdagbọn ọnrẹn, irẹn ghi vbe miẹn e Jerusalẹm fan vbe obọ Ivbi Asiria.​—2 Ọba 20:​4-6.

17. Ma ghaa khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe, de vbene Jehova ya rhie ẹtin ne ima ya sẹtin zin egbe? (Psalm 41:3) (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁷ Emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha na. Ọ mwẹ emianmwẹ ne u khuọnmwi nọ ya ruẹ roro ẹre wẹẹ, ọghuẹ fo nẹ ra? Fannọ otọ ẹko ruẹ ma e Jehova vbe erhunmwu, ọ gha khọnrẹn ne u gha viẹ, ọ gha họn erhunmwu ruẹ. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, “Erha nọ mwẹ itohan nọkhua kevbe Osanobua ne ifuẹko hia ke obọ ẹre rre,” gha rhie ifuẹko ne ima vbe uwu ọlọghọmwa ne ima rhirhi gha ye. (2 Kọr 1:​3, 4) Vbe ẹdẹnẹrẹ, ma ma ya aro yọ wẹẹ, e Jehova gha sọfurre ye ọlọghọmwa hia ne ima werriẹ aro daa, sokpan, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha rhie ẹtin ne ima ya sẹtin zin egbe ẹre. (Tie Psalm 41:3.) E Jehova keghi ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe rhie ẹtin kevbe ẹwaẹn ne ima, ọ vbe yae mu ima orhiọn sotọ ne ima mieke na sẹtin zin egbe. (Itan 18:14; Fil 4:13) Ọ vbe yan wẹẹ, irẹn gha wabọ emianmwẹ hia fẹẹrẹ, ọna ne ima ya aro yi keghi fu ima ẹko rre.​—Aiz 33:24.

18. De ako evbagbẹn nọhuanrẹn nọ fu ruẹ ẹko rre vbe u ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ wegbe? (Ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ Ẹmwẹ Nọ Gha Sẹtin Fu Ima Ẹko Rre Vbe Ima Ghaa Viẹ.”)

¹⁸ Emwi ne Jehova tama Hẹzẹkaia fu ẹre ẹko rre. Ẹmwẹ Osanobua gha vbe sẹtin fu ima ẹko rre vbe ẹdẹnẹrẹ. Ẹmwẹ ọghe Jehova ni rre Baibol gha sẹtin rhie ẹtin ye ima iwu vbe ima ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ wegbe. (Rom 15:4) A ghi tama ọtẹn nokhuo ọkpa nọ rre West Africa wẹẹ, ọ mwẹ cancer, ẹghẹ hia ẹre ọ ya gha viẹ. Ọ khare wẹẹ: “Ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn ọkpa nọ wa mobọ fu mwẹ ẹko rre ọre ebe Aizaia 26:3. Agharhemiẹn we ma i sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa ne ima ye, ako na ya mwẹ rẹn wẹẹ, e Jehova gha sẹtin mu ima orhiọn sotọ, ne ima mieke na sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima ye.” Ọ mwẹ ako evbagbẹn nọhuanrẹn nọ fu ruẹ ẹko rre vbe u ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ wegbe ra, ra vbe ọ gha yevbe na miẹn wẹẹ, ọghuẹ fo nẹ ra?

19. De emwi eso ne ima ya aro yi?

¹⁹ Kherhe ẹre ọ ghi kẹ ne agbọn Esu na sẹ ufomwẹ, rhunmwuda ọni, te ọlọghọmwa ni bun  khian ye gha rhiegbe ma nọ gha ze eve ye ima egbe. Zẹvbe ne ima ruẹ ọre vbe okha ọghe Hanna, Devid, kevbe Ọba ighẹ Hẹzẹkaia, e Jehova bẹghe eve ne ima viẹ, ọ wa vbe dae. Aro nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee ruẹ, ẹ i rhie aro gberra eve ne u viẹ. Nọnaghiyerriọ, ma ghaa werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ wegbe, ma ghi fannọ otọ ẹko ima ma e Jehova. Ọ ma khẹke ne ima zẹ egbe hin usun rre, te ọ khẹke ne ima gha gu etẹn ima mu obọ. Gi ima hia ne ima ye gha tie Baibol, ne ẹmwẹ ni rre uwu ẹre mieke na gha fu ima ẹko rre. Ma rẹnrẹn wẹẹ, adeghẹ ima na zin egbe sẹ ufomwẹ, e Jehova gha san ima ẹse. Ọkpa vbe usun afiangbe ne ima khian miẹn vbe obọ Osanobua ọre wẹẹ, ọ gha wabọ emwi hia ne si eve ye ima egbe, vbe na ghee oya ne ima re, vbe ọmwa ne ima gba ẹko ẹre gha ya ima dẹ ra vbe ọ gha yevbe na miẹn wẹẹ, ọghe ima fo nẹ. (Arhie 21:4) Ẹghẹ nii, eve oghọghọ ọkpa ẹre ima khian ghi gha viẹ.