AKO IRUẸMWI 6
IHUAN 18 Gbọyẹmwẹ Ye Adẹwerriegbe
Evbọzẹe Ne Ima Na Gbọyẹmwẹ Ye Odẹ Ne Jehova Ya Yabọ Ima
“Rhunmwuda, Osanobua hoẹmwẹ agbọn na sẹrriọ wẹẹ, ọ na rhie Ovbi ẹre ne ukpọmọkpa ne emwa nagbọn.”—JỌN 3:16.
OLIKA ẸMWẸ
Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn emwi ne Jehova ru nọ mieke na sẹtin yabọ ima, ọna gha ru iyobọ ne ima ya gha gbọyẹmwẹ ye odẹ ne Jehova ya yabọ ima.
1-2. De vbene ima ne emwa nagbọn ya yevbe na ghee ọmokpia na guan kaẹn vbe okhuẹn 1?
GIA kha wẹẹ, ọ mwẹ ọmokpia ọkpa na biẹ ye uwa, ne evbibiẹ ọre fe ya obọ mu iso. Ọ ghi rre ẹdẹ ọkpa, evbibiẹ ọre na miẹn odekun, iran ma miẹn uhunmwu vbe odekun nii. U miẹn obalọ ne iyẹn vbenian gha si ye ọmokpia na egbe. Ọ ma fo ye evba, emwi ọkpaodin ọvbehe vbe sunu. Ọ na do bẹghe ẹre wẹẹ, evbibiẹ ọre wa fuẹn emwi ewe ne iran mwẹ, iran na vbe rri osa ọrhẹnrhẹn. Nọ gha te ya rri ẹfe ọghe iran vbe ukhu, osa ne iran re ẹre ọ ghi re vbe ukhu, emwa ne evbibiẹ ọre ru ẹre osa na do gha si ẹre osa. Osa na kpọlọ sẹrriọ wẹẹ, ọmọ na i khian sẹtin ha ẹre ẹdẹ.
2 Odẹ eso rrọọ ne ima ya yevbe na ghee ọmokpia na guan kaẹn na. E paradais ne mose mose ẹre evbibiẹ ima nokaro ighẹ Adam vbe Ivi ghaa ye, emwa ni gbae ẹre iran vbe gha khin. (Gẹn 1:27; 2:7-9) Te Osanobua yi iran ne iran rri orhiẹnrhiẹn agbọn vbe etẹbitẹ. Sokpan emwi hia keghi fi werriẹ. E Paradais ne iran ghaa ye kevbe arrọọ ọghe etẹbitẹ ne iran te ya aro yi keghi wii iran. De emwi ne emọ ne iran biẹlẹ ghi re vbe ukhu? E Baibol khare wẹẹ: “Obọ orhunmwu ọkpa [ọni ọre Adam] ẹre orukhọ la la agbọn na, orukhọ na vbe rhie uwu mwẹ obọ gha dee, erriọ ẹre uwu ghi ya sẹ egbe emwa hia, rhunmwuda, iran hia ru orukhọ nẹ.” (Rom 5:12) Emwi ne ima re vbe ukhu vbe obọ Adam ọre orukhọ, ọna ẹre ọ si ẹre ne ima na wu. Te orukhọ ne ima re vbe ukhu yevbe na ghee osa ọrhẹnrhẹn, orhunmwu ọkpa i rrọọ vbe uwu ima nọ gha sẹtin ha ẹre.—Psm 49:8.
3. Vbọzẹ na gha na sẹtin ya orukhọ ọghe ima gie “osa”?
3 Jesu keghi ya orukhọ ọghe ima ya gie “osa.” (Mat 6:12; Luk 11:4; ftn) Ma gha ru orukhọ, ọ ghi yevbe na miẹn wẹẹ, te ima ru e Jehova osa. Te ima gha ha osa ye orukhọ ọghe ima. Akpawẹ a ma ha osa ye orukhọ ọghe ima, ma i ghẹ te sẹtin ha osa yọ vbe ẹ i re te ima wu nẹ.—Rom 6:7, 23.
4. (a) De emwi nọ gha te sunu daa emwa nagbọn hia ni re emwa orukhọ akpawẹ e Jehova ma ru iyobọ ne iran? (Psalm 49:7-9) (b) De emwi na ya “orukhọ” kha vbe Baibol? (Ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ Orukhọ.”)
4 Emwi hia fẹẹrẹ ne Adam vbe Ivi mu fua gha ye sẹ ima obọ ra? Ẹn, sokpan ẹ i re ẹtin obọ ima ẹre ọna khian ya sunu. (Tie Psalm 49:7-9.) Vbe ẹ i re te Jehova ru iyobọ ne ima, ma i khian sẹtin ya aro ye agbọn ọgbọn ra arhiọkpaegbe. Rhunmwuda ọni, ma gha wu, ọni ọre ọghe ima fo nẹ, vbe nọ wa vbe ye ne avbe aranmwẹ.—Asan 3:19; 2 Pit 2:12.
5. De vbene Erha ima nọ hoẹmwẹ ima ya ha osa ye orukhọ ne ima re vbe ukhu? (Ghee efoto .)
5 Gia werriegbe guan kaẹn ọmokpia ne ima ka ya ru igiemwi vbe omuhẹn ọghe ako iruẹmwi na. Gia kha wẹẹ, okpia ọkpa nọ kakabọ fe na we irẹn gha ha osa ye osa hia nọ re vbe ukhu, vbọ khian gha ye ọmokpia na hẹ vbe ekhọe? Ẹ i mwẹ ọmokpia na ma gbọyẹmwẹ ye ẹse nọkhua na, ọ ghi wa vbe ya ekhọe hia miẹn ọnrẹn yi. Erriọ ẹre ọ wa vbe ye, Erha ima ne Jehova ru egbe ẹse vbenian ne ima, ọ keghi ha osa ye orukhọ ne ima re vbe ukhu vbe obọ Adam. Jesu keghi kha wẹẹ: “Osanobua hoẹmwẹ agbọn na sẹrriọ wẹẹ, ọ na rhie Ovbi ẹre ne ukpọmọkpa ne emwa nagbọn, ne ọmwaikọmwa nọ rhie ẹre ma wẹẹ irẹn mu ẹtin yan rẹn ghẹ fuan, sokpan, nọ gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ.” (Jọn 3:16) Vbe deba ọni, ẹse ọhẹ na ẹre ọ zẹe ighẹ ma sẹtin gu e Jehova ru ọse.
Jesu kegha kporhu vbekpa vbene Jehova khian ya ya orukhọ ọghe ima bọ ima rhunmwuda izọese adẹwerriegbe. (Jọn 3:16) Iyeke ọni, ọ na ya ekhọe hia ya egbe ẹre zọ ese, nọ ya dẹ ima werriegbe (Ghee okhuẹn 5)
6. De ifiẹmwẹ eso ne ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na, kevbe wẹẹ vbọzẹ?
6 Vbe ima khian ya sẹtin miẹn ere vbe ẹse ne Osanobua ru ne ima na, nọ zẹe ighẹ a gha sẹtin ya orukhọ ọghe ima bọ ima? Ifiẹmwẹ eso ne Baibol loo ro keghi rhie ewanniẹn ye ọta na, usun avbe ẹmwẹ na ọre, adọlọ, erinmwian, adẹwerriegbe, imiẹnfan kevbe na na ka ima ye emwa ata. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn dọmwadẹ ifiẹmwẹ na kevbe emwi ne iran demu. Zẹvbe ne ima ya guan kaẹn avbe ifiẹmwẹ na, ma ghi kakabọ do gbọyẹmwẹ ye odẹ ne Jehova ya yabọ ima.
EMWI NE OSANOBUA HOO NỌ RU: ADỌLỌ
7. (a) De emwi ọvbehe ne Adam vbe Ivi mu fua? (b) De emwi ne ima wa mobọ gualọ rhunmwuda ne ima na re ivbi Adam vbe Ivi? (Rom 5:10, 11)
7 Vbọ gberra wẹẹ, Adam vbe Ivi mu arrọọ ọghe etẹbitẹ fua, iran ma ghi vbe gha re ọsie Jehova. A te miẹn wẹẹ iran ru orukhọ, ọkpa vbe ẹgbẹe ọghe Jehova ẹre Adam vbe Ivi ghaa khin. (Luk 3:38) Sokpan, ugbẹnvbe iran ma ghi họn ẹmwẹ ne Jehova, iran ma ghi gha re ọkpa vbe ẹgbẹe ọghẹe, ọna sunu nẹ iran ke suẹn gha biẹ. (Gẹn 3:23, 24; 4:1) Rhunmwuda ne ima na re ivbi iran, te ima gha hia ne ima gu e Jehova ru adọlọ. (Tie Rom 5:10, 11.) Ọna rhie ma wẹẹ, te ọ khẹke ne ima gu Osanobua ru ọse. Ebe ọkpa ghi rhan otọ ẹmwẹ e Grik na loo ro mwa, na ke zedu “ru adọlọ,” ọ na wẹẹ, emwi na yae kha sẹtin gha re “na gu oghian ọmwa ru ọse.” Ọ keghi re emwi nọ kpa ọmwa odin wẹẹ, e Jehova ẹre ọ zẹ owẹ nokaro, nọ mieke na sẹtin gu ima ru ọse. Vbe ọ ya ru ọna hẹ?
EMWAMWA NE OSANOBUA RU: ERINMWIAN
8. (a) Vbọ re erinmwian? (b) De emwi na yae kha vba gha wẹẹ, na werriegbe gu Osanobua ru ọse?
8 Erinmwian ọre emwamwa ne Jehova ru ne ẹkpotọ mieke na kie ne emwa orukhọ ya do gu ẹre ru ọse. Emwi ne ọna demu, ọre na ya emwi ọkpa rhie ihe emwi ọvbehe, sokpan iran ghi gha re uwọnmwẹ. Odẹ vbenian, a gha ye dọlegbe sẹtin miẹn emwi nọ te guọghua nẹ ra nọ te wii nẹ. Ebe Nọhuanrẹn Na Ya E Grik Gbẹn vbe loo ẹmwẹ nọ khọ “Erinmwian,” ọ na wẹẹ, na werriegbe gu Osanobua ru ọse. (Rom 3:25) Emwi na ya ọna kha ọre na do gha gu Osanobua rrọọ vbe ọfunmwegbe kevbe na do gha re ọse nọ kakabọ sikẹ ọre.
9. De emwamwa ọghe ovbi ẹghẹ kherhe ne Jehova ru nọ mieke na sẹtin gha ya orukhọ ọghe Ivbi Izrẹl bọ iran?
9 Ne Ivbi Izrẹl mieke na sẹtin gu e Jehova ru ọse, e Jehova keghi ru emwamwa ọghe ovbi ẹghẹ kherhe nọ mieke na sẹtin gha ya orukhọ ọghe iran bọ iran. Ọ mwẹ ugie ne Ivbi Izrẹl ghaa do uhukpa vbe ukpo, Ẹdẹ Erinmwian ẹre a ghaa tie ẹre. Ọ ghaa rre ẹdẹrriọ, ogie ohẹn ghi ya aranmwẹ zọ ese, na mieke na ya orukhọ ọghe Ivbi Izrẹl bọ iran. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, izọese ọghe aranmwẹ i khian sẹtin wa fan emwa nagbọn fo vbe obọ orukhọ, rhunmwuda, arrọọ ọghe emwa nagbọn hin usi sẹ ọghe avbe aranmwẹ. Sokpan, ẹghẹ ke ẹghẹ ne Ovbi Izrẹl ya roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ọ na zọ ese ne Jehova we ne iran gha zọ, e Jehova ghi ya orukhọ ọghẹe bọe. (Hib 10:1-4) Vbe deba ọni, emwamwa na kevbe avbe izọese ọvbehe ne Ivbi Izrẹl ghaa ru keghi ya iran rẹn wẹẹ, emwa orukhọ ẹre iran khin, kevbe wẹẹ, iran gualọ izọese ọvbehe nọ hin usi sẹ izọese ọghe avbe aranmwẹ, nọ gha sẹtin fan iran hin obọ orukhọ rre vbe etẹbitẹ.
10. De emwamwa ne Jehova ru nọ mieke na sẹtin ya orukhọ ọghe emwa nagbọn bọ iran vbe etẹbitẹ?
10 De emwi ne Jehova ru nọ mieke na sẹtin ya orukhọ ọghe emwa nagbọn bọ iran vbe etẹbitẹ? Ọ keghi ya Ovbi ẹre zọ ese vbe uhukpa, “nọ ya mu orukhọ ọghe emwa nibun gha rrie.” (Hib 9:28) Jesu keghi “ya arrọọ ọghẹe dẹ emwa nibun werriegbe.” (Mat 20:28) Vbọ re adẹwerriegbe?
OSA NA HA ẸRE: ADẸWERRIEGBE
11. (a) Zẹvbe nọ rre Baibol, de emwi na ya adẹwerriegbe kha? (b) De aro ọmwa na gha sẹtin ya arrọọ ọghẹe dẹ emwa nagbọn werriegbe?
11 Zẹvbe na ya loo ẹmwẹ na vbe Baibol, adẹwerriegbe ọre osa na hae, na mieke na dẹ emwi werriegbe ra na mieke na ru adọlọ. a Vbe aro e Jehova, adẹwerriegbe ẹre ọ kie ẹkpotọ yọ na ya dọlegbe miẹn emwi nọ te wii nẹ. Odẹ vbo? Yerre wẹẹ, Adam vbe Ivi mu arrọọ nọ gbae ne iran te mwẹ fua, kevbe ẹkpotọ nọ te kie ne iran ya gha rrọọ vbe etẹbitẹ. Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne adẹwerriegbe na gua ẹre ro arrọọ ne Adam mu fua. (1 Tim 2:6) Okpia ọba ẹre ọ khian sẹtin ha osa na, sokpan ọ ghi gha re (1) ọmwa nọ gbae; (2) ne ẹkpotọ vbe kie na ya gha rrọọ vbe etẹbitẹ vbe uhunmwu otagbọn na; kevbe (3) nọ vbe mu egbe nọ khian ya ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne ima. Arrọọ ọghe ọmwa vbenian ọkpa ẹre ọ khian sẹtin ha osa ye arrọọ ne Adam mu fua.
12. Vbọzẹ ne Jesu na sẹtin ya arrọọ ọghẹe dẹ emwa nagbọn werriegbe?
12 Gia guan kaẹn emwi eha nọ zẹe ne Jesu na sẹtin ya arrọọ ọghẹe dẹ ima werriegbe. (1) Ọmwa nọ gbae ghaa nọ, “ọ ma ru orukhọ rhọkpa.” (1 Pit 2:22) (2) rhunmwuda ọni, ẹkpotọ kie nẹẹn ya gha rrọọ vbe etẹbitẹ vbe uhunmwu otagbọn na. (3) Ọ na vbe mu egbe nọ khian ya ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne emwa nagbọn. (Hib 10:9, 10) Ọmwa nọ gbae ẹre Jesu khin, vbene Adam vbe gha ye ọ te ru orukhọ. (1 Kọr 15:45) Rhunmwuda ọni, Jesu keghi sẹtin ya arrọọ ọghẹe ha osa ye arrọọ ne Adam te mu fua. (Rom 5:19) Jesu na ghi do gha re “Adam nokiekie.” Esa i ghi rrọọ ne ọmwa nọ gbae ọvbehe khian do ya ha osa ye arrọọ ne Adam mu fua. Rhunmwuda, ‘uhukpa ẹre Jesu ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne emwa.’—Hib 7:27; 10:12.
13. De alughaẹn nọ rre uwu ẹkpo emwamwa ọghe erinmwian kevbe adẹwerriegbe?
13 De alughaẹn nọ rre uwu ẹkpo emwamwa ọghe erinmwian kevbe adẹwerriegbe? Emwamwa ọghe erinmwian ọre emwi ne Osanobua ru nọ ghi do kie ẹkpotọ yọ ne emwa nagbọn ya do gu ẹre ru ọse. Vbene adẹwerriegbe na re osa na ha ẹre ne emwa nagbọn mieke na sẹtin gu Osanobua ru adọlọ. Emwi na ya ha osa na ọre esagiẹn ọghe Jesu nọ hin usi nọ da kua rhunmwuda ima.—Ẹfis 1:7; Hib 9:14.
AFIANGBE NA LAE MIẸN: IMIẸNFAN KEVBE NA NA KA IMA YE EMWA ATA
14. De emwi ne ima khian ghi zẹ iro yan kevbe wẹẹ, vbọzẹ?
14 De afiangbe ne ima he miẹn vbe emwamwa ọghe erinmwian? Ẹmwẹ ughughan ẹre Baibol loo ro ya gie afiangbe ne ima he lae miẹn. Agharhemiẹn wẹẹ avbe ẹmwẹ na khọ egbe, dọmwadẹ iran keghi rhan otọ afiangbe ne ima miẹn rhunmwuda ne Jehova na yabọ ima. Zẹvbe ne ima ya zẹ iro yan avbe ẹmwẹ na, u gha bẹghe vbene iran ya kaẹn edọmwadẹ ima hẹ.
15-16. (a) Zẹvbe nọ rre Baibol, de emwi na ya “imiẹnfan” kha? (b) De vbene ọna ya kaan ima hẹ?
15 Vbe Baibol, emwi ne imiẹnfan demu ọre na fan ọmwa fua rhunmwuda osa na ha ẹre, na ya dẹ ọre werriegbe. Ukọ ighẹ e Pọl ghi rhan otọ ẹmwẹ na, ọ na wẹẹ: “Wa rẹnrẹn wẹẹ, ẹ i re emwi ni sẹtin kẹkẹ, vbe na ghee esiliva ra igoru, ẹre a ya fan uwa fua [ra “dẹ uwa werriegbe,”] vbe agbọn ọrhiae ne uwa re vbe ukhu vbe obọ avbe erha uwa odede. Sokpan, esagiẹn nọ hin usi ọghe Kristi, nọ yevbe esagiẹn ọghe oteghe ohuan nẹi mwẹ okan ra ama, ẹre a ya fan uwa.”—1 Pit 1:18, 19; ftn.
16 Rhunmwuda izọese adẹwerriegbe, a gha sẹtin fan ima vbe obọ orukhọ kevbe uwu nọ wa ya ima rri oya. (Rom 5:21) Ọghe ne ẹmwata, ma gha zẹ unu ga egbe, ẹ i sẹ ima ya kpọnmwẹ e Jehova kevbe Jesu, ne iran na miẹn ima fan lekpa esagiẹn ra arrọọ nọ hin usi ọghe Jesu.—1 Kọr 15:22.
17-18. (a) Vba yae kha vba gha wẹẹ, a ka ọmwa ye ọmwa ata? (b) De vbene ọna ya kaan ima hẹ?
17 Evba yae kha vba gha wẹẹ, a ka ima ye emwa ata, ọre na mu ẹzọ ima yotọ, emwi hia ne ima te ru, a ghi yae bọ ima, a i ghi vbe dọlegbe mu enene ẹmwẹ rre ẹdẹ. Ne Jehova na ru ọna, ma rhie ma wẹẹ, ọ rhie owẹ gberra ilele ọghẹe nọ gbae. E Jehova i ka ima ye emwa ata rhunmwuda wẹẹ ọ khẹke ima; ẹ i vbe gbe gue orukhọ ọghe ima vbe na miẹn wẹẹ, ọ ma de emwi nọ rhiae. Sokpan rhunmwuda ne ima na mu ẹtin yan emwamwa ne Jehova ru nọ ya dẹ ima werriegbe, ẹre ọ zẹe ne Jehova na ya orukhọ ọghe ima bọ ima.—Rom 3:24; Gal 2:16.
18 De afiangbe ne ima khian miẹn vbe Jehova gha ka ima ye emwa ata? Nọ ne emwa ni khian deba Jesu Kristi kha vbe ẹrinmwi, a ka iran ye emwa ata nẹ, ivbi Osanobua ẹre iran ghi khin. (Taitọs 3:7; 1 Jọn 3:1) A ya orukhọ ọghe iran bọ iran nẹ. Ọ na ghi do yevbe na miẹn wẹẹ, iran ma ka zẹdẹ ru orukhọ hiehie, rhunmwuda ọni, iran gha sẹtin gha rre Arriọba Osanobua. (Rom 8:1, 2, 30) Nọ ne emwa ni khian hin uhunmwu otagbọn na, a ka iran ye emwa ata nẹ zẹvbe ọsie Osanobua, a vbe ya orukhọ ọghe iran bọ iran nẹ. (Jems 2:21-23) Ẹkpotọ gha kie ne oghẹn ne gbii ni khian miẹn fan vbe okuo Amagẹdọn ya gha rrọọ vbe etẹbitẹ. (Jọn 11:26) A gha vbe huẹn emwa “ni ru emwi esi kevbe ni ma ru emwi esi” ni wulo nẹ kpaegbe. (Iwinna 24:15; Jọn 5:28, 29) Ẹghẹ nii, emwa hia fẹẹrẹ ni rre uhunmwu otagbọn na, ni họn ẹmwẹ ne Jehova ghi gha mwẹ “afanvbirri nọ hin usi ne ivbi Osanobua mwẹ.” (Rom 8:21) U miẹn afiangbe ne ima khian miẹn rhunmwuda emwamwa ne Jehova ru na mieke na ya orukhọ ọghe ima bọ ima; ma ghi do gha re emwa ni gbae!
19. De afiangbe ne ima he miẹn rhunmwuda emwi ne Jehova vbe Jesu ru ne ima? (Vbe ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ Afiangbe Ne Ima Miẹn Vbọ.”)
19 Ọghe ne ẹmwata, te ima te yevbe ọmokpia nii ne ima guan kaẹn vbe omuhẹn, ne evbibiẹ ọre fuẹn emwi ewe hia ne iran mwẹ, iran na vbe rri osa ọrhẹnrhẹn ne ovbi iran i khian sẹtin ha ẹdẹ. Ma kpọnmwẹ e Jehova wẹẹ, ọghe ima ma fo vberriọ. Emwamwa ọghe erinmwian ne Jehova ru kevbe izọese adẹwerriegbe ẹre ọ ghi fi ẹdagbọn ima werriẹ. Rhunmwuda ne ima na mu ẹtin yan Jesu Kristi, ẹre ọ zẹe ighẹ a sẹtin fan ima vbe obọ orukhọ kevbe uwu. E Jehova gha ghi ya orukhọ ọghe ima bọ ima nẹ, ọ ghi yevbe na miẹn wẹẹ, ma ma ka ru orukhọ hiehie. Nọ ghi wa ru ekpataki sẹ ehia ọre wẹẹ, ma ghi do gha re ọsie Erha mwa ighẹ e Jehova, nọ re Osa nọ hoẹmwẹ ima.
20. Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi nọ ghi lelẹe?
20 Ekhọe hia ẹre ima wa ya kpọnmwẹ e Jehova vbe Jesu vbe ima gha muẹn roro emwi ne iran ru ne ima. (2 Kọr 5:15) Akpawẹ ẹ i re iran, ọghe ima te fo nẹ! Vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna, ma gha guan kaẹn igiemwi eso vbe Baibol nọ ya ima rẹn wẹẹ, e Jehova gha yabọ ima nẹ, ọ ma ghi khẹke ne ekhọe ima gha bu abe gbe ima.
IHUAN 10 Rhie Urhomwẹ Ne Jehova Ne Osanobua Mwa!
a Vbe urhuẹvbo eso, vbe na ya zedu ẹmwẹ na ighẹ “adẹwerriegbe” ọre “osa ọghe arrọọ,” ra “osa na ha ẹre.”
