ARO ruẹ dae nẹ wẹẹ, te emwa ni bun ni rre agbọn na ghi wa roro ẹre wẹẹ, iran mwẹ asẹ ne iran khian ya gha mwẹ emwi nọ rhirhi khọn iran kevbe wẹẹ, te ọ khẹke na gha mu iran tetete vbe na miẹn we iran maan sẹ emwa ọvbehe ra? Ẹ i mwẹ vbene u gha ru ne iran sẹ hẹ, ẹ i ye sẹ iran ọkẹn. Ena rre usun uyinmwẹ ne Baibol we emwa khian gha yin vbe ẹdẹ okiekie.—2 Tim 3:2.

Ọghe ne ẹmwata, ọ kpẹẹ re ne emwa suẹn gha rẹn ọghe enegbe iran ọkpa. Adam vbe Ivi keghi zẹ ne egbe iran, emwi ne iran roro wẹẹ, ọ maan kevbe nẹi maan, ọna keghi zẹ ẹbe. Ukpo ni bun ghi gberra nẹ, Ọba ighẹ Uzaia nọ ghaa kha yan e Juda kegha roro ẹre wẹẹ, irẹn mwẹ asẹ ne irẹn khian ya giẹn eturari vbe ọgua Osa, sokpan, te ọ wa ba ẹre ku. (2 Krọ 26:18, 19) Erriọ ẹre avbe Farisi kevbe avbe Sadusi vbe gha roro ẹre wẹẹ, rhunmwuda ne iran na ke uniẹn Ebraham rre, te ọ khẹke ne Osanobua ya obọ nọ maan mu iran sẹ emwa ọvbehe.—Mat 3:9.

Emwa ni rẹn ọghe enegbe iran ọkpa kevbe ni tọn egbe mu, ẹre ọ lẹga ima, deghẹ ima ma begbe ma sẹtin do gha yin vbe na ghee iran. (Gal 5:26) Ma sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, ma mwẹ asẹ ne ima khian ya gha mwẹ emwi eso, ra wẹẹ, te ọ khẹke na ya obọ nọ maan mu ima sẹ emwa ọvbehe. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ do gha yevbe emwa vbenian? Te ọ khẹke ne ima ka rẹn aro ne Jehova ya ghee uyinmwẹ vbenian. Ọ mwẹ ilele eva ni rre Baibol nọ gha ru iyobọ ne ima.

 E Jehova ẹre ọ khian tae emwi nọ khẹke ne ima gha mwẹ. Gia ru igiemwi eso.

• Vbe uwu ẹgbẹe, te ọ khẹke ne ọdọ bẹghe ẹre wẹẹ, ọvbokhan irẹn rhie ọghọ ne irẹn, te ọ vbe khẹke ne ọdọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ ọvbokhan irẹn. (Ẹfis 5:33) Te ọ khẹke ne ọdọ vbe amwẹ gha ru emwi nọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ egbe, ọ ma khẹke ne iran gha gu emwa ọvbehe gbe ọkiẹkiẹ nọ ma khianrẹn. (1 Kọr 7:3) Emwi nọ khẹke nọ, ne emọ gha họn ẹmwẹ ne evbibiẹ iran, erriọ ẹre ọ vbe ya khẹke ne evbibiẹ emọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ ivbi iran, iran ghi vbe gha ru iyobọ ne iran.—2 Kọr 12:14; Ẹfis 6:2.

• Vbe uwu iko, te ọ wa vbe khẹke ne ima gha rhie ọghọ ne avbe ediọn ni ya ekhọe hia winna. (1 Tẹs 5:12) Vbọrhirhighayehẹ, ediọn i mwẹ asẹ ne iran khian ya tama etẹn vbene iran khian ya loo ẹdagbọn iran hẹ.—1 Pit 5:2, 3.

• Osanobua rhie asẹ ne arriọba emwa nagbọn ne iran ya gha miẹn emwa igho uhunmwu, ọ vbe hoo ne ima gha rhie ọghọ ne iran.—Rom 13:1, 6, 7.

E Jehova keghi ru gberra vbene ọ te khẹke ima. Rhunmwuda ne ima na re emwa orukhọ, uwu ẹre ọ te wa khẹke ima. (Rom 6:23) Ọrheyerriọ, rhunmwuda ahoẹmwọmwa nẹi beghe ne Jehova mwẹ ne ima, ọ keghi rhie afiangbe ni bun ne ima. (Psm 103:10, 11) Ẹse ọhẹ ne kpataki ọghe Osanobua ẹre ọ si ẹre ne ima na miẹn afiangbe vbe obọ ọre.—Rom 12:6-8; Ẹfis 2:8.

Ghẹ gha yevbe emwa ni rre uwu agbọn. Deghẹ ima ma begbe ma sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, te ọ khẹke na ya obọ nọ maan mu ima sẹ emwa ọvbehe. Jesu gi ima rẹn vbene egbe iziro vbenian gha ya sẹtin rherhe la ima ekhọe vbe ọ ze erre ọghe emwa iwinna na ha igho na tie ẹre dinariọs na. Owiẹ fioro ẹre eso ya suẹn gha winna, iran na ya winna sẹ ota, na kha na ovẹn gbe iran nẹ ẹ i re nekherhe; sokpan ughaẹdẹ ọkpa kẹkan ẹre eso ya winna. Emwa ni ka suẹn nene iwinna kegha roro ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne igho na khian ha iran re kpọlọ sẹ ọghe emwa nikẹre rhunmwuda iwinna ne iran ru. (Mat 20:1-16) Te Jesu ya erre na ya ma erhuanegbe ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne emwi ke emwi ne Osanobua rhie ne iran gha sẹ iran ọkẹn.

Gha re ọmwa nọ kpọnmwẹ ẹse, ghẹ gha roro ẹre wẹẹ, esalẹbẹ nọ ne emwa gha ru ẹse nuẹn. (1 Tẹs 5:18) Ya egbe taa ukọ ighẹ e Pọl. Ọ ma tama  etẹn ni rre Kọrint ne iran viọ emwi ne irẹn gualọ ne irẹn, agharhemiẹn wẹẹ, ọ te mwẹ asẹ nọ gha ya ru vberriọ. (1 Kọr 9:11-14) Te ọ khẹke ne afiangbe nọ rhirhi sẹ ima obọ gha sẹ ima ọkẹn, ẹ i re ne ima wa gha roro ẹre wẹẹ, emwa ma na ru ẹse ne ima esalẹbẹ nọ.

Gha mu egbe rriotọ. Ọmwa nọ tọn egbe mu ẹre ọ mobọ roro ẹre wẹẹ, emwi ne irẹn mwẹ ma he ye sẹ. Imuegberriotọ ẹre ọ khian sẹtin ru iyobọ ne ọmwa ya sẹtin lẹẹ ne iziro vbenian.

Akhasẹ ighẹ e Daniẹl wa rhie igiemwi esi yotọ vbe ọ gha de ọghe na gha mu egbe rriotọ. Ẹgbẹe nọ ke rre, ukhuegbe ẹre, kevbe vbene ọ rẹn emwi sẹ hẹ gha te yae gha roro ẹre wẹẹ, emwi nọ wa khẹke ẹre iran ghaa ru ne iran na gha ya obọ nọ maan mu irẹn. (Dan 1:3, 4, 19, 20) Sokpan, e Daniẹl keghi mu egbe rriotọ, ọna ẹre ọ si ẹre ne Jehova na hoẹmwẹ ọnrẹn.—Dan 2:30; 10:11, 12.

Wa gi ima hia ne ima ghẹ gha re emwa ni rẹn ọghe enegbe iran ọkpa kevbe ni tọn egbe mu zẹvbe ne emwa ni bun ru ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ. Nọghayayerriọ, te ọ khẹke ne afiangbe nọ rhirhi sẹ ima obọ rhunmwuda ẹse ọhẹ ne kpataki ọghe Osanobua gha sẹ ima ọkẹn.