1-2. Vbọzẹe ne orhiọn Jesu ma na sotọ vbe ẹdẹ nokiekie nọ gbe vbe agbọn?

ORHIỌN Jesu ma sotọ vbe ẹdẹ nokiekie nọ gbe vbe agbọn. Vbọzẹe? Rhunmwuda, te ọ ghi gha bu ẹghẹ nọ khian ya wu uwu ọbaligie vbe obọ eghian ni mwẹ ekhọe atosi. Sokpan, ẹi re ẹmwẹ uwu, ẹre ọ mobọ ye Jesu gha si osi. Emwi ne Jesu mu ye okaro, ọre ne irẹn sẹtin ru ahoo ọghe Erhae sẹ ufomwẹ. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, ọna gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn Erhae, ọ vbe rẹn wẹẹ, irẹn gha sẹtin mudia gbain vbuwe edanmwẹ nọ wegbe nii, te irẹn sinmwi oseghe ne ọdakha ọghe Jehova, kevbe wẹẹ, ọ gha kie ẹkpotọ yọ, ne emwa nagbọn gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ. Jesu gele hoẹmwẹ emwa nagbọn.

² U miẹn orhikhan ne Jesu ghaa ye vbe ẹdẹrriọ! Ọrheyerriọ, ọ na ye gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko. Ọ keghi tama erhuanegbe ẹre wẹẹ: “Ọfunmwegbe ọre I ya wee uwa.” (Jọn 14:27) Jesu ghaa mwẹ “ọfunmwegbe Osanobua,” ọni ọre agbẹkunsotọ ne ọmwa mwẹ rhunmwuda asikẹgbe nọ gu Osanobua mwẹ. Ọfunmwegbe na, ẹre ọ rhie ifuẹko ne Jesu.—Fil 4:6, 7.

3. Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Ma rhọkpa i khian werriẹ aro daa egbe ọlọghọmwa ne Jesu zinegbe ẹre, vbọrhirhighayehẹ, emwa hia ni lele ukpowẹ Jesu gha werriẹ aro daa edanmwẹ ughughan. (Mat 16:24, 25; Jọn 15:20) Vbe na ghee Jesu, ugbẹnso orhiọn ima i vbe sotọ. De emwi ne ima gha ru, ne ima ghẹ mieke na gha si osi gberra egbe? Nia, gi ima ziro yan emwi eha ne Jesu ru vbe ọ rre agbọn kevbe odẹ ne ima gha ya sẹtin ya egbe taa re vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa.

4. Vbe ima miẹn ruẹ vbe ebe 1 Tẹsalonaika 5:17? Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ, ẹi re avbiẹ inugba Jesu na erhunmwu vbe ẹdẹ nokiekie nọ gbe vbe agbọn?

⁴ Tie 1 Tẹsalonaika 5:17. Ẹi re avbiẹ inugba Jesu na erhunmwu  vbe ẹdẹ nokiekie nọ gbe vbe agbọn. Vbe Jesu mu Idugie Ayere Ọghe Uwu ẹre gbọọ, ọ keghi na erhunmwu ye eka kevbe ayọn. (1 Kọr 11:23-25) Ọ vbe gu erhuanegbe ẹre na erhunmwu vbe ehe ne iran na do Ugie Alagberra. (Jọn 17:1-26) Ẹghẹ nibun ẹre Jesu ya na erhunmwu vbe irẹn vbe erhuanegbe ẹre sẹ uhunmwu Oke Oliv vbe asọn nii. (Mat 26:36-39, 42, 44) Erhunmwu ẹre Jesu vbe gha na vbe ọ wu. (Luk 23:46) Te Jesu mu emwi hia nọ ru vbe ẹdẹ ne ẹdẹrriọ ma Erhae vbe erhunmwu.

5. Vbọzẹe ne avbe ukọ ma na sẹtin mudia gbain vbe ẹghẹ edanmwẹ?

⁵ Emwi ọkpa nọ zẹe ne Jesu na sẹtin zinegbe edanmwẹ nọ werriẹ aro daa, ọre nọ na gha nọ Erhae vbe erhunmwu nọ ru iyobọ ne irẹn. Avbe ukọ re ma rhiegba ye erhunmwu ne a na vberriọ. Vbọ ghi kẹrikian? Iran ma ghi sẹtin mudia gbain vbe ẹghẹ edanmwẹ rhunmwuda, iran ma ghi gha mwẹ udinmwẹ. (Mat 26:40, 41, 43, 45, 56) Ma ghaa werriẹ aro daa edanmwẹ, emwi nọ gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya mudia gbain vbe na ghee Jesu, ọre deghẹ ima na gha na erhunmwu vbe ugbugbẹhia. De emwi nọ khẹke ne ima gha nọ Osanobua vbe erhunmwu?

6. De vbene amuẹtinyan ya ya ima mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko hẹ?

⁶ Ma sẹtin nọ e Jehova vbe erhunmwu nọ ya ima gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe. (Luk 17:5; Jọn 14:1) Ọ khẹke ne ima gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe rhunmwuda, Esu gha danmwẹ emwa hia ni lele ukpowẹ Jesu. (Luk 22:31) Ugbẹnso, ma gha la ọlọghọmwa ọkpa gberra, ma ghi la ọvbehe, ọ ghaa yerriọ, de vbene amuẹtinyan khian ya sẹtin ya ima gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko hẹ? Ma gha ghi hia nẹ vbene ẹtin ima sẹ, sokpan, edanmwẹ ne ima werriẹ aro daa ma  ye fo vbe otọ, amuẹtinyan ẹre ọ khian ghi ru iyobọ ne ima ya sẹ emwi hia rae ye obọ e Jehova. Ma ghaa mwẹ ọnrẹn vbe ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha sẹtin ru iyobọ nọ khẹke ne ima, ọna ghi ya ima gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko.—1 Pit 5:6, 7.

7. Vbe ima miẹn ruẹ vbe emwi ẹwaẹn ọghe Robert?

⁷ Erhunmwu keghi ya ima mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko vbuwe ọlọghọmwa ne ima rhirhi gha ye. Vbe igiemwi, E Robert, nọ re ọdiọn vbe iko nọ rre odẹ ukpo 80 keghi kha wẹẹ: “Adia nọ rre ebe Filipai 4:6, 7 wa ru iyobọ mẹ ya zinegbe ọlọghọmwa nibun vbe arrọọ mwẹ. Ọ mwẹ ẹghẹ ne I ya gha susẹ igho, ọ vbe gha mwẹ ẹghẹ na ya rhie mwẹ obọ sotọ zẹvbe ọdiọn vbe iko.” Vbọ ru iyobọ ne Robert? Ọ na ye vbe kha wẹẹ: “Ọ gha ye vbe ne iro khian wa han mwẹ, I ghi wa na erhunmwu. I na do bẹghe ẹre wẹẹ, ẹghẹ ne I ya rhiegba ye erhunmwu ne a na, ẹre I vbe ya mwẹ agbẹkunsotọ sẹ.”

8. Zẹvbe nọ rre ebe Jọn 8:29, de emwi ọvbehe nọ si ẹre ne Jesu na gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko?

⁸ Tie Jọn 8:29. Ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko ne Jesu ghaa mwẹ ẹre ọ zẹe nọ na sẹtin zinegbe vbe eghian zẹ ọre kpokpo, ẹre ọ vbe zẹe ighẹ ọ sẹtin ru ahoo ọghe Erhae vbe ọ rre uwu ibavbaro. Jesu keghi ru ena hia rhunmwuda, ọ hoo nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Ahoẹmwọmwa nọ vbe mwẹ daa Erhae ẹre ọ ya re mu ahoo ọghe Erhae ye okaro. Vbene Jesu te gha die agbọn, irẹn ẹre ọ ghaa re Ọkae Iwinna vbe ẹrinmwi. (Itan 8:30) Vbe ọ rre agbọn, izọghae ẹre ọ ya gha maa emwa emwi vbekpae Jehova. (Mat 6:9; Jọn 5:17) Iwinna na, wa gha sẹ Jesu ọyẹnmwẹ.—Jọn 4:34-36.

9. Ma gha rhiegba ye iwinna ikporhu, de vbe nọ ya ya ima mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko hẹ?

 ⁹ Ma ghaa mwẹ ọghae vbe iwinna ughughan vbe ugamwẹ e Jehova, ima na vbe gha “tua bọ” yọ, te ima ya egbe tae Jesu. (1 Kọr 15:58) Ma gha rhiegba ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, ọ ghi ru iyobọ ne ima ya sẹtin zinegbe ọlọghọmwa ne ima ye. (Iwinna 18:5) Vbe igiemwi, ọlọghọmwa ne emwa eso ne ima kporhu ma werriẹ aro daa, khọ sẹ ọghe ima. Iran gha ghi do gha mwẹ irẹnmwi vbekpae Jehova, iran na vbe gha ya ilele ọghẹe ru emwi, iran ghi do gha sọyẹnmwẹ, arrọọ ọghe iran ghi vbe gha mwẹ evbọ demu. Emwi vbenian ẹre ọ ye ima mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha vbe gbaroghe ima vbe ẹghẹ ibavbaro. Iyayi na, ẹre ọ ya ima mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko. Erriọ ghaa ye ne ọtẹn nokhuo ọkpa. Ke otọ gha dee, ẹre ọ ya gha roro ẹre wẹẹ, irẹn i mwẹ ne irẹn gu agbọn ye, ẹghẹ hia ẹre iro ya han rẹn. Ọ keghi kha wẹẹ: “I ghaa rre ikporhu, ọyẹnmwẹ ghi gha sẹ mwẹ, Ii ghi vbe mu ọghe enegbe mwẹ roro, rhunmwuda, iwinna ikporhu keghi ya mwẹ sikẹ e Jehova sayọ.”

10. Vbua miẹn ruẹ vbe emwi ẹwaẹn ọghe Brenda?

¹⁰ Gi ima guan kaẹn emwi ẹwaẹn ọghe Ọtẹn Nokhuo Brenda. Emianmwẹ nọ kuan ọmwa use yotọ na tie ẹre multiple sclerosis ẹre irẹn vbe ovbi ẹre nokhuo ghaa khuọnmwi. E wheelchair ẹre Brenda loo rhunmwuda, ẹi sẹtin khian. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne orhiọn ya la re iwu, ọ ghi ladian vbe ikporhu ọghe ke owa ya sẹ owa, sokpan, elẹta na gbẹn ẹre ọ mobọ ya kporhu. Ọ keghi kha wẹẹ: “I ghaa yerre wẹẹ, emianmwẹ ni khuọnmwi i khian fo vbe agbọn Esu na, ọ ghi ru iyobọ mẹ ya rhie aro tua iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. I ghaa rre ikporhu, Ii ghi mu ọghe enegbe mwẹ roro. Ọghe emwa ne I kporhu ma ẹre I ghi mu roro. I ghi vbe gha yerre vbe ẹghẹ hia wẹẹ, vbe agbọn nọ dee vbe odaro, egbe gha rran mwẹ.”

11-13. (a) De vbene avbe ukọ kevbe avbe ọsie Jesu ya rhiẹre ma wẹẹ iran i re ọse ne hoghaa? (b) De emwi ne Jesu ghi do gha mwẹ rhunmwuda iyobọ ne avbe ọsiọre ru nẹẹn?

¹¹ Vbuwe ẹghẹ ne Jesu ya gha kporhu vbe uhunmwu otagbọn na, avbe ukọ ọre keghi rhiẹre ma wẹẹ, iran i re ọse ne hoghaa, ọse ọghe ẹmwata ẹre iran ghaa khin. Uyinmwẹ ne iran rhiema keghi gu ẹmwẹ nọ rre ebe Itan ro, nọ khare wẹẹ: “Iku eso i tọ, sokpan avbe ọse eso rrọọ ni maan sẹ etẹn.” (Itan 18:24) Aro nọ ghaan ẹre Jesu ya gha ghee avbe ukọ ọre. Vbe Jesu rre agbọn, etiọnrẹn ma yayi wẹẹ irẹn ọre Mẹzaia. (Jọn 7:3-5) Ọ mwẹ ẹghẹ ne iran ya gha roro ẹre wẹẹ te Jesu mwẹmwẹ. (Mak 3:21) Te avbe ukọ ọghe Jesu wa lughaẹn. Ọna ẹre ọ si ẹre ne Jesus na tama iran vbe asọn nokiekie nọ gbe vbe agbọn wẹẹ: “Wa ọre ọ mudia ke mwẹ vbe ẹghẹ edanmwẹ hia.”—Luk 22:28.

¹² Ọ mwẹ ẹghẹ eso ne avbe ukọ ọghe Jesu ya ru emwi nọ sọnnọ rẹn. Jesu keghi rhie aro gberra abakuru ọghe iran, vbe nọ na rhie aro tua amuẹtinyan ne iran mwẹ. (Mat 26:40; Mak 10:13, 14; Jọn 6:66-69) Ọ ghi wa bu ẹghẹ ne Jesu ya wu, ọ keghi tama avbe ukọ ọre wẹẹ: “Ọse mwẹ ọre I ghi tie uwa ẹre rhunmwuda emwi hia ne I họẹn vbe unu Erha mwẹ, I vbe talọ ehia ma uwa.” (Jọn 15:15) Vbene ẹmwata, avbe ukọ ọghe Jesu wa gele rhie igiọdu nẹẹn. Iyobọ ne iran ru ne Jesu, wa gele gha sẹ ọre ọyẹnmwẹ.—Luk 10:17, 21.

¹³ Gberra avbe ukọ, Jesu vbe gha mwẹ avbe ọse ọvbehe. Iran kegha re ikpia vbe ikhuo ni deba re vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, iran wa vbe gha ru iyobọ nọ khẹke nẹẹn. Eso vbuwe iran vbe le evbare ya mu ọghọ ye Jesu egbe vbe owa iran. (Luk 10:38-42; Jọn 12:1, 2) Eso deba re mu okhian gha rrie ehe ughughan, iran vbe ya emwi ewe ne iran mwẹ ru iyobọ nẹẹn.  (Luk 8:3) Jesu ghaa mwẹ avbe ọse ni maan rhunmwuda, ọmwa esi irẹn vbe gha khin. Obọ esi ẹre ọ ya gha mu iran, ọ ma vbe yaro ye emwi ne iran i sẹtin ru. Ọmwa nọ gbae ẹre Jesu ghaa khin, ọrheyerriọ, te ọ wa gha gbọyẹmwẹ ye iyobọ ne avbe ọsiọre ghaa ye nẹẹn agharhemiẹn wẹẹ, emwa ni ma gba ẹre iran ghaa khin. Iran gele wa ye Jesu gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko.

14-15. De vbene ima khian ya sẹtin gha mwẹ avbe ọse ni maan hẹ? De odẹ eso ne iran ya ru iyobọ ne ima?

¹⁴ Te avbe ọse ni maan ru iyobọ ne ima ya gha ya ẹkoata ga e Jehova. U gha hoo ne u gha mwẹ ọse ni maan, ọ khẹke ne u gha re ọse nọ maan. (Mat 7:12) E Baibol wẹẹ ne ima gha loo ẹghẹ kevbe ẹrhiọn ọghomwa ya ru iyobọ ne emwa “ne ẹi mwẹ.” (Ẹfis 4:28) Ọ mwẹ ọtẹn ne u gha sẹtin ru iyobọ na vbe iko ne u ye ra? Deghẹ ọ rrọọ, zẹ emwi ru. U sẹtin yo ẹki ne ọtẹn ne ẹi ghi sẹtin kpa hin owa rre rhunmwuda emianmwẹ ra ne egbe na khian ọmaẹn nẹ. Deghẹ ọ mwẹ ẹgbẹe ne obọ ma sẹ ọre vbe iko ruẹ, u sẹtin dẹlẹ emwi evbare ya ru iyobọ ne iran. Deghẹ u fiẹnro e jw.org^® kevbe JW Library^® app, u sẹtin ru iyobọ ne etẹn ni ma fiẹnro ọre. Ma gha gele gha ru iyobọ ne emwa ọvbehe, ọyẹnmwẹ ẹre ọ khian gha sẹ ima.—Iwinna 20:35.

¹⁵ Ma ghaa mwẹ ọse ni maan, iran gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko vbe ẹghẹ edanmwẹ. Vbe Job rre uwu ibavbaro, Ẹlaihu keghi gbehọ kotọ danmwehọ ọre. Erriọ avbe ọse ni maan vbe ya rhie ehọ ne ima ta yi vbe ima ghaa tama iran vbene emwi ye ima hẹ. (Job 32:4) Avbe ọse ima i khian ru azẹ ne ima, sokpan, ọ khẹke ne ima danmwehọ  iran vbe iran ghaa ye Baibol rhie adia ne ima. (Itan 15:22) Vbe ẹghẹ ne emwi ya wegbe mu Ọba e Devid, ọ keghi miẹn ọnrẹn yi, iyobọ ne ọsiọre ighẹ Bazilai ru nẹẹn. Ọ vbe khẹke ne ima ya imuegberriotọ gha miẹn ọnrẹn yi, iyobọ ne avbe ọse ima rhirhi gha ru ne ima vbe emwi gha wegbe mu ima. (2 Sam 17:27-29) Ma ghaa mwẹ avbe ọse vbenian, ọ keghi re odẹ ọkpa ne Jehova ya fiangbe ima.—Jems 1:17.

16. Zẹ vbene ebe Filipai 4:6, 7 khare, de odẹ ọkpa ne ima khian ya sẹtin gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko? Rhan otọ re.

¹⁶ Tie Filipai 4:6, 7. Vbọzẹe ne Jehova na kha wẹẹ, obọ e Jesu ẹre ọ khian la sẹ ima obọ ighẹ ọfunmwegbe nọ ke obọ irẹn dee? Rhunmwuda, ma gha rẹn ukpo ne Jesu na zẹ vbe emwamwa ọghe Osanobua, ima na vbe mu ẹtin yan rẹn, ẹre ima khian na gele gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko. Vbe igiemwi, izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu ẹre ọ zẹe ighẹ ima mwẹ ayabọ ọghe orukhọ. (1 Jọn 2:12) Ọna keghi ya ima mwẹ agbẹkunsotọ. Zẹvbe Ọba ọghe Arriọba Osanobua, Jesu gha sọfurre ye ọlọghọmwa hia ne Esu si ye ima egbe. (Aiz 65:17; 1 Jọn 3:8; Arhie 21:3, 4) Ọna keghi ya ima mwẹ ayayẹro ne ẹi beghe. Agharhemiẹn wẹẹ iwinna ne Jesu waa ima re i khẹkhẹ, ọ rre ima iyeke, ọ gha ye ima ike a te miẹn wẹẹ, agbọn Esu na lahin odẹ rre. (Mat 28:19, 20) Eyan na, ẹre ọ ya ima mwẹ udinmwẹ. Agbẹkunsotọ, ayayẹro kevbe udinmwẹ keghi re ẹyotọ ne ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko hẹnhẹn egbe yan.

17. (a) Vbe ima khian ya sẹtin gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko hẹ? (b) Vbe ima miẹn ruẹ vbe ebe Jọn 16:33?

¹⁷ Vbua khian ya sẹtin ye gha mwẹ ọfunmwegbe nọ sẹ otọ ẹko hẹ, vbe u ghaa rre uwu ibavbaro? U gha sẹtin, deghẹ u ya egbe tae Jesu. Okaro, rhiegba ye erhunmwu ne a na vbuwe ọlọghọmwa ne u rhirhi gha ye. Nogieva, gha họn ẹmwẹ ne Jehova, u vbe gha ya izọghae kporhu, uhiẹn vbọ ghaa lọghọ ne u ru vberriọ. Nogieha, u ghaa rre ọlọghọmwa, miẹn iyobọ ọghe avbe ọse ruẹ yi. U gha lele adia na, ọfunmwegbe Osanobua ghi gbogba gae ekhọe ruẹ kevbe orhiọn ruẹ, u ghi vbe sẹtin khiọnmiotọ yan ọlọghọmwa ruẹ hia vbe na ghee Jesu.—Tie Jọn 16:33.