1. De okhuo ne ima gha sẹtin fian ne egbe ima?

 TE IMA ne Ivbiotu e Kristi ọghe ẹmwata wa hoẹmwẹ e Jehova ẹsẹse. Ma hoo ne ugamwẹ ne ima rhie nẹẹn, gha re nọ ghi maan sẹ. Sokpan ne ima mieke na sẹtin ru ọna, te ima gha fian okhuo ne egbe ima. Vbe igiemwi, ma sẹtin kha wẹẹ, ma hoo ne ima gha mwẹ avbe uyinmwẹ ni khẹke Ivbiotu e Kristi, ma hoo ne ima ruẹ emwi ne ima gha sẹtin loo vbe otu e Jehova, kevbe ne ima gha ru iyobọ ne etẹn sayọ. *

2. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima fian okhuo ne egbe ima vbe ugamwẹ e Jehova, kevbe ne ima vbe hia na muẹn sẹ?

² Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova? Emwi nọ wa mobọ zẹe ọre wẹẹ, ma hoo ne ima ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Emwi ughughan ẹre Jehova ya we ima, ma ghaa loo ẹre ẹse vbe ugamwẹ ọghẹe, ẹko keghi rhiẹnrhiẹn ọnrẹn. Deba ọni, ma vbe hoo ne ima gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova, ne ima mieke na sẹtin gha ru iyobọ ne etẹn ima. (1 Tẹs 4:​9, 10) Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ọ kpẹẹ re ne ima ke ga e Jehova, ma hia gha ye sẹtin gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ ọghẹe. Gi ima ghee vbene ima khian ya sẹtin ru ọna hẹ.

3. Zẹvbe nọ rre ebe 1 Timoti 4:​12-16, de emwi ne ukọ ighẹ Pọl wẹẹ ne Timoti ru?

³ Ẹghẹ ne ukọ ighẹ Pọl ya gbẹn elẹta nokaro gie Timoti, e  Timoti suẹn gha ga nẹ zẹvbe ọdiọn vbe iko, agharhemiẹn wẹẹ igbama ghaa nọ. Ọrheyerriọ, e Pọl keghi rhie igiọdu nẹẹn, nọ ye gha mwẹ alaghodaro. (Tie 1 Timoti 4:​12-16.) U gha ghee ẹmwẹ ne Pọl tama e Timoti, u gha bẹghe ako eva nọ na wẹẹ, ne Timoti gha mwẹ alaghodaro. Nokaro, ọre nọ gha mwẹ ahoẹmwọmwa, amuẹtinyan kevbe nẹ ghẹ gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ esakan. Nogieva, ọre nọ gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ nọ ya tie ebe, odẹ nọ ya rhie igiọdu ne emwa kevbe odẹ nọ ya maa emwa emwi. Nian, ma gha guan kaẹn igiemwi Timoti, ọ gha ya ima rẹn vbene okhuo ne ima fian ne egbe ima, khian ya ya ima gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova. Ma gha vbe guan kaẹn odẹ eso ne ima gha ya sẹtin ru sayọ vbe iwinna ikporhu.

4. Zẹvbe nọ rre ebe Filipai 2:​19-22, vbọzẹ ne Jehova na loo e Timoti vbe ugamwẹ ọghẹe?

⁴ Vbọ ya e Jehova loo e Timoti vbe ugamwẹ ọghẹe? Uyinmwẹ esi ne Timoti ghaa mwẹ, ẹre ọ ya e Jehova loo ẹre. (Tie Filipai 2:​19-22.) Odẹ ne Pọl ya gie Timoti, ya ima rẹn wẹẹ, ọmwa nọ mu egbe rri otọ, nọ mwẹ ẹkoata, nọ mu aro ye iwinna kevbe na gha sẹtin mu ẹtin yan, ẹre Timoti ghaa khin. Te Timoti wa hoẹmwẹ etẹn, erriọ ẹmwẹ iran wa vbe gha dae. Ọna ẹre ọ ya e Pọl hoẹmwẹ ọnrẹn, ọ na vbe waa ẹre iwinna ni ma gha khuẹrhẹ, rhunmwuda, ọ rẹnrẹn wẹẹ, e Timoti i khian ya ekhue mu irẹn. (1 Kọr 4:17) Ma gha vbe gha mwẹ uyinmwẹ esi, e Jehova ghi hoẹmwẹ ima, ọ ghi vbe loo ima ya ru iwinna nibun vbe uwu iko.​—Psm 25:9; 138:6.

5. (a) Vbua khian ya sẹtin fian okhuo ne egbuẹ hẹ, ne u gha mwẹ uyinmwẹ ni khẹke Ivbiotu e Kristi? (b) Zẹvbe nọ rre efoto na, de emwi ne ọtẹn nokhuo na ru, nọ mieke na gha mwẹ ẹnina daa emwa ọvbehe sayọ?

⁵ Fian okhuo ọkpa ne egbuẹ. Hia ne u rẹn ako nọ na khẹke ne u gha mwẹ alaghodaro vbe uyinmwẹ ruẹ, u ghi vbe muẹn ye erhunmwu. U ghi ka ya ọkpa suẹn. Vbe igiemwi, u sẹtin hia ne u gha mwẹ ẹnina daa etẹn sayọ, kevbe ne u vbe gha ru iyobọ ne iran sayọ. U sẹtin vbe hia ne u gha mwẹ alaghodaro, vbọ gha de ọghe na gha yabọ etẹn kevbe na gha gu iran rrọọ vbe ọfunmwegbe. U sẹtin tama ọse ruẹ ne u gba ẹko ẹre, nọ tama ruẹ emwi ne u gha ru, ne u mieke na gha mwẹ alaghodaro. Ọna gha wa ru iyobọ nuẹn​—Itan 27:6.

6. Vbọ khẹke ne u ru, deghẹ u hoo ne u gha mwẹ avbe uyinmwẹ ni khẹke Ivbiotu e Kristi?

⁶ Hia ne u muẹn sẹ, okhuo ne u fian ne egbuẹ. Vbua khian ya ru ọna hẹ? Odẹ ọkpa ne u khian ya ru ọna, ọre ne u tie vbekpa uyinmwẹ ne u  hoo ne u gha mwẹ. Gia kha wẹẹ, u hoo ne u gha yabọ emwa ọvbehe sayọ. U sẹtin ya tie okha eso ọghe emwa ni rre Baibol, ni ya ekhọe hia yabọ emwa ọvbehe kevbe ni ma ru vberriọ; u ghi vbe ru erria yan okha ne u tiere. Muẹn roro, igiemwi ọghe Jesu. Te ọ wa gha ya ekhọe hia yabọ emwa ọvbehe. (Luk 7:​47, 48) Ako ne emwa na gha hia, ẹre Jesu wa gha rhie aro tua. Sokpan te Ivbi e Farisi ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nii wa gha “zan emwa ọvbehe.” (Luk 18:9) U gha ghi mu avbe igiemwi na roro nẹ, u ghi nọ egbuẹ wẹẹ: ‘De aro ne imẹ ya ghee emwa ọvbehe? Ako ne emwa na hia mẹ rhie aro tua ra?’ Deghẹ ọ na gha lọghọ ruẹ ne u yabọ ọmwa, u sẹtin gbẹnnẹ ọnrẹn ye otọ uyinmwẹ esi ne ọmwa nii mwẹ. Vbe iyeke ọni, u ghi nọ egbuẹ wẹẹ: ‘De aro ne Jesu ya ghee ọmwa na? Deghẹ Jesu nọ, ọ gha yabọ ẹre ra?’ Ma gha ru ena hia, ọ gha ya ima fi iziro ọghe ima werriẹ. Vbe okaro, ọ sẹtin gha lọghọ ima, ne ima yabọ ọmwa nọ ru emwi nọ sọnnọ ima, sokpan deghẹ ima na gha hia ne ima ru vberriọ, vbene ima te rẹn, ma ghi do gha ya ekhọe hia yabọ.

7. Zẹvbe nọ rre ebe Itan 22:​29, de odẹ ughughan ne Jehova ya loo etẹn ni mwẹ iwinna obọ vbe ẹdẹnẹrẹ?

⁷ Okhuo ọvbehe ne u gha sẹtin fian ne egbuẹ, ọre ne u ruẹ iwinna obọ ne u gha sẹtin loo vbe otu e Jehova. Na do sẹtin bọ avbe Abotu ọghomwa, avbe Ọgua Asikoko kevbe Ọgua Arriọba, a wa gualọ iyobọ etẹn nibun. Etẹn nibun ni rhiegbe ye iwinna na, te iran ruẹ ọre vbe obọ etẹn ni fiẹnro ẹre. Zẹvbe ne ima bẹghe ẹre vbe efoto na, te etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo ruẹ iwinna obọ ughughan, ne iran mieke na loo ẹre ya gha dọlọ Ọgua Arriọba kevbe Ọgua Asikoko yi. Odẹ vbenian kevbe odẹ nibun ọvbehe, ẹre Jehova ne “Ọba etẹbitẹ,” kevbe Jesu Kristi nọ re “Ọba nọ sẹ ọba,” ya loo etẹn ni mwẹ iwinna obọ, ya ru iwinna ọyunnuan nibun. (1 Tim 1:17; 6:15; tie Itan 22:29.) Ma hoo ne ima hia, ne ima gha loo iwinna obọ ọghe ima ya rhie uyi gie Jehova, ẹi re ne ima yae gha gualọ uyi ne egbe ima.​—Jọn 8:54.

8. Vbua khian ya rẹn ako nọ khẹke ne u na gha mwẹ alaghodaro?

⁸ Fian okhuo ọkpa ne egbuẹ. De ako ne u gha hoo ne u winna yan? U sẹtin nọ ediọn ni rre iko ruẹ ra ọgbaroghe ọghe otako ruẹ, ako ne iran hoo ne u na gha mwẹ alaghodaro. Vbe igiemwi, deghẹ iran na tama ruẹ ne u gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne u ya ya ọta guan, kevbe odẹ ne u ya maa emwa emwi, u sẹtin nọ iran emwi ne u gha ru, nọ gha ru iyobọ nuẹn. Uwẹ ghi vbe ru emwi eso nọ gha ru iyobọ nuẹn ya gha mwẹ alaghodaro. Vbua khian ya ru ọna hẹ?

9. De emwi ne u gha ru, ne u mieke na gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne u ya maa emwa emwi?

⁹ Hia ne u muẹn sẹ, okhuo ne u fian ne egbuẹ. Gia kha wẹẹ, u hoo ne u gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne u ya maa emwa emwi. U sẹtin ya tie ebe ọghomwa na tie ẹre Gha Mwẹ Alaghodaro Vbe Odẹ Ne U Ya Tie Ebe Kevbe Odẹ Ne U Ya Maa Emwa Emwi. A gha rhie ọta nuẹn vbe iko na do vbe uwu uzọla, u sẹtin tama ọtẹn nokpia nọ fuẹro, nọ do danmwehọ ọta ruẹ vbene ọ te sẹ ẹdẹrriọ, ọ ghi vbe gu ruẹ rẹn ako ne u gha winna yan. U ghaa mu egbe ọta ruẹ yotọ, emwa ghi rẹn wẹẹ, ọmwa nẹi ya iwinna rhẹghẹrẹ kevbe na gha sẹtin mu ẹtin yan ẹre u khin.​—Itan 21:5; 2 Kọr 8:22.

10. Vbọ khian ru iyobọ nuẹn, ne u sẹtin gha mwẹ alaghodaro vbe okhuo ne u fian ne egbuẹ? Ru igiemwi yọ.

¹⁰ Vbua khian ru, deghẹ ọ na gha lọghọ ruẹ, ne u muẹn sẹ ighẹ okhuo ne u fian ne egbuẹ? Ghẹ gi egbe wọọ ruẹ! Ọ mwẹ ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Gary, ẹi gua mobọ tie ebe ẹse. Ọ mwẹ ẹdẹ ọkpa nọ te gha hoo nọ tie ebe ladian vbe iko, sokpan ọ ma sẹtin. Ekhue nọ ghi muẹn vbe ẹdẹrriọ! Sokpan ọ ma gi egbe wọọ ẹre, ọ na ye rhiegba ye ebe na tie. Ọtẹn na wẹẹ rhunmwuda iyobọ ne irẹn miẹn vbe obọ etẹn ni  fuẹro kevbe emwi ne irẹn ruẹ ẹre vbe ebe ọghomwa, te irẹn ghi sẹtin ya ọta guan vbe Ọgua Arriọba, asikoko ọghe otako kevbe asikoko nọkhua!

11. Vbe na ghee Timoti, de emwi ne ima gha ru ne ẹkpotọ mieke na kie ne ima ya ru iwinna nibun vbe ugamwẹ e Jehova?

¹¹ E Timoti ghaa mwẹ alaghodaro vbe odẹ nọ ya ya ọta guan kevbe odẹ nọ ya maa emwa emwi ra? E Baibol ma wa tama ima. Sokpan ma rẹnrẹn wẹẹ, e Timoti wa gha mwẹ alaghodaro vbe iwinna ugamwẹ ọghẹe, rhunmwuda nọ na rhie ibude ọghe Pọl. (2 Tim 3:10) Deghẹ ima na vbe hia ne ima gha mwẹ alaghodaro, ma ghi sẹtin ru iwinna nibun vbe ugamwẹ e Jehova.

12. De iyobọ ne emwa ọvbehe he ru nuẹn?

¹² Ma wa miẹn ere vbe iyobọ ne emwa ọvbehe ru ne ima. Ma ghaa rre owa isinmwiegbe, te ima wa ghọghọ vbe etẹn ni ga vbe Hospital Liaison Committees ra Patient Visitation Groups gha mu otuẹ gie ima. Ma ghaa rre uwu ibavbaro, ma wa gbọyẹmwẹ yọ, vbe ediọn gha rhie ehọ ne ima ta yi kevbe vbe iran gha rhie ifuẹko ne ima. Ma gha khian ya gu ọmwa ruẹ e Baibol, ẹko vbe sẹ ima ọyẹnmwẹ deghẹ ọtẹn nọ re arọndẹ nọ fuẹro, na wẹẹ irẹn gha deba ima, ọ na vbe tama ima emwi eso ne ima gha ru, nọ gha ya iruẹmwi nii dagbẹn. Te etẹn na wa mu egbe, ne iran ya ru iyobọ ne ima, erriọ ẹko vbe ya sẹ iran ọyẹnmwẹ. Ma gha vbe rhiegbe ladian ne ima ya ru iyobọ ne etẹn ọvbehe, ọyẹnmwẹ ẹre ọ khian vbe gha sẹ ima. E Jesu khare wẹẹ: “Na gha rhie ne emwa ọvbehe, ẹre oghọghọ ye sẹ na gha ghee emwa ọvbehe obọ.” (Iwinna 20:35) Deghẹ u hoo ne u ru sayọ vbe ugamwẹ e Jehova vbe odẹ na guan kaẹn na ra vbe odẹ ọvbehe, vbọ khian ru iyobọ nuẹn?

13. Vbọ khẹke ne ima kọ ye orhiọn, deghẹ ima na gha fian okhuo ne egbe ima?

¹³ Gha mwẹ okhuo ọkpa ne u fian ne egbuẹ. Vbe igiemwi, u sẹtin gha kha wẹẹ, ‘I hoo ne I ru sayọ vbe iko ne I ye.’ Sokpan ọ ghi gha lọghọ ruẹ ne u rẹn vbene u khian ya mu okhuo nii sẹ hẹ. A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, u muẹn sẹ nẹ, sokpan u ma rẹn ẹghẹ ne u ya muẹn sẹ. Rhunmwuda ọni, gha mwẹ okhuo ọkpa ne u fian ne egbuẹ. U sẹtin kue gbẹn okhuo ne u fian ne egbuẹ yotọ kevbe emwi nọ gha ru iyobọ nuẹn, ne u sẹtin muẹn sẹ.

14. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima kọe ye ekhọe wẹẹ, ma gha sẹtin fi ẹre werriẹ, okhuo ne ima fian ne egbe ima?

¹⁴ Ọ khẹke ne ima yerre wẹẹ, ma sẹtin vbe fi  ẹre werriẹ, okhuo ne ima fian ne egbe ima. Vbọ ya ima kha vberriọ? Rhunmwuda ima ma rẹn vbe ẹdẹ biẹ. Vbe igiemwi, te ukọ ighẹ Pọl wa gha hoo nọ mu iko ọghe ọgbọn gbọ vbe Tẹsalonaika. Ẹi mwẹ Pọl ma vbe gha mwẹ ọnrẹn vbe ekhọe wẹẹ, irẹn gha gbe ẹghẹ eso vbe Tẹsalonaika, nọ mieke na ru iyobọ ne etẹn ni da khian Ivbiotu e Kristi. Sokpan rhunmwuda ne eghian na gha kpokpo ẹre, ọ na ghi kpa hin ẹvbo nii rre. (Iwinna 17:​1-5, 10) Akpawẹ e Pọl ma kpa, ọ gha te mu arrọọ ọghe etẹn ni ghaa rre ẹvbo nii ye ikpadede. A ye ta ena ta na, e Pọl ma gi egbe wọọ ẹre. Rhunmwuda ọ rẹnrẹn wẹẹ, vbene a miẹn agbọn, erriọ ẹre a yin ẹnrẹn. E Pọl keghi gie Timoti, nọ ya ru iyobọ ne etẹn ni da khian Ivbiotu e Kristi vbe Tẹsalonaika, ne amuẹtinyan ọghe iran mieke na wegbe sayọ. (1 Tẹs 3:​1-3) Ẹi mwẹ etẹn na ma gha ghọghọ, vbe iran ghi miẹn e Timoti, rhunmwuda te Timoti wa mu egbe nọ ya ga vbe eke na na gualọ iyobọ!

15. De vbene evba ma hoo a ma kọ, gha ya sẹtin fi ẹre werriẹ hẹ, okhuo ne ima fian ne egbe ima? Ru igiemwi yọ.

¹⁵ Ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ, vbe emwi nọ sunu daa e Pọl vbe Tẹsalonaika. Ọ sẹtin gha mwẹ emwi eso ne ima hoo ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova, sokpan emwi eso keghi sunu, nọ ghi zẹe wẹẹ ima ma ghi sẹtin ru ẹre. (Asan 9:11) Ọ ghaa yerriọ, zẹ emwi ọvbehe, ne u rẹnrẹn wẹẹ, u gha sẹtin ru. Ọna ẹre ọdọ vbe amwẹ ọkpa na tie ẹre Ted kevbe Hiedi wa ru zẹẹ. Rhunmwuda emianmwẹ, iran na kpa hin e Bẹtẹl rre. Sokpan, iran kegha hoo ne iran ru sayọ vbe iwinna ikporhu, rhunmwuda ne iran na hoẹmwẹ e Jehova. Iran na ka rhie obọ ye iwinna arọndẹ ọghe ẹghẹ hia. Vbene ẹghẹ ya khian, a na ghi wẹẹ ne iran gha ga zẹvbe arọndẹ ne kpataki. A na vbe maa e Ted emwi, nọ sẹtin gha ru iyobọ ne ọgbaroghe ọghe otako. Sokpan a keghi fi ẹre werriẹ, ukpo ne ọmwa gha sẹ, ọ ke dobọ iwinna ọgbaroghe ọghe otako yi. Iran na do bẹghe ẹre wẹẹ, iran khian ọmaẹn gbe nẹ, nọ gha sẹtin gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe otako. Ọna wa kakabọ da iran. Ọrheyerriọ iran keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, odẹ nibun ye rrọọ, ne iran gha ya sẹtin ga e Jehova. Ọtẹn nokpia Ted khare wẹẹ, “Ọ ma khẹke ne ima wa rhie aro tua iwinna ugamwẹ ọkpa kẹkan, odẹ nibun rrọọ ne ima gha ya sẹtin ga e Jehova.”

16. Vbe ima miẹn ruẹ vbe ebe Galatia 6:4?

¹⁶ Ma rhọkpa ma rẹn emwi nọ gha sunu daa ima vbe akhuẹ. Rhunmwuda ọni, ọ ma khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, iwinna ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova, ẹre ọ ya ima ru ekpataki vbe aro ẹre. Ọ ma vbe khẹke ne ima gha ya emwi ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova ya gie ọghe emwa ọvbehe. Ọtẹn nokhuo Hiedi wẹẹ, “Ui khian sẹtin gha sọyẹnmwẹ, vbe u ghaa ya ẹdagbọn ruẹ gie ọghe emwa ọvbehe.” (Tie Galatia 6:4.) Ọ khẹke ne ima gha gualọ odẹ ne ima khian ya gha ru iyobọ ne emwa, kevbe odẹ ne ima khian  ya gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova. *

17. De emwi ne u gha ru ne ẹkpotọ mieke na kie nuẹn ya ru iwinna eso vbe ugamwẹ e Jehova?

¹⁷ U ghaa hoo ne u ru sayọ vbe ugamwẹ e Jehova, ọ khẹke ne u ya ẹdagbọn ruẹ khian ne khuẹrhẹ. Ghẹ vbe gha ru osa vbene u rhirhi miẹn. Fian okhuo ni ma lọghọ gbe ne egbuẹ, ọna gha ru iyobọ nuẹn ya muẹn sẹ, avbe okhuo ne u fian ne egbuẹ ni gha rhie ẹghẹ. Vbe igiemwi, deghẹ u hoo ne u gha re arọndẹ ọghe ẹghẹ hia, u sẹtin ka ya arọndẹ ọghe ọyọmwabọ suẹn, u ghi ru ẹre la ẹghẹ eso. U ghaa hoo ne u gha ga zẹvbe ọguọmwadia iwinna, hia ne u gha yo ikporhu vbe ẹghẹ hia, u ghi vbe gha mu otuẹ gie etẹn ni khian ọmaẹn nẹ, kevbe ni khuọnmwi vbe iko ne u ye. Avbe emwi ne u gha ruẹ nian, gha kie ẹkpotọ yọ, ne u sẹtin ru iwinna nibun vbe ugamwẹ e Jehova. Nọnaghiyerriọ, mu aro ye iwinna na rhirhi mu nuẹn.​—Rom 12:11.

18. Zẹvbe nọ rre efoto na, vbua miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Beverley?

¹⁸ Ẹi mwẹ vbene ima gha khian ọmaẹn sẹ hẹ, ma gha ye sẹtin fian okhuo ne egbe ima vbe ugamwẹ e Jehova. Gia guan kaẹn ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Beverley, nọ rre ukpo 75. Ọtẹn na kegha khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe, nọ ma gi ẹre zẹ obọ zẹ owẹ, ọrheyerriọ, ọ na gha hoo nọ rhiegbe ye iwinna ikporhu sayọ, vbe ẹghẹ na ya ghae ebe itie ọghe Ugie Ayere. Ẹre ọ na ghi fian okhuo ne egbe ẹre. Ọ ma sẹtin ghọghọ, vbe ọ ghi sẹtin mu okhuo nii sẹ. Emwi nọ ru na, keghi ya emwa ọvbehe rhiegbe ye iwinna ikporhu sayọ. Aro nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee iwinna ọghe etẹn ni khian ọmaẹn nẹ, agharhemiẹn wẹẹ ekherhe ẹre iran ghi sẹtin ru.​—Psm 71:​17, 18.

19. De okhuo eso ne u gha sẹtin fian ne egbuẹ vbe ugamwẹ e Jehova?

¹⁹ Ghẹ fian okhuo nọ lọghọ gbe ne egbuẹ. Hia ne u gha mwẹ uyinmwẹ ni ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Hia ne u ruẹ iwinna obọ, kevbe emwi ọvbehe nọ gha ya e Jehova loo ruẹ vbe otu ọghẹe. Gualọ vbene u khian ya sẹtin gha ru iyobọ ne etẹn sayọ. * E Jehova gha fiangbuẹ vbene ọ vbe fiangbe Timoti, ẹghẹ nii “alaghodaro ruẹ ghi gha re ne aro emwa hia sẹ.”​—1 Tim 4:15.