1, 2. (a) Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ ima gha sẹtin mu akpa ọghe ọgbọn yọ? (b) De akpa ọgbọn eso ne a sunu yi vbe ebe Kọlose 3:​10-14?

VBE New World Translation of the Holy Scriptures, igbava ẹre ẹmwẹ na, “akpa ọghe ọgbọn” ladian. (Ẹfis. 4:24; Kọl. 3:10 NW ) Ọ keghi dekaan akpa “ne a yi zẹvbe ama ọghe Osanobua.” A gha gele sẹtin mu akpa ọghe ọgbọn yọ ra? Ma gha sẹtin rhunmwuda, te Jehova ye akpa ni maan we emwa nagbọn vbọ yi iran. Ọna ẹre ọ zẹe ne ima na sẹtin ya egbe ta re.​—⁠Gẹn. 1:​26, 27; Ẹfis. 5:⁠1.

² Ma hia keghi mwẹ iziro nọ ma gba rhunmwuda orukhọ ne ima re vbe ukhu vbe obọ evbibiẹ ima nokaro. Ọyasin ọghe ẹdogbo ne ima na wan sẹtin ya ima gha yin vbe odẹ nọ ma khẹke. Vbọrhirhighayehẹ, e Jehova ne Osa nọ mwẹ itohan gha sẹtin ya ima khian emwa esi. Ne ima sẹtin do gha re emwa esi, ma gha ziro yan akpa ọghe ọgbọn eso ne Pọl yunu kaẹn. (Tie Kọlose 3:​10-14.) Ma gha vbe guan kaẹn odẹ ne ima gha ya sẹtin rhie avbe akpa na ma vbe ikporhu iyẹn nọ maan.

3. De akpa ọghe ọgbọn ne Pọl yunu kaẹn?

³ Ọkpa vbe usun akpa ọghe ọgbọn nọ wa hiunsi ne Pọl yunu kaẹn keghi re nai na gbe ewanmwẹ ghe obọ ọkpa. Ọ keghi kha wẹẹ: “Ọmwa ne ẹi re Ju ra ọmwa nọ re Ju i ghi rrọọ, ne ọ rhuẹre ra ne ọ ma rhuẹ, ighọnmwighọn, edigue aranmwẹ oha, eviẹn ra iran ni yan egbe iran i ghi rrọọ.” Zẹvbe Ivbiotu e Kristi, “ọkpa ma hia khin.” Nọnaghiyerriọ, ọ ma khẹke ne etẹn eso vbuwe iko gha roro ẹre wẹẹ iran hiunsi sẹ etẹn nikẹre rhunmwuda ẹvbo ne iran ke rre ra vbene iran mwẹ igho sẹ.​—⁠Kọl. 3:11; Gal. 3:⁠28.

4. (a) De obọ nọ khẹke ne eguọmwadia e Jehova ya gha mu emwa ọvbehe? (b) De emwi nọ gha sẹtin si ighaegbe ye otu ọghe Ivbiotu e Kristi?

⁴ Emwa ni mu akpa ọghe ọgbọn yọ nẹ i yaro tila ọmwa rhọkpa rua. Iran keghi mu uyi ye emwa hia egbe. (Rom. 2:11) Sokpan, emwi vbenian keghi wa lọghọ na ru vbe ẹvbo eso. Vbe igiemwi, ẹghẹ eso nọ gberra vbe South Africa, ehe ne emwa nekhui ye lughaẹn ne ehe ne emwa nọfua ye. Arriọba ẹvbo nii ẹre ọ mu uhi nii gbọọ. Ọna ẹre ọ zẹe ne Ẹbu Nọ Su na rhie igiọdu ne etẹn ne iran gha ‘yo obọ egbe.’ Iran keghi ru emwamwa ne kpataki vbe October 2013 nọ ghi ye etẹn ni rre ẹvbo nii sikẹ egbe sayọ. (2 Kọr. 6:13) Vbe iran ya ruẹ hẹ?

5, 6. (a) De emwamwa ne Ẹbu Nọ Su ru vbe otọ ẹvbo ọkpa ne etẹn ni rre evba mieke na gha mwẹ akugbe? (Ghee efoto nọ rre omuhẹn.) (b) Vbọ ghi kẹrikian?

⁵ Iran keghi ru emwamwa ne iko eva ni zẹ urhuẹvbo ughughan gha koko do iko vbe ufomwẹ uzọla eso. Iran ghi koko yo iko kevbe ikporhu, iran vbe koko rri evbare. Iko iyisẹn nibun ẹre ọ ghaa mwẹ obọ vbe emwamwa na. Iyẹn nọ maan ẹre ọ wa gha ke obọ etẹn kevbe emwa nẹi re Osẹe Jehova sẹ abotu rhunmwuda emwamwa na. Vbe igiemwi, ọkaolotu ọghe ugamwẹ ọvbehe keghi kha wẹẹ: “Ii re ọkpa vbe Osẹe Jehova sokpan ẹmwata i wẹẹ ne a ghẹ tae. Ai ye emwamwa ikporhu ọghe uwa gie ọghe ugamwẹ ọvbehe. Wa mwẹ akugbe agharhemiẹn wẹẹ otọ ẹvbo ughughan ẹre uwa ke rre.” De vbene emwamwa na ya ru iyobọ ne etẹn ima hẹ?

⁶ Vbe okaro, ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Noma, nọ zẹ urhuẹvbo e Xhosa, ma te hoo nọ gie na tie etẹn ni rre iko Ebo gha die owa ẹre. Osi na ka gha si ẹre sokpan vbe ọ ghi deba iran yo ikporhu, ọ na vbe mu otuẹ gie iran vbe owa iran, orhiọn rẹn keghi sotọ. Ọ keghi kha wẹẹ: “Emwa vbene ima ye ẹre iran vbe khin.” Ọ ghi sẹ ẹghẹ ne etẹn ni rre iko Ebo khian ya do gu etẹn ni zẹ urhuẹvbo Xhosa do iko, ọtẹn nokhuo na keghi le evbare, ọ na gie na tie eso vbọ. Usun emwa ne ọtẹn na gie na tie keghi re ọkpa vbe ediọn nọ re ọmwa nọfua. E Noma keghi kha wẹẹ: “Te egbe wa wọọ mwẹ vbe ọ wa tobọre tota ye ujoko nọ rre otọ.” Emwamwa na keghi ye etẹn nibun sikẹ egbe sayọ. Te iran ghi yo obọ egbe zẹ vbene ọ khẹke Ivbiotu e Kristi.

7. Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima ye gha mwẹ ekhọe agiẹngiẹn?

⁷ Te ima khian gha werriẹ aro daa edanmwẹ a te miẹn wẹẹ Arriọba Osanobua rre. Usun ọlọghọmwa ne ima werriẹ aro daa keghi re iwinna nai miẹn, emianmwẹ nọ wegbe, ukpokpo, odekun ẹrhia, oyi nọ rha ọmwa kevbe orhikhan ughughan. Ekhọe agiẹngiẹn ẹre ọ ya ima mwẹ itohan daa emwa ni rre ibavbaro. Ọna ẹre gua ima kpa ya ru iyobọ ne iran. (Ẹfis. 4:32) Ma ghaa rhie avbe akpa ọghe ọgbọn na ma, te ima ya egbe ta Osanobua, ọ vbe gua ima kpa ya gha rhie ifuẹko ne emwa ọvbehe.​—⁠2 Kọr. 1:​3, 4.

8. De emwi esi nọ kẹrikian vbe ima ghaa ya obọ esi mu emwa? Ru igiemwi yọ.

 ⁸ De odẹ ne ima gha ya ye obọ esi mu avbe orhunmwuyẹn kevbe emwa ne obọ ma sẹ ọre ni rre iko ne ima ye? Te ọ khẹke ne ima gu iran ru ọse ne iran mieke na rẹn wẹẹ ima hoẹmwẹ iran. (1 Kọr. 12:​22, 25) Vbe igiemwi, vbe Dannykarl ke Philippines si gha rrie Japan, emwa ma zẹdẹ gha ya obọ esi muẹn vbe isiwinna. Sokpan ẹi erriọ ghaa ye vbe ọ yo iko ọghe Avbe Osẹe Jehova. Ọ keghi kha wẹẹ: “Iyobemwahia ni ghaa rre iko nii kegha re Ivbi e Japan, sokpan iran keghi sẹ oyaya mu mwẹ vbene a miẹn wẹẹ ọse ne iran ma re miẹn ẹdẹ ẹre I khin.” Ọ na do gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn rhunmwuda obọ esi ne etẹn ya gha muẹn. Ọ ghi sẹ ẹghẹ, ọ na dinmwiamẹ, nia ọkpa vbe ediọn vbe iko ẹre ghi nọ. Ediọn ni rre iko nii, wa sọyẹnmwẹ rhunmwuda iyobọ ne Dannykarl kevbe amwẹ ọnrẹn ye vbe iko. Ediọn ni rre iko nii keghi kha wẹẹ: “Igiemwi esi ẹre iran rhie yotọ vbe odẹ ne iran ya mu ẹmwẹ Arriọba ye okaro. Arọndẹ ọghe ẹghẹ hia ẹre iran khin.”​—⁠Luk 12:31.

9, 10. Taa emwi ẹwaẹn ọghe emwi esi na lae miẹn vbe ima ghaa mwẹ ekhoẹ agiẹngiẹn daa emwa ne ima miẹn vbe ikporhu.

⁹ Ẹkpotọ keghi kie ne ima ya “ru emwa hia ẹse” vbe ikporhu iyẹn nọ maan. (Gal. 6:10) Rhunmwuda ẹnina ne Avbe Osẹe Jehova nibun mwẹ daa avbe orhunmwuyẹn, iran keghi ruẹ urhuẹvbo iran. (1 Kọr. 9:23) Afiangbe nọkhua ẹre etẹn lae miẹn. Vbe igiemwi, ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Tiffany nọ re arọndẹ vbe Australia keghi ruẹ urhuẹvbo na tie ẹre Swahili, nọ mieke na sẹtin ru iyobọ ne iko e Swahili nọ rre Brisbane. Osanobua wa fiangbe ọtẹn nokhuo na agharhemiẹn wẹẹ e Swahili wa lọghọ re na ruẹ. Ọ keghi kha wẹẹ: “U gha hoo ne ikporhu iyẹn nọ maan gele gha gbuẹ otiti, ya deba iko nọ zẹ urhuẹvbo ọvbehe. Ọ yevbe ne u kpa gha rrie ehe vbene u na ye rre ẹvbo ruẹ. U do tobọ ruẹ bẹghe ẹre wẹẹ, akugbe ne ima mwẹ vbe uhunmwu otagbọn hia keghi re ọghe ọyunnuan.”

¹⁰ Ẹgbẹe ọkpa vbe Japan vbe ruẹ urhuẹvbo ọvbehe. Sakiko ne ovbiran nokhuo keghi kha wẹẹ: “Vbe ukpo 1990 ya sẹ 1999, ẹghẹ hia ma ya gha miẹn Ivbi e Brazil vbe ima ghaa kporhu. Ma gha maa iran ako eso vbuwe Baibol iran, na ya urhuẹvbo e Portuguese gbẹn, vbe na ghee Arhie Maan 21:​3, 4 kevbe Psalm 37:​10, 11, 29, iran ghi wa gbẹdọ, ugbẹnso iran gha viẹ.” Vbe ẹgbẹe na ghi ru? Rhunmwuda ekhọe agiẹngiẹn ne iran mwẹ kevbe ne iran na bẹghe wẹẹ avbe orhunmwuyẹn nii hoo ne iran rẹn sayọ vbekpae Jehova, ẹgbẹe na keghi suẹn gha ruẹ urhuẹvbo e Portuguese. Ọ ghi sẹ  ẹghẹ, ẹgbẹe na keghi ru iyobọ ne a ya mu iko e Portuguese gbọọ. Ẹgbẹe na wa ru iyobọ ne orhunmwuyẹn nibun ya do rẹn e Jehova. Sakiko na ghi kha wẹẹ: “Ẹi re ẹrhiọn ne kherhe ma loo ro ya ruẹ Portuguese sokpan afiangbe ne ima he miẹn i gia gie. Ma rhie ekpọnmwẹ hia gie Jehova.”​—⁠Tie Iwinna 10:​34, 35.

11, 12. (a) Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima mu akpa ọghe ọgbọn yọ? (b) Vbọ khian ya ima gha re emwa ni mu egbe rriotọ?

¹¹ Evbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima mu akpa ọghe ọgbọn yọ, ọre ne ima gha rrie uyi ne Jehova, ẹi re rhunmwuda ne emwa gha tian ima. Yerre wẹẹ, itengbemu ẹre ọ ya evbayi orhiọn nọ gbae ru orukho. (Yae taa Ezikiẹl 28:17.) Inu ghi nọ ne ima ne emwa nagbọn ni ma gba! Ẹi khuẹrhẹ hiehie. Ọrheyerriọ, ma gha sẹtin gha mwẹ ekhọe imuegberriotọ. Vbọ khian ru iyobọ ne ima?

¹² Ma gha sẹtin gha mwẹ ekhọe imuegberriotọ deghẹ ima zẹ ẹghẹ kọ ẹdẹgbegbe ya ru erria yan Ẹmwẹ Osanobua ne ima tie. (Diut. 17:​18-20) Te ọ wa khẹke ne ima gha ru erria yan imamwaemwi e Jesu kevbe igiemwi ọghe imuegberriotọ nọ rhie yotọ. (Mat. 20:28) Uhiẹn, Jesu keghi tobọre kpe owẹ avbe ukọ ẹre. (Jọn 13:​12-17) Emwi nọ wa vbe khẹke nọ, ne ima gha na erhunmwu vbe ẹghẹ hia ne Jehova ya orhiọn nọhuanrẹn ru iyobọ ne ima, ne ima gele gha re emwa ni mu egbe rriotọ.​—⁠Gal. 6:​3, 4; Fil. 2:⁠3.

13. Ma ghaa mu egbe rriotọ, de afiangbe na lae miẹn?

¹³ Tie Itan 22:⁠4. E Jehova hoo ne eguọmwadia re hia gha mu egbe rriotọ. Afiangbe nibun ẹre a lae miẹn deghẹ ima ru vberriọ. Vbe igiemwi, ma ghaa mu egbe rriotọ, ọfunmwegbe kevbe akugbe gha rre uwu iko. Ma vbe miẹn afiangbe ọghe itohan nọ ma te khẹke nọ ke obọ Osanobua rre. Ukọ e Pita keghi kha wẹẹ: “Wa hia fẹẹrẹ ghi rhie uku gba imuegberriotọ gba, rhunmwuda, Osanobua mu aro igbinna daa enọ tọn egbe mu, sokpan ọ ghi gha rhie ẹse ọhẹ ne nọ mu egbe rriotọ.”​—⁠1 Pit. 5:⁠5.

14. De ọmwa nọ rhie igiemwi nọ ghi maan sẹ yotọ vbe nọ dekaan ufumwẹ kevbe izinegbe?

¹⁴ Vbe ẹdẹnẹrẹ, emwa ni fu kevbe ni mwẹ izinegbe ẹre emwa nagbọn tie ẹre emwa avbiẹrẹ. Sokpan iziro vberriọ ma gba hiehie. E Jehova nọ ghi mwẹ ẹtin sẹ vbe agbọn vbe ẹrinmwi ọre ẹzi ọghe akpa esi na guan kaẹn na. E Jehova ẹre ọ rhie igiemwi nọ ghi maan sẹ yotọ vbe nọ dekaan ufumwẹ kevbe izinegbe. (2 Pit. 3:⁠9) Vbe igiemwi, muẹn roro vbene Jehova ya mwẹ izinegbe hẹ vbe Ebraham kevbe Lọt nọ rẹn ọta. (Gẹn. 18:​22-33; 19:​18-21) Ẹi re ọni ọkpa, ọ gberra ukpo 1,500 ne Jehova ya mwẹ izinegbe vbe egbe Agbẹnvbo Izrẹl ni zẹ utun vbe ehọ.​—⁠Ẹzik. 33:⁠11.

15. Vbe Jesu a ya rhie igiemwi esi yotọ hẹ vbe nọ dekaan ufumwẹ kevbe izinegbe?

¹⁵ E Jesu kegha re ọmwa “ne ọ fu.” (Mat. 11:29) Ọ wa gha zin emwi nibun vbe egbe erhuanegbe ẹre ni ma gba. Erriọ ọ wa vbe ya zinegbe igbodan kevbe ozan vbe obọ eghian rẹn. Vbuwe ena hia, ọ na ye gha re ọmwa nọ fu kevbe nọ mwẹ ẹbo izinegbe ya sẹ ẹghẹ nọ ya wu. Vbe ọ rre obalọ ọghe ọhanabe vbe uhunmwu erhan irhioya, Jesu keghi rinmwian Erhae nọ yabọ emwa ni khian gbe irẹn rua. Ọ keghi kha wẹẹ: “Iran ma rẹn emwi ne iran ru.” (Luk 23:34) U miẹn vbene ọ ya rhie ufumwẹ kevbe izinegbe ma hẹ agharhemiẹn wẹẹ ọ ghaa rre uwu obalọ nẹi gia gie!​—⁠Tie 1 Pita 2:​21-23.

16. Vbe ima khian ya sẹtin rhiẹre ma hẹ wẹẹ ma mwẹ ekhọe ufumwẹ kevbe izinegbe?

 ¹⁶ Vbe ima khian ya rhiẹre ma hẹ wẹẹ ma mwẹ ekhọe ufumwẹ kevbe izinegbe? E Pọl yunu kaẹn odẹ ọkpa. Ọ keghi kha wẹẹ: ‘Wa gha ye egbe obọ, wa gha yabọ egbe, deghẹ ọmwakọmwa kevbe ogieva ẹre gba muan egbe ẹmwẹ, wa ghi gha yabọ egbe, zẹ vbene Osanobua vbe yabọ uwa.’ (Kọl. 3:13) Ne ima mieke na sẹtin gha yabọ emwa ni ru abakuru daa ima, ma gha re emwa ni fu kevbe ni mwẹ ẹbo izinegbe. Ọna keghi ya akugbe rre uwu ẹbu etẹn vbe iko.

17. Vbọzẹe ne ufumwẹ kevbe izinegbe na re akpa ni ru ekpataki?

¹⁷ E Jehova hoo ne eguọmwadia re hia gha re emwa ni fu kevbe ni mwẹ ẹbo izinegbe. Deghẹ ima hoo ne ima miẹfan, te ọ wa khẹke ne ima gha mwẹ avbe akpa na. (Mat. 5:5; Jems. 1:21) Sẹ ehia, ma keghi rhie uyi gie Jehova vbe ima ghaa mwẹ avbe akpa na, ọ vbe gua ima kpa ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe.​—⁠Gal. 6:1; 2 Tim. 2:​24, 25.

18. De vbene ahoẹmwọmwa kevbe nai na gbe ewanmwẹ ghe obọkpa ya ginna egbe hẹ?

¹⁸ Te akpa hia ne ima he guan kaẹn sin rhilo ginna ahoẹmwọmwa. Vbe igiemwi, e Jems keghi gi etẹn rẹn wẹẹ, ọ ma khẹke ne iran gha mu etẹn ni fe tetete vbe ne iran na ya aro tila etẹn ne obọ ma se ọre rua. Te emwa vberriọ ni gbe ewanmwẹ ghee obọ ọkpa rra uhi Osanobua nọ khare wẹẹ: “Hoẹmwẹ ogieva ruẹ zẹvbe egbe ruẹ.” Ọ na vbe rhie tẹ wẹẹ: “Deghẹ vbene ọmwa ye hẹ vbe egbe, ọre uwa ya ghe obọ ne uwa gha ya muẹn, wa ru orukhọ nẹ.” (Jems 2:​8, 9) Ma gha hoẹmwẹ emwa ọvbehe, ma i khian ya aro tila iran rua rhunmwuda otọ ẹvbo ne iran ke rre, vbene iran yo owebe sẹ hẹ ra ukpo ne iran na zẹ. Vbene ẹmwata, ọ ma khẹke ne ima gha ya ukpunu tae wẹẹ ima i gbe ewanmwẹ ghee obọ ọkpa, ọ khẹke nọ gele gha re akpa ne ima mwẹ.

19. Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima gha mwẹ ekhọe ahọemwọmwa?

¹⁹ Te ahoẹmwọmwa “zinegbe emwi, ọ vbe mwẹ itohan, ẹi ye obọ rra ẹwẹe ra nọ gha tọn egbe mu.” (1 Kọr. 13:⁠4) Deghẹ ima i mu egbe rriotọ, ma i mwẹ itohan kevbe izinegbe, ma ghẹ te sẹtin gha kporhu iyẹn nọ maan. (Mat. 28:19) Avbe akpa na ẹre ọ ru iyobọ ne ima ya gha gu etẹn hia loo vbe iko vbuwe ọfunmwegbe. Ma ghaa hoẹmwẹ egbe, de emwi nọ kẹrikian? Akugbe gha rre uwu iko, ọ rhie uyi gie Jehova, ọ vbe ya emwa deba ima vbe odẹ ọghe ẹmwata. Uviẹn nokiekie ne Baibol ya gie akpa ọghe ọgbọn keghi kha wẹẹ: “Wa ghi rhie ba ena hia, ahoẹmwọmwa nọ re ọza nọ gba emwi hia kugbe vbe akugbe nọ gbae.”​—⁠Kọl. 3:⁠14.

20. (a) De ọta eso nọ khẹke ne ima nọ egbe ima re, vbọ ye inọta na ru ekpataki? (b) De ẹghẹ ne ima yaro yi?

²⁰ Inọta nọ khẹke ne dọmwadẹ ima nọ egbe ẹre ọre, ‘De afiwerriẹ eso nọ ye khẹke ne I ru ne I mieke na sẹtin ban akpa nẹdẹ mu fua fẹẹrẹ?’ Te ima gha rinmwian e Jehova vbe erhunmwu nọ ru iyobọ ne ima ya baẹn mu fua ra ne ima sẹtin biegbe ne emwi ke emwi nẹi khian ya ima la Arriọba Osanobua. (Gal. 5:​19-21) Ọ vbe khẹke ne ima nọ egbe ima ọta na, ‘I ru afiwerriẹ nọ khẹke vbe iziro ekhọe mwẹ, ne I mieke na gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova ra?’ (Ẹfis. 4:​23, 24) Ne ima do sẹtin gha mu akpa ọghe ọgbọn yọ vbe ẹghẹ hia i re iwinna ẹdẹ ọkpa. Emwi ne ima khian gha ru khian nọ, a te miẹn wẹẹ ima la agbọn ọgbọn. Emwi ọyunnuan khian gha nọ vbe ẹghẹ ne emwa hia vbe uhunmwu otagbọn khian ya mu akpa ọghe ọgbọn yọ zẹvbe emwa ni gba!