1. Vbọzẹ ne Jesu na wẹẹ ne Jehova gha gbaroghe erhuanegbe irẹn?

 VBE asọn nọ gbe fi ẹdẹ ne Jesu wu, ọ keghi ya ekhọe hia na erhunmwu gie Erhae. Ọ na rinmwiaẹn wẹẹ nọ gbaroghe erhuanegbe irẹn. (Jọn 17:​15, 20) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Jehova ka gbaroghe emwa rẹn, ọ vbe gbogba ga iran. Sokpan, e Jesu rẹnrẹn wẹẹ, erhuanegbe irẹn gha miẹn ukpokpo nọ wegbe vbe obọ e Setan. Ọ vbe rẹn wẹẹ, ẹtin obọ iran i sẹ ọre, rhunmwuda ọni, iran wa gualọ iyobọ e Jehova, ne iran mieke na sẹtin miẹn uhunmwu vbọ.

2. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 33:​18-20, vbọzẹ nọ ma na khẹke ne ima gha mu ohan?

² Ẹi re ọlọghọmwa ne kherhe ẹre eguọmwadia e Jehova wa miẹn vbe agbọn Esu na. Ma wa miẹn ọlọghọmwa nibun nọ gha sẹtin gbe orhiọn ima mu otọ, kevbe nọ gha sẹtin ya ima khian rree ne Jehova. Sokpan zẹvbe ne ima khian ruẹ ọre vbe ako iruẹmwi na, ọ ma khẹke ne ima gi ohan gha mu ima. E Jehova gbaroghe ima, ọ bẹghe ọlọghọmwa ne ima ye, ọ vbe mu egbe nọ khian ya ru iyobọ ne ima. Gi ima ziro yan okha eva vbe Baibol nọ ya ima rẹn vbene Jehova ya “gbaroghe iran ni ya ọghọ nẹẹn.”​—Tie Psalm 33:​18-20.

3. De emwi eso nọ gha ya ima gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa rhọkpa i rrọọ nọ mu ẹmwẹ ima roro?

³ Agharhemiẹn wẹẹ, ma mwẹ etẹn nibun ne ima gba ga, ma sẹtin ye gha roro ẹre wẹẹ ọmwa rhọkpa i mu ẹmwẹ ima roro. Vbe igiemwi, avbe igbama sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, iran i mwẹ ọmwa nọ khian ru iyobọ ne iran vbe iran ghaa rhan otọ emwi ne iran yayi vbe esuku. Iran gha vbe kpa gha rrie iko ọvbehe, iran sẹtin vbe gha roro ẹre wẹẹ, iran i khian miẹn ọmwa ne iran khian gha gu mu obọ. Ugbẹnso, a sẹtin miẹn wẹẹ ima i ghọghọ, ra emwi eso rrọọ nọ gbe ima orhiọn mu otọ, ọ ghaa yerriọ, ma sẹtin gha roro  ẹre wẹẹ ima ọkpa ẹre ọ wa fuẹn vbe uwu ẹre. Ma sẹtin vbe gha roro ẹre wẹẹ, emwa ma rẹn vbene emwi ye ima hẹ, rhunmwuda ọni, ima i hoo ne ima fannọ otọ ẹko ima ma iran. Ugbẹnso, ma ghi do gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa rhọkpa i rrọọ nọ mu ẹmwẹ ima roro. Ma ghaa mwẹ egbe iziro vberriọ, ọ sẹtin ya iro han ima. E Jehova ma hoo ne egbe emwi vbenian sunu da ima. Vbe ima gu kha vberriọ?

4. Vbọzẹ ne Ẹlaija na kha wẹẹ: “Mẹ ọkpa ẹre ọ ghi kẹ”?

⁴ Gia guan kaẹn Ẹlaija ne akhasẹ. Ọ gberra ikpẹdẹ 40 nọ ya gha rhie uhunmwu lẹre khian, rhunmwuda ne Jezibẹl na gha yan wẹẹ, te irẹn khian gbe ẹre rua. (1 Ọba 19:​1-9) Vbe ọ ghi rre uwu uvun okuta, ọ keghi tu tie Jehova. Ọ khare wẹẹ: “Mẹ ọkpa ọre [akhasẹ] nọ ghi kẹ.” (1 Ọba 19:10) Avbe akhasẹ ọvbehe ye gha rre otọ nii rhunmwuda, Obedaia miẹn 100 vbe uwu avbe akhasẹ na fan, vbe obọ e Jezibẹl. (1 Ọba 18:​7, 13) Vbọ ghi zẹe ne Ẹlaija na gha kha wẹẹ, irẹn ọkpa ẹre ọ ghi kẹ? Te ọ ghi gha roro ẹre wẹẹ, avbe akhasẹ hia ne Obedaia miẹn fan, ghi wu nẹ ra? Ra emwi nọ yae kha vberriọ, ọre ne ọmwa rhọkpa ma na ye deba ẹre gha ga e Jehova, uhiẹn vbe Jehova rhie ẹre ma nẹ vbe Oke Kamẹl wẹẹ, irẹn ọre Osa ọghe ẹmwata? Ra te ọ ghaa roro ẹre wẹẹ, ọmwa rhọkpa ma rẹn ọlọghọmwa ne irẹn ye, ra wẹẹ ọmwa rhọkpa i rrọọ nọ mu ẹmwẹ irẹn roro? E Baibol ma wa gi ima rẹn emwi ne Ẹlaija ghaa mu roro. Sokpan, emwi ne ima rẹnrẹn ọre wẹẹ, e Jehova rẹn evbọzẹe ne Ẹlaija na gha mwẹ egbe iziro vberriọ, e Jehova vbe rẹn vbene ọ khian ya ru iyobọ nẹẹn hẹ.

5. De vbene Jehova ya ru iyobọ ne Ẹlaija ya rẹn wẹẹ irẹn gu ẹre rrọọ?

⁵ Odẹ wa bun ne Jehova ya ru iyobọ ne Ẹlaija. E Jehova keghi rhie igiọdu ne Ẹlaija nọ gu irẹn guan. Igbava ẹre ọ nọ Ẹlaija wẹẹ: “Vbua ru vbe emwa yi?” (1 Ọba 19:​9, 13) Te Jehova wa gbehọkotọ danmwehọ Ẹlaija vbe igbava ne Ẹlaija ya fannọ otọ ẹko ẹre ma rẹn. E Jehova na gi ẹre rẹn wẹẹ, irẹn gu ẹre rrọọ kevbe wẹẹ, Osa ne olẹtin ẹre irẹn khin. E Jehova na vbe gi ẹre rẹn wẹẹ, emwa ye bun vbe otọ Izrẹl ni ye ga irẹn. (1 Ọba 19:​11, 12, 18) Ẹi mwẹ orhiọn Ẹlaija ma sotọ vbe ọ ghi fannọ otọ ẹko ẹre ma e Jehova nẹ kevbe vbe ọ ghi họn ẹmwẹ ne Jehova tama  rẹn. Iwinna ne kpataki nibun ẹre Jehova mu ne Ẹlaija. Ọ na wẹẹ nọ ma Hazaẹl ọba ọghe Siria, e Jehu zẹvbe ọba ọghe Izrẹl, kevbe nọ zẹ Ẹlaisia ye ukpo akhasẹ. (1 Ọba 19:​15, 16) Te Jehova ya ọna ru iyobọ ne Ẹlaija, nọ mieke na rhie aro tua emwi ni ru ekpataki. Osanobua keghi vbe ya Ẹlaisia ya ru ẹre ẹse, ọse ne kankankan ẹre iran eva wa gha khin. Vbua khian ya miẹn iyobọ e Jehova hẹ, deghẹ u na gha roro ẹre wẹẹ, u i mwẹ iyobọ?

6. De emwi eso ne u gha sẹtin nọ vbe erhunmwu, vbe u ghaa roro ẹre wẹẹ, u i mwẹ iyobọ? (Psalm 62:8)

⁶ E Jehova keghi hoo ne ima gha na erhunmwu gie irẹn. Ọ bẹghe ọlọghọmwa ne u ye, ọ yan rẹn wẹẹ irẹn gha họn erhunmwu ruẹ, ẹghẹ ke ẹghẹ ne u ya tu tie ẹre. (1 Tẹs 5:17) Ọ wa ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova vbe eguọmwadia ẹre ghaa gu ẹre guan. (Itan 15:8) De emwi eso ne u gha sẹtin nọ vbe erhunmwu vbe u ghaa roro ẹre wẹẹ, u i mwẹ iyobọ? Fannọ otọ ẹko ruẹ ma e Jehova, vbene Ẹlaija vbe ru ẹre. (Tie Psalm 62:8.) Tama rẹn emwi hia nọ kpokpo ruẹ vbe orhiọn. Nọ e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn ya rẹn emwi ne u gha ru vbe iro gha han ruẹ. Vbe igiemwi, adeghẹ u na gha mu ohan, rhunmwuda u ma rẹn vbene u khian ya kporhu ma ihua ruẹ vbe esuku, nọ e Jehova nọ rhie udinmwẹ nuẹn. U sẹtin vbe rinmwiaẹn, nọ rhie ẹwaẹn nuẹn ne u mieke na sẹtin rhan otọ emwi ne u yayi. (Luk 21:​14, 15) Iro gha han ruẹ, tama e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn ne u mieke na sẹtin ta emwi ne u la gberra ma etẹn ni mudia ẹse. U sẹtin vbe nọ e Jehova nọ ru iyobọ ne ọmwa ne u khian gu guan ya sẹtin rẹn vbene emwi ye ruẹ hẹ. Fannọ otọ ẹko ruẹ hia ma e Jehova, gbarokotọ ne u mieke na rẹn odẹ ughughan ne Jehova he ya họn erhunmwu ruẹ, miẹn iyobọ ọghe etẹn yi. Ena hia gha ru iyobọ nuẹn.

7. Vbua miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Mauricio?

⁷ Iwinna ne kpataki ẹre Jehova mu ne ima vbe ẹdẹnẹrẹ. Gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ e Jehova bẹghe iwinna ne u ru vbe iko kevbe ikporhu, ọ wa vbe gbọyẹmwẹ yọ. (Psm 110:3) U gha rhiegba ye iwinna na, vbọ khian ya ru iyobọ nuẹn hẹ vbe u ghaa roro ẹre wẹẹ u i mwẹ iyobọ? Gi ima guan kaẹn ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Mauricio. b Ọ mwẹ emwi nọ sunu vbe ọtẹn na da wa dinmwiamẹ, kherhe kherhe, ọsiọre ọkpa ne kankankan keghi sẹ e Jehova rae. E Mauricio khare wẹẹ, “Ọna keghi ya ohan gha mu mwẹ wẹẹ, ‘Mẹ gha kue sẹtin dia odẹ ẹmwata ya?’ I na gha roro ẹre, deghẹ I gha sẹtin mu eyan ne I yan rẹn ma e Jehova sẹ, vbe I ya egbe fiohan nẹẹn, ne I mieke na ye gha rre otu ọghẹe. I kegha roro ẹre wẹẹ, I i mwẹ iyobọ kevbe wẹẹ ọmwa rhọkpa i khian gele rẹn vbene emwi ye mwẹ hẹ.” Vbọ ru iyobọ ne Mauricio? Ọ khare wẹẹ, “I na rhiegba ye iwinna ikporhu sayọ, ọna wa ru iyobọ mẹ, I ma ghi gha mu enegbe mwẹ roro. I na do gha ghọghọ, ẹghẹ ke ẹghẹ ne I ya deba etẹn winna vbe ikporhu I i ghi roro ẹre wẹẹ, I i mwẹ iyobọ.” Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ima ma sẹtin deba etẹn  kporhu ke owa ya sẹ owa, ẹko wa ye sẹ ima ọyẹnmwẹ vbe ima gha deba iran ya elẹta kevbe efoni kporhu. De emwi ọvbehe nọ ru iyobọ ne Mauricio? Ọ khare wẹẹ: “I na ghi do gha ru iwinna nibun vbe uwu iko. Te I wa mu egbe yotọ ẹsẹse, ẹghẹ ke ẹghẹ ne I ya mwẹ abọ ne I khian ru vbe iko, I vbe hia ne I ru ẹre ẹse. Avbe winna ne I ru vbe uwu iko, keghi ya mwẹ rẹn wẹẹ, aro nọ ghaan ẹre Jehova kevbe etẹn vbe uwu iko ya ghee mwẹ.”

8. Vbọ ye ima hẹ, vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa nọ wegbe?

⁸ Ma rẹnrẹn wẹẹ, ima gha miẹn ọlọghọmwa nibun vbe ẹghẹ ne ima ye na. (2 Tim 3:1) Sokpan, ọlọghọmwa ne ima miẹn kevbe ẹghẹ nọ ya de rre sẹtin wa kpa ima odin. Ọlọghọmwa ọghe ai miẹn igho loo sẹ omwa sẹtin wa de rre vbe udemwurri, ma sẹtin gha khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe, ra ọmwa ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn sẹtin vbe wu. Emwi vbenian gha sunu, iro sẹtin wa han ima, katekate deghẹ a na miẹn wẹẹ, te ima ke ọlọghọmwa ọkpa la ọvbehe, ra uhukpa ẹre ima wa ya miẹn avbe ọlọghọmwa na. Ghẹ mianmian wẹẹ, e Jehova bẹghe ọlọghọmwa ne u ye, kevbe wẹẹ ọ gha ru iyobọ nuẹn ne u mieke na sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne u ye.

9. Ya unu kaẹn ọlọghọmwa eso ne Job miẹn.

⁹ Gi ima guan kaẹn vbene Jehova ya ru iyobọ ne Job hẹ. Ẹi re avbiẹ ọlọghọmwa ẹre Job miẹn vbe ovbi ẹghẹ kherhe. Vbe ẹdẹ ọkpa kẹkan, emwi nọ wegbe keghi sunu, emwi irri hia nọ mwẹ kevbe eguọmwadia ẹre keghi wulo, nọ ghi wa sẹ ehia, ivbi ẹre hia nọ hoẹmwẹ ọnrẹn na vbe wulo ye ọre aro. (Job 1:​13-19) Vbe uwu ena hia, e Job na vbe suẹn gha khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe, nọ yae khian ne mitan mitan. (Job 2:7) Vbene ọlọghọmwa nọ ye ghi khọọ sẹ, ọ na kha wẹẹ: “I zobọ vbọ, agbọn khan mwẹ nẹ.”​—Job 7:16.

10. De vbene Jehova ya ru iyobọ ne Job ya zin egbe ọlọghọmwa nọ ye? (Ghee efoto nọ rre odaro ebe na.)

¹⁰ E Jehova wa gha gbaroghe Job. Rhunmwuda ne Jehova na hoẹmwẹ e Job, ọ keghi ru iyobọ nẹẹn ya zin egbe ọlọghọmwa nọ ye. E Jehova keghi gi e Job rẹn wẹẹ, irẹn ẹre ọ mwẹ ẹwaẹn sẹ vbe agbọn vbe ẹrinmwi kevbe wẹẹ irẹn gbaroghe emwi hia ne irẹn yi. Ọ na vbe guan kaẹn aranmwẹ ni kọnkọn kevbe ni mwẹ ẹtin ne irẹn yi. (Job 38:​1, 2; 39:​9, 13, 19, 27; 40:15; 41:​1, 2) E Jehova keghi loo Ẹlaihu ya rhie ifuẹko ne Job. Ẹlaihu keghi gi e Job rẹn wẹẹ, e Jehova wa fiangbe eguọmwadia ẹre ni ma sẹ irẹn rae. Sokpan, e Jehova na vbe loo Ẹlaihu ya rhie adia nọ khẹke ne Job. Ẹlaihu na vbe gi e Job rẹn wẹẹ, ima ma sẹ emwi rhọkpa vbe eke ne Jehova ye, nọ re Osa nọ yi agbọn vbe ẹrinmwi. (Job 37:14) E Jehova na vbe waa e Job iwinna; ọ na wẹẹ nọ na erhunmwu ne ọsiọre eha ni ru orukhọ. (Job 42:​8-10) De vbene Jehova ya ru iyobọ ne ima hẹ, vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa nọ wegbe?

11. De vbene Baibol ya ru iyobọ ne ima vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa?

¹¹ E Jehova i ke ẹrinmwi gu ima guan vbe ẹdẹnẹrẹ, vbene ọ ya gu e Job guan, sokpan ọ loo e Baibol ya gu ima guan. (Rom 15:4) Ọ gi ima rẹn wẹẹ emwi gha dunna vbe odaro, ọna wa fu ima ẹko rre. Gi ima ghee emwi eso ne Baibol tae, nọ gha sẹtin fu ima ẹko rre vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa. E Jehova gi ima rẹn vbe uwu Baibol wẹẹ emwi rhọkpa i rrọọ “nọ gha sẹtin wannọ ima hin ahoẹmwọmwa” ọghe irẹn rre, ya sẹ egbe avbe ọlọghọmwa ni wegbe ne ima miẹn vbe ẹdẹnẹrẹ. (Rom 8:​38, 39) Ọ vbe gi ima rẹn wẹẹ irẹn “sikẹ iran ni kpe tie ẹre,” vbe erhunmwu. (Psm 145:18) E Jehova vbe tama ima wẹẹ, ma gha mu ẹtin yan irẹn, ai miẹn ọlọghọmwa ne ima i sẹtin zin egbe ẹre, yevbesọni, ma ghi ye gha ghọghọ agharhemiẹn wẹẹ ima rre uwu ọlọghọmwa. (1 Kọr 10:13; Jems 1:​2, 12) Ẹmwẹ Osanobua gi ima rẹn wẹẹ, ovbi ẹghẹ kherhe ẹre  ọlọghọmwa ne ima ye khian ya vbe otọ, kevbe wẹẹ vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, ọ gha ya arrọọ ọghe etẹbitẹ san ima ẹse. (2 Kọr 4:​16-18) E Jehova yan rẹn wẹẹ, irẹn gha guọghọ e Setan kevbe emwa ni ye ẹre ike, iran ẹre ọ si ọlọghọmwa nọ gba erhan gba irri vbe ẹdẹnẹrẹ. (Psm 37:10) Ọ mwẹ ako evbagbẹn nọhuanrẹn eso ne u rẹn ye uhunmwu ra, nọ gha ru iyobọ nuẹn ya zin egbe edanmwẹ vbe odaro ra?

12. De emwi ne Jehova hoo ne ima ru, ne ima mieke na miẹn ere vbe Baibol na tie?

¹² E Jehova hoo ne ima zẹ ẹghẹ kọ ne ima khian ya gha tie Baibol vbe ẹghẹ hia, ma ghi vbe gha mu emwi ne ima tie roro. Ma ghaa rhie emwi ne ima ruẹ ye uyinmwẹ, amuẹtinyan ọghe ima ghi gha wegbe yọ, ma ghi vbe gha sikẹ e Jehova sayọ. Ẹghẹ nii ma ghi sẹtin zin egbe edanmwẹ ne ima rhirhi werriẹ aro daa. E Jehova vbe rhie orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ne emwa ni ya ẹmwẹ ọghẹe ru emwi. Orhiọn nọhuanrẹn nii gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ “ẹtin nọ sẹ ehia,” ne ima mieke na sẹtin zin egbe edanmwẹ nọ rhirhi gha khin.​—2 Kọr 4:​7-10.

13. De vbene emwi ne “ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ fuẹro” kpemehe ẹre ya ru iyobọ ne ima ya zin egbe edanmwẹ?

¹³ E Jehova keghi ru iyobọ ne “ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ fuẹro” ya gha kpemehe avbe ebe ọghomwa, e vidio kevbe avbe ihuan ni ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe kevbe ni ya ima sikẹ e Jehova sayọ. (Mat 24:45) Ọ khẹke ne ima hia ne ima gha loo ẹre ẹse avbe emwi hia ne Jehova kpemehe ẹre ne ima. Ẹmwẹ ne ọtẹn nokhuo ọkpa nọ rre United States ta vbọ ma he kpẹẹ gbe na, rhie ẹre ma wẹẹ, ọ gbọyẹmwẹ ye emwi ne otu e Jehova kpemehe ẹre, nọ ya ima sikẹ e Jehova. Ọ khare wẹẹ: “Ẹi re avbiẹ inugba ẹre I he miẹn edanmwẹ vbe uwu ukpo 40 ne I he ya ga e Jehova.” Ọ wa miẹn ọlọghọmwa nibun; e draiva ọkpa nọ da ayọn keghi gbe erhae nọkhua rua, emianmwẹ nọ wegbe keghi miẹn evbibiẹ ọre uhunmwu, igbava ẹre irẹn tobọre vbe khuọnmwi emianmwẹ na tie ẹre cancer. Vbọ ru iyobọ nẹẹn ya zin egbe? Ọ khare wẹẹ: “Ọ ma mwẹ ẹghẹ ọkpa ne Jehova ya sẹ mwẹ rae. Emwi nọ ru iyobọ mẹ ya sẹtin zin egbe, ọre emwi ughughan ne Jehova ya ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ fuẹro kpemehe ẹre. Rhunmwuda ena hia, vbe na ghee Job, mẹ gha vbe sẹtin kha wẹẹ: ‘Vbene I te ya wu, I i khian sẹ Osanobua rae!’”​—Job 27:5.

14. De vbene Jehova ya loo etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo ya ru iyobọ ne ima hẹ vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa? (1 Tẹsalonaika 4:9)

¹⁴ E Jehova wa ma eguọmwadia ẹre emwi, ne iran mieke na gha hoẹmwẹ etẹn ne iran gba ga  kevbe ne iran sẹtin gha rhie ifuẹko ne egbe vbe iran ghaa rre uwu ọlọghọmwa. (2 Kọr 1:​3, 4; tie 1 Tẹsalonaika 4:9.) Etẹn ima nibun wa ya egbe tae Ẹlaihu, iran mu egbe ne iran ya ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na sẹtin mudia ẹse vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa. (Iwinna 14:22) Vbe igiemwi, gi ima guan kaẹn vbene etẹn ni rre iko ne Diane ye, ya ru iyobọ nẹẹn nọ mieke na sikẹ e Jehova sayọ, vbe ẹghẹ ne ọdafẹn ọnrẹn ya gha khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe. Ọ khare wẹẹ: “Te emwi wa gele wegbe. Sokpan e Jehova ma he ima yọ. Ẹi re iyobọ ne kherhe ẹre etẹn ni rre uwu iko ru ne ima. Etẹn ma fo vbe owa ima, e kọl na gha de gbe kọl, iran na gha mu ima dede, ena hia wa ru iyobọ ne ima. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ I i gua fi imọto, etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo ẹre ọ ghaa mu mwẹ yo iko, ẹghẹ ke ẹghẹ ne I khian vbe ya ladian vbe ikporhu iran ghi vbe ru iyobọ mẹ.” Ma wa ghọghọ wẹẹ, ma mwẹ etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo vbenian vbe uwu iko!

15. Vbọ ya ima mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ ima gha sẹtin zin egbe ọlọghọmwa nọ rhirhi gha khin?

¹⁵ Ma hia gha werriẹ aro daa edanmwẹ. Sokpan zẹvbe ne ima he ruẹ ọre sin, e Jehova gu ima rrọọ. E Jehova gbaroghe ima, vbe na ghee erha nọ hoẹmwẹ ivbi ẹre. Ọ rre ima iyeke, ọ gha vbe họn erhunmwu ima ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya tu tie ẹre, ọ wa vbe mu egbe nọ ya ru iyobọ nọ khẹke ne ima. (Aiz 43:2) Ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha sẹtin zin egbe ọlọghọmwa nọ rhirhi gha khin, rhunmwuda e Jehova kpemehe emwi hia nọ gha ru iyobọ ne ima. Ọ kie ẹkpotọ ne ima ya gha na erhunmwu gie ẹre, ọ ya e Baibol, emwi ughughan nọ ya ima mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe kevbe etẹn ne ima gba ga ru ima ẹse. Ena hia wa ru iyobọ ne ima, vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa.

16. De emwi nọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ sẹ e Jehova rae?

¹⁶ Ẹko wa sẹ ima ọyẹnmwẹ ne ima na mwẹ Erha nọ gbaroghe ima! “Rhunmwuda irẹn, ẹre ima na ghọghọ.” (Psm 33:21) Ọ khẹke ne ima gha loo ẹre ẹse emwi ughughan ne Jehova kpemehe ẹre, ne ima ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye emwi nọ ru ne ima. Ọ khẹke ne ima hia ne ima ghẹ sẹ e Jehova rae. Ọna rhie ma wẹẹ, ọ khẹke ne ima gha họn ẹmwẹ ne Jehova, ma ghi vbe gha ru emwi nọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn. Rhunmwuda, ma gha ru vberriọ, e Jehova ghi ye gha gbaroghe ima, ke ẹghẹ na ya fi etẹbitẹ!​—1 Pit 3:12.