Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

De Egbe Ahoẹmwọmwa Nọ Ya Ọmwa Mwẹ Oghọghọ Ọghe Ẹmwata?

De Egbe Ahoẹmwọmwa Nọ Ya Ọmwa Mwẹ Oghọghọ Ọghe Ẹmwata?

“Afiangbe ọre ọghe emwa ne [“Jehova,” NW] ọre Osanobua iran!”—PSM 144:15.

IHUAN: 111, 109

1. Vbọ ya ẹghẹ ne ima ye na lughaẹn?

TE ẸGHẸ ne ima ye na wa lughaẹn ne ẹghẹ ọvbehe ke ne a ya bu agbọn tua agbọn gha dee. Zẹ vbene Baibol khare, e Jehova wa si “agbọn ẹvbo ne ọmwa rhọkpa i sẹtin ka” koko. Iran na keghi ke “uniẹn emwa kevbe ẹvbo” ughughan rre vbe uhunmwu otagbọn hia. Emwa ne Osanobua he si koko nia keghi re okpẹvbo emwa ni gberra ẹbo erẹnrẹn. Iran ya oghọghọ “gae, asọn kevbe avan.” (Arhie 7:9, 15; Aiz 60:22) A ma he ka miẹn ẹghẹ ne ẹbu emwa nibun sẹ vbenian, he ya hoẹmwẹ Osanobua kevbe ogieva iran vbene a ghee ẹghẹ ne ima ye na.

2. De egbe ahoẹmwọmwa ne emwa ni ma rẹn Osa rhiema vbe ẹghẹ ne ima ye na? (Ghee efoto nọ rre omuhẹn.)

2 Ọrheyerriọ, e Baibol tae yotọ wẹẹ, ahoẹmwọmwa ọghe ọkẹnrẹn ra ọghe agabagebe ẹre emwa ni ma rẹn Osa khian gha rhiema vbe ẹghẹ ne ima ye na. Ukọ e Pọl keghi kha wẹẹ: ‘Vbe ẹdẹ okiekie, emwa ghi khian ni rẹn enegbe iran ọkpa, iran ghi hoẹmwẹ igho . . . iran ghi gha hoẹmwẹ egberọkhọmwẹ vbe ne iran i na hoẹmwẹ Osanobua.’ (2 Tim 3:1-4) Ọna i re egbe ahoẹmwọmwa nọ khẹke ne Ivbiotu e Kristi gha rhiema. Ahoẹmwọmwa vbenian i ya emwa mwẹ oghọghọ ne iran te yaro yi. Vbene ẹmwata, ahoẹmwọmwa ọghe ọkẹnrẹn ẹre ọ si ẹre ne emwi na wa lọghọ vbe ẹdẹnẹrẹ.

3. De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na? Vbọzẹe ne ọ na khẹke ne ima ziro yan rẹn?

3 E Pọl rẹn wẹẹ, ọyasin ọghe emwa ni mwẹ ahoẹmwọmwa ọghe agabagebe sẹtin sin Ivbiotu e Kristi deghẹ iran ma begbe. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ọ na ya obọ sekhae ne ima wẹẹ, ne ima “bi egbe” ne emwa vberriọ. (2 Tim 3:5) Sokpan ma i khian sẹtin wa bi egbe ne emwa hia ni mwẹ uyinmwẹ vbenian. Nọnaghiyerriọ, vbe ima khian ya sẹtin bi egbe ne uyinmwẹ dan ne emwa nagbọn yin, ne ima mieke na sẹtin gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova nọ re Osa ọghe ahoẹmwọmwa? Nia, gi ima guan kaẹn alughaẹn nọ rre ahoẹmwọmwa ọghe ata kevbe ne Pọl guan kaẹn vbe ebe 2 Timoti 3:2-4. Ọna gha ya ima rẹn egbe ahoẹmwọmwa ne ọ khẹke ne ima gha rhie ma; ọni ọre ahoẹmwọmwa nọ sẹ otọ ẹko.

OSANOBUA MA HOẸMWẸ ỌNRẸN RA EGBE IMA?

4. Vbọzẹe nọ ma na de emwi nọ rhiae deghẹ ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne egbe ima rre oreghe?

4 E Pọl keghi kha wẹẹ “emwa ghi khian ni rẹn enegbe iran ọkpa.” Ọ de emwi nọ rhiae deghẹ ima hoẹmwẹ egbe ima ra? Hiehie! Te ọ khẹke rhunmwuda erriọ e Jehova ya yi ima, sokpan ọ gha rre oreghe. E Jesu khare wẹẹ: “Hoẹmwẹ ogieva ruẹ zẹ vbene u hoẹmwẹ egbe ruẹ.” (Mak 12:31) Deghẹ ima ma hoẹmwẹ egbe ima, ma i vbe sẹtin hoẹmwẹ emwa ọvbehe. E Baibol ye vbe kha wẹẹ: “Te ọ kere ne ikpia gha hoẹmwẹ amwẹ iran, zẹ vbene iran hoẹmwẹ ikinnegbe iran. Okpia ne ọ hoẹmwẹ amwẹ ọnrẹn, egbe ẹre ọre ọ hoẹmwẹ ọnrẹn. A i miẹn ọmwa ne ọ khọ ẹko ikinnegbe ẹre, sokpan te ọ gbe aro ghe ẹre.” (Ẹfis 5:28, 29) Ọna rhiema wẹẹ ọ ma de emwi nọ rhiae deghẹ ima hoẹmwẹ egbe ima vbe odẹ nọ khẹke.

5. De akpa ne emwa ni hoẹmwẹ egbe iran gberra egbe rhiema?

5 Ahoẹmwọmwa ne a guan kaẹn vbe ebe 2 Timoti 3:2 ma khẹke Ivbiotu e Kristi. Ọ keghi re ahoẹmwọmwa ọghe ọkẹnrẹn. Emwa ni rhie ahoẹmwọmwa vbenian ma keghi rẹn ọghe enegbe iran ọkpa. (Tie Rom 12:3.) Ọghe enegbe iran ẹre ọ mu iran. Iran i vbe zẹ ye emwa ọvbehe re. Iran gha ru abakuru, emwa ọvbehe ẹre iran zẹ yan, iran i miẹn kue wẹẹ iran rriabe. Ọgbenbe ọkpa keghi kha wẹẹ, te emwa ni hoẹmwẹ egbe iran yevbe aranmwẹ na tie ẹre “ọkhaẹn nọ ki rre vbe na ghe ibọlu. Te ikinnegbe ẹre ye khuẹrhẹ vbe ototọ, erriọ vbe ya mwẹ ọghae sokpan ikinnegbe ọghe igban ẹre ọ viọ ladian nọ ya gbogba ga egbe ẹre.” Vbene ẹmwata, emwa vberriọ, ni rẹn ọghe egbe iran ọkpa i mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko.

6. De emwi ne ima lae miẹn vbe ima gha hoẹmwẹ Osanobua?

6 Emwa eso ni tie Baibol dinmwi vbe owebe nọ yo keghi kha wẹẹ, vbe Pọl guan kaẹn avbe akpa ne ẹi maan ne emwa khian gha rhiema vbe ẹdẹ okiekie, uyinmwẹ ọghe ne a na hoẹmwẹ egbe ọmwa gberra egbe, ẹre ọ ka ya unu kaẹn rhunmwuda, akpa na, ẹre avbe akpa ne ẹi maan nikẹre ke zọlọ ladian. Sokpan ahoẹmwọmwa ọghe ata ẹre Jehova hoo ne emwa rẹn gha mwẹ. Ọmwa nọ mwẹ ahoẹmwọmwa ọghe ata ẹre ọ rhie avbe akpa na ma: oghọghọ, ọfunmwegbe, izinegbe, itohan, ekhọesi, amuẹntinyan kevbe amuegbe ye ọghọ. (Gal 5:22, 23) Ọsian keghi kha wẹẹ “Afiangbe ọre ọghe emwa ne [“Jehova,” NW ] ọre Osanobua iran!” (Psm 144:15) E Jehova keghi re Osa nọ sọyẹnmwẹ, erriọ emwa rẹn vbe ye. Levbasevba, emwa ni rre uwu agbọn keghi rẹn ọghe enegbe iran ọkpa, erriọ iran vbe ya yaro ye emwi ẹrhẹe. Ne eguọmwadia e Jehova ya lughaẹn ọre wẹẹ, oghọghọ kevbe ekhọe hia ẹre iran ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe.—Iwinna 20:35.

De emwi ne ima gha ru, ne ima ghẹ mieke na gha re emwa ni hoẹmwẹ egbe ima? (Ghee okhuẹn 7)

7. De inọta eso ni gha ya ima rẹn deghẹ ima gele hoẹmwẹ Osanobua?

7 Vbe ima khian ya rẹn hẹ deghẹ egbe ima ẹre ima hoẹmwẹ ọnrẹn sẹ Osanobua? Ibude ọghe Pọl nọ rre Filipai 2:3, 4 gha ru iyobọ ne ima. Ọ khare wẹẹ: ‘Wa ghẹ ya ekhọe a gua ye ẹgẹn ọmwa ọkpa ru emwi rhọkpa, ra ekhọe abawẹ, sokpan wa gha daa ne egbe, vbene u i na ro ighẹ uwẹ maan sẹ ọmwa ọvbehe. Wa gha mu ọghe emwa ọvbehe ye okaro, ẹi re ọghe enegbe ruẹ ọkpa.’ Ma sẹtin nọ egbe ima ọta eso vbenian: ‘Mẹ ya ibude na ru emwi vbe arrọọ ọghe imẹ ra? Mẹ ya ekhọe hia ru ahoo ọghe Jehova ra? I loo ẹkpotọ nọ rhirhi kie ya ru iyobọ ne etẹn vbe iko kevbe ikporhu iyẹn nọ maan ra?’ Ne a rhiegbe ladian ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe i khuẹrhẹ hiehie. Te ima gha sẹ emwi eso nọ yẹẹ ima rae. Sokpan ọyẹnmwẹ ne ima mwẹ rhunmwuda ne ima na rẹn wẹẹ ima mwẹ akueyi ọghe Jehova i gia gie.

8. De emwi ne etẹn eso ru rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne iran mwẹ daa Osanobua?

8 Rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne etẹn eso mwẹ ne Jehova, iran keghi sẹ iwinna ne iran na miẹn osugi igho rae, ne iran mieke na rhiegba ye ugamwẹ. Vbe igiemwi, Ericka nọ rre United States keghi re ọbo ebo. Sokpan nọ gha te ya rhie aro tua iwinna nii, nọ do khian okpọmwa, ọ keghi rhie obọ ye iwinna arọndẹ. Ọna keghi kie ẹkpotọ ne irẹn vbe arowa re ya sẹtin ru iyobọ ne emwa nibun vbe otọ ẹvbo nibun. Ericka keghi kha wẹẹ: “Te arrọọ ọghe ima ghi mwẹ evbọ demu rhunmwuda ọse nibun ne ima ghi mwẹ nia kevbe emwi ẹwaẹn nibun ne ima miẹn vbe ima ya ru iyobọ ne emwa vbe odẹ ọghe orhiọn vbe otọ ẹvbo ọvbehe. Ọbo ebo ẹre I ye khin nia sokpan, ọ wa sẹ mwẹ ọyẹnmwẹ, erriọ vbe ya sẹ mwẹ ọkẹn ne I na sẹtin loo ẹtin kevbe ẹghẹ nọ somwa ye iwinna nọ mu emwa egberran vbe odẹ ọghe orhiọn kevbe ne I na mwẹ ọghae vbe iwinna iko.”

ẸFE VBE ẸRINMWI RA VBE UHUNMWU OTAGBỌN NA

9. Vbọzẹe ne ọmwa nọ hoẹmwẹ igho i na mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko?

9 E Pọl keghi kha wẹẹ te emwa khian gha “hoẹmwẹ igho” vbe ẹdẹ okiekie. Vbe ukpo eso nọ gberra vbe arọndẹ ọkpa rre ikporhu vbe ẹvbo na tie ẹre Ireland, ọ keghi miẹn okpia ọkpa, ọ na suẹn gha gu ẹre guan vbekpae Osanobua. Okpia nii keghi rhie ẹsiso igho ọghẹe ladian, ọ na rhan rẹn, ọ ghi rhie igho eso ladian vbuwe ẹre, ọ na niẹn ọnrẹn daa arọndẹ na, ọ keghi kha wẹẹ: “Ọna ọre osa ni ga!” Emwa nibun i khian wa miẹn kue vbenian sokpan te agbọn na vuọn ne emwa ni hoẹmwẹ igho kevbe emwi ewe. E Baibol keghi ya obọ sekhae ne ima wẹẹ: “Aro ruẹ gha wu ye igho, ẹghẹ ọkpa ne ọ ra ya suẹ ọkẹn i rrọọ. U gha rhie aro ye ẹfe, ẹghẹ ne u ra ya miẹn emwi ne u gualọ hia gba i rrọ.” (Asan 5:10) Te emwa vberriọ rhie asọn ba avan ya gualọ igho sokpan vbe okiekie ẹre, iran ghi “ya akhiẹ nibun guọghọ ekhọe iran ruan.”—1 Tim 6:9, 10.

10. De emwi ne Agọr khare vbekpae ẹfe kevbe ogue?

10 Vbene ẹmwata, igho mwẹ iyobọ kpataki nọ ye ne ima hia. (Asan 7:12) Ọmwa gha gele sẹtin gha sọyẹnmwẹ deghẹ igho ọghe evba gha re kevbe evba gha da ẹre ọ mwẹ ra? Ẹn! (Tie Asan Ibo 5:12.) Agọr ne ovbi Jakẹ keghi kha wẹẹ: “Ghẹ gu mwẹ gha mwẹ ẹfe, ghẹ gu mwẹ khian ovbiogue. Rhunmwuda ọnii, ye evbare ne ọ gha vuọn mwẹ ẹko, koko mwẹ.” Vbọzẹe nọ ma na hoo nọ gha re ovbioguẹ? Ọ ma hoo ne ohanmwẹ ya irẹn khian ọmwa nọ rha rhunnwuda uyinmwẹ vberriọ i ya ẹko rhiẹnrhiẹn Osanobua. Vbọzẹe nọ ma na rinmwian Osanobua nọ ya irẹn khian ọmwa nọ fe? Rhunmwuda, ọ ma hoo nọ do gha kha vbekpae Osanobua wẹẹ: “U i mwẹ emwi ne u ye mẹ.” (Itan 30:8, 9) Ẹi mwẹ u ma rẹn emwa eso ni mu ẹtin yan ẹfe ọghe iran sokpan iran ma ka Osanobua yọ.

11. De adia ne Jesu rhie ne ima vbekpae igho?

11 Emwa ni hoẹmwẹ igho i sẹtin ya ẹko rhiẹnrhiẹn Osanobua. Jesu khare wẹẹ: “Wa ghẹ si ẹfe koko ye agbọn na, ehe ne ọkhọe kevbe ọtọn na sẹtin rhia re rua, ehe ne avbe oyi na gbe urho ya gha rhaa. Sokpan wa si efe koko ye ẹrinmwi, ehe ne ọkhọe kevbe ọtọn i na sẹtin muẹn rhia, ehe ne avbe oyi i na gbe urho ya gha rhaa.” Jesu na yevbe kha wẹẹ: “Orhunmwu ọkpa ne ọ gha sẹtin ga arowa eva ẹi rrọọ. Ọ gha hoẹmwẹ ọkpa, ọ ghi gha khuiwu enogieva, ọ gha hoẹmwẹ nọkpa, ọ ghi gha yan enọkpa zẹ, wẹ i sẹtin ga Osanobua ga igho.”—Mat 6:19, 20, 24.

12. Ma gha ye arrọọ ọghe ima khian ne khuẹrhẹ, de vbe nọ ya kie ẹkpotọ ye ugamwẹ hẹ? Ru igiemwi yọ.

12 Etẹn nibun keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ne iran na ya arrọọ ọghe iran khian ne khuẹrhẹ, te iran ghi sọyẹnmwẹ, te iran ghi vbe miẹn ẹghẹ nọ somwa ya gha ga e Jehova sayọ. E Jack nọ rre United States keghi khiẹn owa re ne gẹdẹgbẹẹ kevbe isiwinna ọghẹe rhunmwuda ọ rẹn wẹẹ, ọ gha kie ẹkpotọ ne irẹn ya deba ọvbokhan rẹn vbe iwinna arọndẹ. Ọ keghi kha wẹẹ: Ọ lọghọ I ke sẹtin khiẹn emwi mwẹ kevbe owa mwẹ ne mosemose nọ ghaa rre United States. Vbene I te ru azẹ na, ẹghẹ hia ẹre iro ya gha han mwẹ rhunmwuda oyanghan ọghe isiwinna. Sokpan te ọvbokhan mwẹ nọ ghaa ru iwinna arọndẹ wa gha sọyẹnmwẹ vbe ẹghẹ hia. Ẹghẹ hia ẹre ọ ya kha wẹẹ, ‘Ai miẹn ọmwa ne a ya gie enọ yan isiwinna ne I na winna!’ Ne I na ghi rhie obọ ye iwinna arọndẹ nia, orhunmwu ọkpa ẹre ima ghi winna lele, ọni ọre Jehova.”

De emwi ne ima gha ru, ne ima ghẹ mieke na gha re emwa ni hoẹmwẹ igho? (Ghee okhuẹn 13)

13. De vbene ima khian ya rẹn hẹ deghẹ emwa ni hoẹmwẹ igho ma khin?

13 Ne ima mieke na rẹn deghẹ emwa ni hoẹmwẹ igho ima khin, te ọ khẹke ne ima gbaro kotọ zẹ ewanniẹn ye avbe inọta na: ‘Mẹ gele lele adia ni rre e Baibol nọ dekaẹn igho ra? Igho ne a khu khian ẹre I mu ye okaro vbe arrọọ ọghe imẹ ra? Emwi ewe ẹre imẹ ve ghaan sẹ asikẹgbe ne I gu e Jehova kevbe emwa ọvbehe mwẹ ra? Imẹ gele yayi wẹẹ, I gha mu ẹtin yan e Jehova, ọ gha kpemehe emwi hia ne I gualọ ra?’ Vbene ẹmwata, e Jehova i khian ya ekhue mu emwa ni mu orhiọn yan rẹn.—Mat 6:33.

E JEHOVA ẸRE IMA HOẸMWẸ ỌNRẸN RA EGBERỌKHỌMWẸ?

14. De emwi ne Baibol khare vbekpae egberọkhọmwẹ?

14 Te emwa ni “hoẹmwẹ egberọkhọmwẹ” wa gbae ehe hia vbe ẹdẹ okiekie na. Zẹ vbene ima nanaẹn de sin, ma bẹghe ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne emwi hia gha rre oreghe. Ọ ma khẹke ne ima hoẹmwẹ egbe ima gbe ra ne ima mu igho ye okaro vbe arrọọ ọghe ima. Ilele na ẹre ọ vbe mu irọkhegbe. E Jehova ma wẹẹ ne ima ghẹ zẹdẹ gha sọyẹnmwẹ egbe. Uhiẹn e Baibol kue kha wẹẹ: “Rri evbare ruẹ ne u gie ẹko gha suẹ ọyẹnmwẹ, da ayọn ruẹn ne u dọlọ aro yi vbe uhunmwu.”—Asan 9:7.

15. De aro egberọkhọmwẹ ne ebe 2 Timoti 3:4 guan kaẹn?

15 Ebe 2 Timoti 3:4 keghi guan kaẹn emwa ni hoẹmwẹ egberọkhọmwẹ sẹrriọ wẹẹ, iran i zẹyọ deghẹ Osanobua rrọọ. Yẹrẹro wẹẹ, ako na ma kha wẹẹ emwa gha hoẹmwẹ egberọkhọmwẹ sẹ Osanobua. Sokpan ako ni khare wẹẹ, “vbe ne iran i na hoẹmwẹ Osanobua.” Ọni rhiema wẹẹ, iran ma hoẹmwẹ Osanobua hiehie. Okpia ọkpa nọ rri egie ebe keghi kha wẹẹ: “Ako nii ma kha wẹẹ iran zẹdẹ hoẹmwẹ Osanobua. Ako nii keghi gi ima rẹn wẹẹ, iran ma hoẹmwẹ Osanobua hiehie.” Nọnaghiyerriọ, te ako na ya obọ sekhae ne emwa ni mu egberọkhọmwẹ ye okaro vbe arrọọ ọghe iran. E Baibol keghi gie emwa vberriọ zẹvbe emwa ne “orhiẹnrhiẹn agbọn . . . siẹn yan.”—Luk 8:14.

16, 17. De igiemwi esi ne Jesu rhie yotọ vbe nọ dekaẹn egberọkhọmwẹ?

16 E Jesu keghi rhie igiemwi nọ ghi maan sẹ yotọ vbe nọ dekaẹn egberọkhọmwẹ ne a mu ye oreghe. E Jesu yo ugie “irhiọha” kevbe ugie ne a na wa le “evbare” ikuanzọ. (Jọn 2:1-10; Luk 5:29) Vbe ugie irhiọha ne Jesu yo, ọ keghi ye amẹ khian ayọn vbe ayọn fo vbe ugie nii. Ọ mwẹ ẹghẹ ne emwa eso ya gha zan Jesu wẹẹ iwinna evbare kevbe ayọn ne a da ẹre ọ muẹn. E Jesu keghi gbodan ghe iran rhunmwuda iran ma rẹn egiaye.—Luk 7:33-36.

17 E Jesu ma mu egberọkhọmwẹ ye okaro vbe arrọọ ọghẹe. Iwinna e Jehova ẹre ọ mu ye okaro. Ọ na gha loo ẹghẹ kevbe ẹrhiọn ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe. Ọ keghi zinegbe uwu obaligie ne emwa nibun mieke na miẹn fan. Vbe Jesu rhie adia ne Ivbiotu e Kristi, ọ keghi kha wẹẹ: ‘Ọ maan ne uwa vbe emwa a gha zan uwa, vbe iran a gha zẹ uwa owẹ, vbe iran gha vbe ba uwa ẹmwẹ, rhunmwuda uwa re emwa ni lele mwẹ. Wa gha ghọghọ, wa gie ẹko gha sẹ uwa ọyẹnmwẹ rhunmwuda, ere nọkhua ẹre ọ rre otọ khẹ uwa vbe ẹrinmwi. Erriọ zẹẹ emwa vbe ya obọ dan mu avbe akhasẹ ni ke odaro ne uwa.’—Mat 5:11, 12.

De emwi ne ima gha ru, ne ima ghẹ mieke na gha re emwa ni hoẹmwẹ egberọkhọmwẹ? (Ghee okhuẹn 18)

18. De inọta ne ima gha nọ egbe ima re, nọ gha ya ima rẹn deghẹ egberọkhọmwẹ ẹre ima mu ye okaro vbe arrọọ ọghe ima?

18 Vbe ima khian ya rẹn hẹ deghẹ egberọkhọmwẹ ẹre ima mu ye okaro vbe arrọọ ọghe ima? Avbe inọta na gha ru iyobọ ne ima: ‘Egberọkhọmwẹ ẹre ọ ru ekpataki sẹ iko ne ayo kevbe ikporhu iyẹn nọ maan vbe arrọọ ọghe imẹ ra? Mẹ muegbe ne i ya sẹ emwi eso rae rhunmwuda ugamwẹ e Jehova ra? Mẹ muẹn roro deghẹ e Jehova kpasẹ ye odẹ ne imẹ ya rọkhọ egbe ra?’ Ma gha gele hoẹmwẹ Osanobua, te ima khian gha gbaẹnegbe ne emwi ne ima rẹnrẹn wẹẹ ẹi ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn kevbe emwi ne ima roro wẹẹ ẹi khian ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn.—Tie Matiu 22:37, 38.

EVBỌ GHA GELE YA IMA GHA SỌYẸNMWẸ

19. De emwa ne ẹi khian sẹtin gha mwẹ oghọghọ?

19 Ọ gberra ukpo 6,000 ne emwa nagbọn ke rrioya ohanabe vbe agbọn Esu. Te agbọn Esu ghi sikẹ ufomwẹ nia, sokpan emwa ni hoẹmwẹ egbe iran, igho kevbe egberọkhọmwẹ ẹre ọ vuọn ọnrẹn. Iran keghi ya edagbọn iran khu emwi ewe khian kevbe wẹẹ, ọghe enegbe iran ọkpa ẹre iran mu ye okaro vbe arrọọ ọghe iran. Emwa vberriọ i sẹtin gha mwẹ oghọghọ nọ sẹ otọ ẹko. Sokpan vbe nọ dekaẹn emwa ni hoẹmwẹ Osanobua, e Baibol keghi kha wẹẹ: “Afiangbe nọ ne ọmwa ne ọ mwẹ Osanobua Jekọb zẹvbe ọmwa ne ọ yọre obọ, kevbe ne ọ mu ẹtin yan e Nọyaẹnmwa ne Osanobua ẹre.”—Psm 146:5.

20. De vbene ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Osanobua ya ya ruẹ sọyẹnmwẹ hẹ?

20 Te ahoẹmwọmwa ne eguọmwadia Osanobua mwẹ daa re wegbe sayọ ẹdẹgbegbe, ọna ẹre ọ zẹe ne iran na muan yọ muan yọ. Ọna sugiẹ yọ wẹẹ, Arriọba Osanobua suẹn gha kha nẹ. Vbe ne ẹi khian ghi kpẹẹ gbe, eguọmwadia Osanobua gha miẹn afiangbe ne ai sẹtin ya ekhọe zẹ omwa rẹn vbe ototọ Arriọba ọghẹe. Emwi nọ gele ya eguọmwadia e Jehova sọyẹnmwẹ, ọre ne iran na rẹn wẹẹ, iran ru emwi nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn Ọnrẹn. Vbene ẹmwata, te emwa ni hoẹmwẹ Jehova khian gha sọyẹnmwẹ vbe etẹbitẹ! Vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna, ma gha ziro yan akpa eso ni zọ ladian vbe ahoẹmwọmwa ọghe ọkẹnrẹn kevbe vbene avbe akpa dan na ya lughaẹn ne akpa ne eguọmwadia e Jehova rhiema.