1. De vbene ima ya mwẹ ẹghẹ ne Jehova hẹ?

 MA HIA hoo ne ima gha mwẹ ẹghẹ ne emwa ne ima hoẹmwẹ ọnrẹn. Ọdọ vbe amwẹ ni kakabọ hoẹmwẹ egbe mobọ hoo ne iran gha rri ibota. Avbe igbama mobọ hoo ne iran gha gu avbe ọse iran mu obọ. Ma hia hoo ne ima gha gu etẹn ne ima gba ga mu obọ. Sẹ ehia, ma hoo ne ima gha mwẹ ẹghẹ ne Jehova. Odẹ ne ima ya ru ọna, ọre ne ima na na erhunmwu gie ẹre, ne ima na tie Baibol kevbe ne ima na muẹn roro emwi ne ọ khian ru ne emwa nagbọn kevbe odẹ ne ọ ya ru emwi. Ma i ya ẹghẹ ne ima ya ru ena hia ku hiehie!—Psm 139:17.

2. De emwi eso nọ miẹn ima ẹghẹ?

² Ẹmwata nọ wẹẹ, erhunmwu ne a na kevbe Baibol na tie wa sẹ ima ọyẹnmwẹ; sokpan, ẹi khuẹrhẹ ugbẹnso, rhunmwuda, ẹghẹ i sẹ a loo. Emwi bun nọ rhie ima ẹghẹ, iwinna rre evba, ma gha vbe gbaroghe ẹgbẹe ọghe ima. Adeghẹ ima ma na yegbe, ma i ghi miẹn ẹghẹ ya na erhunmwu, ma i ghi vbe miẹn ẹghẹ ya tie Baibol, amaiwẹ te ima khian ghi miẹn ẹghẹ ya muẹn emwi ne ima tie roro.

3. De emwi ọvbehe nọ gha sẹtin rhie ima ẹghẹ?

³ Emwi ọvbehe ye rrọọ nọ gha sẹtin rhie ima ẹghẹ. Emwi eso rrọọ ne ima ru nọ ma de emwi nọ rhiae, sokpan, deghẹ ima ma na begbe, ma i ghi miẹn ẹghẹ ya ru emwi nọ gha ya ima sikẹ e Jehova. Vbe igiemwi, ọ khẹke ne ima gha gualọ ẹghẹ ya rọkhọ egbe. Sokpan, ọ gha khọnrẹn ne ima gha loo emwi nọ maan ya rọkhọ egbe, deghẹ ima na ru ẹre gberra egbe, ma i ghi miẹn  ẹghẹ ya ru ọghe Jehova vbene ọ khẹke. Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne ima gha loo ẹghẹ ọghe ima ẹse.—Itan 25:27; 1 Tim 4:8.

4. De emwi ne ima khian guan kaan?

⁴ Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaan evbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha loo ẹghẹ ọghe ima ẹse. Ma gha vbe guan kaan odẹ nọ khẹke ne ima ya gha loo ẹghẹ ọghe ima vbe ugamwẹ e Jehova. Vbe iyeke ọni, ma ghi guan kaan afiangbe ne ima khian miẹn deghẹ ima na ru vberriọ.

5. De vbene ibude nọ rre ebe Ẹfisọs 5:15-17 khian ya ru iyobọ ne avbe igbama?

⁵ Loo ẹdagbọn ruẹ ẹse. Avbe igbama mobọ wa muẹn roro, emwi ne iran khian ya ẹdagbọn iran ru. Avbe ọmamwaemwi kevbe ẹgbẹe ọghe iran nẹi ga e Jehova sẹtin gha kpikpi iran, ne iran yo owebe nọ yọ, ne iran mieke na miẹn iwinna ne a na hae ọmwa igho ọrhẹnrhẹn. Iran gha gele yo owebe nọ yo, ọ sẹtin miẹn iran ẹghẹ nọ te khẹke ne iran loo ne Jehova. Sokpan, evbibiẹ iran kevbe etẹn ni rre iko sẹtin gha tama iran ne iran loo ẹdagbọn iran ya ga e Jehova. Vbọ khian ghi ru iyobọ ne igbama vbenian ni hoẹmwẹ e Jehova, ne iran ya loo ẹdagbọn iran vbe odẹ nọ ghi maan sẹ? Iran gha tie ibude nọ rre ebe Ẹfisọs 5:15-17, iran na vbe muẹn roro, ọ gha wa ru iyobọ ne iran. (Tie ẹre.) Iran gha tie ako na nẹ, iran sẹtin nọ egbe iran wẹẹ: ‘De emwi ne Jehova hoo ne I ru? De emwi ne I gha ru, nọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn? De owẹ ne I gha zẹ nọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, I gele loo ẹghẹ mwẹ ẹse?’ Yerre wẹẹ, “ẹghẹ ne a ye na i maan,” kevbe wẹẹ, agbọn Esu na gha rherhe sẹ ufomwẹ. Ọ gha maan sẹ, deghẹ ima na loo ẹdagbọn ima vbe odẹ nọ gha ya e Jehova ghọghọ.

6. De azẹ ne Meri ru? Vbọzẹ ne a gha na kha wẹẹ, azẹ nọ maan ẹre nọ?

⁶ Gha loo ẹghẹ ruẹ ẹse. Ugbẹnso, te a sẹ ọ da mwẹ rae, ru ọ da mwẹ. Emwi nọ sunu vbe ẹghẹ ne Jesu na mu otuẹ gha rrie owa e Meri vbe Mata so igiẹ ye ọna. Te Mata wa gha ghọghọ vbe Jesu rre, sẹrriọ wẹẹ, ọ na ya le evbare ọbọbọtizọ ne ọ ya mu ọghọ ye Jesu egbe. Sokpan, ọtiọnrẹn ighẹ Meri, na ya tota ke Jesu gha danmwehọ emwi ne ọ ta. Ẹmwata nọ wẹẹ, e Mata ma ru emwi dan, sokpan azẹ ne Meri ru ẹre ọ maan sẹ; e Baibol wẹẹ, “e Meri zẹ emwi ne ọ kere.” (Luk 10:38-42) Vbene ẹghẹ ya khian, ẹi mwẹ e Meri ma mianmian evbare ne iran le vbe ẹdẹrriọ, sokpan ma rẹnrẹn wẹẹ, ẹi khian sẹtin mianmian emwi ne Jesu maa ẹre re. Nọnaghiyerriọ, gi ima ya egbe taa e Meri, ne ima gha loo ẹre ẹse ighẹ ẹkpotọ nọ kie ne ima, ne ima ya ruẹ vbekpa e Jehova. Vbe ima khian ya loo ẹkpotọ vbenian ẹse hẹ?

7. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha na erhunmwu, ne ima gha tie Baibol kevbe ne ima gha mu emwi ne ima tie roro?

⁷ Gha mwẹ ọnrẹn vbe ekhọe wẹẹ, ma ghaa na erhunmwu, ma na gha tie Baibol, ma na vbe gha mu emwi ne ima tie roro, te ima ga e Jehova vberriọ. Ma ghaa na erhunmwu, te ima gu Erha ima nọ rre ẹrinmwi guan; ekhọe hia ẹre ọ ya hoẹmwẹ ima. (Psm 5:7) Ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya tie Baibol, te ima ruẹ emwi vbe obọ Osanobua; irẹn ọre ọmwa ne ọ ghi mwẹ ẹwaẹn sẹ vbe agbọn vbe ẹrinmwi. (Itan 2:1-5) Ma ghaa mu emwi ne ima ruẹ vbekpa Osanobua roro, te ima hoo ne ima rẹn aro ọmwa ne ọ khin kevbe emwi ne ọ khian ru ne ima ne emwa nagbọn. Egbe emwi vbenian ẹre ọ khẹke ne ima gha loo ẹghẹ ima ya ru. Sokpan vbọ khian ru iyobọ ne ima?

8. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe odẹ ne Jesu ya loo ẹghẹ ọghẹe vbe ọ rre uwu ato?

 ⁸ Gualọ ehe ne owogho i ye. Ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ vbe obọ e Jesu. A te miẹn wẹẹ, ọ suẹn gha kporhu iyẹn nọ maan, ọ na ya gbe ikpẹdẹ 40 vbe uwu ato. (Luk 4:1, 2) Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ehe nọ divbiẹ ghaa nọ, ẹi mwẹ e Jesu ma loo ẹkpotọ nii ya na erhunmwu gie Osanobua, ọ vbe gha muẹn roro, emwi ne Jehova hoo ne irẹn ya ẹdagbọn irẹn ru. Emwi ne Jesu ru na, keghi mu ẹre egbe ye otọ khẹ edanmwẹ ne ọ ghi miẹn. De emwi ne okha ọghe Jesu na maa ruẹ re? Adeghẹ owa ne emwa na bun ẹre u ye, ẹi khian mobọ gha khuẹrhẹ nuẹn ne u ya miẹn eke ne owogho i ye. Ọ ghaa yerriọ, u sẹtin ya gualọ ehe nọ furre vbe orere. Ọna ọre emwi ne ọtẹn ima nokhuo ọkpa na tie ẹre Julie mobọ ru, vbe ọ gha khian na erhunmwu gie Jehova. Ovbi ughugha ne kherhe ẹre irẹn vbe ọdafẹn ọnrẹn ye vbe France, rhunmwuda ọni, ẹi mobọ miẹn ẹghẹ ne irẹn ọkpa ya rrọọ. E Julie khare wẹẹ: “Ai miẹn ẹdẹ ne I i ya ladian vbe ughugha, I ghi gha rhie eke nọ furre ne ọmwa rhọkpa i ye, ne I mieke na sẹtin fannọ otọ ẹko mwẹ ma e Jehova vbe erhunmwu.”

9. Agharhemiẹn wẹẹ, e Jesu wa gha mwẹ emwi nibun ne ọ ghaa ru vbe obọ, de vbene ọ ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọ hoo ne ọ kakabọ sikẹ e Jehova?

⁹ Te Jesu wa gha mwẹ emwi nibun ne ọ ru vbe obọ. Vbe Jesu rre agbọn na, te emwa wa gha bi lele ẹre; te iran wa gha hoo ne Jesu gha mwẹ ẹghẹ ne iran. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, vbọ ghi rre asẹ ọkpa, “emwa ẹvbo nii hia keghi mama ye onurho.” Vbe uwu ena hia, te Jesu ye zẹ ẹghẹ kọ, ne ọ ya ru emwi ne ọ gha yae sikẹ e Jehova sayọ. Vbe owiẹ fioro, e Jesu keghi ya gualọ “ehe ne ọ divbiẹ” ne ọ khian na na erhunmwu gie Erhae.—Mak 1:32-35.

10-11. Zẹvbe nọ rre ebe Matiu 26:40, 41, de ibude ne Jesu rhie ne erhuanegbe ẹre vbe ogba ọghe Getsemani? De emwi nọ ghi sunu?

¹⁰ Vbe asọn nọ gbe fi ẹdẹ ne Jesu wu, ọ kegha gualọ ehe nọ divbiẹ ne ọ khian na na erhunmwu gie Osanobua, ọ na vbe gha hoo ne ọ loo ẹkpotọ nii ya muẹn roro, emwi ne Osanobua hoo ne irẹn ru. Rhunmwuda ọni, ọ kegha rrie ogba ọghe Getsemani. (Mat 26:36) Vbe Jesu ghi sẹ evba, ọ keghi gi erhuanegbe ẹre rẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne iran gha na erhunmwu.

¹¹ Gia guan kaan emwi nọ sunu, vbe Jesu ghi sẹ ogba ọghe Getsemani. Ogiasọn ẹre iran ya sẹ evba. E Jesu na wẹẹ ne avbe ukọ ọghẹe “gha ba odẹ,” irẹn na ghi khian ghee odaro ya na erhunmwu. (Mat 26:37-39) Sokpan vbe Jesu ghi na erhunmwu, ovbe na ghi rhie avbe ukọ ọghẹe. Vbe Jesu ghi miẹn wẹẹ, iran vbiẹ, ọ na werriegbe tama iran wẹẹ, “Wa gha ba odẹ, wa gha na erhunmwu.” (Tie Matiu 26:40, 41.) E Jesu rẹnrẹn wẹẹ, egbe wọọ iran nẹ, rhunmwuda  ọni, ọ keghi kha wẹẹ, “orhiọn wa hoo sokpan egbe khuẹrhẹ.” Vbe Jesu ghi ta ẹmwẹ na, ọ na kpa ya na erhunmwu; igbava ẹre ọ dọlegbe do vba iran wẹẹ, iran vbiẹ, ne iran gha te ya gha na erhunmwu.—Mat 26:42-45.

12. Adeghẹ erhunmwu ne a na, na gha lọghọ ima rhunmwuda egbewọmwẹ, vbọ khẹke ne ima ru?

¹² Zẹ ẹghẹ nọ khẹke. Ugbẹnso, egbe ghi wa wọọ ima, ọ ghi gha lọghọ ima ne ima na erhunmwu. Adeghẹ egbe emwi vbenian sunu daa ruẹ nẹ, ọ khẹke ne u rẹn wẹẹ, ẹi re uwẹ ọkpa. De emwi nọ khian ghi ru iyobọ nuẹn? Emwa eso ni te mobọ na erhunmwu vbe asọn, a te miẹn wẹẹ, ovbe wa rhie iran do bẹghe ẹre wẹẹ, ọ gha maan sẹ, deghẹ iran na rherhe na erhunmwu nii, vbe ẹghẹ ne egbe ma na i wọọ iran vberriọ. Emwa eso vbe do bẹghe ẹre wẹẹ, iran ghaa rre itota ra idiguẹ ẹre iran na sẹtin na erhunmwu ẹse, vbene emwi rhọkpa i na rhie iran ekhọe hin erhunmwu nii rre. Sokpan, deghẹ a na miẹn wẹẹ, emwi eso gbe ruẹ orhiọn mu otọ sẹrriọ wẹẹ, u ma ghi sẹtin na erhunmwu, vbọ khẹke ne u ru? Ye hia ne u tama e Jehova vbene emwi ye ruẹ hẹ. Gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, Erha ima nọ mwẹ itohan gha wa họn erhunmwu ruẹ.—Psm 139:4.

13. De vbene efoni ra ekọmputa ima gha ya sẹtin rhie ima ekhọe hin, vbe ima ghaa ru emwi ke emwi nọ dekaan ugamwẹ e Jehova?

¹³ Ghẹ gi emwi rhọkpa rhie ruẹ ekhọe hin e Baibol ne u tie rre. Vbọ gberra erhunmwu ne a na, emwi ọvbehe ye rrọọ nọ si ima kẹ e Jehova. Ọni ọre Baibol na tie kevbe iko na yo. U ghaa tie Baibol, ra u ghaa rre iko, de emwi nọ khẹke ne u ru, ne u mieke na sẹtin loo ẹghẹ nii ẹse? Nọ egbuẹ wẹẹ, ‘De emwi eso nọ gha sẹtin rhie mwẹ ekhọe hin e Baibol ne I tie rre, ra nẹi khian ya mwẹ danmwehọ vbe iko ghaa khian?’ E Kọl nọ lae efoni mwẹ nọ ra, ra uhunmwu na gie gu mwẹ vbe efoni ra ekọmputa mwẹ nọ? Efoni vbe ekọmputa wa mwẹ iyobọ nọkhua ne iran ye. Sokpan, emwa eso ni gualọ otọ emwi khare wẹẹ, u ghaa hoo ne u mu aro ye emwi ne u ru, efoni ruẹ sẹtin rhie ruẹ ekhọe hin, deghẹ ọ na sikẹ ruẹ. Okpia ọkpa nọ rri egie ebe na vbe kha wẹẹ: “Ẹghẹ nii, ekhọe ruẹ i ghi rre emwi ne u ru.” A gha khian suẹn asikoko, a mobọ tama ima, ne ima dọ efoni ima yọ, ra ne ima si ẹre ke otọ, nẹ ghẹ mieke na rhie emwa ọvbehe ekhọe hin ọta na ya guan rre. Uwẹ gha vbe sẹtin dọ efoni ruẹ yọ ra, ra ne u si ẹre kẹ otọ, ne emwi rhọkpa ghẹ mieke  na rhie ruẹ ekhọe hin, vbe u ghaa ru emwi ke emwi nọ dekaan ugamwẹ e Jehova ra?

14. Zẹvbe nọ rre ebe Filipai 4:6, 7, de vbene Jehova ya ru iyobọ ne ima hẹ?

¹⁴ Rinmwian e Jehova ne ọ ru iyobọ nuẹn. U gha bẹghe ẹre wẹẹ, ekhọe ruẹ rre ihe ọvbehe, vbe u ghaa tie Baibol ra vbe u ghaa rre iko, rinmwian e Jehova ne ọ ru iyobọ nuẹn. Adeghẹ ọ mwẹ emwi eso nọ kpokpo ruẹ vbe orhiọn, ọ sẹtin gha lọghọ ruẹ ne u mu aro ye Baibol na tie ra emwi ọvbehe nọ gha ya ruẹ sikẹ Osanobua; ọrheyerriọ, emwi nọ khẹke ne u ru nọ. Rhunmwuda ọni, rinmwian e Jehova ne ọ fu ruẹ ẹko rre.—Tie Filipai 4:6, 7.

15. De afiangbe ne ima khian miẹn, deghẹ ima na gha ru emwi nọ gha ya ima sikẹ e Jehova sayọ?

¹⁵ Adeghẹ u na gha na erhunmwu, u na gha tie Baibol, u na vbe gha mu emwi ne u ruẹ vbekpa e Jehova roro, u gha wa miẹn afiangbe nibun. Nokaro, u ghi sẹtin gha ru azẹ nọ maan. E Baibol khare wẹẹ, “Gha gu umẹwaẹn mu obọ, wẹ gha vbe do khian umẹwaẹn.” (Itan 13:20) E Jehova ọre ọmwa ne ọ ghi mwẹ ẹwaẹn sẹ, u ghaa gu ẹre mu obọ, u ghi vbe do gha mwẹ ẹwaẹn. Ẹghẹ nii, u ghi rẹn emwi ne u gha ru nọ gha yẹẹ ọre, u ghi vbe sẹtin gha lẹẹ ne emwi nọ gha ya ẹko rria ẹre.

16. Ma ghaa ru emwi nọ gha ya ima sikẹ e Jehova, vbọ khian ya ru iyobọ ne ima, ne ima gha re emwa ni gua maa ọmwa emwi?

¹⁶ Nogieva, u ghi do gha re ọmwa nọ gua maa emwa emwi. Vbe ima ghaa gu ọmwa ruẹ e Baibol, emwi ne ima mobọ gualọ ọre, ne ọmwa nii do kakabọ hoẹmwẹ e Jehova. Erriọ ẹre ima tobọ ima vbe ye, ma ghaa tie Baibol, ma na vbe gha na erhunmwu gie Jehova, ma ghi do hoẹmwẹ ọnrẹn sayọ. Ẹghẹ nii, ma ghi vbe sẹtin ru iyobọ ne ọmwa ne ima maa ẹre emwi ya hoẹmwẹ e Jehova. Erriọ ẹre ọ ghaa ye ne Jesu. Ọ keghi gi erhuanegbe ẹre rẹn wẹẹ, Erha ne ọ hoẹmwẹ ivbi ẹre, ẹre Jehova khin; ọna keghi ya erhuanegbe Jesu hoẹmwẹ e Jehova ẹsẹsẹmwẹse.—Jọn 17:25, 26.

17. Vbọzẹ ne erhunmwu ne a na kevbe Baibol na tie, na ya amuẹtinyan ọghe ima wegbe sayọ?

¹⁷ Nogieha, amuẹtinyan ruẹ ghi do kakabọ wegbe. Vbe igiemwi, ẹghẹ ke ẹghẹ ne u ya rinmwian e Jehova ne ọ dia ruẹ, ne ọ fu ruẹ ẹko rre kevbe ne ọ ru iyobo nuẹn, u na vbe bẹghe vbene ọ ya họn erhunmwu ruẹ hẹ, amuẹtinyan ruẹ ghi do kakabọ wegbe. (1 Jọn 5:15) Emwi ọvbehe nọ gha ru iyobọ nuẹn, ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe ọre Baibol na tie. Yerre wẹẹ, “a gha họn ẹmwẹ nii” ẹre a na mwẹ amuẹtinyan. (Rom 10:17) Sokpan, ọmwa ghaa hoo ne ọ gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, ẹi re te ọ khian wa gha tie Baibol ọkpa, ọ ye mwẹ emwi ọvbehe nọ khẹke ne ọ ru. Vbe ọni a khin?

18. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha mu emwi ne ima rẹn vbekpa e Jehova roro?

 ¹⁸ Ọ khẹke ne ima gha muẹn emwi ne ima ruẹ vbekpa e Jehova roro. Gia guan kaan emwi nọ sunu daa ọsian nọ gbẹn ebe Psalm 77. Ọ ghaa mwẹ asẹ ọkpa ne iro ya han rẹn, rhunmwuda ne ọ na gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova mu ohu irẹn kevbe Ivbi Izrẹl nikẹre. Rhunmwuda ọna, ọ ma ghi gha miẹn ovbe vbe asọn. (Uviẹn 2-8) De emwi ne ọ ghi ru? Ọ keghi tama e Jehova wẹẹ: “I gha mu emwi hia ne u he ru roro, I gha rria avbe iwinna nekhua ruẹ.” (Uviẹn 12) Ọsian na, wa rẹn emwi ne Jehova ru ne emwa rẹn vbe ẹghẹ nọ gberra; sokpan emwi nọ ghaa kpokpo ẹre vbe orhiọn ọre: “Te Osanobua ghi mianmian ne ọ gha tohan ọmwa ra? Te ohu ghi rhie ihe itohan rẹn ra?” (Uviẹn 9) Ọ keghi muẹn roro, odẹ ne Jehova he ya tohan emwa rẹn vbe ẹghẹ nọ gberra kevbe emwi ne ọ he ru ne iran. (Uviẹn 11) De vbene ọna ya ru iyobọ nẹẹn hẹ? Ọ na do bẹghe ẹre wẹẹ, ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova khian ya yangbe emwa rẹn. (Uviẹn 15) Erriọ ẹre ọ vbe ye, u ghaa muẹn roro, emwi ne Jehova he ru ne emwa rẹn kevbe emwi ne ọ he ru nuẹn, ọ gha ya amuẹtinyan ruẹ wegbe sayọ.

19. De afiangbe ọvbehe ne ima gha miẹn, vbe ima ghaa zẹ ẹghẹ kọ ya ru emwi nọ gha ya ima sikẹ e Jehova?

¹⁹ Nọ ghi wa sẹ ehia ọre wẹẹ, ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Jehova ghi gha wegbe yọ. Ahoẹmwọmwa na, ẹre ọ khian ya ruẹ gha họn ẹmwẹ nẹẹn, ẹre ọ khian ru iyobọ nuẹn ya ru emwi ke emwi nọ gha yẹẹ ọre, ẹre ọ khian vbe ya ruẹ zin egbe edanmwẹ nọ rhirhi gha khin. (Mat 22:37-39; 1 Kọr 13:4, 7; 1 Jọn 5:3) Emwi nọ ghi ru ekpataki ne ima sẹ, ọre ne ima na re ọsie Jehova!—Psm 63:1-8.

20. U gha khian ru emwi ke emwi nọ dekaan ugamwẹ e Jehova, vbọ khẹke ne u ru, ne u mieke na sẹtin loo ẹghẹ ruẹ ẹse?

²⁰ Yerre wẹẹ, ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya na erhunmwu, ne ima ya tie Baibol kevbe ne ima ya mu emwi ne ima ruẹ roro, te ima ga e Jehova. Ma gha khian ru egbe emwi vbenian, ọ khẹke ne ima gualọ ehe nọ furre, zẹvbe ne Jesu ru ẹre. Ghẹ gi emwi nọ ma khian rẹn rhie ruẹ ekhọe hin, vbe u ghaa ru emwi ke emwi nọ dekaan ugamwẹ e Jehova. Rinmwian e Jehova ne ọ ru iyobọ nuẹn. Adeghẹ u na gha loo ẹghẹ ruẹ ẹse nia, e Jehova gha ya arrọọ etẹbitẹ san ruẹ ẹse.—Mak 4:24.