Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

AKO IRUẸMWI 45

Wa Ye Gha Mwẹ Ahoẹmwọmwa Nẹi Beghe Daa Egbe

Wa Ye Gha Mwẹ Ahoẹmwọmwa Nẹi Beghe Daa Egbe

“Wa ghi gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe kevbe itohan.”​—ZẸK 7:​9NW.

IHUAN 107 Gha Mwẹ Ahoẹmwọmwa Vbene Osa Vbe Ye

OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA *

1-2. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe?

EMWI nibun rrọọ nọ si ẹre nọ na khẹke, ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe. Gi ima guan kaẹn eso vbọ? Ebe Itan khare wẹẹ: “Ghẹ gi ahoẹmwọmwa nẹi beghe kevbe a gba ẹko ọmwa sẹ ruẹ rae. . . . U gha ru vbenian, u gha miẹn aro ne ọ maan vbe obọ Osanobua kevbe emwa nagbọn.” “Ẹse ẹre u ru ne egbuẹ, adeghẹ u mwẹ itohan [ra “ahoẹmwọmwa nẹi beghe,”NW].” ‘Gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe, ghẹ vbe gha ru ero, u gha wa tọ.’​—Itan 3:​3, 4; 11:17; 21:21.

2 Avbe ako evbagbẹn nọhuanrẹn na, gi ima rẹn emwi eha nọ si ẹre nọ na khẹke, ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe. Nokaro, adeghẹ ima na gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa emwa ọvbehe, obọ nọ maan ẹre Jehova khian ya gha mu ima. Nogieva, ma ghaa mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa emwa ọvbehe, emwi nọ maan gha ke ẹre ladian. Vbe igiemwi, ma ghi do gha mwẹ ọse nibun ni hoẹmwẹ ima. Nogieha, ma ghaa mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa emwa ọvbehe, ẹkpotọ ghi kie ne ima, ne ima ya gha rrọọ agbọn na vbe etẹbitẹ. Vbene ẹmwata, emwi nọ khẹke nọ, ne ima lele ibude ne Jehova rhie ne ima, ne ọ na wẹẹ: “Wa ghi gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe kevbe itohan.”​—Zẹk 7:​9NW.

3. De avbe inọta ne ima khian rhie ewanniẹn yi, vbe ako iruẹmwi na?

3 Vbe ako iruẹmwi na, ma gha rhie ewanniẹn ye inọta enẹ. De emwa nọ khẹke ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa? De emwi ne ima khian miẹn ruẹ vbe ebe Rut, vbe nọ dekaan na gha rhie ahoẹmwọmwa nẹi beghe ma? De vbene ima khian ya rhie ahoẹmwọmwa nẹi beghe ma hẹ? De avbe afiangbe ne ima gha miẹn, deghẹ ima na gha rhie ahoẹmwọmwa nẹi beghe ma?

DE EMWA NỌ KHẸKE NE IMA GHA MWẸ AHOẸMWỌMWA NẸI BEGHE DAA?

4. De vbene ima khian ya ya egbe taa e Jehova hẹ, vbe nọ dekaan na gha rhie ahoẹmwọmwa nẹi beghe ma? (Mak 10:​29, 30)

4 Ako iruẹmwi nọ lae gi ima rẹn wẹẹ, emwa ni hoẹmwẹ e Jehova kevbe ni ya ekhọe hia gae, ẹre Jehova mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa. (Dan 9:4) Zẹvbe ivbi Osanobua ne ima khin, ọ khẹke ne ima gha ya egbe taa ẹre. (Ẹfis 5:1) Nọnaghiyerriọ, te ọ vbe khẹke ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa etẹn.​—Tie Mak 10:​29, 30.

5-6. A gha wẹẹ na rhikhan mu emwi, vba yae kha?

5 Vbene ẹmwata, vbe ẹi re te ima rẹn emwi na ya ahoẹmwọmwa nẹi beghe kha, ma i khian sẹtin mwẹ ọnrẹn daa etẹn ne ima gba ga. Ne ima mieke na gele rẹn emwi na ya ahoẹmwọmwa nẹi beghe kha, gi ima ghee igiemwi ọkpa nọ rhie ẹre ma, alughaẹn nọ rre ọmwa ne ọ mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe kevbe ọmwa ne ọ rhikhan mu emwi kẹkan.

 6 Gia kha wẹẹ, ọ kpẹẹ re ne ọmwa ke winna vbe isiwinna ọkpa. Ke obọ ne ọ ya winna vba, ọ ma he ya aro kaan emwa ni ta ẹmwẹ nọ sẹ vbe isiwinna nii. Ẹghẹ ke ẹghẹ na ya gbe uhi vbe isiwinna nii, ọ ghi vbe lele ẹre, agharhemiẹn wẹẹ, ẹi re ẹghẹ hia ẹre ọ ya kue yọ vbe uwu ekhọe ọre. Vbene a ya ru emwi vbe isiwinna nii i yẹẹ ọre, sokpan ọ ye winna vba rhunmwuda igho ne ọ miẹn vbọ. Te ọ khian ye gha winna vba, ọ te ya zeki, ra ọ te ya miẹn iwinna nọ maan sẹ ọni.

7-8. (a) Vbọ ya ọmwa rhie ahoẹmwọmwa nẹi beghe ma? (b) De emwi nọ khian ya ima ziro yan ako eso vbe ebe Rut?

7 Zẹvbe ne ima miẹn ọnrẹn vbe  okhuẹn 6, alughaẹn nọ rre ọmwa ne ọ mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe kevbe ọmwa ne ọ rhikhan mu emwi, keghi hẹnhẹn egbe yan emwi nọ rre ọmwa nii ekhọe. Vbọzẹ ne eguọmwadia e Jehova ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ, na gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe? Ẹi re te a muẹn kpan ye iran egbe, sokpan ekhọe obọ iran ẹre iran ya ru vberriọ. Gia ya e Devid ru igiemwi. Ekhọe hia ẹre Devid ya gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa e Jonatan, agharhemiẹn wẹẹ, erhae ghaa hoo ne ọ gbe Devid rua. Uhiẹn vbe Jonatan ghi wu nẹ, te Devid ye gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa ovbi e Jonatan na tie ẹre Mẹfibosiẹt.​—1 Sam 20:​9, 14, 15; 2 Sam 4:4; 8:15; 9:​1, 6, 7.

8 Nia, gi ima ziro yan ako eso vbe ebe Rut, nọ gha ru iyobọ ne ima ya rẹn otọ ẹre sayọ, emwi na ya ahoẹmwọmwa nẹi beghe kha. De emwi ne ima khian miẹn ruẹ vbe obọ emwa na ya unu kaan vbe ebe Rut? De vbene ima khian ya loo emwi ne ima ruẹ re ya ru iyobọ ne emwa ne ima gba ga? *

DE EMWI NE IMA KHIAN MIẸN RUẸ VBE EBE RUT, VBE NỌ DEKAAN NA GHA RHIE AHOẸMWỌMWA NẸI BEGHE MA?

9. Vbọ ya e Naomi kha wẹẹ, e Jehova ẹre ọ rri irẹn oya?

9 Ebe Rut ẹre ọ ta okha ọghe Naomi, e Rut kevbe okpia ọkpa na tie ẹre Boaz, ne ọ vbe re ọtiẹn ọdafẹn Naomi; okpia na wa gha mwẹ imuohan Osanobua. Rhunmwuda ukhunmwu nọ ghaa fi vbe otọ Izrẹl, e Naomi, ọdafẹn ọnrẹn kevbe ivbi ẹre eva, keghi kpa gha rrie otọ e Moab. Evba ẹre ọdafẹn ọnrẹn na wu. Evba nii ẹre ivbi ẹre na vbe rhie okhuo; sokpan evbọ da ọmwa nọ wẹẹ, iran eva na vbe wu. (Rut 1:​3-5; 2:1) Ena hia keghi ya agbọn khan e Naomi. Iro han Naomi sẹrriọ wẹẹ, ọ na gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova ẹre ọ si ene irẹn ye ye irẹn egbe. Ẹmwẹ ne ọ ghi ta, ya ima rẹn aro ne ọ ghi ya gha ghee Jehova. Ọ wẹẹ: “Nọyaẹnmwa mu aro ne ọ khọ da mwẹ nẹ.” Ọ ye vbe kha wẹẹ, “Osanobua ne Udazi ye obọ ne ọ tọn mu mwẹ nẹ. . . . Osanobua ne Udazi bu abe gbe mwẹ nẹ, ọ na vbe ye sẹ mwẹ usẹ.”​—Rut 1:​13, 20, 21.

10. De iyobọ ne Jehova ru ne Naomi?

10 De obọ ne Jehova ghi ya mu e Naomi? Ọ ma fi iyeke gbe ẹre. Nọghayayerriọ, ọ keghi tohan rẹn. E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, “a gha ya obọ nọ tọn mu ọmwa ẹwaẹn, ọ sẹtin si ohu yọ ẹre egbe.” (Asan 7:​7, NW) Ọrheyerriọ, ọ khẹke ne Naomi rẹn wẹẹ, e Jehova ye gu ẹre rrọọ. De vbene Osanobua ghi ya ru iyobọ nẹẹn hẹ? (1 Sam 2:8) Ọ keghi loo e Rut ya ru iyobọ nẹẹn. E Rut keghi ya ekhọe hia ru iyobọ ne iye ọdọ ẹre, ọ na vbe fu ẹre ẹko rre; ẹi mwẹ ọna ma yae rẹn wẹẹ, e Jehova ye hoẹmwẹ ọnrẹn. De emwi ne okha ọghe Rut maa ima re?

11. Vbọ ya ima ru iyobọ ne etẹn ne ima gba ga, ne iro han rẹn?

11Ahoẹmwọmwa nẹi beghe, ẹre ọ khian ya ima ru iyobọ ne emwa ne iro han rẹn. Vbene Rut ya rhikhan mu e Naomi, erriọ etẹn ne ima gba ga, vbe ru iyobọ ne etẹn ne iro han rẹn. Ekhọe hia ẹre iran ya hoẹmwẹ etẹn ne iran gba ga, iran vbe mu egbe ne iran ya ru iyobọ nọ rhirhi gha khin ne etẹn vbenian. (Itan 12:25; 24:10) Ọna wa gu ẹmwẹ ne Pọl tae ro, ọ wẹẹ: “Wa gha rhie udinmwẹ ne iran ni ma din, wa gha ye iran ni ma wo vbe egbe obọ, wa gha mu ẹmwẹ emwa hia wo egbe.”​—1 Tẹs 5:14.

Odẹ ọkpa ne ima khian ya ru iyobọ ne ọtẹn ne iro han rẹn, ọre ne ima gha rhie ehọ nẹẹn ta yi (Ghee okhuẹn 12)

12. De odẹ nọ ghi maan sẹ, ne ima gha ya ru iyobọ ne etẹn ne iro han rẹn?

12 Odẹ ọkpa nọ ghi maan sẹ, ne u gha ya ru iyobọ ne ọtẹn ne iro han rẹn, ọre ne u gha rhie ehọ nẹẹn ta yi, u ghi vbe gi ẹre rẹn wẹẹ, u hoẹmwẹ ọnrẹn. Iyobọ ke iyobọ ne ima rhirhi ru ne etẹn, e Jehova i khian mianmiaẹn, ọ gha wa san ima ẹse. (Psm 41:1) Ebe Itan 19:17 khare wẹẹ: “U gha rhie emwi ne ovbiogue, te ọ ye vbe ne a rhie emwi ne Nọyaẹnmwa mọmọ; e Nọyaẹnmwa gha ha ẹre werriegbe nuẹn.”

E Rut keghi rhikhan mu iye ọdọ ẹre ighẹ e Naomi, vbene Ọfa na werriegbe gha rrie Moab. E Rut keghi tama e Naomi wẹẹ: “Ehe ne u rhirhi a gha rrie, ọre imẹ gha vbe yo.” (Ghee okhuẹn 13)

13. De vbene Rut vbe Ọfa ya lughaẹn ne egbe hẹ? De emwi nọ rhie ẹre ma wẹẹ, e Rut mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe? (Ghee efoto nọ rre odaro ebe na.)

13 Ma gha ghee emwi nọ sunu daa e Naomi vbe iyeke ọdafẹn ọnrẹn vbe ivbi ẹre eva ghi wulo nẹ, ọ gha ru iyobọ ne ima ya rẹn emwi na gele ya ahoẹmwọmwa nẹi beghe kha. E Naomi ghi họn wẹẹ, “E Nọyaẹnmwa ye emwa rẹn obọ, vbene ọ na gie emwiokọ maan ne iran ẹsẹse,” ọ na ghi werriegbe gha rrie ẹvbo ẹre. (Rut 1:6) Ẹre amwẹ ivbi ẹre na ghi lele ẹre. Vbe iran ghi zẹ khian, e Naomi keghi tama iran ne iran gha rrie owa, sokpan iran ma kue; igba eha ẹre ọ tama iran ne iran ru vberriọ. Sokpan vbene ẹghẹ ya khian, ọkpa vbọ na ghi fi ekhọe werriẹ. E Baibol gi ma rẹn wẹẹ: “Ọfa ghi na mu iye ọdọ ẹre unu hiẹnhiẹn ya gbe ọ khian ẹdẹ hia nẹẹn, ọ na kpa bu emwa irẹn, sokpan e Rut ma sẹ ọre rae.” (Rut 1:​7-14) Ọfa ma ru emwi dan ne ọ na werriegbe gha rrie owa, rhunmwuda, emwi ne iye ọdọ ẹre wẹẹ ne ọ ru nọ. Sokpan e Rut ma sẹ iye ọdọ ẹre rae, rhunmwuda, ọ hoẹmwẹ ọnrẹn; ọ keghi rhikhan muẹn, ne ọ mieke na ru iyobọ nẹẹn. (Rut 1:​16, 17) Ẹi re ta muẹn kpan ye Rut egbe ne ọ lele Naomi gha rrie ẹvbo ẹre, sokpan ekhọe obọ ẹre, ẹre ọ ya ru vberriọ. Emwi ne Rut ru na, rhie ẹre ma wẹẹ, ọ gele mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe. De emwi ne okha na maa ima re?

14. (a) De vbene etẹn ya ya egbe taa e Rut hẹ vbe ẹdẹnẹrẹ? (b) Zẹvbe nọ rre ebe Hibru 13:​16, de emwi ne ima gha ru, nọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn Osanobua?

14Ahoẹmwọmwa nẹi beghe ẹre ọ khian ya ima ru iyobọ ne emwa ọvbehe, ọ gha khọnrẹn nọ gha lọghọ ne ima ru vberriọ. Zẹvbe ne etẹn ghaa ru ẹre vbe ẹghẹ nẹdẹ, erriọ etẹn vbe mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe vbe ẹdẹnẹrẹ, uhiẹn ya sẹ egbe emwa ne iran ma rẹn ẹdẹ. Vbe igiemwi, odekun ẹrhia gha sunu, ẹgiẹgiẹ ẹre etẹn ya rhie egbe ladian, ne iran ya ru iyobọ ne etẹn ni rre ẹdogbo nii. Etẹn gha bẹghe ọtẹn nọ rre uwu ibavbaro, ekhọe hia ẹre iran wa ya ru iyobọ ne ọ gualọ nẹẹn. Erriọ etẹn ni ghaa rre Masidonia vbe ru ẹre zẹẹ. Ekhọe obọ iran ẹre iran ya ru iyobọ ne etẹn ne obọ ma sẹ ọre; uhiẹn iran na kue ru “gberra vbene obọ iran sẹe.” (2 Kọr 8:3) Ẹi mwẹ ẹko ma gha rhiẹnrhiẹn e Jehova, vbe ọ bẹghe vbene etẹn na ya gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa egbe!​—Tie Hibru 13:16.

DE VBENE IMA KHIAN YA RHIE AHOẸMWỌMWA NẸI BEGHE MA HẸ?

15-16. De emwi ne Rut ru, nọ rhie ẹre ma wẹẹ egbe ma wọọ ẹre?

15 Ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ, vbe ima gha tie okha ọghe Rut vbe Naomi. Gia ghee emwi eso ne ima gha miẹn ruẹ vbọ.

16Ghẹ gi egbe wọọ. Vbe ẹghẹ ne Rut na wẹẹ irẹn gha lele iye ọdọ ẹre gha rrie Juda, iye ọdọ ẹre na te gha hia ne ọ fi ẹre ekhọe werriẹ. Sokpan e Rut ma kue yọ ẹre re. Vbọ ghi sunu? “E Naomi ghi miẹn wẹẹ, te Rut wa kha ighẹ irẹn ra lele irẹn, ọ ma ghi ta ẹmwẹ ọvbehe.”​—Rut 1:​15-18.

17. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne egbe ghẹ wọọ ima?

17Emwi ne okha na maa ima re: Ma ke sẹtin ru iyobọ ne emwa ne iro han rẹn, te ima gha mwẹ izinegbe; ọ gha khọnrẹn wẹẹ iran ma kue ne ima ru iyobọ ne iran, ọ ma khẹke ne egbe wọọ ima. Gia kha wẹẹ, ọtẹn nokhuo rre uwu ibavbaro, sokpan ọ ma kue na ru iyobọ nẹẹn. * Ọ ghaa yerriọ, ahoẹmwọmwa nẹi beghe ẹre ọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ sẹ rae ye uwu ọlọghọmwa nii. (Gal 6:2) Ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ẹi mwẹ ọ ma kue ne ima ru iyobọ nẹẹn vbe ẹdẹ ọkpa.

18. De emwi ne Naomi ru, nọ da e Rut sẹ ugboloko?

18Ghẹ gi ohu muẹn. E Naomi vbe Rut ghi sẹ e Bẹtlẹhẹm, emwa ne iran vbe Naomi ka gba gha rre ẹdogbo ọkpa, na do ya oghọghọ gbe ọbokhian ne iran. Sokpan e Naomi keghi tama iran wẹẹ: “Ọbọbọ I si gha khian, sokpan I ghi dee, mẹ vbe ikpakpa uhunmwu mwẹ ọkpa ọre Nọyaẹnmwa ghi rhie werriegbe rre.” (Rut 1:21) Ẹi mwẹ ọ ma da e Rut, vbe ọ họn ẹmwẹ ne Naomi tae! Rhunmwuda, te Rut sẹ emwi hia rae, ne ọ mieke na sẹtin ru iyobọ ne Naomi. Vbe ẹghẹ ne Naomi ya gha viẹ, e Rut na vbe gu ẹre gha viẹ, ọ vbe rhie ifuẹko nẹẹn, iran eva ẹre ọ vbe gba la ẹgbo gha die Bẹtlẹhẹm. Vbe uwu ena hia, e Naomi na ye kha wẹẹ: “Mẹ vbe ikpakpa uhunmwu mwẹ ọkpa ọre Nọyaẹnmwa ghi rhie werriegbe rre.” Ẹmwẹ ne Naomi ta na, rhie ẹre ma wẹẹ, ọ ma ghee iyobọ ne Rut ru nẹẹn sẹ emwi. Ẹi mwẹ ọna ma da e Rut sẹ ugboloko! Ọrheyerriọ, e Rut ma sẹ e Naomi rae.

19. De emwi nọ khian ru iyobọ ne ima, ne egbe ọmwa ne iro han rẹn ghẹ wọọ ima?

19Emwi ne okha na maa ima re: Erriọ ẹre ọ vbe ye vbe ẹdẹnẹrẹ, ọtẹn nokhuo nọ rre uwu ibavbaro sẹtin gu ima guan vbe ne ọ rhirhi miẹn, agharhemiẹn wẹẹ, ma wa ru iyobọ nẹẹn vbe ẹghẹ hia. Egbe emwi vbenian gha sunu, ghẹ gi ohu muẹn, rhunmwuda ẹi re ẹmwẹ ọnrẹn. Ye gha ru iyobọ nẹẹn, u ghi vbe rinmwian e Jehova ne ọ ru iyobọ nuẹn, ne u mieke na rẹn vbene u khian ya rhie ifuẹko nẹẹn hẹ.​—Itan 17:17.

De vbene ediọn khian ya ya egbe taa e Boaz hẹ? (Ghee okhuẹn 20-21)

20. Vbọ ru iyobọ ne Rut, ne egbe emwi esi na ru ghẹ wọọ ẹre?

20Rhie igiọdu ne ọmwa ne u rẹnrẹn wẹẹ, ọ khẹke na rhie igiọdu na. Te Rut wa gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa e Naomi; ọrheyerriọ, te ọ vbe khẹke na rhie igiọdu ne Rut. E Jehova keghi loo e Boaz ya rhie igiọdu nẹẹn. E Boaz tama e Rut wẹẹ: “Te Nọyaẹnmwa gha san ruẹn ẹse emwi ne u he ru hia, te Nọyaẹnmwa Osanobua Izrẹl ne u do lẹ gbinna gha san ruẹn ẹse fo fẹẹrẹ.” Ẹmwẹ ne Boaz ta, na wa fu e Rut ẹko rre. Ẹre Rut na ghi tama e Boaz wẹẹ: “Enọwanrẹn, u kakabọ tohan mwẹ. Vbene u vbe gu mwẹ guan khuẹrhẹ, wa vbe rhie igiọdu mẹ, mẹ ne ọguọmwadia ruẹ.” (Rut 2:​12, 13) Ẹghẹ nọ khẹke zẹẹ, ẹre Boaz wa ya rhie igiọdu ne Rut; ọna wa gele ru iyobọ nẹẹn, ne egbe ghẹ wọọ ẹre.

21. Zẹvbe nọ rre ebe Aizaia 32:​1, 2, de emwi nọ khẹke ne ediọn gha ru?

21Emwi ne okha na maa ima re: Egbe vbe zẹdia wọọ emwa ni ru iyobọ ne emwa ni rre uwu ibavbaro, rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima gha rhie igiọdu ne iran. Zẹvbe ne Boaz gi e Rut rẹn wẹẹ, aro irẹn sẹ emwi esi ne ọ ru ne iye ọdọ ẹre, erriọ ediọn vbe ru ẹre; iran gha wa bẹghe vbene etẹn ya ru iyobọ ne etẹn ọvbehe ni rre uwu ibavbaro, iran ghi wa tian iran ye emwi esi ne iran ru. Igiọdu vbenian, gha ru iyobọ ne etẹn na, ne egbe ẹse na ru ghẹ wọọ iran.​—Tie Aizaia 32:​1, 2.

DE AVBE AFIANGBE NE IMA GHA MIẸN DEGHẸ IMA NA GHA RHIE AHOẸMWỌMWA NẸI BEGHE MA?

22-23. Vbọ fi odẹ ne Naomi ghi ya gha ghee emwi werriẹ? (Psalm 136:​23, 26)

22 Zẹvbe ne ẹghẹ ya khian, e Boaz ẹre ọ ghi gha koko e Rut vbe Naomi. (Rut 2:​14-18) De vbene iyobọ ne Boaz ghaa ru, ghaa ye Naomi hẹ? E Naomi khare wẹẹ: “Te Nọyaẹnmwa ne ọ mu eyan rẹn sẹ ne ne ọ wu, kevbe ne ọ rre agbọn gha fiangbe Boaz.” (Rut 2:20a) Emwi nọ sunu na, keghi ya e Naomi gha ghọghọ! Vbe ẹghẹ ne ọ na gha khiẹ, ọ keghi kha wẹẹ: “Osanobua ne udazi bu abe gbe mwẹ nẹ,” sokpan vbe ẹghẹ na nian, ọ na ghi kha wẹẹ: “Te Nọyaẹnmwa . . . mu eyan rẹn sẹ.” Vbọ ghi ya e Naomi ta egbe ẹmwẹ vbenian?

23 E Naomi na do bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova ma fi iyeke gbe ẹre. E Jehova keghi loo e Rut ya ru iyobọ ne Naomi vbe iran rrie Juda. (Rut 1:16) Ọ na vbe do rẹn wẹẹ, e Jehova ẹre ọ ghaa loo e Boaz ya ru ẹse ne iran. (Rut 2:​19, 20b) Ẹi mwẹ e Naomi ma gha roro ẹre wẹẹ, ‘Eban ẹre I bẹghe ẹre wẹẹ, ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova ya yangbe mwẹ!’ (Tie Psalm 136:​23, 26.) E Naomi wa ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ yọ, ne Rut vbe Boaz ma na sẹ irẹn rae. Ọyẹnmwẹ nọ ghaa sẹ iran i gia gie, vbe iran bẹghe ẹre wẹẹ te Naomi ghi vbe ghọghọ, kevbe wẹẹ, ọ werriegbe mu ẹtin yan e Jehova.

24. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima ye gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa etẹn ima?

24 De emwi ne ebe Rut maa ima re vbekpa ahoẹmwọmwa nẹi beghe? Ahoẹmwọmwa nẹi beghe ẹre ọ khian ru iyobọ ne ima, ne egbe etẹn ni rre uwu ibavbaro ghẹ wọọ ima, vbe ima ghaa ru iyobọ ne iran. Ahoẹmwọmwa na, ẹre ọ khian vbe ya ima ru iyobọ ne etẹn ni gualọ iyobọ, ọ gha khọnrẹn nọ gha lọghọ ima na ru vberriọ. Ọ khẹke ne ediọn gha rhie igiọdu ne etẹn ni ru iyobọ ne emwa ọvbehe. Ọyẹnmwẹ nọ khian gha sẹ ima i gia gie, vbe ima gha bẹghe ẹre wẹẹ, emwa ne ima rhie igiọdu na werriegbe suẹn gha ghọghọ, kevbe wẹẹ, iran werriegbe mu ẹtin yan e Jehova. (Iwinna 20:35) Vbọ mobọ ya ima mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa emwa ọvbehe? Emwi nọ si ẹre ọre wẹẹ, ma hoo ne ima ya egbe taa e Jehova kevbe ne ima ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn, rhunmwuda, irẹn ọre Osa “ne ọ vuọn ne . . . ahoẹmwẹ nẹi beghe.”​—Ẹks 34:6: Psm 33:22.

IHUAN 130 Gi Ima Gha Mwẹ Ekhọe Ayabọ

^ okhuẹn 5 E Jehova hoo ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe daa etẹn ne ima gba ga. Okha ọghe eguọmwadia e Jehova ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ, gha ru iyobọ ne ima, ya rẹn otọ emwi na ya ahoẹmwọmwa nẹi beghe kha. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha miẹn emwi ruẹ vbe obọ e Rut, Naomi, kevbe Boaz.

^ okhuẹn 8 Adeghẹ u gele hoo ne u rẹn otọ ako iruẹmwi na sayọ, ya tie ebe Rut, uhunmwu ẹnrẹn 1 kevbe uhunmwu ẹnrẹn 2.

^ okhuẹn 17 Rhunmwuda wẹẹ okha ọghe Naomi ẹre ima guan kaan vbe ako iruẹmwi na, ẹre ọ si ẹre ne ima na loo ọtẹn nokhuo ya ru igiemwi vbe mwa, sokpan ẹmwẹ na vbe kaan etẹn nikpia.