AKO IRUẸMWI 38
Gha Re Ọmwa Nọ Gia Gba Ẹko Ẹre
“Ai ta ẹmwẹ uma ma ọmwa ne unu bọbọ, sokpan, u sẹtin ye egbe yan ọmwa nọ gia mu ẹtin yan.”—ITAN 11:13.
IHUAN 101 Ima Keghi Mwẹ Akugbe
OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA *
1. De vbe na ya rẹn ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre?
ỌMWA nọ gia gba ẹko ẹre keghi hia vbe odẹ ke odẹ nọ mu eyan rẹn sẹ, erriọ vbe ya ta ẹmwata. (Psm 15:4) Te emwa hia wa rẹn wẹẹ, a gha sẹtin mu ẹtin yan rẹn. Aro vberriọ ẹre ọ wa khẹke ne etẹn ya gha ghee ima. Sokpan de emwi ne ima khian ru, nọ gha ya etẹn gba ẹko ima?
2. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre, ẹre ima khin?
2 Ma i sẹtin kpikpi emwa ọvbehe ne iran gba ẹko ima. Sokpan uyinmwẹ ima, ẹre ọ khian ya emwa gba ẹko ima. Emwa mobọ kha wẹẹ, na do sẹtin gba ẹko ọmwa vbe yevbe na ghee igho. Ẹgbo na la, a ke sẹtin khuan igho i re nekherhe; sokpan vbene u te rẹn, nene igho vbe fo nẹ. Emwi bun nọ ya ima gba ẹko Jehova. E Jehova i khian vbe ru emwi nẹi khian ya ima gba ẹko ẹre, rhunmwuda “iwinna rẹn hia gia mu ẹtin yan.” (Psm 33:4) E Jehova hoo ne ima gha ya egbe taa ẹre. (Ẹfis 5:1) Gi ima guan kaẹn eguọmwadia e Jehova eso ni ya egbe taa e Jehova, ni vbe rhie ẹre ma wẹẹ, emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre, ẹre iran khin. Ma gha vbe guan kaẹn emwi isẹn nọ gha ru iyobọ ne ima, ya gha re ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre.
EMWI NE IMA GHA MIẸN RUẸ VBE OBỌ EGUỌMWADIA E JEHOVA NI GHAA RE EMWA NA GBA ẸKO ẸRE
3-4. De vbene akhasẹ ighẹ e Daniẹl ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan ẹre irẹn khin, de inọta nọ khẹke ne ima nọ egbe ima?
3 Te akhasẹ ighẹ e Daniẹl wa rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan ẹre irẹn khin. Agharhemiẹn wẹẹ, ọ ghaa rre imu vbe Babilọn, uyinmwẹ ọnrẹn keghi rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan ẹre nọ. Emwa keghi do kakabọ gba ẹko ẹre, katekate vbe ẹghẹ ne Jehova ya ru iyobọ nẹẹn ya ta emwi ne imina ọghe Ọba e Nebukadneza demu. Ọ ghaa mwẹ asẹ ọkpa, ne Daniẹl ya tama ọba wẹẹ, emwi nọ ru i ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova—ai miẹn ọba nọ hoo nọ ya ehọ họn ẹmwẹ vbenian. Ne Daniẹl na gha mwẹ udinmwẹ, ẹre ọ zẹ ighẹ ọ sẹtin ta ẹmwẹ na ma e Nebukadneza, rhunmwuda ọmwa nọ wa gha khọọ ẹre ghaa nọ! (Dan 2:12; 4:20-22, 25) Ukpo nibun ghi gberra nẹ, e Daniẹl keghi dọlegbe rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan ẹre irẹn khin, vbe ẹghẹ nọ ya rhan otọ emwi ne odibosa gbẹnnẹ ye egbekẹn ọghe ẹguae ọba vbe Babilọn. (Dan 5:5, 25-29) Vbe ẹghẹ eso ghi gberra nẹ, e Dariọs ne Ovbi e Mede kevbe avbe ekhaẹmwẹ ọnrẹn keghi bẹghe ẹre wẹẹ, orhiọn Osanobua loo e Daniẹl. Iran vbe rẹn wẹẹ, “ọmwa nọ gia mu ẹtin yan ẹre Daniẹl khin, ọ ma vbe ru emwi nọ ma gba ọghe ogberhu.” (Dan 6:3, 4) U ma bẹghe ẹre wẹẹ, emwa ni ga ẹbọ wa vbe rẹn e Daniẹl ye ọmwa nọ gia mu ẹtin yan!
4 Zẹvbe ne ima ya mu igiemwi ọghe Daniẹl roro, ma sẹtin nọ egbe ima wẹẹ: ‘De aro ne emwa nẹi ga e Jehova ya ghee mwẹ? Emwa rẹn mwẹ ye ọmwa nẹi ya iwinna rẹn ku kevbe na gha sẹtin mu ẹtin yan ra?’ Vbọzẹ ne avbe inọta na, na ru ekpataki? Rhunmwuda ma ghaa re emwa na sẹtin mu ẹtin yan, te ima rhie urhomwẹ gie Jehova.
5. Vbọzẹ na na rẹn Hananaia zẹvbe ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan?
5 Vbe ukpo 455 B.C.E., vba ghi dọlegbe gbe ekẹn ọghe Jerusalẹm nẹ, e Nehimaia ne Gọvina keghi gualọ ikpia eso na gha sẹtin gba ẹko ẹre, ni khian gha gbaroghe ẹvbo nii. Hananaia keghi re ọkpa vbe usun emwa ne Nehimaia zẹ. Irẹn ẹre ọ ghaa re ọkaolutu emwa ni ghaa gbaroghe ẹvbo nii. E Baibol keghi gie Hananaia zẹvbe “ọmwa nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ vbe mu ohan Osanobua nai vbe miẹn egbọre ọvbehe.” (Neh 7:2) Ahoẹmwọmwa nọ mwẹ ne Jehova kevbe nọ ma na hoo nọ ru emwi nọ gha sọnnọ e Jehova, ẹre ọ si ẹre nọ ma na ya iwinna ẹnrẹn rhẹghẹrẹ. Ọna gha vbe ru iyobọ ne ima, ne ima sẹtin gha re emwa na gha sẹtin mu ẹtin yan zẹvbe ne ima ya ga e Jehova.
6. De vbene Taikikọs ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọse nọ gia mu ẹtin yan ẹre irẹn khin ne Pọl?
6 Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe Taikikọs. Te ukọ e Pọl wa gba ẹko ẹre. Vbe Pọl rre eghan vbe owa ẹre, te ọ wa mu ẹtin yan Taikikọs, ọ na tie ẹre “ọguọmwadia ne ekhọe esi.” (Ẹfis 6:21, 22) E Pọl rẹnrẹn wẹẹ, ọ gha sẹtin gu irẹn viọ elẹta gie etẹn ni rre Ẹfisọs, ọ ghi vbe rhie igiọdu kevbe ifuẹko ne iran. Te ikpia ne Jehova loo ya ru iyobọ ne ima, ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe vbe ẹdẹnẹrẹ, wa vbe yevbe na ghee Taikikọs.—Kọl 4:7-9.
7. De emwi ne u miẹn ruẹ vbe obọ ediọn kevbe eguọmwadia iwinna ni rre iko ruẹ, vbe nọ dekaẹn na gha re ọmwa na gha sẹtin mu ẹtin yan?
7 Ma wa gbọyẹmwẹ ye iwinna esiesi ne avbe ediọn kevbe ọguọmwadia iwinna ru, emwa nọ gia mu ẹtin yan ẹre iran wa khin. Vbe na ghee Daniẹl, Hananaia, kevbe Taikikọs, iran i ya iwinna iran ku. Vbe igiemwi, ma gha yo iko na do vbe uwu uzọla, ma i fian afianma wẹẹ, ọ mwẹ abọ eso nai khian ru vbe iko vbe ẹdẹrriọ, rhunmwuda wẹẹ a ma rhie ẹre ne ọmwa rhọkpa. Ediọn wa gbọyẹmwẹ yọ deghẹ emwa ni mwẹ abọ, na mu egbe ẹre yotọ! Vbe igiemwi, ekhọe hia ẹre ima ya tie emwa ne ima gu ruẹ e Baibol gha die iko na do vbe ufomwẹ uzọla, rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ, ẹi mwẹ a ma ya ọta azagba guan vbe ẹdẹrriọ. Erriọ ima vbe ya mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha miẹn ebe ne ima khian loo vbe ikporhu viọ, vbe eke na viọ ebe yi. Te etẹn na wa gbaroghe ima ẹsẹsẹmwẹse. Ma wa kpọnmwẹ e Jehova nọ na ya etẹn na ru ima ẹse! Sokpan de odẹ eso ne ima gha ya sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre, ẹre ima khin?
A GHA WẸẸ NE U GHẸ GI EHỌ EVA HỌN ẸMWẸ NA TAMA RUẸ, GI ẸRE GHA YERRIỌ
8. De emwi nọ ma khẹke ne ima ru, zẹvbe ne ima ya hia ne ima si etẹn ima kẹ egbe? (Itan 11:13)
8 Ekhọe hia ẹre ima wa ya hoẹmwẹ etẹn ima, ma wa vbe mwẹ ẹmwẹ iran vbe orhiọn. Vbọrhirhighayehẹ, ọ ma khẹke ne ima gha zọlọ iran ọta ra ne ima fi ukpẹ ye emwi nọ ma kaẹn ima. Etẹn eso ni ghaa rre iko ọghe Ivbiotu e Kristi vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ, kegha re “nọ na iyẹn ẹrrẹe, arraile, iran ghi gha mu ukpẹ ye ẹmwẹ nọ ma khẹke iran.” (1 Tim 5:13) Ọ ma zẹdẹ khẹke ne ima gha yevbe iran. Sokpan gia kha wẹẹ, ọmwa ta enegbe ẹre ma ima, ọ na wẹẹ irẹn ma hoo ne ehọ eva họn rẹn. Vbe nọ ta ye, deghẹ ọtẹn nokhuo na tama ima emianmwẹ ne irẹn khuọnmwi ra ọlọghọmwa ọvbehe ne irẹn la gberra, ọ na wẹẹ ne ima ghẹ tama ọmwa ọvbehe, ọ ma khẹke ne ima rhie owẹ gberra emwi nọ tae. * (Tie Itan 11:13.) Gia vbe ru igiemwi ọvbehe ọghe emwi eso nọ gha sẹtin sunu, ne ima gha ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha ta ẹmwẹ ma nẹi yae wewe ẹre ima khin.
9. De vbene dọmwadẹ emwa vbe uwu ẹgbẹe khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre, ẹre iran khin?
9 Vbe uwu ẹgbẹe. Ọ mwẹ emwi eso nọ dekaẹn ẹgbẹe ọghẹe ima, nọ ma khẹke ne ima ta ladian. Vbe igiemwi, ọtẹn nokhuo sẹtin gha mwẹ uyinmwẹ eso nẹi mobọ yẹẹ arowa ẹre. Ọ khẹke ne ọdafẹn ọnrẹn gha tama emwa ọvbehe vbekpa ẹre ra, vbe nọ na rẹn wẹẹ, ọ gha ya ekhue mu ọvbokhan rẹn? Hiehie! Ọ hoẹmwẹ ọvbokhan rẹn, rhunmwuda ọni, ẹi khian ru emwi ke emwi nọ gha si obalọ gi ẹre. (Ẹfis 5:33) Ọ khẹke ne evbibiẹ emọ gha rhie ọghọ nọ khẹke ne ivbi iran. Ọ ma khẹke ne iran gha ta emwi ne ivbi iran ma ru ẹse ma emwa ọvbehe, rhunmwuda, ọni gha wa ya ekhue mu ivbi iran. (Kọl 3:21) Ọ khẹke ne emọ vbe gha ya ẹwaẹn ru emwi, ọ mwẹ emwi eso nọ ma khẹke ne iran tama emwa ọvbehe, vbe na ghee emwi nọ gha ya ekhue mu emwa ọvbehe vbe uwu ẹgbẹe. (Diut 5:16) Deghẹ dọmwadẹ ọghẹe vbe uwu ẹgbẹe na gha hia, ne iran ghẹ gha ta ẹmwẹ nọ ma khẹke vbekpa ẹgbẹe ọghe iran, akugbe nọ rre ẹgbẹe nii ghi gha wegbe sayọ.
10. Vba ya rẹn ọse ọghe ẹmwata hẹ? (Itan 17:17)
10 Gha re ọmwa ne avbe ọse ruẹ gha sẹtin gba ẹko ẹre. Ugbẹnso, ma ghi wa gha gualọ ọse ne ima gha sẹtin fannọ otọ ẹko ima ma. Sokpan ọna sẹtin gha lọghọ rhunmwuda, a sẹtin miẹn wẹẹ, ẹi re emwi nọ gua ima egbe ro, ne ima gha ta enegbe ima ma emwa ọvbehe. Ma sẹtin vbe gha mu ohan wẹẹ, ọse ima nii sẹtin ya tama emwa ọvbehe emwi ne ima tama ẹnrẹn. Sokpan te ima wa hoẹmwẹ ọse ne ima gha ta ẹmwẹ ma, nẹi yae wewe ma emwa ọvbehe. Ọse vbenian ọre “ọse ọghe ẹmwata.”—Tie Itan 17:17.
11. (a) De vbene ediọn kevbe ọvbokhan iran gha ya rhie ẹre ma wẹẹ, emwa na gha sẹtin mu ẹtin yan ẹre iran khin? (b) Ọdiọn ọkpa ya rhie igiọdu ne ọtẹn, emwi nọ ma khẹke ne ọmwa ọvbehe họn ẹre iran ta, ọdiọn na ghi sẹ owa, ọ ma tama ẹgbẹe ọre emwi ne iran ta. Vbe ima miẹn ruẹ vbe ọna? (Ghee efoto nọ rre ipapa 11.)
11 Gha re ọmwa ne etẹn vbe uwu iko gha sẹtin gba ẹko ẹre. “Ehe na lẹre yi vbe ẹhoho ghaa hoho kevbe ehe na lẹẹ fi” ẹre ediọn na gha ta ẹmwẹ ma, nẹi yae wewe ma emwa ọvbehe khin ne etẹn. (Aiz 32:2) Ma wa mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha sẹtin ta emwi nọ rhirhi gha khin ma iran, vbene ehọ ọvbehe i khian na họn. Ma i vbe kpikpi iran ne iran tama ima, emwi nọ ma khẹke ne ima họn. Ma wa vbe ya ekhọe hia tian avbe ọvbokhan ediọn, rhunmwuda iran i zọlọ ọdafẹn iran ọta vbekpa emwi nọ ma khẹke ne iran họn. Emwi nọ maan wa nọ, ne ediọn i na tama ọvbokhan iran emwi nọ ma khẹke ne iran rẹn vbekpa etẹn. Ọvbokhan ọdiọn ọkpa khare wẹẹ: “I ghọghọ wẹẹ, ọdafẹn mwẹ i tama mwẹ emwi nọ ma khẹke nọ tama mwẹ, vbekpa etẹn nọ ya rhie igiọdu na ra etẹn ni gualọ iyobọ ediọn, ẹi kue ta eni iran ma mwẹ amaiwẹ. Ọ wa maan nẹi na tama mwẹ, rhunmwuda ẹi mwẹ iyobọ nọ ye mẹ, te ọ khian ya mwẹ gha kpokpo egbe kẹkan. Rhunmwuda ọni, ai miẹn ọmwa ne I i gu mu obọ vbe uwu iko. I vbe rẹn wẹẹ, emwi ke emwi ne I rhirhi tama ọdafẹn mwẹ, ọre ọlọghọmwa ne I ye nọ, ẹi khian tama ọmwa ọvbehe.” Ọghe ne ẹmwata, ma hia hoo ne emwa rẹn ima ye ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre. Nọnaghiyerriọ, de emwi eso nọ gha sẹtin ru iyobọ ne ima? Gi ima guan kaẹn isẹn vbọ.
HIA NE U GHA MWẸ AVBE EMWI NỌ GHA YA RUẸ GHA RE ỌMWA NA SẸTIN GBA ẸKO ẸRE
12. Vbọzẹ ne ima gha na sẹtin kha wẹẹ, deghẹ u i mwẹ ahoẹmwọmwa, emwa i sẹtin gba ẹko ruẹ? Rhan otọ re.
12 Deghẹ u i mwẹ ahoẹmwọmwa, emwa i sẹtin gba ẹko ruẹ. E Jesu khare wẹẹ, uhi eva nọ ghi ru ekpataki sẹ, ọre na hoẹmwẹ e Jehova kevbe ogieva ima. (Mat 22:37-39) Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Jehova, ẹre ọ ya ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima ya egbe taa ẹre, ne ima vbe gha re emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre. Vbe igiemwi, ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne etẹn ima, ẹre ọ ya ima hia ne ima ghẹ ta emwi ne iran wẹẹ, ne ehọ ọvbehe ghẹ họn ma emwa ọvbehe. Ọ ma khẹke ne ima ta emwi nọ gha si obalọ gie etẹn ra nọ gha ya ekhue mu iran, ma emwa ọvbehe.—Jọn 15:12.
13. De vbene imuegberriotọ ya ru iyobọ ne ima, ya gha re emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre?
13 Imuegberriotọ gha ru iyobọ ne ima ya gha re ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre. Ovbiotu e Kristi nọ mu egbe rriotọ, i ya ẹmwẹ na ma ya gie ẹre uhunmwu wewe, rhunmwuda wẹẹ ọ hoo ne irẹn gha re ọmwa okaro nọ ta ẹmwẹ nii ma emwa ọvbehe. (Fil 2:3) Ẹi rhuọ wẹẹ irẹn rẹn emwi ne emwa ọvbehe ma rẹn, ne emwa mieke na gha roro ẹre wẹẹ, ai ta enọ ye. Ọ mwẹ emwi eso ne Baibol kevbe avbe ebe ọghomwa ma guan kaẹn, deghẹ ima na gha re ọmwa nọ mu egbe rriotọ, ma i khian tobọ ima gha rhan otọ emwi vberriọ ma emwa ọvbehe, wẹẹ aro ne ima ya ghee emwi nii ẹre ọ gbae.
14. De vbene ẹwaẹn ya ru iyobọ ne ima ya gha re emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre?
14 Ẹwaẹn gha ru iyobọ ne Ovbiotu e Kristi ya rẹn wẹẹ, “ẹghẹ rrọọ na ya hunwan, ẹghẹ vbe rrọọ na ya guan.” (Asan 3:7) Emwa mobọ kha wẹẹ, ọ wa maan deghẹ ọmwa na guan, sokpan ugbẹnso, a wa hunwan ẹre ọ maan sẹ. Ẹi khabe ne ebe Itan 11:12 na kha wẹẹ: “Te ọmwa nọ gele mwẹ ẹwaẹn fẹko hunwan.” Gi ima ghee igiemwi ọkpa. Ọ mwẹ ọdiọn ọkpa na mobọ gie nọ ya ru iyobọ ne avbe iko ọvbehe, rhunmwuda ọlọghọmwa ne iran ye. Ọdiọn ọvbehe ghi guan kaẹn ọtẹn na, ọ na wẹẹ, “Te ọ wa begbe, ẹi ta emwi nọ ma khẹke nọ ta vbekpa avbe iko nọ ya ru iyobọ na.” Ẹwaẹn ne ọtẹn na mwẹ, ẹre ọ zẹ ne ediọn ne iran gba rre iko ọkpa, na rhie ọghọ nọ khẹke nẹẹn, rhunmwuda iran rẹnrẹn wẹẹ, ẹi khian ta emwi ne ẹbu ediọn ọghe iran gba ziro ẹre ma emwa ọvbehe.
15. Ma ghaa ta ẹmwata, vbọ khian ya ya emwa ọvbehe gha gba ẹko ima. Ru igiemwi yọ.
15 Adeghẹ ima hoo ne emwa ọvbehe gba ẹko ima, ọ khẹke ne ima gha ta ẹmwata. Te ima wa gba ẹko ọmwa nọ ta ẹmwata rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ, ẹi ta ohoghe. (Ẹfis 4:25; Hib 13:18) Gia kha wẹẹ, u hoo ne u gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne u ya ma emwa emwi. Rhunmwuda ọni, u na wẹẹ ne ọmwa danmwehọ ọta ruẹ ẹse, nọ mieke na sẹtin tama ruẹ ako nọ khẹke ne u winna yan. Ọmwa nọ khian kpee ruẹ ye ewọwọ ẹre u khian tie ra, ra ọmwa nọ gha ya ẹwaẹn ta ẹmwata nọ rrọọ ma ruẹ? E Baibol khare wẹẹ: “A gu ọmwa gui vbe azagba, ẹre ọ maan sẹ na gha rhie ẹre ma wẹẹ, iwinna ọmwa nii ma mu ọmwa. Ọse gha dobọ fi ọmwa emwi nọ da ọmwa, iku ọyẹnmwẹ nọ.” (Itan 27:5, 6) Ọse ima gha dia ima, a sẹtin miẹn wẹẹ, ẹi khian ya ẹko rhiẹnrhiẹn ima vbe okaro, sokpan ẹdẹ ghaa rrie ota, ẹre ima khian na rri ere ẹre.
16. Zẹvbe nọ rre ebe Itan 10:19, vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha dia egbe ima?
16 Adeghẹ ima hoo ne emwa gba ẹko ima, ọ khẹke ne ima gha dia egbe ima. Ọmwa nọ dia egbe ẹre, ẹre ọ begbe, nẹ ghẹ ya ta ẹmwẹ nọ ma khẹke ne emwa ọvbehe họn. (Tie Itan 10:19.) Ọ sẹtin gha lọghọ ne ima sẹtin dia egbe ima, vbe ima ghaa loo intanẹt. Adeghẹ ima ma begbe, ma sẹtin ya mu emwi nọ ma te khẹke ne emwa ọvbehe rẹn ye intanẹt, emwa nibun ghi do bẹghe ẹre. Ọ gha kẹ ima ya muẹn ye intanẹt nẹ, ọni ọre ọ fo, ma i sẹtin tama emwa wẹẹ, ne iran ghẹ yae wewe, ma i vbe mwẹ emwi ne ima khian sẹtin ru nẹ ghẹ zẹ ẹbe. Ma ghaa dia egbe ima, ẹre ima khian na sẹtin hunwan vbe emwa ghaa hia ne iran rẹrẹ ima, ne ima ta emwi nọ gha mu arrọọ ọghe etẹn ima ye ikpadede. Ọna sẹtin sunu vbe avbe olakpa ghaa zọlọ ima ọta, vbe ẹvbo na na mu awua ye iwinna ima. Vbe ẹghẹ vbenian, ọ khẹke ne ima lele ilele nọ khare wẹẹ, ne ima “rro ekagha ya unu [ima].” (Psm 39:1) Ọ khẹke ne emwa ima vbe uwu ẹgbẹe, avbe ọse kevbe etẹn vbe uwu iko, rẹn ima ye ọmwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre. Ọ wa kakabọ ru ekpataki ne ima gha dia egbe ima, deghẹ ima hoo ne emwa gba ẹko ima.
17. Vbe ima khian ru ne etẹn hia ni rre uwu iko mieke na gba ẹko egbe?
17 Ma wa ya ekhọe hia kpọnmwẹ e Jehova nọ na si ima gha die otu ọghẹe. Emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre kevbe ni hoẹmwẹ egbe, ẹre ọ rre otu na! Ọ khẹke ne ima hia gha re emwa ne etẹn gha sẹtin gba ẹko ẹre. Ma ghaa hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa, imuegberriotọ, ẹwaẹn kevbe ne ima gha ta ẹmwata, ma na vbe gha dia egbe ima, etẹn hia ni rre uwu iko ghi gba ẹko egbe. Na do sẹtin gha re ọmwa na gba ẹko ẹre, i re iwinna ẹdẹ ọkpa. Erhunmwu ne ima na, ọre ne ima gha ya egbe taa e Jehova, ma ghi ye gha ru emwi nọ gha ya emwa gba ẹko ima.
IHUAN 123 Gia Gha Ya Ẹkoata Lele Emwamwa Ọghe Osa
^ Deghẹ ima hoo ne emwa gba ẹko ima, ọ khẹke ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ emwa nọ gia mu ẹtin yan ẹre ima khin. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha gba ẹko egbe kevbe emwi nọ gha ru iyobọ ne ima ya gha re ọmwa ne emwa ọvbehe gha sẹtin mu ẹtin yan.
^ Ma gha rẹn ọtẹn nọ ru orukhọ nọ wegbe, ọ khẹke ne ima tama rẹn nọ ya tama ediọn. Adeghẹ ọ ma ru vberriọ, ọ khẹke ne ẹkoata ne ima mwẹ ne Jehova kevbe etẹn ni rre uwu iko gua ima kpa, ya tama ediọn.
^ EMWI NE EFOTO NA DEMU: Ọdiọn ọkpa ma tama ẹgbẹe ọre emwi ne iran ta vbe ẹghẹ ne iran na ya rhie igiọdu ne ọtẹn nokhuo ọkpa.