AKO IRUẸMWI 38
“Wa Bu Mwẹ Gha Dee, . . . I Gha Rhie Ikẹtin Ne Uwa”
“Wa bu mwẹ gha dee, wa hia ne ihẹ nọ khua ne ọ mu wọọ ẹre egbe, I gha rhie ikẹtin ne uwa.”—MAT 11:28.
IHUAN 17 ‘Ọ Yẹẹ Mwẹ’
OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA *
1. Zẹvbe nọ rre ebe Matiu 11:28-30, de eyan ne Jesu ru?
JESU keghi ru eyan ne kpataki ma ẹbu emwa ni ghaa danmwehọ ẹre. Ọ keghi tama iran wẹẹ, “Wa bu mwẹ gha dee, . . . I gha rhie ikẹtin ne uwa.” (Tie Matiu 11:28-30.) Eyan na i re ọtakua na tisẹ. Vbe igiemwi, muẹn roro emwi ne Jesu ru ne okhuo ọkpa nọ ghaa mwẹ emianmwẹ nọ wegbe.
2. De iyobọ ne Jesu ru ne okhuo ọkpa nọ khuọnmwi?
2 Okhuo na wa gele gha gualọ iyobọ. Ai miẹn ọghe ọbo ọkpa ne ọ ma he yo, sokpan iran rhọkpa ma sẹtin sinmwi ẹnrẹn. Ukpo 12 ẹre ọ ye ne ọ ke khuọnmwi emianmwẹ na. Uhi e Mosis khare wẹẹ, ọmwa nọ mwẹ egbe emianmwẹ ne okhuo na khuọnmwi keghi re ọmwa nọ ma huan. (Lẹv 15:25) Vbe okhuo na ghi họn wẹẹ, Jesu mwẹ ẹtin na ya mu ọmwa egbe rran, ọ keghi ya gualọe. Ọ ghi miẹn Jesu, ọ keghi ya obọ kaẹn ehọ ukpọn ọghẹe. Vbe ọwara ọkpa nii, egbe na wa rran rẹn! Ẹi re te Jesu wa mu ẹre egbe rran ọkpa, ọ na vbe mu ọghọ ye ọre egbe. Vbe igiemwi, Jesu keghi tie okhuo na “ovbi mwẹ.” Ọna rhiema wẹẹ Jesu ghaa mwẹ ẹnina daa re. Ẹi mwẹ ẹrhiọn ma la okhuo na iwu!—Luk 8:43-48.
3. De inọta ne ima khian ziro yan?
3 Yẹrẹro wẹẹ, okhuo na ẹre ọ zẹ owẹ nokaro. Irẹn ẹre ọ ya gualọ Jesu miẹn. Erriọ ẹre ọ khẹke ne ima vbe ru ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ, te ima gha vbe “bu” Jesu gha dee. Ẹmwata nọ wẹẹ, Jesu i ghi ya odẹ ọghe ọyunnuan mu emwa egbe rran vbe ẹdẹnẹrẹ. Sokpan ọ keghi rhie itie na ne ima hia: “Wa bu mwẹ gha dee, . . . I gha rhie ikẹtin ne uwa.” Vbe ako iruẹmwi na, ma gha ziro yan inọta isẹn: Vbe ima khian ya “bu” Jesu gha dee hẹ? Vbe Jesu a yae kha ne ọ na wẹẹ: “Wa rhie urọnghọn mwẹ ye urhu uwa”? De emwi ne ima gha miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Jesu? Vbọzẹe ne egbe na rọkhọ ima vbe ima ghaa ru iwinna ne Jesu mu ne ima? De emwi ne ima gha ru, ne ima mieke na ye gha mwẹ irọkhegbe, zẹvbe ne ima ya mu urọnghọn ọghe Jesu?
“WA BU MWẸ GHA DEE”
4-5. De odẹ eso ne ima khian ya sẹtin “bu” Jesu gha dee?
4 Odẹ ọkpa ne ima khian ya bu Jesu gha dee, ọre ne ima gha ruẹ vbekpa emwi ne ọ tae kevbe emwi ne ọ ru. (Luk 1:1-4) Ọmwa rhọkpa i khian sẹtin ru ọna ne ima, ma ẹre ọ khian tobọ ima ru vberriọ. Odẹ ọvbehe ne ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma hoo ne ima bu Jesu gha dee ọre, ne ima dinmwiamẹ ne ima mieke na do gha re ọkpa vbe erhuanegbe Kristi.
5 Odẹ ọvbehe ne ima khian ya bu Jesu gha dee ọre, ne ima gha gualọ iyobọ vbe obọ ediọn ni rre uwu iko. Ediọn ni rre uwu iko keghi re ‘ikpia ne Osa ya ru ọmwa ẹse,’ ne Jesu loo ya gbaroghe avbe ohuan ọghẹe. (Ẹfis 4:7, 8, 11; Jọn 21:16; 1 Pit 5:1-3) Ọ khẹke ne ima zẹ owẹ nokaro ya gualọ iyobọ vbe obọ ediọn. Ediọn ni rre uwu iko ma rẹn emwi nọ rre ima ekhọe, rhunmwuda ọni, ọ sẹtin gha lọghọ ne iran wa rẹn emwi ne ima gualọ. Ọtẹn nokpia ọkpa na tiẹre Julian keghi kha wẹẹ: “Emianmwẹ ne I ghaa khuọnmwi ẹre ọ ya mwẹ kpa hin e Bẹtẹl rre. Ọse mwẹ ọkpa keghi gu mwẹ zẹ ọre vbe iro wẹẹ, ne I tama ediọn ni rre iko ne iran do rhie igiọdu mẹ. I na te gha si egbe vbe ẹghẹ okaro. Sokpan vbe okiekie, I keghi gu ediọn guan. Ediọn eva na gele do rhie igiọdu mẹ. I i khian sẹtin mianmian otuẹ ne iran mu gu mwẹ nii.” Ediọn gha vbe sẹtin ru iyobọ ne ima vbe odẹ vbenia. Iran gha sẹtin ya ima rẹn “ekhọe Kristi,” ọni nọ wẹẹ, ma ghi do rẹn aro ne Kristi ya ghee emwi kevbe odẹ ne ọ ya ru emwi. (1 Kọr 2:16; 1 Pit 2:21) Ọkpa vbe usun iyobọ nọ ghi maan sẹ ne iran gha sẹtin ru ne ima ẹre na khin.
“WA RHIE URỌNGHỌN MWẸ YE URHU UWA”
6. De emwi ne Jesu ghaa mwẹ vbe ekhọe vbe ọ khare wẹẹ: “Wa rhie urọnghọn mwẹ ye urhu uwa”?
6 De emwi ne Jesu ghaa mwẹ vbe ekhọe vbe ọ khare wẹẹ: “Wa rhie urọnghọn mwẹ ye urhu uwa”? Ọ gha kẹ, te Jesu ya ọna kha wẹẹ, “Wa miẹn ọdakha mwẹ yi” ra “Wa deba mwẹ mu urọnghọn mwẹ, ne ima koko gha winna ne Jehova.” Vbe nọ rhirhi gha ye hẹ, iwinna ẹre Jesu ghaa guan kaẹn.
7. Zẹvbe ne ebe Matiu 28:18-20 khare, de iwinna na mu ne ima? De ilẹkẹtin ne ima mwẹ?
7 Ma gha ya egbe ima fiohan ne Jehova, ma na vbe dinmwiamẹ, ọni rhiema wẹẹ, ma miẹn itie ọghe Jesu yi. Ẹkpotọ kie ne emwa hia, ne iran ya miẹn itie ọghe Jesu yi. Ọmwaikọmwa ghaa hoo nọ gele ga Osanobua, Jesu gha rhan obọ miẹn ọnrẹn yi. (Jọn 6:37, 38) Ẹkpotọ vbe kie ne erhuanegbe Jesu hia ne iran ya deba Jesu winna iwinna ne Erhae mu nẹẹn. Ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ Jesu gha ru iyobọ ne ima, zẹvbe ne ima ya ru iwinna na.—Tie Matiu 28:18-20.
“WA DO RUẸ EMWI VBE EHE NE I YE”
Gi Egbe Rọkhọ Emwa Ni Lẹga Ruẹ Zẹvbe Ne Jesu Ru Ẹre (Ghee okhuẹn 8-11) *
8-9. Vbọzẹe ne emwa ni mu egbe rriotọ na gha hoo ne iran sikẹ Jesu? De inọta nọ khẹke ne ima nọ egbe ima re?
8 Emwa ni mu egbe rriotọ kegha hoo ne iran sikẹ Jesu. (Mat 19:13, 14; Luk 7:37, 38) Vbọzẹe? Te Jesu wa lughaẹn ne avbe Farisi. Emwa ni mwẹ ekhọe atosi kevbe ni tọn egbe mu ẹre avbe Farisi ghaa khin. (Mat 12:9-14) Sokpan Jesu kegha re ọmwa nọ mu egbe rriotọ kevbe nọ mwẹ ahoẹmwọmwa. Te avbe Farisi wa gha hio rhunmwuda ukpo nọ yo ne iran ghaa ye vbe ẹvbo. Jesu keghi gbodan ghee uyinmwẹ vberriọ, ọ na gi erhuanegbe ẹre rẹn wẹẹ, ọ khẹke ne iran gha mu egbe rriotọ. (Mat 23:2, 6-11) Te avbe Farisi wa gha ya obọ yẹnyẹn emwa muotọ, rhunmwuda iran rẹnrẹn wẹẹ emwa mu ohan iran. (Jọn 9:13, 22) Sokpan Jesu kegha ya ẹmwẹ ne ọ ta kevbe emwi ne ọ ru, mu emwa orhiọn sotọ.
9 Uwẹ gha sẹtin ya egbe tae Jesu ra? Nọ egbuẹ wẹẹ: ‘Emwa rẹn mwẹ ye ọmwa nọ mwẹ ekhọe ọmẹhẹ kevbe nọ mu egbe rriotọ ra? Mẹ muegbe ne I ya ru iwinna nọ gha ru iyobọ ne emwa ọvbehe, ọ gha khọnrẹn wẹẹ iwinna ne emwa ma ka yọ ẹre nọ ra? Mẹ ya obọ esi mu emwa ọvbehe ra?’
10. Egbe rọkhọ emwa ni ghaa lele Jesu winna ra? Rhan otọ re.
10 Te egbe wa rọkhọ emwa ni ghaa winna lele Jesu, ekhọe hia ẹre ọ vbe ya gha maa iran emwi. (Luk 10:1, 19-21) Te irẹn wa gha tama erhuanegbe ẹre ne iran gha nọ ọta, ọ na vbe gha danmwehọ iran. (Mat 16:13-16) Te egbe wa rọkhọ erhuanegbe Jesu vbe na ghee emwiokọ na kọ ye otọ nọ maan. Imamwaemwi ọghe Jesu wa mu ekhọe ọghe erhuanegbe ẹre, ọna ẹre ọ ya iran gha mwẹ alaghodaro.
Gha re ọmwa nọ gia sikẹ kevbe nọ soyaya mu emwa
Gha zọghae vbe iwinna ugamwẹ ọghe Jehova
Gha re ọmwa nọ mu egbe rriotọ kevbe nọ wegbe obọ *
11. De inọta nọ khẹke ne ima nọ egbe ima re?
11 Ọ mwẹ ukpo ne uwẹ na zẹ ra? Adeghẹ erriọ nọ, nọ egbuẹ wẹẹ: ‘De obọ ne imẹ ya mu emwa ne ima gba winna kevbe emwa ne ima gba rre owa? Ọmwa ọfunmwegbe ẹre imẹ khin ra? Mẹ kie ẹkpotọ ne emwa ne iran gha nọ mwẹ ọta ra? Mẹ vbe rhie ehọ ne iran ta yi ra?’ Ọ ma khẹke ne ima ya egbe taa avbe Farisi, rhunmwuda emwa gha nọ iran ọta, ohu ghi gha mu iran. Obọ nọ tọn ẹre iran vbe ya gha mu ọmwaikọmwa nọ mwẹ iziro nọ lughaẹn ne ọghe iran.—Mak 3:1-6; Jọn 9:29-34.
“WA GHA MIOTỌ NA HẸWẸ”
12-14. Vbọzẹe ne egbe na rọkhọ ima vbe ima ghaa ru iwinna ne Jesu waa ima re?
12 Vbọzẹe ne egbe na rọkhọ ima vbe ima ghaa ru iwinna ne Jesu waa ima re? Emwi wa bun nọ si ẹre, sokpan gia ziro yan eso vbọ.
13 Avbe ọsuohuan ni ghi maan sẹ ẹre ima mwẹ. E Jehova nọ re Ọsuohuan Nọ Sẹ Ehia keghi ya obọ esi mu emwa ni rre ototọ ẹre, ọ vbe gbọyẹmwẹ ye iwinna ne iran ru. (Hib 6:10) Ọ keghi rhie ẹtin ne ima, ne ima ya ru iwinna ne irẹn waa ima re. (2 Kọr 4:7; Gal 6:5) Jesu nọ re Ọba mwa keghi rhie igiemwi esi yotọ ne ima vbe nọ dekaan obọ nọ khẹke ne ima ya gha mu emwa ọvbehe. (Jọn 13:15) Ediọn ni re ọsuohuan ni rre uwu iko keghi ya egbe tae Jesu nọ re “Ọsuohuan Nọkhua.” (Hib 13:20; 1 Pit 5:2) Iran keghi hia ne iran gha ya obọ esi mu etẹn, iran vbe rhie igiọdu ne ima. Iran vbe ya udinmwẹ maa ima emwi, erriọ ẹre iran vbe ya gbogba ga ima.
14 Avbe ọse ni ghi maan sẹ ẹre ima mwẹ. De emwa ọvbehe ni mwẹ egbe ọse kevbe iwinna ne ima mwẹ vbe ẹdẹnẹrẹ? Muẹn roro: Emwa ni mwẹ uyinmwẹ esi ẹre ima gu winna; agharhemiẹn wẹẹ iran mwẹ uyinmwẹ esi, iran i ghee egbe iran wẹẹ iran maan sẹ emwa ọvbehe. Iran wa mwẹ irẹnmwi sokpan iran i tọn egbe mu. Ẹi re te iran wa lele ima winna kẹkan, sokpan ọse ima ẹre iran khin. Iran hoẹmwẹ ima sẹ vberriọ wẹẹ, iran muegbe ne iran ya wu ne ima!
15. De aro nọ khẹke ne ima ya gha ghee iwinna ne ima ru?
15 Iwinna nọ ghi maan sẹ ẹre ima mwẹ. Ma keghi maa emwa ẹmwata vbekpae Jehova, ma vbe gi iran rẹn ohoghe ne Esu ta. (Jọn 8:44) Setan keghi ta ohoghe nibun nọ ya iro han emwa eso. Vbe igiemwi, ọ hoo ne ima gha roro ẹre wẹẹ e Jehova ma hoẹmwẹ ima, kevbe wẹẹ, ẹi khian sẹtin yabọ ima vbe ima gha ru orukhọ. Ohoghe nọkhua nọ gbe ọmwa orhiọn muotọ ẹre ọna wa khin! Ma gha “bu” e Kristi gha dee, e Jehova gha ya orukhọ ima bọ ima. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, te Jehova wa hoẹmwẹ ima ẹsẹsẹmwẹse. (Rom 8:32, 38, 39) Ma gha bẹghe vbene arrọọ ọghe emwa ghi ya fi werriẹ hẹ, rhunmwuda iyobọ ne ima ru ne iran, ẹko ghi gha sẹ ima ọyẹnmwẹ!
YE GHA MWẸ EGBERỌKHỌMWẸ ZẸVBE NE U YA RU IWINNA NE JESU WAA RUẸ RE
16. De vbene iwinna ne Jesu waa ima re ya lughaẹn ne iwinna ọvbehe nọ bi ye ima izabọ?
16 Iwinna ne Jesu waa ima re wa lughaẹn ne iwinna ọvbehe nọ bi ye ima izabọ. Vbe igiemwi, emwa nibun gha ke isiwinna ne iran na miẹn igho sẹ owa, egbe ghi wọọ iran, iran i vbe ghọghọ. Sokpan ma gha winna ne Jehova kevbe Kristi, ma ghi gha ghọghọ, orhiọn ima ghi vbe sotọ. Egbe sẹtin wọọ ima vbe ima gha ke iwinna sẹ owa vbe ẹdẹ iko, ẹghẹ nii, ọ do gha lọghọ ne ima sẹtin yo iko vbe ẹdẹrriọ. Sokpan ma gha sẹtin yo iko vbe ẹdẹrriọ, orhiọn ghi la ima iwu, ọyẹnmwẹ ghi gha sẹ ima. Erriọ vbe ye vbe ima gha ziga yo ikporhu ra vbe ima gha hia ne ima tie Baibol ne egbe ima. Ere ne ima miẹn vbọ sẹ ẹrhiọn ne ima loo yọ!
17. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha begbe kevbe ne ima gha yerre wẹẹ, ọ mwẹ eke ne ẹtin ima sẹ?
17 Ọ khẹke ne ima gha yerre wẹẹ ọ mwẹ eke ne ẹtin ima sẹ. Rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima gha begbe vbe emwi ne ima rhiegbe yi. Ọ ma khẹke ne ima gha wiẹn egbe rua ba ẹmwẹ ẹfe ọghe agbọn na. Vbe igiemwi, ọ mwẹ igbama okpia ọkpa nọ fe nọ do nọ Jesu wẹẹ: “De emwi ne I gha ru . . . ne [arrọọ] ne ẹi fo gha na sẹ mwẹ obọ?” Okpia na wa gha lele Uhi ọghe Mosis. Ọ gha kẹ, ọmwa esi ẹre okpia na ghaa khin rhunmwuda, ebe Mak tama ima wẹẹ, Jesu “hoẹmwẹ ọnrẹn.” Jesu keghi tama igbama okpia nii wẹẹ: “Ya khiẹn emwi ne u mwẹ hia, . . . u ghi gha dee ne u do gha lele mwẹ khian.” Okpia na ghi họn ẹmwẹ na, egbe na wa wọọ re. Ọ khọ wẹẹ, okpia na ma muegbe ne ọ ya sẹ ẹfe ọrhẹnrhẹn nọ mwẹ rae. (Mak 10:17-22) Rhunmwuda ọni, okpia na ma ghi miẹn ọnrẹn yi, ukpamuyọmọ ne Jesu te mu nẹẹn. Ọ na ye gha re ọviẹn ọghe “Igho.” (Mat 6:24) Ọ gha re uwẹ ẹre ẹkpotọ vberriọ kie na, de emwi ne u gha te ru?
18. Vbọ khẹke ne ima zẹdia gha ru? Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha ru vberriọ?
18 Ọ khẹke ne ima zẹdia gha zanzan egbe ima ghee, ne ima mieke na rẹn emwi ne ima mu ye okaro vbe arrọọ ọghe ima. Vbọzẹe? Ọna gha ru iyobọ ne ima ya rẹn deghẹ ima loo ẹrhiọn ọghe ima ye emwi nọ khẹke. Igbama okpia ọkpa na tiẹre Mark keghi kha wẹẹ: “Ne I na re arọndẹ, I te wa gha roro ẹre wẹẹ, ọmwa nọ mu aro ye emwi orhiọn ẹre I khin. Sokpan ẹmwẹ igho kevbe vbene I khian ya gha sọyẹnmwẹ arrọọ hẹ, ẹre I wa gha mu roro vbe ẹghẹ hia. I ma ghi gha mwẹ oghọghọ. I na ghi zanzan egbe mwẹ ghee ne I mieke na rẹn emwi nọ si ẹre ne emwi na wa gha lọghọ mwẹ vberriọ. I na do bẹghe ẹre wẹẹ ẹrhiọn ne I ghaa loo ye ugamwẹ ọghe Jehova ma sẹ rhunmwuda, ọghe enegbe mwẹ ẹre I wa mu karo.” E Mark keghi fi iziro ọghẹe werriẹ kevbe odẹ ne ọ ya loo arrọọ ọghẹe, ne ẹkpotọ mieke na kie nẹẹn ya ru sayọ vbe ugamwẹ e Jehova. E Mark na vbe kha wẹẹ, “Ugbẹnso, I ye si osi ye ẹmwẹ igho, sokpan e Jehova kevbe Jesu wa ru iyobọ mẹ. Nia, te I ghi wa mu aro ye ugamwẹ ọghe Jehova.”
19. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha ru emwi vbene Jehova gualọe yi?
19 Gia guan kaan emwi eha nọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima ye gha mwẹ egberọkhọmwẹ zẹvbe ne ima ya ru iwinna ne Jesu waa ima re. Nokaro, ọ khẹke ne ima gha ru emwi vbene Jehova gualọe yi. E Jehova ẹre ọ waa ima iwinna, rhunmwuda ọni, vbene irẹn gualọe yi ẹre ọ khẹke ne ima vbe ya gha ru ẹre. Irẹn ẹre ọ yan iwinna, te ima winna lelẹe. (Luk 17:10) Adeghẹ ima na gha hoo ne ima gha ya emwi nọ rre ima ekhọe ru emwi, te ima ya agbọn lọghọ egbe ima. Adeghẹ ọgbugbo na gha ya ẹmila gua vbe ugbo, ẹmila nii na vbe gha lele adia ọghe ọgbugbo nii, emwi hia ghi gha khian hẹnẹhẹnẹ, sokpan deghẹ nene ẹmila na gha hoo nọ zẹ ọghe obọ re ru, ọ ghi rhie ikuanegbe ne egbe ẹre. Erriọ vbe ye, ma ghaa ru emwi vbene Jehova gualọe yi, emwi ghi dunna ne ima. Ẹghẹ nii, ma ghi sẹtin fian emwi nibun gbua, ya sẹ egbe emwi ne ima ma te yaro yi. Ọ khẹke ne ima gha yerre wẹẹ ọmwa rhọkpa i khian sẹtin mu idobo ye ahoo ọghe Jehova!—Rom 8:31; 1 Jọn 4:4.
20. De emwi nọ khẹke nọ gua ima kpa ya winna iwinna ne Jesu waa ima re?
20 Nogieva, ọ khẹke ne ima gha winna ne Jehova rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn, ẹi re rhunmwuda ere ne ima khian miẹn vbọ. Emwi ne ima gualọ ọre na rhie uyi gie Erha mwa ighẹ Jehova. Emwa eso ghaa rrọọ vbe orre nokaro ni ghaa lele Jesu khian, rhunmwuda emwi ne iran ghaa miẹn vbe obọ re. Sokpan iran ma gha mwẹ oghọghọ, iran na ghi do sẹ Jesu rae vbe okiekie. (Jọn 6:25-27, 51, 60, 66; Fil 3:18, 19, NW) Sokpan emwa ni ghaa lele Jesu khian rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne iran mwẹ ne Osanobua kevbe ogieva iran kegha ya oghọghọ ru iwinna ne Jesu waa iran re. Rhunmwuda ọni, ẹkpotọ keghi kie ne iran, ne iran ya deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi. Ma gha vbe gha mwẹ oghọghọ deghẹ ima na gha winna ne Jehova, rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn.
21. Zẹvbe nọ rre ebe Matiu 6:31-33, de ilẹkẹtin nọ khẹke ne ima gha mwẹ?
21 Nogieha, ọ khẹke ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ e Jehova gha ru iyobọ ne ima, vbe ima gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa nọ rhirhi gha khin. Ma ẹre ọ zẹ ne egbe ima wẹẹ ima gha ga e Jehova, agharhemiẹn wẹẹ ima rẹnrẹn wẹẹ, ẹi khuẹrhẹ. Jesu gi ima rẹn wẹẹ ima gha werriẹ aro daa ukpokpo. Sokpan ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima rhirhi werriẹ aro daa. Zẹvbe ne ima ya zin egbe ọlọghọmwa, erriọ amuẹtinyan ne ima mwẹ dae Jehova ya wegbe sayọ. (Jems 1:2-4) Ma vbe mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ e Jehova gha kpemehe emwi ne ima gualọ ne ima, Jesu gha su ima kevbe wẹẹ etẹn ima gha rhie igiọdu ne ima. (Tie Matiu 6:31-33; Jọn 10:14; 1 Tẹs 5:11) Emwi ọvbehe rrọọ nọ sẹ ọna ra?
22. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima kpọnmwẹ Jesu ye itie nọ rhie ne ima?
22 Vbe Jesu ghi mu okhuo nọ ghaa khuọnmwi nii egbe rran, egbe na wa rọkhọ okhuo nii. Ẹkpotọ keghi kie ne okhuo nii, ne ọ ya gha mwẹ irọkhegbe ọghe etẹbitẹ deghẹ ọ na khian ọrhuanegbe ọghe Kristi. Okhuo na, ye khian ọrhuanegbe Kristi ra? Ma ma rẹn. Sokpan ọ gha ru vberriọ, ọni rhiema wẹẹ ọ deba emwa ni khian gu Jesu kha vbe ẹrinmwi! Adeghẹ ọ mwẹ emwi eso nọ sẹrae, nọ mieke na lele Kristi, ẹi khian gbe I ma rẹn hiehie, rhunmwuda afiangbe nọ miẹn sẹ emwi nọ sẹrae. Jesu tobọ re, ẹre ọ tama ima wẹẹ: “Wa bu mwẹ gha dee.” Ọre ẹrinmwi ẹre ima rrie ra uhunmwu otagbọn na ma khian gha ye, ma i khian gbe I ma rẹn hiehie wẹẹ, ma miẹn itie ọghe Jesu yi.
IHUAN 13 Ukpowẹ Ọghe Kristi Ẹre Ima Lele
^ okhuẹn 5 Jesu gie na tie ima, ne ima bu irẹn gha dee. De emwi ne ima gha ru ne ima ya miẹn itie na yi? Ma gha ziro yan inọta na vbe ako iruẹmwi na. Ako iruẹmwi na gha vbe yee ima re rre wẹẹ, ma gha miẹn irọkhegbe deghẹ ima na gha winna lele Kristi.
^ okhuẹn 60 EMWI NE AVBE EFOTO NA DEMU: Odẹ ughughan ẹre Jesu ya rhie egberọkhọmwẹ ne emwa.
^ okhuẹn 66 EMWI NE AVBE EFOTO NA DEMU: Ọtẹn nokpia na gha vbe loo obẹlẹ ughughan ya rhie egberọkhọmwẹ ne emwa, vbene Jesu ru ẹre.
