1-2. (a) De emwi eso nọ gha sẹtin ya eguọmwadia e Jehova gha gbawawẹ? (b) Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

 A I MIẸN ọmwa nẹi gbawawẹ a ugbẹnso. Vbe igiemwi, ọtẹn nokpia nọ re igbama sẹtin gha roro wẹẹ, e Jehova i zẹyọ irẹn re. Ọ sẹtin vbe gha gbawawẹ deghẹ ne irẹn dinmwiamẹ. Gi ima vbe ru igiemwi ọghe ọtẹn nokpia nọ mu ugamwẹ e Jehova karo, nọ gha te ya ya ẹghẹ igbama ọghẹe ya gha khu igho khian. Sokpan, vbe ọ ghi mwẹ ọmọ vbe amwẹ nẹ, igho nọ ya gbaroghe ẹgbẹe ọre ọkpa ẹre ọ miẹn, rhunmwuda ọni, ọ sẹtin gha gbawawẹ deghẹ azẹ nọ khẹke ẹre irẹn ru vbe ẹghẹ nọ na gha rre igbama. Ọ sẹtin vbe gha re ọtẹn nokhuo nọ khian enọwanrẹn nẹ, nẹi ghi sẹtin ru emwi eso nọ ka ru rhunmwuda egbe i ghi re egbe. Ọna sẹtin wa gbe ẹre orhiọn mu otọ. Uwe he ka nọ egbe avbe ọta na ẹdẹ ra: ‘E Jehova rẹnrẹn ighẹ imẹ rrọọ ra? Emwi nọ khẹke ẹre I ru ra ne I na sẹ emwi nibun rae ne I mieke na sẹtin ga e Jehova ra? Mẹ ye mwẹ esa ne I ye ne Jehova ra?’

² Adeghẹ ima ma sẹtin rhie ewanniẹn nọ khẹke ye avbe ọta na, ọ sẹtin si ima digiẹn vbe ugamwẹ e Jehova. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn vbene ilele ni rre Baibol gha ya sẹtin ru iyobọ ne ima vbe ima ghaa gbawawẹ (1)  deghẹ Jehova ya aro nọ ghaan ghee ima, (2) deghẹ azẹ nọ khẹke ẹre ima ru vbe ẹghẹ nọ  gberra, ra (3) deghẹ ima ye mwẹ esa ne ima ye ne Jehova.

EMWI NỌ GHA RU IYOBỌ NE IMA VBE IMA GHAA GBAWAWẸ

3. De emwi ọkpa ne ima gha sẹtin ru vbe ima ghaa gbawawẹ?

³ Emwi ọkpa nọ gha sẹtin ru iyobọ ne ima vbe ima ghaa gbawawẹ ọre Ẹmwẹ Osanobua, ma gha sẹtin loo ẹre ya zuze ye emwi eso ni kpokpo ima vbe orhiọn. Ma gha ru vberriọ, amuẹtinyan ọghe ima ghi do wegbe, ma ghi do sikẹ e Jehova sayọ, ma ghi vbe sẹtin “mudia gbain vbe iyayi.”​—1 Kọr 16:13.

4. Vbe ima khian ya “gbarokotọ vbe emwi hia, ne [ima] mieke na rẹn emwi nọ khẹke”? (1 Tẹsalonaika 5:21)

⁴ Tie 1 Tẹsalonaika 5:21. Ako na gi ima rẹn wẹẹ, ọ khẹke ne ima “gbarokotọ vbe emwi hia, ne [ima] mieke na rẹn emwi nọ khẹke.” Vbe ima khian ya ru ọna hẹ? Ma gha sẹtin ya emwi ne ima yayi tae emwi nọ rre Baibol, ne ima mieke na rẹn deghẹ emwi ne ima yayi gele gba. Muẹn roro igiemwi ọghe igbama ne ima ka guan kaẹn sin, nọ ghaa muẹn roro deghẹ e Jehova ya aro nọ ghaan ghee irẹn. Ọ khẹke nọ wa gele yayi wẹẹ, Osanobua i ya aro nọ ghaan ghee irẹn ra? Ẹn o, te ọ khẹke nọ tie Ẹmwẹ Osanobua nọ mieke na gele “rẹn emwi nọ khẹke.”

5. De vbene Jehova ya zuze ye emwi nọ kpokpo ima vbe orhiọn?

⁵ Ma ghaa tie Ẹmwẹ Osanobua, ọ ghi yevbe na miẹn we Jehova gu ima “guan.” Sokpan, deghẹ ima hoo ne ima zuze ye ẹmwẹ eso ni kpokpo ima vbe orhiọn, te ọ khẹke ne ima loo ẹrhiọn yọ. Ma ghaa tie Baibol, emwi nọ gha ru iyobọ ne ima ẹre ọ khẹke ne ima gha tie. Ma gha sẹtin ya emadogua ughughan na ya ru ezanzan ne otu e Jehova kpemehe ẹre ya gualọ otọ emwi vberriọ. (Itan 2:​3-6) Ọ khẹke ne ima na erhunmwu gie Jehova nọ ru iyobọ ne ima ne ima mieke na miẹn emwi nọ gha zuze ye ọta nọ kpokpo ima vbe orhiọn. Iyeke ọni, ma ghi gualọ ilele eso ni rre Baibol kevbe emwi eso nọ gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya zuze ye emwi nọ kpokpo ima vbe orhiọn. Emwi ọvbehe nọ gha vbe ru iyobọ ne ima ọre deghẹ ima na gha tie okha ọghe eguọmwadia e Jehova vbe Baibol ni vbe werriẹ aro daa egbe ọlọghọmwa ne ima vbe ye.

6. De vbene iko na yo gha ya sẹtin ru iyobọ ne ima ya zuze ye ẹmwẹ nọ kpokpo ima vbe orhiọn?

⁶ E Jehova vbe gu ima “guan” vbe iko. Adeghẹ ima na gha yo iko vbe ẹghẹ hia, emwi ne ima họn vbe ọta na ya guan ra ewanniẹn ne ọtẹn zẹ vbe iko, sẹtin wa gha re emwi ne ima gualọ nọ gha zuze ye emwi nọ kpokpo ima vbe orhiọn. (Itan 27:17) Gi ima guan kaẹn vbene ima gha ya sẹtin zuze ye emwi eso nọ gha sẹtin gha kpokpo ima vbe orhiọn.

VBE U GHAA GBAWAWẸ DEGHẸ JEHOVA YA ARO NỌ GHAAN GHEE RUẸ

7. De ọta ne emwa eso gha sẹtin nọ?

⁷ U he ka nọ egbuẹ ruẹ wẹẹ, ‘E Jehova gele ya aro nọ ghaan ghee mwẹ ra?’ Adeghẹ u roro ẹre wẹẹ, u i mwẹ esa ne u ye, u sẹtin gha ghee ẹre wẹẹ, u i khian sẹtin gha re ọsie Osanobua. A sẹtin miẹn wẹẹ, Ọba ighẹ e Devid vbe gha mwẹ egbe iziro vbenian. Ọ keghi kpa ẹre odin wẹẹ, e Jehova rhie aro sotọ vbe egbe emwa nagbọn kẹkan, ẹre ọ na ghi nọ wẹẹ: “Eo Jehova, de emwi ne ọmwa khin ne uwẹ na vbe bẹghe ẹre, ọmwa kẹkan, ne u na vbe zẹyọ ẹre re?” (Psm 144:3) Vbua khian na miẹn ewanniẹn ọghe inọta na?

8. Zẹvbe nọ rre ebe 1 Samuẹl 16:​6, 7, 10-12, de emwi ne Jehova ghee vbe egbe emwa?

⁸ E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova ya aro nọ ghaan ghee emwa ne emwa ọvbehe ya aro tila rua. Vbe igiemwi, e Jehova keghi gie Samuẹl gha rrie owa Jese, ọ na we nọ zẹ ọkpa vbe ivbi ẹre nikpia nọ gha re ọba ọghe Izrẹl. Emọ ikpia erẹnrẹn ẹre Jese mwẹ, ọ na tie ihinrọn vbọ ladian, ọ ma tie Devid, nọ re nọ kherhe sẹ vbe  uwu iran. b Sokpan, e Devid ẹre Jehova zẹ. (Tie 1 Samuẹl 16:​6, 7, 10-12.) E Jehova bẹghe aro ọmwa ne Devid gele khin, ọ rẹnrẹn wẹẹ, igbama na hoẹmwẹ irẹn ẹsẹsẹmwẹse.

9. Vbọ ya ruẹ mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova ya aro nọ ghaan ghee ruẹ? (Vbe ya ghee efoto.)

⁹ Muẹn roro vbene Jehova he ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn ya aro nọ ghaan ghee ruẹ. Ọ rhie adia nuẹn, ne u mieke na rẹn emwi nọ khẹke ya ru. (Psm 32:8) Ẹ i ghẹ te rhie adia nuẹn akpawẹ ọ ma gele rẹn ruẹ. (Psm 139:1) U gha lele adia ọghe Jehova, u na bẹghe vbe nọ ya ru iyobọ nuẹn hẹ, u ghi gele do yayi wẹẹ, e Jehova mwẹ ẹmwẹ ruẹ vbe orhiọn. (1 Krọ 28:9; Iwinna 17:​26, 27) E Jehova bẹghe emwi ne u ru. Ọ bẹghe uyinmwẹ esiesi ne u mwẹ, ọ vbe hoo nọ gu ruẹ ru ọse. (Jer 17:10) Ẹko gha wa rhiẹnrhiẹn e Jehova deghẹ u na gele gu ẹre ru ọse.​—1 Jọn 4:19.

VBE U GHAA GBAWAWẸ DEGHẸ AZẸ NỌ KHẸKE ẸRE U RU VBE ẸGHẸ NỌ GBERRA

10. Ma ghaa muẹn roro azẹ eso ne ima ru vbe ẹghẹ nọ gberra, de ọta eso nọ gha sẹtin la ima ekhọe?

¹⁰ Ẹdẹ ghaa rrie ẹdẹ emwa eso sẹtin do gha gbawawẹ deghẹ iran ru azẹ nọ khẹke vbe ẹghẹ nọ gberra. A sẹtin miẹn wẹẹ, ọ mwẹ iwinna ra ẹki ne iran na miẹn igho, ne iran sẹ rae ne iran mieke na sẹtin rhiegbe ye ugamwẹ e Jehova sayọ. Sokpan ukpo nibun gha ghi gberra nẹ, iran sẹtin do bẹghe emwa eso ne iran rẹnrẹn, ni wa ya ẹdagbọn iran khuan igho, te iran ghi wa mwẹ igho, ọ vbe khọ wẹẹ, iran wa rri orhiẹnrhiẹn agbọn. Ọna sẹtin ya iran gha roro ẹre wẹẹ: ‘Emwi nọ khẹke ẹre I ru ra ne I na sẹ emwi nibun rae ne I mieke na sẹtin ga e Jehova ra? Ra te I gha te wa loo ẹkpotọ nọ kie mẹ vbe ẹghẹ nii ya khuan igho?’

11. De emwi nọ ghaa kpokpo ọmwa nọ gbẹn ebe Psalm 73?

 ¹¹ Adeghẹ avbe ọta vbenian vbe kpokpo ruẹ vbe orhiọn, gi ima ghee vbe nọ vbe gha ye hẹ ne ọmwa nọ gbẹn ebe Psalm 73. Ọ bẹghe ẹre wẹẹ, ọ ghaa mwẹ emwa eso nẹi ga e Jehova, ni ghaa mwẹ igho, egbe rran iran, emwi rhọkpa ma vbe gha kpokpo iran. (Psm 73:​3-5, 12) Ugbẹnvbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, ọ khọ we emwi wa maan ne iran, ọ na gha roro ẹre wẹẹ, esa i rrọọ ne irẹn khian ya gha ga e Jehova. Rhunmwuda emwi nọ ghaa mu roro, “orhiọn [ọnrẹn] ma sotọ ebi te do ro.” (Psm 73:​13, 14) De emwi nọ ru nọ mieke na gha roro emwi ẹse?

12. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 73:​16-18, de emwi nọ ru iyobọ ne ọmwa nọ gbẹn ako na ya sẹtin gha roro emwi ẹse?

¹² Tie Psalm 73:​16-18. Ọsian nọ gbẹn ebe Psalm 73 keghi gha rrie ọgua Osa. Vbe evba, ọ keghi sẹtin gha roro emwi ẹse rhunmwuda, te evba nii wa fu ẹre egbe rre. Ọ keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, ọ gha dobọ khọ wẹẹ, eso wa rri orhiẹnrhiẹn agbọn, okiekie ẹre i khian gha maan. Ọna ẹre ọ ghi ru iyobọ nẹẹn, ne orhiọn rẹn na sotọ, rhunmwuda ọ na do bẹghe ẹre wẹẹ, ma gha mu ugamwẹ e Jehova karo ẹre ọ maan sẹ. Rhunmwuda ọni, ọ na ghi dọlegbe ya ekhọe hia rhiegba ye ugamwẹ e Jehova.​—Psm 73:​23-28.

13. Vbọ khian ru iyobọ nuẹn adeghẹ u na gha gbawawẹ deghẹ azẹ nọ khẹke ẹre u ru vbe ẹghẹ nọ gberra? (Vbe ya ghee efoto.)

¹³ Orhiọn ima gha vbe sẹtin sotọ deghẹ ima na gha tie Ẹmwẹ Osanobua. Odẹ vbo? Gha muẹn roro emwi ni maan ne u sọyẹnmwẹ ọnrẹn nian kevbe afiangbe ne u miẹn vbe obọ e Jehova. U ghi yerre wẹẹ, emwa ni rre uwu agbọn i miẹn afiangbe vbenian vbe obọ e Jehova, afiangbe ne iran miẹn, ọghe agbọn Esu na nọ. Emwi ewe ne iran mwẹ nian ẹre iran mu ẹtin yan, rhunmwuda, iran ma ya aro yọ wẹẹ, iran gha miẹn afiangbe rhọkpa vbe odaro. Sokpan,  emwi nai sẹtin ya igho dẹ ẹre Jehova yan rẹn we irẹn khian ru nuẹn vbe odaro. (Psm 145:16) Gele muẹn roro, akpawẹ u ma ru azẹ ne u ru, u rẹn vbene ẹdagbọn ruẹ gha te gha ye hẹ ra? Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ: U gha ru azẹ rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Osanobua kevbe emwa ọvbehe, u i khian fian obọ re.

U GHAA GBAWAWẸ DEGHẸ U YE MWẸ ESA NE U YE NE JEHOVA

14. Vbọzẹ ne emwa eso na roro ẹre wẹẹ, iran i mwẹ esa ne iran ye, de ọta eso nọ gha sẹtin gha kpokpo iran vbe orhiọn?

¹⁴ Eguọmwadia e Jehova eso wa werriẹ aro daa ọlọghọmwa ni lele ọmaẹn khian, eso khuọnmwi, vbene egbe ma na gba ne eso. Ọna sẹtin ya iran gha roro ẹre wẹẹ, iran i ghi mwẹ esa ne iran ye ne Jehova. Iran sẹtin gha nọ egbe iran wẹẹ, ‘Mẹ ye mwẹ esa ne I ye ne Jehova ra?’

15. De ilẹkẹtin ne ọmwa nọ gbẹn ebe Psalm 71 ghaa mwẹ?

¹⁵ Ọmwa nọ gbẹn ebe Psalm 71 vbe gha mwẹ egbe iziro vbenian. Ọ ghi na erhunmwu gie Jehova, ọ na wẹẹ: “Ghẹ fi iyeke gbe mwẹ vbe egbe mwẹ guọghọ nẹ.” (Psm 71:​9, 18) Ọrheyerriọ, ọsian na keghi wa gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, irẹn gha ya ekhọe hia ga e Jehova, ọ gha gbogba ga irẹn, ọ ghi vbe ru iyobọ nọ khẹke ne irẹn. Ọsian na keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova wa ya aro nọ ghaan ghee eguọmwadia ẹre ni hia vbene ẹtin iran sẹ vbe ugamwẹ ọnrẹn, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, iran i ghi sẹtin ru emwi ne iran te ka ru.​—Psm 37:​23-25.

16. De emwi eso ne emwa ni khian eniwanrẹn nẹ gha sẹtin ru, ne Jehova mieke na gha ya aro nọ ghaan ghee iran? (Psalm 92:​12-15)

¹⁶ Etẹn ni khian eniwanrẹn nẹ, aro ne Jehova ya ghee uwa ẹre ọ khẹke ne uwa ya gha ghee egbe uwa. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, egbe i ghi re egbe, Jehova gha ru iyobọ ne uwa ya deziẹn vbe odẹ ọghe orhiọn. (Tie Psalm 92:​12-15.)  Ne u gha te ya rhie aro tua emwi ne u i ghi sẹtin ru, rhie aro tua emwi ne u sẹtin ru nian. Vbe igiemwi, igiemwi esi ọghuẹ kevbe odẹ ne u ya rhie ẹre ma wẹẹ, u mwẹ ẹmwẹ emwa ọvbehe vbe orhiọn gha sẹtin rhie igiọdu ne iran. U gha sẹtin gha tama emwa ọvbehe vbene Jehova he ya gbogba ga ruẹ ke ẹghẹ gha dee kevbe emwi ne Jehova we irẹn khian ru nuẹn vbe odaro ne u gele wa ya aro yi. Ghẹ vbe mianmian wẹẹ, u gha sẹtin gha mu ẹmwẹ etẹn ye erhunmwu, erhunmwu ne u ya ekhọe hia na vbenian wa mwẹ iyobọ ne kpataki nọ ye. (1 Pit 3:12) Ọlọghọmwa ke ọlọghọmwa ne ima rhirhi gha ye, ma hia fẹẹrẹ wa mwẹ emwi kpataki ne ima gha sẹtin ru ne Jehova kevbe emwa ọvbehe.

17. Vbọzẹ nọ ma na khẹke ne ima gha ya emwi ne ima sẹtin ru taa ọghe emwa ọvbehe?

¹⁷ Adeghẹ iro na han ruẹ rhunmwuda wẹẹ, u i ghi sẹtin ru emwi eso ne u te ka ru vbe ugamwẹ e Jehova, gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gbọyẹmwẹ ye emwi ke emwi ne u sẹtin ru. U sẹtin do gha hoo ne u ya emwi ne u sẹtin ru taa ọghe emwa ọvbehe. Ghẹ ru vberriọ! Vbọzẹ? Rhunmwuda e Jehova i ya emwi ne u sẹtin ru gie ọghe emwa ọvbehe. (Gal 6:4) Vbe igiemwi, e Meri ya ori ighobioye nọ winhin ru ẹse ne Jesu. (Jọn 12:​3-5) Sokpan, okhuo ọkpa nọ dẹgbẹe ne ovbiogue keghi ya agiẹghẹ eva ne giẹrẹ ya ru izọhẹ vbe ọgua Osa. (Luk 21:​1-4) Ọrheyerriọ, aro ọkpa ẹre Jesu ya ghee ọhẹ eva na. Erhae ighẹ e Jehova wa gbọyẹmwẹ ye emwi ke emwi ne u ya ekhọe hia ru rhunmwuda ugamwẹ ọghẹe kevbe ahoẹmwọmwa ne u mwẹ nẹẹn, ọ gha khọnrẹn nọ ye kherhe vbe aro ruẹ.

18. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ ghi gha gbawawẹ? (Vbe ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ “ Ẹmwẹ Osanobua Gha Sẹtin Ru Iyobọ Nuẹn Vbe U Ghaa Gbawawẹ.”)

¹⁸ A i miẹn ọmwa nẹi gbawawẹ. Sokpan, zẹvbe ne ima he ruẹ ọre sin, Ẹmwẹ Osanobua gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya zuze ye emwi ke emwi nọ kpokpo ima vbe orhiọn. Rhunmwuda ọni, hia vbe odẹ ke odẹ ne u zuze ye emwi nọ kpokpo ruẹ vbe orhiọn, ne u mieke na gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe. E Jehova ya aro nọ ghaan ghee ruẹ. Ọ gbọyẹmwẹ ye emwi hia ne u he sẹ rae rhunmwuda ugamwẹ ọghẹe, ọ gha vbe san ruẹ ẹse vbọ gha sẹ ẹghẹ. Gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ eguọmwadia ẹre hia, erriọ ẹre ọ vbe ya ya aro nọ ghaan ghee iran.