1. De emwi eso ne Jesu he ru ne ima?

 ỌMWA nagbọn rhọkpa i rrọọ nọ zẹ emwi obọ vbe na ghee Jesu. Vbe ọ rre uhunmwu otagbọn na, ọ keghi ya ekhọe hia ya ẹtin ẹnrẹn ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe vbe odẹ ọghe ọyunnuan. (Luk 9:​12-17) Ẹse nọ ghi hin usi sẹ nọ ru ne ima ọre nọ na ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne ima. (Jọn 15:13) Ke obọ ne Jesu ya rhiọ kpaegbe, te ọ wa ye ru iyobọ ne ima. Zẹvbe nọ yan rẹn, ọ rinmwian e Jehova nọ hihiẹ orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe yan ima, ne ima mieke na sẹtin ruẹ emwi vbe obọ re kevbe ne ima mieke na sẹtin miẹn ifuẹko. (Jọn 14:​16, 17, ftn; 16:13) Jesu wa vbe loo iko ne ima yo, ya ma ima emwi ne ima mieke na sẹtin ya emwa vbe uhunmwu otagbọn hia khian erhuanegbe ọghẹe.​—Mat 28:​18-20.

2. De emwa ni re ikpia ne Osanobua ya “ru emwa ẹse” ne ebe Ẹfisọs 4:​7, 8 guan kaẹn?

² Gi ima vbe guan kaẹn ẹse ọvbehe ne Jesu ru ne ima. Ukọ ighẹ e Pọl khare wẹẹ, Jesu ghi kpa gha rrie ẹrinmwi nẹ, “ọ na ya ikpia ru emwa ẹse.” (Tie Ẹfisọs 4:​7, 8.) E Pọl keghi rhan otọ re wẹẹ, te Jesu ya ikpia na ru ima ẹse ne iran mieke na gha ru iyobọ ne iko vbe odẹ ughughan. (Ẹfis 1:​22, 23; 4:​11-13) Vbe ẹdẹnẹrẹ, usun avbe ikpia ne Osa ya “ru emwa ẹse” ọre eguọmwadia iwinna, ediọn kevbe avbe ọgbaroghe ọghe otako. a Ọghe ne ẹmwata, ọ ma gba ne iran fo, iran vbe ru abakuru. (Jems 3:2) Sokpan, Jesu Kristi wa ye loo iran ya ru iyobọ ne ima, emwa nọ ya ru ima ẹse ẹre iran khin.

3. De vbene ima khian ya ru iyobọ ne ikpia ne Osanobua ya “ru emwa ẹse”? Ru igiemwi yọ.

³ Iwinna ne Jesu mu ne ikpia na ne Osanobua ya “ru emwa ẹse” ọre ne iran ru iyobọ ne iko ya deziẹn. (Ẹfis 4:12) Sokpan ma hia fẹẹrẹ gha sẹtin ru iyobọ ne iran ya sẹtin ru iwinna ne kpataki na.  Vbe igiemwi: Eso vbe uwu ima mwẹ obọ vbe iwinna Ọgua Arriọba na bọlọ. Eso kpemehe evbare, imọto kevbe emwi nibun ọvbehe ne etẹn ni ru iwinna na. Erriọ vbe ye, ma hia fẹẹrẹ gha sẹtin ya ẹmwẹ ne ima ta kevbe emwi ne ima ru, ru iyobọ ne eguọmwadia iwinna, ediọn kevbe avbe ọgbaroghe ọghe otako. Gi ima guan kaẹn vbene ima ya miẹn ere vbe iwinna ne iran ru kevbe vbene ima khian ya gi iran kevbe Jesu nọ ya iran “ru emwa ẹse” rẹn wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye iwinna ne iran ru.

EGUỌMWADIA IWINNA “RU IYOBỌ NE EMWA ỌVBEHE”

4. De “iyobọ” ne eguọmwadia iwinna ghaa ru ne emwa ọvbehe vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ?

⁴ Vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ, ikpia eso ghaa ga zẹvbe eguọmwadia iwinna. (1 Tim 3:8) Ọ khọ wẹẹ, iran ọre emwa ni “ru iyobọ ne emwa ọvbehe” ne Pọl guan kaẹn. (1 Kọr 12:28) Ọ vbe khọ wẹẹ, avbe ọguọmwadia iwinna wa gha ru iwinna ne kpataki vbe uwu iko ne ediọn mieke na sẹtin miẹn ẹkpotọ ya gha ma emwa emwi kevbe ne iran gha rhie igiọdu ne etẹn. Vbe igiemwi, a sẹtin miẹn wẹẹ, avbe eguọmwadia iwinna ẹre ọ ghaa gbẹnnẹ e Baibol ye ihe ọvbehe, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ, iran ẹre ọ ghaa dẹlẹ emwi ughughan na ya gha ru iwinna na.

5. De iwinna eso ne eguọmwadia iwinna ru?

⁵ Gi ima guan kaẹn iyobọ ne kpataki ne eguọmwadia iwinna ru vbe iko vbe ẹdẹnẹrẹ. (1 Pit 4:10) Usun iwinna eso na gha sẹtin we ne eguọmwadia iwinna gha ru ọre, ne iran gha gbaroghe aza ọghe iko, ra ẹdogbo ne etẹn na kporhu, ne iran gha we ebe ne etẹn khian gha loo, iran ghi vbe hia na miẹn wẹẹ avbe ebe na sẹ etẹn obọ, ne iran gha gbaroghe avbe emadogua na ya kpee ihuan kevbe na ya kpee vidio vbe iko, ne iran gha ru iwinna ukọ onurho, kevbe ne iran gha mwẹ obọ vbe Ọgua Arriọba na dọlọ yi. Avbe iwinna na, ẹre ọ ya emwi khian hẹnẹhẹnẹ vbe uwu iko. (1 Kọr 14:40) Vbe deba ọni, eguọmwadia iwinna vbe ru abọ eso vbe iko ọghe Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima Ne Ivbi Otu E Kristi, eso vbe ya ọta azagba guan. A sẹtin vbe we ne ọguọmwadia iwinna gha ru iyobọ ne ọtẹn nọ siẹnro ẹbu ni koko yo ikporhu. Ugbẹnso, ọguọmwadia iwinna nọ gbegba sẹtin vbe lele ediọn ya rhie igiọdu ne etẹn.

6. De emwi eso nọ ya ima ya aro nọ ghaan ghee avbe eguọmwadia iwinna?

⁶ De vbene etẹn ya miẹn ere vbe iwinna ne eguọmwadia iwinna ru vbe uwu iko? Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ rre Bolivia na tie ẹre Beberly b khare wẹẹ, “I wa kpọnmwẹ avbe eguọmwadia iwinna, te I wa gele sọyẹnmwẹ iko rhunmwuda iwinna ne iran ru. I so ihuan vbe iko, I zẹ ewanniẹn, I danmwehọ ọta, I vbe sẹtin miẹn emwi ruẹ vbe avbe vidio kevbe avbe efoto, rhunmwuda iwinna ne avbe eguọmwadia iwinna ru, ẹre ọ zẹe ighẹ avbe emwi na i lọghọ mwẹ na ru. Iran ẹre ọ hia na miẹn wẹẹ, emwi rhọkpa ma sunu daa etẹn ni rrie iko, iran ẹre ọ vbe ru iyobọ ne etẹn ya sẹtin ya videoconference deba iko. A gha zobọ nẹ vbe iko, iran ẹre ọ mu asanikaro vbe iwinna akpehuan, iran ẹre ọ gbaroghe aza ọghe iko, iran ẹre ọ vbe hia na miẹn wẹẹ, ma mwẹ ebe ughughan ne ima gualọ. I wa ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ ye emwi hia ne iran ru!” E Leslie, nọ rre Colombia ne ọdafẹn ọnrẹn ga zẹvbe ọdiọn vbe iko khare wẹẹ: “Avbe eguọmwadia iwinna wa gu ọdafẹn mwẹ ru iwinna nibun vbe uwu iko. Vbe ẹ i re iran, te iwinna gha te bun ẹnrẹn gbe, I wa ya ekhọe hia gbọyẹmwẹ ye odẹ ne iran ya rhiegbe ye iwinna kevbe odẹ ne iran ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe.” Ẹ i mwẹ uwẹ ma vbe kue ye ẹmwẹ ne ọtẹn na tae.​—1 Tim 3:13.

7. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ima gbọyẹmwẹ ye iwinna ne eguọmwadia iwinna ru? (Vbe ya ghee efoto.)

⁷ Vbe ekhọe ima, ma sẹtin wa gha gbọyẹmwẹ ye iwinna ne eguọmwadia iwinna ru, sokpan e Baibol gi ima rẹn wẹẹ, ọ khẹke ne ima “gha re emwa ni kpọnmwẹ ẹse.” (Kọl 3:15) Ọdiọn ọkpa na tie ẹre Krzysztof, nọ rre Finland, wa rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn gbọyẹmwẹ ye iwinna ne avbe ọguọmwadia  iwinna ru. Ọ khare wẹẹ, “I ghi gbẹnnẹ ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn ye kad ra ye text message, I ghi vbe ya unu kaẹn odẹ eso ne ọguọmwadia iwinna ne I gbẹn ọnrẹn gie he ya rhie igiọdu mẹ kevbe evbọzẹe ne I na gbọyẹmwẹ ye iwinna nọ ru.” E Pascal kevbe Jael nọ rre New Caledonia keghi mu ẹmwẹ eguọmwadia iwinna ye erhunmwu. E Pascal khare wẹẹ, “Vbọ ma he kpẹẹ gbe na, ma ghaa na erhunmwu te ima wa mu ẹmwẹ avbe eguọmwadia iwinna ni ga vbe iko ọghe ima ye erhunmwu, ma ghi rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ ne iran, ma ghi vbe kpọnmwẹ e Jehova nọ na ya iran ru ima ẹse.” E Jehova wa họn erhunmwu vbenian, emwa hia ni rre iko ẹre ọ wa vbe miẹn ere vbọ.​—2 Kọr 1:11.

AVBE EDIỌN NI RRE IKO WA “KAKABỌ WINNA . . . VBE UWU ẸBU UWA”

8. Vbọzẹ ne Pọl na sẹtin kha wẹẹ, ediọn ni ghaa rre iko vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ wa “kakabọ [gha] winna”? (1 Tẹsalonaika 5:​12, 13)

⁸ Te ediọn ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ wa kakabọ gha winna vbe uwu iko. (Tie 1 Tẹsalonaika 5:​12, 13; 1 Tim 5:17) Iran ẹre ọ “mu asanikaro” vbe uwu iko, ọni nọ wẹẹ, iran ẹre ọ siẹnro iko ughughan, iran ẹre ọ vbe koko ru azẹ nọ dekaẹn iko. Iran ẹre ọ vbe gha bu etẹn “ude,” iran ghi rhie adia nọ khẹke ne iran vbe odẹ ọghe ahoẹmwọmwa ne iko mieke na gha re nọhuanrẹn. (1 Tẹs 2:​11, 12; 2 Tim 4:2) Vbọrhirhighayehẹ, te avbe ikpia na wa vbe gha ru iwinna ọvbehe ne iran mieke na sẹtin kpemehe ne ẹgbẹe ọghe iran, erriọ iran vbe ya gha ru emwi nọ gha ya amuẹtinyan ọghe iran wegbe sayọ.​—1 Tim 3:​2, 4; Taitọs 1:​6-9.

9. De iwinna eso ne ediọn ru vbe ẹdẹnẹrẹ?

⁹ Ediọn ni rrọọ vbe ẹdẹnẹrẹ wa vbe kakabọ winna. Iran kporhu iyẹn nọ maan. (2 Tim 4:5) Iran wa ya egbe hia rhiegbe ye iwinna, iran ru emwamwa vbe na khian ya gha kporhu hẹ vbe ẹdogbo ne etẹn na kporhu, iran vbe ma ima emwi ne ima mieke na gha re emwa ni gua kporhu. Avbe ọbuohiẹn ni mwẹ itohan kevbe nẹi gbe ewanmwẹ ghee obọ ọkpa ẹre iran vbe khin. Ovbi Otu e Kristi gha ru orukhọ nọ wegbe, ediọn ghi hia ne iran ru iyobọ nẹẹn, nọ mieke na dọlegbe do khian ọsie Jehova. Sokpan, zẹvbe ne iran ya ru ọnọna, iran wa hia ne iko gha re ehe nọhuanrẹn. (1 Kọr 5:​12, 13; Gal 6:1) Nọ ghi wa sẹ ehia ọre wẹẹ, ọsuohuan ẹre iran vbe khin. (1 Pit 5:​1-3) Ọta ne iran ya guan keghi re ọta na gele mu egbe ẹre ẹse, iran vbe hia ne iran rẹn etẹn hia ni rre uwu iko kevbe ne iran gha rhie igiọdu ne iran. Deba iwinna hia ne iran ru, eso mwẹ obọ vbe iwinna Ọgua Arriọba na bọ kevbe na dọlọ yi, iran ru emwamwa ọghe asikoko nọkhua, iran ru iyobọ ne Hospital Liaison Committees kevbe Patient Visitation Groups. Ẹ i re iwinna nekherhe ẹre ediọn gele ru!

10. De emwi eso nọ ya ima ya aro nọ ghaan ghee ediọn ni kakabọ winna?

¹⁰ E Jehova tae yotọ wẹẹ, avbe ọsuohuan gha gbaroghe ima kevbe wẹẹ, “ohan i ghi khian gha mu [ima] ra ne afianma gha fian [ima].” (Jer 23:4) Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ rre Finland na tie ẹre Johanna, wa bẹghe ẹre wẹẹ, ẹmwata ne uhunmwu ẹmwẹ ẹre ọna wa khin vbe ẹghẹ ne iyẹe na gha khuọnmwi. Ọ khare wẹẹ: “Agharhemiẹn wẹẹ, ọ wa gha lọghọ mwẹ ne I sẹtin fannọ otọ ẹko mwẹ ma emwa ọvbehe, ọdiọn ọkpa ne I ma mobọ gu obọ ẹre keghi mwẹ izinegbe vbe egbe mwẹ, ọ na gu mwe na erhunmwu, ọ na vbe gu mwẹ rẹn wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ mwẹ. I ma ghi wa ye emwi nọ ta rre, sokpan I rẹnrẹn wẹẹ, te orhiọn mwẹ wa sotọ. I wa yayi wẹẹ, e Jehova ẹre ọ ya ọdiọn na ya ru iyobọ mẹ vbe ẹghẹ ne I wa ya gualọe zẹẹ.” De vbene ediọn ni rre iko ruẹ he ya ru iyobọ nuẹn hẹ?

11. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye iwinna ne ediọn ru? (Vbe ya ghee efoto.)

¹¹ E Jehova hoo ne ima gha kpọnmwẹ ediọn “rhunmwuda iwinna ne iran ru.” (1 Tẹs 5:​12, 13) Ọtẹn Nokhuo Henrietta nọ vbe rre Finland khare wẹẹ: “Avbe ediọn wa ya ekhọe hia ru iyobọ ne emwa ọvbehe, sokpan ọna ma rhie ma wẹẹ, iran  i mwẹ emwi ne iran ru ra iran i zẹdẹ mwẹ ọlọghọmwa rhọkpa. Ugbẹnso I wa tama iran wẹẹ, ‘U rẹn emwi nọ khin? I hoo ne I gu ruẹ rẹn wẹẹ, ọdiọn nọ maan ẹre u wa khin.’” Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Sera nọ rre Türkiye c khare wẹẹ: “Ọ khẹke na gha rhie igiọdu ne ediọn, rhunmwuda ọbevbaru ẹre ọ ya iwinna kẹ. Nọnaghiyerriọ, ma gha sẹtin gbẹn emwi ye kad rhie ne iran, ma ghi tie iran ne iran do deba ima rri evbare, ma ghi vbe deba iran vbe iwinna ikporhu.” Ọ mwẹ ọdiọn vbe iko ruẹ, ne u gele wa gbọyẹmwẹ ye iwinna nọ ru ra? Gualọ odẹ ne u gha ya kpọnmwẹ ọnrẹn ye emwi nọ ru.​—1 Kọr 16:18.

AVBE ỌGBAROGHE ỌGHE OTAKO KEGHI YA IKO DEZIẸN

12. De emwamwa ọvbehe na ru vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ, ne iko mieke na deziẹn? (1 Tẹsalonaika 2:​7, 8)

¹² Ọ vbe mwẹ ikpia ọvbehe ne Jesu Kristi ya “ru emwa ẹse” ni ru iwinna ne kpataki vbe uwu iko. Jesu keghi loo ediọn ni rre Jerusalẹm ya zẹ e Pọl, Banabas, kevbe emwa ọvbehe zẹvbe emwa na khian gha gie yo isi. (Iwinna 11:22) Vbọzẹ? Emwi nọ si ẹre na na zẹ avbe eguọmwadia iwinna kevbe ediọn ẹre ọ si ẹre na na vbe zẹ iran: ọni ọre ne iran ru iyobọ ne iko ya deziẹn. (Iwinna 15:​40, 41) Etẹn na sẹ emwi nibun rae, ugbẹnso iran vbe mu arrọọ ọghe iran ye ikpadede ne iran mieke na sẹtin ma etẹn emwi, ne iran vbe rhie igiọdu ne iran.​—Tie 1 Tẹsalonaika 2:​7, 8.

13. De iwinna eso ne avbe ọgbaroghe ọghe otako ru?

¹³ Ẹghẹ hia ẹre avbe ọgbaroghe ọghe otako ya mu okhian yo ehe ughughan. Eke ne eso mu okhian la vbe iran ghaa rrie iko ọvbehe ne iran khian na ya ga i re otọ ne emwa. Uzọla uzọla ẹre ọgbaroghe ọghe otako ya ya ọta ughughan guan, ọ ghi ya rhie igiọdu ne etẹn, ọ ghi vbe gu avbe arọndẹ kevbe ediọn do iko. Irẹn ẹre ọ vbe siẹnro iko na do a ke ladian vbe ikporhu. Ọ ghi mu egbe ọta nibun, ọ ghi vbe ru emwamwa asikoko ọghe otako kevbe asikoko nọkhua. Ọ vbe ma etẹn  emwi vbe owebe ọghe avbe arọndẹ, ọ ghi vbe ru emwamwa iko na gu avbe arọndẹ ni rre otako do. Vbe uwu ena hia, iwinna eso ye rrọọ nọ ke abotu rre nọ khian vbe ru, ugbẹnso avbe iwinna na ghi wa gha re ọghe ẹgiẹgiẹ.

14. De emwi eso nọ ya ima gbọyẹmwẹ ye iwinna ne avbe ọgbaroghe ọghe otako ru?

¹⁴ De vbene etẹn ni rre iko ya miẹn ere vbe otuẹ ne ọgbaroghe ọghe otako mu rre? Ọtẹn nokpia ọkpa nọ rre Türkiye ghi guan kaẹn vbe nọ ye irẹn hẹ vbe ọgbaroghe ọghe otako gha mu otuẹ rre, ọ na kha wẹẹ: “Otuẹ ne iran mu rre keghi ru iyobọ mẹ ya gha ru sayọ vbe odẹ ne I ya ru iyobọ ne etẹn mwẹ nikpia kevbe etẹn mwẹ nikhuo. I miẹn ọgbaroghe ọghe otako nibun nẹ, sokpan erhọkpa i rrọọ nọ he ru vbe na miẹn wẹẹ, iran i khian miẹn obọ ya gu mwẹ guan rhunmwuda iwinna nọ rre iran urhu.” E Johanna na ka guan kaẹn sin, keghi lele ọgbaroghe ọghe otako ọkpa winna vbe ikporhu, sokpan iran ma miẹn ọmwa rhọkpa vbe owa. Ọtẹn na khare wẹẹ, “Ọrheyerriọ, I i khian sẹtin mianmian ẹdẹrriọ. Vbe asẹ na, te etẹn mwẹ nikhuo eva wa da si hin eke ne ima te koko ye rre, ẹmwẹ iran na wa gha da mwẹ. Sokpan, ọgbaroghe ọghe otako na keghi gu mwẹ rẹn wẹẹ, a sẹtin miẹn wẹẹ, ma vbe ẹgbẹe ọghe ima kevbe avbe ọse ima i khian wa sẹtin gha rre ihe ọkpa nian sokpan vbe agbọn ọgbọn, ma hia gha wa gha rrọọ kugbe vbe etẹbitẹ.” Avbe ọgbaroghe ọghe otako nibun vbe ru egbe iyobọ vbenian ne etẹn ughughan nẹ.​—Iwinna 20:37–21:1.

15. (a) Zẹvbe nọ rre ebe 3 Jọn 5-8, vbe ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye iwinna ne avbe ọgbaroghe ọghe otako ru? (Vbe ya ghee efoto.) (b) Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma ya aro nọ ghaan ghee avbe ọvbokhan etẹn nikpia ni mu asanikaro? (Ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ Ghẹ Mianmian Ọvbokhan Iran.”)

¹⁵ Ukọ ighẹ e Jọn keghi tama Geyọs wẹẹ, etẹn gha mu otuẹ rrie iko ọghe iran, ọ ghi mu ọghọ ye iran egbe, ọ ghi vbe “ru iyobọ nọ khẹke ne iran vbe odẹ nọ gha yẹẹ Osanobua.” (Tie 3 Jọn 5-8.) Odẹ ọkpa ne ima gha ya sẹtin ru ọna, ọre ne ima  tie ọgbaroghe ọghe otako nọ do gu ima rri evbare. Odẹ ọvbehe ọre ne ima gha deba iko na do a ke ladian vbe ikporhu vbe uwu uzọla ne ọgbaroghe ọghe otako ya mu otuẹ rre. Ọ mwẹ odẹ ọvbehe ne Leslie na ka guan kaẹn sin ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn gbọyẹmwẹ ye iwinna ne avbe ọgbaroghe ọghe otako ru. Ọ khare wẹẹ, “I ghi na erhunmwu ne Jehova kpemehe emwi ne iran gualọ ne iran. Mẹ vbe ọdafẹn mwẹ vbe gbẹnnẹ elẹta eso gie iran nẹ, ya gi iran rẹn wẹẹ, otuẹ ne iran mu rre wa rhie igiọdu ne ima.” Ghẹ mianmian wẹẹ, emwa vbene ima ye ẹre avbe ọgbaroghe ọghe otako vbe khin. Ugbẹnso, iran khuọnmwi, iran si osi, iran vbe miẹn ọlọghọmwa eso nọ gbe orhiọn iran mu otọ. E Jehova sẹtin ya ẹmwẹ igiọdu ra emwi ọvbehe ne u ya ru iyobọ ne ọgbaroghe ọghe otako ruẹ ya họn erhunmwu ẹnrẹn!​—Itan 12:25.

MA WA GUALỌ IKPIA NE OSANOBUA YA “RU EMWA ẸSE”

16. Zẹvbe nọ rre ebe Itan 3:​27, de ọta eso nọ khẹke ne etẹn nikpia nọ egbe iran re?

¹⁶ Vbe uhunmwu otagbọn hia, ma wa gualọ etẹn nikpia ni khian gha ga zẹvbe ikpia ne Osanobua ya “ru emwa ẹse.” Adeghẹ u dinmwiamẹ nẹ, u gha sẹtin “ru emwi esi” ne emwa ọvbehe ra? (Tie Itan 3:27.) U mu egbe ne u khian ya ru emwi nọ gha ya ruẹ gha re ọmwa nọ gbegba nọ gha sẹtin ga zẹvbe ọguọmwadia iwinna ra? Adeghẹ ọguọmwadia iwinna ẹre u khin, u gha sẹtin hia ne u do gha ga zẹvbe ọdiọn vbe iko ra? d U mu egbe ne u ya ru afiwerriẹ eso vbe ẹdagbọn ruẹ ne u mieke na sẹtin yo Owebe Ọghe Etẹn Ni Kporhu Iyẹn Nọ Maan Ọghe Arriọba ra? Owebe na gha kie ẹkpotọ yọ ne Jesu ya gele loo ruẹ vbe ugamwẹ e Jehova. Adeghẹ u roro ẹre wẹẹ, u ma gbegba, na erhunmwu gie Jehova. Rinmwiaẹn nọ rhie orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe nuẹn ya sẹtin ru iwinna na rhirhi waa ruẹ re ẹse.​—Luk 11:13; Iwinna 20:28.

17. De emwi ne etẹn nikpia na ya “ru emwa ẹse” ma ima re vbekpa Jesu Kristi ne Ọba mwa?

¹⁷ Etẹn nikpia ne Jesu ya “ru emwa ẹse” gele wa rhie ẹre ma wẹẹ, Jesu su ima vbe ẹdẹ okiekie ne ima ye na. (Mat 28:20) Te ẹko wa sẹ ima ọyẹnmwẹ ne ima na mwẹ Ọba nọ hoẹmwẹ ima, nọ zẹ emwi obọ, nọ mwẹ ẹmwẹ ima vbe orhiọn kevbe nọ ya etẹn nikpia ni gbegba ni gbaroghe ima ru ima ẹse. Nọnaghiyerriọ, hia ne u gha rhie ẹre ma wẹẹ, u gbọyẹmwẹ ye iwinna ne avbe etẹn na ru. Ghẹ vbe mianmian ya kpọnmwẹ e Jehova nọ re Ọmwa ne “ẹse nọ maan hia kevbe ọhẹ hia nọ gbae” ke obọ ọre rre.​—Jems 1:17.