1, 2. Vbọzẹ ne iwinna na mu ne Banabas vbe Sọl na lughaẹn ne iwinna ne emwa ọvbehe ni ya kporhu vbe ẹvbo ọvbehe ru? De vbene iwinna ọghe iran ya mu ẹmwẹ nọ rre ebe Iwinna 1:8 sẹ hẹ?

 ẸDẸ oghọghọ wa gha nọ ne etẹn ni rre iko nọ rre Antiọk. Vbe uwu avbe akhasẹ kevbe ọmamwaemwi hia ni rre Antiọk, e Banabas vbe Sọl ẹre orhiọn nọhuanrẹn zẹ, ne iran ya kporhu iyẹn nọ maan vbe avbe ẹvbo ni rree. a (Iwinna 13:​1, 2) Ẹmwata nọ wẹẹ, vbe ẹghẹ nọ gberra, a ka gie ikpia eso ni gbegba gha rrie ẹvbo ọvbehe ne iran ya kporhu. Sokpan, avbe ẹvbo ne Ivbi Otu e Kristi ka ye nẹ, ẹre a gie iran gha rrie. (Iwinna 8:14; 11:22) Vbe ẹghẹ na nian, a keghi gie Banabas vbe Sọl gha rrie avbe ẹvbo ne emwa nibun ma na he ka họn iyẹn nọ maan, iran na vbe rrie Jọn Mak lele egbe nọ gha ru iyobọ ne iran.

² Vbe odẹ ukpo 14 vbene ọ te sẹ ẹghẹ na kha na, Jesu ka tama erhuanegbe ẹre nẹ wẹẹ: “Wa ghi ya sẹ osẹ mẹ vbe Jerusalẹm, vbe otọ e Judia hia, kevbe Sameria, uhiẹn ya sẹ ehe nọ ghi rree sẹ vbe agbọn na.” (Iwinna 1:8) Na na zẹ e Banabas vbe Sọl ne iran ya kporhu vbe ẹvbo ọvbehe rre usun emwi nọ gha ya ẹmwẹ akhasẹ na ne Jesu tae sẹ! b

3. Vbọzẹ nọ na gha lọghọ na sẹtin gha mu okhian yo ehe nọ rree vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ?

³ Vbe ẹdẹnẹrẹ, ma ghọghọ wẹẹ avbe okotọ kevbe okẹhoho rrọọ ne emwa gha sẹtin la gha rrie ehe nọ rree, vbene ọ te sẹ ughaẹdẹ ọkpa ra eva, iran sẹ eke ne iran rrie nẹ. Sokpan, ẹ i re erriọ ẹre ọ ghaa ye vbe ẹghẹ ọghe  avbe ukọ. Vbe ẹghẹ nii, owẹ ẹre a mobọ ya mu okhian yo ehe, avbe odẹ ne kpannọkpannọ ẹre a vbe la. Ọmwa gha khian mu okhian la ibiriki 20 kẹkan, okhian ẹdẹ ohoho nọ, egbe ghi wa guọghọ ọmwa! c Rhunmwuda ọni, e Banabas vbe Sọl rẹnrẹn wẹẹ iwinna na i khian gha khuẹrhẹ, iran rẹnrẹn wẹẹ, te iran gha loo ẹrhiọn yọ, iran ghi vbe sẹ emwi nibun rae. Sokpan, iran keghi mu egbe ne iran ya ru iwinna na.​—Mat 16:24.

4. (a) De vbene a ya zẹ e Banabas vbe Sọl hẹ? De emwi ne etẹn ghi ru vbe a zẹ iran? (b) A gha waa iwinna ne etẹn vbe otu e Jehova, vbe ima khian ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, ma ku obọ gbe ba iran?

⁴ Sokpan, vbọzẹ ne Osanobua na loo orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ya kha wẹẹ, na “viọ e Banabas vbe Sọl ladian, ne iran ya winna”? (Iwinna 13:2) E Baibol ma tama ima. Sokpan, emwi ne ima rẹnrẹn ọre wẹẹ, orhiọn nọhuanrẹn ẹre Osanobua loo ro ya zẹ ikpia na. Ako rhọkpa i rre Baibol nọ khare wẹẹ, avbe akhasẹ kevbe avbe ọmamwaemwi ni rre Antiọk gbodan ghee emwamwa na. Nọghayayerriọ, iran keghi ya ekhọe hia rhie obọ ba ẹre. Ẹ i mwẹ e Banabas vbe Sọl ma gha ghọghọ vbe iran ghi bẹghe ẹre wẹẹ, etẹn ni rre iko ma gha gbọvo iran, nọghayayerriọ, etẹn keghi mu awẹ, iran na na erhunmwu, “iran na viọ obọ yan iran, iran na we ne iran gha khian.” (Iwinna 13:3) Erriọ ẹre ọ vbe khẹke ne ima gha ku obọ gbe ba ediọn ni rre iko kevbe etẹn ọvbehe na mu iwinna na. Ne ima gha te ya gha gbọvo iran, ọ khẹke ne ima “gha daa ne iran ẹsẹse rhunmwuda iwinna ne iran ru.”​—1 Tẹs 5:13.

5. De ẹrhiọn ne Banabas vbe Sọl loo ro iran ke sẹtin kporhu vbe Saiprọs?

⁵ Vbe Banabas vbe Sọl ghi khian sẹ eke ne okọ na kun sie na tie ẹre Sẹlusia, nọ rre ọkpẹn Antiọk, iran keghi la okọ gha rrie otọ ọkpa ne amẹ lẹga na tie ẹre Saiprọs, ke Sẹlusia gha rrie evba keghi re odẹ ibiriki 120. d Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, e Saiprọs ẹre Banabas ke rre, ẹ i mwẹ ọ ma gha hoo nọ kporhu iyẹn nọ maan ma ivbi ẹvbo ẹre. Iran ghi sẹ e Salamis, nọ re ẹvbo nọ rre odẹ ekẹn (east) ọghe Saiprọs, iran ma zẹdẹ mu ẹghẹ rhia, “iran na suẹn gha ya ẹmwẹ Osanobua kporhu vbe uwu avbe sinagọg ọghe Ivbi e Ju.” e (Iwinna 13:5) E Banabas vbe Sọl keghi mu okhian la ehe ughughan vbe Saiprọs. Egbọre, te iran ghaa kporhu vbe avbe okpẹvbo ni rrọọ zẹvbe ne iran ya khian. Adeghẹ erriọ nọ, ọni rhie ma wẹẹ, ehe ughughan ne iran ya owẹ la sẹtin sẹ odẹ ibiriki 100!

6, 7. (a) Gha re Sẹgiọs Pọlọs? Vbọsiẹ ne Ba-Jesu na gha hia nọ mu e Sẹgiọs Pọlọs ekhọe rhia nẹ ghẹ danmwehọ ikporhu iyẹn nọ maan? (b) De emwi ne Sọl ghi ru vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, e Ba-Jesu gbodan?

⁶ Ẹbọ ẹre emwa ni ghaa rre Saiprọs vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ wa gha ga.  E Banabas vbe Sọl ghi sẹ e Pefọs nọ rre odẹ orrie (west) ọghe Saiprọs, iran na wa bẹghe ẹre wẹẹ, te emwa ni rre evba wa fuẹn vbe uwu igẹbọ. “Iran keghi dekun Ovbi e Ju ọkpa na tie ẹre Ba-Jesu vbe evba. Ọbo edunna kevbe akhasẹ ohoghe ẹre okpia na ghaa khin.” Deba ọni, “irẹn ẹre ọ ghaa winna lele Sẹgiọs Pọlọs ne gọvinọ; ọmwa nọ wa kakabọ rẹn emwi, ẹre Sẹgiọs Pọlọs ghaa khin.” f Vbe ẹghẹ nii, Ivbi e Rom nibun na họn usi ẹre rre, ya sẹ egbe ni “kakabọ rẹn emwi” vbene Sẹgiọs Pọlọs ghaa ye, gha khian ru azẹ ne kpataki, iran ghi bu ọbo edunna ra ọbo nọ tie orhọnmwẹ nọ ru iyobọ ne iran. Ọrheyerriọ, te iyẹn Arriọba wa gha yẹẹ Sẹgiọs Pọlọs, ọ na vbe gha “hoo nọ họn ẹmwẹ ọghe Osanobua.” Ọna ma zẹdẹ ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Ba-Jesu, nọ ghaa ya e Ẹlimas wan egbe. Emwi na ya Ẹlimas kha ọre “Ọbo Edunna.”​—Iwinna 13:​6-8.

⁷ E Ba-Jesu kegha gbodan ghee iyẹn Arriọba. Ọ ma hoo ne ukpo ne irẹn na zẹ zẹvbe ọbude ọghe Sẹgiọs Pọlọs wii irẹn, rhunmwuda ọni, “ọ na gha hia nọ mu ekhọe [ọre] rhia, nẹ ghẹ mieke na yayi.” (Iwinna 13:8) Sokpan, e Sọl ma hoo ne ọbo edunna na mu ekhọe Sẹgiọs Pọlọs rhia. De emwi ne Sọl ghi ru? Ebe Nọhuanrẹn tama ima wẹẹ: “E Sọl, na vbe tie ẹre Pọl, keghi vuọn ne orhiọn nọhuanrẹn, ọ na gha ghee Ẹlimas suuun. Ọ na wẹẹ: ‘Wẹ ne ẹkẹ vbe iwẹnwẹn kevbe emwi dan hia gba ẹre aro gba ẹre iyeke,  wẹ ne ovbi Esu, wẹ ne emwi nọ maan i yẹẹ, wẹ nọ hia nọ gha ya odẹ ẹmwata ọghe Jehova khian ohoghe, ọ ma he sẹ ne u ya zobọ vbọ? Ghee ẹre! Obọ e Jehova gha vba ruẹ, u gha rhu aro, u i khian ghi bẹghe uwanmwẹ ẹdẹ vbe ọwara ẹghẹ eso.’ Vbe ọwara ọkpa nii, evbu nọ mwẹ ẹmi keghi rhu gue ẹre aro, ebiebi na vbe so ye ọre aro; ọ na gha bibi yo bibi rre, ọ na gha gualọ ọmwa nọ khian rhie ẹre obọ.” g Vbọ ghi sunu vbe Sọl ghi ru emwi ọyunnuan na nẹ? “E gọvinọ ghi miẹn emwi nọ sunu, ọ na do khian ọmwa iyayi, rhunmwuda, emwi na ma ẹre vbekpa e Jehova keghi yan rẹn unu ruan.”​—Iwinna 13:​9-12.

8. De vbene ima khian ya sẹtin gha re emwa ni din, vbene Pọl vbe gha ye?

⁸ E Pọl ma gha mu ohan e Ba-Jesu. Erriọ vbe ye, ọ ma khẹke ne ima gi ohan gha mu ima deghẹ emwa ni gbodan na gha hoo ne iran mu emwa ni danmwehọ ima ekhọe rhia, ne iran ghẹ ghi danmwehọ iyẹn Arriọba. Vbọrhirhighayehẹ, ma gha khian sinmwi oseghe ne emwi ne ima yayi, te ọ khẹke ne ẹmwẹ ne ima ta gha re “nọ rhiẹnrhiẹn vbe ehọ vbe ẹghẹ hia, ọ ghi gha re na ya umwẹ yi.” (Kọl 4:6) Sokpan, ma i khian kha wẹẹ, rhunmwuda wẹẹ ima i gualọ ẹzọ, ne ima gha si egbe, ne ima ghẹ ghi ru iyobọ ne ọmwa nọ hoo nọ rẹn Osanobua sayọ. Ma gha vbe miẹn emwa ni rre ugamwẹ ohoghe ni hia ne iran gha “ya odẹ ẹmwata ọghe Jehova khian ohoghe” zẹvbe ne Ba-Jesu vbe gha ye, ma i khian gi ohan mu ima, ne ima ghẹ vẹ ọre rua ighẹ emwi ne iran ru kevbe emwi ne iran ta. (Iwinna 13:10) Zẹvbe ne Pọl ru ẹre, gi ima gha ya udinmwẹ gie odẹ ẹmwata ma emwa ni mwẹ ekhọe ata, ma ghi vbe gha ru iyobọ nọ khẹke ne iran. Agharhemiẹn wẹẹ, e Jehova ma rhie  ẹtin ne ima vbe ẹdẹnẹrẹ ne ima ya gha ru emwi ọyunnuan vbene Pọl ru ẹre, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha ya orhiọn nọhuanrẹn si emwa ni mwẹ ekhọe ata la odẹ ẹmwata na.​—Jọn 6:44.

9. De igiemwi esi ne Pọl vbe Banabas rhie yotọ ne etẹn ni mu asanikaro vbe iko vbe ẹdẹnẹrẹ?

⁹ Ọ dewarorua wẹẹ, afiwerriẹ eso rhiegbe ma vbe ẹghẹ ne Pọl, e Banabas kevbe Jọn Mak ya la okọ kpa hin e Pefọs rre gha rrie Pẹga, nọ rre ikinkin ọghe Esia Mainọ. A gha la okọ ke Pefọs kpa gha rrie Pẹga, odẹ ibiriki 150 nọ. Ebe Iwinna 13:13 keghi tie iran “e Pọl kevbe emwa ni lelẹe khian.” Ẹmwẹ na loo ro mwa ya ima rẹn wẹẹ, e Pọl ẹre ọ ghi gha mu asanikaro vbe uwu ẹbu iran. Vbọrhirhighayehẹ, ako ọkpa i rre Baibol nọ khare wẹẹ, te Banabas ghi gha gbọvo e Pọl. Nọghayayerriọ, iran eva na ye gha ru iwinna Osanobua kugbe. Te Pọl vbe Banabas wa rhie igiemwi esi yotọ ne emwa ni mu asanikaro vbe iko vbe ẹdẹnẹrẹ. Ne ima gha te ya gha hoo ne ima hin usi sẹ emwa ọvbehe, ọ khẹke ne ima ye ẹmwẹ ne Jesu tae rre, nọ na wẹẹ: “Etẹn ẹre uwa hia khin.” Ọ na vbe rhie te ẹre wẹẹ: “Ọmwaikọmwa nọ tọn egbe ẹre mu, a gha muẹn rriotọ, ọmwaikọmwa nọ mu egbe ẹre rriotọ, a ghi tọẹn mu.”​—Mat 23:​8, 12.

10. Gie vbene okhian ne Pọl vbe Banabas ke Pẹga mu gha rrie Antiọk nọ rre Pisidia ghaa ye hẹ.

¹⁰ Iran ghi sẹ e Pẹga, e Jọn Mak na kpa sẹ e Pọl vbe Banabas rae, ọ na werriegbe gha rrie Jerusalẹm. E Baibol ma tama ima evbọzẹe nọ na kpa vberriọ. E Pọl vbe Banabas na ye gha mu okhian yo ehe ughughan; iran ghi kpa hin e Pẹga rre, iran na gha rrie Antiọk nọ rre Pisidia, vbe ikinkin ọghe Galetia. Okhian na ma zẹdẹ gha khuẹrhẹ ne iran rhunmwuda, te a gbe oke a ke sẹ Antiọk nọ rre Pisidia. Eke ne ẹvbo na ye yo sẹrriọ wẹẹ, a gha ke uhunmwu amẹ nọ rre okun mwa rẹn, ọ gha yo sẹ odẹ ibata 3,600. Deba ọni, zẹvbe ne iran ya gbe oke khian, avbe oyi sẹtin gba khẹ iran vbe odẹ; erriọ ẹre ọ wa mobọ gha ye vbe ẹghẹ nii. Gberra ọni, ọ khọ wẹẹ, e Pọl vbe gha mwẹ emianmwẹ nọ ghaa gu vẹn vbe ẹghẹ na kha na. h

11, 12. Vbe ẹghẹ ne Pọl na gha gu emwa guan vbe sinagọg ọghe Antiọk nọ rre Pisidia, de vbene ọ ya hia hẹ, ne ẹmwẹ nọ ta mu iran ekhọe?

 ¹¹ Vbe Pọl vbe Banabas ghi sẹ Antiọk nọ rre Pisidia, iran na la e sinagọg nọ rre evba vbe Ẹdẹ Ikẹtin. E Baibol khare wẹẹ: “Vbe a ghi tie ebe Uhi kevbe ebe ne avbe Akhasẹ gbẹnnẹ ma emwa ni rre evba nẹ, avbe ọkaolotu ọghe sinagọg nii keghi tama e Pọl vbe Banabas wẹẹ: ‘Etẹn kevbe iho mwa, deghẹ uwa mwẹ ẹmwẹ igiọdu ne uwa khian ta, wa tae oo.’” (Iwinna 13:15) E Pọl na ghi kpaegbe, nọ gu iran guan.

¹² E Pọl ghi suẹn gha gu iran guan, ọ na wẹẹ: “Ivbi Izrẹl ne iho mwa, kevbe uwa nikẹre ni mwẹ imuohan Osanobua.” (Iwinna 13:16) Ivbi e Ju kevbe avbe prosẹlait ẹre Pọl ghaa gu guan. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, iran na ma yayi wẹẹ, Jesu ọre Mezaia, de emwi ne Pọl tae nọ ghi mu iran ekhọe? Vbe okaro, e Pọl keghi ya unu kaẹn okha ọghe agbẹnvbo Izrẹl. Ọ keghi rhan otọ vbene Jehova ya “ya iran khian agbẹnvbo nọkhua vbe ẹghẹ ne iran na gha re ọrriọvbe vbe otọ Igipt” kevbe vbene Jehova ya gha “mu ẹmwẹ iran wuo egbe vbe uwu ato” vbe ọwara ukpo 40 vbe ọ ghi fan iran nẹ vbe Igipt. E Pọl na vbe ya unu kaẹn vbene otọ ne Jehova yan rẹn wẹẹ, irẹn gha mu ne iran ghi ya sẹ iran obọ hẹ kevbe vbene Jehova ya “mu otọ nii ne emwa rẹn.” (Iwinna 13:​17-19) Emwa eso khare wẹẹ, egbọre emwi nọ rre avbe ako ọghe Ebe Nọhuanrẹn ne iran da wa tie ladian vbe sinagọg vbe Ẹdẹ Ikẹtin nii ẹre Pọl ghaa ya unu kaẹn. Adeghẹ erriọ nọ, ọni rhie ma wẹẹ, odẹ ọkpa ne Pọl ya “ya egbe [ẹre] khian emwi hia ne emwa ughughan” ẹre na khin.​—1 Kọr 9:22.

13. De vbene ima khian ya ta ẹmwẹ nọ gha mu ekhọe emwa ni danmwehọ ima?

¹³ Ọ khẹke ne ima vbe hia ne ima gha kporhu ma emwa vbe odẹ nọ gha mu iran ekhọe. Vbe igiemwi, adeghẹ ima na rẹn emwi ne ọmwa yayi, ọ gha ru iyobọ ne ima ya rẹn uhunmwuta ne ima khian ya gu ẹre guan nọ gha mu ẹre ekhọe. Ma sẹtin  vbe ya unu kaẹn emwi nọ rre ako e Baibol eso ne ọmwa nii ka rẹn. Ugbẹnso, a na we ne ọmwa nii tie ẹre vbe Baibol ọghẹe, ẹre ọ khian maan sẹ. Ọ khẹke ne ima gha muẹn roro, odẹ ughughan ne ima gha ya gu emwa guan nọ mieke na mu iran ekhọe.

14. (a) Vbe Pọl khian ghi guan kaẹn Jesu, vbe ọ ya mu ẹmwẹ so hẹ? De ude ne Pọl ghi bu iran ẹre? (b) De emwi ne emwa nii ghi ru vbe Pọl ghi guan nẹ?

¹⁴ Iyeke ọni, e Pọl keghi guan kaẹn vbene Jesu nọ re “ọmiọnmwafan” ya ke uniẹn ọghe avbe ọba ni ghaa kha vbe otọ Izrẹl rre hẹ, kevbe vbene Jọn ne Ọ Dinmwi Ọmwa Ye Amẹ ya mwamwa odẹ yotọ khẹ ọre hẹ. Iyeke ọni, e Pọl na ya unu kaẹn vbene a ya gbe Jesu rua hẹ, kevbe vbene Osanobua ya huẹn ọnrẹn kpaegbe hẹ. (Iwinna 13:​20-37) E Pọl khare wẹẹ: “Nọnaghiyerriọ etẹn, I hoo ne I gi uwa rẹn wẹẹ, obọ ọmwa na, ẹre a khian la miẹn ayabọ ọghe orukhọ, ọni ọre iyẹn na ya wewe ma uwa na. . . . Ọmwaikọmwa nọ yayi, a gha la obọ ọmwa na guan kaẹn na, kae ba ọmwa nọ ma rriabe.” E Pọl na ghi ya obọ sekhae ne iran wẹẹ: “Wa gha begbe, ne ẹmwẹ ne avbe Akhasẹ tae ghẹ do sunu vbe egbe uwa, nọ khare wẹẹ: ‘Wa ni ya aro tila iwinna ne I ru, wa do ghee ẹre, nọ yan uwa unu ruan, ne uwa la ọrhiae rrie; rhunmwuda, iwinna ne I winna vbe ẹghẹ uwa keghi re iwinna ne uwa i khian sẹtin yayi, ọ gha khọnrẹn ne ọmwa rhan otọ re ma uwa ẹsẹsẹmwẹse.’” Emwi ne emwa ni ghaa danmwehọ e Pọl ghi ru vbe iyeke ọni keghi kpa ẹre odin. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, “emwa ni rre evba na gha rinmwian iran, ne iran werriegbe gha dee vbe Ẹdẹ Ikẹtin nọ lelẹe, ne iran do ta ẹmwẹ na ma iran.” Deba ọni, iran ghi kpa hin e sinagọg nii rre, “Ivbi e Ju nibun kevbe emwa ọvbehe ni do deba Ivbi e Ju gha ga Osanobua, keghi lele Pọl vbe Banabas.”​—Iwinna 13:​38-43.

15. Vbọ ghi sunu vbe Ẹdẹ Ikẹtin nọ lelẹe?

¹⁵ “Vbe Ẹdẹ Ikẹtin nọ lelẹe, iyobe emwa hia ni rre ẹvbo nii ẹre ọ si egbe koko, ne iran do danmwehọ” e Pọl. Ọna ma zẹdẹ ya ẹko rhiẹnrhiẹn Ivbi e Ju eso, “iran na suẹn gha gbodan ye ẹmwẹ ne Pọl ghaa ta; odẹ vberriọ, te iran ghaa rhoo.” E Pọl vbe Banabas keghi si agbada vbe unu tama iran wẹẹ: “Wa ẹre ọ te gele khẹke nọ ka họn ẹmwẹ Osanobua. Sokpan, ugbẹnvbe uwa ma miẹn ọnrẹn yi, wa ma vbe ka egbe uwa ye emwa nọ khẹke ne arrọọ ọghe etẹbitẹ sẹ ọre obọ, ma gha sẹ uwa rae, ne ima bu ivbi agbẹnvbo ọvbehe. Rhunmwuda, e Jehova yi iyi ne ima, vbe ọ khare wẹẹ: ‘I zẹ ruẹ ne u gha re ukpa nọ baa yan agbẹnvbo, ne u gha re odẹ imiẹnfan ne emwa, ya sẹ ehe ne agbọn sẹ, ke ehe nọ rhanmwẹ.’”​—Iwinna 13:​44-47; Aiz 49:6.

16. De emwi ne Ivbi e Ju ru, vbe iran họn ẹmwẹ nọ wegbe ne Pọl vbe Banabas tama iran? De emwi ne Pọl vbe Banabas ru, vbe a ghi khulo iran ladian hin ẹvbo nii rre?

¹⁶ Ivbi agbẹnvbo ọvbehe ni rre evba kegha ghọghọ ye emwi ne iran  họẹn na. “Emwa hia ni mu egbe, ne iran ya ru emwi nọ gha ya iran gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ, keghi do khian emwa iyayi.” (Iwinna 13:48) Vbọ ma he kpẹẹ vba, ẹmwẹ ọghe Jehova keghi vẹwae gba otọ ẹvbo nii hia. Sokpan, nọ ne Ivbi e Ju, iran ma zẹdẹ gha ghọghọ hiehie. E Pọl vbe Banabas keghi tama iran wẹẹ, agharhemiẹn wẹẹ, iran ẹre a ka kporhu ẹmwẹ Osanobua ma, iran ma rhan obọ miẹn e Mezaia yi, rhunmwuda ọni, Osanobua gha bu ohiẹn gbe iran. Ivbi e Ju keghi ruẹn ẹmwẹ ye emwa eso ẹko; usun iran na, na ruẹn ẹmwẹ ye ọre ẹko ọre ikhuo eso ni hin usi vbe ẹvbo kevbe ikpia eso na wa rẹn vbe ẹvbo. Erriọ ẹre iran ghi ya “suẹn gha kpokpo e Pọl vbe Banabas, iran na ghi khulo iran ladian hin ẹvbo nii rre.” De emwi ne Pọl vbe Banabas ghi ru? Iran keghi “bọnmwẹ ebubẹ nọ rre iran owẹ kua, ne iran ya sẹ osẹ gbe iran. Iyeke ọni, iran na ghi kpa gha rrie Aikoniọm.” Te eghian ghi sẹtin wabọ ugamwẹ Ivbi Otu e Kristi vbe Antiọk nọ rre Pisidia ra? Hiehie! Nọ ne avbe erhuanegbe ni ye gha rre evba, “ẹghẹ hia ẹre [iran] ya gha ghọghọ, iran na vbe vuọn ne orhiọn nọhuanrẹn.”​—Iwinna 13:​50-52.

17-19. De odẹ eso ne ima gha ya sẹtin ya egbe taa e Pọl vbe Banabas? De vbene ọna khian ya ya ima gha sọyẹnmwẹ hẹ?

¹⁷ Ma gha wa miẹn emwi kpataki ruẹ vbe emwi ne etẹn na ru vbe a ghaa zẹ iran kpokpo. Ọ gha khọnrẹn ne emwa ni rre ọdakha we ne ima dobọ ikporhu yi, ma i khian dobọ yi. Yerre wẹẹ, vbe ẹghẹ ne emwa ni rre Antiọk ya gbodan ghee ikporhu ọghe Pọl vbe Banabas, iran keghi “bọnmwẹ ebubẹ nọ rre iran owẹ kua.” Ẹ i re ohu ẹre ọ ya iran ru ọna, sokpan, te iran yae rhie ẹre ma wẹẹ, iran kpe obọ iran huan nẹ vbe egbe iran. E Pọl vbe Banabas rẹnrẹn wẹẹ, iran i khian sẹtin kpikpi ọmwa rhọkpa, nọ ya e Jesu yi. Emwi ne iran gha sẹtin ru ọre ne iran ye gha kporhu. Erriọ ẹre iran wa gele ru ẹre zẹẹ, ọni ẹre ọ si ẹre ne iran na ghi mu uhunmwu daa Aikoniọm!

¹⁸ Vbọ ghi sunu daa avbe erhuanegbe ni ye gha rre Antiọk? Ẹmwata nọ wẹẹ, eke ne ukpokpo ye ẹre iran ghaa ye. Sokpan, iran ma gi ọni gbe iran orhiọn mu otọ, te iran wa ye gha ghọghọ. Jesu khare wẹẹ: “Oghọghọ nọ ne emwa ni danmwehọ ẹmwẹ Osanobua, ni vbe yae ru emwi!” (Luk 11:28) Ọna ẹre erhuanegbe Jesu ni rre Antiọk nọ rre Pisidia wa gha hoo ne iran ru zẹẹ.

¹⁹ Zẹvbe nọ vbe gha ye ne Pọl vbe Banabas, gi ima kọe ye orhiọn wẹẹ, iwinna nọ bi ye ima egbe, ọre ne ima gha kporhu iyẹn nọ maan. Adeghẹ emwa ne ima kporhu ma, gha miẹn ẹmwẹ ne ima ta yi, ra iran i khian miẹn ọnrẹn yi, obọ iran ẹre ọ ye. Adeghẹ iran ma na miẹn ikporhu ọghe ima yi, ma gha sẹtin ya egbe taa Ivbi Otu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nii. Ma ghaa muẹn roro, uyi nọkhua ne ima mwẹ ne ima na rẹn odẹ ẹmwata, ma na vbe gi orhiọn nọhuanrẹn gha dia ima, ma gha sẹtin gha ghọghọ, uhiẹn vbe emwa ghaa gbe ima odan.​—Gal 5:​18, 22.