1, 2. De emwi ne Sọl khian te ya ru vbe Damaskọs?

 IKPIA eso mu okhian rrie Damaskọs, aro iran i zẹdẹ maan vbe uhunmwu; te iran wa mu egbe ne iran ya do uza. Te iran khian ya khulo erhuanegbe Jesu hin owa iran rre, rhunmwuda ne iran na khẹko iran, iran ghi ya ọgiọrọ rrọ iran, iran ghi ru iran emwi oya, iran ghi vbe silo iran gha rrie Jerusalẹm, ne iko e Sanhẹdrin mieke na bu ohiẹn gbe iran.

² Ọkaolotu ọghe iran keghi re okpia ọkpa na tie ẹre Sọl; okpia na ka rriabe esagiẹn nẹ. a Vbọ ma he kpẹẹ gbe, emwa eso ni mu ugamwẹ Ivbi e Ju yan uhunmwu vbene irẹn vbe ye, keghi filo okuta gbe Stivin ne ọrhuanegbe Jesu rua sirra ẹre; ọ na wa vbe ye iran ike. (Iwinna 7:57–8:1) E Sọl ghaa zẹ Ivbi Otu e Kristi ni rre Jerusalẹm kpokpo, sokpan, ọni ma sẹ ọre ọkẹn, ọ na vbe gha hoo nọ ya agbọn lọghọ Ivbi Otu e Kristi ni rre ihe ọvbehe. Te irẹn wa gha hoo ne irẹn wabọ iran rua ighẹ Ivbi Otu e Kristi ne emwa rẹn ye “Nene Odẹ” rhunmwuda, te emwa ghaa ghee iran zẹvbe otu dan.​—Iwinna 9:​1, 2; ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ Asẹ Na Rhie Ne Sọl Nọ Ya Gha Rrie Damaskọs.”

3, 4. (a) Vbọ sunu daa e Sọl? (b) De inọta eso ne ima khian rhie ewanniẹn yi?

³ Vbe udomwurri, awanwan ne wannawanna keghi wan yan e Sọl. Emwa ni lelẹe khian bẹghe awanwan nii, sokpan, izegbe na wa zẹ iran ye imudia. Awanwan nii keghi rhu e Sọl aro, ọ na ghi de mu aro rhu otọ. Vbe aro ọre ghi rhu nẹ, ọ keghi họn vbe urhu ọkpa nọ ke ẹrinmwi rre khare wẹẹ: “Sọl, Sọl, vbọzẹ ne u na zẹ mwẹ kpokpo?” Ọna keghi kpa e Sọl odin, ọ na ghi nọ wẹẹ: “Enọyaẹnmwa, de ọmwa ne u khin?” Ẹ i mwẹ ne ewanniẹn ne Sọl ghi họn ma yan rẹn unu ruan; urhu nii keghi wanniẹn ọnrẹn wẹẹ: “Mẹ ne Jesu ne u zẹ kpokpo nọ.”​—Iwinna 9:​3-5; 22:9.

⁴ Vbe ima khian miẹn ruẹ vbe ẹmwẹ nokaro ne Jesu tama e Sọl? De ere ne ima khian miẹn vbe ima gha muẹn roro, emwi hia nọ sunu vbe ẹghẹ ne Sọl ya khian ọrhuanegbe Jesu? De emwi ne ima khian vbe miẹn ruẹ vbe odẹ ne Ivbi Otu e Kristi ya loo ẹghẹ ọfunmwegbe ne iran ghi gha ye, iyeke vbe Sọl ghi fi werriẹ nẹ?

5, 6. De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe ẹmwẹ ne Jesu tama e Sọl?

⁵ Vbe ẹghẹ ne Jesu ya mu e Sọl mudia vbe ọ rrie Damaskọs, ọ ma nọ rẹn wẹẹ: “Vbọzẹ ne u na zẹ erhuanegbe mwẹ kpokpo?” Sokpan, zẹvbe ne ima bẹghe ẹre ban, ọ na nọ rẹn wẹẹ: “Vbọzẹ ne u na zẹ mwẹ kpokpo?” (Iwinna 9:4) Ọna rhie ma wẹẹ, erhuanegbe Jesu ghaa la ọlọghọmwa nọ rhirhi gha khin gberra, ọ wa vbe da e Jesu vbe egbe.​—Mat 25:​34-40, 45.

⁶ Adeghẹ emwa na gha zẹ ruẹ kpokpo rhunmwuda ne u na mu ẹtin yan e Kristi, gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova vbe Kristi rẹn emwi ne u la gberra. (Mat 10:​22, 28-31) Sokpan, a sẹtin miẹn wẹẹ, e Jehova i khian wa rhie ọlọghọmwa nii hin vbobọvbobọ. Yerre wẹẹ, Jesu bẹghe vbene Sọl ya gha mwẹ obọ hẹ vbe uwu ọghe Stivin; ọ vbe bẹghe vbene Sọl ya gha khulo Ivbi Otu e Kristi hin owa iran rre vbe Jerusalẹm. (Iwinna 8:3) Sokpan, Jesu ma da ẹre obọ yi vbe ẹghẹ nii. Ọrheyerriọ, e Jehova keghi loo e Kristi ya rhie ẹtin ne Stivin kevbe erhuanegbe nikẹre ne iran ya mudia ẹse.

7. De emwi nọ khẹke ne u ru, ne u mieke na sẹtin zin egbe ukpokpo?

⁷ Wẹ tobọ ruẹ gha vbe sẹtin zin egbe ukpokpo, deghẹ u na ru emwi na khian ya unu kaẹn na: (1) U ghi ta mu olọ yan rẹn wẹẹ, vbene emwi rhirhi gha ye hẹ, te u khian mudia gbain. (2) U ghi rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn. (Fil 4:​6, 7) (3) U ghi sẹ emwi hia rae ye obọ e Jehova, ghẹ rria ikhi ne egbuẹ. (Rom 12:​17-21) (4) U ghi gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ nuẹn ya sẹtin zin egbe, a te miẹn wẹẹ ọ rhie ọlọghọmwa nii hin vbe ẹghẹ nọ khẹke.​—Fil 4:​12, 13.

8, 9. De vbene ima yayi wẹẹ, iwinna ne Jesu mu ne Ananaias ghaa ye ẹre hẹ?

⁸ Jesu ghi zẹ ẹmwẹ wanniẹn e Sọl nẹ, vbe ẹghẹ ne Sọl na nọ rẹn wẹẹ, “Enọyaẹnmwa, de ọmwa ne u khin?” Jesu keghi tama rẹn wẹẹ: “Kpaegbe, ne u la orere ẹvbo, u gha sẹ evba, a gha tama ruẹ emwi ne u gha ru.” (Iwinna 9:6) Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, e Sọl i ghi bẹghe odẹ, iran keghi rhie ẹre gha rrie ehe nọ gha dia vbe Damaskọs; ọ ghi sẹ evba, ọ na gha mu awẹ, ọ na vbe gha na erhunmwu vbe ọwara ikpẹdẹ eha. Vbe ẹghẹ na kha na, Jesu keghi gu ọrhuanegbe ọkpa nọ rre ẹvbo nii guan vbekpa e Sọl; eni ẹnrẹn ọre Ananaias, te Ivbi e Ju hia ni rre Damaskọs wa gha “ta ẹmwẹ ọnrẹn ẹse.”​—Iwinna 22:12.

⁹ Muẹn roro, emwi ughughan nọ khian gha rre Ananaias ekhọe! Jesu Kristi na huẹn kpaegbe nọ re Uhunmwuta ọghe iko, ẹre ọ tobọre gu ẹre guan na, ọ na vbe mu iwinna ne kpataki ye ọre obọ. Uyi nọkhua wa gha nọ ne Ananaias, vbe Jesu mu iwinna na ye ọre obọ, sokpan, iwinna na  ma gha re nọ khẹkhẹ! Vbe Jesu ghi tama Ananaias nọ ya gu e Sọl guan, ọ keghi kha wẹẹ: “Enọyaẹnmwa, ẹ i re avbiẹ emwi ẹre I he họn vbekpa okpia na, uza hia nọ he zẹ vbe egbe emwa ruẹ ni huanrẹn ni rre Jerusalẹm i re nekherhe. Avbe ọkaolotu ohẹn vbe rhie asẹ nẹẹn nọ gha die ediran, nọ do munọ emwa hia ni ghi so eni ruẹ nẹ ye eghan.”​—Iwinna 9:​13, 14.

10. Vbe ima miẹn ruẹ vbekpa e Jesu vbe obọ nọ ya mu Ananaias?

¹⁰ Jesu ma gu Ananaias gui, rhunmwuda nọ na ta vbene emwi ye ẹre hẹ. Vbọrhirhighayehẹ, Jesu keghi wa gi ẹre rẹn emwi nọ gha ru. Jesu na vbe rhie ọghọ nẹẹn, ọ na tama rẹn emwi nọ si ẹre ne irẹn na mu iwinna na ye ọre obọ. Vbe Jesu ghi gu ẹre guan vbekpa e Sọl, ọ na wẹẹ: “Mẹ zẹ okpia na nẹ zẹvbe ọmwa ne I khian loo, nọ khian gha ya eni mwẹ wewe ma avbe agbẹnvbo, avbe ọba kevbe Ivbi Izrẹl. I gha vbe gi ẹre rẹn oya nọ khian re rhunmwuda eni mwẹ; I i khian muẹn lẹre nẹẹn.” (Iwinna 9:​15, 16) Ananaias na wa họn ẹmwẹ ne Jesu vbobọvbobọ. Ọ na ya gualọ e Sọl nọ te zẹ Ivbi Otu e Kristi kpokpo, ọ na tama rẹn wẹẹ: “E Sọl ne ọtẹn mwẹ, Enọyaẹnmwa e Jesu, nọ rhiegbe ma ruẹ vbe odẹ vbe u dee, ẹre ọ gie mwẹ bu ruẹ rre na, ne I do rhan ruẹ aro, ne u vbe vuọn ne orhiọn nọhuanrẹn.”​—Iwinna 9:17.

11, 12. De emwi ne okha na nọ dekaẹn Jesu, Ananaias kevbe Sọl ma ima ẹre?

¹¹ Ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ vbe okha na nọ dekaẹn Jesu, Ananaias kevbe Sọl. Vbe igiemwi, Jesu wa gele dia iwinna ikporhu zẹvbe ne irẹn yan rẹn wẹẹ, irẹn gha ru ẹre. (Mat 28:20) Agharhemiẹn wẹẹ, irẹn i ghi ke ẹrinmwi gu emwa guan vbe ẹdẹnẹrẹ, ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan ne irẹn zẹ nọ gha gbaroghe igiowa ẹre, ẹre irẹn loo ya dia iwinna ikporhu. (Mat 24:​45-47) Etẹn ni ya iyẹn wewe kevbe avbe arọndẹ keghi lele adia ọghe Ẹbu Nọ Su lekpa ne iran na rhiegbe ladian, ne iran ya gualọ emwa ni hoo ne iran rẹn e Kristi sayọ. Zẹvbe ne ima ruẹ ọre vbe uhunmwuta nọ  gberra, nibun vbe iran ne ima kporhu ma ka gha na erhunmwu ne Osanobua gie odẹ ma iran, a te miẹn wẹẹ Avbe Osẹe Jehova do kporhu ma iran.​—Iwinna 9:11.

¹² Ananaias keghi ya ekhọe hia miẹn iwinna ne Jesu mu nẹẹn yi, ọ na vbe miẹn afiangbe. Wẹ mu egbe ne u ya lele iyi ne Jesu yi nọ na wẹẹ, ne ima ya kporhu iyẹn nọ maan ẹsẹsẹmwẹse ra, agharhemiẹn wẹẹ, ohan zẹdia mu ruẹ ra? Nọ ne emwa eso, na gha kporhu ke owa ya sẹ owa ma emwa ne iran ma ka rẹn ẹdẹ sẹtin ya ohan gha mu iran. Ọ vbe lọghọ eso ne iran sẹtin kporhu ma emwa vbe ehe ne iran na do ẹki ra vbe odẹ, ra ne iran sẹtin loo efoni ra elẹta ya kporhu. Ananaias keghi rhie ohan hin ekhọe rre, ọ na ya ru iyobọ ne Sọl nọ mieke na gha mwẹ orhiọn nọhuanrẹn.  Uyi nọkhua ẹre ọna wa gha khin. b Ne Ananaias na mu ẹtin yan e Jesu, nọ na vbe gha ya aro ọtẹn ghee Sọl, ẹre ọ zẹe ighẹ ọ sẹtin musọe. Ma gha sẹtin rhie ohan hin ekhọe rre, deghẹ ima na ru emwi eha na ne Ananaias ru: ọni ọre deghẹ ima na gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, Jesu ẹre ọ dia iwinna ikporhu, deghẹ ima na gha mwẹ amuroro daa emwa, kevbe deghẹ ima na gha ghee emwa hia zẹvbe emwa ni gha sẹtin do khian etẹn ima vbe ẹdẹ nakhuẹ, uhiẹn ya sẹ egbe emwa ne aro iran kpannọ ugiọnmwẹ erhẹn.​—Mat 9:36.

13, 14. Adeghẹ a ya e Baibol ma ruẹ emwi, sokpan, u ma he dinmwiamẹ, de emwi ne u gha miẹn ruẹ vbe obọ e Sọl?

¹³ E Sọl ma zẹdẹ si egbe ghee iyeke nọ ya zẹ owẹ lele emwi nọ ruẹ re. Vbe aro ọre ghi rhan nẹ, ọ keghi dinmwiamẹ, ọ na vbe suẹn gha gu etẹn ni rre Damaskọs mu obọ. Sokpan, ẹ i vbe re ọni ọkpa. “Vbọ ma he kpẹẹ vba, ọ keghi suẹn gha kporhu vbekpa e Jesu vbe avbe sinagọg, ọ na gha tama iran wẹẹ, Jesu ọre Ovbi Osanobua.”​—Iwinna 9:20.

¹⁴ Adeghẹ a ya e Baibol ma ruẹ emwi, sokpan, u ma he dinmwiamẹ, u gha sẹtin ya egbe taa e Sọl ra, ne u zẹ owẹ lele emwi ne u ruẹ vbobọvbobọ ra? Ẹmwata nọ wẹẹ, aro e Sọl sẹ emwi ọyunnuan ne Kristi ru, rhunmwuda ọni, ẹ i mwẹ ọni ma gha rre usun emwi nọ gua ẹre kpa nọ ya fi werriẹ. Sokpan, emwa ọvbehe vbe gha rrọọ ne aro iran sẹ emwi ọyunnuan ne Jesu ru, ni ma tie ẹre ekhuarho. Vbe igiemwi, sirra avbe Farisi eso, ẹre Jesu na mu okpia ọkpa ne obọ ẹre sikuẹn egbe rran; deba ọni, Ivbi e Ju nibun ẹre ọ rẹnrẹn wẹẹ, Jesu huẹn Lazarọs kpaegbe vbe idin. Ọrheyerriọ, vbene a gbe aghẹn, erriọ ẹre aghẹn ye ye, iran nibun ma zẹdẹ rueghe egbe hiehie, uhiẹn, eso vbọ na kue gha gbe Jesu odan. (Mak 3:​1-6; Jọn 12:​9, 10) Sokpan, te Sọl wa lughaẹn, emwi nọ miẹn keghi fi ẹdagbọn rẹn werriẹ. Vbọzẹ ne Sọl na fi werriẹ, vbene iran nikẹre ma na sẹtin ru vberriọ? Rhunmwuda, ọ mu ohan Osanobua sẹ emwa nagbọn, ọ vbe kakabọ gbọyẹmwẹ ye itohan ne Kristi mwẹ ghee ẹre. (Fil 3:8) U gha ya egbe taa e Sọl, emwi rhọkpa i khian da ruẹ obọ yi, ne u ghẹ gha mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu kevbe ne u ghẹ gbegba nọ gha dinmwiamẹ.

15, 16. De emwi ne Sọl ghaa ru vbe uwu avbe sinagọg? De emwi ne Ivbi e Ju ni rre Damaskọs ghi ru?

¹⁵ Vbua yayi wẹẹ ọ khian gha ye emwa hẹ, vbe iran bẹghe Sọl vbe ọ  kporhu vbekpa e Jesu vbe avbe sinagọg? Ẹ i mwẹ nẹ ghẹ kakabọ kpa iran odin, ẹ i mwẹ ne ohu ghẹ vbe mu eso. Iran na gha nọ wẹẹ: “Ọna i re okpia nii, nọ ghaa kpokpo emwa vbe Jerusalẹm, rhunmwuda ne iran na gha so eni Jesu ne irẹn guan kaẹn na ra?” (Iwinna 9:21) Vbe ẹghẹ ne Sọl na gha tama emwa emwi nọ fi irẹn ekhọe werriẹ vbekpa e Jesu, o na “gha fẹko rhan otọ re ọkade ọkade wẹẹ, Jesu ọre Kristi.” (Iwinna 9:22) Sokpan, ẹ i mwẹ vbene a khian rhan otọ emwi sẹ hẹ, ẹ i re emwa hia ẹre ọ khian ye miẹn ọnrẹn yi. Ọ gha ye lọghọ ne emwa ni mu ilele ọghe emwa nagbọn yan uhunmwu, ra ne emwa ni tọn egbe mu ya miẹn ọnrẹn yi. Ọrheyerriọ, e Sọl ma gi egbe wọọ ọre.

¹⁶ Ukpo eha ghi gberra nẹ, Ivbi e Ju ni rre Damaskọs na ye gha gbe Sọl odan, sẹrriọ wẹẹ, vbe okiekie, iran na wa gha hoo ne iran gbe ẹre rua. (Iwinna 9:23; 2 Kọr 11:​32, 33; Gal 1:​13-18) Vbe Sọl ghi rẹn vbekpa uma ne iran so, ọ na loo ẹwaẹn, ọ na kpa hin ẹvbo nii rre; ọ na kue yọ ne iran ya okhuae mu irẹn la ewindo nọ rre egbe ekẹn ọghe ẹvbo nii tuorre. E Luk keghi gie iran ni ru iyobọ ne Sọl ya lẹẹ fe vbe asọn nii zẹvbe “erhuanegbe [Sọl].” (Iwinna 9:25) Vbene Luk ya gie ẹre na rhie ma wẹẹ, emwa eso ni ghaa rre Damaskọs miẹn ikporhu ọghe Sọl yi, iran na do khian erhuanegbe Kristi.

17. (a) De emwi ne emwa nibun ru, vbe a gha kporhu ma iran? (b) De emwi nọ khẹke ne ima ye gha ru? Vbọzẹ?

¹⁷ Vbe u suẹn gha tama ẹgbẹe ruẹ, avbe ọse ruẹ kevbe emwa ọvbehe vbekpa emwi ni maan ne u ruẹ, ẹ i mwẹ u ma gha roro ẹre wẹẹ, emwa hia gha wa miẹn ọnrẹn yi, zẹvbe ne u ya rhan otọ ẹmwata ni rre Baibol ma iran ọkade ọkade. Egbọre eso miẹn ọnrẹn yi, sokpan, nibun ma ru vberriọ. Uhiẹn, egbọre emwa ruẹ eso vbe uwu ẹgbẹe vbe ya eghian so ruẹ. (Mat 10:​32-38) Vbene ọ rhirhi gha ye hẹ, adeghẹ u na ye gha hia vbe odẹ ke odẹ ne u gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne u ya loo Ebe Nọhuanrẹn ya gu emwa zẹ iro, adeghẹ u na vbe gha yin ẹse zẹvbe Ovbi Otu e Kristi, uhiẹn emwa eso ni te gbodan ghee ruẹ sẹtin do fi werriẹ.​—Iwinna 17:2; 1 Pit 2:12; 3:​1, 2, 7.

18, 19. (a) Vbe ẹghẹ ne Banabas na mudia ne Sọl, vbọ ghi sunu? (b) Vbe ima khian ya ya egbe taa e Banabas vbe Sọl hẹ?

¹⁸ Ẹghẹ ne Sọl na la e Jerusalẹm, erhuanegbe Jesu ni rre evba ma wa yayi deghẹ ọ gele khian ọrhuanegbe Jesu nẹ. Ma rẹnrẹn wẹẹ ọni i re ẹmwẹ iran, rhunmwuda aro ọmwa ne Sọl ka gha khin. Sokpan, vbe Banabas ghi so igiẹ yọ wẹẹ, ọrhuanegbe Jesu ẹre Sọl gele khin, avbe ukọ na ghi miẹn ọnrẹn yi, ọ na ghi gu iran gbe ẹghẹ eso vba. (Iwinna 9:​26-28) E Sọl ghaa begbe, sokpan, ọ ma gi ekhue iyẹn nọ maan muẹn. (Rom 1:16) Te irẹn wa gha si agbada vbe unu guan vbe ọ kporhu vbe Jerusalẹm, agharhemiẹn wẹẹ, e Jerusalẹm na ọre ehe ne irẹn na ka suẹn gha zẹ erhuanegbe Jesu Kristi kpokpo. Ivbi e Ju ni rre Jerusalẹm ghi bẹghe ẹre wẹẹ, ọkaolotu ọghe iran kpa sẹ iran rae ya deba Ivbi Otu e Kristi, ohu keghi  kakabọ mu iran sẹrriọ wẹẹ, iran na gha hoo ne iran gbe ẹre rua. Ebe Nọhuanrẹn khare wẹẹ, “Vbe etẹn ghi rẹn ẹmwẹ na, iran na [mu e Sọl] gha rrie Sẹseria, iran na we nọ ke evba gha rrie Tasọs.” (Iwinna 9:30) E Sọl keghi lele adia ọghe Jesu ne iko rhie nẹẹn. E Sọl kevbe etẹn ni rre iko wa miẹn ere vbọ.

¹⁹ Yẹrẹro wẹẹ, te Banabas wa ya ekhọe obọ ẹre ru iyobọ ne Sọl. Ọ vẹ na rẹn wẹẹ, uyinmwẹ esi na ẹre ọ ya iran eva na ni ya ekhọe hia ga e Jehova khian ọse ne kankankan. Zẹvbe ne Banabas ru ẹre, wẹ mu egbe ne u ya gha ru iyobọ ne emwa ọgbọn ni rre uwu iko ra, ne u gha deba iran winna vbe ikporhu, ne u vbe gha ru iyobọ ne iran, ne iran ya gha mwẹ alaghodaro vbe uwu iko ra? U gha wa miẹn ere vbọ ẹsẹse, vbe u gha ru vberriọ. U na gha re ọmwa ọgbọn vbe iko, u gha ya egbe taa e Sọl ra, ne u rhan obọ miẹn ọnrẹn yi deghẹ ọmwa na gha hoo nọ ru iyobọ nuẹn ra? Adeghẹ u na gha lele etẹn ni wẹro winna vbe ikporhu, u ghi do guẹ sayọ vbe odẹ ne u ya kporhu, u ghi gha mwẹ oghọghọ sayọ, u ghi vbe do gha mwẹ avbe ọse ne uwa gha gba gu obọ egbe vbe ẹdagbọn ruẹ hia.

20, 21. De vbene eguọmwadia Osanobua ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ kevbe ni rrọọ vbe ẹghẹ na ya loo ẹghẹ ọfunmwegbe hẹ?

²⁰ Vbe Sọl ghi khian ọmwa iyayi nẹ, vbe ọ ghi vbe miẹn uhunmwu rhie ladian nẹ vbe Jerusalẹm, “egbe keghi rọkhọ iko hia ni rre Judia, e Galili kevbe Sameria.” (Iwinna 9:31) De vbene avbe erhuanegbe ya loo ẹghẹ ọfunmwegbe na hẹ? (2 Tim 4:2) Ebe Nọhuanrẹn khare wẹẹ, “iran keghi digiẹ.” Avbe ukọ kevbe etẹn nikẹre ni sekpe keghi ru iyobọ ne avbe erhuanegbe ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, iran na vbe gha mu asanikaro zẹvbe ne etẹn ni rre iko ya gha “rhie ẹre ma wẹẹ iran mu ohan e Jehova, orhiọn nọhuanrẹn na vbe gha ru iyobọ ne iran.” Vbe igiemwi, e Pita keghi loo ẹghẹ ọfunmwegbe na ya ru iyobọ ne avbe erhuanegbe ni ghaa rre ẹvbo ọkpa na tie ẹre Lida nọ rre Otọ Nọ Rriẹ Ọghe Siarọn. Ẹrhiọn nọ loo ro na keghi ya emwa nibun ni ghaa rre ẹdogbo nii “do ya Enọyaẹnmwa yi.” (Iwinna 9:​32-35) Avbe erhuanegbe ma gi iwinna emwi ọvbehe mu idobo ye iran egbe, sokpan, iran kegha ya ekhọe hia ru iyobọ ne egbe, iran na vbe gha kporhu iyẹn nọ maan. Evba ghi lae miẹn ọre wẹẹ, iko “na gha muan yọ.”

²¹ Vbọ ghi rre odẹ ukpo 1990, Avbe Osẹe Jehova ni rre otọ ẹvbo nibun na vbe do gha rre ẹghẹ ọfunmwegbe. Avbe arriọba ni te ya obọ yẹnyẹn eguọmwadia Osanobua mu otọ keghi de vbe udomwurri, rhunmwuda ọni, vbe otọ eso, avbe arriọba keghi bọzọ ẹre ighẹ awua na te mu ye iwinna ima, sokpan, vbe otọ ọvbehe, iran na wa fan obọ ẹre ne ima fẹfẹfẹ ne ima gha kporhu. Avbe Osẹe Jehova ni re arriaisẹn nibun keghi loo ẹkpotọ nọ kie re na, ya gha kporhu vbe idagbo, emwa nibun na wa vbe miẹn ikporhu na yi.

22. Adeghẹ u na gha rre otọ nai na zẹ etẹn kpokpo, vbua khian ya loo ẹkpotọ nii hẹ?

 ²² Wẹ loo ẹre ẹse ighẹ ẹghẹ ọfunmwegbe ne uwẹ ye ra? Adeghẹ otọ ẹvbo nai na zẹ eguọmwadia Osanobua kpokpo ẹre u ye, Esu gha hoo nọ mu ruẹ rẹrẹ ne u gha khu emwi ewe khian, ne u gha te ya mu ẹmwẹ Arriọba Osanobua karo. (Mat 13:22) Ghẹ gi emwi rhọkpa rhie ruẹ ekhọe hin ugamwẹ Osanobua rre. U ghi gha loo ẹre ẹse ighẹ ẹghẹ ọfunmwegbe ne u mwẹ nian. Gha ghee ẹghẹ ọfunmwegbe na zẹvbe ẹkpotọ ne u gha sẹtin loo ya kporhu iyẹn nọ maan ẹsẹsẹmwẹse kevbe ẹkpotọ ne u gha sẹtin loo ya ru iyobọ ne etẹn ni rre iko ya deziẹn. U ghi yerre wẹẹ, emwi sẹtin fi werriẹ vbe udomwurri.

23, 24. (a) De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe okha ọghe Tabita? (b) De emwi nọ ghi khẹke ne ima ru?

²³ Gia ghee emwi nọ sunu daa ọrhuanegbe ọkpa na tie ẹre Tabita, ra Dọkas. E Jọpa ẹre ọ ghaa ye, ẹvbo nii ma rree gbe ne Lida. Te ọtẹn nokhuo na wa loo ẹghẹ ọghẹe kevbe emwi nọ mwẹ vbe odẹ nọ khẹke; “ọmwa ne obọ ẹse tọlọ, nọ vbe gha ru iyobọ ne ivbiogue” ghaa nọ. Sokpan, vbe udomwurri, emianmwẹ keghi dekun ẹnrẹn, ọ na wu. c Uwu ọghẹe keghi wa si akhiẹ ne etẹn ni ghaa rre Jọpa, katekate ikhuo ni dẹgbẹe ne irẹn ghaa ru ẹse na. E Pita ghi la owa na mu ikun ẹnrẹn yi vbe ẹghẹ ne iran na gha mu egbe khẹ irorinmwi ẹnrẹn, ọ keghi ru emwi ọyunnuan ọkpa, ne ukọ ọghe Jesu Kristi rhọkpa ma he ka ru ẹdẹ. E Pita na ghi na erhunmwu, iyeke ọni, ọ keghi huẹn Tabita kpaegbe! Avbe ikhuo ni dẹgbẹe kevbe erhuanegbe nikẹre i khian sẹtin ghọghọ vbe ẹghẹ ne Pita ya tie iran la owa, iran na werriegbe miẹn e Tabita, ke irẹn kevbe ẹmwẹ ne unu! Ẹ i mwẹ ne emwi nọ sunu na ghẹ rhie igiọdu ne iran, ne iran sẹtin mu egbe khẹ avbe ọlọghọmwa ni rre odaro khẹ iran! Iyẹn ọghe emwi ọyunnuan na keghi “la ehe hia vbe Jọpa, emwa nibun na do ya Enọyaẹnmwa yi.”​—Iwinna 9:​36-42.

²⁴ Ma gha miẹn emwi eva kpataki ruẹ vbe emwi nọ sunu daa e Tabita. (1) Te ẹmwẹ agbọn na mu yo mu rre, ma ma rẹn ẹdẹ nọ gha gbe akhuẹ. Nọnaghiyerriọ, ọ wa khẹke ne ima gi uyinmwẹ ima gha re nọ maan vbe aro Osanobua, vbene ẹkpotọ na ye kie nian. (Asan 7:1) (2) Ẹ i mwẹ ne Jehova ghẹ huẹn emwa ni wulo kpaegbe. E Jehova bẹghe obọ esi ne Tabita ya gha mu emwa, ọ na vbe san rẹn ẹse yọ. Ẹ i khian  mianmian iwinna ne ima winnaẹn, rhunmwuda ọni, ọ gha huẹn ima kpaegbe deghẹ ima na wu, vbene Amagẹdọn te rre. (Hib 6:10) Nọnaghiyerriọ, ọre te ima rre “ẹghẹ nọ wegbe,” ra ẹghẹ ọfunmwegbe ẹre ima ye, gi ima ye gha kporhu iyẹn nọ maan ẹsẹsẹmwẹse vbekpa e Kristi.​—2 Tim 4:2.