Iwinna Avbe Ukọ 7:1-60
7 Sokpan, ogie ohẹn keghi nọ e Stivin wẹẹ: “Erriọ gele nọ ra?”
2 E Stivin keghi wanniẹn wẹẹ: “Iho mwa, etẹn mwẹ kevbe avbe erha mwẹ, wa danmwehọ. Osanobua nọ mwẹ uyi keghi rhiegbe ma Ebraham ne erha ima odede, vbe ẹghẹ nọ ya gha rre Mẹsopotemia, a te miẹn wẹẹ ọ si gha rrie Heran.
3 Ọ na tama rẹn wẹẹ: ‘Kpa hin otọ ruẹ rre, ne u vbe kpa sẹ ẹgbẹe ruẹ rae, ne u gha rrie otọ ne I gha ma ruẹ re.’
4 Ẹre ọ na ghi kpa vbe otọ ọghe Ivbi e Kaldia, ọ na ya yin e Heran. Vbe erhae ghi wu nẹ, Osanobua na we nọ ke evba si gha die ẹvbo ne uwa ghi ye na.
5 A ye ta ena ta na, Osanobua ma mu otọ rhọkpa nẹẹn vbe emwa na vbe ẹghẹ nii, a gha wẹẹ ako kherhe nọ gha viọ owẹ yan nọ, ọ ma mu nẹẹn; sokpan, ọ na yan ma rẹn wẹẹ, otọ na gha khian ọghẹe kevbe ọghe ivbi ẹre,* agharhemiẹn wẹẹ ẹghẹ na kha na, ẹ i mwẹ ọmọ rhọkpa.
6 Yevbesọni, Osanobua keghi tama rẹn wẹẹ, ivbi ẹre* gha ya dia otọ ẹrrẹe ya, emwa ni rre evba ghi ya iran khian eviẹn, iran ghi ru iran khọọ* la ukpo iyisẹn vbe ihe enẹ (400).
7 Osanobua khare wẹẹ, ‘I gha bu ohiẹn ẹvbo nii, ne iran khian na gha re eviẹn. Iyeke ọni, iran ghi ladian vba, iran ghi do gha rhie ugamwẹ nọhuanrẹn mẹ mwa.’
8 “Osanobua na vbe gu ẹre ta ile ọghe arhuẹ. Vbe ọ ghi biẹ Aizik nẹ, ọ na rhuẹ ọre vbe ikpẹdẹ nogie erẹnrẹn. Aizik na biẹ e Jekọb;* e Jekọb na ghi biẹlẹ avbe erha ima odede* ne iweva (12).
9 Avbe erha ima odede na kegha gbọvo e Josẹf, iran na ghi khiẹn ọnrẹn ne Ivbi Igipt. Sokpan, Osanobua na gu ẹre gha rrọọ,
10 ọ na miẹn ọnrẹn fan vbe uwu ọlọghọmwa hia nọ ghaa ye, ọ na vbe ya ẹwaẹn we ẹre. Ọ na vbe ru ẹre ne Fero ne ọba ọghe Igipt gha ya aro nọ maan ghee ẹre. E Fero na ghi zẹ ọre nọ gha gbaroghe otọ Igipt hia, uhiẹn ya sẹ egbe ẹguae ọghẹe* hia.
11 Sokpan, ukhunmwu keghi suẹn gha fi vbe otọ Igipt hia kevbe otọ e Kenan, ẹghẹ nọ wegbe wa gha nọ. Avbe erha ima odede na gha rre ohanmwẹ.
12 E Jekọb ghi họn wẹẹ evbare rre Igipt, ọ na gie avbe erha ima odede gha khian vbe ẹghẹ okaro.
13 Vbe ẹghẹ ne iran ghi ya yo vbe ukpogieva, e Josẹf keghi gie egbe ẹre ma etiọnrẹn; e Fero na ghi do rẹn ẹgbẹe Josẹf.
14 Ẹre Josẹf na ghi gie uhunmwu gie Jekọb ne erhae, ọ na we ne irẹn vbe igiowa ẹre kpa hin otọ e Kenan rre gha die Igipt. Emwa hia ni rre kegha re orhunmwu isẹn i rrọọ vbe iyenẹ (75).
15 Erriọ ẹre Jekọb ghi ya gha rrie otọ Igipt, evba nii ẹre ọ ghi na wu; erriọ ẹre ọ vbe gha ye ne avbe erha ima odede.
16 A na ghi viọ ugboloko iran gha rrie Siẹkẹm, a na ya ree iran ye idin okuta ne Ebraham ya igho esiliva dẹ vbe obọ ivbi e Hemọ ni rre otọ e Siẹkẹm.
17 “Ọ ghi bu ẹghẹ ne Osanobua khian ya mu eyan nọ yan ma Ebraham sẹ, emwa ima ni rre otọ Igipt kegha muan yọ, iran na gha bun.
18 Vbene ẹghẹ ya khian, ọba ọvbehe nọ ma rẹn e Josẹf keghi la ẹkete vbe Igipt.
19 Ọba na kegha mu emwa ima ru, ọ na gha ya obọ yẹnyẹn avbe erha ima mu otọ, ne iran mieke na bizugbe emọ ne iran da biẹlẹ, ne emọ nii mieke na wulo.
20 Vbe uwu ẹghẹ nii ẹre a ya biẹ e Mozis; ọ kegha mose vbe aro Osanobua. A keghi koko ẹre la uki eha vbe owa erhae.
21 Vbe ẹghẹ na ya bizugbe ẹre, ovbi e Fero nokhuo keghi muẹn, ọ na ya koko ẹre zẹvbe ovbi ẹre.
22 Iran keghi ma e Mozis emwi ẹsẹse, nọ mieke na gha mwẹ irẹnmwi ọghe Ivbi Igipt. Ẹmwẹ kegha maan ẹre unu, ọ na vbe gha winna iwinna ni hin usi nibun.
23 “Vbe Mozis ghi sẹ ukpo iyeva (40), ọ keghi zẹ ọre vbe iro wẹẹ, irẹn gha ya miẹn Ivbi Izrẹl ne etiọnrẹn.*
24 Ọ ghi miẹn wẹẹ Ovbi Igipt ọkpa ru Ovbi Izrẹl ọkpa khọọ, ọ na gbinna ne Ovbi Izrẹl nii, ọ na gbe Ovbi Igipt nii rua.
25 Ọ na te gha roro ẹre wẹẹ, etiọnrẹn gha rẹn wẹẹ, te Osanobua khian loo irẹn ya miẹn iran fan, sokpan, iran ma ghee ẹre vberriọ.
26 Vbe ọ ghi sẹ eke ne iran ye vbe ẹdẹ ghi gbe, ọ na do vba Ivbi Izrẹl eva vbe iran gbinna. Ọ na te gha hia nọ bu ẹzọ ne iran, ọ na wẹẹ: ‘Etẹn mwẹ, vbọzẹ ne uwa na gu egbe khọn? Wa ma rẹn wẹẹ etẹn ẹre uwa khin?’
27 Sokpan, nọ ru ogieva ẹre khọọ nọ rrọọ keghi sua e Mozis, ọ na wẹẹ: ‘Gha zẹ ruẹ ne u gha khaevbisẹ yan ima, ne u vbe gha bu ohiẹn ima?
28 Ra, te u hoo ne u gbe mwẹ rua, vbene u vbe gbe Ovbi Igipt nii rua nodẹ?’
29 E Mozis ghi họn ẹmwẹ na, ọ na lẹẹ gha rrie otọ e Midian, ọ na ya gha re ọrriọvbe vbe odọ. Evba nii, ẹre ọ na biẹlẹ emọ ikpia eva.
30 “Ukpo iyeva (40) ghi gberra nẹ, odibosa ọkpa keghi rhiegbe ma rẹn vbe oha* ne erhẹn na gha baa, vbe uwu ato nọ rre ọkpẹn Oke Sainai.
31 Emwi ne Mozis bẹghe na keghi kpa ẹre odin. Ọ ghi we ne irẹn khian sikẹ ọre kherhe, ne irẹn ya ghee emwi nọ sunu, ọ keghi họn urhu e Jehova,* vbe ọ khare wẹẹ:
32 ‘Mẹ ọre Osanobua ọghe avbe erhaa odede, Osanobua ọghe Ebraham, ọghe Aizik kevbe ọghe Jekọb.’ E Mozis na suẹn gha guọ zẹzẹzẹ, ohan ma ghi gi ẹre sikẹ odaro.
33 E Jehova* keghi tama rẹn wẹẹ: ‘Kie ibata nọ rrọ ruẹ owẹ, rhunmwuda, otọ nọhuanrẹn ẹre u mudia yi na.
34 I bẹghe oya ne emwa mwẹ re vbe Igipt, I vbe họn utumwẹ ọghe iran nẹ, te imẹ ghi rre do miẹn iran fan na. U ghi larre nian, ne I gie ruẹ gha rrie Igipt.’
35 Nene Mozis ne Ivbi Izrẹl ma rhan obọ miẹn yi na khin, ne iran nọ rẹn wẹẹ: ‘Gha zẹ ruẹ ne u gha khaevbisẹ yan ima, ne u vbe gha bu ohiẹn ima?’ E Mozis na, ẹre Osanobua gie odibo ẹre bu, odibo nii na rhiegbe ma rẹn vbe oha* ne erhẹn na gha baa. Odibosa nii na tama rẹn wẹẹ, irẹn ẹre Osanobua zẹ nọ ya miẹn Ivbi Izrẹl fan kevbe nọ gha khaevbisẹ yan iran.
36 E Mozis na, ẹre ọ su Ivbi Izrẹl ladian vbe otọ Igipt, ọ winna iwinna ọyunnuan ughughan vbe otọ Igipt, vbe Okun Nọ Baa kevbe uwu ato vbe ọwara ukpo iyeva (40).
37 “E Mozis na, ẹre ọ vbe tama Ivbi Izrẹl wẹẹ: ‘Osanobua gha zẹ akhasẹ nọ yevbe imẹ vbe uwu ẹbu etiẹn uwa, ọ ghi gie ẹre gie uwa.’
38 Irẹn ẹre ọ gu Ivbi Izrẹl gha rrọọ vbe ehe ne iran si egbe koko yi vbe uwu ato, irẹn ẹre ọ gu avbe erha ima odede gha rrọọ, kẹ kevbe odibosa nọ gu ẹre guan vbe uhunmwu Oke Sainai, irẹn ẹre ọ vbe rhan obọ miẹn ọnrẹn yi ighẹ ẹmwẹ Osanobua nẹi fafa, ọ na do tama ima.
39 Sokpan, avbe erha ima odede ma miẹn ẹmwẹ ọnrẹn ye ehọ, iran na sua e Mozis ghee okhiẹ; ọ kegha khọn iran, ne iran werriegbe gha rrie Igipt.
40 Iran na tama Erọn wẹẹ: ‘Do ma amazẹ ne ima, ne ima khian gha ga, nọ gha su ima. Rhunmwuda, ma ma rẹn emwi nọ ru okpia na ighẹ e Mozis, nọ viọ ima ladian vbe otọ Igipt.’
41 Erriọ ẹre iran ghi ya ma ẹbọ nọ yevbe ovbi ẹmila vbe ẹghẹ nii, iran na zọ ese gie ẹre, iran na suẹn gha bọbọ ugie, rhunmwuda emwi ne iran ya obọ iran ma.
42 Osanobua na ghi fi iyeke gbe iran, ọ na gi iran gha ga avbe orhọnmwẹ ni rre orere iso,* zẹvbe na gbẹn ọnrẹn ye ebe avbe Akhasẹ wẹẹ: ‘Wa ne Ivbi Izrẹl, ẹ i re imẹ ẹre uwa ghaa zọ ese gie vbe uwu ukpo iyeva (40) ne uwa gbe vbe uwu ato; ra, te uwa roro ighẹ imẹ nọ ra?
43 Sokpan, ibọkpọ ọghe Molọk kevbe amazẹ orhọnmwẹ ọghe ẹbọ na tie ẹre Rifan ẹre uwa ghaa dada khian; amazẹ ne uwa ya obọ ma, wa na gha gae. Rhunmwuda ọni, I gha ru ẹre na munọ uwa, a ghi viọ uwa gha rrie ehe nọ rree sẹ e Babilọn.’
44 “Avbe erha ima odede kegha mwẹ ibọkpọ vbe uwu ato, nọ ghaa re osẹ nọ rhie ẹre ma wẹẹ Osanobua gu iran rre evba.* Te Mozis wa bọ ibọkpọ nii zẹvbe ne Osanobua wa ya muẹn ma rẹn vbe ọ gu ẹre guan.
45 Ọ ghi kpẹẹ fua, avbe erha ima odede keghi mu ibọkpọ nii, ne avbe erha iran sẹrae ye iran otọ, iran keghi dada ẹre lele Jọsua la otọ ne avbe agbẹnvbo ọvbehe te ye. Sirra avbe erha ima odede ẹre Osanobua na khulo avbe agbẹnvbo nii hin otọ nii rre. Evba nii ẹre ibọkpọ nii ghi gha ye, ọ te ya sẹ ẹghẹ e Devid.
46 Ẹmwẹ e Devid kegha yẹẹ Osanobua. Ọ na ghi rinmwian Osanobua nọ mu uyi nii ye irẹn egbe, ne irẹn ya bọ owa ne Osanobua ọghe Jekọb.
47 Sokpan, e Sọlomọn ẹre ọ ghi do bọ owa nẹẹn.
48 Vbọrhirhighayehẹ, ẹ i re owa ne emwa nagbọn ya obọ bọ, ẹre Osanobua Nọ Yo Sẹ dia, zẹvbe ne akhasẹ ọghẹe khare, nọ na wẹẹ:
49 ‘E Jehova* khare wẹẹ, ẹrinmwi ọre ẹkete mwẹ, uhunmwu otagbọn ọre ukhuerhe* ne I viọ owẹ yan. Vbọ khun owa ne uwa gha bọ mẹ? De ehe ne I na hẹwẹ yi?
50 Ẹ i re obọ mwẹ ẹre I ya yi avbe emwi na hia ra?’
51 “Wa ni ze vbe udu, ni rri vbe ekhọe kevbe ni yin ehọ,* ẹghẹ hia ẹre uwa ya gbodan ghee orhiọn nọhuanrẹn; emwi ne avbe erha uwa odede ru, ẹre uwa vbe ru.
52 De ne avbe erha uwa odede ma zẹ kpokpo vbọ, vbe uwu avbe akhasẹ Osanobua? Uhiẹn, iran na kue gbele iran ni tae yotọ wẹẹ, ọmwa ata nii dee. Ọmwa nii ẹre uwa ghi ya dẹ, wa na vbe gbe ẹre rua.
53 Wa na la obọ avbe odibosa yi Uhi na, sokpan, wa ma yae ru emwi.”
54 Iran ghi wa họn ẹmwẹ na, ohu keghi mu iran ẹsẹse, iran na suẹn gha rri akọn zẹvbe ne iran ya ghee ẹre.
55 Sokpan, e Stivin keghi vuọn ne orhiọn nọhuanrẹn, ọ na tọn aro mu ghee ẹrinmwi; ọ keghi bẹghe uyi ọghe Osanobua, ọ na vbe bẹghe Jesu, vbe ọ mudia ye obọ erha ọmwa Osanobua.
56 Ọ na kha wẹẹ: “Wa ghee oo! I bẹghe ẹrinmwi vbọ kie yotọ, I vbe bẹghe Ovbi ọmwa vbe ọ mudia ye obọ erha ọmwa Osanobua.”
57 Ẹre iran na suẹn gha go, iran na viọ obọ khiọ ehọ, iran hia na vẹ rhu ẹre.
58 Iran ghi si ẹre ladian hin orere ẹvbo rre nẹ, iran na suẹn gha filo okuta gbe ẹre. Emwa ni do sẹ osẹ gbe ẹre, keghi kie ẹwu ne iran yọ ke odukhunmwu, iran na viọ ọre ye akharha igbama ọkpa na tie ẹre Sọl.
59 Vbe iran ghi filo okuta gbe Stivin, ọ na kha wẹẹ: “Enọyaẹnmwa e Jesu, lahọ, I mu arrọọ mwẹ yọ ruẹ obọ.”*
60 Ẹre ọ na ghi fan fi iguẹ, ọ na tu ladian wẹẹ: “E Jehova,* lahọ, ghẹ ka orukhọ na ye iran urhu.” Ọ ghi ta ẹmwẹ na nẹ, ọ na wu.*
Avbe Futnot
^ Vbe Grik, “ikpẹ ọghẹe.”
^ Vbe Grik, “ikpẹ ọghẹe.”
^ Ra “ya obọ dan mu iran.”
^ Ọ sẹtin vbe gha re, “Erriọ ẹre Aizik vbe ru e Jekọb.”
^ Ra “ọkaẹgbẹe ọghe ima.”
^ Ra “igiowa ẹre.”
^ Ra “irẹn gha ya ghee vbene Ivbi Izrẹl ne etiọnrẹn ye hẹ.”
^ Ra “oha igban.”
^ Ya ghee Apẹndis A5.
^ Ya ghee Apẹndis A5.
^ Ra “oha igban.”
^ Ra “emwi ughughan ni rre orere iso.”
^ Ra “kegha mwẹ ibọkpọ ọghe osẹ vbe uwu ato.”
^ Ya ghee Apẹndis A5.
^ Ọni ọre, ovbi aga na viọ owẹ yan.
^ Vbe Grik, “na ma rhuẹ vbe ekhọe kevbe ehọ.”
^ Ra “miẹn orhiọn mwẹ yi.”
^ Ya ghee Apẹndis A5.
^ Ra “ọ na vbiẹ vbe uwu.”
