1, 2. Tɔɔrɔ sugu jumɛnw de bɛ mɔgɔw da la bi, ani o tɔɔrɔw ye mɔgɔ caman bila k’u yɛrɛ ɲininka ɲininkali jumɛnw na?

KƐLƐ juguba dɔ kɛlen kɔfɛ jamana dɔ la, kɛlɛ tun bɛ yɔrɔ min na, muso ni den ba caman de fagara. O mɔgɔw bɛɛ suw donna dingɛba kelen kɔnɔ. Kuruwa fitinin caman kɛra ka o yɔrɔ lamini. A tun sɛbɛnnen bɛ o kuruwa kelen-kelen bɛɛ kan ko: “Mun na?” Tuma dɔ la, o ye ɲininkali ye min bɛ mɔgɔw dusukasi, dusukasi min ka bon kosɛbɛ. Ni kɛlɛ ni kasaara kɛra, walima ni u banana, walima ni u diyanyemɔgɔ dɔ sara, k’a sɔrɔ u diyanyemɔgɔw ma fosi kɛ, ni u ka duw cira, walima ni sira wɛrɛw fɛ tɔɔrɔw lasera u ma minnu ka bon fo a tɛ se ka fɔ, mɔgɔw bɛ u yɛrɛ ɲininka o la ni ɲɛnasisi ye. U b’a fɛ k’a dɔn mun na o bɔnɛ sugu binna u kan.

² Mun na Ala y’a to tɔɔrɔ ka kɛ? Ni Ala ye sebɛɛtigi ye ani ni kanuya ni hakilitigiya b’a la ani ni a tilennen don, mun na dugukolo falen bɛ juguya ni tilenbaliya la? Yala i delila k’i yɛrɛ ɲininka o kow la wa?

3, 4. (a) Mun b’a jira ko ka i yɛrɛ ɲininka mun na Ala y’a to tɔɔrɔ ka kɛ, o tɛ baasi ye? (b) Jehova dusukunnata ye mun ye ka ɲɛsin juguya ni tɔɔrɔko ma?

³ Ni mɔgɔ b’a yɛrɛ ɲininka mun na Ala y’a to tɔɔrɔ ka kɛ, yala o ye baasi ye wa? Dɔw bɛ siran k’u yɛrɛ ɲininka o ko suguw la walisa o kɔrɔ kana kɛ ko u ye mɔgɔw ye minnu ka dannaya man bon walima ko u ye mɔgɔw ye minnu bɛ bonyabaliya jira Ala fan fɛ. Nka, n’i bɛ Bibulu kalan, i bɛna a ye ko  mɔgɔ minnu tun ye alaɲɛsiranbagaw ni kantigiw ye Ala fan fɛ, olu ye u yɛrɛ ɲininka o ko suguw la. Misali la, kira Habakuk ye Jehova ɲininka ko: “Mun na i bɛ tilenbaliya jira ne la ka kɛ tilenbaliya seere ye? Tɔɔrɔ kow ni fariya kow dagalen bɛ ne da la. Kɛlɛ kow bɛ pɛrɛn, sɔsɔli bɛ wuli fan bɛɛ.”—Habakuk 1:3.

⁴ Yala Jehova ye kira Habakuk kɔrɔfɔ bawo a ye o ɲininkali suguw kɛ wa? Ayi, nka a ye ko wɛrɛ de kɛ. Habakuk y’o kuma minnu fɔ a ka kɔnɔnajɛya kɔnɔ, Ala y’a to o kumaw ka sɛbɛn Bibulu kɔnɔ. Ala y’a dɛmɛ fana a ka faamuyali jɛlen sɔrɔ kosɛbɛ o ko la, ka a ka dannaya barika bonya. Jehova b’a fɛ ka o ko ɲɔgɔn de kɛ i ye. I kana ɲinɛ ko Bibulu b’a fɔ ko “a bɛ a janto aw la.” (1 Piɛrɛ 5:7) Ala bɛ juguya koniya ani juguya bɛ na ni tɔɔrɔ minnu ye, a bɛ olu bɛɛ lajɛlen koniya ka tɛmɛ hadamadenw sifaya bɛɛ kan. (Esayi 55:8, 9) Ni a bɛ o cogo la, mun dun kosɔn tɔɔrɔ ka bon nin cogo la diɲɛ kɔnɔ?

5. Kun jumɛnw dira tuma caman na hadamaden ka tɔɔrɔko la? Nka, Bibulu bɛ mun de fɔ?

⁵ Diinɛ caman kɔnɔmɔgɔw taara u ka diinɛ ɲɛmɔgɔw ni u ka diinɛ karamɔgɔw ma k’u ɲininka mun na tɔɔrɔ ka bon nin cogo la diɲɛ kɔnɔ. Tuma caman na, u ka jaabi kɛra ko Ala sago don. U y’a fɔ fana ko o ko tun bɛna kɛ, kasaaraw sen bɛ o kow  la, Ala de ye olu bɛɛ latigɛ a mɛnna. A fɔra mɔgɔ caman ye ko Ala ka siraw tɛ se ka dɔn, walima ko Ala de bɛ saya lase mɔgɔw ma, hali denmisɛnninw ma, walisa o denmisɛnninw ka kɛ sankolo la ale kɛrɛ fɛ. Nka, i ko an y’a ye ka tɛmɛ cogo min na, Jehova Ala tɛ kojugu sababu ye abada. Bibulu b’a fɔ ko: “Ala ni kojugukɛlaw cɛ ka jan, Sebaayabɛɛtigi ni tilenbaliya cɛ ka jan.”—Job 34:10.

6. Mun na mɔgɔ caman bɛ fili ka Ala jalaki k’ale de ye tɔɔrɔ ko bɛɛ sababu ye diɲɛ kɔnɔ?

⁶ Yala i b’a dɔn mun na mɔgɔ caman bɛ fili ka Ala jalaki k’ale de ye tɔɔrɔko bɛɛ sababu ye diɲɛ kɔnɔ wa? Tuma caman na, u bɛ Sebaayabɛɛtigi Ala jalaki bawo olu fɛ, ale de ye nin diɲɛ kuntigi ye. U tɛ tiɲɛ dɔ dɔn min ka nɔgɔn, nka ni a nafa ka bon, ni Bibulu bɛ o fɔ. O tiɲɛ ye ko nin diɲɛ kuntigi yɛrɛ-yɛrɛ ye Sitanɛ-Sendonbaga de ye. I ye o kalan nin gafe Tilayɔrɔba 3nan na.

7, 8. (a) Diɲɛ bɛ a kuntigi jogo jira cogo jumɛn na? (b) Hadamaden ka dafabaliya ani “waati ni ko cunnen bɛ bɛɛ sɔrɔ” minkɛ, o bɛ se ka na ni tɔɔrɔ ye mɔgɔw ma cogo jumɛn na?

⁷ Bibulu b’a fɔ k’a jɛya ko: “Diɲɛ bɛɛ bɛ Sitanɛ fanga kɔrɔ.” (1 Yuhana 5:19) N’i miirila o la, yala o kuma jɛlen tɛ wa? Mɛlɛkɛ jugu min bɛ “dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ lafili,” nin diɲɛ bɛ o jogo de jira. (Jirali 12:9) Sitanɛ ye koniyali ni lafilili ani nijuguya de ye. O kosɔn, diɲɛ min bɛ a ka fanga kɔrɔ, o falen don koniyali ni lafilili ani nijuguya la. Kun minnu na tɔɔrɔ ka bon diɲɛ kɔnɔ nin cogo la, olu dɔ la kelen de ye o ye.

⁸ Kun filanan min na tɔɔrɔ ka bon nin cogo la diɲɛ kɔnɔ, o ye ko hadamadenw kɛra mɔgɔ dafabaliw ni jurumutɔw ye kabini murutili min kɛra Edɛn nakɔ kɔnɔ. O ko ɲɛfɔra nin gafe Tilayɔrɔba 3nan na. Hadamaden jurumutɔw ka teli ka kɛlɛ kɛ kuntigiya kama, wa o bɛ laban kɛlɛw la ani mɔgɔ dɔw tɔɔrɔli la. (Waajulikɛla 4:1; 8:9) Kun sabanan min na tɔɔrɔ ka bon diɲɛ kɔnɔ, o ye ko “Waati ni ko cunnen bɛ bɛɛ sɔrɔ.” (Waajulikɛla 9:11, NW) An bɛ diɲɛ de kɔnɔ min kuntigi tɛ Jehova ye walisa a k’an lakana. O la sa, mɔgɔw bɛ se ka bɔnɛ sɔrɔ k’a sababu kɛ u tun bɛ yɔrɔ jugu la ani waati la fana min tun bɛnnen tɛ.

9. Mun na an bɛ se ka da a la ko kun ɲɛnama bɛ Jehova bolo n’o kosɔn a y’a to tɔɔrɔ ka kɛ?

 ⁹ K’a dɔn ko Ala tɛ tɔɔrɔ sababu ye, o b’an hakili sigi. A tɛ kɛlɛw, kojugu ani mɔgɔ tɔɔrɔ sababu ye. Kasaara minnu bɛ kɛ i n’a fɔ dugukoloyɛrɛyɛrɛw ani o ɲɔgɔnnaw, ni o kow ye ɲankata lase mɔgɔw ma, a tɛ olu fana sababu ye. O n’a ta bɛɛ, an mago bɛ k’a dɔn kun min na Jehova y’a to nin tɔɔrɔw bɛɛ ka kɛ. Ni a ye sebaayabɛɛtigi ye, se b’a ye ka tɔɔrɔ ban. Nka, mun dun y’a to a t’a ka setigiya kɛ ka tɔɔrɔ ban? An bɛ kanubaga Ala min dɔn, kun ɲɛnama ka kan ka sɔrɔ a bolo n’o kosɔn a y’a to tɔɔrɔ ka kɛ.—1 Yuhana 4:8.

10. Sitanɛ ye mun de sɔsɔ? A ye o sɔsɔ cogo jumɛn na?

¹⁰ Walisa k’a dɔn kun min na Ala y’a to tɔɔrɔ ka kɛ, fo an ka na waati la tɔɔrɔ daminɛna min na. Tuma min na Sitanɛ ye Hadama ni Hawa su u ka Jehova kan bila, koɲɛba dɔ wulila. Sitanɛ ma siga don Jehova ka fanga la. Sitanɛ yɛrɛ b’a dɔn ko dan tɛ Jehova ka fanga la. K’a fɔ ko Jehova de ka kan ka mara kɛ, a ye o de sɔsɔ. Sitanɛ kɛlen ka Ala kɛ nkalontigɛla ye min b’a ka mɔgɔ maralenw jɛn fɛn ɲumanw na, Sitanɛ ye Jehova kɛ masakɛjugu ye. (Jenɛse 3:2-5) Sitanɛ ye hadamadenw bila k’a miiri ko a tun bɛna fisaya u ma kosɛbɛ ni Ala tun tɛ ka u mara. O cogo la, Sitanɛ ye Jehova ka masabaya kɛlɛ, n’o ye ko Jehova de ka kan ka mara kɛ.

11. Mun na Jehova ma mɔgɔ murutilenw halaki dɔrɔn Eden nakɔ kɔnɔ?

¹¹ Hadama ni Hawa murutira Jehova ma. U ye min kɛ, o kɔrɔ tun ye k’a fɔ ko: ‘An mago tɛ Jehova ka kuntigiya la. An yɛrɛ bɛ se k’a latigɛ an yɛrɛ ye ko min ka ɲi ani ko min man ɲi.’ Jehova tun bɛna se ka o ko ɲɛnabɔ cogo jumɛn na? Cogo kelen jumɛn de la Jehova tun bɛna se k’a jira a ka danfɛn hakilimaalamaw bɛɛ la ko nin danfɛn murutilenw tun jo t’a la, ko tiɲɛ na ale ka ko kɛcogo de ka fisa hadamadenw ma ni ko kɛcogo tɔw bɛɛ ye? Mɔgɔ dɔw bɛ se k’a fɔ ko Ala tun ka kan dɔrɔn ka o danfɛn murutilenw faga, ka dɔ wɛrɛw da. Nka, Jehova  tun y’a jira ko a sagonata ye ko dugukolo ka fa Hadama ni Hawa de bɔsɔnw la. A tun b’a fɛ Hadama ni Hawa bɔsɔnw de ka ɲɛnamaya kɛ alijinɛ kɔnɔ dugukolo kan yan. (Jenɛse 1:28) Jehova bɛ a sagonata tiimɛ tuma bɛɛ. (Esayi 55:10, 11) Ka fara o kan, ni Jehova tun ye mɔgɔ murutilenw halaki Edɛn nakɔ kɔnɔ, o tun tɛna koɲɛ ɲɛnabɔ min tun wulila walisa k’a dɔn ni Jehova de ka kan ka mara kɛ.

12, 13. Kun min na Jehova y’a to Sitanɛ ka kɛ nin diɲɛ kuntigi ye ani kun min na a y’a to hadamadenw ka u yɛrɛ mara, misali dɔ di o kan.

¹² An ka misali dɔ ta. A ka kɛ ko lakɔli karamɔgɔ dɔ y’a jira a ka lakɔlidenw na jate gɛlɛn dɔ bɛ kɛ cogo min na. Lakɔliden dɔ min hakili ka di, nka ni a murutilen don, o y’a fɔ ko lakɔli karamɔgɔ ka jate kɛcogo man ɲi, ko a tɛ se fosi la. O lakɔliden kelen y’i balan ko ale b’a dɔn o jate gɛlɛn bɛ se ka kɛ cogo bɛɛ la fisama min na. Lakɔliden dɔw bolo, a jo don. Olu fana nana muruti. Lakɔli karamɔgɔ ka kan ka mun kɛ? Ni a ye lakɔliden murutilenw gɛn ka bɔ klasi kɔnɔ, o bɛna mun kɛ lakɔliden tɔw la? Yala u tɛna miiri ko u kalandenɲɔgɔn ani minnu farala a kan, olu jo don wa? O ko bɛ se k’a to lakɔliden tɔw bɛɛ bɛ bonya bɔ lakɔli karamɔgɔ kan, ka miiri ko a siranna lakɔliden kana  a jira ko a jo tɛ. Nka, lakɔli karamɔgɔ bɛ se fana k’a to lakɔliden murutilen k’a jira klasi kɔnɔmɔgɔw la a bɛna o jate kɛ cogo min na.

¹³ Jehova y’a kɛ i ko karamɔgɔ y’a kɛ cogo min na. I kana ɲinɛ ko mɔgɔ minnu murutira Edɛn nakɔ kɔnɔ, olu dɔrɔn ka ko tun tɛ. Mɛlɛkɛ miliyɔn caman tun bɛ ka o ko filɛ. (Job 38:7; Daniɛl 7:10) Jehova ye o murutiliko ɲɛnabɔ cogo min na, o ye koba kɛ o mɛlɛkɛ ninnu na ani kɔfɛ, danfɛn hakilimaalama bɛɛ la. O la sa, Jehova ye mun kɛ? A y’a to Sitanɛ k’a jira a bɛna mara kɛ hadamadenw kunna cogo min na. Ala y’a to fana hadamadenw k’u yɛrɛ mara Sitanɛ ka kuntigiya kɔrɔ.

14. Jehova y’a latigɛ minkɛ ka hadamadenw to u ka u yɛrɛ mara, nafa jumɛn tun bɛna bɔ o la?

¹⁴ Ni an seginna ka na an ka misali la, lakɔli karamɔgɔ b’a dɔn ko lakɔliden murutilen ni lakɔliden minnu tugura a kɔ, olu tun jo tɛ. Nka, a tun b’a dɔn fana ko ni a y’a to u bɛ min miiri u ka se k’a ɲini k’o jira, o bɛna klasi kɔnɔmɔgɔw bɛɛ lajɛlen nafa. Ni lakɔliden murutilenw ma se k’o kɛ, lakɔliden minnu bɛ tiɲɛ fɛ, olu bɛna a ye ko lakɔli karamɔgɔ kelenpe dɔrɔn de bɛ se ka klasi kɔnɔmɔgɔw ɲɛminɛ. O kɔfɛ, ni lakɔli karamɔgɔ ye lakɔliden murutilenw bɛɛ gɛn, klasi kɔnɔmɔgɔw bɛna a faamu kun min na a ye o kɛ. O cogo kelen na, Jehova b’a dɔn ko ni a ye Sitanɛ ni Hadama ni Hawa to yen u ka se k’a jira u bɛ se ka min kɛ ni ale tɛ, o tun bɛna mɔgɔ kɔnɔnajɛlenw bɛɛ ni mɛlɛkɛw dɛmɛ u k’a ye ko Sitanɛ ni mɔgɔ murutilenw bɛɛ kɛɲɛna pewu ani ko hadamadenw tɛ se ka u yɛrɛ mara. U bɛna nin tiɲɛ faamu min dɔnniya nafa ka bon kosɛbɛ i n’a fɔ Jeremi tun ye o faamu cogo min na a mɛnna. O ye ko: “O Jehova, ne y’a dɔn ko mɔgɔ ka sira tɛ a yɛrɛ bolo. Mɔgɔ min bɛ taama, o tɛ se ka a yɛrɛ sen da yɔrɔ ko ɲɛnabɔ.”—Jeremi 10:23, BS.

15, 16. (a) Mun na Jehova y’a to tɔɔrɔ ka kɛ fo ka mɛn nin cogo la? (b) Mun na Jehova tɛ kow bali i n’a fɔ kojugubaw?

¹⁵ Nka, mun na Jehova y’a to tɔɔrɔ ka kɛ fo ka mɛn nin cogo la? Mun na a ma kojuguw bali? An ka misali kɔnɔna na, fɛn fila bɛ yen lakɔli karamɔgɔ tun tɛna minnu kɛ. An ka o fɛnw lajɛ. A fɔlɔ ye ko lakɔli karamɔgɔ tun tɛna lakɔliden bali ka a ka daliluw jira. A filanan ye ko lakɔli karamɔgɔ tun tɛna lakɔliden dɛmɛ a ka ɲɛfɔliw la. O cogo kelen na fana, fɛn fila tun bɛ yen Jehova tun tɛna fosi to o k’a bila ka o fɛnw kɛ. O fɛn fɔlɔ ye ko a ma Sitanɛ bali ale ni minnu taara a fan fɛ, u k’a ɲini k’a jira ko u jo don. O kosɔn, fo Ala tun k’a to waati ka tɛmɛ. San ba caman de tɛmɛna hadamadenw ka tariku kɔnɔ, ni olu y’a to hadamadenw ye u yɛrɛ mara cogo caman fɛ walima u ye hadamaden gofɛrɛnaman sugu caman lajɛ. U ye ɲɛtaa sɔrɔ dɔnniya sira la ani ko wɛrɛw la, nka tilenbaliya, faantanya, kojugu ani kɛlɛw juguyara ka taa a fɛ. A jirala sisan kɔni ko hadamaden ka yɛrɛ-mara ma ɲɛ a bolo.

¹⁶ A filanan ye ko Jehova ma Sitanɛ dɛmɛ ka nin diɲɛ in mara. Misali la, ni Ala tun ye kojugubaw bali, yala tiɲɛ na a tun tɛna mɔgɔ murutilenw dɛmɛ u ka ko la wa? Yala Ala tun tɛna mɔgɔw bila ka miiri ko hadamadenw bɛ se ka u yɛrɛ mara k’a sɔrɔ bɔnɛ ma bɔ o la wa? Ni Jehova tun ye o ko sugu kɛ, a sen tun bɛna sɔrɔ nkalon la. ‘Ala dun tɛ se ka nkalon tigɛ.’—Heburuw 6:18.

17, 18. Tɔɔrɔ minnu bɔra hadamadenw ka mara la ani minnu bɔra Sitanɛ ka walew la, Jehova bɛna mun kɛ o tɔɔrɔkow bɛɛ la?

¹⁷ Bɔnɛko minnu bɛɛ bɔra murutili la Ala kama, n’o murutili kɛra a mɛnna, o kow dun bɛna kɛ cogo di? An ka kan k’a to an hakili la ko Jehova ye sebaaya bɛɛ tigi ye. O la sa, hadamadenw ye tɔɔrɔ minnu bɛɛ sɔrɔ, Jehovah bɛ se k’olu labɛn, wa a bɛna o kɛ. I ko an y’a ye ka tɛmɛ cogo min na, hadamadenw ye tiɲɛni minnu lase dugukolo ma, Ala bɛna o tiɲɛniw bɛɛ labɛn ka dugukolo yɛlɛma k’a kɛ alijinɛ ye. Tɔɔrɔ minnu sɔrɔla jurumu sababu fɛ, o bɛɛ bɛna bɔ yen ka da an ka dannaya kan Yesu ka kunmabɔ saraka la. Saya ye fagaliba min lase mɔgɔw ma, olu bɛɛ bɛna ban lakununni sababu fɛ. O la sa, Ala bɛna Yesu kɛ baarakɛminɛn ye walisa ka “Sitanɛ ka kɛwalew tiɲɛ.” (1 Yuhana 3:8) Jehova bɛna o ko bɛɛ kɛ waati bɛnnen na tigitigi. An  bɛ se ka nisɔndiya ko a ma kɔn ka o kɛ, bawo a ka muɲuni y’a to an sera ka tiɲɛ dɔn ani ka a bato. (2 Piɛrɛ 3:9, 10) Yan ni o don cɛ, Ala bɛ batobaga sɛbɛw ɲini na ni timinandiyaba ye. Tɔɔrɔ sugu o sugu bɛ se ka se u ma nin diɲɛ ɲagaminnen kɔnɔ, a bɛ u dɛmɛ fana walisa u ka se ka olu bɛɛ kun.—Yuhana 4:23; 1 Kɔrɛntekaw 10:13.

¹⁸ Dɔw bɛ se ka u yɛrɛ ɲininka ko: Ni Ala tun ye Hadama ni Hawa da cogo la min b’a to u tun kana se ka muruti a ma, yala o tun tɛna kɛ sababu ye ka nin tɔɔrɔ bɛɛ bali wa? Walisa ka o ɲininkali jaabi, i ka kan ka i hakili to nilifɛn ɲumanba dɔ la Jehova ye o min di i ma.

19. Jehovah ye nilifɛn nafamaba jumɛn kɛ an ye? Mun na o ka kan ka kɛ koba ye an bolo?

¹⁹ I ko a tun ɲɛfɔra cogo min na Tilayɔrɔba 5nan na, Hadamadenw dara walasa u ka ko sugandi u yɛrɛ ye. E yɛrɛ fɛ, yala o ye nilifɛn ye min nafa ka bon tiɲɛ na wa? Ala ye baganw da minnu ka ca fo u hakɛ dɔnnen tɛ. U hakilintanlama de bɛ kow kɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la, bawo u tɛ se ka kojugu ni koɲuman latigɛ. Mɔgɔ ye masin dɔw dilan minnu bɛ se ka bɔ u nɔ na, nka o masinw ka ci kelen-kelen bɛɛ donnen bɛ u la. Yala a tun bɛna diya an ye ni Ala tun y’an da o cogo la wa? Ayi. An nisɔjiyalen don ka se k’an ka kow sugandi an yɛrɛ ye, i n’a fɔ an b’a fɛ ka kɛ mɔgɔ sugu min ye, an b’a fɛ ka tugu sira min kɔ an ka diɲɛlatigɛ la walima an bɛ teriya don ni mɔgɔ sugu minnu ye ani o ko ɲɔgɔnna caman wɛrɛw. Ka se ka kow kɛ i ko a ka di an ye cogo min na fo ka se hakɛ dɔ ma, o ka di an ye tiɲɛ na, wa Ala b’a fɛ an ka o se de sɔrɔ.

20, 21. Se min bɛ an ye walisa an yɛrɛ k’a sugandi an b’a fɛ ka min kɛ, ni Jehova ye o se di an ma, an bɛ se ka baara bɛɛ la nafama kɛ ni o ye cogo jumɛn na? Mun na o de ka kan ka kɛ an ŋaniya ye?

 ²⁰ Jehova tɛ nafa don bato la min bɛ kɛ diyagoya la. (2 Kɔrɛntekaw 9:7) An ka misali dɔ ta. Mun de bɛna diya kosɛbɛ bangebaga ye: Den k’a ka waleɲumandɔn jira katuguni a diyagoyara ka o kɛ, walima den k’a bɔ a yɛrɛ dusukun na ten ka o fɔ a bangebaga ye? O la sa, a nafa ka bon i ka miiri nin na: Se min bɛ i ye walisa e yɛrɛ k’a sugandi i b’a fɛ ka min kɛ, ni Jehova ye o se di i ma, i bɛna baara kɛ ni o ye cogo jumɛn na? Sitanɛ ni Hadama ni Hawa ye baara jugumanba de kɛ n’o ye, mɔgɔ tun ma sigi ni min ye. U banna Jehova Ala la. E dun? I bɛna baara sugu jumɛn kɛ ni o se ye?

²¹ Cogo b’i bolo ka baara bɛɛ la ɲuman kɛ ni o nilifɛn ɲumanba ye min ye ka ko sugandi i yɛrɛ ye. I bɛ se ka fara mɔgɔ miliyɔn caman kan minnu y’a sugandi ka kɛ Jehova fan fɛ walima minnu y’a sugandi ka Jehova ka ko kɔkɔrɔdon. U ye Ala nisɔndiya bawo u ye u ta kɛ k’a jira ko Sitanɛ ye nkalontigɛla ye, ani ko a ka kuntigiya tiɲɛniko maloya boɲɛna. (Ntalenw 27:11) E fana bɛ se ka o ɲɔgɔn kɛ, n’i b’a latigɛ ka sira ɲuman ta i ka diɲɛlatigɛ kɔnɔ. O bɛna ɲɛfɔ tilayɔrɔba nata la.