Bibulu b’a fɔ ko Sitanɛ “bɛ dugukolo bɛɛ lafili.” (Jirali 12:9) Sitanɛ n’a ka jinɛw t’a fɛ an ka da Ala ka Kuma la min ye Bibulu ye. U b’a ɲini k’a don mɔgɔw kun ma ko furew ɲɛnama don yɔrɔ dɔ la, fɛn hakililamaw sigiyɔrɔ la. An k’a lajɛ u b’o kɛ cogo min na.

Diinɛ caman b’a fɔ ko ni bɛ mɔgɔ la, ni min bɛ taa fɛn hakililamaw sigiyɔrɔ la, farikolo salen kɔfɛ. U b’a fɔ ko farikolo bɛ sa, nka ko ni tɛ sa. Ka fara o kan, u b’a fɔ ko ni tɛ se ka sa, k’a sabali don.

Nka, o tɛ Ala ka Kuma kalansira ye. Bibulu b’a jira ko ni ye mɔgɔ de ye. Fɛn tɛ min bɛ mɔgɔ kɔnɔ. Misali la, Hadama dali ko la, Bibulu b’a fɔ ko: “Jehowa Ala ye mɔgɔ dilan ka bɔ dugukolo buguri la, ka tila ka ɲɛnamaya ninakili fiyɛ a nunwow kɔnɔ, o la mɔgɔ kɛra ni ɲɛnama ye.” (Jenɛse 2:7, NW). O la sa, ni ma di Hadama ma; ale de tun ye ni ye.

 Baganw fana bɛ wele ko niw.—Jenɛse 1:20, 21, 24, 30, NW.

Ikomi “ni” ye Bibulu daɲɛ ye min kɔrɔ ye mɔgɔ yɛrɛbakun ye, k’a kalan ko niw bɛ se ka sa, ani k’u bɛ sa, o man kan ka bala an na. Sɛbɛnniw b’a fɔ ko:

• “Ni min bɛ jurumu kɛ, o de na sa.”—Ezekiɛl 18:4, NW

• “Sansɔn ko: ‘Ne ni ani Filistikaw ka sa ɲɔgɔn fɛ.’”—Kiritigɛlaw 16:30, NW

• “A dagalen bɛ ka koɲuman kɛ lafiɲɛ don na wa, walima ka kojugu kɛ? Ka ni dɔ kisi wa walima k’a faga?”—Marka 3:4, NW.

Tɛmɛsira wɛrɛw b’a jira ko niw bɛ se ka halaki (Jenɛse 17:14, NW), ka faga npan fɛ (Josue 10:37, NW), a ninakili bɛ se ka degun (Job 7:15, NW) ani k’a bɛ se ka to ji la (Jonasi 2:6). O la sa, ni bɛ sa.

N’i ye Bibulu kalan a kun n’a kun, i tɛna “ni sabali” kumasen sɔrɔ a kɔnɔ abada. Hadamaden ni tɛ fɛn hakililama ye. Ni sabali kalansira tɛ Bibulu ta ye. Sitanɛ n’a ka jinɛw ka kalansira don. Jehowa bɛ diinɛw ka nkalon bɛɛ koniya.—Ntalenw 6:16-19; 1 Timote 4:1, 2.

Sitanɛ bɛ mɔgɔw lafili sira wɛrɛ min fɛ, o ye sukililaw ye. Sukilila ye mɔgɔ ye min bɛ se ka cikan sɔrɔ ka bɔ fɛn hakililamaw yɔrɔ, a kelen n’u kelen cɛ. Mɔgɔ yirika, ka fara sukilila yɛrɛw kan, u dalen b’a la k’o cikan ninnu bɛ bɔ furew yɔrɔ. Nka, iko an y’a ye Bibulu kɔnɔ cogo min na, o tɛ se ka kɛ.—Waajulikɛla 9:5, 6, 10.

O tuma na, o cikanw bɛ bɔ jɔni yɔrɔ? U tɛ bɔ yɔrɔ wɛrɛ la jinɛw kɔ! Se bɛ jinɛw ye ka mɔgɔ ɲɛnama kɔlɔsi; o tigi bɛ kuma cogo min, a sawura ye min ye, a tun bɛ min kɛ ani a dɔnko tun ye min ye, u b’o bɛɛ dɔn. O la sa, a ka nɔgɔn u bolo ka mɔgɔ salenw ladege.—1 Samuɛl 28:3-19.

Nkalon min dara furew la, Sitanɛ b’o sankɔrɔta sira wɛrɛ min fɛ, o ye maana nkalonmaw ye. O maana suguw bɛ Bibulu ka tiɲɛ kuma ɲɛmatiɲɛ mɔgɔw ma tuma caman na.—2 Timote 4:4.

Afiriki jamanaw na, maana caman bɛ yen minnu b’a ɲɛfɔ ko mɔgɔ dɔw ɲɛnama yera u salen kɔfɛ. Tuma caman na, u yeyɔrɔ ka jan u baloyɔrɔ fɔlɔ la. Nka, i yɛrɛ ɲininka ko: ‘Se bɛ mɔgɔ min ye ka segin ka na ka bɔ suw cɛma, n’o tigi taara i sigi yɔrɔ la min ka jan a somɔgɔw n’a teriw la, yali o bɔlen bɛ ko bɛnnen fɛ, mɔgɔ hakilima bɛ sɔn min ma wa?’

Ka fara o kan, yali a tɛ se ka kɛ ko mɔgɔ yelen ni fure bɔlen bɛ ɲɔgɔn fɛ dɔrɔn wa? Misali la, k’u to waajuli la bugudaw la, Krecɛn cidenyabaarakɛla fila tun ye cɛkɔrɔba dɔ kɔlɔsi min tun b’u nɔfɛ kabini waati damadɔw. U y’a ɲininka tuma min na, u y’a faamu ko cɛ in tun b’a miiri ko cidenyabaarakɛlaw dɔ la kelen tun ye a balimakɛ ye min fatura a bɛ san damadɔw bɔ. A jɛlen don k’a filila, nka a ma sɔn o ma. Cɛkɔrɔba in taara maana min lakali o kɔfɛ a teriw n’a sigiɲɔgɔnw ye, i miiri o la!

Siga t’a la k’i bɔra kabako dɔw kala ma, kabako minnu kɛra mɔgɔ dɔw ɲɛ na, walima u ye minnu ko mɛn, walima u sugora minnu na. Tuma caman na, o ko kabakomaw ye jatigɛ bila u yebagaw la. Marɛn min sigilen bɛ Afiriki tilebin yanfan na, o tun bɛ to sɔn k’a mamuso fatulen kan mɛn k’a wele su fɛ. Jatigɛ bolo, Marɛn bɛ kuleba ci k’a ka sokɔnɔ mɔgɔw bɛɛ lakunun. A laban na, Marɛn kunkolo wulila.

N’a y’a sɔrɔ furew ɲɛnama don tiɲɛ na, yali a bɛ bɛn k’a miiri k’u b’u diyanyemɔgɔw lasiran wa? Ayi dɛrɛ. O cikan juguman suguw bɛ bɔ jinɛw de yɔrɔ.

Cikan minnu bɔlen bɛ dɛmɛ ni dususuma fɛnw fɛ dun? Misali la, Siyera Leyɔne jamana na, Gbasay tun man kɛnɛ. A sugora k’a fa salen y’i jir’a la. O y’a fɔ a ye k’a ka taa jiri sina dɔ ɲini, k’o furabulu kelen bɔ k’a ni ji ɲagami k’o min. K’a kana kuma mɔgɔ si fɛ sanni a k’o kɛ. A y’o bɔ a sira fɛ, wa a kɛnɛyara.

Muso wɛrɛ y’a fɔ k’a furucɛ y’i jir’a la don dɔ su fɛ, a salen kɔfɛ. A ko k’a tun cɛ ka ɲi, ani ko fini saramaw tun b’a kanna.

 Nin cikanw ni nin yeli fɛnw bɔlen bɛ fɛn ɲumanw ni fɛn nafamaw fɛ. Yali u bɛ bɔ Ala yɔrɔ wa? Ayi, u tɛ bɔ a yɔrɔ. Jehowa ye “tiɲɛtigi Ala” ye. (Zaburu 31:6) A tɛna sɔn abada ka jan da an ɲɛ, walima k’an nɛgɛn. Jinɛw dama de b’o kɛ.

Nka, yali jinɛ ɲumanw bɛ yen wa? Ayi. Hali ni tuma dɔw la u b’u yɛrɛw kɛ mɔgɔw dɛmɛbagaw ye, u bɛɛ ka jugu. Tuma min na Sendonbaga kumana Hawa fɛ, a tun y’a yɛrɛ kɛ i n’a fɔ a teri. (Jenɛse 3:1) Nka, a kɛlen k’a lamɛn, k’a ka kuma fɔlen waleya, mun bɔra o la? A sara.

I b’a dɔn ko tuma caman na, ni kojugukɛla b’a fɛ ka mɔgɔw nanbara walima k’u nɛgɛn, a b’a yɛrɛ kɛ u teri ye. Afiriki jamana ntalen dɔ ko: “Ɲin jɛw, dusu fin”. Ala ka kuma fana ko: “Sitanɛ yɛrɛ bɛ a yɛrɛ yɛlɛma ka kɛ kɛnɛ mɛlɛkɛ ye.”—2 Kɔrɛntekaw 11:14.

Ala tɛ kuma dugukolo kan mɔgɔw fɛ bilen ni sugow ani yeli fɛnw ye walima ni kumakanw ye ka bɔ fɛn hakililamaw sigiyɔrɔ la. A b’an bilasira ni Bibulu ye, k’an kalan n’o ye. O de bɛ se ka mɔgɔ “labɛn k’a dafa kɛwale ɲuman bɛɛ kama.”—2 Timote 3:17, NW.

O la sa, an kanuya min bɛ Jehowa la, o de b’a bila k’an lasɔmi Sendonbaga ka kegunyaw la. A b’a dɔn ko jinɛw ye an juguw ye, fɛn faritimaw don.