BANGEBAAW
8: Misali
O KƆRƆ YE MUN YE?
Bangebaaw bɛ u den kalan min na, ni u yɛrɛ bɛ o sira taama, o kɔrɔ ye ko u ye misali ɲuman ye. Misali la, ni dɔ nana i ka so i t’a fɛ ka kuma min fɛ, ni i den ye i ye k’a fɔ ko: “A fɔ a ye ko ne bɔra,” o la a yɛrɛ tɛna se ka kɛ tiɲɛ fɔla ye.
“Mɔgɔ caman b’a fɔ ko: ‘Ne bɛ min fɔ i ye, o kɛ nka ne bɛ min kɛ, i kana o kɛ.’ Nka denmisɛnninw tɛ o hakilina sugu jate bawo u bɛ i n’a fɔ sifɔn min bɛ an ka fɔtaw ni an ka kɛtaw bɛɛ ta, wa an b’a ɲini ka u kalan min na, ni o ni an ka kɛwalew tɛ bɛn, u bɛ o fɔ an ɲɛ na.”—David.
BIBULU SARIYAKOLO: “E min bɛ waajuli kɛ ko sonyali kana kɛ, i bɛ sonyali kɛ wa?”—Romɛkaw 2:21.
MUN NA O NAFA KA BON?
Denmisɛnninw ni funankɛninw ka telin ka tugu u bangebaaw ka ko kɛtaw de kɔ ka tɛmɛn u kɛrɛfɛ mɔgɔw bɛɛ ta kan hali ka tɛmɛn u tɔɲɔgɔnw ta kan. O b’a jira ko jɔyɔrɔ fɔlɔ bɛ bangebaaw de bolo u ka denmisɛnninw ɲɛminɛli la sira ɲuman kan, nka o tɛ se ka kɛ ka ɲɛ ni u tɛ u ka fɔtaw waleya.
“An bɛ se ka segin fɛn kelen kan siɲɛ kɛmɛ an den ye ani ka an yɛrɛ ɲininka n’a y’a sɔrɔ a y’a faamu ka ɲɛ, nka siɲɛ kelen min na ni an m’an ka fɔta waleya, a bɛ o de jateminɛ. Denmisɛnninw bɛ an ka ko kɛtaw bɛɛ jateminɛ hali ni an b’a miiri ko u tɛ o kɛ.”—Nicole.
BIBULU SARIYAKOLO: “Nka hakilitigiya min bɛ na ka bɔ sankolo la. . .filankafoya t’a la.”—Yakuba 3:17.
I BƐ SE KA MIN KƐ
I ka ko kɛtaw jateminɛ. I bɛ fɛn sugu jumɛnw de lajɛ tele la? I bɛ i muso ni i denw minɛ cogo di? Teri sugu jumɛnw de bɛ i bolo? Yala i bɛ i janto tɔw la wa? Kumalasurunya la, i b’a fɛ i den ka kɛ mɔgɔ sugu min ye, yala i ye o mɔgɔ sugu ye wa?
“Ne ni n’cɛ tɛ an denw jagoya ka jogo don u la min tɛ an yɛrɛ la.”—Christine.
To ka yafa deli i ka filimankow la. I den b’a dɔn ka ban ko i ye mɔgɔ dafabali ye. N’i tora k’a fɔ “Yafa ne ma” i furuɲɔgɔn ma walima i den ma, ni i ye filimanko dɔ kɛ—i bɛna u kalan tilennenya ani majigilenya la.
“Ni an filila, an denw ka kan k’a ye ko an bɛ sɔn an ka fili ma ani k’a ye ko an bɛ yafa deli an ka filiw kosɔn. Ni an ma to ka o kɛ, o bɛna an denw bila ka to ka u ka filiw dogo.”—Robin.
“Bangebaaw bɛ misali min di, u denw ka telin ka tugu o de kɔ kosɛbɛ, o b’a jira ko u ka misali de ye baarakɛminɛnw bɛɛ la belebele ye u bolo bawo u denw bɛ o de jateminɛ tuma bɛɛ. U ka misali bɛ i n’a fɔ kalankɛ gafe dɔ min dayɛlɛlen don, u denw bɛ kalansira sɔrɔ a kɔnɔna na tuma bɛɛ.”—Wendell.