1. Jehova bɛ mun de miiri a batobagaw ko la?

 JEHOVA mana a sagokɛlaw filɛ dugukolo kan, a be mun lo ye? A b’an ka ninsɔndiyakow n’an ka dusukasikow kala ma (Zab. 37:18). A mana a ye ko an b’an seko bɛɛ kɛra k’a sago kɛ an ka dusukasikow bɛɛ n’a ta, o b’a dusu diya yɛrɛ le! A b’a fɛ fana k’an dɛmɛ ani k’an dusu saalo.

2. Jehova bɛ mun de kɛ ka ɲɛsin dusukun joginnenw ma, ani an bɛ se ka mun de kɛ walasa ka nafa bɔ o dɛmɛ na?

² Zaburuw 147:3 b’a fɔ ko Jehova be mɔgɔ dusukasininw “mandimiyɔrɔw furakɛ.” O vɛrise b’a yira Jehova b’a janto mɔgɔ dusukasininw na ni kanuya ye cogo min na. An ka ɲi ka mun lo kɛ walisa ka Jehova ka dɛmɛ sɔrɔ? An ka misali dɔ lajɛ. Dɔgɔtɔrɔ ɲuman be se ka koo caaman kɛ walisa ka mɔgɔ mandiminin dɛmɛ a ka kɛnɛya. Nka walisa o tigi ka kɛnɛya, a ka ɲi ka tugu dɔgɔtɔrɔ ka ladiliw kɔ koɲuman. Barokun nin na, an bena a ye Jehova be min fɔ mɔgɔ dusukasininw ye ani cogo min na u be se k’a ka ladiliw sira tagama.

JEHOVA BƐ AN HAKILI SIGI KO AN NAFA KA BON A BOLO KOSƐBƐ

3. Mun na mɔgɔ dɔw b’a miiri ko nafa tɛ olu la?

³ Bi bi nin na, mɔgɔw tɛ ɲɔgɔn kanu. O kama, mɔgɔ  caaman b’a miiri ko nafa bɛrɛ t’u la. Balimamuso Helen a y’a fɔ ko: “N’ bangebagaw ma n’ lamɔ ni kanuya ye. N’ facɛ tun ka fari ani a tun b’a fɔ n’ ye loon o loon ko n’ tɛ foyi ɲɛ.” N’a sɔrɔ dɔ tun be to ka ele fana tɔɔrɔ, k’i nɛni ani k’a kɛ i b’a miiri ko nafa foyi t’i la. N’o lo, n’a sɔrɔ a ka gwɛlɛ i ma ka la a la ko dɔ b’a janto i la sɔbɛ la.

4. Ka kɛɲɛ ni Zaburu 34:18 ye [34:19 BS 1996], Jehova bɛ an hakili sigi cogo di?

⁴ Hali n’u ye i tɔɔrɔ, la a la ko Jehova b’i kanu ani ko i koo ka gwɛlɛ a ma. A “be dusukasibagaw gɛrɛfɛ.” (Zaburuw 34:19 kalan). N’i jigi tigɛnin lo, a to i hakili la ko Jehova ye jogo ɲumanw ye i la, o kama le a y’i sama ka na ale ma (Zan 6:44). A labɛnnin lo tuma bɛɛ k’i dɛmɛ sabu i koo ka gwɛlɛ a ma kosɔbɛ.

5. U tun bɛ mɔgɔ minnu mafiɲɛya Yesu ye olu minɛ cogo min na, an bɛ kalan jumɛn bɔ o la?

⁵ Walisa k’a lɔn Jehova be min miiri mɔgɔ dusukasininw koo la, an ka Yezu ka ɲɛyirali lajɛ. Tuma min na Yezu tun be dugukolo kan, u tun be mɔgɔ minw mafiɲɛya, a tun be olu minɛ ni ɲumanya ye (Mat. 9:9-12). Bana jugu dɔ tun be muso dɔ la. Tuma min na a magara Yezu ka fani na sabu a jigi tun b’a la ka kɛnɛya, Yezu y’a dusu saalo ani k’a tando a ka limaniya kosɔn (Mariki 5:25-34). Yezu b’a Faa ladegi cogo dafanin na (Zan 14:9). O la, i be se ka la a la ko Jehova b’i ka jogo ɲumanw kɔrɔsi i n’a fɔ i ka limaniya n’i ka kanuya. I koo ka gwɛlɛ a ma fana.

6. N’i b’a miiri ko nafa tɛ i la, i bɛ se ka mun de kɛ?

⁶ N’i be to k’a miiri ko nafa bɛrɛ t’i  la, i be se ka mun lo kɛ do? Bibulusen minw b’i hakili sigi ko i koo ka gwɛlɛ Jehova ma, olu kalan ani miiri u kan b (Zab. 94:19). N’i ma se k’i ka laɲinita dɔ dafa wala i fari faganin lo sabu i tɛ sera ka bɛrɛ kɛ i ko tɔɔw, kana i yɛrɛ jalaki kojugu. I tɛ se min na, Jehova t’o ɲini i fɛ (Zab. 103:13, 14). N’u ye kojuguba kɛ i la ani o y’i tɔɔrɔ, kana a fɔ ko ele nɔɔ lo. A to i hakili la ko minw be koo jugu kɛ tɔɔw la, Jehova bena kiti tigɛ olu lo kan. Nka, u ye koo jugu kɛ minw na, a bena olu dɛmɛ (1 Piyɛri 3:12). U ye Sandra tɔɔrɔ a denmisɛn tuma. A ko: “Jehova be jogo ɲuman minw ye n’ na, n’ be to k’a deli a ka n’ dɛmɛ ne fana ka se k’o ye.”

7. Ko minnu ye an sɔrɔ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ o bɛ se ka an nafa cogo di Jehova ka baara la?

⁷ Kana sigasiga abada ko Jehova be se ka tɛmɛ i fɛ ka tɔɔw dɛmɛ. A ye nɛɛma kɛ i ye a kɛtɔ k’i kɛ a baarakɛɲɔgɔn ye waajuli baara la (1 Kor. 3:9). Koo minw ye i sɔrɔ i ka ɲɛnamaya la, n’a sɔrɔ u b’a to i be hinɛ tɔɔw la ani i b’a faamu min b’u kan. O la, i be se ka koo caaman kɛ k’u dɛmɛ. An ye Helen min kofɔ ka tɛmɛ, a ye dɛmɛ sɔrɔ ani sisan ale yɛrɛ be sera ka tɔɔw dɛmɛ koɲuman. A ko: “Fɔlɔ la, n’ tun b’a miiri ko nafa foyi tɛ n’ na. Nka Jehova ka dɛmɛ barika la, n’ b’a ye ko mɔgɔw be n’ kanu ani ko nafa be n’ na.” Sisan, Helen ninsɔn ka di a ka kudayi piyɔniye baara la.

JEHOVA B’A FƐ AN KA SƆN A KA YAFA MA

8. An bɛ hakili sigi kuma jumɛn de sɔrɔ Esayi 1:​18 kɔnɔ?

⁸ Jehova sagokɛla dɔw bele b’u yɛrɛ jalakira kojugu u ka jurumu tɛmɛninw kosɔn. N’a sɔrɔ u ye o jurumuw kɛ ka kɔn u ka batɛmu ɲɛ wala u ka batɛmu kɔ. Nka, a ka ɲi an k’a to an hakili la ko Jehova ye kunmabɔsara di sabu a b’an kanu kosɔbɛ. Siga t’a la ko a b’a fɛ an ka sɔn o nilifɛn na. Jehova b’an hakili sigi ko n’an ye “sigikafɔ kɛ” c n’ale ye an ka jurumuw koo la, a bena yafa an ma pewu (Ezayi 1:18 kalan). An be an sankolola Faa kanutigi Jehova waleɲuman lɔn kosɔbɛ sabu a tɛ an ka fili tɛmɛninw to a hakili la! Ka fara o kan, an ye koo ɲuman minw kɛ, a tɛ ɲinɛ o kɔ abada.—Zab. 103:9, 12; Eburuw 6:10.

9. Mun na an ka kan ka miiri fɛn ɲuman nataw la sani an ka to ka miiri ko jugu tɛmɛnnenw na?

⁹ N’i b’i yɛrɛ jalakira i ka fili tɛmɛninw kosɔn, i be sera ka min kɛ sisan ani i bena se ka min kɛ sini ma, i seko bɛɛ kɛ ka to ka miiri o lo la. Miiri ciden Pol ka koo la. A nimisara sabu a ye kerecɛnw tɔɔrɔ kojugu. Nka a tun b’a lɔn ko Jehova yafara a ma (1 Tim. 1:12-15). O kɔ, yala a tora ka miiri a ka jurumu tɛmɛninw na wa? A ma to ka miiri u la. A ye koo minw kɛ tuma min na a tun be Yahutu diinan na, a ma to ka miiri o la fana (Filip. 3:4-8, 13-15). Nka, ciden Pol tora k’a seko fisaman kɛ waajuli baara la ani ka miiri sinikow lo la. I ko Pol, min kɛra ka tɛmɛ, i tɛ se k’o yɛlɛma. Nka, i be se ka Jehova tando ani k’i koo diya a ye sisan. Ani a ye layidu ta siniɲasigi ɲuman min koo la, to ka miiri o la.

10. An ka kan ka mun de kɛ ni an ka kɛwale tɛmɛnnenw ye mɔgɔ dɔ tɔɔrɔ?

¹⁰ N’a sɔrɔ i dusu tiɲɛni lo sabu i ka  kɛwale tɛmɛninw ye tɔɔrɔ lase tɔɔw ma. N’o lo, i be se ka mun lo kɛ? I seko bɛɛ kɛ k’i ka filiw lalaga. Misali la, i kɔnɔ gwɛ ka yafa deli (2 Kor. 7:11). I ye koo jugu kɛ minw na, Jehova deli a k’u dɛmɛ. A be se k’aw bɛɛ dɛmɛ ka muɲuli kɛ ani ka hɛɛrɛ sɔrɔ kokura.

11. Ko min ye kira Jonasi sɔrɔ o bɛ an kalan mun de la? (Ja fana lajɛ ɲɛ fɔlɔ kan.)

¹¹ Kalan sɔrɔ i ka fili tɛmɛninw na ani Jehova mana a latigɛ ka baara o baara kalifa i ma, sɔn o la. Miiri kira Zonasi ka koo la. Sanni a ka taga Ninivu i ko Ala tun y’a ɲini a fɛ cogo min na, a ye sira wɛrɛ ta. Jehova y’a kolo ani a ye kalan sɔrɔ a ka fili la (Zonasi 1:1-4, 15-16; 2:1, 8-11). Jehova ma ban ka cii wɛrɛ kalifa a ma. A y’a ci ka taga Ninivu ani nin sen nin na, a sinna ka taga. Tiɲɛn lo ko Zonasi tun nimisanin lo a ka fili tɛmɛnin kosɔn. Nka, a m’a to o k’a bali ka sɔn Jehova ka cii kura la. —Zonasi 3:1-3.

JEHOVA BƐ AN DUSU SAALO NI A KA HAKILI SENU YE

12. Ni dusukasiko dɔ bɛ an kan, an bɛ se ka mun de kɛ walasa ka Jehova ka hɛrɛ sɔrɔ? (Filipekaw 4:​6, 7)

¹² Ni dusukasiko dɔ y’an sɔrɔ, Jehova b’an dusu saalo a ka hakili senu sababu fɛ. An ka Ron ni Carol ka koo lajɛ. U dencɛ y’a yɛrɛ faga. U ko: “Ka kɔn o ɲɛ, an ye gwɛlɛyabaw sɔrɔ. Nka gwɛlɛya nin juguyara ka tɛmɛ u bɛɛ kan fɔɔ ka taga ka na. Komi an ye suu caaman kɛ an tun tɛ sinɔgɔ sɔrɔla, an tora ka Jehova deli. O kɔ, an y’a ye ko a ka hɛɛrɛ min kofɔra Filipikaw 4:6, 7 kɔnɔ, a y’o di an ma tiɲɛn na” (a kalan). Ni dusukasiko dɔ b’i kan, i be se k’i dusukunnakow bɛɛ fɔ Jehova ye delili la. I be se k’o kɛ tuma o tuma ani wagatijan kɔnɔ (Zab. 86:3; 88:2). Jehova deli tuma o tuma a k’a ka hakili senu di i ma. A bena i ka delili jaabi tuma bɛɛ.—Luka 11:9-13.

13. Hakili senu bɛ se k’i dɛmɛ cogo di, i ka ta’a fɛ ka Jehova bato kantigiya la? (Efesekaw 3:​16)

¹³ Yala gwɛlɛyaba dɔ y’i sɔrɔ min b’i barika dɔgɔya kosɔbɛ wa? N’o lo, hakili senu be se ka barika don i la walisa i ka to ka Jehova bato kantigiya la (Efɛzikaw 3:16 kalan). An ka balimamuso Flora ka koo lajɛ. Ale n’a cɛɛ tun ye misɔndenw ye. Nka, a cɛɛ y’a janfa ani u y’u ka furu sa. A y’a fɔ ko: “N’ dusu tun kasinin lo kosɔbɛ o kosɔn. N’ ye Jehova deli a k’a ka hakili senu di n’ ma walisa n’ ka se k’o muɲu. A daminɛ na, a tun be n’ ɲɛɛ na ko n’ tɛna se k’o koo muɲu. Nka Jehova ye n’ dusu saalo ani ka fanga di n’ ma n’ sera k’o muɲu.” Flora lanin b’a la ko Jehova lo y’ale dɛmɛ ka to k’a jigi bɛɛ la a kan. A lanin b’a la fana ko Jehova bena ale dɛmɛ a ka gwɛlɛyaw bɛɛ la A y’a fara a kan ko: “Min fɔra Zaburuw 119:32 la, o ɲɛsinna ne ma. A fɔra yen ko: ‘I ye ne dusukun hɔrɔnya, ne na teliya ka taa i ka sariya sira taama.’”—Bible senuma.

14. Cogo jumɛn na an bɛ se k’a to Ala ka hakili senu k’an dɛmɛ?

¹⁴ N’i ye hakili senu deli Jehova fɛ, i be se ka mun ni mun lo kɛ walisa ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’i ka delili ye? I seen don koo dɔw la minw bena a to i be hakili senu sɔrɔ bɛrɛbɛrɛ, i n’a fɔ ka taga lajɛnw na ani ka waajuli kɛ. Jehova ka Kuma kalan loon o loon. O bena i dɛmɛ k’a ka miiriyaw to i hakili la (Filip. 4:8, 9). Mɔgɔ dɔw kofɔra Bibulu kɔnɔ minw fana ye gwɛlɛyaw sɔrɔ. Bibulu kalantɔ, miiri u ka koo la ani miiri k’a filɛ Jehova y’u dɛmɛ cogo min na. Sandra min kofɔra ka tɛmɛ, ale ye gwɛlɛyabaw sɔrɔ ka tugu  tugu ɲɔgɔn kɔ. A ko: “Yusufu ka maana ye n’ jija yɛrɛ le! A ye gwɛlɛya minw sɔrɔ ani u ye tilenbaliyako minw kɛ a la, a m’a to o k’ale ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya barika dɔgɔya.”—Zɛnɛzi 39:21-23.

JEHOVA BƐ TƐMƐ AN BALIMAW FƐ K’AN DUSU SAALO

15. An bɛ se ka dusu saalo sɔrɔ jɔni de fɛ, ani u bɛ se ka o kɛ cogo di? (Ja fana lajɛ.)

¹⁵ N’an be tɔɔrɔla, an kerecɛnɲɔgɔnw be se ka kɛ an “jigi tugulaw ye.” (Kɔlɔs. 4:11). Tiɲɛn na, Jehova be tɛmɛ u fɛ k’a yira an na ko a b’an kanu. An kerecɛnɲɔgɔnw be se k’an dusu saalo n’u b’u tulo malɔ k’an lamɛn ani n’u be wagati kɛ n’an ye. U be se ka bibulusen dɔ kalan an ye walisa k’an dusu saalo wala ka delili kɛ n’an ye d (Ɔrɔm. 15:4). Jehova be koow jati cogo min na, tuma dɔw la balima dɔ be se k’an hakili jigi o la ani o b’a to an hakili be sigi. An kerecɛnɲɔgɔnw be se k’an dɛmɛ fana cogo tigitigi dɔw la i n’a fɔ ka gwa kɛ ka n’a di an ma.

16. N’an b’a fɛ ka an balimaw ka dɛmɛ sɔrɔ, an ka kan ka mun de kɛ?

¹⁶ Walisa ka tɔɔw ka dɛmɛ sɔrɔ, n’a sɔrɔ an ka ɲi k’a fɔ u ye an mako be min na. An balimaw b’an kanu ani u b’a fɛ k’an dɛmɛ (Talenw 17:17). Nka, n’a sɔrɔ u t’a lɔn an dusukunnakow ye minw ye wala an mako be min na  (Talenw 14:10). N’i dusu kasinin lo, kana sigasiga k’i dusukunnakow fɔ i teri kolɔnbaga dɔw ye. A to u k’a lɔn u be se ka min kɛ k’i dɛmɛ. I magwɛrɛnin lo diinan mɔgɔkɔrɔ minw na kosɔbɛ, i be se k’a latigɛ k’i yɛrɛ kalifa u la kelen wala fila ma. Balimamuso dɔw y’u yɛrɛ kalifa balimamuso kolɔnbaga dɔw ma ani u y’a ye ko o ye u dusu saalo.

17. Ko jumɛnw de bɛ se k’an bali ka sɔn an balimaw ka dusu saaloli ma, nka an bɛ se ka se sɔrɔ o kan cogo di?

¹⁷ Kana i mabɔ tɔɔw la. Tuma dɔw la, an dusu kasinin lo fɔɔ an t’a fɛ ka gwɛrɛ tɔɔw la. Ka fara o kan, n’a sɔrɔ an balimaw t’an faamu wala u be kuma dɔw fɔ minw b’an dusu tiɲɛ (Zaki 3:2). Nka, kana i mabɔ i balimaw na sabu Jehova be se ka tɛmɛ u fɛ k’i jija. Diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ tɔgɔ ko Gavin. Hakiliɲagami bana b’a la ani a y’a fɔ ko: “Tuma caaman na, n’ t’a fɛ yɛrɛ ka baro kɛ wala ka wagati kɛ ni n’ teriw ye.” Nka Gavin t’a to o k’a bali ka jɛnɲɔgɔnya diyabɔ ni balimaw ye. Balimamuso dɔ tɔgɔ ko Amy. A ko: “Koo minw ye n’ sɔrɔ, o y’a to a ka gwɛlɛ n’ ma ka la tɔɔw la. Nka, n’ be n’ jijara dɔɔni dɔɔni ka balimaw kanu ani ka la u la i ko Jehova b’a kɛ cogo min na. N’ b’a lɔn ko o be Jehova ninsɔn diya. O be ne fana ninsɔn diya.”

JEHOVA YE LAYIDU MIN TA SINIƝƐSIGI KO LA O BƐ AN DUSU SAALO

18. Mun na an bɛ se ka siniko ye ni hakilisigi ye, ani an bɛ se ka mun de kɛ kabini sisan?

¹⁸ An hakili siginin be se ka sinikow makɔnɔ sabu an b’a lɔn ko yanni dɔɔni, Jehova bena an ka tɔɔrɔw ani an ka dusukasikow bɛɛ ban pewu (Yir. 21:3, 4). O wagati la, koo jugu minw y’an sɔrɔ, u ‘tena na an hakili la tugu.’ (Ezayi 65:17). I ko an y’a ye cogo min na, kabini sisan yɛrɛ Jehova b’an ka “mandimiyɔrɔw furakɛ.” A ye labɛn minw sigi sen kan walisa k’an dusu saalo ani k’an lafiya, a ɲini ka nafa sɔrɔ u la bɛrɛbɛrɛ. Kana siga fewu ko a ‘be janto i la.’—1 Piyɛri 5:7.