Sariya ta fan fɛ, o kɔrɔ tɛ kelen ye jamanaw bɛɛ la, a kɔrɔ bɛ se ka yɛlɛma ka kɛɲɛ ni jamana taabolow ye. Nka tuma caman na, ni a fɔra ko binkanni cɛnimusoya ta fan fɛ, o kɔrɔ ye ka maga mɔgɔ la cogo sugu dɔ la k’a sɔrɔ a tigi ma jɛ ni a ye walima k’a tigi jagoya ka cɛnimusoya kow kɛ. A bɛ se ka kɛ cɛnimusoya kow ye ka ɲɛsin denminsɛni dɔ ma, funankɛni dɔ ma, denbaya kelen mɔgɔw ni ɲɔgɔn cɛ walima cɛnimusoya kow ka bɔ mɔgɔ yɔrɔ i dalen bɛ mɔgɔ min na i n’a fɔ—dɔgɔtɔrɔ dɔ, karamɔgɔ dɔ walima diinɛ ɲɛmɔgɔ dɔ. Binkannikɛla dɔw mana kuma jugu fɔ dɔw ye walima ka bin u kan cɛnimusoya ta fan fɛ, u bɛ u bagabaga ka fɔ u ye ko ni u ye o kuma fɔ mɔgɔ wɛrɛ ye, ko u bɛ ko jugu kɛ u la.

Ɲinini dɔ y’a jira ko san o san États-Unis kelen dɔrɔn kɔnɔ, binkannikɛlaw bɛ bin mɔgɔ 240000 ɲɔgɔn de kan cɛnimusoya ta fan fɛ wa olu fanba ye mɔgɔw ye minnu si bɛ san 12 ni san 18 ni ɲɔgɔn cɛ.

• Ka bin mɔgɔ kan cɛnimusoya ta fan fɛ, Bibulu bɛ o haramuya. Bibulu bɛ kuma jamakulu dɔ kan nege jugu tun bɛ minnu na cɛnimusoya ta fan fɛ, olu y’a ɲini ka bin cɛ fila kan minnu tɛmɛntɔ tun don Sodɔmɛ ni y’a san 4000 ɲɔgɔn ye: o de kama Ala ye o dugu halaki. (Jenɛse 19:4-13) Ka fara o kan, sariya min dira Musa ma nin ye a san 3500 ye, o sariya tun bɛ binkanni haramuya denbaya kelen mɔgɔw ni ɲɔgɔn cɛ cɛnimusoya ta fan fɛ.—Levitike 18:6.

• O binkanni wale ninnu caman bɛ kɛ an dɔnbaga dɔw de fɛ. “Ni an ye binkanni wale saba ta, fila de bɛ sɔrɔ minnu kɔnɔna na, bin kɛra mɔgɔ min kan, o tigi b’a dɔn mɔgɔ min binna a kan,” gafe dɔ y’o fɔ min tɔgɔ ye ko Talking Sex With Your Kids. “A man telin ka kɛ mɔgɔ ye a tigi tɛ min dɔn.”

• Binkanni cɛnimusoya ta fan fɛ, o bɛ ɲɛsin musow ma cogo min na, a bɛ se ka ɲɛsin cɛw fana ma ten. Binkanni minnu bɛ kɛ cɛnimusoya ta fan fɛ, n’i ye olu kɛmɛ kɛmɛ sarada États-Unis, binkanni 10 de ɲɛsinnen don cɛw ma. États-Unis, baarada min ɲɛsinnen don binkanniw ma cɛnimusoya ta fan fɛ, o y’a fɔ ko bin bɛ kɛ cɛ minnu kan, o cɛw bɛ se ka “siran o binkanni kana u kɛ gɔrjigɛnniw ye” walima “ka u ‘tigɛ u yɛrɛ la ka ɲɛsin u ka cɛya ma.’ ”

• Binkanni minnu bɛ kɛ cɛnimusoya ta fan fɛ, o caya tɛ bali mɔgɔ la. Bibulu tun y’a fɔ ko “laban donw na” mɔgɔ caman bɛna kɛ “mɔgɔ gɛlɛnw” ani ka kɛ “farinmanw” ani “yɛrɛminɛbaliw” ye. (2 Timote 3:1-3) An bɛ o jogo suguw ye ka jɛya mɔgɔw la minnu bɛ bin tɔw kan cɛnimusoya ta fan fɛ.

• Ni bin kɛra mɔgɔ min kan cɛnimusoya ta fan fɛ, o tɛ o tigi nɔ ye. Ka bin mɔgɔ kan cɛnimusoya ta fan fɛ, mɔgɔ si mankan ni o ye. Binkannikɛla yɛrɛ kelen de nɔ ye a ka wale jugu ye. O bɛɛ n’a ta, i bɛ se ka ko dɔw kɛ walasa ka i yɛrɛ tanga o binkanni sugu ma.

• I labɛn. Sani o ko sugu ka kɛ, a ɲini k’a dɔn i bɛna min kɛ ni mɔgɔ dɔ y’a—ɲini ka maga maga i la cɛnimusoya sira kan hali n’o kɛra—mɔgɔ ye i n’i mɔgɔ min bɛ ɲɔgɔn fɛ kanu sira la walima i ka denbaya mɔgɔ dɔ. Musomisɛnin dɔ min tɔgɔ ye ko Erin, o y’a fɔ ko a nafa ka bon kosɛbɛ ka i labɛn sani o ko sugu ninnu ka kɛ, a ko: “a kɛ i ko mɔgɔ dɔ b’a fɛ ka bin i kan cɛnimusoya ta fan fɛ walasa k’a dɔn i bɛ se ka min kɛ o ko kɔnɔna na, o la ni o ko kɛra don min na tiɲɛ yɛrɛ la, a ka ca a la ko i bɛna se ka i yɛrɛ bɔ sani a tigi ka se ka bin i kan.”

  Bibulu b’a fɔ ko: “A’ ye aw kɔlɔsi ka aw taama cogo dɔn. Aw kana taama i ko hakilintanw, nka i ko hakilitigiw, . . . k’a masɔrɔ nin donw ka jugu.”—Efesekaw 5:15, 16.

  I yɛrɛ ɲininka: ‘Ne bɛna mun de kɛ ni mɔgɔ dɔ maga magara ne la cogo la min man di ne ye?’

• Fɛɛrɛ dɔ tigɛ min bɛna a to i ka se ka i yɛrɛ bɔ. Baarada min ɲɛsinnen don binkanniw ma cɛnimusoya ta fan fɛ États-Unis , o ye nin laadilikan di: “I ni i ka denbaya ni i teriw bɛ se ka kɔdi dɔ sugandi aw ni ɲɔgɔn cɛ mɔgɔ wɛrɛ tɛ min faamu, o la ni y’a ye ko dɔ b’a fɛ ka fɛn dɔ kɛ i la, i bɛ se ka u wele ka o kɔdi fɔ u ye walasa u k’a faamu ko i bɛ farati la. O la, i teriw walima i ka denbaya bɛ se ka na i nɔfɛ walima ka cogoya dɔ sɔrɔ walasa i ka se ka bɔ o yɔrɔ la.” Ni i kɔnna ka i yɛrɛ tanga kow ma i bɛ se ka gɛlɛya sɔrɔ minnu kɔnɔ, i tɛna dusukasi ko dɔw sɔrɔ.

  Bibulu b’a fɔ ko: “Mɔgɔ kegun bɛ ko jugu natɔ ye ka i yɛrɛ dogo o la, nka hakilintan bɛ taa ɲɛ ka tɔɔrɔ sɔrɔ.”—Ntalenw 22:3.

  I yɛrɛ ɲininka: ‘Ne ye fɛɛrɛ jumɛn sigi sen kan walasa ka n’yɛrɛ bɔ?’

• Dan dɔw sigi—ani ka u sira taama. Misali la, ni i ni dɔ bɛ ɲɔgɔn fɛ kanu sira la, wale minnu bɛnnen tɛ, aw ka kan ka kuma olu kan. I ni mɔgɔ min bɛ ɲɔgɔn fɛ, ni o b’a miiri ko nafa t’a la ka kuma o kan ani ka danw sigi, o b’a jira ko o tigi tɛ mɔgɔ ɲɛnama ye. I hakilina ye min ye ka ɲɛsin taamacogo ma cɛnimusoya ta fan fɛ, i ka kan ni mɔgɔ ye min bɛ o bonya.

  Bibulu b’a fɔ ko: “Kanuya tɛ ko bɛnbali kɛ, a t’a yɛrɛ nafa ɲini.”—1 Kɔrɛntekaw 13:4, 5.

  I yɛrɛ ɲininka: Ne hakilina ye mun ye ka ɲɛsin taamacogo ma cɛnimusoya ta fan fɛ? Ko sugu jumɛnw de bɛnnen tɛ ka ɲɛsin cɛnimusoya ma?