1. Nyɛ́ nyí ma à fɛ̀ɛ̀ kɛ́?

JƐ̀HÓVÀ “mɔ̀ nì-nì Gèɖèpɔ́ɔ̀.” (Jɛ̀ɖèmádyà 10:10) Ɔ mɔ̀ à Mɛ-nyɔ̀, ké ɔ ɖǎ à fɛ̀ɛ̀ nyí. Báɓòɔ̀ ɖá, “M̀ mɛ ma ɖɛ séín. Ɔ mɔ̀ ma nì mɔ́ɔ́-ɖɛ̀, ké m̀ mɛ ma wa, ké wa nìà kɛ̀.” (Wɛ̀ɖɛ̀ɓèɖésĩ̀ɔ̀ 4:11) Ǹdye, Jɛ̀hóvà mɔ́ ɓɛ́ à ké ma fɛ̀ɛ̀ ɓéɖé. Fɛ̀ɛ̀ mɔ̀ nyíí-ɖɛ̀ kpa ɖɛ sɔ̀ìn ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ gboɛ.—Zà Wɛ́ɖɛ́ 36:9 wuɖuún.

2. Xwɛ̌ à ɓɛ́ìn nyuɛ ɓɛ́ à nyuu-ɖɛ̀ ké mú wóɖó ɖé à cĩ́-cĩ́ɔ̀ múɛ́?

² Jɛ̀hóvà tò ɖɛ ɓě à kɔ̃̀ à ké ɓéɖé ɓɛ́ à ké cĩ́ kɛɛ à dyí. Ɔ hwɔìn kà, ɖii-ɖɛ̀ kè ní. (Àpɔ́sò 17:28) Kɛɛ ɓó ɖɛ ɓěa kɔ̃in nyɛɛ, ɔ mɔ́ ɓɛ́ à ké fɛ̀ɛ̀ múàǔn dyi kpáìn. (Àpɔ́sò 14:15-17) Hwɛ̀ ɓɛ́ à nyuu-ɖɛ̀ ké mú wóɖó ɖé à cĩ́-cĩ́ɔ̀ múɛɛ, à ɓéɖé ɓɛ́ à ké Gèɖèpɔ́ɔ̀ gma ɓěɔ̀ dyi kpɔ̃.—Àzédyà 48:17, 18.

3. Ðɛ́ Jɛ̀hóvà nyu ma ti ɓɛ́ Kĩ́ìn ɖáɓá ma Éɓò kɛ́?

³ Báɓòɔ̀ tɛ̀mɛ̀ìn à kà ɓɛ́ à fɛ̀ɛ̀ɔ̀ kè nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě nììn fɛ̀ɛ̀ kpa ɖɛ ɖé Jɛ̀hóvà gboɛ. Ɔ hwɔìn kà ti ɓɛ́ Kĩ́ìn mɔ̀à Áɖɔ̀ùn kè Íìɛ̀ dyú-gàà kɛɛ kpáìn ma ɔ ɖíí-gàà dyùwè Éɓò dyoɖoún mìɔ kɛɛ, Jɛ̀hóvà po ma Kĩ́ìn náún kà ɓɛ́ ɔ ɓéɖé ɓɛ́ ɔ ké ma ɔ dyoɖoɔ̀ dyí kpɔ̃ kɛ. Kɛɛ Kĩ́ìn se ma ɖùǔ tò, ké ɔ zi ma dyoɖoún kpáuń mìɔ, ké ɔ “sɔ̀ ma dyí, ké ɔ ɖáɓá ma ɔ ɖíí-gàà Éɓò.” (Jɛ́nɛ́sì 4:3-8) Jɛ̀hóvà dyéìn ma Kĩ́ìn gǎ ɓó Éɓò ɖáɓá jè. (Jɛ́nɛ́sì 4:9-11) Ɔ jèɛɛ, dyoɖo kè nyɛ́ín-nyɛ́ín mɔ̀ ɖɛ gbà, sepóɛɖé wa ɓɛ́ìn nyuɛ ɓɛ́ à ké kú-ɖáɓá-nyɔ̀ mɔɔ kànàǎ-ɖɛ̀-nyu-nyɔ̀ jǔ. Nyɔ ɓɛ́ ɔ nì ná kɛɛ se sè-ná-sèɛ̀ fɛ̀ɛ̀ ɓéɖéɛ ɓɛ́ìn fɔɔ. (Zà 1 Jɔ̃́ɔ́  3:15 wuɖuún.) Hwɛ̀ ɓɛ́ à ké Jɛ̀hóvà hwòɖǒ dyi dè kɛɛ, à ɓéɖé ɓɛ́ à kéɛ cɛ̃́, ɓɛ́ à ké nyɔǔn séín mú ɖɛ̀ɓɛ̀.—1 Jɔ̃́ɔ́ 3:11, 12.

4. Ðɛ́ Gma ɓě ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ tò ma Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ dyíɛɛ ɖò tɛ̀mɛ̀ìn à ɓá nyíí-ɖɛ̀ mɔ̀à fɛ̀ɛ̀ kɛɛ jè dyíɛ́?

⁴ Ti ɔ ɖǎ ma zɔ̃ táázĩ̀ìn pàɖǎ zĩ̀ìn, ké Jɛ̀hóvà nyí ma Gma Ɓaɖa-bùè ɓěɔ̀ Mózè xwa kɛɛ, ɔ tɛ̀mɛ̀ìn ma kà ɓɛ́ fɛ̀ɛ̀ kpa ɖɛ ɖé ɔ gboɛ. Gma ɓěɔ̀ dyúáɖò mɔ̀, “Ɓě ɖò ní ɖá ɓɛ́ ɓě ké kú ɖáɓá.” (Dìtɔ̀wáɖánámɛ̀ 5:17) Ɔ jǔ ké nyɔ ɖò dyi ma nyɔ ɖò ɖáɓá hwòɖǒɛ̀-gbo-wɔ̃́ìn-kà ní, nìí, wa mu ma ɔ mɔ̀ùn ɖáɓáùn ɖekè.

5. Xwɛ̌ Gèɖèpɔ́ɔ̀ hwòɖǒɔ̀ nyu nìɛ̀ ɓá xwíɖí wɔ̃ zà jè dyíɛ́?

⁵ Xwɛ̌ Gèɖèpɔ́ɔ̀ hwòɖǒɔ̀ nyu nìɛ̀ ɓá xwíɖí wɔ̃ zà jè dyíɛ́? Dyú ɓɛ́ ɔ nì ɔ ɖe xwíníín keɛɛ, ɔ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ kpa ɖɛ ɖé Jɛ̀hóvà gbo. Ðé Gma ɓɛ́ Jɛ̀hóvà nyí ma Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ kɛ múɛɛ, Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ nyɔ ɖò dyi ma màa nì zùù kɔ̃ ɖò puà, ké ɔ dyúɔ̀ dyi ma mɛ́, sepóɛɖé nyɔɔ̀ puà màaɔ̀ jè ní, nìí, wa mu ma nyɔ nìà wɛ ɖáɓáùn wɛ̃. (Zà Ɛ́séɖɔ̀ 21:22, 23 wuɖuún; Wɛ́ɖɛ́ 127:3.) Ðɛ nìà kɛ tɛ̀mɛ̀ìn à kà ɓɛ́ xwíɖí-wɔ̃-zà-zà se dyí sɛ́ɖɛ́ìn nyɛ.—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 27.

6, 7. Xwɛ̌ à ɓɛ́ìn Jɛ̀hóvà dyí tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ fɛ̀ɛ̀ kpa ɖɛ ɖé à gbo kɛ́?

⁶ Xwɛ̌ à ɓɛ́ìn Jɛ̀hóvà dyí tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ à mìɔùn nììn fɛ̀ɛ̀ kè nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě nììn fɛ̀ɛ̀ɔ̀ kpa ɖɛ ɖé à gbo kɛ́? À ɓɛ́ìn nyuɛ dyììn ɖé ɖɛ séín ɖò ɓɛ́ ɔ muɛ nyuùn, ɓɛ́ à fɛ̀ɛ̀ɔ̀ mɔɔ nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě nììn fɛ̀ɛ̀ ké mú gbɔɔ̀ kɛɛ dyí-ɓàɖàìn-ɓàɖàìn mú. Ɔ jèɛɛ, à se tã̀ǎ mɔɔ vìázɛ̀ náa mu, mɔɔ à se kũùn dyí ɖúɛ mu ɓó se-dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-ɖɛ̀ ɖò jè, sepóɛɖé wa nyu à ɖɛ gbà bũ̌, ké wa ɓɛ́ìn à ɖáɓáa.

⁷ Gèɖèpɔ́ɔ̀ nyí à fɛ̀ɛ̀ kè kpóɖó-dyùà, ké à mɛ nyùìn wa kũ̀à mú kà ɔ mɔ́ ɓɛ́ à kéɛ nyuɛ. Ɔ jèɛɛ, à ɓéɖé ɓɛ́ à ké à kpóɖó-dyùàɔ̀ gbo gmɔ̀ nɔ̀mɔ̀ dyíin. Ɔ jǔ ké à seɛ náa nyu ní, à mu se-mú-hwɛ̀-nyɔ̀ jǔùn ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ dyéɖéín. (Wóɖómà 6:19; 12:1; 2 Kɔ̀ɖéíntĩ̀ɔ̀ 7:1) Ɔ jǔ ké fɛ̀ɛ̀ se ɖɛ kpa ɖé à gbo ní, nìí, à se Jɛ̀hóvà ɓɛ́ ɔ nyíà à fɛ̀ɛ̀ kɛɛ ɓièɛ̀ ɓɛ́ìn fɔɔ. Ɔ ɓɛ́ìn mú kàmàà mìɔ, ɓɛ́ à ké kpeɖe gbà ɓě dyi táà dyɛo, kɛɛ Jɛ̀hóvà mu à gbo kpáùn ɔ jǔ ké à dyi dúún ku ní, sepóɛɖé fɛ̀ɛ̀ kpa ɖɛ ɖé à gbo jè.

8. Ðɛ́ à mu nyuùn ɓɛ́ à ní kɔ̃̀ ɖà à mìɔùn nììn fɛ̀ɛ̀ɔ̀ mɔɔ nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě nììn fɛ̀ɛ̀ mú gbɔɔ̀ kɛ́?

 ⁸ À ɖǎa cɛ̃́ kà ɓɛ́ fɛ̀ɛ̀ mɔ̀ nyíí-ɖɛ̀ kpa ɖɛ kɛ. Jɛ̀hóvà dèɛ̀ hwòɖǒ kɔ̃ kà ɓɛ́ à mu vɔ̃ùn, ɓɛ́ à ní kɔ̃̀ ɖà à mìɔùn nììn fɛ̀ɛ̀ɔ̀ mɔɔ nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě nììn fɛ̀ɛ̀ mú gbɔɔ̀ kɛ. À nyu ɖɛ nìà kɛ dyììn ɖé kà à nyu à hwòtimoɔ̀ mɔɔ mótóbɔ́ɔ̀ mɔɔ nàìn-ɖɛ̀ tɔ̀ɔ̀ ɓě nàìn nyɛɛ mú. À ɓàɖàìn péé gbà ɓě mɔɔ nyɔ-bũ̌in-puà-pèě ɓě dyí. (Wɛ́ɖɛ́ 11:5) Ké ɖeɛɛ, à vɔ̃ ɓɛ́ à ké à ɓíɖí-taún dyí gmɔ̀. Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ ma Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ gbo, ké ɔ ɖá, “Ɓě dyi gbǒ ɖìè poín, ɓě mɛ dè gbǒɔ̀ dúún ɓɔ wĩin, ɓɛ́ ɓě ké se kú-ɖáɓá-zàà dyé, ɔ jǔ ké nyɔ ɖò dyi ɖé gbǒɔ̀ dúún ɓuɖu ní.”—Dìtɔ̀wáɖánámɛ̀ 22:8.

9. Xwɛ̌ à mɛ nyu nimii ɓě kpɔ̃ɔ kɛ́?

⁹ Kà à nyu nimii ɓě kpɔ̃ɔ kɛɛ, ɔ kpa ɖɛ ɖé Jɛ̀hóvà gbo ɖekè. Ɔ wɔ̃́ìn gbo, ɓɛ́ à ké nimii ɓě ɖáɓá ɓó ɖii-ɖɛ̀ kè ɖɔ jè. Ké ɔ wɔ̃́ìn gbo, ɓɛ́ à ké nimii ɖò ɓɛ́ ɔ ɓɛ́ìn à ɖɛ gbà bũ̌ nyuɛ kɛɛ ɖáɓá. (Jɛ́nɛ́sì 3:21; 9:3; Ɛ́séɖɔ̀ 21:28) Kɛɛ à mɛ ɓɔ́ nimii ɓě kpɔ̃ɔ kànàǎ-kà, ɓɛ́ à ké wa ɖáɓá ɓó dyɔ́-ɖɛ̀ nyu jè pū.—Nɔ́ɔ́ 12:10.

10. Xwɛ̌ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà ɓɛ́ nyɔmɔɔ mɔ̀ fɛ̀ɛ̀ kɛ́?

¹⁰ Nyɔmɔɔ hwɛ̀ mú ɖé Jɛ̀hóvà gbo, sepóɛɖé nyɔmɔɔ mɔ̀ fɛ̀ɛ̀. Ti ɓɛ́ Kĩ́ìn ɖǎ ma Éɓò ɖáɓá kɛɛ, Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ ma Kĩ́ìn gbo, ké ɔ ɖá, “Ḿ ɖǎ nì ɖíí-gààɔ̀ nyɔmɔɔ dyé ɖé ɓóɖóɔ̀ kɔ̃, ké ɔ nì kà nyɔ nìà kpé poɛń nyɛɛ nɔ̄ ḿ gbo.” (Jɛ́nɛ́sì 4:10) Éɓòɛ̀ nyɔmɔɔ mɔ̀ ma ɔ fɛ̀ɛ̀ɔ̀, ké Jɛ̀hóvà dyéìn ma Kĩ́ìn gǎ ɓó Éɓò ɖáɓá jè. Ti ní-tòɔ̀ ɖǎ ma dyi zi ɖé Nóà tìǐn nyɛɛ, Jɛ̀hóvà tɛ̀mɛ̀ìn ma ɖe kà ɓɛ́ nyɔmɔɔ mɔ̀ fɛ̀ɛ̀ kɛ. Jɛ̀hóvà wɔ̃́ìn ma gbo, ɓɛ́ Nóà kè ɔ xwéɖé-dùɔ̀ ké ma suaɖɛ̀ ɖi. Ɔ cɛ̃ɛ ma, ké ɔ ɖá,  “Ðɛ séín nì cĩ́ɛń nyɛɛ mu ɓěɛ̀ ɖii-ɖɛ̀ jǔùn. Kà dyúáɖò kà ḿ nyí ma ɓě ɓáá-ɖɛ̀ ɓěɔ̀ kɛɛ, kǎà ḿ nyí ɓě ɖɛ séín.” Kɛɛ ɖɛ dyúáɖò nì ma ɓó, ɓɛ́ Jɛ̀hóvà cɛ̃ ma wa gbo kà ɓɛ́ wa mɛ ɓɔ́ɔ ɖiɛ kɛ. Ɔ ɖá, “Ɓěǐn ɖá ɓɛ́ ɓě ké suaɖɛ̀ sè nyɔmɔɔ múɛɛ ɖi.”—Jɛ́nɛ́sì 1:29; 9:3, 4.

11. Ðɛ́ mɔ̀ gma ɓá nyɔmɔɔ jè dyí ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ tò ma Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ dyíɛ́?

¹¹ Ti Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ ma Nóà gbo kà ɓɛ́ ɔ mɛ ɓɔ́ ma nyɔmɔɔ ɖiɛ, ké ɔ ɖǎ ma zɔ̃ 800 zĩ̀ìn nyɛɛ, ɔ cɛ̃ɛ ma ɔ nyɔ ɓěɔ̀ gbo ɖe, ké ɔ ɖá, “Ɔ jǔ ké Éézùɖùɛ̀-dyù ɓěɔ̀ ɖò, mɔɔ ɖíà ɓě cĩ́à ɖé wa hwìɛ̀ kɛɛ ɖò dyi xwáɖá xwíɖíi mu, ké ɔ dyi nimii ɖò mɔɔ naà ɖò ɓɛ́ ḿ ɖá ɓě ɓɛ́ìn ɖiɛ kɛɛ ɖò ɖáɓá ní, ɔ mɛ zàà nyɔmɔɔ̀ mú, ɓɛ́ ɔ kéɛ ɓíɖíi dyi púè, ɓɛ́ ɔ kéɛ ɓóɖó kɔ̃in wáɖá.” Púɛɛ, ɔ cɛ̃ɛ ma, ké ɔ ɖá, ‘Nyɔ ɖò ní ɖá ɓɛ́ ɔ ké fɔ̀ɔ̀-ɖɛ̀ ɖòɛ̀ nyɔmɔɔ ɖi.’ (Ðìvéɖékɔ̀ 17:13, 14) Jɛ̀hóvà mɔ́ɔ ma ke, ɓɛ́ nyɔmɔɔ ké mú-hwɛ̀-ɖɛ̀ jǔ ɖé ɔ nyɔ ɓěɔ̀ gbo. Wa ɓɛ́ìn ma suaɖɛ̀ ɖiɛ, kɛɛ ɔ se ɔ nyɔmɔɔ̀. Wa dyi ma nimii ɖò ɖáɓá ɓó ɖi jè ní, wa ɓéɖé ɓɛ́ wa ké ma ɔ nyɔmɔɔ̀ ɓóɖó-kpàɔ̀ kɔ̃ dyi púè.

12. Xwɛ̌ Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓě nyu nyɔmɔɔ dya gmɔ̀ɔ̀ kɛ́?

¹² Ti Jízɛ̀ ɖǎ ma mɛ́, ké ɔ ɖǎ ma zɔ̃ gbɛ̀ǐ-gbɛ̀ǐ zĩ̀ìn nyɛɛ, àpɔ́sò ɓě kè ɛ́ɖɔ̀ ɓě nì ma ɖé dyí-poìn-kpòò ɓɛ́ ɔ nì ma ɖé Jùɖúsɛ̀ɖɛ̀ìn nyɛ múɛɛ poìn ma dyí, ɓɛ́ wa ké ma Gma ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ tò ma Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ dyíɛɛ, ɔ dyɛ̀ Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓě kɔ̃̀ wa ké dyi kpɔ̃ keɛɛ jè gbɔ po. (Zà Àpɔ́sò 15:28, 29 wuɖuún; Ðìvéɖékɔ̀ 17:12.) Jɛ̀hóvà kpá ma wa gbo, ɓɛ́ wa kéɛ ma múin wɔ̃́ kà ɓɛ́ nyɔmɔɔ kpa ɖɛ ke ɖé ɔ gboɛ, ké nyɔmɔɔ ɓéɖé ɓɛ́ ɔ ké ma mú-hwɛ̀-ɖɛ̀ jǔ ke ɖé wa gboɛ. Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓěɔ̀ se ɓéɖé ɓɛ́ wa ké ma nyɔmɔɔ ɖi, mɔɔ ɓɛ́ wa kéɛ ma ná, mɔɔ ɓɛ́ wa ké ma suaɖɛ̀ kɔ̃̀ nyɔmɔɔ ɓɛ́ ɔ se dyi púè nɔ̀mɔ̀ dyíin nyɛɛ ɖi. Wa dyiɛ ma ɖi ní, ɔ mɔ̀ ma ɖɛ gbà kà dyúáɖò kà kũùn-kpò ɓiè-ɓiè mɔɔ gbàɖàùn-po-po mɔ̀à ɖɛ gbà kɛ. Sɔ̀ìn ɓó tia gboɛɛ, jǎà Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓě  nɔ́ɔ̀, ɓɛ́ wa ké nyɔmɔɔ ɖi, mɔɔ ɓɛ́ wa kéɛ ná. Zɛ̃̌ɛ̀ mɔ̀ùn ɖé? Jɛ̀hóvà nìɛ̀ mɔ́uń ke, ɓɛ́ nyɔmɔɔ ké mú-hwɛ̀-ɖɛ̀ jǔ ɖé à gbo.

13. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓě ní ɖúà nyɔ ɖòɛ̀ nyɔmɔɔ dyíɛ́?

¹³ Ɔ xwíníín mɔ̀ Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓě mɛ nɔ́ɔ̀ ɓó nyɔ ɖòɛ̀ nyɔmɔɔ dyí ɖú jè ɖekèè? Ǹdye, kǎà ɔ nì. Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ ma à gbo kà ɓɛ́ à mɛ ɓɔ́ nyɔmɔɔ ɖiɛ, mɔɔ ɔ náa kɛ. Ɔ jǔ ké hwǒò-nyɔ̀ ɖò dyiɔ́ máa m̀ gbo cɛ̃ kà ɓɛ́ m̀ mɛ ɓɔ́ nɔmɔɔ náa kɛ ní, nì muɛ píni mú poùn, ɓɛ́ m̀ kéɛ nì kpóɖó-dyùàɔ̀ mú poò? Hée, ɔ se ná nì! Kà dyúáɖòɔ̀ kǎà Jɛ̀hóvà wuɖu mɔ̀à, à mɛ ɓɔ́ nyɔmɔɔ ɖiɛ, mɔɔ ɔ náa kɛɛ xwíníín mɔ̀, à mɛ ɓɔ́ nyɔ ɖòɛ̀ nyɔmɔɔ dyí ɖúɛ.—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 28.

14, 15. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè ɔ kpaà ɖɛ ɓɛ́ Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɖò kéà fɛ̀ɛ̀ kpéín dyé, kè ɓɛ́ ɔ kéà Jɛ̀hóvà wuɖu nyu kɛ́?

¹⁴ Ɔ jǔ ké hwǒò-nyɔ̀ ɖò dyiɛ à gbo cɛ̃ kà ɓɛ́ à mu mɛ́ìn ɔ jǔ ké à se nyɔmɔɔ dyí ɖú ní ɖé? Nyɔ ɖò-ɖò séín ɓéɖé ɓɛ́ wa kéɛ gbɔ po kɛbì wa mɛ kpɔ̃ Gèɖèpɔ́ɔ̀ gma ɓá nyɔmɔɔ jè dyíɛɛ dyi ní. Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓě dyé fɛ̀ɛ̀ mɔ̀à Gèɖèpɔ́ɔ̀ nyíí-ɖɛ̀ kɛɛ kpéín, ké à mu kũùn kà kò ɖò dyi mɔ́ùn, ɓɛ́ à ké cĩ́, kɛɛ à se nyɔ ɖòɛ̀ nyɔmɔɔ dyí ɖúɛ mu.

¹⁵ À vɔ̃ kóɖó-kóɖó ɓɛ́ à dyɔɔ̀ ké mú wóɖó, kɛɛ sepóɛɖé fɛ̀ɛ̀ kpa ɖɛ ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ gbo jèɛɛ, à se nyɔ ɖòɛ̀ nyɔmɔɔ dyí ɖúɛ mu. Ɔ kpa ɖɛ mìɔ ɓɛ́ à ké Jɛ̀hóvà wuɖu nyu ké ɔ zi ɓɛ́ à ké vɔ̃, ɓɛ́ à ké à fɛ̀ɛ̀ɔ̀ ɓoún tɔ̀mɔ̀ìn dyììn ɖé ɔ wuɖu ɖùǔn zà-zà mú. Jízɛ̀ cɛ̃ɛ ma, ké ɔ ɖá, “Nyɔ mɔ̀ nyɔ ɓɛ́ ɔ kàmà ɔ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ jè kɛɛ, ɔ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ mu ɔ xwa sɔ̀ùn. Ké nyɔ mɔ̀ nyɔ ɓɛ́ ɔ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ mu ɔ xwa sɔ̀ùn ɓó ní jèɛɛ, ɔ muɛ póìn.” (Máfíò 16:25) À mɔ́ ɓɛ́ à ké Jɛ̀hóvà wuɖu nyu, sepóɛɖé à ɖɛ̀ɓɛ̀ ɔ mú jè. Ɔ dyuò ɖɛ mɔ̀ ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓó à bììɛɛ dyí, ké à gmɔ̀ fɛ̀ɛ̀ dya kà Jɛ̀hóvà gmɔ̀à dya kɛ, kà ɔ mɔ̀ ɖɛ kpa ɖɛ kè mú-hwɛ̀-ɖɛ̀ kɛ.—Híìbúɖúù 11:6.

16. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè Gèɖèpɔ́ɔ̀ bìì kũ̀à-nyu-nyɔ̀ ɓě nyuà ɔ wuɖu kɛ́?

¹⁶ Gèɖèpɔ́ɔ̀ bìì kũ̀à-nyu-nyɔ̀ ɓě ɓɛ́ ɔ dè hwòɖǒ kɔ̃  kɛɛ jìnìɛ̀n kɔ̃, ɓɛ́ wa ké ɔ gma ɓáà nyɔmɔɔ jè dyíɛɛ dyi kpɔ̃. Wa se nyɔmɔɔ ɖiɛ́ mu, mɔɔ wa seɛ náa mu, ké wa se nyɔmɔɔ dyí ɖúɛ mu ɓó kũùn jè. * Kɛɛ wa ɖú kũùn tɔ̀ɔ̀ ɓě dyí ɓɛ́ wa ké waà fɛ̀ɛ̀ɔ̀ póìn. Wa dyuòɛ̀ dyí wáɖáá kà ɓɛ́ nyɔ tòà fɛ̀ɛ̀ kè nyɔmɔɔ kɛɛ dyuò ɖɛ mɔ̀ ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓó wa bììɛɛ dyíɛ. M̀ poɛ jǎà kà ɓɛ́ ɔ dyuò ɖɛ mɔ̀ ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓó m̀ bììɛɛ dyíɛɛ̀?

17. Ðé Éézùɖùɛ̀-ɓòɖòɔ̀ kɔ̃ɛɛ, ɖɛ́ ɖòùn kɔ̃̀ jè ɓɛ́ Jɛ̀hóvà wɔ̃́ìn ma gbo ɓɛ́ wa ké nyɔmɔɔ kũ̀à mú nyùìn nyɛ́?

¹⁷ Ðé Gma ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ nyí ma kà Mózè kɛ múɛɛ, Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ ma Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ gbo, ké ɔ ɖá, “Fɔ̀ɔ̀-ɖɛ̀ɔ̀ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ nì ɖéɛ nyɔmɔɔ̀ mú, ké ḿ ɖǎa Éézùɖùɛ̀-dyù ɓěɔ̀ nyí, ɓɛ́ wa kéɛ waà nàmàǔn ɓěɔ̀ kɔ̃in-ɓáìn-ɖɛ̀ mú nyu ɓó gbààɔ̀ kɔ̃. Fɛ̀ɛ̀ nì ɖé nyɔmɔɔ̀ mú jèɛɛ, ɔ ɓáìn nàmàǔn kɔ̃in.” (Ðìvéɖékɔ̀ 17:11) Ɔ jǔ ké Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ dyi ma nàmàǔn nyu ní, wa ɓɛ́ìn ma Jɛ̀hóvà zɔ̀ìn, ɓɛ́ ɔ ké ma wa kɔ̃in zĩ̀ìn dyììn ɖé nimii ɖò sáa-zà-zà mú, kè dyììn ɖé sáa-zà-nyɔ̀ vɛ̀nɛ̀ɔ̀ dyi-diè-diè mú, ɓɛ́ ɔ ké nimiiɔ̀ nyɔmɔɔ̀ ɖò ɓó gbààɔ̀ kɔ̃ púè ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ gbǒɔ̀ zɔ̃̌. Ðɛ nìà kɛ ɖòùn kɔ̃̀ jè ɖé Jɛ̀hóvà wɔ̃́ìn ma gbo, ɓɛ́ Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ ké ma nyɔmɔɔ kũ̀à mú nyùìn.

18. Ðɛ́ Jízɛ̀ɛ̀ sáa-zà-zàɔ̀ ɓɛ́ìn à bìì nyuɛ kɛ́?

¹⁸ Ti ɓɛ́ Jízɛ̀ dyi ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ɛɛ, ɔ sí ma gma ɓáà nimii sáa-zà-zà ɓě jè dyíɛɛ bɛ̃̌ǐn, dyììn ɖé ɔ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ mɔɔ ɔ nyɔmɔɔ̀ tò-tò mú ɓó à nàmàǔn ɓěɔ̀ kɔ̃in zĩ̀ìn jè. (Máfíò 20:28; Híìbúɖúù 10:1) Sepóɛɖé Jízɛ̀ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ kpa ma ɖɛ mìɔ jèɛɛ, ti ɓɛ́ Jɛ̀hóvà zà ma ɔ gĩɔ, ké ɔ mu ma ɖé dyɔún wɛ̃ɛ, Jɛ̀hóvà ɓɛ́ìn nyɔǔn séín ti nɔ̀mɔ̀ dyíin nyíɛ, ɓɛ́ wa ké cĩ́ kánáá pū.—Jɔ̃́ɔ́ 3:16; Híìbúɖúù 9:11, 12; 1 Píɖɛ̀ 1:18, 19.

19. Ðɛ́ à mɛ nyu ɓɛ́ ‘ɖɛ mu nyɔ ɖò gbo kpáùn wɛ̃ɛ ké se à kpé jǔ’ kɛ́?

 ¹⁹ À po Jɛ̀hóvà zùo ɓó ɔ nyíí-ɖɛ̀ kpa ɖɛ mɔ̀à fɛ̀ɛ̀ kɛɛ jè! Ké à mɔ́ ɓɛ́ à kéɛ nyɔ ɓě gbo cɛ̃ kà ɓɛ́ wa dyi Jízɛ̀ hwìɖǐǐ taɓa ní, wa ɓɛ́ìn cĩ́ɛ kánáá pū kɛ. À ɖɛ̀ɓɛ̀ nyɔ ɓě mú, ké à mu ɖɛ séín à ɓɛ́ìn nyuɛ kɛɛ nyuùn, ɓɛ́ à ké kà wa ké fɛ̀ɛ̀ ɓéɖéɛ nyuɛɛ wa tɛ̀mɛ̀ìn. (Ìzíkìò 3:17-21) Nìí, kà àpɔ́sò Pɔ́ɔ̀ nyuɛ ma kà cɛ̃ɛ kɛɛ, kǎà à mɔ̀ùn muɛ cɛ̃ɛ ɓɛ́ìn, ɓɛ́ à ké níiń, “Ðɛ mu nyɔ ɖò gbo kpáùn wɛ̃ɛ se ní kpé jǔɛ mu. Sepóɛɖé ḿ se ma ɓě wuɖu ɖò dyí gàìn. Ḿ cɛ̃ ma ɖɛ séín ɓě ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɖǎ ma dyí sɔ́ɛɛ ɓě gbo.” (Àpɔ́sò 20:26, 27) Ǹdye, ɔ jǔ ké à dyi Jɛ̀hóvà jè ɔ kè kà fɛ̀ɛ̀ kpa ɖɛ ɖé ɔ gboɛɛ jè nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě gbo cɛ̃ ní, nìí, à tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ à dyé fɛ̀ɛ̀ kè nyɔmɔɔ kpéín mìɔ kɛ.