1. Ðɛ́ mɔ̀ Gèɖèpɔ́ɔ̀ hwòɖǒɛ̀-gbɔ-po-ɖɛ̀ ɓó nyɔǔn bììɛ́?

GÈÐÈPƆ́Ɔ̀ ɖǎ ɖɛ kpa ɖɛ ɖò gbɔ po ɓó nyɔǔn bìì. Ɔ mɛ ma gàa kè màa kĩ́ín-kĩ́ín ɓɛ́ wa mɔ̀ ma kà Áɖɔ̀ùn kè Íì kɛ, ɓɛ́ wa ké ma ɓáá-ɖɛ̀-gbǎ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɖò mú cĩ́. Ɔ mɔ̀ ma ɔ hwòɖǒɛ̀-gbɔ-po-ɖɛ̀, ɓɛ́ nyɔǔn ké ma dyú ɓě wóɖóìn, kè ɓɛ́ wa ké ma ɓóɖó-kpà gànáà páɖédǎ mú nyu, ɔ kè ɓɛ́ wa ké ma nimii ɓěɔ̀ gbo gmɔ̀.—Jɛ́nɛ́sì 1:28; 2:8, 9, 15; dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 6.

2. (1) Xwɛ̌ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà Gèɖèpɔ́ɔ̀ mu ɖɛ ɔ ɖǎà gbɔ poɛɛ nyuùn wɛ̃́? (2) Ðɛ́ Báɓòɔ̀ cɛ̃ ɓá nyɔǔn ké cĩ́ kánáá pū kɛɛ jè dyíɛ́?

² Nì hwòɖǒ ɖá à mu náá páɖédǎ mú cĩ́ìnǹ? Jɛ̀hóvà cɛ̃ɛ à gbo, ké ɔ ɖá, “Ḿ ɖǎa cɛ̃, ké ní muɛ náa nyuùn.” (Àzédyà 46:9-11; 55:11) Ǹdye, ɔ mu ɖɛ ɔ po gbɔɛɛ nyuùn, ké ɖɛ ɖò se ɔ ɓɔ́í poɛ́ mu. Jɛ̀hóvà ɖá ɔ mɛ ma ɓóɖó-kpàɔ̀ ɓó xwíníín ɖò jè. Ɔ “seɛ ma mɛ, ɓɛ́ ɔ ké fóɖóún kpá.” (Àzédyà 45:18) Ɔ mɔ́ ɓɛ́ nyɔ ɓě ké ɓóɖó-kpàà dà séín cĩ́. Nyɛ́ ɓě Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɔ́ ɓɛ́ wa ké ɓóɖó-kpàà kɔ̃ cĩ́ɛ́, kè ɓó ti jĩ̀ xwɛ̌ xwíníín nyɛ́? Báɓòɔ̀ ɖá, “Dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-nyɔ̀ ɓěɔ̀ [mɔɔ wuɖu-nyu-nyɔ̀ ɓěɔ̀] mu ɓóɖóɔ̀ wuɖuí kɔ̃̀ùn, ɓɛ́ wa kéɛ mú cĩ́ kánáá pū.”—Wɛ́ɖɛ́ 37:29; Wɛ̀ɖɛ̀ɓèɖésĩ̀ɔ̀ 21:3, 4.

3. Kà ɓɛ́ nyɔ ɓě wɛ́à ké wa mɛ́à kɛɛ, ɖɛ́ m̀ ɓɛ́ìn dyi dièɛ̀ kɛ́?

³ Kɛɛ zɛ̃̌ɛ̀ kɛɛ, nyɔ ɓě wɛ́, ké wa mɛ́. Ðé dà pàɖǎ ɓěɛɛ, wa vɔ̃ìn vɔ̃̀ìn gbo, ké wa ɖáɓáìn ɖàɓàìn. Jɛ́ɛ́ kɛɛ, ɖɛ ɓě nìà kɛ se ɖɛ ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ po ma gbɔɛ. Nìí, ɖɛ́ kpá ma kɛ́, ké xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? Báɓòɔ̀ ɖòùn mɔ̀ nyɔ ɓɛ́ìn kɔ̃in zaìn.

4, 5. (1) Nyɛ́ wùɖù ma Íì gbo dyììn ɖé sɛ ɖò mú ɖé Ídɛ̃̀ìn-ɓàǎ-ɖɛ̀-gbǎɔ̀ múɛ́? (2) Xwɛ̌ nyɔ̀ ɖò ɓɛ́ ɔ sɛ́ɖɛ́ìn dyíɛɛ ɓɛ́ìn gbo zĩàìn ɓɛ́ ɔ ké dyíɖí-nyɔ̀ jǔ kɛ́?

⁴ Báɓòɔ̀ cɛ̃ɛ à gbo kà ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɓéɖé gbo-vɔ̃-nyɔ̀ ɖò ɓɛ́ wa “ɖáìn Nɔɔ́-nàmàǔn kè Sétɔ̃̀ kɛ.” Sétɔ̃̀ nyùìn ma sɛ ɖò kũ̀à mú, ɓɛ́ ɔ ké ma Íì gbo wùɖù ɖé Ídɛ̃̀ìn-ɓàǎ-ɖɛ̀-gbǎɔ̀ mú. (Wɛ̀ɖɛ̀ɓèɖésĩ̀ɔ̀ 12:9; Jɛ́nɛ́sì 3:1) Ɔ nyuɛ ma, ɓɛ́ ɔ ké nì kà sɛɔ̀ mɔ̀ nyɔ nì ma wùɖùɛ̌n nyɛ.—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 7.

⁵ Ɔ jèɛɛ, Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɔ̀ nyɔ mɛ ma Sétɔ̃̀ mɔ̀à Nɔɔ́-nàmàǔn wɛ̃ɛ̀? Gbào! Ínjà ɖò ɓɛ́ ɔ nì ma ɖé dyɔún ti ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ dyéìn ma ɓóɖó-kpàà ti ɓó Áɖɔ̀ùn kè Íì bììɛɛ zĩàìn ma gbo, ké ɔ jǔ ma Nɔɔ́-nàmàǔn. (Jóɓò 38:4, 7) Xwɛ̌ ɔ nyu ma ná nìɛ̀ kɛ́? Xwɛ̌ dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-nyɔ̀ ɖò zĩàìn gbo, ké ɔ jǔ dyíɖí-nyɔ̀ kɛ́? Ɔ se ma dyíɖí-nyɔ̀ ɓɛ́ ɔ ké wóɖó. Kɛɛ ɔ mɔ́ ɖɛ se ɔ kɔ̃̀ɔ̀-ɖɛ̀ kɛ. Ɔ gã̀ ɔ jè hwìɖǐi poɛ̌n dyi tee, ké ɖɛ-gbà-nyu-tòɔ̀ nyu ɔ mìɔ. Nìí, ɔ dyi hwìè dyé ní, ɔ dyíɖíɛ. Ɔ ɖǎ ɔ mìɔùn dyíɖí-nyɔ̀ mú zɛ̃̀ìn.—Zà Jĩ́ìn 1:13-15 wuɖuún; dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 8.

6. Xwɛ̌ ínjà ɖò jǔ ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ gbo-vɔ̃-nyɔ̀ kɛ́?

⁶ Ðɛ nìà kɛ mɔ̀ ɖɛ kpá ma ínjà nìà wɛ gboɛ̀. Ti Jɛ̀hóvà ɖǎ ma Áɖɔ̀ùn kè Íì mɛ kɛɛ, ɔ cɛ̃ɛ ma wa gbo ɓɛ́ wa ké ma dyú ɓě wóɖóìn, kè ɓɛ́ wa ké ma “ɓóɖó-kpàɔ̀ kɔ̃ dyi dyíìn.” (Jɛ́nɛ́sì 1:27, 28) Ínjà nìà wɛ ɓɛ́ìn ma ɖé ɔ hwòɖǒɔ̀ bũ̌ cɛ̃ɛ, ɓɛ́ ɔ ké níiń, ‘Nyɔ séín ɓě nìà wɛ ɓɛ́ìn ḿ ɓièɛ̀ ɓɛ́ wa ké se Jɛ̀hóvà ɓiè wa!’ Kà ɔ nyuɛ ma ɔ jè hwìɖǐi poɛ̀n mìɔ wɛ̃ɛ, kǎà ɔ nyu ma ɖɛ hwɔ ɖé Jɛ̀hóvà gboíɛɛ mɔ́ɔ mìɔ. Ínjà nìà wɛ mɔ́ ɓɛ́ nyɔ ɓě ké ma ɔ ɓiè. Ɔ jèɛɛ, ɔ tɔ́mɔ́ìn ma Íì se wĩin, ké ɔ cá ma ɔ. (Zà Jɛ́nɛ́sì 3:1-5 wuɖuún.) Dyììn ɖé ɔ náa nyu-nyu múɛɛ, ɔ jǔ ma Sétɔ̃̀ mɔ̀à Nɔɔ́-nàmàǔn wɛ̃, ké ɔ jǔ ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ gbo-vɔ̃-nyɔ̀.

7. (1) Ðɛ́ kɔ̃̀ jè Áɖɔ̀ùn kè Íì mɛ́ ma kɛ́? (2) Ðɛ́ kɔ̃̀ jè à kpá súá, ké à mɛ́à kɛ́?

⁷ Áɖɔ̀ùn kè Íì zà ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu ɖùǔn, ké wa ɖi ma cu-ɓòɔ̀.  (Jɛ́nɛ́sì 2:17; 3:6) Wa nyu ma Jɛ̀hóvà nàmàǔn bũ̌. Ké ti wè xwíníín nyɛɛ, wa mɛ́ ma jɛ́ɛ́ kà Jɛ̀hóvà ɖá ɔ mu ma kpáùn wɛ̃. (Jɛ́nɛ́sì 3:17-19) Áɖɔ̀ùn kè Íì dyú ɓěɔ̀ mɔ̀ ma nàmàǔn-nyɔ̀ ɓě. Ɔ jèɛɛ, wa mɛ́ ma. (Zà Wóɖómà 5:12 wuɖuún.) Ɓɛ́ à ké xwíníín kɔ̃̀ jè Áɖɔ̀ùn kè Íì dyú ɓěɔ̀ mɔ̀ ma nàmàǔn-nyɔ̀ ɓě ɖekèɛɛ múin wɔ̃́ ní, ɓěà poɛ̀n kè ɖɛ nìà kɛ dyí. Poɛ̀n hwìɖǐi ɔ jǔ ké m̀ dyi bèɖěkè mɛiń nì ɖé bèɖěkè-mú-mɛ̀ìn-ɖɛ̀ seà dyí sɛ́ɖɛ́ìn nyɛ mú ní, bèɖěkè séín ɓěɔ̀ se dyí sɛ́ɖɛ́ǐn mu kà bèɖěkè-mú-mɛ̀ìn-ɖɛ̀ɔ̀ nìà kɛ. Ti ɓɛ́ Áɖɔ̀ùn zà ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu ɖùǔn wɛ̃ɛ, ɔ jǔ ma nàmàǔn-nyɔ̀. Sepóɛɖé à mɔ̀ Áɖɔ̀ùnɛ̀ dyú ɓě jèɛɛ, à séín mɔ̀ nàmàǔn-nyɔ̀ ɓě, mɔɔ à “nì” kà Áɖɔ̀ùn nì ma kà kɛ. Sepóɛɖé à séín mɔ̀ nàmàǔn-nyɔ̀ ɓě jèɛɛ, à kpá súá, ké à mɛ́.—Wóɖómà 3:23; dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 9.

8, 9. (1) Ðɛ́ Sétɔ̃̀ mɔ́ ɓɛ́ Áɖɔ̀ùn kè Íì ké ma jǎà poɛ́? (2) Ðɛ́ kɔ̃̀ jè Jɛ̀hóvà se ma ɔ gbo-vɔ̃-nyɔ̀ ɓěɔ̀ ɖáɓá wàɖà kɛ́?

⁸ Sétɔ̃̀ dè ma Jɛ̀hóvà gbo-vɔ̃-vɔ̃ gbɔ ti ɓɛ́ ɔ nyuɛ ma ké Áɖɔ̀ùn kè Íì zà ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu ɖùǔn wɛ̃. Ɔ mɔ́ ɓɛ́ Áɖɔ̀ùn kè Íì kéɛ ma jǎà po kà ɓɛ́ Jɛ̀hóvà mɔ̀ se-tɔ́mɔ́-nyɔ̀ kè nyɔ-wuɖuì-kɔ̃̀-nyɔ̀ gbà, ɓɛ́ ɔ se mɔ́ ɓɛ́ wa ké ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɖò dyé kɛ. Sétɔ̃̀ nìɛ̀ ma cɛ̃iń kà ɓɛ́ nyɔǔn se ɓéɖé ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ ké ɖɛ wa ké nyuɛɛ wa gbo cɛ̃, kè kà ɓɛ́ Áɖɔ̀ùn kè Íì mɛ po ɖɛ mɔ̀ ma ɖɛ sɛ́ɖɛ́ìn dyí kè ɖɛ gbà kɛɛ gbɔ ɓó wa mìɔùn bììɛ. Ɔ jèɛɛ, ɖɛ́ Jɛ̀hóvà mu ma nyuùn wɛ̃́? Ɔ ɓɛ́ìn ma ɔ gbo-vɔ̃-nyɔ̀ ɓěɔ̀ ɖáɓáa, ɓɛ́ ɖɛ séín ké ma dyi zi. Kɛɛ ɖɛ nìà wɛ muɛ ma tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ Sétɔ̃̀ mɔ̀ se-tɔ́mɔ́-nyɔ̀ kɛɛ̀? Gbào, ɔ se ma ná nìɛ̌ mu.

⁹ Ɓó ɖɛa jèɛɛ, Jɛ̀hóvà se ma ɔ gbo-vɔ̃-nyɔ̀ ɓěɔ̀ ɖáɓá wàɖà. Kɛɛ ɔ nyí nyɔǔn ti, ɓɛ́ wa ké wa mìɔùn wuɖuì kɔ̃̀. Ðɛ nìà kɛ muɛ ma tɛ̀mɛ̀ìn wáɖáá kà ɓɛ́ Sétɔ̃̀ mɔ̀ se-tɔ́mɔ́-nyɔ̀, kè kà ɓɛ́ Jɛ̀hóvà dyuò ɖɛ mɔ̀ ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓó nyɔǔn bììɛɛ dyíɛ. À mu ɖɛ pàɖǎ cɛ̃́ìn ɓá ɖɛ nìà kɛ jè dyí ɖé céè-ɖɛ̀ nìà kɛ wuɖu-kpà 11 mú. Kɛɛ ɖɛ́ m̀ poìn hwìɖǐi ɓá Áɖɔ̀ùn kè Íì dyí-sɔ́-ɖɛ̀ɔ̀ jè dyíɛ́? Ɔ sɛ́ɖɛ́ìn  ma dyí ɓɛ́ wa ké ma Sétɔ̃̀ wuɖuɔ̀ jǎà po, ɓɛ́ wa ké ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu ɖùǔn zàà? Jɛ̀hóvà nyí ma Áɖɔ̀ùn kè Íì ɖɛ séín ɓɛ́ wa ɓéɖé ma kɛ. Ɔ nyí ma wa fɛ̀ɛ̀ se kɛɛ ɖò ɓéɖéɛ kè cĩ́-naín nɔ̀mɔ̀ dyíin ɔ kè kũ̀à ɓɛ́ wa kpáìn ma múàǔn dyiɛ. Kɛɛ Sétɔ̃̀ se ma wa bìì ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɖò nyu fɔɔ. Ɔ jǔ ké m̀ dyi ma ɖé nììn, ɖɛ́ nì mu ma nyuùn wɛ̃́?

10. Ðɛ́ mɔ̀ ɖɛ kpa ɖɛ ɓɛ́ à ɖò-ɖò séín ɓéɖé ɓɛ́ à ké gã kɛ́?

 ¹⁰ Zɛ̃̌ɛ̀ kɛɛ, à ɖò-ɖò séín ɓéɖé ɓɛ́ à ké ɖɛ dyúáɖò gã. Ké à fɛ̀ɛ̀ɔ̀ ɓá ɖɛ nìà wɛ dyí. À ɓɛ́ìn gãa ɓɛ́ à ké Jɛ̀hóvà wuɖu nyu kà à wuɖuí-kɔ̃̀-nyɔ̀, ɓɛ́ à kéɛ tɛ̀mɛ̀ìn kà Sétɔ̃̀ mɔ̀ se-tɔ́mɔ́-nyɔ̀ kɛ. Mɔɔ à ɓɛ́ìn gãa ɓɛ́ Sétɔ̃̀ ké à wuɖuí-kɔ̃̀-nyɔ̀ jǔ. (Wɛ́ɖɛ́ 73:28; zà Nɔ́ɔ́ 27:11 wuɖuún.) Nyɔ xwéɖé wè nì ɓóɖó-kpàà kɔ̃ɛɛ nì Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu nyuɛń. Jǎà kɛɛ, Gèɖèpɔ́ɔ̀ se ɓóɖó-kpàà wuɖuí-kɔ̃̀-nyɔ̀. Kɛɛ ɔ jǔ ké ɔ se Gèɖèpɔ́ɔ̀ ní, nìí ɔ mɔ̀ nyɛ́ɛ̌?

11, 12. (1) Ðɛ́ à cɛ̃́ sɔ̀ìn ɖé Sétɔ̃̀ɛ̀ Jízɛ̀ ɖɛ-xwáɖáún-zàìn-zàìnɔ̀ múɛ́? (2) Báɓò vɔ̀sì ɓěɔ̀ nyɛ́ tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ Sétɔ̃̀ mɔ̀ ɓóɖó-kpàà wuɖuí-kɔ̃̀-nyɔ̀ kɛ́?

¹¹ Jízɛ̀ dyuò ma nyɔ jɛ́ɛ́ kɔ̃̀ ɓóɖó-kpàà wuɖuíɛɛ dyí. Wé ɖòɛ̀ ɓaɖaa, Sétɔ̃̀ “zàìn ma ɔ kã́á-ɓòɖò séín nì toɖo-kpàà kɔ̃ɛ kè waà kɔ́mɔ́-ɖɛ̀ ɓěɔ̀ da.” Púɛɛ, ɔ cɛ̃ɛ ma Jízɛ̀ gbo, ké ɔ ɖá, “Ðɛ séín ɓě nìà kɛɛ, ní mu wa m̀ nyíìn, ɔ jǔ ké m̀ dyi kɔ́-dù hwuɖu taɓa, ké m̀ dyi ḿ ɓiè ní.” (Máfíò 4:8, 9; Ðúù 4:5, 6) Diè m̀ mìɔùn dyi, ɓɛ́ m̀ ké níiń, ‘Ɔ jǔ ké Sétɔ̃̀ mɔ̀ nyɔ se ma kã́á-ɓòɖò ɓě nìà wɛ kɔ̃̀ ní, nìí, ɔ mu ma wa xwáɖáún zàà ɓɛ́ìn ɖé Jízɛ̀ gboò?’ Gbào. Gɔ̌mànà séín mɔ̀ Sétɔ̃̀ɛ̀ kɔ̃̀ɔ̀-ɖɛ̀ ɓě.

¹² M̀ ɓɛ́ìn ɖé nì hwòɖǒɔ̀ bũ̌ cɛ̃ɛ, ɓɛ́ m̀ ké níiń, ‘Xwɛ̌ Sétɔ̃̀ ɓɛ́ìn ɓóɖó-kpàà wuɖuí-kɔ̃̀-nyɔ̀ jǔɛ kɛ́? Jɛ̀hóvà mɔ̀à Kpé-séín-ɓéɖé-Gèɖèpɔ́ɔ̀ kɛɛ mɔ̀ nyɔ se ma dyɔɔ̀ kè ɓóɖó-kpàà mɛɛ̀?’ (Wɛ̀ɖɛ̀ɓèɖésĩ̀ɔ̀ 4:11) Ǹdye, ɔ mɔ̀ ɔ mɔ̀, kɛɛ wáɖáá kɛɛ, Jízɛ̀ ɖáìn ma Sétɔ̃̀ “ɓóɖó-kpà nìà kɛ wuɖuí-kɔ̃̀-nyɔ̀ɔ̀.” (Jɔ̃́ɔ́ 12:31; 14:30; 16:11) Àpɔ́sò Pɔ́ɔ̀ ɖáìn ma Sétɔ̃̀ mɔ̀à Nɔɔ́-nàmàǔn wɛ̃ɛ “ɓóɖó-kpà nìà kɛ nììn gèɖèpɔ́ɔ̀.” (2 Kɔ̀ɖéíntĩ̀ɔ̀ 4:3, 4) Àpɔ́sò Jɔ̃́ɔ́ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ “ɖɛ-gbà-nyu-nyɔ̀ɔ̀ kɔ̃̀ ɓóɖó-kpà gànáà kpé kɔ̃ún” wɛ̃.—1 Jɔ̃́ɔ́ 5:19.

13. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè à mɔ́à ɓóɖó ɖìè ɖò kɛ́?

¹³ Ðɛ-gbà-nyu-nyu nì dyí vòɛ̌n mìɔ ti  séín. À dyé to ɓě kè se-dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-ɖɛ̀ ɓě kè dyéɖéi-nyu-nyu ɔ kè nyɔ-ɖɛ-gana-xwa-zàìn-zàìn dà séín. Nyɔǔn se fũ̀à-fṹá-ɖɛ̀ ɓě nìà kɛ dyi zĩ̀ɛ̌n ɓɛ́ìn, kɛbì wa mɛ vɔ̃ kóɖó-kóɖóɛ. Kɛɛ Gèɖèpɔ́ɔ̀ mu hwòɖǒ-kɔ̃in-nyìnììn-ɓòɖò-kpà nìà kɛ mú gbɔɔ̀ùn ɖé ɔ to mɔ̀à Àmàgɛ́ɖɔ̀ùn kɛɛ mú, ké ɔ muɛ ɓóɖó sɛ́ɖɛ́ìn dyí ɖìè ɖò bɛ̃̌ǐn poùn.—Wɛ̀ɖɛ̀ɓèɖésĩ̀ɔ̀ 16:14-16; dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 10.

14. Nyɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɖǎ gã ɓɛ́ ɔ ké Kã́á jǔ ɓó Ɔ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ bììɛ́? Ðɛ́ Báɓòɔ̀ cɛ̃ ma ɓá Jízɛ̀ jè dyíɛ́?

¹⁴ Jɛ̀hóvà gã ma Jízɛ̀ Kɛ́ɖɛ́ì, ɓɛ́ ɔ ké Kã́á jǔ ɓó Ɔ dyɔún-gɔ̌mànàɔ̀ mɔɔ ɔ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ bìì. Ɔ zĩ̀àǐn zɔ̃ táázĩ̀ìn pàɖǎ, ké Báɓòɔ̀ cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mu ma “Kã́á ɓɛ́ ɔ dyà gìɖìǐɛɛ jǔùn” wɛ̃, kè kà ɓɛ́ ɔ gɔ̌mànàɔ̀ se sèìn-naín ɖò kɔ̃̀ɔ̌ mu fɔɔ kɛ. (Àzédyà 9:6, 7) Jízɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ma ɔ ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓěɔ̀, ɓɛ́ wa ké ma ɓaà ɓó gɔ̌mànà nìà kɛ jè, ké ɔ ɖá, “Nì kã́á-ɓòɖòɔ̀ mɛ dyi. Wa mɛ nyu nì mɔ́ɔ́-ɖɛ̀ nɔ̄ ɓóɖó-kpàà kɔ̃, kà ɔ nyuà nìɛ̀ ɖé dyɔún wɛ̃.” (Máfíò 6:10) Ðé céè-ɖɛ̀ nìà kɛ wuɖu-kpà  8 múɛɛ, à mu kà Gèɖèpɔ́ɔ̀ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ mu nyɔǔn-gɔ̌mànà ɓěɔ̀ bɛ̃̌ǐn kpáa nyuùn wɛ̃ɛ cɛ̃́ìn. (Zà Dànyá 2:44 wuɖuún.) Nìí, Gèɖèpɔ́ɔ̀ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ mu ɓóɖó-kpàɔ̀ páɖédǎ nɔ̀mɔ̀ dyíin mú nyuùn.—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 11.

15. Ðɛ́ mɔ̀à ‘ɓóɖó-kpà ɖìèɔ̀’ kɛ́?

¹⁵ Báɓòɔ̀ ɖá, “Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɖǎ à dyɔɔ̀ ɖìè ɖò kè ɓóɖó-kpà ɖìè ɖò dɛ̀ mɔ̀à dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-sɛ́ɖɛ́ìn ɓíɖíɛɛ nyɛ́nɛ́ín ɖáìn, ké à nìɛ̀ fòèɛ̌n.” (2 Píɖɛ̀ 3:13; Àzédyà 65:17) Báɓòɔ̀ dyi “ɓóɖó-kpàà” jè cɛ̃ín, tiɔ̀ ɖíɛ́ ɓě ní ɔ xwíníín mɔ̀, nyɔ ɓě cĩ́à ɓóɖó-kpàà kɔ̃ɛ. (Wɛ́ɖɛ́ 66:4) Ɔ jèɛɛ, “ɓóɖó-kpà ɖìè” sɛ́ɖɛ́ìn dyíɔ̀ mɔ̀ nyɔ séín ɓě ɓɛ́ wa nyu Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu, ké ɔ po wa mana kɔ̃ɛ.

16. Ðɛ́ mɔ̀ nyíí-ɖɛ̀ kpa ɖɛ mìɔ ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ mu nyɔ ɓě muà ɔ ɓóɖó ɖìèɔ̀ mú cĩ́ìn nyɛɛ nyíìn nyɛ́, ké ɖɛ́ à ɓéɖé ɓɛ́ à ké nyu ɓɛ́ à ké nyíí-ɖɛ̀ nìà kɛ dyéɛ́?

 ¹⁶ Jízɛ̀ cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ nyɔ ɓě muà Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɓóɖó ɖìèɔ̀ mú cĩ́ìn nyɛɛ mu “sè-ná-sèɛ̀ fɛ̀ɛ̀” ɓéɖéìn nyɛ. (Máà 10:30) Ðɛ́ à ɓéɖé ɓɛ́ à ké nyu, ɓɛ́ à ké nyíí-ɖɛ̀ nìà kɛ dyéɛ́? Zà Jɔ̃́ɔ́ 3:16 kè ɔ 17:3 wuɖuún, ɓɛ́ m̀ ké gɔ̃̌-jǔ-wùɖùɔ̀ dyé. Ɓó kàǔn wɛ̃ɛ, ɓěà dyé ɖɛ Báɓòɔ̀ cɛ̃ ɓó kà cĩ́-cĩ́ mu nììn ɖé Páɖédǎ muà ɓóɖó-kpàà kɔ̃ nììn nyɛɛ múɛ.

17, 18. Xwɛ̌ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà ɓɛ́ gìɖìǐ mu ɓóɖó-kpàà dà séín nììn, ké à mu gìɖìǐ mu nììn nyɛ́?

¹⁷ Hwòɖǒ-kɔ̃in-nyìnììn-nyìnììn kè to kè ɖɛ-gbà-nyu-nyu ɔ kè nyɔ-ɖɛ-gana-xwa-zàìn-zàìn mu dyi ziìn. Hwòɖǒ-kɔ̃in-nyìnììn-nyɔ̀ ɖò se ɓóɖó-kpàà kɔ̃ sèɛ̌ mu. (Wɛ́ɖɛ́ 37:10, 11) Gèɖèpɔ́ɔ̀ mu ‘to ɓě ɓɔ́í poùn ɖé ɓóɖó-kpàà dà séín.’ (Wɛ́ɖɛ́ 46:9; Àzédyà 2:4) Nyɔ ɓě ɓɛ́ wa ɖɛ̀ɓɛ̀ Gèɖèpɔ́ɔ̀ mú, ké wa nyu ɔ wuɖuɛɛ mu ɓóɖó-kpàà kɔ̃ dyi dyíìn. Gìɖìǐ mu nììn kánáá pū.—Wɛ́ɖɛ́ 72:7.

¹⁸ Jɛ̀hóvàà nyɔ ɓěɔ̀ mu gìɖìǐ mú cĩ́ìn. Ðé ti sùà múɛɛ, ti Éézùɖùɛ̀-nyɔ̀ ɓěɔ̀ nyu ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖuɛɛ, wa cĩ́ ma gìɖìǐ mú, sepóɛɖé ɔ gmɔ̀ ma wa dyí. (Ðìvéɖékɔ̀ 25:18, 19) Ðé Páɖédǎ múɛɛ, à se ɖɛ ɖò mɔɔ nyɔ ɖò dyi peɖeɛ́ mu. À mu gìɖìǐ mú nììn ti séín.—Zà Àzédyà 32:18; Mákà 4:4 wuɖuún.

19. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè à ɓɛ́àìn dyí dyuòɛ̀ jɛ́ɛ́ kà ɓɛ́ ɖii-ɖɛ̀ ɓáún-ɓáún mu nììn ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɓóɖó ɖìèɔ̀ múɛ́?

¹⁹ Ðii-ɖɛ̀ ɓáún-ɓáún mu nììn. “Ðii-ɖɛ̀ ɓáún-ɓáún mɛ nì ɔ ɓóɖóɔ̀ kɔ̃. Ɓáá-ɖɛ̀ mɛ bã ɖé toɖo ɓěɔ̀ dya.” (Wɛ́ɖɛ́ 72:16) Jɛ̀hóvà ‘mɔ̀à à Gèɖèpɔ́ɔ̀ kɛɛ mu à mana kɔ̃ poùn,’ ké ‘ɓóɖóɔ̀ mu ɓáá-ɖɛ̀ bã̀ìn mìɔ.’—Wɛ́ɖɛ́ 67:6.

20. Xwɛ̌ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà ɓɛ́ ɓóɖó-kpà gànáà mu páɖédǎ jǔùn wɛ̃́?

²⁰ Ɓóɖó-kpà gànáà mu páɖédǎ jǔùn. Nyɔ ɓě mu gbǒ ɓě kè ɓáá-ɖɛ̀-gbǎ nɔ̀mɔ̀ kɔ̃in ɓě ɓéɖéìn. (Zà Àzédyà  65:21-24; Wɛ̀ɖɛ̀ɓèɖésĩ̀ɔ̀ 11:18 wuɖuún.) Ɓóɖó-kpà gànáà mu dyíin nɔ̀mɔ̀ǔn kà Ídɛ̃̀ìn-ɓàǎ-ɖɛ̀-gbǎɔ̀ nì ma kà kɛ. Jɛ̀hóvà mu ɖɛ séín à kɔ̃̀ à ké ɓéɖéɛɛ à nyíìn ti séín. Báɓòɔ̀ cɛ̃ɛ ɓá ɔ jè dyí, ké ɔ ɖá, “M̀ ɓáà nì xwaɔ̀ dyí ɖé wa gbo, ké m̀ dè fɔ̀ɔ̀-ɖɛ̀ séín hwòɖǒ dyi dyììn ɖé ɖɛ ɓě ɓɛ́ wa mɔ́ɛɛ tò-tò mú.”—Wɛ́ɖɛ́ 145:16.

21. Xwɛ̌ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà ɓɛ́ gìɖìǐ mu nyɔǔn kè nimii ɓě pṹa nììn nyɛ́?

²¹ Gìɖìǐ mu nyɔǔn kè nimii ɓě pṹa nììn. Nimii ɓě se nyɔǔn-dyù puà-ɖɛ̀ ɖò bũ̌ nyuɛ́ mu ɖe fɔɔ. Dyú mɛ́nɛ́ɛ́ ɓě se fã̀à ɖò peɖeɛ́ mu, kɛbì nimii ɓě mɔ̀à dyoɖo-nìmìì ɓě zɛ̃̌ɛ̀ kɛɛ mɛ nì wa ɖeiɛ.—Zà Àzédyà 11:6-9; 65:25 wuɖuún.

22. Ðɛ́ Jízɛ̀ mu nyuùn ɓó wɛ́-nyɔ̀ ɓě bììɛ́?

²² Nyɔ ɖò se wɛ́ɛ mu ɖe. Ti Jízɛ̀ nì ma dà ɓóɖó-kpàà kɔ̃ɛɛ, ɔ kánáìn ma nyɔ pàɖǎ dyi. (Máfíò 9:35; Máà 1:40-42; Jɔ̃́ɔ́ 5:5-9) Kɛɛ kà ɔ mɔ̀à Kã́á ɓó Gèɖèpɔ́ɔ̀ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ bììɛɛ, ɔ mu nyɔǔn séín dyi kánáìn. Nyɔ séín ɖò “se wɛ́ɛ mu ɖe fɔɔ.”—Àzédyà 33:24; 35:5, 6.

23. Ðɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ mu nyuùn ɓó nyɔ ɓě ɖǎà mɛ́ɛ bììɛ́?

²³ Nyɔ̀ ɓě ɖǎà mɛ́ɛ mu cĩ́ìn ɖe. Gèɖèpɔ́ɔ̀ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ ɔ mu nyɔ méɔ̀ùn ɓě ɖǎà mɛ́ɛ gĩɔ zàùn wɛ̃. “Dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-nyɔ̀ ɓěɔ̀ kè nyɔ se dyí sɛ́ɖɛ́ìn ɓěɔ̀ mu gĩɔ wóɖóùn.”—Zà Jɔ̃́ɔ́ 5:28, 29; Àpɔ́sò 24:15 wuɖuún.

24. Xwɛ̌ nì hwòɖǒɔ̀ nyu nìɛ̀ ɓá Páɖédǎ mú cĩ́ jè dyíɛ́?

²⁴ À séín ɓéɖé ɓɛ́ à ké ɖɛ ɖò gã. À ɓɛ́ìn gãa ɓɛ́ à ké Jɛ̀hóvà jè cɛ̃́, kè ɓɛ́ à ké ɔ ɓiè, mɔɔ ɓɛ́ à ké ɖɛ séín ɖò à mɔ́ nyuɛ dyiɛɛ nyu pū. Ɔ jǔ ké à dyiɛ gã ɓɛ́ à ké Jɛ̀hóvà ɓiè ní, nìí, ɖé dyúa mu dyíin nɔ̀mɔ̀ǔn ɓó à bìì. Ɓěà cɛ̃́ ɖɛ pàɖǎ ɓá Jízɛ̀ Kɛ́ɖɛ́ì jè dyí, kè kà ɔ muɛ nyuùn ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ nyɛ́nɛ́ín-ɖáìn-ɖɛ̀ ɓěɔ̀ ké jǎà kpá kɛɛ jè.