1, 2. (1) Ɔ jǔ ké m̀ dyi nyɔ ɖò ɓɛ́ nyɔ pàɖǎ dyuò dyíɛɛ nyɛ́nɛ́ dyuò ní, nìí, m̀ dyuò nyɔɔ̀ dyí jɛ́ɛ́ cáà? Zàìn kɔ̃in. (2) Ðɛ́ nyɔ ɓě po jǎà ɓá Jízɛ̀ jè dyíɛ́?

NYƆ ɓě ɓɛ́ nyɔ pàɖǎ dyuò dyíɛɛ vò ɓóɖó-kpàà kɔ̃ dyí. M̀ ɓɛ́ìn nyɔ ɖò ɓɛ́ nyɔ pàɖǎ dyuò dyíɛɛ nyɛ́nɛ́ dyuòɛ̀ dyɛ̀. Kɛɛ nyɔ ɖò dyí dyuòɛ̀ jɛ́ɛ́ se ɔ nyɛ́nɛ́ dyuò-dyuò pū. M̀ se ɖɛ séín ɓá ɔ cĩ́-cĩ́ɔ̀ jè dyí kè kà ɔ nyu nìɛ̀ jɛ́ɛ́ kɛɛ dyí dyuò.

² Ti Jízɛ̀ cĩ́ ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ɛɛ ɓɛ́àǐn zɔ̃ 2,000 zĩ̀ɛ̀n dyɛo, kɛɛ m̀ ɖǎ ɔ jè wɔ̃́ dyɛ̀. Nyɔ ɓáún-ɓáún se kà Jízɛ̀ nyu ma nìɛ̀ jɛ́ɛ́ ti ɔ mɔ̀ ma nyɔǔn-dyù kɛɛ dyí dyuò. Nyɔ ɖíɛ́ ɓě ɖá ɔ mɔ̀ ma gàa nɔ̀mɔ̀ kpeɖeín ɖò, ké wa ɖíɛ́ ɓě ɖá ɔ mɔ̀ ma kpáá-ɖɛ̀-cɛ̃-nyɔ̀ ɖò, ké nyɔ ɖíɛ́ ɓě poɛ jǎà kà ɓɛ́ ɔ mɔ̀ Gèɖèpɔ́ɔ̀ kɛ. Ðɛ́ mɔ̀ùn poìn hwìɖǐiɛ́?—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 12.

3. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè ɔ kpa ɖɛ ɓɛ́ m̀ kéà Jɛ̀hóvà Gèɖèpɔ́ɔ̀ kè Jízɛ̀ Kɛ́ɖɛ́ì dyí dyuò kɛ́?

³ Ɔ kpa ɖɛ ɓɛ́ m̀ ké jǎà ɓá Jízɛ̀ jè dyíɛɛ dyí dyuò. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? Báɓòɔ̀ cɛ̃ɛ à gbo, ké ɔ ɖá, “Ké sè-ná-sèɛ̀ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ kɛà kɛ̀. Ɔ mɔ̀, ɓɛ́ nyɔǔn ɓě ké mɔ̀ mɔ̀à jǎà Gèɖèpɔ́ɔ̀ dyúáɖòɔ̀ kɛɛ dyí dyuò, ɔ kè ɓɛ́ wa ké mɔ̄ mɔ̀à Jízɛ̀ Kɛ́ɖɛ́ì ɓɛ́ m̀ ɖoɓoà kɛɛ dyí dyuò.” (Jɔ̃́ɔ́ 17:3) Ǹdye, ɔ jǔ ké m̀ dyi jǎà ɓá Jɛ̀hóvà kè Jízɛ̀ jè dyíɛɛ dyí dyuò ní, nìí, m̀ ɓɛ́ìn cĩ́ɛ kánáá pū ɖé páɖédǎ mú dà ɓóɖó-kpàà kɔ̃. (Jɔ̃́ɔ́ 14:6) Ké ɖeɛɛ, Jízɛ̀ jè dyuò-dyuò mu m̀ gbo kpáùn, sepóɛɖé Jízɛ̀ mɔ̀ dyí-tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ kpa ɖɛ ɓó kà nyɔ ké cĩ́ kè kà nyɔ ké nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě kpɔ̃-sɔ̃̀ nyuɛ. (Jɔ̃́ɔ́ 13:34, 35) À ɖǎ jǎà ɓá Gèɖèpɔ́ɔ̀ jè dyíɛɛ cɛ̃́ ɖé céè-ɖɛ̀ nìà kɛ Wuɖu-kpà 1 mú. Kàǔn wɛ̃ɛ, à mu ɖɛ Báɓòɔ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ɓá Jízɛ̀ jè dyíɛɛ cɛ̃́ìn.

4. Ðɛ́ mɔ̀ wuɖu ɓě mɔ̀à “Mɛ̀sádyà” kè “Kɛ́ɖɛ́ì” kɛɛ xwíníín nyɛ́?

⁴ Hwɛ̀ ɓɛ́ Jízɛ̀ kè ma wóɖóɛɛ, Jɛ̀hóvà cɛ̃ó ɔ zɔ̃̌ɔ̀ ɖé Báɓòɔ̀ mú kà ɓɛ́ ɔ mu ma Mɛ̀sádyàɔ̀ mɔɔ Kɛ́ɖɛ́ìɔ̀ ɖoɓoùn wɛ̃. Dya-dè-nyɛ̀nɛ̀ mɔ̀à “Mɛ̀sádyà” kɛɛ sɔ̀ìn ɖé Híìbúɖúù-wùɖù mú, ké dya-dè-nyɛ̀nɛ̀ mɔ̀à “Kɛ́ɖɛ́ì” kɛɛ sɔ̀ìn ɖé Gíɖíì-wùɖù mú. Dya-dè-nyɛ̀nɛ̀ sɔ̃́ ɓě nìà kɛ xwíníín mɔ̀, Gèɖèpɔ́ɔ̀ mu ma Mɛ̀sádyà kɔ̃̀ jè ɔ cɛ̃ ma kà kɛɛ gãùn, ɓɛ́ ɔ ké ma ɔ kũ̀à kpa ɖɛ ɖò nyí. Mɛ̀sádyàɔ̀ muɛ nyuùn ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ nyɛ́nɛ́ín-ɖáìn-ɖɛ̀ séín ɓěɔ̀ ké jǎà kpá. Ké ɖeɛɛ, Jízɛ̀ ɓɛ́ìn m̀ gbo kpáa kàǔn. Kɛɛ hwɛ̀ ɓɛ́ Jízɛ̀ ké ma wóɖóɛɛ, nyɔ pàɖǎ cɛ̃ɛ ma ɖé wa hwòɖǒ bũ̌, ké wa ɖá, ‘Nyɛ́ mu Mɛ̀sádyàɔ̀ jǔùn wɛ̃́?’

5. Jízɛ̀ɛ̀ ɖeín-nà-nyɔ̀ ɓěɔ̀ poɛ ma jǎà kà ɓɛ́ ɔ mɔ̀ ma Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛɛ̀?

⁵ Ɔ se ma Jízɛ̀ɛ̀ ɖeín-nà-nyɔ̀ ɓěɔ̀ hwìɖǐi kpèìn kà ɓɛ́ ɔ mɔ̀ ma Mɛ̀sádyà kɔ̃̀ jè wa cɛ̃ ma kà kɛ. (Jɔ̃́ɔ́ 1:41) Ɔ hwɔìn kà, Sã́ɓò Píɖɛ̀ cɛ̃ɛ ma Jízɛ̀ gbo, ké ɔ ɖá, “M̀ mɔ̀ Kɛ́ɖɛ́ìɔ̀.” (Máfíò 16:16) Xwɛ̌ à ɓɛ́ìn dyí dyuòɛ̀ jɛ́ɛ́ kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ́?

6. Xwɛ̌ Jɛ̀hóvà kpá ma nyɔ ɓě ɓéɖé hwòɖǒ wáɖáá kɛɛ gbo, ɓɛ́ wa ké ma Mɛ̀sádyàɔ̀ dyí dyuò kɛ́?

⁶ Hwɛ̀ ɓɛ́ Jízɛ̀ ké ma wóɖóɛɛ, Gèɖèpɔ́ɔ̀ kpáá-ɖɛ̀-cɛ̃-nyɔ̀ ɓěɔ̀ céè zɔ̃̌ɔ̀ ɖɛ pàɖǎ ɓě ɓɛ́ wa mu ma nyɔ ɓě gbo kpáùn, ɓɛ́ wa ké ma Mɛ̀sádyàɔ̀ dyé kɛ. Xwɛ̌ ɖɛ nìà kɛ mu ma wa gbo kpáùn wɛ̃́? Nyɔ ɖò dyiɔ́ máa m̀ gbo cɛ̃, ɓɛ́ m̀ ké nyɔ ɖò ɓɛ́ m̀ séè dyé ɖò fɔɔ kɛɛ hwìǐ mu ɖé ɖɛ-pèɖèìn-naín ɖò, ké nyɔ ɖò dyi nyɔ m̀ kéà hwìǐ mu kɛɛ mɛ dè nɔ̀mɔ̀ dyíin ní, nìí, nì mu nyɔɔ̀ dyéɛ ɓɛ́ìn. Kà dyúáɖòɔ̀ kǎà Jɛ̀hóvà nyùìn ma ɔ kpáá-ɖɛ̀-cɛ̃-nyɔ̀ ɓěɔ̀ kũ̀à mú, ɓɛ́ wa ké ɖɛ Mɛ̀sádyàɔ̀ mu ma nyuùn, kè ɖɛ mu ma ɔ gbo kpáùn wɛ̃ɛ jè à gbo cɛ̃. Kpáá-ɖɛ̀ séín ɓě nìà wɛɛ jǎà-kpá-kpá kpá nyɔ ɓě ɓéɖé hwòɖǒ wáɖáá kɛɛ gbo, ɓɛ́ wa kéɛ dyí dyuò kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ.

7. Kpáá-ɖɛ̀ sɔ̃́ nyɛ́ tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ́?

 ⁷ Kpáá-ɖɛ̀ ɓěɔ̀ sɔ̃́ kɛà kɛ̀. Kĩ́ín nyɛɛ, ti zɔ̃ 700 ɖǎ ma zi hwɛ̀ ɓɛ́ Jízɛ̀ ké ma wóɖóɛɛ, Mákà cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ Mɛ̀sádyàɔ̀ mu ma Bɛ́fèɖèhɛ̃́ɛ̀-hwɔɖɔ-dyù wèɔ̀ mú wóɖóìn nyɛ. (Mákà 5:2) Ké ɖéɛ̀ Jízɛ̀ wóɖóìn ma! (Máfíò 2:1, 3-9) Sɔ̃́ ɖeɛɛ, Dànyá cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ Mɛ̀sádyàɔ̀ mu ma xwáɖáún wóɖóùn ɖé zɔ̃ mɔ̀à 29 ti Jízɛ̀ ɖǎ ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ dyiɛ xwíníín nyɛ. (Dànyá 9:25) Kpáá-ɖɛ̀ pàɖǎ ɓě tɛ̀mɛ̀àìn wáɖáá kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ Mɛ̀sádyà kɔ̃̀ jè ɓɛ́ wa cɛ̃ ma kà kɛɛ sɔ̃́ nìàǒ wɛ.—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 13.

8, 9. Ti Jízɛ̀ nì ma níɔ kpáuń wɛ̃ɛ, ɖɛ́ kpá ma ké ɔ tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ ɔ mɔ̀ ma Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ́?

⁸ Jɛ̀hóvà ɖǎa tɛ̀mɛ̀ìn wáɖáá kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ. Gèɖèpɔ́ɔ̀ cɛ̃ɛ ma, ɓɛ́ ɔ ké ma Jɔ̃́ɔ́ nyɔ-níɔ-po-nyɔ̀ɔ̀ dyí-tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ ɖò dyí tɛ̀mɛ̀ìn, ɓɛ́ ɔ ké nyɔ mɔ̀ ma Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛɛ dyí dyuò. Ti Jízɛ̀ mu ma ɖé Jɔ̃́ɔ́ gbo, ɓɛ́ ɔ ké ma ɔ nìɔ po ɖé Jɔ́nì-nìɔ̀ kɔ̃, ɖé zɔ̃ mɔ̀à 29 ti ɓɛ́ Jízɛ̀ ɖǎ ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ dyiɛ xwíníín nyɛɛ, Jɔ̃́ɔ́ dyé ma dyí-tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ nìà wɛ ní. Báɓòɔ̀ ɖá, “Ti ɓɛ́ Jízɛ̀ kpá ma níɔ nyɛ̀nɛ̀ɛ̀ kɛɛ, ɔ sɔ̀ ma níɔ̀ gbo. Wàɖà cá kɛɛ, dyɔɔ̀ kaà ma wɔ̃, ké ɔ dyé ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ Zùùɔ̀ ɓíɖíi dyiɛ kà gbúɛ́ nìà kɛ. Ké Zùùɔ̀ dyi ma ɔ kɔ̃. Púɛɛ, wuɖu ɖò sɔ̀ìn ma ɖé dyɔún, ké wuɖuɔ̀ ɖá, ‘Nyɔ nìà kɛ mɔ̀ ní hwòɖǒ-kɔ̃-dè-dyùɔ̀. Ní hwòɖǒ dèìn ɔ múin.’” (Máfíò 3:16, 17) Ti Jɔ̃́ɔ́ dyé ma ɖɛ̀ ɓě nìà kɛ, ké ɔ wɔ̃́ ma wuɖuɔ̀ kɛɛ, ɔ dyuòɛ̀ ma dyí kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ ma Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ. (Jɔ̃́ɔ́ 1:32-34) Ɓó wéa ɓaɖaa, ti ɓɛ́ Jɛ̀hóvàà Zùùɔ̀  dyi ma Jízɛ̀ kɔ̃ɛɛ, ɔ jǔ ma Mɛ̀sádyàɔ̀. Ɔ mɔ̀ ma nyɔ ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɖǎ ma gã, ɓɛ́ ɔ ké Nyɔ-nàìn-nyɔ̀ kè Kã́á jǔ kɛ.—Àzédyà 55:4.

⁹ Kpáá-ɖɛ̀ ɓě nìà Báɓòɔ̀ múɛ kè Jɛ̀hóvà mìɔùn nììn wuɖu, ɔ kè dyí-tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ ɓɛ́ Ɔ tɛ̀mɛ̀ìn ma ti Jízɛ̀ nì ma níɔ kpáuń wɛ̃ɛ tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ Jízɛ̀ mɔ̀ Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ. Kɛɛ dɛ̌ Jízɛ̀ sɔ̀ ma kɛ́, ké xwɛ̌ ɔ nyu ma nìɛ̀ kɛ́? Ɓěà dyé ɖɛ Báɓòɔ̀ cɛ̃ kɛ.

10. Ðɛ́ Báɓòɔ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ɓá Jízɛ̀ɛ̀ cĩ́-cĩ́ jè dyí hwɛ̀ ɓɛ́ ɔ ké ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ dyi kɛ́?

¹⁰ Báɓòɔ̀ tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ Jízɛ̀ cĩ́ ma ɖé dyɔún ɓó ti tɔ̀mɔ̀ǔn-tɔ̀mɔ̀ǔn xwíníín hwɛ̀ ké ɔ dyi ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ɛ. Mákà cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ Mɛ̀sádyàɔ̀ ‘ta ɓá [ma] ɖé xwéɖé-dù deìn dúún ɓěɔ̀ gbo dyiɛ.’ (Mákà 5:2) Jízɛ̀ mìɔùn cɛ̃ɛ ma kpa vò-vò kà ɓɛ́ ɔ ɖǎ ma ɖé dyɔún cĩ́ kĩ́ín, hwɛ̀ ké ɔ wóɖó ma, ké ɔ jǔ ma nyɔǔn-dyù kɛ. (Zà Jɔ̃́ɔ́ 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5 wuɖuún.) Hwɛ̀ ɓɛ́ Jízɛ̀ ké ma ɓóɖó-kpàà kɔ̃ dyiɛɛ, ɔ kè Jɛ̀hóvà xwɛ̃́ìn ma bũ̌in mìɔ cá.

11. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè Jízɛ̀ jè kpaà ɖɛ mìɔ ɖé Jɛ̀hóvà gbo kɛ́?

¹¹ Jízɛ̀ jè kpa ɖɛ mìɔ ɖé Jɛ̀hóvà gbo. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? Sepóɛɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɛ ma ɔ kĩ́ín, hwɛ̀ ké ɔ mɛ ma ɖɛ séín kè nyɔ séín ɖò. Ɔ jèɛɛ, wa ɖáìn Jízɛ̀ “Dyú kĩ́ín-kĩ́ínɔ̀, ké ɔ nì mɛɛ-ɖɛ̀ séín kɔ̃in.” * (Kɔ̀ɖɔ́sĩ̀à 1:15) Ké ɖeɛɛ, Jízɛ̀ jè kpa ɖɛ mìɔ ɖé Jɛ̀hóvà gbo, sepóɛɖé ɔ ɖòùn ɖé Jɛ̀hóvà mìɔùn mɛ ma. Ɓó ɖɛa jèɛɛ, wa ɖáìn ɔ “Dyú-gàà dyúáɖòɔ̀.” (Jɔ̃́ɔ́ 3:16) Ké ɖeɛɛ, Jízɛ̀ ɖòùn ɖé Jɛ̀hóvà nyùìn ma kũ̀à mú, ɓɛ́ ɔ ké ma ɖɛ tɔ̀ɔ̀ séín ɓě mɛ. (Kɔ̀ɖɔ́sĩ̀à 1:16) Ké Jízɛ̀ ɖòùn ɖé wa ɖáìn “Wuɖuɔ̀,” sepóɛɖé Jɛ̀hóvà nyùìn ma ɔ kũ̀à mú, ɓɛ́ ɔ ké ma bɔ̃̌ kè ɖɛ ɓě ɓɛ́ ínjà ɓě kè nyɔǔn ɓéɖé wa ké nyuɛɛ wa gbo cɛ̃.—Jɔ̃́ɔ́ 1:14.

12. Xwɛ̌ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà Jízɛ̀ kè Gèɖèpɔ́ɔ̀ se nyɔ dyúáɖòɔ̀ kɛ́?

¹² Nyɔ ɖíɛ́ ɓě poɛ jǎà kà Jízɛ̀ kè Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɔ̀ nyɔ dyúáɖòɔ̀ kɛ. Kɛɛ Báɓòɔ̀ se ɖɛ nì náa tɛ̀mɛ̀ìn. Báɓòɔ̀ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɛ ma Jízɛ̀ kɛ. Ɔ xwíníín mɔ̀, Jízɛ̀ ɓéɖé gbɔ-dè-dè. Kɛɛ Jɛ̀hóvà ɓɛ́ ɔ mɛà ɖɛ séín nyɛɛ se gbɔ-dè-dè ɖò ɓéɖé. (Wɛ́ɖɛ́ 90:2) Kà Jízɛ̀ mɔ̀à Gèɖèpɔ́ɔ̀ Dyú-gàà kɛɛ, ɔ  séèɛ̀ hwìɖǐi poìn ɖò, ɓɛ́ ɔ ké Gèɖèpɔ́ɔ̀ jǔ. Báɓòɔ̀ tɛ̀mɛ̀ìn wáɖáá kà ɓɛ́ Ɓǎɔ̀ kpé ɓúá dyí ké ɔ zi Dyúɔ̀ nììnɔ̀ dyíɛ. (Zà Jɔ̃́ɔ́ 14:28 wuɖuún; 1 Kɔ̀ɖéíntĩ̀ɔ̀ 11:3.) Jɛ̀hóvà ɖòùn mɔ̀ “Kpé-séín-ɓéɖé-Gèɖèpɔ́ɔ̀.” (Jɛ́nɛ́sì 17:1) Ɔ kpa ɖɛ mìɔ, ké ɔ mɔ̀ kpé-séín-ɓéɖé-nyɔ̀ ɖé dyɔɔ̀ kè ɓóɖó-kpàà kɔ̃in.—Dyé Mánáín-Hwɛ̀ìn-Wùɖù 14.

13. Ðɛ́ kɔ̃̀ jè Báɓòɔ̀ ɖá Jízɛ̀ mɔ̀à “Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɓɛ́ nyɔǔn seà dyéɛ ɓɛ́ìn nyɛɛ hwɔìn-ɖɛ̀” kɛ́?

¹³ Jɛ̀hóvà kè ɔ Dyú-gàà Jízɛ̀ nyu ma kũ̀à ɓó zɔ̃ méɔ̀ùn pàɖǎ xwíníín, hwɛ̀ ké ɔ mɛ ma dyɔɔ̀ kè ɓóɖó-kpàà. Ɔ jèɛɛ, wa ɖɛɓɛìn ma mú mìɔ! (Jɔ̃́ɔ́ 3:35; 14:31) Jízɛ̀ sí ma ɔ ɓǎà kpeɖe ɓěɔ̀ kíɖíí kóɖó-kóɖó cá jèɛɛ, Báɓòɔ̀ ɖáìn ɔ “Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɓɛ́ nyɔǔn seà dyéɛ ɓɛ́ìn nyɛɛ hwɔìn-ɖɛ̀.”—Kɔ̀ɖɔ́sĩ̀à 1:15.

14. Xwɛ̌ Jɛ̀hóvàà ɖɛ̀ɓɛ̀-Dyùɔ̀ mu ma wóɖóɛ nyuùn, ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔǔn-dyù jǔ kɛ́?

¹⁴ Jɛ̀hóvàà ɖɛ̀ɓɛ̀-Dyùɔ̀ hwòɖǒ wɔ̃́ ma, ɓɛ́ ɔ ké ma ɖé dyɔún sɔ̀, ɓɛ́ ɔ ké ma wóɖó dà ɓóɖó-kpàà kɔ̃, ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔǔn-dyù jǔ. Xwɛ̌ ɔ ɓɛ́ìn ma ná nìɛ̀ kɛ́? Jɛ̀hóvà nyu ma zɛ̃̀ìn-ɖɛ̀, ké ɔ zà ma ɔ Dyú-gààɔ̀ fɛ̀ɛ̀ɔ̀ ɖé dyɔún, ké ɔ poɛ ma màa ɖò kɔ̃̀ nyɛ́nɛ́ mɔ̀ ma Meɖé ɓɛ́ ɔ se ma toɖo kɔ̃ jè dyuòɛɛ xwíníín. Ɔ nì ná jèɛɛ, Jízɛ̀ se ɓéɖé ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔǔn-ɓǎ ɓéɖé. Ɔ jèɛɛ, Meɖé wóɖóìn ma gàa-dyù ɖò ɓɛ́ ɔ se ma kɛɛ ɖò ɓéɖéɛ, ké ɔ jǔìn ma ɔ Jízɛ̀-nyɛ̀nɛ̀.—Ðúù 1:30-35.

15. Xwɛ̌ m̀ ɓɛ́ìn Jɛ̀hóvà dyí dyuòɛ̀ nɔ̀mɔ̀ dyíin nyɛ́?

¹⁵ Dyììn ɖé Báɓò-cèè-ɖɛ̀ ɓě mɔ̀à Máfíò kè Máà kè Ðúù ɔ kè Jɔ̃́ɔ́ kɛɛ wuɖuún-zà-zà múɛɛ, m̀ ɓɛ́ìn ɖɛ pàɖǎ cɛ̃́ɛ ɓá Jízɛ̀ kè ɔ kpeɖe ɓěɔ̀ ɔ kè kà ɔ nyu ma cĩ́ɛ kɛɛ jè dyí. Céè-ɖɛ̀ ɓě nìà wɛ ɓéɖé bɔ̃̌ ɓá Jízɛ̀ɛ̀ cĩ́-cĩ́ kè ɔ Gèɖèpɔ́ɔ̀-wùɖù-wáɖá-kũ̀àɔ̀ jè dyí. Sepóɛɖé Jízɛ̀ nì kà ɔ Ɓǎ nìà jɛ́ɛ́ kɛ jèɛɛ, ɖɛ ɓě  nì muà wuɖuún zàùn wɛ̃ɛ mu m̀ gbo kpáùn ɖekè, ɓɛ́ m̀ ké Jɛ̀hóvà dyí dyuò nɔ̀mɔ̀ dyíin. Ðɛa kɔ̃̀ jè Jízɛ̀ ɓɛ́ìn ma cɛ̃ɛ, ɓɛ́ ɔ ké níiń, “Nyɔ ɓě ɓɛ́ wa ɖǎ ḿ dyéɛɛ, wa ɖǎ Ɓǎɔ̀ dyé.”—Jɔ̃́ɔ́ 14:9.

16. Ðɛ́ Jízɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ma kɛ́? Dɛ̌ Jízɛ̀ɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ ɓěɔ̀ sɔ̀ìn ma kɛ́?

¹⁶ Nyɔ pàɖǎ ɖáìn ma Jízɛ̀ “Ðɛ-tɛ̀mɛ̀ìn-nyɔ̀.” (Jɔ̃́ɔ́ 1:38; 13:13) Ðɛ ɖò ɓɛ́ ɔ zi ɖɛ kpauń mìɔ ɓɛ́ Jízɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ma kɛɛ mɔ̀, ‘bɔ̃̌ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓá Gèɖèpɔ́ɔ̀ Kã́á-ɓòɖòɔ̀’ jè dyíɛ. Kã́á-ɓòɖò nìà kɛ mɔ̀ ɖɛ́ kɛ́? Ɔ mɔ̀ Gèɖèpɔ́ɔ̀ gɔ̌mànà ɓɛ́ ɔ muà ɓóɖó-kpà gànáà nàìn sɔ̀ìn ɖé dyɔún wɛ̃. Ké ɔ mu nyɔ ɓě ɓɛ́ wa nyu Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖuɛɛ mana kɔ̃ poùn. (Máfíò 4:23) Ðɛ séín ɓɛ́ Jízɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ma kɛɛ sɔ̀ìn ma ɖé Jɛ̀hóvà gbo. Jízɛ̀ cɛ̃ɛ ma, ké ɔ ɖá, “Ðɛ ḿ tɛ̀mɛ̀ìn nyɔǔn wɛ̃ɛ se ḿ mìɔùn mú sɔ̀ìn, kɛɛ ɔ sɔ̀ìn Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɔ̀ nyɔ ɖoɓoà ḿ wɛ̃ɛ mú.” (Jɔ̃́ɔ́ 7:16) Jízɛ̀ dyuòɛ̀ ma dyí kà ɓɛ́ Jɛ̀hóvà mɔ́ ɓɛ́ nyɔ ɓě ké bɔ̃̌ nɔ̀mɔ̀ dyíin kà Gèɖèpɔ́ɔ̀ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ mu ɓóɖó-kpàà wuɖuí kɔ̃̀ùn wɛ̃ɛ jè wɔ̃́ kɛ.

17. Dɛ̌ Jízɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ma ɖɛ kɛ́? Ðɛ́ kɔ̃̀ jè ɔ nyu ma kũ̀à kóɖó-kóɖó, ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓě ɖɛ tɛ̀mɛ̀ìn nyɛ́?

¹⁷ Dɛ̌ Jízɛ̀ tɛ̀mɛ̀ìn ma ɖɛ kɛ́? Dà séín ɓɛ́ ɔ dyé ma nyɔ ɓěɛ. Ɔ tɛ̀mɛ̀ìn ma ɖɛ ɖé hwɔɖɔ-kpàǎ ɓě kè hwɔɖɔ ɓě kè ɖɛ-pèɖèìn-naín ɓě kè ɓièìn-naín ɓě ɔ kè ɖé nyɔ ɓě ɓíɖí-taún. Ɔ seɛ ma hwìɖǐi dè ɓɛ́ nyɔ ɓě ké ma ɔ gbo dyi. Kɛɛ ɔ mu ma wa gbo kpɛ́-kpɛ́. (Máà 6:56; Ðúù 19:5, 6) Jízɛ̀ nyu ma kũ̀à kóɖó-kóɖó, ké ɔ ɖú ma ti pàɖǎ kè gana dyí, ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔ ɓě ɖɛ tɛ̀mɛ̀ìn. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? Sepóɛɖé ɔ dyuòɛ̀ ma dyí kà Gèɖèpɔ́ɔ̀ mɔ́ ɓɛ́ ɔ kéɛ ma náa nyuɛ, ké ɔ nyu ma ɔ Ɓǎ wuɖu ti séín jè. (Jɔ̃́ɔ́ 8:28, 29) Ké ɖeɛɛ, Jízɛ̀ wáɖá ma Gèɖèpɔ́ɔ̀-wùɖù, sepóɛɖé wìì nyu ma ɔ ɓó nyɔ ɓě jè. (Zà Máfíò 9:35, 36 wuɖuún.) Ɔ dyéɛ ma kà ɓɛ́ cɔ́cì-nàìn-nyɔ̀ ɓěɔ̀ se ma jǎà ɓá Gèɖèpɔ́ɔ̀ kè ɔ Kã́á-ɓòɖòɔ̀ jè dyíɛɛ tɛ̀mɛ̀ǐn nìɛ̀. Ɔ jèɛɛ, ɔ mɔ́ ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔ ɓáún-ɓáún gbo kpá, ɓɛ́ wa ké ma bɔ̃̌ nɔ̀mɔ̀ dyíinɔ̀ wɔ̃́.

18. Jízɛ̀ kpeɖe ɓěɔ̀ nyɛ́ m̀ ɖɛ̀ɓɛ̀ mú mìɔ kɛ́?

 ¹⁸ Jízɛ̀ mɔ̀ ma gàa ɓɛ́ ɔ ɖɛ̀ɓɛ̀ ma nyɔ ɓě mú, ké ɔ kɔ̃̀ ma wa jè gboɛ. Ɔ nɔ̀mɔ̀ ma kpeɖeín, ké ɔ se ma gbo wùɖùɛ̌n kàmà. Dyú mɛ́nɛ́ɛ́ ɓě ɖɛ̀ɓɛ̀ ɓɛ́ wa ké ma ɔ gbo nì. (Máà 10:13-16) Jízɛ̀ nyu ma dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-ɖɛ̀ ti séín. Ɔ nyɛ́ ma se-jǎà-ɖɛ̀ kè se-dyí-sɛ́ɖɛ́ìn-ɖɛ̀ mú. (Máfíò 21:12, 13) Ɔ cĩ́ ma ti kɔ̃̀ ɓaɖa ɓɛ́ màa ɓě se ma kpé pàɖǎ ɓéɖé, ké nyɔ ɓě se ma wa kpéín dyéɛ. Kɛɛ Jízɛ̀ dyé ma màa ɓě kpéín, ké ɔ dè ma wa dya ti séín. (Jɔ̃́ɔ́ 4:9, 27) Ké ɖeɛɛ, Jízɛ̀ dyà ma ɔ mìɔùn ɓíɖíi jǎà cá. Ɓó hwìo-kà ɖòɛɛ, ɔ dèɖè ma ɔ ɖeín-nà-nyɔ̀ ɓěɔ̀ ɓoi. Ðɛ nìà kɛ mɔ̀ ma gbo-nì-nyɔ̀ ɖòɛ̀ nyuu-kũ̀à.—Jɔ̃́ɔ́ 13:2-5, 12-17.

19. Ðɛ́ tɛ̀mɛ̀ìn kà ɓɛ́ Jízɛ̀ dyuò ma ɖɛ nyɔ ɓě kɔ̃̀ wa ké ma ɓéɖé jɛ́ɛ́ kɛɛ dyí, ké ɔ mɔ́ ɓɛ́ ɔ ké ma wa gbo kpá kɛ́?

¹⁹ Jízɛ̀ dyuò ma ɖɛ nyɔ ɓě kɔ̃̀ wa ké ma ɓéɖé jɛ́ɛ́ kɛɛ dyí, ké ɔ mɔ́ ɓɛ́ ɔ ké ma wa gbo kpá. Ðɛ nìà kɛ nì ma wáɖáá ti ɓɛ́ ɔ nyùìn ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ kpéɔ̀ kũ̀à mú, ɓɛ́ ɔ ké ma nyɔ ɓě dyi kánáìn dyììn ɖé zɛ̃̀ìn-ɖɛ̀ nyu-nyu múɛ. (Máfíò 14:14) Ɔ hwɔìn kà, gàa ɓéɖé caà-wɛ̀ ɖò dyi ma Jízɛ̀ gbo, ké ɔ ɖá, “Ɓɔ̌ɔ̀, m̀ dyi mɔ́ ɓɛ́ m̀ ké ḿ dyi kánáìn ní, ḿ dyuòɛ̀ kà m̀ ɓɛ́ìn nyuɛ kɛ.” Gàaɔ̀ bũ̌in-puà-puà kè ɔ gǎ-dyé-dyéɔ̀ tó ma Jízɛ̀ hwòɖǒ dyi mìɔ. Gàaɔ̀ jè nyùìn ma ɔ wìì, ké ɔ mɔ́ ɓɛ́ ɔ ké ma ɔ gbo kpá. Ɔ jèɛɛ, Jízɛ̀ pɛ́ɛ̀ ma sɔ̃, ké ɔ tìnììn ma gàaɔ̀ dyi, ké ɔ cɛ̃ɛ ma ɔ gbo, ké ɔ ɖá, “Ḿ mɔ́ ɓɛ́ m̀ ké dyi káná.” Ké gàa wɛ́-wɛ́ɔ̀ káná ma dyi! (Máà 1:40-42) M̀ ɓɛ́ìn kà gàa nìà wɛ hwòɖǒ nyu ma nìɛ̀ kɛɛ jè hwìɖǐi nàìnǹ?

20, 21. Xwɛ̌ Jízɛ̀ mɔ̀ dyí-tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu-nyu-nyu múɛ́?

²⁰ Jízɛ̀ mɔ̀ dyí-tɛ̀mɛ̀ìn-ɖɛ̀ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu-nyu-nyu mú. Kɛbì ɖɛ séín ɖò mɛ kpá ma, mɔɔ ɔ mú-nyɛ́-nyɔ̀ ɓě mɛ nyu ma ɔ ɖɛ ɖò bũ̌ɛɛ, ɔ nyu ma ɔ Ɓǎ wuɖu. Ɔ hwɔìn kà, Jízɛ̀ se ma nàmàǔn ɖò nyu ti ɓɛ́ Sétɔ̃̀ vɔ̃ ma, ɓɛ́ ɔ ké ma ɔ mú dɔ̃̌ kɛ.  (Máfíò 4:1-11) Jízɛ̀ mìɔùn nììn ɓíɖí-gbǒ-xwíníín-nyɔ̀ ɓěɔ̀ ɖíɛ́ ɓě seɛ ma jǎà po kà ɓɛ́ ɔ mɔ̀ ma Mɛ̀sádyàɔ̀ kɛ, ké wa cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ “ɔ hwòɖǒ-dyùà nì [ma] cáuń” wɛ̃. Kɛɛ Jízɛ̀ gã̀ ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ kũ̀àɔ̀ nyuɛń dyi. (Máà 3:21) Jízɛ̀ mú-nyɛ́-nyɔ̀ ɓěɔ̀ dyi ma ɔ hwòɖǒ-kɔ̃in-nyìnììn-ɖɛ̀ ɖò bũ̌ nyu ní, ɔ nyu ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ wuɖu kánáá pū, ké ɔ se ma vɔ̃ fɔɔ, ɓɛ́ ɔ ké ma wa ɖɛ gbà ɖò bũ̌ nyu.—1 Píɖɛ̀ 2:21-23.

²¹ Ti ɓɛ́ wa dyéìn ma Jízɛ̀ gǎ, ké wa ɖáɓáa ma hwòɖǒ-kɔ̃in-nyìnììn-kà kɛɛ, ɔ nyu ma Jɛ̀hóvà wuɖu kánáá pū. (Fèɖópĩ̀ɔ̀ 2:8) Nàìn ɖɛ ɓě ɓɛ́ ɔ kùìn ma hwòɖǒ ɓó wé kɔ̃̀ ɓaɖa ɓɛ́ ɔ mɛ́ ma kɛɛ jè hwìɖǐi. Wa kpɔ̃ɔ ma, ké seɛ̀ zàse-nyu-nyɔ̀ ɓě tɔ́mɔ́ìn ma ɔ se wĩin kà ɔ cɛ̃ ma Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɖɛ gbà kɔ̃ún wɛ̃, ké tɔ̀ɔ̀ ɓě se ma dyí-sɛ́ɖɛ́ìn nyɛɛ wáɖá ma ɔ zaa dúún. Nyɔ kúɖúú ɓě ɓaɖa ma ɔ dyɔ́, ké sójà ɓě dyéìn ma ɔ gǎ, ké wa ɓá ma ɔ cuɔ̀ dya dyií. Ti ɔ nì ma mɛ́iń nyɛɛ, ɔ páná ma mú,   ké ɔ ɖá, “Ɔ ɖǎ hwɛ̀.” (Jɔ̃́ɔ́ 19:30; Àpɔ́sò 5:30) Ti Jízɛ̀ mɛ́ ma ké wé tã ɖǎ ma ziɛɛ, Jɛ̀hóvà zà ma ɔ gĩɔ, ké ɔ nyí ma ɔ zùǔn-kpòɖò-dyùà. (1 Píɖɛ̀ 3:18) Ti wíkì gbɛ̀ǐ-gbɛ̀ǐ ɖǎ ma ziɛɛ, Jízɛ̀ kɔ́ìn ma ɖé dyɔún ɖe, ké ɔ “dèɖě dya ɖé Gèɖèpɔ́ɔ̀ ɖiaún,” ké ɔ fòìn ma, ɓɛ́ Gèɖèpɔ́ɔ̀ ké ma ɔ Kã́á mú nyu.—Híìbúɖúù 10:12, 13.

22. Ðɛ́ mɔ̀ ti nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓɛ́ à ɓéɖé kàǔn, sepóɛɖé Jízɛ̀ nyu ma ɔ Ɓǎ wuɖu kánáá pū jè kɛ́?

²² Sepóɛɖé Jízɛ̀ nyu ma ɔ Ɓǎ wuɖu kánáá pū jèɛɛ, à ɓéɖéǎ ti nɔ̀mɔ̀ dyíin, ɓɛ́ à ké cĩ́ kánáá pū ɖé páɖédǎ mú dà ɓóɖó-kpàà kɔ̃ kà Jɛ̀hóvà hwòɖǒ nyuɛ ma gbɔ poɛ kɛ. Ðé wuɖu-kpà dyɛ̀ kɔà ɓó dyíɛ múɛɛ, à mu kà Jízɛ̀ɛ̀ mɛ́-mɛ́ nyuɛ ké à ɓɛ́ìn cĩ́ɛ kánáá pū kɛɛ jè kɔ̃in zaìn.