ˈCƖƐCƖƐKÏBHË 01

Sɛɛ Biblë bhɛnɩ bhä ɛ ˗kamö kwänɩ ˈnɩ?

ˈZƲ -LƐ

˗A ˈwuë, ˗a yɩbhä ˗a ˈkä sasɛ mäˈä ˈpɩwʋ a wɛlɩɩ ˈwuë ˈmö ˈnʋ, yɔlɔylʋ, ˈkwie ˈn zɩkö a ˈsaa ˈkää ˈwʋ ˈplɩ. ˈN zila ˈwuë ˈmö, ˈsaa ˗a tɛlɩˈɛ sɛ miɛ nɩɩ ˗a ˈkä moni ghlɩ, nzɩ ˗a ˈkä ˗aɲɩ ˗su, ˈn ˗a ˈkä ˈmäna ˈmö ˗wʋ. Nɩkpa ˗mumuë a ˗bɛ ˗yi sɛ nɩɩ, mäˈä ˈpɩwʋ a dɛsɛkäkïbhï wa ˈyɩbhänɩɛ waɲɩ ˈwʋ, Biblë bhɛnɩ ɛ ˈkʋa kwänɩ nzɩ wa ˈkä yɩ zɛmösɛna yɩbhlɩnɩ, ˈn ɛ bhɛnɩˈɛ ɛ ˈkʋa ˈdɩmözʋwɛlɩɩ a ˗nɩ a ˗nɩɩ ˈɲɛ, ˗yɩ ˈkʋa ˗mä ˈwa zɩkpaa ˈmö kwänɩ. ˗N kɩ ɔ dlɩ ˈwʋ nɩɩ, Biblë bhɛnɩ ɛ ˈkä nɩkpa ˈwuë kwänɩ ˗a?

1. Nimïyɩbhäkïbhï a ˗mi Biblë sɛ ɔ zɛmö ˈnɩ?

ˈKïbhï ˈlɛ ˗yɩ kää teɲii dɛsɛ, ˈmö Biblë sɛɛ zɛmö: Sɛɛ ˗bhölɩbhölɛ tɛɛ ɔ ˈnɩ? ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗a ˗bhölɩ ɔ ˈnɩ? ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗a ˗wʋ ɔ yɔlɔylʋ ˈmö ˈnɩ? Nɩkpɛ ˗kä ˈku ˈwë, ˈsaa plɩ ɔ ˈwʋ ˈnɩ? Nɩkpa ˈwuë ˗kä ˈtɩɩglɩnɔ ˗wa, sɛ yɩ ˗wʋ ɔ ˈmö ˈn tʋ ˗bhölɩ ɔ saa ˈwuë ˈnɩ? ˈSaa ˈkä ɔ zɩkö ˈwʋ ˈplɩ dʋdʋkpäta ˈwuë ˈklʋ ˈnɩ? Biblë paaɲɩ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˗a ˈkä nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ ˈwuë a zɛmösɛna sɛ tɛlɩ. Nɩkpa a miniɲwi ghlɩ yɩ zɛmösɛna ˈn yɩ zɩ wa dila kɛ.

2. Sɛɛ Biblë bhɛnɩ bhä ɛ ˗kaɲɩ ˗mä ˗aˈa zɩkpaa ˈmö kwänɩ ˈnɩ?

Biblë ɲɩaɲɩ ˈdɩmözʋwɛlɩɩ a ˗nɩ a ˗nɩɩ. A yɩɛ, ɛ ˈcɩa sɛɛ ˈligbï ˈmö a ˗nʋa ˈkää ˈmäna ˈmö ˗bhölɩnɩ. Dlɩ ˗kaɲɩ libhoo, ˈn sɛɛ ˗aˈa libhoo ˗kaɲɩɛ ˈmäna ˈwʋ ˗bhö, ˗sɩbhä a ˈdɩmözʋwɛlɩɩ ˈmö ɛ ɲɩaɲɩɛ. ˗A ˗kä ˈbɔgʋ ˈlɛ ˈgämö ˈcɩɛnɩ, ˈsaa Biblë ˈcɩaa kïbhï ˈlɛ a dɔˈwʋ, ˈn kïbhï ˗mimii a dɔˈwʋ, ˗n yi yɩbhlɩnɩ. ˗N yi ˈylɩmö nɩɩ “Lagɔ ˈa ˈbɔgʋʋ ˈmö a wɛlɩɩ ˈwuë, [...] libho a ˗libho yɩ nʋä.”—2 Timotee 3:16.

ˈBɔgʋ ˈlɛ ˈnɩɛ bhɛnɩ wʋ ˈkä Biblë a ˈbhle ˈwʋ ˈlibhï. Maa, wʋ ˗kamö swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä, ˗n ˈkä ˗naɲɩgäsɛ Biblë ˈmö vɩɛ nza wa ˈcɛluä. Zaa, Biblë a gbɛlɩɩ ˗yɩ ˗wʋä ˗mä ˈcɩɛcɩɛkïbhï ˈmö, zeli ˈmö nzɩ ˗n ˈkɩ ˈsaa ˗n -wʋä ˈcɩɛ dɔˈwʋ yɔwʋ kwänɩ.

ˈCƖƐ ˗LII ˗MIMII

Sɛɛ Biblë kwänɩɛ nɩkpa a ˗bɛ, ˗n ˗kɛɛ ˈmö zɛlɩ a sɛɛ ˗n ˈkää ˈmäna ˈmö ˗wʋ, ˈn ˗yɩ kää ˈŋlɩ wa kää wa ˗kamö kwänɩ ˗n ˈkɛ ˈmö ˈnʋ, ˗n yi yɩbhlɩnɩ.

3. Biblë bhɛnɩ ɛ ˗kaɲɩ ˗su

Tlɔsɩ a ˗mɛ lɩɛ teɲii, ˗sɩbhä Biblë ˗wʋä. Ɛ bhɛnɩ ɛ ˗kaɲɩ kwänɩ ˗a ˈkä ˈsaa nɛnɩɛ ˗lɛ ˗sɛɛ, ˈn ˗a ˈkäˈɛ ˈsaa ˈkää zɩkö ˈwʋ ˈplɩ ˗yi.

Zɛlɩ Psaume 119:105 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:

˗Ɔ ˈcɛlɩɛ Psaume ˈlɛ, sɛ ɔ pä ɔ Biblë a dɔˈwʋ dlɩ ˈnɩ?
Sɛɛ ˗n pä ɔ ˗naa ɛ dɔˈwʋ dlɩ ˈnɩ?

4. Kïbhï ˗a ˈyɩbhänɩɛ ˗aɲɩ ˈwʋ yɩ zɛmösɛna ˗wʋ ˗mä Biblë ˈmö

Kïbhï ˈŋlɔ ˗bhlʋ ˈyɩbhänɩ a˗a ɔɲɩ ˈwʋ ˈylʋbö a ˗bɛ ˈmö, ɔ ghlɩ yɩ zɛmösɛna ˗mä Biblë ˈmö. ˈZʋ ˗lɛ VIDEO, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ.

VIDEO: Swɩ nɩ taɲɩ yɔwʋ ˈkunɩ!(1:48)

˗Mä video nɩ ˈmö, kïbhï a ˗mi ŋlɔ ˈlɛ ˈyɩbhänɩ a-a bhä ɔɲɩ ˈwʋ ˈnɩ?
Sɛɛ Biblë a ˈcɩɛcɩʋ kwänɔ bhä ˈnɩ?

Biblë lɛ nɩɩ, ˗a bhɛnɩ ˗a ˈkä nimï ˈyɩbhä. Zɛlɩ Matie 7:7 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:

ˈKïbhï a ˗mi ˗n ˈyɩbhänɩ ɔ ˗naɲɩ ˈwʋ, ˗yɩɲɩ zɛmösɛna ˗n bhɛnɩ ɔ ˗n ˈkä ˗mä Biblë ˈmö ghlɩ ˈnɩ?

5. Biblë a ˈmözɛlɩzɛlɛ ˗yimö ˈmäna ˈwʋ ˗bhö

Biblë a ˈmözɛlɩzɛlɛ ˗bhö nɩkpa a ˗bɛ ˈmäna ˈwʋ, ˈn wa ghlɩnɛ ˗li a ˗lii ˈmö. ˈZʋ ˗lɛ VIDEO, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ.

VIDEO: Biblë a ˈmözɛlɩzɛlɛ (2:05)

˗Dɩgbö ˗wa ˗wʋä ˗mä video ˈlɛ ˈmö, sɛ wa pä ɔ ˈmözɛlɩzɛlɛ a dɔˈwʋ dlɩ ˈnɩ?
˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Biblë a ˈmözɛlɩzɛlɛ nɛnʋa ɔ dlɩ yɔwʋ ˈnɩ?

ˈSaa Biblë ˈcɩaa paaɲɩ swɩ ɲɛmʋ ˈmö, ˈn yɩ ˈtɛmanɩɲɩ dlɩ ˈwʋ. Zɛlɩ Ghlɔɔmö 15:4 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:

Biblë ˈmö a wɛlɩɩ ˗yɩ pää swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈn ˗yɩ ˈtɛmanɩɛ dlɩ ˈwʋ, ˗n yɩbhä ɔ ˗n ˈkɩ ˗yi ˗a?

6. ˗Mumuë bhɛnɩ wa ˗kaɲɩ kwänɩ nzɩ ˗a ˈkä Biblë ˈmö ˈnʋ

Nɩkpaa ˗mumuë zɛlɩ Biblë ˈmö abhlɩ, maa wa ˈyɩ ˈylɩmö nɩɩ, wa ˗ɲɛ ˗mumuë ˈsɔ, wa ˗kɛɛ ˈgämö yɔwʋ yɩlɩnɩɩ, yɩ kwänʋa teɲii. Zɛlɩ Nʋnʋlii 8:26-31 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:

Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˈzʋ nzɩ ˗a ˈkä Biblë ˈmö ˈnʋ ˈnɩ? (Yɩlɩ ˗mä gbɛlɩ 30, 31 ˈmö.)

Wa kä a˗a wa ˈkä Etiopiiyii kwänɩ, nzɩ ɔ ˈkä Lagɔ ˈa wɛlɩɩ ˈmö ˈnʋ. Zɩˈɛ, nɩkpa a ˗bɛ, wa ˗ɲɛ ˗mumuë ˈsɔ, wa ˗kä Biblë ˈmö a wɛlɩɩ ˈgämö yɔwʋ yɩlɩnɩɩ, yɩ kwänuë.

NƖKPA ˗MUMUË LƐ NƖƖ: “Biblë a ˈcɩɛcɩʋ ˈtɛɲɩ wʋ lɩbhää.”

Sɛɛ ˗n pä ɔ ˗naa dlɩ ˈnɩ? ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈnɩ?

DƐSƐKÄKÏBHÏ

Biblë ɲɩaɲɩ ˈdɩmözʋwɛlɩɩ ˗yɩ ˗kaɲɩɛ ˗mä ˗aˈa zɩkpaa ˈmö kwänɩ. Dɛsɛkäkïbhïï ˗a ˈyɩbhänɩɛ ˗aɲɩ ˈwʋ, ɛ ɲɩaɲɩ yɩ zɛmösɛna. Ɛ paaɲɩ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈn ɛ ˈtɛmanɩɲɩ dlɩ ˈwʋ.