Zoova ɲɩaɲɩ ˗lu a ˗mu nɛnɩɛ teɲii, Biblë mɛɛ. Ɛ kä ˈbɔgwɩ a 66 ˈmö. ˗N yɩbhä ˗kamä ˗naɲɩ nimï nɩɩ: Dɛɛ Biblë ˈbhöönɩ ɔ ˈnɩ? ˗Ɔ ˈwälɛ ɔ ˈnɩ? ˗A ˈkä nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ a zɛmösɛna ghlɩ a dɔˈwʋ, sɛ ˗lii ˈplɩplɩnɩɛ ˈmö ˈn ˗a yiɛ Biblë ghlɩɩ, mö ˗a ˈkää ˈylɩmö.

1. Nɩkpaa mʋa ˈcɛlɩɛ Biblë abhlɩ, ˗maa sɛ yɩ ˗wʋ ɔ ˈmö ˈn wa nʋ ɔ nɩɩ Lagɔ mɔɔ ˗lɛ ɛ ˈwälaɲɔ ˈnɩ?

Nɩkpa a 40 a sɛ mʋa ˈcɛlɩɛ Biblë, ˈylʋbö a 1.600 ˈmö. Wa tɛɛ ɛ ˈcɛlɩcɛlɛ 1513 Z.ˈN.G. ˈmö, ˈn wa yiɛ 98 Z.G. ˈmö zɛmö bhɩɛ. ˗Wa ˈcɛlɩɛ Biblë, waˈaa nɩkpɛ ˗bhʋlʋ glɩnɩ. ˗Mumuë ˗lɛ a˗a wïlagänɩwa, ˗mumuë ˗lɛ a˗a ˗dɛdapäwa, ˈn ˗mumuë ˗lɛ a˗a ˈkämanɩwa. ˗Maa ˈsaa wa ˈcɛlɩɛ, yɩ ˈwuë yɔwʋ yɩ mönɩɛ. ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈnɩ? ˗Yɩ kää ˈŋlɩ miɛ nɩɩ, Lagɔ mɔɔ ˗lɛ Biblë a wälaɲɔɔ mɔ. (Zɛlɩ 1 Tesaloniikö a ˗nʋa 2:13 ˈmö.) ˗Wa ˈcɛlɩɛ Biblë, waɲɩ a ˈwlumösɛwɛlɩɩ ˈmö wa ˈnɩɛ ˈcɛlɩ. Maa ‘Lagɔ ˈa ˈwugɔmʋʋ muu ˗wuëë ˗gömö, muu ˈɲʋää ˈdɩ, wɛlɩɩ ˗yɩ ˈbhöönɩɛ Lagɔ aˈbhë a ŋlii, ˈn wa yiɛ bhïla.’ a (2 Piɛlɩ 1:21) Lagɔ, ˈɔ ˈwugɔmʋʋ ˈmö ɔ ghlɛnɩɛ ˈmö ˈn ɔ yiɛ nɩkpaa ˈla libho ˈmö nʋnɩ, ˈn wa yiɛ ˈɔ dlɩpäsaa ˈcɛlɩ.—2 Timotee 3:16.

2. Nɩkpaa ˈwuë bhɛnɩ ɔ wa ˈkä Biblë ghlɩ ˗a?

“Bhlɩɩ ʼwuë ˗gömö a nɩkpaa, ˗gligbïï ˈwuë, gbɩɩ ʼwuë a gbäwaa, ˈn ŋäyaa ˈwuë,” wa bhɛnɩ wa ˈkä ˈtɩtɩ a ˗tɩtɩɩ ˗yɩ ˗wʋä ˗mä Biblë ˈmö, ˗li a ˗lii ˈmö ghlɩnɩ. (Zɛlɩ ’Ylimötulanɩlii 14:6 ˈmö.) ˈBɔgwɩɩ ˈwuë a dɔˈwʋ, mɛɛ cɛlɩnɩɛ gbɩ a ˗bɛ ˈmö, mɛɛ zie ˈwʋ. Lagɔ mɔɔ gbää ˈn yɩ ˗wʋä ˗sɩbhä. Nɩkpaa ˈwuë, dɛɛ wa yi ˗bhölɩnɩ ˗kë, gbʋ ˗mu wa yi gbä ˗kë, wa bhɛnɩ wa ˈkä Biblë ˈmö zɛlɩ.

3. Sɛɛ Zoova gwɩ ɔ Biblë ˈwʋ ˈn ɛ ˗bhölɩ ɔ zɩˈɛ ˈyize ˈnɩ?

Nɩmakwii, ˗ɲɛ ˗sɩbhä a ˗lii ˗mimii ˈsɔ, ˗yɩɲɩ ˈklʋ wa cɛlɩ a˗a Lagɔ ˈa wɛlɩɩ, ˗lii a ˗mi ˈnɩ gwälɛɛ, ˈmö yɩ glɩnɩɛ. ˗Maa nɩkpa ˗muë ˗wa a˗a Biblë, mʋa ˈcɛlɩnɛ a˗a käˈmö ˈyize, sɛˈɛ ˈtɩɩ. ˈKämanɩwa ˈn lagɔgligbï a ˈkifiea ˗mumuë, wa yɩbhä a˗a wa ˈkɛ sɛ ˗sɛ. ˗Maa nɩkpa ˗mumuë ˗bhɩɔ a˗a wabhlɩ ˈmö wa ˈkä ɛ za waɲɩ dlɩsɛ, nzɩ wa ˈkɛ ˈwʋ gwɩ. Zoova ˗kaɲɩ ˈɔ wɛlɩɩ ˈɲɛ a dɔˈwʋ, ɔˈɔɔ ˗lu ɛ ˗käˈɛ nɩkpɛ ˈyi ˈtatinɩ ɔ ˈkɔ ˈyio ˈwʋ ˗sɛ. Biblë lɛ nɩɩ: “Lagɔ ˈa wɛlɩɩ yi ˈkwädlɩkwädlɩnɩ ˗bhölɩ, yɩ ˈnaa ˈkä ˈyli bhɩɛ.”—Isaïe 40:8.

 ˈCƖƐ ˗LII ˗MIMII

5. Nɩkpaa yɛla a˗a ˗lii ˈmö wa ˈkä Biblë sɛ ˗sɛ

 6. Nɩkpaa ˈwuë a ˈbɔgʋ

Biblë cɛlɩnɩ gbɩ a ˗bɛ ˈmö, ɛ zi ˈbɔgwɩɩ ˗miˈla ˈwuë ˈwʋ. ˈN ɛ ˗lɛˈɛ ˈbɔgʋ a ˗mu wa dilanɩɛ teɲii nɩkpa. Zɛlɩ Nʋnʋlii 10:34, 35 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:

• ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Lagɔ yɩbhä ɔ nɩɩ, wa nɩ ˈcɛlɩnɩ ˈɔ wɛlɩɩ gbɩ a ˗bɛ ˈmö, wa ˈkɩ nɩkpa dilanɩ ˈnɩ?

• Biblë a ˗gömö a wɛlɩɩ a dɔˈwʋ, ˈsaa zɩ ɔ ˗naˈa dlɩɩ kɛ ˈnɩ?

 DƐSƐKÄKÏBHÏ

Biblë, Lagɔ ˈa wɛlɩɩ ˈmö ɛ glɩnɩɛ. ˈN sɛ ɔ ˈzʋä a za, nɩkpa ˈwuë bhɛnɩ wa ˈkɛ ghlɩ.

ˈWʋligbanɩkïbhï

• Wa ˗kä nɩɩ, Lagɔ nɩkpaa ˈmö ɔ bhïlanɩɛ ˈmö ˈn wa yiɛ ˈɔ wɛlɩɩ ˈcɛlɩɩ, sɛ yɩ sɛ ɔ zɛmö ˈnɩ?

• ˈSaa ˈplɩɛ ˈwʋ ˈn Biblë ˗bhölɩɛ ˗bhlɛ zɩˈɛ, sɛ wa dilanɛɛ nɩkpa, ˈn sɛ wa ˈcɛlɩnɛɛ gbɩ a ˗bɛ ˈmö, yɩ dɔˈwʋ ˈsaa zɩ ɔ ˗naˈa dlɩɩ kɛ ˈnɩ?

• ˗N ˗yiaˈaa ˗sɩkaa sɛ nɩɩ, Lagɔ nʋ ˗lii a ˗bɛ nzɩ ɔ ˗kaɲɩ ˈɔ wɛlɩɩ ˈɲɛ, zaa ˈsaa yɩ nʋʋmö ɔ ˈwlu ˈnɩ?