˗Mä ˗aˈa zɩkpa ˈmö, ˗a ˈwuë ˗a kä ˗a ˈkä ˗lu ˗lɛ ˗sɛ. ˈN ˈsaa ˗a sɛɛ ˗lɛ, yɩ glaˈmö a ˗nɩ ˗mimii bhɛnɩ yɩ ˈkä nɛnɩ ˗aa dɔˈwʋ, yɩ bhɛnɩˈɛ yɩ ˗kaɲɩ ˗lizoku ˈwʋ ˗lɛnɩ. Yɩ bhɛnɩ yɩ ˈkä gbä ˗a ˗ɲɛ Zoova ˈsɔ a bheyi ˈkä ˈmö ˈtumanɩ, yɩ bhɛnɩˈɛ yɩ ˗kaɲɩ ɲimanɩ. A yɩɛ, ˗a bhɛnɩ ˗a ˈkä dɛɛ ˗a ˈkää ˗bhölɩnɩ ˗lɛ ˗sɛ, ˈn sɛɛ ˗a ˈkää ˈzʋ ˗a ˈkä moni ghlɩ nzɩ ˗a ˈkä ˗aɲɩ ˗su. ˗A ˗käˈɛ kwäkwänɩɛ yii, ˗a bhɛnɩˈɛ ˗a ˈkä ˈsaa ˗a yɩbhää ˗lɛ ˗sɛ. Zaa, ˗a ˗kä ˈsaa nɛnɩɛ ˗lɛ ˗sɛ, ˗a bhɛnɩ ˗a ˈkä ˈmäna ˈmö ˗bhölɩnɩ ˗mä ˗aˈa zɩkpa ˈmö.

1. Sɛɛ Biblë bhɛnɩ bhä ɛ ˗kaɲɩ kwänɩ ˗a ˈkä ˈsaa nɛnɩɛ ˗lɛ ˗sɛ ˈnɩ?

˗A ˗kä ˗lu ˗lɛ ˗sɛɛ yii, ˗a nɩ bhibhe Zoova ɔ ˗kaɲɩ kwänɩ, ˈn ˗a nɩ yɩlɩˈɛ ˗mä Biblë ˈmö ˗a ˈkä sɛ ɔ pää yɩ dɔˈwʋ dlɩ ˈylɩmö. (Zɛlɩ Proverbes 2:3-6 ˈmö.) Dɛ ˗mämaa a dɔˈwʋ, ˈpäpägba a ˗ma ˗glɛ ˈsaa ˗a yɩbhää ˗a ˈkä nʋ ˈwʋ, ˗a bhɛnɩ ˗a ˈkä ˗sɩbhä a ˈpäpägba ghlɩ. ˈN ˈpäpägba ˈla mö ˗a kää ˗a ˈkä ˗gänɩ.

˗N ˈnɩ ˗sɩbhä a ˈpäpägba ˗mä Biblë ˈmö ghlɩɩ, sɛ ˗n ˈkä ɔ ˈzʋ ˈnɩ? “ˈYioo ˗n ˈkää bhlii,” Zoova bhɛnɩ ɔ ˗kamu ˈpänɩ. (Isaïe 48:17) Sɛ ɔ ˗kamu ɔ ˈpänɩ ˈnɩ? ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ Biblë kä ˈpäpägbö ˈmö, ˗yɩ bhɛnɩɛ yɩ ˗kamö kwänɩ. Wa ˗kä Biblë ˈmö a ˈpäpägböö nʋʋ, wɛlɩɩ a ˗mi kää gbëaa ˈmö, ˗yɩ tulaa Lagɔ ˈa dlɩpäsaa ˈn sɛ ɔ yɩlɩɛ ˗lii ˈwʋ ˈmö wa gaa. ˗A ˗kä Biblë ˈmö a wɛlɩɩ ˗mimii ˈmö zɛlɩɩ, yɩ ˈcɩaɲɩ sɛɛ Zoova pää dlɩ. Zaa, ˗a ˗kä Zoova ˈa dlɩpäsaa ˈmö ˈnʋʋ, ˗a bhɛnɩ ˗a ˈkä ˈsaa nɛnɔɔ dlɩ yɔwʋ ˗lɛ ˗sɛ.

2. ˗A ˗kä ˗lu ˗lɛ ˗sɛɛ yii, ˈsaa ˗a ˈkä ɔ ˈwʋ dlɩ ˈpä ˈnɩ?

Biblë lɛ nɩɩ: “Nɩkpɛɛ ˗ɔ ˈnɛɛnɩɛ ɔɲɩ ˈwʋ ɔ ˗kä kple ˗gba ˈwʋ ˗sɛɛ yii, bhëga ɔ bhëgaa ˈwë.” (Proverbes 14:15) Mii sɛɛ zɛmö nɩɩ, ˗a ˗kä ˗lu ˗lɛ ˗sɛɛ yii, ˗a kä ˗a ˈkä ˈtɛɲɩ ˈwʋ ˈlibhï nzɩ ˗a ˈkä ˈsaa ˗a ˈkää ˗lɛ ˗sɛ dlɩ kɛ ˈpänɩ. ˗A bhɛnɩ ˗a ˈkä bhʋlʋbhlʋ ˗aɲɩ kïbhï ˈlɛ ˈwʋ ˈyɩbhänɩ: ‘Biblë a ˈpäpägböö ˗mi n ˈkä ɔ ˗gänɩ ˈnɩ? ˈSaa n ˈkää ˗lɛ ˗sɛ ˗yii ɔ ˈtɩɩglɩnɔ dlɩ zɛmö ˈzʋ ˗a? ˈSaa n ˈkää ˗lɛ ˗sɛɛ, ˈsaa yɩ ˈkä ɔ ˗mumuë ˈwlu nʋ ˈnɩ? Kïbhëa ˗a käˈɛ teɲii dɛsɛ aˈbhë, ˗a ˈkää ˗aɲɩ ˈwʋ ˈyɩbhänɩ ma˗a nɩɩ, ˈsaa n ˈkää ˗lɛ ˗sɛ yi ɔ Zoova dlɩ yɔwʋ nɛnɩ ˗a?’—Deutéronome 32:29.

Zoova mɔɔ kää ɔ ˗kaɲɩ ˈsaa nɛnɩɛ ˗ɲɛ ˈsaa ˈnɩɛ nɛnɩ ˈsɔ a wɛlɩɩ ˈɲɛ. ˗A ˗kä Zoova ˈa gböö ˗ɲɛ ˈɔ ˈpäpägböö ˈsɔ ˈcɩɛɛ, ˗a ˗kä ˈyli yɔwʋ ˈtɛmanɩ ˈn ˗a ˗kɩɩ ˈklʋkpamö ˈzʋʋ, ˗aˈa ˈmlɩwʋnuëyii mö ˗a ˗wʋä daˈa ˈmö zlɔmanɩ dɔˈwʋ. Wa ˗kä ˈmlɩwʋnuëyii nʋʋ, ˗lu a ˗mu ˗wʋä ˗mä nɩkpɛ a dlɩ zɛmö, ˗wʋ bhɛnɩɛ wʋ ˈkɔ gbʋ ˗sɛ ɔ ˗kä ˗li a lii nʋʋ, ˈn ˗wʋ bhɛnɩˈɛ wʋ ˈkɔ gbʋ köbha ɔ ˗kä ˗lizoku nʋʋ, ˈmö wa laa ˗sɩbhä. (Ghlɔɔmö a ˗nʋa 2:14, 15) ˗Aˈa ˈmlɩwʋnuëyii ˗kä ˈmö zlɔnɩɩ, ɔ bhɛnɩ ɔ ˗kaɲɩ kwänɩ ˗a ˈkä ˈsaa nɛnɩɛ ˗lɛ ˗sɛ.

 ˈCƖƐ ˗LII ˗MIMII

3. ˗A nɩ ˈtatinɩ Biblë ˈyi ɛ ˗kaɲɩ ˗su

4. ˗A nɩ zlɔmanɩ ˗aˈa ˈmlɩwʋnuëyii ˈmö ˗a ˈkä ˈsaa nɛnɩɛ ˗lɛ ˗sɛ

 DƐSƐKÄKÏBHÏ

˗A ˗kä ˗lu nʋä yii, sɛɛ Zoova pää yɩ dɔˈwʋ dlɩ, ˗a kä ˗a ˈkɩ ˗yi. ˈN yɩ ˗kä bhɛnɩ yɩ ˈkä ˗mumuë kwänɩ, yɩ ˗käˈɛ bhɛnɩ yɩ ˈkä˗mumuë swɩ yɔwʋ ˈkuanɩ, mö ˗a nɩ ˈpänɩ dlɩ kɛ. ˗A ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, ˗a yi ˈsaa nɛnɩɛ ˗lɛ ˗sɛ.

ˈWʋligbanɩkïbhï

• Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˗lii ˗a ˗mi nɛnɩɛ Zoova dlɩ yɔwʋ ˗lɛ ˗sɛ ˈnɩ?

• Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˗aˈa ˈmlɩwʋnuëyii ˈmö zlɔmanɩ ˈnɩ?

• Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˗mumuë ˈa dlɩpäsaa ˈklʋkpamö ˈzʋ ˈnɩ?