ˈKÏBHÏ KƲGBÄ NGBIˈSƆ
Bhibhebhibhiuu -lɛ -lu a -mu kää dɛsɛ
“Zlɩ -ɲɛ dʋdʋkpäta ˈsɔ a ˈWälaɲɔɔ” yɩbhä ɔ ˈkä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈyukwli -pʋnɩ.—Psaume 115:15
1, 2. -Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn bhibhebhibhiuu -lɛ ɔ ˈɲɛɲɛlu a -mu kää dɛsɛ ˈnɩ? ˈSaa Biblë ˈcɩaa wʋ dɔˈwʋ, ˈsaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -a ˈkɩ ɔ -yi ˈnɩ?
ZLƖ -ɲɛ dʋdʋ ˈsɔ, -a -kii yɔwʋ kwänɩɩ, dʋdʋkpäta ˈtikëyi ˈwʋ a -wʋä teɲii. Zoova -kä bhlɩɩ ˈwuë -gömö a nɩkpa ˈwʋ yɩlɩ, solu ˈmö a ˈŋuteyi a sɛ -sɩbhä wa -wʋä ɔ ˈyila ˈklʋ a dɔˈwʋ. (Psaume 115:15; Isaïe 40:15) -Tiamö abhlɩ, Lagɔ ˈa -bhɛbhɛlii ˈwuë a dɔˈwʋ, -abhʋa nɩkpa, -a yi teɲii ˈtikïyie ˈwʋ -wʋ -kë, Psaume 145:18, 19 lɛ nɩɩ: “Zoova ˈnɩɛ -wa ˈwinɔɔ -tiasɛ ˈmö dɛ -tlʋnɩ. -Wa kää ɔ ŋanɔ kuˈmö, -wa ˈwinɔɔ ˈmö, ɔ -pʋnʋa ˈyukwli ɔ ˈkʋa kwänɩ a za.” Ɛˈɛ -bhö ɔ daˈa ŋli yɩa wɛlɩɩ! Zoova, -lii ˈwuë a ˈwälaɲɔ, yɩbhä ɔ -kaɲɩ ˈyi gö nzɩ ɔ kä -aˈa bhibhewɛlɩɩ ˈyukwli -pʋnɩ. Bhibhebhibhiuu, Zoova ˈa ˈɲɛɲɛlu -wʋ kää dɛsɛ ˈmö wʋ glɩnɩɛ.
2 Maa -a -kä nɩɩ, Zoova -kaɲɩ ˈyukwli -pʋnɩɩ, sɛɛ nɛnɔɔ dlɩ yɔwʋ -sɩbhä -a kää -a ˈkɔ bhibhe. Sɛ -a ˈkä ɔ -sɩbhä ˈzʋ ˈnɩ? Sɛɛ Biblë gbää bhibhebhibhiuu a dɔˈwʋ, -a nɩ ˈyiɛ -ka ˈylɩmö.
-YƖ KÄ Ɔ ˈŊLƖ ˈN -A BHIBHE Ɔ ZOOVA ˈNƖ?
3. ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -n kä ɔ -n ˈkä Zoova bhibhe ˈnɩ?
3 Zoova yɩbhä nɩɩ -a nɩ bhibheoo, -a ˈkɔ -aˈa ˈmlɩ a wɛlɩ ˈwuë ˈɲɛ. Sɛɛ -a -yi ɔ sɛ ˈnɩ? Zɛlɩ Filiipö 4:6, 7 ˈmö. -A nɩ ˈpänɩɛ -ka wɛlɩkïbhë ˈlɛ dlɩ kɛ. -Ɔ ˈKämanɩɛ ˈpɩwʋ a -lii ˈwuë -gömö, -aa gbʋ plɛnɔɔ teɲii. Zaa, -lu a gbʋ -kaɲɩ plɛnɩ, ɔ yɩbhä nɩɩ -a nɩ ˈɲɔ yɩ wɛlɩɩ.
4. Sɛɛ bhibhebhibhiuu -kamö ɔ kwänɩ -n -ɲɛ Zoova ˈsɔ a bheyi ˈkä ˈyukusɛ ˈmö ˈnɩ?
4 Bhibhebhibhiuu yi ˈŋlɩ -kä -n yi Zoova a bheyi zʋ. Bhɛya -kä ˈkwädlɩ ˈdɩ -sɛ -lii -yɩɲɩ gbʋ plɛnuë ˈn ˈsaa wa ˈpää dlɩ ˈwʋ a dɔˈwʋ, wa yi bhɛya ˈkädɩ zʋ. -Sɩbhä Zoova a bhibhebhibhiu -wʋmöä. Biblë ˈmö ɔ ghlɛnɩɛ ˈmö ˈn ɔ sʋlʋnɩmöä ˈɔ dlɩpäsaa -ɲɛ ˈsaa ɔ ˈkää zɩkö ˈyli ˈwälanɩ ˈsɔ. -N -kɔɔ ˈkwädlɩ bhibhe, yɩ -yimö kwänɩ -n yo -naˈa ˈmlɩ a wɛlɩ aˈbhë ˈɲɛ. -N -kä -sɩbhä ˈzʋʋ, -n -ɲɛ Zoova ˈsɔ a bheyi yi teɲii ˈyukusɛ mö.—Zaakö 4:8.
SƐ -A ˈKÄ Ɔ ˈZƲ LAGƆ ˈKÄ -AˈA BHIBHEWƐLƖ ˈYUKWLI -PƲNƖ ˈNƖ?
5. Sɛɛ -a -yi ɔ sɛ nɩɩ Zoova ˈnɩɛ bhibhewɛlɩɩ ˈwuë ˈyukwli -pʋnɩ ˈnɩ?
5 Zoova -pʋnɩ bhä bhibhewɛlɩɩ ˈwuë ˈyukwli -a? Nˈnn, ɔˈɔɔ yɩ ˈwuë ˈyukwli -pʋnɩ. Lagɔnɩkpɛ Ezayii Lagɔ bhïlanɩ a-a ˈmö a ˈtɛɲɩ ˈmö, Zoova ˈɲɛ a-a Yizlaɛlɩ a -nʋa ˈdɩ nɩɩ: “Sɛ a yii bhibhe -kë, ˈnaa ˈkaɲɩ ˈyukwli -pʋnɩ. Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa ˈkulɩbhäwa a glɩnɩɛ.” (Isaïe 1:15) Zaa -n ˈnɩ -li a -lii nʋʋ, Zoova -yimö gwë ˈdionɩ, yɩ yi ˈŋlɩ -kä ɔ ˈnaa ˈkä -naˈa bhibhewɛlɩɩ ˈyukwli -pʋnɩ.
6. ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Lagɔ a dlɩtɛɛnɩtɛnɛ kä ɔ teɲii dɛsɛ ˈnɩ? Sɛɛ -n ˈkä ɔ ˈtula nɩɩ, -n ˈtɛɛnɩ Lagɔ dlɩ ˈnɩ?
6 -A -kä yɩbhä nɩɩ, Zoova nɩ -pʋnɩ -aˈa bhibhewɛlɩɩ ˈyukwlii, -a kä -a ˈkɔ dlɩ ˈtɛɛnɩ. (Maakö 11:24) Zezwii ˈa tietieɲɔɔ Pɔɔlʋ nʋ a-a nɩɩ: “ˈN nɩkpɛ ˈnɩ Lagɔ dlɩ ˈtɛɛnɩ, ɔˈɔɔ bhɛnɩ ɔ ˈkɔ dlɩ yɔwʋ nɛmanɩ. -Ɔ -kä ɔ ˈkä Lagɔ bhibhee, ɔ nɩ kɩ dlɩ ˈwʋ nɩɩ, Lagɔ -bhölɩ -tiamö, ɔ yi -wa yɩbhää wa ˈkɔ yɩbhlɩnɩ ˈɲu ˈpä.” (Ebleewaa 11:6) -A nɩ tɩ ˈfʋ nɩɩ, -a ˈtɛɛnɩ Lagɔ dlɩ nʋ. Maa, -a -kɔɔ ˈkwädlɩ ˈklʋkpamö zʋʋ, mii ˈkää ˈtula nɩɩ -a ˈtɛɛnɔ -tiamö dlɩ.—Zɛlɩ Zaakö 2:26 ˈmö.
7. (a) -A -kä Zoova bhibhe dɔˈwʋ -wʋʋ, -yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -a ˈkä ɔ -aɲɩ dʋdʋ ˈwʋ -lɛmö ˈnɩ? (b) Sɛɛ -a ˈkä ɔ ˈtula nɩɩ -a -kä bhibhee, -aˈa dlɩ zɛmö a wɛlɩ ˈmö -a ɲɛɛ Lagɔ ˈnɩ?
7 -A -kä Zoova bhibhe dɔˈwʋ -wʋ, -a kä -a ˈkä -aɲɩ dʋdʋ ˈwʋ -lɛmö ˈn -a ˈkä ɔ ˈklʋkpa -kä. ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈnɩ? -A -kä ˈkämanɩɲɔ wɛlɩ ˈɲɛɛ yi, ˈklʋkpamözʋsɛ -a ˈkää bhïlaa. Zoova -ɔ glɩnɩɛ Lagɔ -ɔ ˈKämanɩɛ -lii ˈwuë -gömö, -a -kɔɔ bhibhe yi, -a ˈnaa ˈkä ɔ -aɲɩ dʋdʋ ˈwʋ -lɛmö nzɩ -a ˈkɔ teɲii ˈklʋkpamö zʋ -a? (Genèse 17:1; Psaume 138:6) -A -kä Lagɔ bhibhee, -aˈa dlɩ zɛmö a wɛlɩ ˈmö -a kää -a ˈkɔ ˈɲɛ. Maa -aˈa bhibhewɛlɩ nɩ tɩ ˈbɔgʋ ˈmö cɛlɩ. -A tɩɛ gbʋ -aa -ŋö ˈmö bhibhenɩ.—Matie 6:7, 8.
8. -A -kä -lu a za Zoova bhibhee, ˈsaa -a kä ɔ -a ˈkä nʋ ˈnɩ?
8 -A -kä -lu a za bhibhee, ˈsaa ˈwuë -a bhɛnɩɛ, -a nɩ nu nzɩ -a ˈkäa ˈsaa -a ˈyɩbhänɔɔ ghlɩ. A yɩɛ -ka. ˈN -a -kä Zoova bhibhe -a ˈkäa zila ˈwuë ˈmö lile ghlɩ a za, -a nɩ tɩ -aˈa swɩ ˈwʋ panɩ nzɩ -a ˈkä dlɩ ˈpä nɩɩ, Zoova -yiɲɩ ˈsaa -a ˈyɩbhänɔ ˈɲɛ. Maa libhï ˈwuë -a bhɛnɩɛ -a ˈkä nʋʋ, -a nɩ nwii. (Matie 6:11; 2 Tesaloniikö 3:10) ˈN -a -kä Zoova bhibhe ɔ -kaɲɩ kwänɩ -a kä -lizoku kɛˈmö -sɛ a za, -lii -yɩ -kaɲɩɛ -mä ˈsunɩ nzɩ -a ˈkä -mäpäpʋ ˈmö bhlinɩ, -a kä -a ˈkɩ gwë ˈdionii. (Kɔlɔɔsɩ 3:5) Bhibhebhibhiu a dɔˈwʋ, kïbhï nɩkpa ˈyɩbhänɩɛ waɲɩ ˈwʋ, -a nɩ yɩlɩɛ -ka yɔwʋ.
KÏBHÏ NƖKPA ˈYƖBHÄNƖƐ WAƝƖ ˈWƲ BHIBHEBHIBHIUU A DƆˈWƲ
9. -Mɔ -a ˈkä ɔ bhibhe ˈnɩ? ˈSaa Zaah 14:6 ˈcɩaɲɩ ɔ bhibhebhibhiuu a dɔˈwʋ ˈnɩ?
9 -Mɔ -a ˈkä ɔ bhibhe ˈnɩ? Zezwii ˈɲɛ a-a ˈɔ ˈwʋ-bhlinɩwaa ˈdɩ nɩɩ wa -kä bhibhe wa nɩ nʋ nɩɩ, “-Aa dɩba Lagɔ -ɔ -wʋ -mä ghäyɩ ˈwʋ.” (Matie 6:9) Ɔ yiˈɛ nɩɩ: “ˈYioo -wʋ möä -mä Lagɔ a mäˈaa, naˈbhë -amöä. Miɛ nɩɩ, nɩkpɛ -ɲɛ -aa dɩba Lagɔ ˈkä ˈwʋ -wʋnɩ a dɔˈwʋ, ˈn ɛ ˈnɩ -bhö na ŋlɩmöö, ɔˈɔɔ bhɛnɩ.” (Zaah 14:6) Zaa, Zoova a ˈyize ˈmö -a kää -a ˈkä bhibhe Zezwii a ˈŋlɩmö. Zezwii a ˈŋlɩmö -a kää -a ˈkä bhibhe, sɛɛ yɩ sɛ ɔ zɛmö ˈnɩ? Mii sɛɛ zɛmö nɩɩ, -a -kä Zoova ˈkä -aˈa bhibhewɛlɩɩ ˈyukwli -pʋnɩ nʋʋ, ˈbhlea ɔ ˈɲɛɛ Zezwii, -a nɩ ˈzʋa ˈklʋkpamö. -A ˈcɩɛɛ miɛ nɩɩ, Zezwii -kaɲɩ -aˈa ˈɲiɲlolii a gbʋ -gömö -sɛ -a ˈkä ˈkwie a galɛ ˈmö ˈwlʋ nza ɔ yi a-a mäˈä dʋdʋ ˈwʋ. (Zaah 3:16; Ghlɔɔmö 5:12) ˈN Zoova yiˈɛ Zezwii Lagɔbʋbɔɲɔ ˈKɔdɔ ˈwʋ ˈzʋa ˈn ɔ yoˈɛ -Zijlituɲɔ ˈwʋ ˈzʋa.—Zaah 5:22; Ebleewaa 6:20.
-N bhɛnɩ -n ˈkä ˈtɛɲɩ ˈwuë ˈmö bhibhe
10. -A -kä bhibhee dɔˈwʋ -wʋ, ghäyɩ -a ˈkä ɔ ˈnɩgbönɩ, maa sɛ -a ˈkä ɔ ˈmö -wʋwʋnɩ ˈnɩ? -Sɛsɛni ˈmö.
10 -A ˈkä bhibhee a dɔˈwʋ, ghäyɩ -a ˈkä ɔ ˈnɩgbönɩ nɩɩ, maa sɛ -a ˈkä ɔ ˈmö -wʋwʋnɩ ˈnɩ? -A -kä bhibhe yi, Zoova ˈnɩɛ nɩɩ, -a nɩ ˈnɩgbönɩ ghäyɩ, -a nɩ glɩ -sɛ, -a nɩ ˈpäˈɛ -kokomïladigbï glu nʋ. Biblë lɛ nɩɩ -a -kä Zoova bhibhe dɔˈwʋ -wʋ, sɛɛ -a ˈkɔɔ bhibhe nɩ kä ˈklʋkpamö. (1 Chroniques 17:16; Néhémie 8:6; Daniel 6:10; Maakö 11:25) Zoova a dɔˈwʋ, -a -kä bhibhe dɔˈwʋ -wʋ, -aˈa sɛ -a -wʋwʋnɩɛ ˈmö ma-a ˈnɩɛ dɛsɛ -kä. -Yɩ kää dɛsɛ miɛ nɩɩ sɛ -a bhibheoo nɩ zo ˈklʋkpamö. -A -kä bhibhe dɔˈwʋ -wʋ, -a bhɛnɩ -a ˈkä wɛlɩ ghäyɩ ˈpä, -a ˈkä ˈŋuŋwa. -A bhɛnɩˈɛ a ˈkä sa ˈwuë bhibhenɩ, ˈtɛɲɩ -a yɩbhä ˈmö, sabʋsɛ oo, zlɩgä oo. -A -kä Zoova bhibhe dɔˈwʋ -wʋ, -a nɩ kɩ dlɩ ˈwʋ nɩɩ käbönɩkpɛ nɩ -aˈa bhibhewɛlɩ ˈnʋ -kë, Zoova ɔbhlɩ ɔ -pʋnɩɲɩ ˈkwädlɩ ˈyukwli.—Néhémie 2:1-6.
11. -Lii -mɩɲɩ za -a bhɛnɩ bhä -a ˈkä Zoova bhibhe ˈnɩ?
11 -Lii -mɩɲɩ za -a ˈkä ɔ bhibhe ˈnɩ? -A bhɛnɩ -a ˈkä -lii ˈwuë -yɩ nɛnɩɛ Zoova dlɩ yɔwʋ a za bhibhe. Biblë lɛ naa: “ˈSaa -a -kɔɔ ˈyɩbhänɩ -kë, ˈn -lu ˈla -kɔɔ dlɩ yɔwʋ nɛnɩɩ, -a -yi sɛɛ nɩɩ, ɔ -pʋnɩɲɩ -tiamö ˈyukwli.” (1 Zaah 5:14) -Aɲɩgäsɛ, -lii a gbʋ -kaɲɩ plɛnɩ, -a yi ɔ yɩ za bhibhe -a? Nn. Sɛɛ -a -ɲɛ -aˈa bheyi ˈkɔdɔ ˈsɔ sɛ yɛ ˈdɩɩ, sɩbhä -a bhibhee Zoova. Zaa -lii ˈwuë -yɩ -kaɲɩɛ dlɩsɛ -a bhɛnɩ -a ˈkɔɲɩ ˈɲɛ. (Psaume 62:8) -A bhɛnɩ -a ˈkɔ bhibhe ɔ -kaɲɩ ˈɔ ˈwugɔmʋʋ -gömö ˈzʋ nzɩ -a ˈkä ˈsaa nɛnɔɔ dlɩ yɔwʋ nʋ. (Lwiikö 11:13) -A -kä -lu nʋä yi, -a bhɛnɩ -a ˈkä Zoova bhibhe ɔ -kaɲɩ ˈnɛɛnɔ ˈɲɛ. -A bhɛnɩˈɛ -a ˈkɔ bhibhe ɔ -kaɲɩ ˈmötɛɛnɔɔ ˈɲɛ nzɩ -a ˈkä ˈklɩyɩyɛ ˈwlu ˈplɩ. (Zaakö 1:5) -A bhɛnɩ -a ˈkɔ bhibhe ɔ ˈkä -aˈa ˈɲiɲlolii a gbʋ ˈyi ˈtatinɩ a za. (Ɛfɛɛzɩ 1:3, 7) -A bhɛnɩˈɛ -a ˈkä -mumuë a za bhibhe, -aˈa ˈligbë ˈmo a -nʋa ˈn -aˈa lagɔdaayuë a za.—Tietiewaa 12:5; Kɔlɔɔsɩ 4:12.
12. -Mä -aˈa bhibhebhibhiu ˈmö, ˈsaa ˈkä ɔ teɲii dɛsɛ -kä ˈnɩ?
12 -Mä -aˈa bhibhebhibhiu ˈmö, ˈsaa ˈkä ɔ teɲii dɛsɛ -kä ˈnɩ? Zoova ˈn ˈsaa ɔ ˈkää nʋ, mii kää yɩ ˈkä teɲii dɛsɛ -kä. -Li a -lii ˈwuë ɔ nʋɲɩɛ ˈwlu a za, -a kä -a ˈkɔ bhälɩ -aˈa dila ˈwuë ˈmö. (1 Chroniques 29:10-13) -A -yi -miˈla ˈwuë. Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa Zezwii -wʋ a-a mäˈä dʋdʋ ˈwʋ, ɔ sʋlʋnɩ a-a ˈɔ ˈwʋ-bhlinɩwaa sɛ wa ˈkää bhibhee. (Zɛlɩ Matie 6:9-13 ˈmö.) Ɔ lɛ nɩɩ, wa -kä bhibhee yii, wa nɩ ˈghlimanɩ tɛɛ Lagɔ ˈa ŋlɩɩ. ˈN wa nɩ bhibhe Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ ˈkä yi nzɩ nɩkpa ˈwuë ˈkä ˈsaa nɛnɔɔ dlɩ yɔwʋ nʋ. Zezwii lɛ naa, -a ˈmaa ˈkä dɛsɛkäli ˈla a za bhibhe ˈwë ˈn -a ˈkäa bhäla -aɲɩgäsɛ -a ˈsaa -a yɩbhää a za bhibhe. -A -kä Zoova bhibhee, ˈn -a -käˈɛ ˈsaa ɔ yɩbhää a za tɛɛ bhibhee, mii tulaa nɩɩ, dlɩsɛ yɩ -kaɲɩɛ teɲii.
13. -Aˈa bhibhebhibhiuu kä ɔ wʋ ˈkä ˈmö ˈbhʋɔ -a?
13 -Aˈa bhibhebhibhiuu kä ɔ wʋ ˈkä ˈmö ˈbhʋɔ -a? Biblë ˈnɩɛ -sɩbhä gbä. -A -kä wɛlɩ yɔwʋ -kä, -a -käˈɛ ki -mimii ˈmö -wʋ, -aˈa bhibhebhibhiuu bhɛnɩ wʋ ˈkä ˈmö ˈbhʋɔ. -A -kä lie yi, -aˈa bhibhebhibhiuu bhɛnɩ wʋ ˈnaa ˈkä ˈmö ˈbhʋɔ. Maa, -lii -yɩɲɩ gbʋ plɛnɩɲɩɛ, -a -kä yɩ wɛlɩ Zoova ˈɲɛɛ yi, -a -kɔˈɛ -lii ɔ ɲɩaɲɩɛ a za bhälɩɛ yi, wʋ bhɛnɩ wʋ ˈkä ˈmö ˈbhʋɔ. (1 Samuel 1:12, 15) -A nɩ tɩ nɩkpa -waɲɩ wɛlɩɩ Zezwii bhïla a-a a sa -wʋ. Nɩkpa ˈla, wa ˈkä ˈyila sɛ tɛlɩ a za, ˈwa bhibhebhibhiuu ˈmö wʋ ˈbhʋɔ a-a teɲii. (Lwiikö 20:46, 47) Zoova ˈnɩɛ -sɩbhä a bhibhebhibhiuu ˈyɩbhä. -Aˈa dlɩ zɛmö a wɛlɩɩ -a -kɩɩ Zoova ˈɲɛɛ, mii kää ɔ dɔˈwʋ dɛsɛ.
14. ˈWʋ -zɩmö -a ˈkä ɔ bhibhenɩ ˈnɩ? ˈSaa yɩ ˈcɩaɲɩ ɔ Zoova a dɛ ˈnɩ?
14 ˈWʋ -zɩmö -a ˈkä ɔ bhibhenɩ ˈnɩ? Zoova lɛ nɩɩ -a nɩ bhibheoo zila ˈwuë ˈmö. Sɛˈɛ Biblë ɲɩaɲɩ ˈdɩ nɩɩ, “a ˈtɛmanɩ ˈyli yɔwʋ a ˈkä Lagɔ bhibhe,” “Lagɔ a bhibhebhibhe dɔˈwʋ, swɩ nɩ taɲɩ yɔwʋ ˈkunɩ.” (Matie 26:41; Ghlɔɔmö 12:12; 1 Tesaloniikö 5:17) Zoova -bhɩɔ ˈkwädlɩ ˈmö ɔ -kaɲɩ ˈyukwli -pʋnɩ. ˈƆ -wawʋ -ɲɛ ˈɔ kɛgänɔɔ ˈsɔ a za, -a kä -a ˈkɔ ˈkwädlɩ bhälɩ. -A bhɛnɩˈɛ -a ˈkɔ bhälɩ sɛ ɔ -suɲɩɛ, ɔ ɲɩaɲɩɛ ˈmötɛɛnɔɔ ˈn ɔ paɲɩɛ swɩ ɲɛmʋ ˈmö a za. ˈN -a -kii ˈmö ˈnʋ nɩɩ, bhibhebhibhiuu kä -tiamö dɛsɛ, -a yi ˈkwädlɩ Zoova bhibhe.
15. Bhibhebhibhiu -kä bhɩɛ ˈwë, -yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -a nʋ bhä “yɩ -wʋ -sɩbhä” ˈnɩ?
15 Bhibhebhibhiu -kä bhɩɛ ˈwë, -yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -a nʋ ɔ “yɩ -wʋ -sɩbhä” ˈnɩ? -A -kä “yɩ -wʋ -sɩbhä” nʋʋ, mii sɛɛ zɛmö nɩɩ, ˈsaa -a ˈyɩbhänɩɛ -mä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈmö nɩ ˈwlʋnɩ ˈyli. ˈN ˈsaa -a ˈyɩbhänɩɛ -kaɲɩ dlɩsɛ. (Psaume 41:13) Biblë lɛ nɩɩ, ˈn nɩkpɛ -kä -lɛ nɩkpabhë a ˈyila ˈklʋ bhibhenɩɩ, -a -kä wɛlɩ ghäyɩ ˈpä ɛ -käˈɛ -a -kä wɛlɩ dʋdʋ ˈwʋ -lɛ ˈn -a -kä “yɩ -wʋ -sɩbhä” nʋʋ, nɛnɩ yɩ nɛnɩɛ teɲii. Mii tula nɩɩ, -a -wanɩ bhibhewɛlɩɩ ˈla ˈmö.—1 Chroniques 16:36; 1 Kɔlɛɛtɩ 14:16.
SƐƐ LAGƆ ŊLUÄ -AˈA BHIBHEBHIBHIUU ˈWƲ
16. Zoova ŋlu ɔ -tiamö -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ -a? -Sɛsɛni ˈmö.
16 Zoova ŋlu ɔ -tiamö -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ -a? Nn, ɔ ŋlu ˈwʋ. Biblë lɛ nɩɩ, “Mɔɔ -pʋnɩɛ bhibhebhibhiuu ˈyukwli.” (Psaume 65:2) Zoova -pʋnɩ nɩkpa a miniɲwɩɩ a bhibhebhibhiuu ˈyukwli ˈn ɔ ŋlwii ˈwʋ. Maa ɔ ˈniɛ sa -bhʋlʋ -kpɔ ˈwʋ ŋlu.
17. Sɛɛ Zoova ghlɛnɩ bhä lagɔzuzukuu -ɲɛ ɔ -nʋa -wa -wʋä mäˈä dʋdʋ ˈwʋ ˈsɔ ˈmö ˈn ɔ ŋlu bhä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ ˈnɩ?
17 Lagɔzuzuku -ɲɛ ˈɔ -nʋa -wa -wʋä mäˈä dʋdʋ ˈwʋ ˈsɔ, ˈmö Zoova ghlɛnɩɛ ˈmö ˈn ɔ ŋluä -aˈa bhibhewɛlɩɩ ˈwʋ. (Ebleewaa 1:13, 14) Nɩkpa a -bɛ bhibhe a-a Lagɔ ɔ ˈkuë kwänɩ nzɩ wa ˈkä Biblë ˈmö ˈnʋ. Wa bhibhee ˈwë cuu ˈn Zoova ˈa Bhlɩnɩwaa yuë ˈylɩmöä mö. Biblë lɛ nɩɩ, mäˈä dʋdʋ ˈwʋ a nɩkpa ˈwuë ˈkä “Lagɔ ˈa ˈtɩtɩ a -tɩtɩɩ” ˈnʋ a dɔˈwʋ, lagɔzuzukuu nʋmö libho. (Zɛlɩ ˈKlʋkälɩwɛlɩɩ 14:6 ˈmö.) -Aa glaˈmö a -nʋa a -bɛ yɛ tɛkäsɛ Zoova bhibhe ɔ ˈkʋa kwänɩ a za, ˈn Zoova yiɛ lagɔdaayuë -mumuë ˈmö ghlɛnɩ ˈn ɔ yʋa kwänɩ.—Proverbes 12:25; Zaakö 2:16.
Zoova -kä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ ŋluä yi, ɔ bhɛnɩ ɔ ˈkä -aˈa lagɔdaayuë ˈmö ghlɛnɩ
18. Sɛɛ Zoova ghlɛnɩ bhä ˈɔ ˈwugɔmʋʋ -ɲɛ Biblë ˈsɔ ˈmö ˈn ɔ ŋlu bhä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ ˈnɩ?
18 Zoova ghlɛnɩ ˈɔ ˈwugɔmʋʋ ˈmö ˈn ɔ ŋluä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ. -A kɔɔ bhibhe ɔ -kaɲɩ kwänɩ -a ˈkä ˈklɩyɩyɛ ˈwlu ˈplɩ a za, ɔ bhɛnɩ ɔ ˈkä ˈɔ ˈwugɔmʋʋ ˈmö ghlɛnɩ nzɩ ɔ -kaɲɩ -su, ɔ -kaɲɩˈɛ ˈmötɛɛnɔɔ -ɲɛ. (2 Kɔlɛɛtɩ 4:7) Zoova ghlɛnɩˈɛ Biblë ˈmö ˈn ɔ ŋluä -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ ˈn ɔ kwänɩɲɩˈɛ ˈn -a nʋä -lii ˈnɛɛnɩsɛ. -A -kɛɛ ˈmö zɛlɩɩ, -a yi -mä wɛlɩkïbhï -yɩ -kaɲɩɛ kwänɩ ghlɩ. -Mä ˈwlʋyɩbhäyɩbhʋʋ ˈwʋ, Zoova bhɛnɩ ɔ ˈkä lagɔdaayu -mɔmɔɔ ˈa bhïlawɛlɩɩ ˈmö ghlɛnɩ nzɩ ɔ -kaɲɩ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä. Ɔ bhɛnɩˈɛ ɔ ˈkä -zɩkpa ˈmö a ˈyukugänɩɲɔ ˈmö ghlɛnɩ nzɩ ɔ -kaɲɩ Biblë ˈmö ˈa wɛlɩɩ -yɩ -kaɲɩɛ kwänɩ ˈɲɛ.—Galatii 6:1.
19. Sɛ yɩ -wʋ ɔ ˈmö ˈn ɛ ˈkä -bhɩɛ nɩɩ, Zoova ˈnɩɛ -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ ŋlu ˈnɩ?
19 Zila -mimii ˈmö, -a bhɛnɩ -a ˈkä -aɲɩ nimï ˈyɩbhä nɩɩ, ‘Sɛ yɩ -wʋ ɔ ˈmö ˈn Zoova ˈnɩ ɔ -bhlɛ ˈna bhibhebhibhiuu ˈwʋ ŋlu ˈnɩ?’ Maa -a nɩ tɩ dlʋ nɩɩ, ɔ ˈyize mɔɔ -yiɛ -zlɩmɛ ˈn sɛɛ ɔ ˈkää -aˈa bhibhebhibhiuu ˈwʋ ŋlu. Ɔ -yi -lu -muɲɩ gbʋ plɛnɩɲɩɛ. Zaa, -a nɩ bhibhe ˈkwädlɩ nzɩ -a ˈkä tula nɩɩ, ˈsaa -a ˈyɩbhänɔɔ a gbʋ -plɛnɩɲɩ -tiamö ˈn nɩɩ -a ˈtɛɛnɔɔ dlɩ. (Lwiikö 11:5-10) ˈTɛɲɩ -mɛmɛɛ ˈmö, sɛɛ -a yɩbhää -sɩbhä ɔˈɔɔ -aˈa bhibhewɛlɩɩ ˈwʋ ŋlu. A yɩɛ -ka. -A -kä ˈklɩ ˈyɩ dɔˈwʋ -wʋʋ, -a bhɛnɩ -a ˈkɔ bhibhe ɔ -kaɲɩ ˈwʋ yi. Maa ɔ -kä yɩbhää, ɔ ˈnaa -kaɲɩ ˈklɩ ˈla ˈmö -sɛ, maa ɔ -yiɲɩ ˈmötɛɛnɔɔ ˈɲɛ nzɩ -a ˈkä ˈmlɩ ˈkunɩ.—Zɛlɩ Isaïe 40:28, 29 ˈmö.
20. -Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -a kä ɔ -a ˈkä ˈkwädlɩ Zoova bhibhe ˈnɩ?
20 -A ˈkä Zoova bhibhe a dɔˈwʋʋ, ɛˈɛ -bhö ɔ daˈa -jɔlʋ ˈkɔdʋ -a? -A nɩ kɩ dlɩ ˈwʋ nɩɩ, ɔ -yiɲɩ ˈyukwli -pʋnɩ. (Psaume 145:18) -A -kä ˈkwädlɩ Zoova bhibhe, -a ˈkɔɔ -aˈa dlɩ zɛmö a wɛlɩɩ ˈɲɛɛ, -a -ɲɔɔ ˈsɔ a bheyi yi teɲii ˈyukusɛ mö.
