Zʋ -lɛ ɛ ˈmö a wɛlɩkïbhï

Zʋ -lɛ wɛlɩkïbhï -yɩ ˈcɛlɩɛ -mä ˈbɔgʋ ˈmö cuu

Matie ˈkïbhë 5-7

Matie ˈkïbhë 5-7

5 Zezwii ˈyɩɛ nɩkpa a ˗bʋbʋ ˈylɩmöö, ˈn ɔ yiɛ ˗mä ˗gägaa ˈwlu ˗gbälɛ, ˈn ɔ yiɛ sɛ glɩ, ˈn ˈɔ ˈwʋ˗bhlinɩwaa yoo yɔwʋ ˈdionɩ. 2 ˈN ɔ yiɛ gbʋ ˗dɩ, ɔ lɛ naa:

3 “˗Wa ˗yiɛ sɛ nɩɩ Lagɔ mɔɔ kää ɔ ˈkʋa ˗suu, ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ ˗wʋ ˗wʋä ˗mä zlɩ ˈmö, mʋa ˈkää ˗mä ˈbhle ghlɩ.

4 “˗Muë dlɩ ˗wʋä zɩˈɛ ˈmlɩ ylinɩ dɔˈwʋ, ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa Lagɔ yuë ˈylɩ ˗bhlʋ ˈmö dɛpö.

5 “˗Wa yɔnɩɛ dlɩ ˈwʋ, a ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa mʋa ˈkää dʋdʋkpäta ˗kälɩ.

6 “˗Wa yɩbhää teɲii ˈsaa zlɔnɩɛ ˈmö, ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˈylɩ ˗bhlʋ ˈmö, ˈwa dila yi ˈmö yi. b

7 “˗Wa kää ŋäzɩdlɩɩ, ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa wa yiˈɛ wabhlɩ wa ŋäzɩdlɩ ˈpämö.

8 “˗Waɲɩ dila ˈnɩɛ ˈmö ˗dlinɩɩ, ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa wa yi ˈylɩ ˗bhlʋ ˈmö Lagɔ ˈylɩmö.

9 “˗Wa tɛlɩɛ sɛ wa ˗ɲɛ wa ˈbhɩa ˈsɔ ˈkä ˗wanɩɩ, c ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa Lagɔ a ˈyuë wa ˈkʋaa la.

10 “Nɩkpaa ˗wa ˗waa ˈsaa zlɔnɩɛ ˈmö ˈn wa ˈyiaa yɩ za ˈklɩɩ, ˈwa ˗jɔlʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ ˗wʋ ˗wʋä ˗mä zlɩ ˈmö, mʋa ˈkää ˗mä mö.

11 “Nɩkpaa ˗kaaɲɩ na za nɛpɔɔ, wa ˗kaaɲɩ ˈzwɩ zia, wa ˗kaaɲɩ widɩ ˈmö ˈwʋ ˈlibhïnɩ, ˈn wa ˗kaaɲɩ ˈkïbhïzokuu a kii ˈwuë ˗gömö ˈzʋʋ, ˈa ˗jɔlʋ. 12 ˈMäna nɩ ˈlɩbhaɲɩ teɲii. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˈa ɲupälɩɩ Lagɔ ˈkaɲɩɛ ˈɲɛɛ, yɩˈɩɛ muënɩ. Bhlaˈmö a nɩkpaa Lagɔ bhïlanɩ a˗a ˈmö, sɛ ˗bhlʋ ˗kpɔ ˈla ˗sɩbhä wa ˈyʋaa ˈklɩ.

13 “Mäˈä ˈpɩwʋ nɩ ˈwʋ a dɔˈwʋ, gïbhï a sɛ a ˗wʋä. Gïbhï ˗kä ˈlʋŋli bhɩɛɛ, sɛ wa ˈkɩ bhäaˈa köbhä ˈnɩ? Yɩˈɩaˈa dɛsɛ ˗kä zaa, sɛ wa ˈkɩɛ slu nzɩ wa ˈkɩ ˗gömö nɛmönɩ.

14 “Mäˈä pɩwʋ nɩ ˈwʋ a ˗nʋa a dɔˈwʋ, ˈnapɛ a sɛ a ˗wʋä. ˗Glɔ a ˗mu ˗wʋä ˗gäga ˈwluu, wʋˈʋä bhɛnɩ wʋ ˈkä ˈwʋ ziza˗a. 15 Waˈa ˗dɩ ˈnapɛ ˈyi wa ˈkɛ ˗käka zɛmö ˈzʋ. ˗Maa ˗lɛ wa zwee ˈtebhle ˈklʋ ˈn ɛ ŋälaa ˗budu ˈmö a ˗nʋa ˈwuë ˈwʋ. 16 Sɛ ˗bhlʋ ˗kpɔ ˈla, ˗sɩbhä a kää a ˈkä nɩkpaa ˈwuë ˈwʋ ŋäla, ˗mä ˈa nʋnʋlii ˈmö. ˗Lɛ a dɔˈwʋ, wa ˗kä ˗li a ˗lii a nʋä ˈwʋ yɩlɩɩ, wa yi a Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ a ˈŋlɩ ˈghlimanɩ.

17 “A nɩ tɩ dlɩ ˈpä nɩɩ, n ˈkä Lagɔ ˈa gböö ˗ɲɛ ˈɔ ˈmöbhïlanɩwaa a wɛlɩɩ ˈsɔ sɛ ˗sɛ a za, nza n yiɛ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ. Ɛˈɛ ˗bhö yɩ za, ˗maa n ˈkɩ ˈyli ˈwälanɩ a za, nza n yiɛ. 18 Sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, zlɩ ˗ɲɛ dʋdʋ ˈsɔ yi sɛ ylɛ aˈbhë ˗kë, Moyizɩ a gböö glaˈmö a ˈylɩlɩyeyike ˗bhlʋ aˈbhë ˈnaa ˈkä tɛkäsɛ aˈbhë sɛ ylɛ, ˈn yɩ ˈwuë ˈnɩ ˗bhlɛ ˈyli ˈwlʋnɩ. 19 Zaa, gbö ˈla a glaˈmö a ˗nɩ, ˗yɩɲɩ dɔˈwʋ nɩkpaa pää dlɩ nɩɩ yɩˈɩɛ dɛsɛ ˗kää, ˗ɔ ˗kɩɩ ˈklʋkpamö ˗sɛɛ, ˈn ˗ɔ ˗käˈɛ ˗mä ɔ ˈbhɩa ˈsunɩ nzɩ wa ˈkɩ ˈklʋkpamö ˗sɛɛ, Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ ˗wʋ ˗wʋä ˗mä zlɩ ˈmö, ɔ ˈnaa ˈkä ˗mä ˈbhle ghlɩ. ˗Maa nɩkpɛ a ˗mɔ ˗kɩɩ ˈklʋkpamö zʋʋ, ˈn ɔ ˗käˈɛ ˗mumuë swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä nzɩ wa ˈkä ˗sɩbhä ˈzʋmö, Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ ˗wʋ ˗wʋä ˗mä zlɩ ˈmö, ɔ ˈyi ˗mä ˈbhle ghlɩ. 20 Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, ˈa Lagɔ a dlɩtɛɛnɩtɛnɛ ˈnɩ ˗zu ɛ ˈkä Falizɩɛwaa ˗ɲɛ Moyizɩ ˈa gböö a ˈcɩawaa ˈsɔ a ˗nɛ ˈwʋ zii, Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ ˗wʋ ˗wʋä ˗mä zlɩ ˈmö, a ˈnaa ˈkä ˗mä ˈbhle ghlɩ.

  21 “Sɛ wa ˈɲɛ a˗a a dɩbawa a dɩbawaa ˈdɩɩ, aˈbhï a ˗yi ˗sɩbhä. Sɛˈɛ wa ˈɲʋa a˗a ˈdɩ nɩɩ: ‘Tɩ ˈku ˈlɩbhä. ˗Maa nɩkpɛ a ˗mɔ ˗kä ˈku ˈlɩbhää, ˗mä ˗zijlituwaa dlɩ ˈmö ˗mä wa ˈkɔɔ kwä, nzɩ wa ˈkɔ ˗zijle tu.’ 22 ˗Maa sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ naa ˈdɩ nɩɩ, nɩkpɛ a ˗mɔ ˗kä ɔ ˗daayu a ˈklɛ ˈmlɩ ˈzʋʋ, wa yo ˗zijle tu. ˗Mɔ ˗kä ɔ ˗daayu nɛpɔɔ, ˗lɛ ˗zijlituwaa ˈkädɩɩ ˈyila ˈklʋ ˗lɛ wa ˈkɔɔ kwä. ˈN ˗mɔ ˗kä ɔ ˈlilɛ ˈwʋ yɩlɩ ˈn ɔ ˗kä nɩɩ, ‘˗nmö ˈlɛ ˗nn˗ä ˗lu ˈwlumö ˗kä’ nʋʋ, ˗mä zeɛnɩ d ˈmö, ˗mä wa ˈkɔɔ ˈpä.

23 “ˈN ˗n ˗kä ˗mä lagɔbuduu ˈmö mö nzɩ ˗n ˈkä Lagɔ ˗lu bʋbɔnɩɩ, ˗n yi ˗mä ghlɛ ˈwë aˈbhë ˗këë, ˗n ˗kä ligba nɩɩ ˗na ˗daayu kä ˗na ˈkïbhë ˈmlɩɩ, 24 ˈzʋ ˗lɛ ˗naˈa ˈsaa ˗n ˗suä sɛ, ˗n ˈkä mö nzɩ ˗n ˗ɲɔɔ ˈsɔ ˈkä wamanɩ. A ˗kä wamanɩ ˈwëë, ˗n ˈkä bhäla yi nzɩ ˗n ˈkä bʋbɔnɩlu ˈla ˈɲɛ.

25 “˗N ˗ɲɛ nɩkpɛ ˗kä wɛlɩɩ ˗kä, tɩ bʋanɩ, tɛlɩ sɛ ˈa wɛlɩɩ ˈkä bhɩɛ. Dɛɛ aˈaa ˗bhlɛ ˗mä ˗zijlituwaa ˈyila ˈklʋ ghlɛɛ, ˗n ˗ɲɔɔ ˈsɔ a nɩ ˈnʋnʋnɩ ˈmö ˗mä ˈyio ˈwʋ. ˈN ˗n ˈnɩ ˗sɩbhä zʋʋ, a ˗kä ˗mä ˗zijlituwaa ˈyila ˈklʋ ghlɛɛ, ˗zijlituwaa ˗yimö gbʋ köbha. ˈN wa ˗yimö ˈslʋja yowʋ ˈɲɛ, wa ˗kamö ˗jie ˈmö ˈpä. 26 N ɲɩamö ˈdɩ nɩɩ, wa ˗kamö ˗jie ˈmö ˈpää, ˗naˈa gɔgbʋ ˗n kää, ˗n ˈnʋ ˗bhlɛ ˗sɛ ˈwë, wa ˈnaa ˗kamö ˗mä ˗sɛ.

27 “Sɛɛ Lagɔ gbä a˗a, aˈbhï a ˗yi ˗sɩbhä. Ɔ ˗lɛ nɩɩ: ‘Tɩ ˗na ˈlilɛ a ŋlɔ sɛ tɛlɩ, tɩˈɛ ˗na ˈlilɛ a ˈluwli sɛ tɛlɩ.’ 28 ˗Maa ˗amö naa, sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, ˗ɔ ˗kä ɔ ˈlilɛ a ˈŋlɔ ˈwʋ yɩlɩ ˗këë ˈn ɔ sɛ tɛlɩ tʋ kɔɔ ˈlɩbhää, ɔ kɔ daˈa sɛ tɛlɩ ˈwë, ˗mä ɔ dlɩ zɛmö. 29 ˗N ˗kä sɛ ˗yi nɩɩ, ˗naˈa ˗luukɛyilii bhɛnɩ ɛ ˗kamö ˈɲiɲlolii ˈmö kwää, ˗sɛɛ ˗mä ˗n ˈkɛ kwlɛ ˈmö ˈpä. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˗n ˗kä ˗naˈa kpökpa a ˈkïbhë tɩɩ, yɩ nɛnɩ yɩ ˈkä ˗na ˈwuë wa ˗kamö ˗mä zeɛnɩ e ˈmö ˈpä ˈwʋ zi. 30 ˗N ˗käˈɛ sɛ ˗yi nɩɩ, ˗naˈa ˗luukɛkätɩkpa bhɛnɩ a ˗kamö ˈɲiɲlolii ˈmö kwää, ˗daa ˈwʋ ˗n ˈka kwlɛ ˈmö ˈpä. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˗n ˗kä ˗naˈa kpökpa a ˈkïbhë tɩɩ, yɩ nɛnɩ yɩ ˈkä ˗na ˈwuë wa ˗kamö ˗mä zeɛnɩ f ˈmö ˈpä ˈwʋ zi.

31 “Sɛˈɛ Moyizɩ ˈa gböö gbäˈɛɛ nɩɩ: ‘˗Ɔ ˗kä ˈɔ ŋlɔɔ ˈsuë ˈmö ˗sɛɛ, ɔ nɩ ˈɲɔ ˈsuëmösɛbɔgʋ.’ 32 ˗Maa sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ naa ˈdɩ nɩɩ ŋlɔɔ ˈnɩ gbɩ sɛ tɛlɩɩ, g ɔ ˈluwli ˈnɩɛ ˗kä ɔ ˈkɔ ˈsuë ˈmö ˗sɛ. ˈN ɔ ˗kɔɔ ˈsuë ˈmö ˗sɛɛ, yɩ yo ˗mä ˈsunɩ ɔ ˈkä ɲɩbhɛlɩ sɛ tɛlɩ. ˈGämöˈɛ, nɩkpɛ ˗kä ˗sɩbhä a ˈŋlɔ ˈla kwää, ɔ ˈlilɛ a ˈŋlɔ ɔ yɛɛ daˈa sɛ tɛlɩ.

33 “Sɛ wa ˈɲɛˈɛɛ a dɩbawa a dɩbawaa ˈdɩɩ, a ˗yi ˗sɩbhä. Sɛˈɛ wa ˈɲʋa a˗a ˈdɩ nɩɩ: ‘Tɩ ɲɩasɛ zligo nɩɩ ˗n yi ˗lu nʋ ˈwë, nzɩ ˗n ˈkäˈɛ bhäla nimï ˗sɛ. ˗Maa ˗n ˗kä Zoova ˈmö zligonɩ nɩɩ ˗n yi ˗lu nʋʋ, nu klɩpaa.’ 34 ˗Maa sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ naa ˈdɩ nɩɩ, a nɩ tɩ zligo ˈlɩlɩlɩ. A nɩ tɩ zlɩ ˈmö zligonɩ, ˗maa Lagɔ ˈa glɩdaa ma˗a. 35 A nɩ tɩ dʋdʋkpäta ˈmö zligonɩ, ˗maa ˗lɛ a ˗gömö ˗lɛ Lagɔ zʋä ˈɔ kplɩɩ. A nɩ tɩˈɛ Zeluzalɛɛmö a ˗glɔ ˈmö zligonɩ, ˗maa ˈKämanɩɲɔɔ ˈkɔdɔɔ a ˗glɔ muä. 36 Tɩ ˗naˈa ˈwukpëlea ˈmö zligonɩ, ˗maa ˗nn˗ä bhɛnɩ ˗n ˈkä ˗na ˈwlu a ɲukwëyeyi ˗bhlʋ aˈbhë buu päla, ˈn ˗nn˗ä bhɛnɩ ˗n ˈkɛ ylumanɩ. 37 ˗N ˗kä ˈwʋ ŋlu ˗n ˈkä ˗lu nʋʋ, nu. ˈN ˗n ˈnɩ ˈwʋ ŋlu ˗n ˈkʋ nʋʋ, tu nʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˗n ˗kä ˗lii ˗mimii dlɩ ˈwʋ ˈpä dɔˈwʋ ˗wʋʋ, ˈn ˗n ˗kä käbönɩ ˈmö ˗sɛnɩɩ, zuzukuzokuu a ˈkifii a gbäpöö mö ˗n ˗gänɩɛ daˈa.

38 “A ˈnʋ nɩɩ: ‘˗Ɔ ˗kä ɔ ˈlilɛ a ˈyli wlɛɛ, ɔ ˗nɛ ˈmö wa ˈkää wlɛ. ˈN ˗ɔ ˗kä ˗mä ɔ ˈlilɛ a gleyi ˗sɛɛ, ɔ ˗nɛ ˈmö wa ˈkää ˗mä ˗sɛ.’ 39 ˗Maa ˗amö naa, sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ: Nɩkpɛ ˗kaaɲɩ ˗lizoku ˈwlu nʋʋ, a nɩ to ˗lizoku ˈwlu nʋmö. Nɩkpɛ ˗kä ˗mä ˗naˈa luukɛyukwli ˈmö ˈpää, tula kɔpɛnɛɛ ɔ ˈkä ˗mä ˈpä. 40 ˈN nɩkpɛ ˗kamö ˗lɛ ˗zijlituwaa ˈyila ˈklʋ kwä ɔ ˈkä ˗naˈa ˗banaa ˈwʋ ˈlibhï a za, ˈɲɛmɔ ˗naˈa ˈmöpälokwii yowʋ. 41 Nɩkpɛ ˗kamö ˈwlumö ˗köbhänɩ, ˈn ɔ ˗kä nɩɩ ˗su ˈɔ ˈgblukwëa ˗këë ˈkilo ˗bhlʋ ˈwʋʋ, ˈgblukwë ˈla, ˗soaa ˗këë ˈkwili ˈsɔ ˈwʋ. 42 Nɩkpɛ ˗kamö ˗lu zɛlaa, ˈɲɔɲɩ. Nɩkpɛ ˗kamöˈɛ ˗lu bhʋʋ, h tɩ nimï ˗sɛ.

43 “Sɛˈɛ ˈa ˈcɩawaa gbää nɩɩ: ‘˗Wa ˗na ˈlilɛ. ˗Maa ˗ɔ ˗gblɩmöä, ˗n kä ˗n ˈkɔ ˗gblɩ.’ 44 ˗Maa ˗amö naa, sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ: A nɩ ˗wa ˈa ˗gblɩwaa. ˗Wa ˈyɩaɲɩɛ ˈklɩɩ, a nɩ bhibhe wa za Lagɔ. 45 ˗A ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, ˈylimö a tulanɩɛ nɩɩ, a Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋʋ, ɔ ˈyuë a glɩnɩɛ ˗tiamö. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ɔ ˗kä ˈɔ ylʋʋ ˈpʋaa, ɔ ˈpʋʋ ˗wa nɛnɩɛ dlɩ zɛmö a za ˈn ˗wa ˈnɩɛ dlɩ zɛmö nɛnɩ a za. ˈN ɔ ˗kä ˈɲizakwëa lɩbhaa, ɔ lɩbha ˗wa nʋä ˗li a ˗lii a za, ˈn ˗wa nʋä ˗lizoku a za. 46 Nɩkpaa ˗wa ˗waaɲɩɛ a ˈyize ˈmö a nɩ ˗kä ˗waa, a pä ɔ dlɩ nɩɩ, Lagɔ yeaɲɩ yɩ ˈylimö a ˈɲupälɩ ˈɲɛ ˗a? Lapoomoni a ˈwʋbhliwaa, waˈbhï ˗sɩbhä wa ˈzʋmöä. 47 ˈN a ˗daayuë a ˈyize ˈmö a nɩ ˗kä bhälɩɩ, ɛˈɛ ˗bhö daˈa ˗lii ˈlilili. Nɩkpaa ˗waaa Lagɔ ˗yi aˈbhë, ˗sɩbhä wa ˈzʋmöä. 48 ˗Aa Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ sɛ ɔ zlɔnɩɛ ˈmöö, a kä a ˈkä ˗sɩbhä ˈmö zlɔnɩ. i

6 “A ˗kä ˗li a ˗lii nʋä yii, a nɩ ˈnɛmanɩ aɲɩ ˈwʋ a tɩa ˈyila sɛ tɛlɩ. ˗Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa a ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, a Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ɔ ˈnaa ˈkaɲɩ ˈa ˗li a ˗lii a ˈylimö a ˗lu ˈɲɛ. 2 ˗N ˗kä ˗li a ˗lii nʋʋ, j tɩ yɩ wɛlɩɩ bia. ˗Maa saˈa ˗sɩbhä ˈkwlɩsɔkäwaa ˈzʋä ˗mä ˈwa lagɔbïdi ˈmö ˈn ˗mä ˈywii ˈwʋ, nzɩ nɩkpa ˈkäa wa ˈdɩ a dɩ ˗sɛ. Sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, nɩkpaa ˗kä saˈa wa ˈdɩ a dɩ sɛɛ, ˈwa ˗li a ˗lii wa ˈkää ghlɩ miɛ daˈa cuu, ˗mimii ˈnɩɛ nimï ˗gä. 3 Zaa, ˗n ˗kä ˗li a ˗lii nɩkpɛ ˈwlu nʋʋ, tɩ yɩ ˈdɩ ˗sɛ. 4 ˗N ˗kä ˗li a ˗lii nʋʋ, nɩkpɛ nɩ tɩ sɛ ˗yi. ˗N ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, ˗na Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ˗ɔ ylɩmöä ˈwʋ, ɔ ˗yimö yɩ ˈylɩmö a ˗li a ˗lii ˈɲɛ.

5 “ˈN a ˗käˈɛ bhibhe yii, a nɩ tɩ ˈkwlɩsɔkäwaa a saa ˈzʋ. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa wa ˗kä wabhlɩ bhibhe yii, ˗mä lagɔbïdi ˈmö ˈn ˗mä ˈywii ˈwʋ, dɛɛ nɩkpa bhɛnɩɛ wa ˈkʋa ˈylɩmö, ˗lɛ wa ˈnɩgböä ˈn wa bhibhee. N ɲaɲɩ ˈdɩ nɩɩ, nɩkpaa ˗kʋa saˈa ˈylɩmö, ˈwa ˗li a ˗lii wa ˈkää ghlɩɩ, miɛ daˈa cuu, ˗mimii ˈnɩɛ nimï ˗gä. 6 ˗Maa ˗nmö ˗naa, ˗n ˗kä bhibhe yii, plɛ ˗mä ˗naˈa ˗budukïbhëa ˈmö, ˗gba ˗lɛ nzɩ ˗n ˈkä ˗na Dɩba Lagɔ bhibhe. Nɩkpɛ ˈnɩɛ bhɛnɩ ɔ ˈkä ˗na Dɩba Lagɔ ˈylɩmö. ˗Maa ɔ ylɩmö ɔbhlɩ ˈwʋ zaa, ɔ ˗yimö ˈɲu ˈpä. 7 A ˗kä bhibhe, a nɩ tɩ ˗lii ˗bhlʋ ˗kpɔ ˈŋlɩ ˗dɩ. Nɩkpaa ˗waaa Lagɔ ˗yii, ˗sɩbhä wa zʋä wabhlɩ. ˈWa dɔˈwʋ, wa ˗kä ˗bɛ ˈwʋ bhïla, ˗lɛ Lagɔ ˈkʋa ˈyukwli ˗pʋnɩ, nza wa zʋä ˗sɩbhä. 8 A nɩ tɩ wa saa ˈzʋ, ˗maa a Dɩba, a ˈnɔɔ ˗bhlɛ ˗lu ˈyɩbhänɩ aˈbhë ˗kë, ɔ ˗yi ɔbhlɩ ˈsaa a yɩbhä.

9 “Sɛɛ a ˈkää bhibhee, ˗sɩbhä ma˗a dɛˈɛ:

“‘˗Aa Dɩba ˗ɔ ˗wʋ ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ˗na ˈŋlɩ nɩ ˈghlimanɩ. k 10 ˗Naˈa ˈKämanɔɔ nɩ yi. Sɛɛ ˗mä zlɩ ˈmö a ˗nʋa ˈwuë nʋä ˈsaa ˗n yɩbhää, gbä nzɩ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ, nɩkpaa ˈwuë ˈkä ˗sɩbhä ˈzʋmö. 11 Ɲɩaɲɩ ˈsaa ˗a ˈkää zɩˈɛ li. 12 ˈN wa ˗kaɲɩ ˗lizoku ˈwlu nʋʋ, sɛɛ ˗a ˈtatinɩɛ yɩ gbʋ ˈyii, ˈtatinɩ ˗sɩbhä ˗aˈa ˗lizokuu ˗a nʋä a gbʋ ˈyi. 13 ˗A bhiamö kwänɩɲɩ ˗a tɩa ˗mäpäpʋ ˈmö bhlinɩ, ˈn ˗kʋɲɩ ˈwʋ l zuzukuzokuu a ˈkifii a za.’

14 “Nɩkpɛ ˗kaaɲɩ ˗lizoku ˈwlu nʋʋ, ˈn a ˗kä yɩ gbʋ ˈyi ˈtatinɩɩ, a Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ yiˈɛ ɔbhlɩ a ˗nɩ a gbʋ ˈyi ˈtatinɩ. 15 ˗Maa wa ˗kaaɲɩ ˗lizoku ˈwlu nʋʋ, ˈn a ˈnɩ yɩ gbʋ ˈyi ˈtatinɩɩ, a ˗käˈɛ ˗lizoku nʋʋ, a Dɩba ˈnaa ˈkäˈɛ ɔbhlɩ yɩ gbʋ ˈyi ˈtatinɩ.

16 “A ˗kä su ˈmö ˗wʋʋ, a nɩ tɩ ˈkwlɩsɔkäwaa a saa ˈkwlɩ ˈmö ɲimaɲimanɩ a ˈkä ˗lɛ glɩ. Nɩkpaa ˈkä sɛ ˗yi nɩɩ su ˈmö wa ˗wʋä nza wa ɲimaɲimanɩɛ ˈkwlɩ ˈmö. a ˗Tiamö n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, wa ˗kä saˈa ˈzʋʋ, ˈwa ˈpɛna wa ˈkää ghlɩɩ, ma˗a daˈa cuu. 17 ˗Maa ˗nmö ˗naa, ˗n ˗kä su ˈmö ˗wʋʋ, wɔlʋ ˈklʋ ˈn gïganɩ ˗naˈa ˈwlu a ɲukwëa ˈwlu ˈtɩɩ. 18 ˗Lɛ a dɔˈwʋ nɩkpa ˗kamö ˈylɩmöö, wa ˈnaa ˈkä sɛ ˗yi nɩɩ su ˈmö ˗n ˗wʋä. ˗Na Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ a ˈyize cuu, mɔɔ ˈkää sɛ ˗yi. ˗N ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, ˗na Dɩba ˗ɔ yɩlɩɛ ˗lii ˈwuë ˈwʋ, ɔ ˗yimö ˈsaa ˗n nʋä a ˈylimö a ˗lu ˈɲɛ.

19 “A nɩ tɩ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ a wʋlʋnɔɔ ˈwlu ˈyɩbha. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ŋɔnʋ ˗ɲɛ gogoliea ˈsɔ bhɛnɩ yɩ ˈkʋ ɲima, ˈwiwa bhɛnɩˈɛ wa ˈkä ˗lɛ ˗gbïli ˗dɩ nzɩ wa ˈkʋ ˈwi ghli. 20 ˗Maa Lagɔ, ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ˗lii ˗yɩ kää ɔ ˈyila ˈklʋ a dɔˈwʋ dɛsɛ, ˈmö a nɩ ˈyɩbha ˈwlu. ˗Li ˈla, ŋɔnʋ ˗ɲɛ gogoliea ˈsɔ ˈnɩɛ bhɛnɩ yɩ ˈkɩ ɲima, ˈwiwa ˈnɩˈɛ bhɛnɩ wa ˈkä ˗lɛ ˗gbïli ˗dɩ nzɩ wa ˈkɩ ˈwi ghli. 21 Dɛɛ nɩkpɛ a wʋlʋnɔɔ ˗wʋä, ˗lɛ ɔ ˈkää dlɩ ˈwʋ ˈpä ˈyize.

22 “Nɩkpɛ a ˈyila, ˈnapɛ a sɛ yɩ ˗wʋä. Zaa yɩ ˗kä sasɛ lɩɩ, ˈɔ kpökpaa ˈwuë ˈmö yɩ ˈkää ˈwʋ ŋäla. b 23 ˗Maa yɩ ˈnɩ sasɛ lɩɩ, c ˈɔ kpökpaa ˈwuë, ˈyuylukwë ˈmö a ˈkää ˗wʋ. ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, ˈnapɛ ˗ɛ ˗kamö a˗a ˈwʋ ŋälaa, ɛ ˈnɩ sasɛ lɩɩ, ˈyuylukwëa ˗n ˈkää ˈmö ˗wʋʋ, a yi teɲii ˈmö ˈtɛɛ!

24 “Nɩkpɛ ˈnɩɛ bhɛnɩ ɔ ˈkä ˈbhidɩbawa ˈsɔ ˈyli ˗wʋ. Ɔ yi ˗bhlʋ ˈklʋkpamö ˈzʋ ˈn ɔ yi ˗mɔˈla ˈylimö fälanɩ, ɔ yi ˗bhlʋ ˈa libhoo sasɛ nʋ, ˈn ɔ yi ˗mɔˈla a ˗nʋ yɔlʋ ˈwʋ plɛnɩ. Sɛ ˗bhlʋ ˗kpɔ ˈla ˗sɩbhä yɩ ˗wʋä nɩkpɛ a ˗mɔ ˗waa teɲii moni a dɔˈwʋ. Ɔˈɔɔ bhɛnɩ ɔ ˈkä moni a libhoo nʋ, ˈn ɔ ˈkäˈɛ Lagɔ ˈa libhoo nʋ.

25 “Nza n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ: Dlɩ nɩ taɲɩ ˈfʋ libho ˈsaa a ˈkää li a za, ˈn ˈsaa a ˈkää ˈnɩmä a za. Dlɩ nɩ taɲɩˈɛ ˈsaa a ˈkää ˈmö päla a za libho. ˗Maa ˈa zɩkpaa kä dɛsɛ a zi lile ˈwʋ, ˈn ˈa kpökpaa käˈɛ dɛsɛ a zi ˈmöpälabanɩ ˈwʋ. 26 A nɩ köbha sasɛ zɩɩ ˈyli, yɩˈɩ glʋ, yɩˈɩ ˗dɩ, yɩˈɩ ˈgbɩ ˗kä. ˗Maa a Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ɔ ɲɩ lile ˈyize. Aˈa ɔ sɛ ˗yi nɩɩ, a kä dɛsɛ a ˈkɩ ˈwʋ zi ˗a? 27 Nɩkpɛ a ˗mɔ dlɩ libhoo, ˗ɔ ˈyʋyʋaa, ɔ bhɛnɩ bhä ɔ ˈkä ˈɔ ˈpɩwʋ a ylɩɩ ˈwʋ gbanɩ ˗a? 28 ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn a dila libho ɔ ˈmöpälabanɩ a za ˈnɩ? ˗Mä kwlɛ ˈmö a ˗titii ˗yɩɲɩ böö nɛnɩɛ ˈylimö, a nɩ yiliɛ ˗ka ˈwʋ. Yɩˈɩ nʋ libho ˈn yɩˈɩ ˈkplɛ yɩɲɩ ˗banɩ ˈwʋ. 29 ˗Maa sɛˈɛ n ɲaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, ˈbhlɩlowli Salomɔɔ ˈa wʋlʋnɩbanɩɩ ˈwuë ɔ kä a˗a, yɩ glaˈmö a ˗na a nɛnɩɛ ˈylimö ˗a ziɛ ˗titi ˈla a böö ˈwʋʋ, aˈaa ˗bhölɩ. 30 ˗Titii ˗yɩ wlʋä zɩˈɛ ˗mä ˈkwlɛ ˈmö, wa ˈkää ˈzɩgblɛ siaa, saˈa ˗sɩbhä Lagɔ ˈzʋniɛ ˈyli. Zaa ˈa dlɩˈwʋkänɔɔ ˈnɩ ˗zu aˈbhë ˗kë, aˈaa ɔ sɛ ˗yi nɩɩ, Lagɔ bhɛnɩ ɔ ˈkaɲɩ ˗sɩbhä ˈyli ˈzʋnɩmö ˗a? 31 Dlɩ nɩ taɲɩ libho nzɩ a ˈkä nɩɩ: ‘ˈSaa ˗a ˈkä ɔ ˈli ˈnɩ?’ ‘ˈSaa ˗a ˈkä ɔ ˈnɩmä ˈnɩ?’ ˈN ‘ˈsaa ˗a ˈkä ɔ ˈmö päla ˈnɩ?’ 32 Nɩkpaa ˗waaa Lagɔ ˗yii, ˈmö dlɩ libhoo saˈa a ˗lii a za. A Dɩba Lagɔ, ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ɔ ˗yi ˗sɛ nɩɩ ˗li ˈla ˈwuë a gbʋ plɛnaɲɩ.

33 “Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ a gbʋ, muu nɩ plɛnaɲɩ tɛɛ, ˈn a nɩ zoo ˈkwädlɩ ˈklʋkpamö. ˗Lɛ a dɔˈwʋ, ɔ yeaɲɩ ˗lii ˗miˈla a yɩbhää ˈɲɛ. 34 Zaa, ˈzɩgblɛ a dlɩ nɩ taɲɩ libhoo. ˗Maa zlɩ ˗mɛ zɩɛɛ, mɛɛ suä ˈɛ yɔlɔylʋ. A nɩ tɩ zɩˈɛ a dlɩpänɔɔ ˈzɩgblɛ a ˗nʋ ˈwʋ gbanɩ.

7 “A nɩ tɩ a ˈbhɩa zɛmö ˗dɩnɩ, wa taɲɩa zɛmö ˗dɩnɩmö. 2 Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa a ˗kä a ˈbhɩa zɛmö ˗dɩnɩɩ, ˗mumuë yeaɲɩˈɛ wabhlɩ zɛmö ˗dɩnɩ. Sɛɛ a ˗suä a ˈbhɩa, ˗sɩbhä wa ˈkaɲɩˈɛ wabhlɩ ˗sumö. 3 ˗Nmö kä a˗a ˗naa sukïbhë ˈylimö, sɛ yɩ ˗wʋ ɔ ˈmö ˈn ˗na ˈlilɛ a ˈylimö klekëyike a gbʋ plɛnɩmö ɔ ˈnɩ? 4 ˗N yi ɔ nɩɩ, ‘ˈnɩgbö ˈmö n ˈkä ˗mä ˗na ˈylimö a klekëyike sɛ?’ ˈN ˈlɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, ˗naˈbhë ˗n kä sukïbhë ˈylimö! 5 ˈKwlɩsɔkäɲɔɔ nɩma, ˗sɛ ˗mä ˗naˈa ˈylimö a sukïbhëa ˈwë. ˗Lɛ a dɔˈwʋ, ˗n yi ˗na ˈlilɛ a ˈylimö a klekëyike ˈwʋ yɩlɩ zaa, ˗n yo ˗mä ˗sɛ.

6 “˗Lii ˗yɩ kää dɛsɛ Lagɔ a ˈyila ˈklʋ a dɔˈwʋ, a nɩ ti gʋ ˈyli ˈpä. A nɩ tɩˈɛ ˈa blɔblɔlii kokotiea ˈyli ˈpä, yɩ tia ˗gömö ˈɲɛzɔɲɛzɔnɩ, ˈn yɩ taɲɩa bhäla ˈyi ˗dɩ.

7 “A nɩ zɛla ˈyize, ˗maa wa yeaɲɩ ˈɲɛ. A nɩ tɛlɩ sɛ ˈyize, ˗maa a yi ˈsaa a tɛlɩɛ sɛ ghlɩ. A nɩ bhɔtɔ ˗gbïli ˈyize, ˗maa wa yi ˗lɛ ˗kälɩ. 8 Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˗ɔ zɛlaa, ˈmö wa ɲɛɛ. ˗Ɔ tɛlɩɛ sɛɛ, mɔɔ ghlɩɛ. ˗Ɔ ˗wʋä ˗lɛ ˗gbële nuë ˈwʋ ˗ɔ bhɔtɔɔ, ɔ za wa yi ˗lɛ kälɩ. 9 A glaˈmö a ˗nɔ ˗bhlʋ, ˈɔ yuu kɔɔ ˈfɔlɔbhë zɛlaa, ɔ yo bhä kpiyi ˈɲɛ ˗a? 10 Ɔ kɔˈɛ zibhiyi zɛlaa, ɔ yo bhä tɩmɛ ˈɲɛ ˗a? 11 Zaa, abhʋa glɩnɩɛ ˈɲiɲlolinʋwaa, a yiˈɛ ˈa yuëa ˗li a ˗lii a ˈɲɛsɛɛ, mɛɛ ˈkä ziˈe a Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, mɔɔ ˈnaa ˈkaɲɩ ɔ ˗li a ˗lii a ˈyɩbhänɔɔ ˈɲɛ ˗a?

12 “Sɛɛ a yɩbhää wa nɩ ˈzʋ a zaa, a nɩ ˈzʋmö ˗sɩbhä a ˈbhɩa a za. Sɛɛ Moyizɩ ˈa gböö ˗ɲɛ Lagɔ ˈa ˈmöbhïlanɩwaa ˈsɔ a wɛlɩɩ sɛɛ zɛmöö, ˗sɩbhä ma˗a daˈa.

13 “A nɩ ghlɛnɩ ˗mä ˗gbële ˈtikëyi ˈmö. Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ˗gbëlea ˗a ˈghïlie ˈmö, ˈn ˈyio ˗wʋ ˈghïlie ˈklʋ, ˗mä ˈylɩbhɩɛbɛyɩ ˗mä wʋ möä, ˈmö nɩkpa a ˗bɛ bhlie. 14 ˗Maa ˗gbële ˈtikëyi, ˈn ˈyio ˗wʋʋä ˈklʋ ˈghïli ˈlɩlɩlɩɩ, ˗wʋ ˗lɛ ˗bhölɩbhölɛ a ˈyioo, nɩkpaa ˗wa bhïluä, waˈaa ˗zu.

15 “Nɩkpaa ˗wa laa waɲɩ Lagɔ a ˈmöbhïlanɩwaa, a nɩ ˈnɛmanuë ˈwʋ. ˗Sɩbhä a nɩkpa ˈla wa ˈkä bhɩɛ wïla a ˗mi ˈnɩɛ yɔwʋ kälɩ. ˗Maa ˈlɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, ˗glanɩma wa glɩnɩɛ. 16 ˈWa nʋnʋlii, ˈmö a ˈkʋa ˈmö yɩbhlɩnɩ. ˗Mä ˗kpakaklɔkwa ˈwlu, waˈaa bhɛnɩ wa ˈkä ˗mä ˗bidlu ˗sɛ. ˗Mä ˗gbäglɛtɛlɩsu ˈwlu, waˈaaˈɛ bhɛnɩ wa ˈkä ˗mä ˗pɛ ˗sɛ. 17 Sɛɛ su a ˗mu nɛnɩɛ tlʋˈɛ ˈbhï a bhï ˈn su a ˗mu ˈnɩɛ nɛnɩ tlʋˈɛ ˈbhïzokuu, ˗sɩbhä yɩ ˗wʋä. 18 Su a ˗mu nɛnɩɛ ˈnɩɛ bhɛnɩ wʋ ˈkä ˈbhïzoku tlʋ, ˈn su a ˗mu ˈnɩɛ nɛnɩ ˈnɩɛˈɛ bhɛnɩ wʋ ˈkä ˈbhï a bhï tlʋ. 19 Su a ˗mu ˈnɩ tlʋä ˈbhï a bhï, ˈwʋ wa ˗duä ˈn wa pʋä ˗mä ˗kosu ˈmö. 20 Nɩkpaa ˗wa laa waɲɩ Lagɔ a ˈmöbhïlanɩwaa, ˗sɩbhä a ˈkʋˈɛ ˈwa nʋnʋlii ˈmö yɩbhlɩnɩ.

21 “Nɩkpaa ˗wa laaa ‘˗Alowli,’ wa ˈwuë mʋa ˈnaa ˈkää ˗mä Lagɔ ˈa ˈpɩwʋlelea ˈwʋ plɛ. ˗Maa na Dɩba ˗ɔ ˗wʋä ˗mä ghäyɩ ˈwʋ, ˗wa nʋä ˈsaa nɛnɔɔ dlɩ yɔwʋ, wa ˈyize mʋa ˈkää ˗mä plɛ. 22 ˗Lɛ a zlɩ ˈla ˈmö, ˗mumuë a ˗bɛ yi nɩɩ, ‘˗Alowli, ˗Alowli, ˗a ˈɲɛ Lagɔ ˈa wɛlɩɩ ˗na ˈŋlɩ ˈmö nɩkpa, ˗a kpëti zuzukuzoku ˈn ˗a nʋ zɩzɛlii a ˗bɛ ˗na ˈŋlɩ ˈmö. ˗N ligbani ɔ ˈwʋ ˗a?’ 23 ˗Maa wa ˗kä saˈa gbää, sɛˈɛ n ˈkʋa ˈdɩ ˈɲɛ nɩɩ: ‘N ˈnaɲɩɛ ˗yi, abhʋa ˗lizokunʋwaa, a nɩ ˈdionɩɩ gwë!’

24 “Nza˗a n gbää nɩɩ wɛlɩɩ ˈwuë n ɲaɲɩɛ dɛˈɛ, ˗ɔ ˗pʋnɩɛ ˈyukwlii, ˈn ˗ɔ zwie ˈklʋkpamöö, nɩkpɛ a ˗mɔ ˈsɩbhää ˗lɛ kpayi ˈklu ˈɔ ˗buduu, ˈmö ɔ ˗ɲɛɛ ˈwlʋnɩɛ. 25 ˗Sɩbhä a ˗budu ˈla, ˈɲizakwëa lɩbhää, ɲuu yie saa ˈwuë ˈwʋ, ˈvuu ˈkɔdʋ yie, wʋ ˈsɛlɩnɩɛ wʋɲɩ ˗buduu ˈylimöö, sɛɛ ˗buduu sɩbhää ˗lɛ kpayi ˈklʋ a za, wʋˈʋä bhli. 26 ˗Maa ˗ɔ ˗kä ˈna wɛlɩɩ ˈyukwli ˗pʋnɩɩ, ˈn ɔ ˈni ˈklʋkpamö zʋʋ, ˗ɔɔˈnɛnɩɲɔ a ˗mɔ ˈsɩbhää ˈɔ ˗buduu ˗mä ˗bʋsɛ ˈmö, ˈmö ɔ ˗ɲɛɛ ˈwlʋnɩɛ. 27 ˗Sɩbhä a ˗budu ˈla, ˈɲizakwëa lɩbhää, ɲuu yie saa ˈwuë ˈwʋ, ˈvuu ˈkɔdʋ yie, wʋ ˈsɛlɩnɩɛ wʋɲɩ ˗buduu ˈylimöö, ˗budu ˈla, bhli wʋ bhliɛ.”

28 Zezwii bhïlaa ˈwë, nɩkpaa ˈwuë ˗wa ˗wʋ a˗a ˗lɛ, zuzu ˈbhuëë teɲii ˗gömö ˈɔ ˈcɩacɩasaa a za. 29 Ɛˈɛ ˗bhö ɲɩasɛ, ˗maa ɔˈɔɔ Moyizɩ ˈa gböö a ˈcɩacɩawaa a saa ˗wʋ. Sɛ ɔ ˈcɩaa ɔbhlɩ, ˗sɩbhä tula nɩɩ, Lagɔ ˈa ˈwugɔmʋʋ muu ˗wɔɔ ˗gömö.

a Ɛ ˗käˈɛ “˗wa ˗lɛmöä waɲɩ dʋdʋ ˈwʋ.”

b Ɛ ˗käˈɛ “wa dila yi bhli.”

c Ɛ ˗käˈɛ “˗wa tɛlɩɛ ˈtɩɩglɩglɛ sɛ.”

d Zeluzalɛɛmö a ˗glɔ yɔwʋ a ˈbhʋkwa ˗bhlʋ wa laa Yinɔmö, ˗mä wa sianɩ a˗a klɛka. ˈBhʋkwa ˈla, ˗mä a ˗wʋ a˗a Zeluzalɛɛmö a ˗glɔ bɔzɛmö, ˈmö wa laa glɛkögbʋ ˈmö zeɛnɩ. Nɩkpa ˗ɲɛ nɩma ˈsɔ a ˗gäzɩɩ ˈmö wa pä a˗a ˗mä nzɩ wa ˈkɩ sia. ˗Maa waˈaa ˗gä wa ˈkʋa ˗mä ˈpä nzɩ wa ˈkä ˗mä ˈklɩ ˈyɩnɩ. Zaa, ɛˈɛ ˗bhö ˗kɔsugbagbʋ a ˗mu ˗wʋɲɩ ˈmö Lagɔ ˈkää ˗wa ˈkuä ˈpä, nzɩ wa ˈkä ˈkwädlɩkwädlɩnɩ ˗mä ˈklɩ ˈyɩnɩ. Zezwii ˗ɲɛ ˈɔ ˈwʋ˗bhlinɩwaa ˈsɔ, sɛɛ nɩkpa ˗mumuë ˈkää ˈyli bhɩɛɛ, wa ˗kä yɩ wɛlɩɩ bhïlaa yii, zeɛnɩ ˈmö wa pälɩɛ ˈwʋ.

e Yɩlɩ ˗mä  5:22 a kpʋ zɛmö a kïbhëa ˈmö.

f Yɩlɩ ˗mä  5:22 a kpʋ zɛmö a kïbhëa ˈmö.

g Glɛkögbʋ a kïbhë ˗a ˗lɛ por·neiʹa, ˗mä Biblɩɩ ˈmö a dɔˈwʋ, ˗ɔɔzʋkälii a kii ˈwuë ˗yɩɩɛ Lagɔ dlɩ yɔwʋ nɛnɩɩ, ˈmö wa laa ˗sɩbhä. ˗Mii ˗lɛ, gbɩsɛtɛlɩtɛlɛ, ŋlʋsɛtɛlɩtɛlɛ, ˈtutu, ˗waaa ˗bhlɛ kwäkwänɩ ˈn wa ˗wʋä ˗lɛ, ˈŋlɔ ˗ɲɛ ˈŋlɔ ˈsɔ ˈkä ˗lɛ ˗wʋ, ɲɩbhɛlʋ ˗ɲɛ ɲɩbhɛIʋ ˈsɔ ˈkä ˗lɛ ˗wʋ, nɩkpɛ ˗ɲɛ nɩmɛ ˈsɔ ˈkä ˗lɛ ˗wʋ.

h Mii sɛɛ zɛmö nɩɩ, nɩkpɛ ˗kamö gɔgbʋ ˈyɩbhänɩɩ, tɩ nɩɩ ɔ nɩ ˈzwɛ ˗gömö.

i Ɛ ˗käˈɛ “˗a nɩ ˗wʋ ˗kpöö ˈwʋ.”

j Ɛ ˗käˈɛ “ˈpʋawa ˈɲɛ.”

k Ɛ ˗käˈɛ “yɩ nɩ plɛ ˈwlɩlɩ; ˗a nɩ ˈzwi ˈklʋkpamö.”

l Ɛ ˗käˈɛ “˗yiiɲɩ ˈwʋ.”

a Ɛ ˗käˈɛ “waˈaa waɲɩ ˈyli ˈzʋnɩ.”

b Ɛ ˗käˈɛ “sasɛ a ˈkää ˈwʋ lɩ.”

c Miɛ nɩɩ, “yɩ ˈnɩ ˈklʋ nɛnɩ.”